Pium consilium super papae Sfondrati dicti Gregorii 14. monitorialibus vt vocant bullis, & excommunicationis, atque interdicti in Galliae regem, ecclesiam, & regnum minis, è Francorum maiorum nostrorum exemplis in rebus iisdem repetitum; à Tussano Be

221쪽

124 INTER Dicioquin falsas illas impiasque Religioneuomnes ex animo detestatur: illum di taxat pro vero & unicoDeo habet que Patriarchar,Sancti Prophetae, totaque Istaelitica Ecclesia ob omni aevo cognovit, venerata est& coluit : Illum,

qui Mosi legem dedit, & per Prophetas cum patribus loquutus Ost: quique postremis temporibus sese in Christo

Domino nostro manifestius nobis pa-lciscit. De sancta Trinitate credit,qC- . . quid ab universis conciliis de ea definitum decisumqti atque summatimAthanasii symbolo comprehcsum fuit; Ut id etiam, quod de Christo Mediatore est traditum, quem esse credit Magnoscit verum & in aeternum praedia candum Deum, simul & verum hominem e Virgine Maria natuli1. pe suasumq; habet, eum, queadmodum a Deo constitutum ab omni aevo fuerat , ita etiam redemptionem nostrant omni ex parte explevisse, solumq; nobis δ salutis&aeterne vitς caussamai distremq;esse:ac nos ipsius,ut in Eva

gelio docetur, per fidem participes

222쪽

Rge Ni FRANCI AE. 21 fieri. Ecclesiam Catholicam, & extra

eam nullam esse salutem, credit, precibus votisq; omnibus in ea ad extremum usq; vitae spiritum manere CXoptans. Sancta etiam sacramenta, prout a Christo fuere instituta, credit.Postremo sanctam scripturam, certam Dei veritatem esse, eaq; omnem doctrinam nobis necessariam contineri

credit: atq;, quod tum ad salutem co- sequendam credendum, tum ad observantiam quae Deo placeat exhibe-dam praestandum sit, non aliunde petendum esse. Atq; eorum, quq &Rex,& ejusdem cum eo religionis homines tenent, ut ex eorum scriptis abu de constat, haec summa est. Rex itaq; his fretus & confisus, impias omnes Arrianorum & Manichaeorum, itemque aliorum omnium haereses, quae clim a sacris Ecclesiae doctoribus refutatae, tum sanctorum Conciliorum

decretis una voce &consensu damnatae fuerunt, ex animo etiam damnat. Controversae, quas cum Romana Ecclesia habet, elusinodi sunt, ut siquid

223쪽

ri4 DE INTERDICTO quinfalsas illas impiasque ReligioneἐOmnes ex animo detestatur: illum du- taxat pro vero & unicoDeo habet que Patriarchae,Sancti Prophetae, totaque Istaelitica Ecclesia ob omni aevo cognovit, venerata est& coluit : Illum,

qui Mosii legem dedit, & per Prophetas cum patribus loquutus est: quique postremis temporibus sese in Christo

Domino nostro manifestius nobis patefecit. De sancta Trinitate credit,sic- . . quid ab universis conciliis de ea definitum decisumq; atque summatimAthanasii symbolo comprehcsum fuit; Ut id etiam , quod de Christo Mediatore est traditum, quelii esse credit &agnoscit verum & in aeternum praedia candum Deum, simul & verum hominem e Virgine Maria natum. pe suasumq; habet, eum, queadmodum a Deo constitutum ab omni aevo suerat , ita etiam redemptionem nostram omni ex parte explevisse, solumq; nobis&salutis&aeterne vitς caussam auctQremq;esse:ac nos ipsius,ut in Evangelio docetur, per fidem participes

224쪽

Rge NI FRANCIAE. 22y. fieri. Ecclesiam Catholicam, & extra

eam nullam esse salutem, credit Grecibus votisq; omnibus in ea ad extremum usq; vitae spiritum manere eXoptans. Sancta etiam sacramenta, prout a Christo fuere instituta, credit.Postremo sanctam scripturam, certam Dei veritatem esse, eaq; omnem doctrinam nobis necessariam contineri

credit: atq;, quod tum ad salutem co- sequendam credendum, tum ad observantiam quae Deo placeat exhibe-dam praestandum sit, non aliunde petendum esse. Atq; eorum,quq&Rex,& ejusdem cum eo religionis homineStenent, u t ex eorum scriptis abu

de constat, haec summa est. Rex itaq; his fretus & confisus, impias omnes

Arrianorum & Manichaeorum, itemque aliorum omnium haereses, quae cum a sacris Ecclesiae doctoribus refutatae, tum sanctorum Conciliorum decretis una voce &consensu damnata fuerunt, ex animo etiam damnat. Controversiae, quas cum Romana Ecclesia habet, elusinodi sunt, ut siquid

225쪽

errat,in hoc maxime erret,quod coc

dere patiq; no possit,ut, vel hominibus vel rebus ullis creatis, praeterqua Deo, cultus religiosiis tribuatur: ut Christus non solus ad Deum nobis sit via & adiatus, sed quispiam alius illi adjugatur, dc in nostrae salutis caussis quidqua aliud habend u sit, quam unicu Christi mosetis & passionis, atq; ejus quam Deo p

tri praestitit,obedientiae meritu: utq; lius quisqua gratus Deo cultus censea-- tur, quam qui ab eo in sacris scripturis fuit prescriptus &costitutus. In his omnibus siquis sit error, in eo duntaxat est, quod omnia Deo uni, nihil autem hominibus tribuat. Rusmodi aute e ror, si tamen error habendus est, non potest esse haeresis. Atq; haec de comtroversiarum materia dicta sint. Quomodo aute in his rebus se gerat,omnibus compertu est.Neq; enim aut pertinax est, aut aliqua Vel arroga tia, vel malitia, vel pravo perturbat dar Ecclesiae affectu ducitur: Papa insitis Bullis ait eum per matrem jam i

de ab infantia haeresi imbutum fuisse :

226쪽

R Ecu I FRANCIAE . 227at, Vel hinc eum talem non esse mala omente, & insolenti ac voluntaria eve tendae Ecclesiae alacritate, manifesto

colligitur. Ac Divus ips Augustinus

eos, qui sic a parentibus cducati & i stituti fuerint, magis excusandos esse tradit. Papa eorum meminit, quae nefastis illis D. Bartholomaei diebus illi

acciderunt, illiusque abjurationem omni colorum & exornationum genere eXaggerat, multa simulans, & veris

falsa consulto admiscens. At dies illi ita nobiles sunt & insignes, ut unica violentiae recordatio proj usta defensione illi esse possit. Nihil ea de re amplius Mica. Dira illa fuit & inaudita Trago dia, quam Deus pro sua bonitate huic regno diutius no imputabit. Equidem rex multa tunc admisit: religione sua Hurata,Romana se amplecti professus est, Missae interfuit, Roma misit, verahqc omnia sunt.Sedui adactyli c faciebat omnia, cumibi ac fideles servi in .ejus sinu atq; amplexu trucidati fuis- sent,ipse quoqun summo capitis discrimine quotidie versaretur, & in arctis,

227쪽

& compactum videret. Illius adole scentia,perpetuae adversus ea quae per . vim agereti stificationes' . mandata, quae ad populum suum Bearnensen, clandestina denunciatione pserenda Curabat, viae & rationes ex istis se laqueis extricandi toties captate ac ten- tatae, &quae primum evadendi oblata fuit,arrepta confestim occasio,vim illi factam fuisse, & quaecunq, tunc te .poris faceret, cavi coactum & praeter voluntatem fecisse satis coprobarunt. Metus ille fuit in prima & teneriori ae- tate incussi is,& eo imminente periculo, quo nullum aliud majus CXCogita ri possit. D. Petria uratio non est illi jam ulli probro &'dedecori.Nam formido,qua fuit correptus, Cam CXto sit , & illum ad peccatum etiam longe gravius , audita unius ancillulae voce, adegit. Verum id factum illico acerbe deploravit &lametatus est. Ergo peccatum per metum admissum, culpae excutitionem in alio meretur,no prΟ-brum & damnationem, ut Papa de

228쪽

REGNI FRANCIAE. 22 principe nostro pronutiat. Infirmitas b c est,animiqumbecillitas,quaDeus pro sua immensa misericordia tolerat.

Quin apud homines, siquid gravioris

poenae aut infamiς metu factum fuerit, id ex legibus nominatim ad eam renitatis,pro infecto habetur,nulliq; poenς obnoxium ςssse censetur. Papa rege praeceptils ad religionem necessariis abunde instructu inisse pro- . ponit. At ut probe alique instruas, gi dius illi non intentatur: sed ter quaterque cum lenitate summa de officio admonetur, ut Apostoli nos docent,nulla vi illius conscientiae facta. Rex igiatur de Papa, a quo haereticus, & relapsus declaratus fuit, identide quaeret,

quid ossicii tum ipse, tum ipsius deceLsores hic praestiterint: quando testia . moniis e sacra scriptura petitis haerς- stos covictus damnatusq; fuerit: quam do tutus suis ministris accessiis patuerit , ad familiariter coram se cum so bonicis doctoribus disputandum, um

de sibi de suo errore aperte Constaret.

229쪽

23o DE INTERDICTO stros illic adsuisse, ita quide se res ha-

bet. Misellus quidam & vere miseradus ministor, nomine Hugo Sura us, alias Roserius Parisinam carnificinam fugiens,ab hostibus captus,Lutetiamque retractus prae metu religione ab-juravit , &sese ad eorum nutum arbis triumque S dicturum & facturum

mnia promisit. Is ad Regem perductus, Ddctoribus Sorbonicis assensus est. At postea culpam suam, libris in

eam rem aeditis palam agnovit, atque

a Rege, ad quem pervertendum&in errorem inducendum adhibitus suis. set, veniam petiit. Fuit haec igitur pa

tis utriusq; collusio, non Verum ac pium colloquium ad docendu accommodatum. Rex igitur nihilo sapientior ab illis factus, in iis quae a pueritia

didicerat & crediderat,costanter pe mansit, quippe praeclare se ac pie parentum cura institutum fuisse, ac purioris religionis fundamenta optime jecisse persuasus. Neq; ulla mala memte pravaque conscientia in eo perse-

erat, quasi aut novitatis studio, aut . si a

230쪽

Rrcvr FRANCIAE. 23I quadam contradicendi libidine ductus Molestiae & aerumnae, quasta diu pertulit: negotia & impedimet ta, quae illi adhuc a co, uratis tanta pertinacia inferutur: hostium prava Coi silia & assiduae interpellationes, ami-.corumq; importunitates, id satis co firmant: a quibus omnibus posset semet omnino se vendicare, religioni suae renuntiando,nisi Dei offendendi, amittendaeque salutis mςtus eum perpetuo moneret, ne invita & repugnante conscientia quidquam faciat :liud potius meliorem, siqua usquam

extat, de quam anemine hactenus ac- . oepit, institutionem exspectet. Prae, terea in hisce de religione controve sis non solus revirit ut errorum,qui eam occuparunt, ac deformarunt,reformationi provideatur : Bona pars Christiani orbis idem ipsum cum illo postulat, & adversus Papam, qui rei

tam necessariae obstat, uno ore pro

clamat. Nemo sere jam existit, qui non naulta in Ecclesia peccari fateatur, idi vehementer conqueratur αΡ ui .