장음표시 사용
141쪽
didrachmum significet, Hebraicum talentum constat Ili nulla siclorum habuisse Tyrioque sive Ptolemaico latento altero tanto maius suisse. Atque exstat eiusmodi pondus admodum memorabile, quod Montlauconus descripsit' ), ubi cum
inscriptum sit P0ND0. LXXV. TALENTUM SICLORVM BI,
habes ipsum Hebraicum talentum eiusque ad Romanum denarium aestimationem. Sed ut iustum Ptolemaicae drachmae pondus paullo maius fuit eo denario qui est unciae octava pars, cuius talentum facit libras LXII 2, ita exactum Hebraici talenti pondus illam aestimationem a Romanis factam superavit. Quid, quod Iosephus idem Hebraeorum talentum C Atticas minas, hoc est CXXXIII libras Romanas, habuisse signiscat, et, quod ad idem sere redit, singulis minis libras II 2 tribuitq)Τ Hinc olim exactum et legitimum Hebraici talenti pondus prorsus ad Ptolemaicam
rationem accomodatum fuisse videtur '; verum Romani, cum omnia illorum talentorum genera e denario suo aestimarent, post Neronis aetatem etiam Hebraicum talentum ad
De talento Antiochensi populari alteroque lignario.
69 Hac longiore quaestione de variis et Aegypti et Asiae
ponderibus instituta commodissimum videtur, ut res quam brevissime absolvatur, Statim quaecunque praeterea scriptores veteres de eo argumento tradunt hic proponere. schichte der jud. Numen inrestau 1862ὶ p. 40 as. coli. p. 155 S. 4) Antiquitat expliquέo par Monifaucon vol. III p. 16spl. XCIV. 5) Haec egregie explanata sunt a Boockhio p. 52.6 Si verum est quod supra statuimus g 66 adn. 3ὶ
Ptolomaicas drachmas 6 exacta ratione fecisso Atticas 5, siquo iustum Hebraicum talentum duplo Ptolomaico aequato fuisse recte existimamus, sequitur, ut HebraieRmina Atticas pendat minas 1 sive libras 2 , ubi Iosephus minus Reeurate 2ὲ); eademque ratione talento Hebraico conveniunt minae Atticae 100. Fuit igitur olim iustum Hebraici talenti pondus hilogr. 43,6, minae gr. 725. Haec postea Romani imminuerunt, cum talentum sacerent hilogr. 41, minam gr. 682. Ceterum commemoro idem talentum intor Herculanensia pondera exstare 9 61 adn. 3)-
142쪽
SCRIPTORES GRAEcos. 119 Primum seriptor fragmenti de talentis sis. 95,3ὶ praeter 'AVTioxiκου talentnm, quod eodem pondere quo Ptolemaicum luisse scribit, aliud quoddam commemorat his ver
etui Tos volaic auroc opi0lath. Hic o Tos volaic aurocopi0 16c illud talentum e denario factum significat, quod
ipse scriptor Atticum antea appellavit et Ptolemaico aequale esse dixit. Inde lignario talento Antiochensi, quippe quod sexies tantum sit, conveniunt librae CCCLXXV, ut in eodem fragmento infra T), sive is locus ab eodem auctore sive a recentiore quopiam scriptus est, recte calculis edenarii ratione subductis legimus. Tamen ne iam verum et genuinum lignarii talenti pondus invenisse nobis videamur. Etenim quo id talentum quod e denarii ratione computatur levius est iusto Ptolemai eo talento s3 67 , eo plus etiam interest, utro ex pondere lignarium talentum derivemus. Iam ex ponderibus quibusdam in Syria nuper repertis cognitum habemus et Antiochiae et aliis Syriae locis bralaoesαV, i. e. popularem
quandam minam in usu fuisse, quae Herodoleam minam Babyloniam altero tanto superaret j. Hanc centenaria ra- I) Ea quaa dixi pondera descripsit Longporrior in Annal. Instit. arch. vol. XIX 1847) p. 340 sa. Sunt au
1. Pondus plumbeum in Syria inventum, inscriptum praeter alia verbis ΔΗΜΟΣ lA MNA, factum anno 57 a. chr. n. fune petite portion du metal a gie enlevee par une fractures pendit gr. 1068 202. Pondus aeneum ibidem inventum, inscriptum preeter ali vorbis ΔΗΜΟΣlON HVlΜNAlON, factum secundo anno post Actiacum proelium 29 a. Chr. n. , dimidia pars prioris, pendit gr. 535,163. Pondus plumbeum Bernense, quarta pars minRe, pendit gr. 267,80.
Hinc officitur pondus popularis Syrorum mina non interius fuisse gr. 1070. Quomodo autem huee mina orta esse videtur' In ruinis Nini, ut supra commemoraVimus t 65 adn. 2), inuonta sunt varia pondera, unde duas in Assyria minas fuisse cognoscitur, Riteram maiorem gr. 1020, alteram minorem sive dimidiam gr. 510. Iam
143쪽
tione constat derivatam esse ex Asiatico statere; eiusdem autem minae tertia pars fuit Ptolemaida ). Atqui si recte statuimus noli tam e denario Romano quam Ptolemaica sive Tyria drachma lignarium talentum desiniendum esse, sequitur, ut eius talenti minam duplo maiorem populari Syrorum mina fuisse existimemus ).
De Alexandrino talento lignario.
70 Breviter dicam de Alexandrino talento lignario, quod auctor de talentis sis. 95,3ὶ sic explicat: το cu 'Aλεξαv-
nonagenaria ratione e maiore mina saetus est argenteus stater Asiaticus gr. 11, 3, o minore siclus Persarum sive daricus Rrgenteus gr. 5,66 v. Μomm sen. eo loco quem g 65 adn. 2 citavi). Porro contenaria ration primum o siclo facta est mina Babylonia quam Herodotus commemorat, unde Postea Orta est mina Alexandrina φ 66), tum ex Asiatico statere popularis Syrorum mina. Hane tamen, cum exacta ratione gr. 1130 habero deberet, posteriore aetate paullo leviorem gr. 1070ὶ factam esse ex ipsis ponderibus quae attuli cognoscitur. Praeterea non omittendum videtur Babyloniam minam etiam a Chiis receptam fuisse. Nam ab eodem Long-
porri ero p. 334ὶ duo Chiorum pondera deseripta sunt, alterum inscriptum ΔΥΟ ΜΝΑΑ sit, alterum MNA, quorum prius gr. 1124, 10, alterum 547 pendit, quae proximo
conveniunt cum centenario pondere sicli gr. 5,6).2) Ptolemaicam drachmam tertiam partem Asiatici stateris suisse ipsa nummorum pondera demonstrant. Ita que non casu ac sortuito, Sed necessaria ratione Ptolem alea mina fuit tertia pars illius Syriae. Reeto igitur Iignarium talentum, quod auctor de talentis e denario, hoc est ex Ptolemaico pondero, definit, a nobis cum populari Syriae talento comparatur.3 Ηino eius talenti lignarii haec pondera efficiuntur: primum e iusto Syriae minae pondere, derivato ab Assyria mina, hilogr. 135,s, tum ex ipsis ponderibus in Syria iuvantis hilogr. 128,4 denique ex Romanorum aestimatione,
qui id ad 375 Iibras redo gerunt, hilogr. 122 8.
144쪽
De vetustissima Ptolemmeae drachmae aestimatione a Romanis facta.
Monet me is locus quem statim attuli, ut alia de re 71 gravissima commemorem. Idem enim auctor minam 5λκoc
c. Haec quamvis mira videantur, facillime tamen illustrantur ). Etenim cum eidem minae tribuantur et unciae XV et drachmae CXII S, emcitur, ut eiusmodi drachmas uncia habeat VII 2, libra XC. Item Galenus eo loco ubi de drachmarum varietate agit la. 44) plurimos dicit undiae drachmas VII ct tribuere. Iam vero memoria repetamus id quod totiens diximus, Ptolemaicam drachmam a Romanis eum eo denario qui est unciae octava pars aequiperatam esse. Sed Neronis demum aetate ad id pondus denarius redactus est; haec ipsa igitur aestimatio neutiquam ad id tempus pertinere potest quo primum provincia facta est Aegyptus. Atqui vetustiori denario tum drachma aequiperata est ' Minime; nam cum is denarius septima pars unciae esset, Ptolemaica autem drachma manifesto esset levior, fori non potuit, ut Romani externum pondus idque levius cum denarii sui maiore pondere miscerent. Immo exacta ratione calcul0s subducamus. Ex ipsis ponderum monumentis cognovimus, quanta sub Romanorum imperio Ptolemaica mina fuerit 3 67). Cuius drachmam sive centesimam partem si cum uncia comparamus, quot drachmae in unciam incurrunt Τ Utique septem cum semisse ), per-1ὶ Mina Ptolemaica ex Romanorum ratione, quam auctor de talentis sequitur, est unciarum 12l; addo his quintam partem: fiunt unciae 15. Vido Christ. p. 82.2ὶ Rectam eius rei cognoscendae viam monstraviuehrist. p. 82 s. 84 s. 3) Pondera ipsa, ut demonstratum est si 67 adn. 1), produnt minam gr. 352,6, drachmam gr. 3,53. Hanc draeh-mam Compara cum uncia Romana gr. 27,29: efficitur, ut drachmas 7 74 incurrant in rinciam. At id quod dixi drachmae pondus paullo levius fuit. Divide unciam in
145쪽
inde atqtie Galenus et auctor illa quem initio citavimus tradunt. Hanc igitur vetustissimam Ptolemaicae drachn3ae aestimationem esse arbitramur eamque tum a Romanis sactam esse, cum primum Aegyptum in provinciae formam
redegerunt et pondera illa de quibus supra diximus s3 67ὶ
facienda curaverunt. Ne quis tamen ea quae dixi ad nummorum pretia pedi itinere existimet. Haec enim omnino, ut auctor de talentis
dilucide explanat D. 95, 2) sub aliam legem cadunt.
De statere qui in his tabulis reperitur.
72 Quoniam accuratiore de Ptolemaicis et ponderibus et inummis disputatione abstinere non potui, hoc ipso loco ladiungenda est eius stateris memoria qui et in fragmento de talentis et aliis locis assertur. De quo Alexandrinus ille scriptor ita exponit, ut eum necessariam quasi talenti pa
N. Iam cum idem scriptor, quippe qui Alexandrinus sit, omnino Ptolemaicas et ponderum et nummorum rationes sequatur, hunc quoque staterem inter Ptolemaicos nummos reserendum esse neminem negaturum esse arbitror. Accedit vero aliud momentum gravissimum. Memineris, quaeso, imperatores Romani quam rei nummariae rationem toto imperio instituerint. Etsi nonnullis civitatibus ius nummos signandi aliquamdiu relictum est, tamen ea licentia quam angustissimis finibus circumscribebatur omninoque Romanorum et aurei et argentei nummi in omnibus provinciis principatum quasi tenebant. Denique Marcus Aure- ιlius edixit, ne ulla in provinciis civitas nummos signaret. IVerum tamen unam excepit Aegyptum, quae singulari loco inter omnes provincias semper habebatur ). Ibi inde a Tiberii temporibus tetradrachma aenea admixto argento signabantur, quorum pondus vetustis Ptolemaicis tetra- lpartes e fiunt gr. 3 64. Ηoe habes legitimum Ptole-maleae drachmae pondus, quod ipsum supra longo alia ratione invenimus t 9 66 adn. 3). I) V. Mommsen. p. 728.
146쪽
drachmis simile erat ). Ea in Cleopatrae tabula sX, 14, item XI, II) proprio nomine τεT96bpax aci appellantur
denariisque Romanis IV aequiperantur. duod autem eadem craThpεc nuncupantur ), id ad Hebraeorum hominum disciplinam et studia, quae Alexandriae floruerunt, revocandum videtur. Nam qui Ptolemaeorum nummus Graeco more τεTytibyuχμου vocabatur, eum shestet sive ciκλου Hebraeos pro sua eonsuetudine dicere solitos esse satis constat. Eius autem vocis Graeca interpretatio est crariast. Quid, quod ipsum ciκλου vocabulum et in lapide illoqui talentum Hebraicum pendit et in his tabulis exstat )ΤUtique haec est propria vocis significatio: quamquam postea Sacrae scripturae interpretes dimidium staterem ciκλου appellare consueverunt sis. 82, 40).
De medimno Ptolemaico eiusque partibus.
Postquam ad Cleopatrae tabulam aliasque explicandas 73 de ponderibus et nummis Aegyptiorum copiosius disseruimus, etiam de medimno Ptolemaico, priusquam ad ipsam tabulam transeamus, breviter commemorandum videtur. Cuius mensurae qui modus fuerit, supra cum satis demonstratum sit s3 3s , hic tantummodo de partibus eius agitur. Sed ne in ea quidem re, postquam Boechhius Iuculenter omnia explanavit ), ulla dissicultas relinquitur. Εtenim in cap. XV Galeneae collectionis accurata Ptolemaici medimni divisio exstat, cui si artabam addimus ), hanc habemus omnium mensurarum tabulam: 2 Ibid. p. 723 s.; cons. infra φ 99.3) Cap. X, 14. XI, 11. VII, 7 ubi uccclpici bco quattuor denarios significant: cons. supra g 57), VIII, 15 ubi
idem pondus tribus stagiis Constantinianis expressum est r
affertur Oiquo modus sextarii Romani tribuitur. Quod ego hoc loco cautius omittendum esse duxi, quoniam id a Ptolemaeis receptum osse non satis constat. omnino autem, quid do hac mensura statuendum sit, nondum liquet. V. Boechh. p. 244. Dissiligoo by oste
147쪽
nere dicantur. Ad Atticam autem rationem ea sic conveniunt: κOTυλ 4 et xosc ei vilem modi sunt atque Atticae mensurae; ip-T6βη aequalis est metretae; xo tale autem, quippe quae III, non IV cotylas habeat, Attica choenice minor est quadrante, eademque de causa congii est quarta, non ut apud Atticos, tertia pars. Denique μεbilavoc et hμiεκτου iisdem Atticis mensuris sesqui maiora sunt. Haec est mensurarum ratio a Ptolimaeis instituta. Quam quomodo Romani immutaverint, supra demonstravimus s3 39). Modii autem satorii usus, de quo suo loco diximus s3 2b) deinceps ad posteriora tempora pertinet.
Non omitto hoc loco spem meam quandam expromere lare ut aliquando Persarum mensurae frumentariae, quae ab aliis aliter definiuntur'), comparatis Aegyptiis mensuris explicentur. Sed nobis nunc in eam rem inquirere non vacat. De metreta Antiochensi sive Syrio. 74 Aliquantum etiam ad id argumentum conferre posse suspicor Antiochensis amphorae modum, cui tres auctores de mensuris sextarios Romanos CXX tribuunt. Primum
148쪽
SCRIPTORES GRAEcos. 125 quod a Cleopatra Eccetac g habere dicitur, sextantes ipsius Syriae amphorae intelleguntur, non sextarii Romani.
De ponderum expositione secundum Cleopatrae tabulam.
Tandem aliquando via ab omnibus partibus quasi pate- 7bsacta et munita ad id quod ab initio propositum fuit revertimur. In Cleopatrae tabula primum de ponderibus ita agitur, ut initio a mina facto omnium minorum ponderum rationes, similiter ac mensurarum in tabula Heroniana VII, . adscribantur.
Minae tres asseruntur, primum h lava per se: haec est propria Atticorum mina, qua medici utebantur s bl);
tum si 'ATTiκ l lava unciarum XII B est Ptolemaica s3 67ὶ; denique si Πτολεμαiκη Muci unciarum XVIII quid sit, su
mana ratione sS b IJ enumerantur. Ilis autem adduntur θέpμOc, tertia pars scripuli, et ex Attica ratione χαλκOsc, octava oboli pars. Inde haec Cleopatranae tabulae forma
18 121bpux n128 100 1449681Υpox Ma384300432 288 2431 opoλ6c 76860086457648621
149쪽
Praeterea asseruntur hiatui poλου, dimidia oboli pars s , crurias sive τε obst μοv 1s, Ptolemaicum scilicet prol. 8 72). Tum nummi aenei, qui a Romanis imperatoribus signari solebant 3 59) extr.), hunc in modum expli
ciam vocari τετpticcapou 'lταλiκ6v ίη, binouVTIOV, i. e. dupondium, IV drachmas pendere sib),lcccipiov habere II drachmas IM. Admodum memorabile hoc videtur, quod Atticum hemiobolum ἐτέρου fisui poλου Tcccupa πέμπτα habere dicitur iij. Sed ea res quid significet, in promptu est dicere. Nam cum si 'ATTucri μva Ptolemaica illa quae edenario Romano aestimata est intellegatur 3 67 extr.), etiam Aoiκov hμubpoλου eadem ratione accipiendum est. ετεpov autem esse proprie Atticum di Iucide perspicitur
ex proximae tabulae initio II, 1): si μυα si 'Aretivi F ip s, si di ἐτέρα F ii. Inde iam efficitur, ut id
hemiobolum quod 'Arriκ6v dicitur alterius habeat quattuor sere quintas partes ). Idem autem expressit scriptor alterius collectionis Cleopatranae sis. 79, 2) his verbis: b
Quoniam dubitari nequit, quin et 'ATTiκη Musi et 'AT-τiκov hsaiae poλον in hac tabula plane ad denarii rationem spectent, porro esscitur drachma etiam illa Attica, cuius sexta pars Aegyptia dractima esse dicitur s*, ipsum denarium significari. Iam compertum habemus drachmam Ptolemaicam inde a Tiberio imperatore quarta denarii parte aestimatam esse s3 72. 99 . id vero ex hoc loco colligimus Τ Nimirum, id quod gravissimum est, posteriore aetate eandem Ptolemaicam drachmam, quae quidem ab hoc auctore AdυΠTluκη vocatur, ad sextam denarii partem redactam esse ). Tum igitur non C Aegyptiae drachmae, sed CL demum, aurei Romani pretium aequabant..1 Con . Christ. p. 62 s. Exacta ratio haeo est: Vora Attica mina habet uncias 16, et ea quae 'Aττiκη dicitur uncias 12l; ergo prioris minae hemiobola 25 Ἀ-eiunt alterius hemiobola 32. Pro quibus scriptor tabulaaminus accurato 4 et 5 computavit. 2) Non me fugit scriptorem tabulae addere drouc α
150쪽
Primum a contextu tabulae quattuor exiguae mensurae 76 separandae sunt, quae nihil ad reliquas pertinent. Alienis locis inter media pondera interserta sunt paciλiκ5v κἁ-
κοχλicipiou sis) collocari debebant. Atque etiam κοχλiti-piOV propterea ab iis quae sequuntur alienum esse videtur, quod id solum pondere, non mensurae ratione definitur. Haec igitur separatim ponamus ):
Deinceps genuina mensurarum tabula sequitur 20 η, ubi primum κυαθoc, κοτυλη sive T9υβλiOV, sive ivlou vulgari ratione definiuntur; tum minus usitatae, ut videtur, mensurae adduntur οξύβαφου sive κοΥχη η
bpoλ6v ae. At hoo nihil est, nam ea drachma pretio, non Iondere, est sexta denarii pars. Atque aliis etiam locis τεiv et a posterioribus scriptoribus inter se confusa sunt vide: D. 65, 4.3ὶ Ad ea argumenta gravissimum illud accedit, quod in altera tabula Cleopatrana extrema est cochlearis men-