장음표시 사용
61쪽
tris siliique, quo Ie devovere, earmen. Exstat Tueetae Vestalis ineestae preeatio, qua uia
aquam in eri bru. tulit anno urbis DCIX - Vestales nostras hodie credimus, non lii: negressa urbe maneipia retinere in loco preeatione. Prisci quidem nostri perpetuo talia prodidere, disseillimumque ex his, etiam sulmina elia - In augurum disciplina constat,
neque diras neque ulla auspicia pertinere ad eos, qui quamque rein ingredientes, obser. 'vare se ea negaverint. - Verrius Flaccus auctores ponit, quibus credat, in oppugnationibus, ante omnia solitum a Romanis sacerdotibus evocari Deum, cujus in tutela id
oppidum esset, promittique illi eundem, aut ampliorem locum apud Romanos, cultum. ve. Durat in pontificum diseiplina id saerum, eonstatque ideo oemitatum, in cujus Dei tutela Roma esset, ne qui hostium simili modo agerent Defigi quidem diris precationibus nemo non metuit. ηὶ Altera hujus rei causa est, quod Romani, rituum et religionum patriorum tenaeissimi, haud facile admittebant ad animum, quae essent iis elevandis, quodque philosophia et literae severiores sero demum aditum in urbem invenerunt, eoque tandem invento, a paucis tantum colebantur, plurimis militiae aut rebus eivilibux deditis, ut quibus ad honores et opes aditus patebat facillimus. Hoc etiam tempore a tem medicam invasit, corrupitque magna ex parte vanitas magica, Asclepiade, qui aetate magni Pomprii vixit, plurimum ei dedito, magnamque sibi, aliis etiam artibus, maximo loquendi faeilitate, parante famam. Super omnia adjuvere eum magicae vanit,tes, quae quales fuerint in Asclepiade, a Plinio pluribus non traditur. Speeimen alnquod superstitionis exhibet Alexander Trallianus, morbum eo mitialem secundum Ascle- piadem sanari clavo cruce fixo, aegri brachio alligato. t Cum sub Augusto artes liberales, inque iis poesis maxime ssoreret, multaque soleant P.ε
poetae de magicis caerimoniis inserere carminibus, ampliorem etiam ab hoc tempore ar-- tium magicarum apud Romanos habemus notitiam. Ne quis autem miretur, uti me' vii, misi.
poetis, hominibus fictioni plurimum indulgentibus, quibusque hane ob rem omnis abrotanda fides videtur; haee lectores reputare secum Velim: fingunt quidem poetae, nec sunt ..qυ alia sunt singula ita accurate describunt; sed fingunt tamen ita, ut a probabilitate, hominum opinionibus praeconceptis non admodum discedant. Quaecunque itaque nota sunt paucis, et in opinione versantur tota, in iis adhiberi poetas testes nesas non duco; magieos ex hae tempestate libros nullos habemus, quieunque de arte illa scriptuli, nobis quicquam reliquerunt, opiniones .vulgi sequuntur, cum initiati non essent ipli. Hasi'sas opiniones sequuntur poetae, quos adeo haud injuria citavimus testes.: Primo itaque loeo audiamus Virgilium, Theocritum imitantem quidem, sed ita ta, insilii men, ut in caerimoniis magicis singulis totus sere deserat magistrum. Femina amore insaniens haud secus quam apud Theocritum, carminibus magicis instam mare am asium si igi. diorem nititur. Ancillam jubet afferre aquam, et altare vitta cingere, verbenas deinde et thus ineendere. De his omnibus, excepto igne, nullum legitur in Theocrito verbum; e more sacrorum Romanorum haee adumbravit Virgilius, indequie praecipue sumsit verbenas. quarum maximus in sacris Romae erat usus. it Quod consequi incantationibus maxime. H a cupim
Ibid. cap. . AI. Tran. I. p. I s. Necyomantia seu Psychomantia. erant, qui Ciceroniς adhue a me uteremur, quo tum ipse Appium bis nominat in libro de Divinat. I. 33. Tusis. quaest. I, 16. .
62쪽
eupiebat, id versu saepius recurrente, quoties novi quid in sacrificio esset peractum, ropetit:
Ducite ab urbe domum, mea carmina, dueite Daphnim.
Theoeritum hae in re imitat . Cui an inesse vis aliqua secretior sit eredita, haud equLdem ausim desinire. In eo autem plane deserit I heocritum, quod I lecates aut lunae, cui maximam is tribuebat vim, plane nori meminit, id quod, mea quidem sententia, non omni earet reprehensione, nisi enim adsit ni men, venenis, nodis, aliisque caerimoniis addens vim, inane est et absque essicacia totum si erum. Tum maga tria diversi colorissia eireumdat Daphnidi, id est ex interpretatione Heynii U. Cl. , aut imaginem Daphnidis, aut Daphnidem animo obversantem fictumque gestu qui dam his filis cingit, terque es figiem ipsam cireum altare ducit. quia numero Deus impari gaudet. Est igitur id genus nodorum, quibus alligari sibi Daphnidis atque firmari putat amorem, idque apertius
docent sequentia, quibus ancillam iubet nectere ternos nodos e tribus diversi eoIoris filis, et addere: Ueneris vincula necto. Priori ergo caerimonia fila haee consecrabantur quasi et vim accipiebant a Diis, Daphnidis amorem constringendi, et hunc aggrediendi praeeipuum. Singulare est etiam hoe, nec notum Theo erito. m et quod ae numeri ternarii et imparis additur potestate, Rona anum quippe et hoc videtur este, numeris imparia hus magnam vim tribuentibus, ut docet Plinius interrogans, eur impares numeros ad omnia vehementiores eredamus 3 idque in febribus dierum observatione liuelligatur Quod de febribus notat Plinius, originem limul superstitionis aperit, febris enim aliorumque morborum statis diebus reditus, eriles morborum haud paucurum, inter alia supra jam eommemorata, in eam adduxerunt homines opinionem, ut numeris ingentem inesse vim, in animum indueerent. Cum porro, sive rasu, sive ob causam nondum investigatam, plurimi horum numerorum snt impares, febris enim tertiana est frequentissima, nonus
aut septimus dies eritieus in febribus ardentibus habetur; impares numeri superare pares potestate sunt putati. Quam parum autem sibi constent in his superstitionibus etiam, quamque adeo parum his omnibus inst certi, inter alia patet etiam hine, qnod numeri iidem esseaeissimi, pessimi smul atque noxii existimantur; septenarius enim pessimae est notae. Ternarii quod attinet celebritatem, haud mihi quidem ea videtur explicatu dissi. ellis. Quaecunque enim vehementius commoti agimus aut dicimus, solemus repetere ter, ultra raro progredientes, ipsa quippe repetitione jam satiati. Praecipue autem in re- bus gratia, laetitiaeque sensu perfitu id facimus, indeque factum, ut ubique serme senis sum, si quorum selicitatem valde praedi eamus, ter seliees, ter beatos dieamus. Etiam
si quos vehementer optamus aecedere ad nos, aut juvandi nos, aut explendi amorisaeauissa, ter solemus eos plerumque voeare, indeque ortum, ut Dii, quorum auxilium praestas expetebatur, vocarentur ter, numerusque ternarius sacer tandem existimaretur. Non est itaque, cur ternarium tr hamus ad ternas Hecates potestates, ae naturas, quod vult
s Assis; hujus enim Deae in toto hoe ea ine mentio non fit, alibi tamen, fieri saera magici Heeatae, Virgilius non ignorat. Duas deinde imagines, ceream unam, alteram elimo admovet igni, addit preces, ut eodem modo liquescat amore erga se, obdureseae alterius seminae amoribus.' Una tantum cerea utitur Theocritus, hocque ipsius sorte
63쪽
U ἰ 'debetur InventIoni. Molim salsam igni intieere et eremari laurum, perinde ae
Theberitus jubet. Praeclare autem his explicandis addit Heme U. Cl. haee: magicae hae rationes sere symboli eae sunt, quarum eongruentiam et similitudinem physieum alia
quem essectum habere, hominum stultitia eredidit. Nati sunt dubio pro eui plurimi hintus magiei inter homines rudes ex animo vehementius commoto, et imaginandi vi inde magis agitata. Ut enim irati, non homines modo, sed etiam canes, quiequid eos laedit, aut impedimento iis est, etiamsi sensu plane careat, omni conatu invadunt, iramque in id effundunt; ut odio aut inimicitia vehementiori inflammati, aut amore et amieitia iniseensi, quicquid proprium est ei, quem exsecrantur aut amant, lacerant et rumpunt, aut fovent et tuentur, quasi eum ipsum his perderent aut juvarent: ira magiearum etiam eaerimoniarum haud paucae per imagines, vestimenta aut alia, quae certis hominibus suere propria, laedere eos, aut ad odium vel amorem student impellere. Hi ne venefiea
exuvias etiam Daphnidis sub ejus limen desedit, qua in re a Theoerito etiam diseedie Virgilius, de defossarum exuviarum vi prorsus tacente. Minatur deinde se herbis e Ponto petitis, quibus Moerin vertere se in lupum, animas sepulchris excire, me ue alio traducere vidisset, aggressuram Daphnidem. E Ponto namque Mithridati ei helli temporibus superstitiones peregrinae haud paucae, magicae praesertim, atque Persicae, Romam afferebantur. Quae de eineribus tandem emerendis et trans eaput in rivum fluentem
abi ieiendis, ita ut non respiciat ancilla, adduntur, Obscuriora sunt, ut, quo tendant, haud facile expedias. Mati et uenefieae, si quid rerum disseiliorum vellent suscipere, a Venere putabant Mati in. sbi abstinendum, id quod e religione gentilium manavit, quae sacerdotes abstinere a
Venere jubebat, ubi res divina esset facienda. In religionem autem irrepsit haec persua- oraecipi so a prima inde barbaris, ut quae castitatem et abstinentiam a Venere, eertis quibusdam temporibus, Diis judicabat gratissimam; ob eam forte causam, quod vigor animi remittitur, viresque corporis tanguntur, proinde asi omnia, nec ea diligentia nee ea virium contentione possunt, qua agenda sunt sacerdotibus, agenda erant sacerdotum anteeeGribus, magis et eirculatoribus, vehementissima corPoris agitatione divinationem ceteratque opera magica apud barbaros exercentibus.. Omnia se e tum temporis esseere magi carminibus putabantur, fluminum eursum M. D.
silere, sidera retro vertere, manes ciere, de montibus arbores deducere, D teri am'ps
findere, nubila pellere, nives convocare, quaeque sunt alia, in quorum bonam partem su- . ., ' pra jam ex Hippocrate commemoravimus. Ab herbis et animalium partibus, quibus antiquior inhaeserat magia, ad hominum Sub Ametiam membra regnante Augusto prolapsa iam erat superstitio; credebaturque hominis jeeur et medulla plurimum posse ad inssammandum amorem. ill) Vivos itaque pueros Mi.mve si eae defodiebant, et fame enectorum utebantur visceribus. Hae de re apud antiquiores seriptum nihil invenio, veroque adeo est simile, temporibus demum serio Gbita nefandam hane superstitionem esse prognatam. Exhaustis namque omnibus fere, x'.
64쪽
quae rerum natura fert, plantis, animalibus, lapidibus, eompertoque parum iis inesse auxilii, ad id quod eupiebant effieiendum, homines denique ipsos aggrediebantur magi, ne quid relinquerent intentatum. In sepuleris solebant porro mortuorum legere os herbasque ibidem natas, ut quibus plus inesse virium, ob eam sorte credebant causam, quod quae sunt mortuorum, manes vehementissime movent. Ceterum quae hoe loco Horatius narrat de sacro masteo, haud satis apte videntur sibi congruere: principio enim de neeyomantia loquitur, animabusque eliciendis saganae, agnae pullae sanguinem essundunt in serobem, deinde imagines subito producuntur in scenam duae, ait Ta cerea, altera lanea, quarum haee morti miserrimae erat destinata; unde liquet sagas immittere alicui morbum et dolores vehementissimos voluisse. Tum Hecate apparet cum usitato canum ululatu. Necyomantiae nihil est cum eo sacro commune, quo absens mo bis et cruciatibus devovetur, ut adeo manifestum sit, accurate harum rerum notitiam animo informatam non habuiste poetam. 'supersti. Quam late superstitiones hujusmodi tum temporis grassarint, ex Augusti Caesaria etiam patet edicto, quo astrologi et praestigiatores γοητες , id est magiam exercentes . . t 'hoili, urbe ejiciebantur. Potentius tamen jam erat malum, quam ut edictis aut severitate siquidem haud ita multis annis post, imperante Tiberio, ea-.t impera. put rursus extulit. Libo enim Drusus e nobili Seriboniorum gente, nee educatus illiber toribus liter, a Formio Cato ad Chaldaeorum promissa, magorum saera, somniorum etiam imiatii. terpretes impelli sese est passus. eo usque tandem psegressus, ut Iunium quendam. tentaret, ut infernas um as carminibus eliceret, D Hinc denuo mathematici et magi senatus consulto Italia sunt pulsi, in aliquos gravius adhue est animadversum. 'N Ipse Germanicus magicis credebatur artibus interemtus, reperiebantur enim solo ae parietubus erutae corporum humanorum reliquiae, carmina et devotiones, et nomen Germa- 'nici plumbeis tabulis in seulptum, semusti cineres ae tabe obliti, aliaque maleficia, quibus creditur animus numinibus infernis saerari. tri
Nihilo Veneficia adeo erant frequentia, ut, quoties aecularetur vir aut semἰna nobilis, haec rei sernae obiicerentur: Lepidae namque venena erimini haud ita multo post Libonem dabam, menta in tur, Scauro magorum lacra ab acculatoribus objiciebantur. Iple Tiberius quam ' ' ς' ' quam acerbe magos puniret, non expers tamen superstitionis sertur suisse, fidemque efficaciae artis non denegasse. Cum enim in somnis peeuniam euidam dare juberetur; statim intellexit, utpote gnarus ipse somniorum indolis, daemonem sibi arte magica ab alse quo immissum. Hominem itaque interseeit, magos omnes, astrologos, vates necavit, cives, qui edicto priori non paruissent, in exilium egit. Praeter Tiberium alii hau pauci dignitatis summae viri superstitionibus ejusmodi favebant. Mare. Servilius Nonianus princeps civitatis non pridem in metu lippitudinis, priusquam ipse eam nominaret aliusve ei praediceret, duabus literis Graecis P. et A. chartam inser tam circumligatam
65쪽
lIno, subnectebat eollo, Musanus ter eonsul eadem observatione viventem muscam in linteolo albo; his remelia carere ipsoa lippitudine affirmantes. IQuin mediet etiam hule superstitioni vehementius eoeperunt sivere; Xenocrates M diis, enim Aphrodisiensis, qui vixit sub Tiberio, I librum edidit, inultaque admiscuit ad praestigias et magiam pertinentia. Hue pertinent, quae de medicinis ex humani comporis partibus, basiliscis, elephantis, hippopotamis, faetendis philtris, odium conelli-sium. tibus, adversarios constringentibus, ut in judicio nihil possint eloqui, horumque sim libus, sorte scripserat Xenocrates; in hune enim maxime invehitur Galenus. t Nihil etiam his proficiebatur poenis atque edictis; quo acrius vetabantur magi et puniebantur, eo vehementius ars ipsa expetebatur, ejusque exercitium propagabatur. Imperante Claudio rerum facies eadem, quae sub Tiberio, fuit, magicae superuitiones semper sere erant in criminibus, viris potentibus aut opulentis, quos perditos cupiebant imperatores, objectis, ut Lolliae, in Statilio Tauro. tri
Nero artibus magicis novum addidit splendorem, ipse iis utens, ut abigeret speeiem Neroma matris, verbera furiarum, et taedas ardentes, quibus ob intersectam per inlidias matrem . exagitabatur: factoque per magos sacro, evocare manes et exorare tentavit. Parum signis. tamen omnia haec pronaerunt; salsa enim vanaque Neronem haec comperissse, auctor est Plinius, addens simul, non citharae tragicique cantus libidinem ei m orem fuisse, neminem unquam ulli artium impensius savisse. Magus ad eum Tiridates venerat, Armenianum de se triumphum asserens, et ideo provinciis gravis: navigare noluerat, quoniam exspuere in maria, aliis lue mortalium necessitatibus violare naturam eam, fas non putant. Magos secum adduxerat; magicis etiam coenis eum invitaverat. Non tamen cum regnum ei daret, hane ab eo accipere voluit artem. IExstiterunt etiam, qui artem abigendi grandinem, unde liberet, sibi vindieabant, Erant .iquo in genere Cleonae ingentem sibi comparaverant simam. Quo orta sit tempore superstitio, haud constat. De ea haec narrat philosophus Stoicus: illud incredibile, Cleonis tere f. fuisse publice propositos χαλαζοφυλακας, speculatores suturae grandinis. Hi eum signum dedissent, adesse jam grandinem - pro se quisque alius agnum immolabat, alius pullum. ' Protinus jllae nubes alio declinabant, cum aliquid gustassent sanguinis - si quis nee ag. 'nuin nee pullum habebat, quod sine damno fieri poterat, manus sibi afferebat. Et ne , tu avidas aut erudeles existimes nubes, digitum suum bene acuto graphio pungebat, ut hoe sanguine litabat. Nee minus ab huius agello grando se avertebat, quam ab illo, ita quo majoribus hostiis exorata erat. - Cantum etiam adhibuisse eos, auctor est clemens Alexandrinus. t . Nee
66쪽
Nee sult tantum cleonarum haee distiplina, ali; Ilieris eisdem supe stitionis mana
daverant; earmina, inquit Plinius, quaedam exstant contra grandines, eontraque mo horum genera, eo iuraque ambusta. Late id superstitionum genus manasse colligitur ex quaestionibus et responsionibus ad Orthodoxos, quae Iustini Martyris nomine ei eum seruiitur, ubi νεφελοδιιώκται dicuntur, quos Seneca vocat, iidem que grandinem et imbres, quorunque liberet, dicuntur mittere. Negat auctor, quod
in lacris literis talia non doeeantur, fieri id posse. Magi earum artium qui fuerit si vus huc tempore, ex Plinio perspieitur optime, ut qui plurimis, quotiescunque offertur occasio, de iis disserit. Sunt quidem in his multa proeul dubio antiquiora; sed cum horum non constet aetas, hule tempori ea iudieavi vindicanda. Sunt autem haec tam mul. in variaque, ut, ne taedio sint lectoribus situra, jureverens, harum rerum curiosos ad ipsum auctorem malim ablegare. Abunde ex omnibus his perspicitur, gemmarum colore, figura, nominibus, umilitudine etiam, quam habere eum stellarum aut figuris aut coloribus videbantur, aliisque ejusdem commatis argumentis inductos homines su-Pςrstitiosos, rerumque naturae ignaros, portenta ejusmodi exeogitasse. Quo ipso fatis evincitur, ab hominibus rudibus adhue, aut superstitionoetiam pessumdatis adeo; ut 'tionem omnem quasi furarent, et ex animo dedita opera abigerent, id magiae genus es
se invectum et promotum. .ieunque enim disciplinis phylleis siquamqm impendit operae, duci e similitudine ejusmodi nulla plane in dieia de intimis lapidum viribus posse, statim intelligit. Est autem ratiocinandi ia genus proprium insantibus rudibus, et hominibus in prima adi me barbarie degentibus, ut qui ignari regularum, ad quas ratioeiania sunt exigenda, quae sunt fimilia esse eadem, iisdem pollere viribus, statim concludunt, non animadvertentes similia videri multa sensibus, revera maxime dissimilia, speciemque extemam a natura interiori haud raro distare longissime. Quae de herbarum viribus habet Plinius, n praetereo, properans ad animalium partes, quas superstitio est adorta, ut praesidium inde peteret, maxime eorum qui ob rarit tem, aut singularem animi corporisve habitum, aut similitudinem nominis cum astrorum
appellationibus, virium mirificarum spem feeerant. Dextra pars proboscidis elepha ti) eum Lemnia rubriea alligata, impetus libidinum stimulat. Magorum vanitas perunctis adipe leonis, faciliorem gratiam apud reges populosve promittit, praecipue tamen eo pingui, quod est inter supercilia, ubi esse nullum potest. Similia dentis, maxime a dextra parte, villique e rostro inserioris, promissa sunt. Setae cameli e cauda contortae, et sinistro braehio alligatae, quar nis medentur, ete. 'DReliquis ejus generis, quae plurima Plinius tradit, ne taedio sint, omissis, pavea adhue de esseaeia humanorum gestuum et membrorum alie iam. Assidere gravidis, vel eum remedium alicui adhibeatur, digitis pectinatim inter se amplexis, veneficium est; item poplites alternis genibus imponi, igeo haee in consiliis dueum, potestatumve,
sieri vetuere majores, velut omnem actum tapedientia; vetuere et saeris votis ve siniti modo interesse. Clavum defigere in quo loco primum defixerit eaput corruens morbo eo mitiali, absolutorium ejus mali dicitur. Numerum quaternarium Demetrius condito
a Plin. XXVIII. a.' Iustin. Marti quaest. I. 'in Plin. XXVI. e. s. XXVII, I 3. XXIX. 4. XXXm, P. I . II.
67쪽
- 6s . volumἴne, et quare qnater athi sextarii ve non emni potandi, prodidit Osthanes contra mala medieamenta omnia Promisit auxiliari, matutinis horis suam cuique urinam instillatam ini pedem I ete. Fuit Plinii aetate Apion etiam Grammatieus, qui prodiderat, se auxilio cynocepha- Ap onlaliae herbae, quae in Ae pio vocatur Osyrites, evocasse umbras ad pereontandum Ho, n y ' merum, qua patria, quiburve parentibus genitus esset, non tamen ausus profiteri, quidsbi respondisset. IC P. X.
DE INCREMENTIS MAGIAE AD SECULUM USQUE
Sub idem tempus, imperante Claudio, inelaruit Simon Magus e Samaria oriundus. Simon Is a daemonibus adjutus,' magica multa exhibens spectaeula, Deus Romae dicitur habitus, statuaeque honorem adeptus, addita interiptione: Simoni Deo Sane o. omnem plane siserant fidem, quae de eo tradunt Arnobius t , et recognitionum Clementinarum auitor, per aerem eum vectum quadrigis igneis, Petri apostoli voce praeeipitatum ad terram, se am quoties lubuerit mutasse, et quae sunt alia 'haud minus portentosa. Hine de statua publiee ei posita quod narrant, fidem etiam vix facit, praesertim eum in auctoribus . profanis qui rem adeo et aram silentio non praeteriissent, nihil de ea seriptum inveniatur. Propius fidem est, hominem Pythagoreorum et Platonicorum captum splendidis mendaciis, eorumque persuasiollibus magia eis irretitum, edere miraeula sese professum. Quae de animorum docebat migratione deque Deorum et geniorum ordinibus, lieet satis explieare ab auctoribus non tradantur , abunde id perluadent. Apparet hine philosophiam Platonicam in Aegyptum importatam, mature multorum pervertisse ingenia, somniisque monstrosis loeum secisse, ut adeo probabilitate non destituatur, hune hominem magiam philosophicam aliqua ratione auxisse. Nactus est Simon diseipulos haud paveos, sectaque ejus aliquamdiu est continuata. D. Cujus rei doeumentum exstat luessentum in Apollonio Tyaneo, sub idem Apollo. sere tempus sima praestigiarum et miraeulorum totum sere orbem Romanum implente. Omnium is auctorum consensu inter magos celeberrii nos numeratur iis , tanta antiqtrita- tua. tis totius admiratione, ut Alexander Severus imperator in larario suo in quo et divos principes sed optimos electos, et animas sanctiores, in queis et Apollonium et quantum . scriptor suorum temporum dicit, Christum , Abraham, et Orpheum et hujusmodi Deos habebat, et majorum estgies rem divinam ei quoque saceret I; tanta auctoritate, ut Philosophos non spernendos, interque eos etiam Epieuri sectatorea ad se alliceret. φ' ' Multis Apollonius miraeulis inela ruit, quorum aliqua e Philostrato, qui vitam ejus seripsit, esseram: vinculis se, nullis iactis preeibus, sacrifieiis aut eaerimoniis aliis perares, exsol- fvitia D Plin. XXVIII, 6. 7. Ibid. XXX. a. - Iustin. Apol. pro Christ. I. p. 69. Paris I 6Is. Iren. advers. haerec I. m. Urino Romam Re
68쪽
vii. Aellillem, preeibus in India aeceptis, ex inseris excivit. Ephesum aeeer:
stus, ut mederetur morbo pestilenti, momento temporis, pervenit, ut duobus adeo locis esset simul, daemonemque morbi eausam urbe ejecit, statua averrunea posita. 'IAlia ejus miraeula prolixius a Bruckero tradita ' brevitatis causa omitto. Telesmata porro, id est statuas alia luci, quibus averruncarentur mala plurima, alia aliis locis erexit, quorum auctoritas erat lumma. Nee solus have narrat philostratus, sed alii ei assentiunt auctores, quos saviste Apollonio, assii mare non licet. Inter alicet, qui quaestiones et responsiones ad orthodoxos sub Jullini matyris persona scripsit, cujus verba apponam:
Apollonii τελεσμιτα, ut videmus, maris imp tum, ventorum vellementiam ,.murium
ae bestiarum in cursones areent. 1lὶ mi plura hujusmodi scriptorum testimonia cupit noscere, adeat Rei chellum de Amuletis fit) et Arpium de Talismanibus. Patet itaque hine, non omnia finxisse Philostratntia, aut quem is auctorem sequitur Damidem, sed
secutum maximam partem lsamam, 'hominumque de Apollonio opinionem. Attameaeum nulli exstent, qui ea tempestate curiosius observarent Apollonium, in ejusque res gestas inquirerent eadem ratione . qua in Alexandri vatis, Apollonii discipuli, Lucianus; ratio rei gestae exponi, immo ne quidem quousque indulserit Philostratust mentiendi trubidini, definiri accurate nequit. Fim tamen esse haee miracula, aut arte quadam simu lata, facile largietur, 'liticunque rerum naturae, hominum indolis, seculi inprimis hujus genii, non plane est ignarus. Argumento est, tum quod ejecto daemone, pestilemtiam narratur finibus Ephesioriim expulisse, satis namque constat hodie, morborum causas non esse daemonas, aliaque ratione, quam in exilsum agendis daemunibus, morbos pestilentos sanari: tum quod Alexander disseipulus ejus, magnam quoque nactus nominiseelebritatem, quemque totus ferme oriens sequebatur, ae Dei instar prope colebat, m nisellae est imposturae convictus. Qiiodsi alias magister artes calluisset, meliora prosecto
diseipulum docuisset. Qtiae privatim Apollonium inter et Damidem sunt gesta, fino sicile pro lubitu, aut augeri in majus potuere, his adeo nihil omnino inest, quod si, elat fidem, si quis in admittendis hujusmodi miraculis paullo est dissicilior. Quae publi. ce autem sunt faeti, iis veri quid subest, at credulitate et verborum praestigiis auctum in
immensum. Telesinatum namque, ut et aliorum hujus sursuris operum esseacia, opinione magis quam ex vero aestimatur, venti, tempestates, impetus maris, impressas mel animis hominum opinione, de vi amuleti, minores existimantur; ut solent laomines. quales cupiunt esse res, aut esse eas in animum seinet induxerunt, tales etiam eas sensis bus percipere, maxime ubi gradibus tantum dii seruue. In sanandis autem morbis, suin turis divinandis quantum valeat opinio praeeoneepta, et phantasiae vehementia, in sinit experimentorum numero constat, ut adeo morbos quosdam sanasse Apollonium, sutura quaedam casu cecinisse, a fide non sit alienum. His omnibus addendum denique, ii minum plurimorum mentem adeo hae tempestate a praestigiatoribus omnis generis, magis, veneficis, vatibus, jam suisse perversam et oecoecaciam, ut ad credenda, quaecunque
69쪽
rrarentur mis, sponte serrentur, examine acturatiori plane seposito, utque adeo mirum non sit, deeeptos. qui decipi vehemen rer eupiebant, quila nee mirum sit, Epicureos leviores a turbine abreptos, ad Apollonium defeeisse., Cum magia infamis hoc tempore jam haberetur, essetque pluribus imperitorum Mitiam edictis, senatus eonsilitis, et legibus ea interdictum omnibus: hane Apollonius summo studio amoliri a se nititur. Quod per nebulam quasi vidit, magiam inter et praestigia' profitetuerum aut incantationum artem, discrimen Philo, idem inustas etiam suos convertit Apollo- Ap n.' nius, ulterius quidem hae in re progressus nonnihil, sed rem tamen omnem nondum te. 'U' . Dens, ut satis inde elucescat, novum id adhue et prae novitate parum ab hominibus suisse intellectum. Quod quo magis appareat, audiamus Philostratum, immo et Apollonium nonnunquam ipsum. Fatetur ille, Pythagorae non instituta modo, sed mistacula etiam, itatum Apollonium, a magia tamen semper suisse aversum, hane ei per calumniam ab adversariis objici, aut assino, sapientiae in eo fuisse tantum, ut quae alii magicis artibus, is solius sapientiae auxilio egeeret. Pythagoreus semper videri Apollonius et haberi voluit, simiae instar in omnibus sere 6 hagoram reserens. Quin itaque e Pythagoreorum
et Platonicorum maxime seliola profluxerit novum hoc magiae genus ad Apollonium, negari nulla ratione potest. Magiam intelligit Apollonius artem eam , quae sacrificiorum, Merimoniarum, verborum, ac formularum ope mira efficit, id est quodeunque γοητειας ραγγανειας nomine solet venire, addita maxima quoque magiae parte, si selisu accipiatur non malin Discrimen daemonum in eonstituenda miserentia magiam inter et praestigiatorum artem, diserte aut oblique nuspiam agnoscit Apollouius, aut Philostratus, ut ignorare
id videantur penitus. Magus ergo, inquit, non sum, sed vir divinior, a Deo ipso in per petrandis omnibus miris adjutus, precibus, sorinulis, sacrificiis uon utor, semper mihi adest Deus, semper quae cupio saeit, circulatores istos atque nebulones longo post me intervallo relinquo. De his ita disserit Philostratus , postquam Apollonium vine uia exui Lia absque eaerimoniis ullis narravite ad magicam γοττειαιν haec homines simpliciores res runt, qua athletae, et qui de corporis viribus ineunt certamen stegent, victoriam veli menter appetentes. Nihil tamen eos juvat; si vicerint casu, aee pium id miseri linie arti serunt. eujus ne victis quidem minuitur auctoritas. Si hoc saerifieassem, illud adolevissem, dicunt, elapsa mihi victoria non esset. Ob eandem caulam penetrat et in domos mercatorum ars praestigiatorum, nam et hos videmus mereaturae lucrum praestigiatori, damnum suae tribuere parsimoniae. Maxime tamen amantes ad se pertraxit, et quasi inflammavit, qui eum laborent morbo adeo exponente se imposturis, ut vetulas etiam eonsultum super res suas adeant; nihil mirum eos veteratores hosce eonvenire, ab iis cestum et lapides accipere, erutos partim e terrae viseeribus, partim e luna et astris delapsos, aromata imsuper quaecunque ferunt Indorum horti. . a ratione prodigia haee ab hominibus edantur, in litteras a nonnullis, artem affatim irridentibus, sunt relata; mihi quiderei fixum ratumque est, adolescentes ne loqui quidem cum ejusmodi hominibus debere, addit Apol- Ionius, ne per lusum et jocum his artibus assuescant. Sed quid pluribus, Philostrati uine verba, invehar in rem naturae et legibus invisam 8 Sobrie haee et egregie adeo disiserit Apollonius, ut e medio Peripato, aut horto Epicuri credas philosophum audire disputantem. Ab hoe tempore, quae confundi alias solet cum magia, usurpari tamen in partem deteriorem, in quam et magia accipitur, saepissime sejuncta ust a Ia . . mδlli
70쪽
magia, ut liuie infamiae nota semper adhaereret, illa post Apollonium ex ignominia rudi sus emergeret et dessente vocabulo eommodi bre ad sum tuum etiam fio noris sistitium
. Quam igitur eallebant artem praestigiatores et masi vulgares, ab ea longe abest Apollonius, suae nomen ponit nullum, pee ambages et oblaurius interdum definiens, quam ejus putet esse indolem ac naturam. Omnis, inquit, sui sustiniens defensionem, ars praeter philosophiam veram ad parandas opes exercetur. - Eit autem genus aliquisds pientum falsorum, de quo cave exillimes esse eos, qui divinant, divinatio, si vera esl, m ximi est pretii, an autem sit ars, adhue ignoro. Voco autem praestigiatores sapientes salsos, divitiis namque hi maxime inhiant, a quo semper ego abhorrui vehementer, ut adeo 'aerenseri his nequeam. v Sapientiam meam non inveni ipse, sed haereditate quasi a Pythagora accepi, instituta ejus ac praecepta sequens. Veste utor lintea, ut quae puritatem mihi praestat, cujusque usiis nocturnus puros nos reddit, somnia enim iunt veriora. Homines Deum me esse in animum non induxerunt, id modo existiman tes, intercedere Deos inter et homines cognationis vinculum, vi cujus divinitatis quodam modo homines sunt participes, id quod ipsa hominum etiam testator forma. Persuasum porro est omnibus, an uni, ingeniique virtutes a Diis manare ad nos, quique iis sunt ornati, Diis cise proximos atque - divinos, vel ipso Apolline teste, cujus oraculum eum adiisset Lyeuretus, respondit Apollo: - dubitare se hominemne an Deum appellet eum. lndorum philosoplita, quam hae in parte probant etiam Aegyptii, Deum condidi Te cuncta doeet, ita q iidem ut ipsis in esse aeceperint a Deo, causam condendi esse bonitatem. Bonus ergo cum sit Deus, virum bonum ajodivinitatis esse participem. D Haee quo tendant,3 phila snphiae Eclecticorum non ignarus . Reile perspiciet. Rerum omnium e Deo emanationi savet Apollonius, hae ipsa tempestate in lueem emergenti, etsi obscurius jam et aliqua ex parte a Platone et Pythagoreis sorte traditae. Haec animam nostram divinae esse particfllam aurae ponit, materiae t he contaminatam, indeque a Deo sejunctana, accedere tamen propius ad Deum et reciperare vires et potestates divinas; mirificas, a suce in te ac purgatam, eoque ipso dignitati ae splendori pristino restitutam. Haee sentire Apollonium, ne quis temere existimet conclusum; ipsis jam eius odibis doceamus. Victus, pergit, meus longe ab aliorum distat vivendi ratione, cibo utor . tenuissimo, idque sensus meos, arcani instar, servat inre os, turbidum omne ab iis arcens, ut quaremque fiunt aut sunt sutura, tamquam in speculo purissimo intuear. Non enim exspectabit sapiens terrae exhalationem, aeris corruptionem, ut praevideat morbos restilentes; sed sentiet ea ventura, serius quidem Diis, citius tamen vulgo. Dii sutura, omines praesentia, sapientes appropinquantia cernunt. Hic itaque victus sensibus eo ciliat subtilitatem, aut vim aliquam, maximis stupendisque rebus ei sciendis idoneam. it
Eqaidem Maxime ouantuin sum persuasus, viris sanctis et sapientibus sua Deos eonsilia aperire. 'D Ad theo horum ae mysticorum proxime haec accedere disseiplinam, satis hinc puto apparere, eneque insuper allinia iis, quae e Plutone supra attulimus. Un