장음표시 사용
91쪽
loquentes; eausasque, ob quas iraseuntur, aperientes. ergo e sipulehro munium auditur responsum, non ipsi eliciuntur aut cernuntur.
Hueusque magia omnis nititur necessitate quadam physica, verbis, herbis et pactuci lapidibus inhaerente, qua genii sive boni sive mali cogerentur ad praestanda, quae cupimbant homines, pacti homines inter et daemonas mentio fit nulla. Quae enim Augustinus assert de pacto, sensu sunt latiore dicta, etsi solent a nonnullis in angustiorem ac proprium invito ipso detorqueri. Sunt ea hujusmodi: Superstitiosum est, qui equid institutum est ab hominibus ad facienda vel eolenda idola pertinens - ad consultationes et p. Ba quaedam signifieationum cum daemonibus placita atque foederata, qualia sunt Molsemina magicarum artium. Societatem et pactum nihil hoe loeo intelligit aliud, quam consuetudinem illam seu familiaritatem, qua daemones, quae capiunt homines, esse,unt, eosque quibus possunt modis juvant, id quod societatis, Aederis et pacti aliquam serit similitudinem. Hine se ieit infra, aeeuratius id definiturus: omnes igitur artes huiusmodi vel nugatoriae vel noxiae superstitionis, ex quadam pestifera foetetate hominum et daemonum quas pacta infidelis 'ee dolosae amieitiae eonstituta, penitus sunt repudianda. Nihilo tamen seci iis de pacto quaedam audisse Augustinum, a vero non abhorret, ut mox patebit, etsi accuratam rei notitiam nondum haberet, essetque res ipsa adhue in ineunabulis, ut adeo prima hujus rei elementa hoe jam seculo sint orta. Hueusque de sagaram conciliis et congressibus nocturnis, eertis quibusdam locis ha- sit nibitis, nihil est inauditum; rem Graeei, Romani, quique eos sunt antegressi, Persae, Aegyptii aliique prorius ignorabant. Nee video etiam, eurea finxissent, nullam inter magos et magas agnoscentes societatem, nullum reipublicae genus, nullum magorum dentiaque principem, aut praesidem Deum, magos praeterea earminibus imperare ipsis Daemonibus et Diis sibi persuadentes. Primus, qui eius rei sicit mentionem, est Augustinus, ut adeo ejus demum aetate rem invaluisse, aut ad plurium erupisse notitiam, a vero non abhorreat. Totum apponam locum, etsi aliena ab haere complexum, ut insuper appareat inde, quod supra monuimus, patres ecclesiae vim et esseaeiam magiae non negare,
repetere tamen eam a geniis malis. Daen Ones et aerimonia sensus, et celeritate motus aerei corporis, terrenorum corporum sensum satile antecedunt, et quaedam cogitata praenuntiant, quae homines mirantur propter tarditatem terreni corporis. Accessit autem daemonibus per tam longum tempus, quo eorum vita protenditur, rerum longe major experientia, quam hominibus potest evenire propter brevitatem vitae. Idcirco quaedam futura praedicunt et quaedam mira faciunt, quibus ii omines allieiunt et seduiscunt. Unde quaedam mulierculae post Satan conversae, daemonum illusionibus et phan- , iasmatibus seductae, eredunt se et profitentur, nocturnis locis cum Diana paganorum dea, vel cum Herodiade et Minerva, et innumera mulierum multitudine equitare, e rumque jussionibus obtemperare. N En novam rerum faciem, sagarum principem, cujus nutui parent, sagarum concilia nocturna, et equitationem, qua in loca constituta deferuntur. Haec omnia consideranti a vero non videtur alienum , exstitisse tum temporis
iam pactum quoddam euin daemonibus, de eoque Augustinum sando aliquid accepisse; imperium enim et societas esse sine pacto in potest. Huie magiae generi deditas suisse mulieres Christianas, diserte quidem Auguitinus non scribit, at probabile est tamen s
92쪽
eiam reputans, religionem Christianam omnia sere hae aetate lim Oeeupasse; me obstat,
quod Minervam, Dianam, aut Herodiadem agnoverunt sagae principem; non lieebat enim Christianis magicis uti artibus, diabolum praeesse magis, eosque juvare, docebant Christianorum doctores, insuperque qui magiae esset deditus, eum non posse Christi num esse, sed eo ipso religioni Christianae renuntiare, in conelliis sere omnibus decreve. rant; eligendum itaque sagis erat paganorum aliquod numen, eui imperium deserrent. am Dianam quare sibi praesecerint, non est obseurum, huic enim, quae ab Hecate et una nihil disseri, sacra magica antiquitus fiebant, Minerva autem et Herodias, qui ad tantam evestie sint dignitatem, nobis multas ejus seeuli traditiones, sabulas et superstitiones ignorantibus, non potest non esse obseurum. Equitationes denique nocturnae oriaginem trahere e re vetustiori, nonnihil aucta et mutata, mihi quidem videntur. Vol re sagas antiqua videtur et communis persuasio, striges enim assirmat Festus diei ab avi. hus ejusdem nominis, quia maleficae mulieres volaticae vocantur. η E Luciano et Ap trio supra narravimus, magas Thessalas unguento usas, ut in aves bestiasque alias sese ve terent; e Virgilio praeterea poetisque aliis constat, herbarum quarulidam vi homines verti in lupos, per aerem volare aut vehi sagas, Augusto jam imperante homines erediadisse. Quod si his adjungas, quae de Medea per aerem vem; fabulae narrant antiquissimae, a prima inde barbarie hane manare persuasionem nullus dubitabis. Habet autem tota res ita: sunt herbae, sunt unguenta ex sectis quibusdam confecta, phantasiam mire Ier vertentia, et quae quis sibi proposuerit vigilans, eadem se perpetrare unguento auterbarum laeeo sopitum, ut credant, homines inducentia; eoque ipso cum somnum nocidisternant a vigilia, eademque animo obvisentur, quae viεilantes cogitarant, persu dentia hominibus vigilare sein, et quae imaginantur, revera sese sacere ae sentire. His v nenis usae sagae, usi magi, volare sese, et in quascunque vellent bestiarum figuras sese
vertere, in animum induxerunt.
s.orem Sagarum ea tempestite ingentem exstitisse numerum, quanquam disertis verbis nemo R scriptum reliquerit, probabile tamen non modo, sed necesse omnino est, superstitione ma- ' ' undique sulta, et a viris etiam litteris imbutis, doctoribusque Christianis stabilitet.
Quamdiu enim viget opinio, posse artibus secretis allici daemonas, eorian que opera m ra multa patrari, quicquid decernant concilia, disserant pro suggestu saero oratores; non tollitur magia, deficientibus nunquam, quos pravae cupiditates agant in transversunt, ut opibus, auctoritate, voluptatibus abundare hic loci malint, quam toleratis duris qilibu eunque, post hane vitam demum frui beatitudine nunquam desitura. Ab his itaque mulieribus, sermones inter se de rebus magicis habentibus, et altera alteram ad eadem pertrahentibus saera, excogitatum tandem est concilium sagarum nothurnum. Sie itaque smerstitiones paganae nova indutae forma, mulieres Cliristianas occupavere. His accessit hae aetate etiam illud, e fabulis pristinis, antiquissimaque Iudaeorum traditione repetitum, genios et angelos eoncubitum eum hominibus exereere, ortum dubio procul ex morbi genere eo, quod ineu bus consuevit voravi, mistis ei lascivis insuper i inniorum generis hus. Hane superstitionem plebi infimae vi turmagi reliquisse, nec ejus rationem habuisse ullam; in magicis certe caerimoniis aut traditionibus hucusque ejus mentionem videmus nullam. Hi ne vulgi sermonibus celebrabantur in Italia Fauni, in Graecia Satyri,
Aegypanea, mulieribus Aus per sylvam ambulantibus avidissime insidiantes. Postea autem
93쪽
rem quam ex Insima plebe superstitiones et sabulae de daemonibus aseendere ad aruditos,
medicos. philosoplios, theologos haud levi sensus communis dispendio eoeperunt, ouaesitum serio est a theologis, an daemones et angeli possint rem habere eum hominibus Saerarum inprimis litterarum interpretes multum sit per ea re disputarunt. D Ab his transiit opinio ad alios etiam, eos maxime, qui nosse daemonum naturam aeeuratissime Irofitebantur, inter quos Michael Psellus, litteris e etera satis imbutus, sed eredulus eeii perstiuosus supra seminam, monachi eujusdam delirantis somnia narrat. Is , inquit,' , sperma nonnulli emittunt, et vermes quosdam spermate procreant, vasa quidem eis spe 'mattea sunt nulla, superflui autem seu exerementi nescio quid emittunt, hoe mihi asserenti eredito. Aluntur enim alii inspiratione, ut spiritus arteriis nervisque eontentus, alii humiditate, non tamen ore ut solemus excepta, sed spongiarum, testaceorumque piscium more, adjacentem extrinsecus attrahentes humorem, posteaque exeretionein spermat
eam exeernentes. Nihil profecto diei insulsus potest, quas iii iratio, aut ostreoru innutritio absque organis huie rei idoneis fieret; aut esset semen, ubi nulla est generandi necessitas. Quae porro monstra pepererit haec opinio, mox videbimus. Eaedem superssitiones a parte altera in hominum etiam sanctorum, quique habeban. minio tur religiosissimi, maxime Christiani, mutato nonnihil habitu, animos irrepserunt. Philosophia imbuti Platonim multi Christo nomen dabant; suo omnia pede ininentes deinde, talemque animo concipientes religionis Christianae formam, qualem opiniones ante an mo innxae postulabant. Fanatici praeterea alii ad familiaritatem antiquam eum Diis ad. 'spisantes, et spe destituti, novae relisionis tot miraculis stabilitae auxilio sperata sese adepturos sibi persuadentes, ad eam transierunt. Horum plurimi temporum distieultate, imperatorumque in Christianos saevitia coacti in deserta abdiderunt, stimulati insupreauctoritate sacrarum litterarum, multa magnaque hominum fugientibus contagionem, se. lique corruptionem, promittentium. Ibi igitur dies noctesque operam navantes novo sanuitatis generi, jejuniis praeterea, aliisque quibus poterant modis corpore satigato, et phantasia perverti, methodum tandem excogitarunt ad Deum et angelos propius accedendi, eorumque tamiliaritate fruendi. Fieri rebus ita sese habentibus aliter non m erat, quam ut, quae tanto studio petierant, assecutos tandem sese existimarent, veri eique inter angelos sese, a daemonibus vexari, inque alio prorsus mundo degere, eorruintis animae viribus, sibi nerstraderenti Ab hujusmodi hominibus inventa est theol gia mystica, id est, methodus ad Deum accedendi, ejus contemplatione maendi, inque . angelorum similiaritate iii te se infinitandi, nomine nova, re antiqua, quippe paullulummodo a Platonicorum theurpia, Gn illicoriim γνωσει, et magia discrepans. Philosophῆ namque precum formulis, sacrificiorum caermitti iis, vitae puritate cogi existimabant Deum et daemonas, ut suci nos lumine cullustrent; Christiani contra pie magia liberum relinquebant Deo deicendere, ad quem liberet, aut sursum ad se elevare, quem dignum judiearet. Ceterum verbis potius quam re theologi mystici a philosophis theurgis dilo pant; est enim myillea theologia non minus quam theurgia, disciplina ad Deum et a gelus ascendendi, quae nisi causarum et effectuum nititur ordine, nisi certum est et fixum, qui eam sequitur, evehi ad Dei conteniplationem et angelorum similiaritatem, inanis
94쪽
Magos. thaurgos. nysticos iisdem xiii prae
.ellaCanio . Britanni. Germani magiam a Roma
94 ----- est tota et vana. Praeeepta porro theurgorum haud multu se disti eum a praeeepili ni sit corviii, callitas, jejunia, victus tenuis, solitudo, preces, divinorum meditatio, sunt utrisque communia; redemtio per Christum secta, eleemosynae Christianis imodo propria; finis denique utrisque idem, exstasis, Dei luminis instar apparentis majestas, angeloruinque multo lumine. splendentes formae. Nee fieri id per rerum naturam aliter potest, clim mystica omnis theologia omnisque theurgia, id eIt, ars naturas spirituales cernendi, uno eodemque nitatur fundamento, sitque unus tantum idemque eo perveniendi modus. Uno omnes ore satentur, sensibus pereipi externis spiritus non posse, aut si
percipiantur nonnunquam, eo tamen adduci rem nequire, ut perpetuam jungamus et constantem cum iis familiar; tatem. Hane adepturos moliri res novas et a communi hominum vita alienas oportet; nemo unquam daemonum aut
angelorum fuit amicus, quin peeuliare quoddam vitae sectaretur iter, longeque ab aliorum homilium vivendi ratione abiret. Mutari ergo quaedam ineorpore, id est, corrumpi organa phantasiae interna, necesse est; omnis enim vivendi ratio singularis, et ab solita hominum diaeta recedens non corrumpere organa interna non potest. Fit autem duobus id maxime modis, aut medicina adhibita, aut constanti victus, vestitus, vigiliarum et somni ratione. Qui illa utuntur methodo, inebriati, in furorem acti, aut topiti etiam ad breve tempus, mira ni ulta sese cernere, et in spirituum coetum introduci ubi imaginantur. Qui hane sequuntur, phantasiam ex parte pervertunt in perpetuum, nimia namque a rebus venereis abstinentia, jejuniis, et somni parsimonia debilitatum corpus et ce-.rebrum, phantasmara gignit insolita, eoque tandem deducit rem, ut, quae cupiunt ho-imines, cernere sibi videantur. Hi igitur perpetuam eum naturis spiritualibus ineunt consuetudinem, ut, quoties lubet, in earum transeant, relicto eorpore, ut putant, coetum. Hinc igitur apparet, qui fiat, ut omnis, quae hueusque inter homines viguit magia, duabus tantum nitatur meth 6dis, quaram illam sequuntur barbari, et rudis prima gemitum aetas, hane cultiores, quique sanctitatem assectant majorem; qui sat, ut inter gemtes seras hodieque obvias, inter Graecos, Romanos et apud antiquitatem omnem divinutio omnis furori tribueretur, ut magia vetustissima herbis et medicinis hominum mutare sormas, deos elicere, per aerem liomines ferre sublimes crederetur; quique fiat, ut temporum progressu jejuniis, callitate, vigiliis, victus tenuitate, et lolitudine ad Deum
et naturas corpore vaeantes accedere homines, et exercere magiam existi inarentur. C
terum, ut hoc etiam addam, theologia inystiea diu ante inustela, seculo post Christum natona quinto, ab homine Dionysii Areopagitae nomen sibi arrogante, ut antiquitatis au
ctoritate praesidium sibi pararet, in disciplinae formam est redacta. CAP. XIII.
DE MAGIA GENTIUM EUROPAE VERSUS OCCIDENTEM
HABITANTIUM AD SECULUM USQUE XIII.
Noe in statu res mansere, donee in partibus Europae septentrionem magis respitieientibus novum magiae genus emersit. tanquam enim imperatores et concilia n vis semper constitutisnibus et canonibus magiam oppugnarent, delere tamen eam nequi-Verunt, id modo tot conatibus repetitis effieientes, ut infamis ea haberetur et homine
95쪽
christiano prorsus indigna. Id quem sortitum sit eventum, infra videbimus, postquam
de antiqitissima gentium septentrionalium magia quaedam scitu necessaria praemiseri. mus. Ut a Graecis ad Romanos, ita a Romanis ad alias Europae septentriqnales, aut occidentales partes propagatam superstitionem magicam, solet a rerum auctoribus poni pro certo. Equidem quoties in animum revo eo, quae de superstitioniν hujusce ortu in orasionis principio attuli, Gallos, Hispanos, Britanniam et Germaniam, ante Romanorum adventum magiam habuisse indigenam ; aut si sorte allatam aliunde eum gentis cujusque primordiis, pro soli tamen, coelique naturai ut ratione vivendi immutatam adeo, ut primis elementis similis plane non esset, saeile mihi persuadeo, Quod ne ponere au- .ducier, aut e temere positis, temere videamur inferre, age ex ipsis jam scriptorum testina oniis, qui sub Romanorum in Gallias, Britanniam, et inrinaniam incursionem vixerunt, Plinio et Tacito maxime, id demonstremus. Hi quanquam post primas scrip
serunt Romanorum in has terras expeditiones, probabile tamen non est, gentes harbaras, tam exiguo temporis spatio, superstitionibus et artibus Romanorum, quos tantopere abhorrebant, quibuscum vix ullum linguae iis erat commercium, quorum moribus,
religioni, et artibus reluctati sutat per secula plura, ella imbutas. Idem profecto tum temporis accidebat, quod evenire ante keula pavea vidimus, hodieque videmus; ut iure adeo assirmetur, Americae septentrionalis ineolae ut 'habent se ad Europaeos colonos; ita Germanos, Britannos, et maximam partem etiam Gallos, sese habuisse ad Romanos, . et ut Americani Europaeas artes, superstitiones, religiones nondum susceperunt; itu has
quoque gentes Plinii et Taciti temporibus, longe adstiue a Romanorum superstitionibus suisse rem'to. His accedit, quod nonnulla his gentibus propria a Plinio in superstitioni- λus vi agicis asseruntur, quae a Romanis originem profecto non trahunt. Britanni prae Gallis et Germania magiae videntur suisse dediti, de quibus mirabundus sere Plinius, Britannia, inquit, hodieque magiam attonite celebrat tantis caerimoniis, ut dedisse Persis videri possit. Adeo ista toti mundo consensere, quanquam dis eordi et sibi ignoto. Gallorum Druidae herbis magieas inesse vires putabant, iideiri, -'ue lunam praecipue ad augendas earum vires sibi persuadebant valere. Ae de herbia quidem haec affert Plinius: nihil habent Druidae cita suos appellant magos Visco et arbore, in qua gignantur si modo sit robur saeratius. Jam per se roborum eligunt lucos, nec ulla sacra sine ea fi onde eonficiunt. - Enitia vero qui equid ad nascitur illis, e coelo missuin putant, signumque esse electae ipsti a Deo arboris. Est autem id rarum 3dm
'duna inventu, et repertum magna religione petitur, et ante omnia sexta luna, quae prin- .cipia mensium annoruitique his facit. - omnia sanantem appellantes suo vocabulo, sacrificiis, epulisque rite lub arbore praeparatis, duos admovent candidi coloris tauros, uoriam tunc primum cornua vineiuntur. Si cerdos candida veste cultus, arborem scanit, silce aurea demetit, candido id. exeipitor stigo. Tum deinde victimas immolant precantes, ut suum donum Dens prosperum saetae his , quibus dederit. Foeeunditatem . eo potu dari cuicunque animali sterili arbitrantur, contraque omnia venena esse remedio. Tanta gentium in rebus frivolis pleruimque religio est Quid haduxerit eos in hane superstitiimem, facile eth intellectu: visci naturam ignorantes, nec, qui fiat, ut innateatur arbori planta, lintelligentes, Deum ex machina advocarunt, divinariique plantae inditam
esse vini inde sibi peri ualerunt. Quare autem lunae, non Galli modo sed omnes fere
96쪽
sentes, tantam ἰn plantas tribuerint esseaciam, in promptu est. Lunam ob mar festis
ueis mutationes, primam observarunt gentes euriosius, eademque in definiendis temporibus sunt usae; dein cum viderent herbas, animalia etiam, aliis lunae adspectibus vigere, maturescere, pinguescere, aliis Meseere, ae marcescere; lunae ipsi id tribuerunt, indeque lunam multum posse in aliis, quin magicis etiam rebus,' in animum induxerunt. Selago legitur sine ferro, dextra manu per tuni eam qua sinistra exuitur forte exseritur velut a furente eandida veste vestito, pureque, lotis pedibus et nudis, saero facto priusquam legatur pane vinoque. Fertur in mappa nova. Hanc contra omnem perniciem Dabendam prodidere Druidae Gallorum, et eontra omnia oculorum vitia sumum ejus prod-
QE Iidem saniolum herbam nominavere nascentem in humidis, et hanc sinistra manu legi a jejunis contra morbos suum boumque, nee respieere legentem; nee alibi quam in canali deponere ibique conterere poturis. φὶ Hierobotanen alii peristerion, nostri verbinnaeam nominant - genera Eius duo sunt quidam non distinguunt. Utraque sortiuntur Galli, et praeeinunt responsa. Est ovorum genus in magna GaIliarum fama, omissum a Graecis. Angues innumeri aestate convoluti salivis saucium, eorporisque spuma, artifici complexu glomerantur, anguinum appellatur. Druidae sibilis id dicunt in sublime jactari, sagoque oportere intercipi, ne tellurem attingat. Profugere raptorem equo , serpentes enim insequi, donec arceantur amnis alicujus interventu. Experiamentum ejus esse, si contra aquas stultet, vel auro vinctu ni. Atque ut magorum sole tia occultandis fraudibus sagax, eerra luna capiendum censent, tanquam coner re os
rationem eam serpentum, humani sit arbitrii. Vidi equidem id ovum, modici magnitudine, crusta eartilasinis velut aeetabulis braehiorum mi inis ne Druidis. Ad victorias litium ae regum aditus mire laudatur, ' ii Nortitatis, ut habentem id in lite in sinu equitem Romanum e Voeontiis a linterfectum non ob aliud seiam. Simile quid audire ine olim ex insinit Nuriis hominibus memini,
ut adeo superstitionem hane Germaniam quoque pe p bini
Germanos adeo 'parum norant Romani et Gricte ut eorum quidem sepedistitionibus magicis accurate quicquam reliquerint scriptu in. Quae passim apud eos Oeeur
runt, ad religionem an magiam sint reserenda, in incerto relinquunt; attamen cum m gia et cultus Deorum apud gentes barbaras sit una eademque res: magicis operationibus accenseri eommode, quae sequuntur, possunt. Cimbros ad bellum proficiseentes comitari solebant mulieres canae, fatidieae, albo vestitu, cinctu aereo, pedibus nudis; eae per castra captivis occurrebant strictis gladiis. pro itiatosque ad craterem aeneum adducebant. amphoras circiter viginti capientum. super eum pulpitum erat, quo conscenso vates sublimis, singulis supra lebetem Hevatis guttur ineidebat, e sanguine in eraterem suis suam captabant quandam divinatione in . Reliquae eadavera sic eae orum scindebant, im
testinisque spectatis, victoriam tuis vaticinabantur. O Feminas porro plerasque Ge mani arbitrabantur sui diras. lio Porro auspicia sortesque ut qui maxime observabanti Sortium consuetudo erat simplex. Virgam frugiferae arbori deelsam in surrulos amputa. bant, eosque notis quibusdam diseretos super candidam vestem temere ae fortuito spar- - gebanti
97쪽
precatus Deos eoelumque suspiciens ter singulos tollebat, sublatos secundum impressalit arte notam interpretabatur. Denique mulieres sacrae fluviorum vortices inspieientes, sonumque observantes vaticinabantur. Qui e seno aquarum et vorticibus, eodem sere modo ad aures et oculos accedentibus, seri divinatio queat, haud equidem intelligo; . eo magis inclinat animus ut credam, vortices et rapidum fluminum intuentes cursuin, abreptas in exstasin, sutura eecinisse, diutius enim et intentius hos intuentes, vertigineorripiuntur, quam continuatam desinere in restasin eredere lieeti Quae deinde stiperstitiones Gallis, Germanis et Britannis fuerint peeuliares, qui, Altum res magici circa herbas, ineantationes, aliaque his assinia, quos seeerint singula progressus, obseurorum seculorum. ignorantia tradidit oblivioni. Praeterea qui memoriae res tentita mandabarit, aut monachi erant, aut ecclesarum gubernaculis admoti, eoque satis habebant, fulmino eeelesiasti eo superstitiones et superstitiosos serica, de ipsa superstitionum indole aut origine parum solliciti, immo nefas etiam ducentes, his impietatibus comme- 'morandis sese polluere. Solent ad haee, ut est genus natura et institutione melle ut sum, timere, ne litteris mandata serventur eo,propagentur, quae pietati ducunt adversae; ' Dihil cupere vehementius, quam ut deleantur prorsus igne, aqua, aut alia quaris rationa exstinguantur, quo ipse optimas saepe res, quas magni hodie redimeremus, insciis rae nimio Dei et religionis amore, de medio sustulerunt. Hine factum, ut, quae a sic o quarto apparent rara magiae vestipia, nihil doeeant amplius, quam semper viguisse artes anas, semper bellum contra eam suseeptum tenuisse, nunquam esse debellatum. vestigia haee sequentes, leges Salieas magiae adversas, Visigothos et Ostrogothos semio leges contra eandem tulisse, ita tamen, ut parum his proficerent, modo intelligi mus. Seato namque seculo medio, regente Franeos Chilperieol, mulieres duas ob incantatio- eoeptae. nes et veneficia, igni vivas eomperimus traditas. l) Hinc nova sequuntur regum et eoi piliorum contra striges et maeos fulmina, unde id modo colligas, mulieres ma ime tum temporis hanc artem exereuisse, ut quarum plurimum in legibus fit mentio; id quod retinarurae latis videtur eonsentaneum. Contra sese res habet apud antiquos, qui cum sis eram ducerent artem magieam et religioni astinem, viri maxime operam ei navabant; at his temporibus, eum viri religioni Christianae dedissent nomen, et impia ae nesaria hab retur magia, abstitii erunt ab ea, mulieribus, quarum natura magis eli ad superstitionem PrQna, quaeque facilius fingunt atque imaginantur sibi multa, suntque praeterea veli mentioribus animi commotionibus obnoxiae, eam relinquentes. Quaeeunque porro h eaetate afferuntur operationes magieae, novae non sunt, si nomina haectes; an in re, id est, caerimoniis, ritibus, novi quid reperiatur, non lieet definire. Loquuntur Salicac leges deligaturis, id est, nodis magieis, quarum mentionem poetas jam Latinos videmus facere; res tamen inter Francos magis videtur frequentata, rarior inter antiquos. Sogar in concilia quoque magis videntur magisque invaluisse; mulctam leges Salicae consumebant, qui alterunt clamaverit strivortium, aut qui aeneum portare dicitur, ubi stri e sono,
98쪽
98. - ae latra eoneInnnt, id est, ni fallor, instrumentis m, quo simum datur ad eonveniendum: Vim Iothorum leges de tempestatilin i Dissoribus, deque iis, qui nocturna daemonibus se. eriseia eelebrant, loquentes, id superstitionis genus frequens suisse satis produnt.
Sectilo VIII. in Oriente latius manaverat, quam ex Augustino et Psello supra ait Iimus superstitionem de daemonibus ineubis, qui in homines mittati, rapere mulieres, eum. rue iis Aeebantur coire. Desueeu biseum sit hucusque silentium, mulieribus maxime hane ..eberi fabulam apparet. Latius manaverat ibidem ea quoque superstitio', quam striges, id est, mulieres per aerem volantes, finxisse supra doeuimus; adjellum insuper, eas eircumsere domos, nequaquam soribus aut clausuris pr9ltiberi , et pueros sustbcare, quin et ho-
par insantium vorare et Omne illorum corpusculum exsugere. .
Se euli octavi principio, Hispania ab Saraeen s oecupata, litterae Arabum commvgrantes in Europam, novo eam lumine ecillustrarunt. Acceperant Saraceni philosophiant a vicinis Graecis, unde, qualis apud eos viguerit philosoplitae disciplina, satis jam intelligitur. Regnabant namque per aliquot jam secula Eelectiei, Pythagorae, Platonis, Aristo telis, superstitionis denique et enthus asini eontractis asseelia, lectas reliquas nullo negotio superantes. Hanc eandem philos phiam velati sunt maxima Arabum pars. quique des terunt, in plurimis tamen maximi momenti rebus ab his non diseedebant. repabant quidem maxime Aristotelem, quasi eum sequerentur solum, at revera tamen ex Eclecti- , eorum interpretabantur mente eum, et, ubi desinit Stagirita, ibi seeundum Eelecticorum placita pergebant Saraceni. Acceptam ab his philosi,phiam mystieam, ide' magia genus id, quod adscendere ad Deum, rerum omnium causam intueri e propinquo, Viresque divinas derivare in animum nostrum docet, nee eam tamen puram, sed plebeiis
mixtam multis superstitionibus, ad quas Eclecticorum haud paucos vidimus supra delapsos, in Hispaniam importarunt, ingentique librorum numero illi istrarunt, quorum catalogum exhibet Arpe. Philosophiae mystieae mire favebat Thophail, idemque Avicennam ei deditum fuisse seribit. t Fuit is in ea opinione, animam nostram divinnae participem naturae, si purgetur rite a fecibus materiae, divinas posse nancisci vires, seu potius latentet in ea vires divinas, materiae crassitie cohibitas, explicare, imperiumque in corpora omnia exercere. N magiae generi addebant praestigias etiam ple-hrias, praecipue goetiam, quam Salmanticae rit et Toleti' traditam publiee, sunt qui seribant. mod quanqirum vocari in dubium sciam ab haud paucis, gravibusque re-eentioris aevi seriptoribus; M aeo rei auctoribus fidem non esse habendam centente, eui addit Ha uberus, Baelium sequens, auctores secum pugnare ipsiis, quod narrent. publice traditam magiam, nihilo secius ei docendae adhibitam speluncam, quodque spe
99쪽
. 93limeam alii alio tempore adfirment muro esse elausam: tamen nuin probabile eristimem non possum a me impetrare. Arabes enim eum magiae fuisse deditos constet eum Graecorum et Eclecticorum praecipue somnia sint amplexi, plurimasciue magicis libris defenderint; eum diique infamem apud eos habitam hane artem aut legibus Ghibitim non tradatur: exstiti' elus magistros, idque publice, a fide non est ali num. Neemo.
et me, quod de melunca additur; omnis enim magia odit lucem, exercerique ec doceri amat in locis obicuris et a communi hominum usu remotis, quique publice eam scri-hun traditam nihil volunt aliud quam exstitisse, 'qui docturos si eam profiterentur publice, seposto metu et vereeundia. Quod denique monetur, haud constare sibi au- Mores in definiendo tempore, quo clausa sit spelunea, rem ipsam non attiniit; et siliis argumentis, in omni rerum gestarum memoria nihil sere remaneret certi. Traditio denique et sema est satis constans ut adhibere ei fidem lieeat. alii homines pietati de- subci mditi, et a superstitionibus aversi perrexerunt, eo tamen eventu, ut anno 0 .famemul. i' i 'tae iterum comburerentur parumque adeo his omnibus emeeretur, ut te haud f α' ita multo post Joannes Sarisberiensisseribat: nocti lueen quandam, vel praesidem noctis
dominam, vel Herodiadem consilia et conventus asserunt convocare, varia celebrari convivia, ministeriorum species diversis occupationibus exereem, et nune istos trahi ad poe- noliaranam pro meritis nune illos ad gloriam sublevari; pnaeterea insantes exponi lanatis, et stustatim nune iscerptos edaci ingluvie in ventrem trajecto ongeri, nune praesidentis ni Iniseratione reiectos in cunas reponi. N En conellia et nocturna sagarum convivia, qualia a daemonograptiis seculis posterioribus suis deseribunturi Praeest iis adhue Herox vel alia quaedam feminini sexus princeps, quam apud Augustinuin supra vidimus; id mo' do additur, eam indicere eoncilia, et convocare striga; porro e ivia ibi eelebrari
. diecisse mendaciis prioris; ubi enim semel mulierum credularum
.animos occupaverat persuasio de conciliis nomirnis, reliqua deinde ad exemplar vitae vilis sunt adsecta. Ut novi quid exeogitaverat vetula auctoritate pollens, perluasit reliquis 3unioribus aut simplicioribus idein, indeque factum, ut omnes unguento maeleo per arctae somniarent idem , et in communem tandem sagarum persuasionem res iret Eodem, quo scripsit haee Joannes Sarisberiensis, seculo undecimo litterae nhilo AL ita maxime, et disciplinae mathematicae, florere denuo coeperunt, eum uni antea libri ''
dederant operam homines studio theologiae. Ad alias etiam disciplinas eoiend a nexcitavit maxime, quod lectis seriptorum ecclesiasticorum libris, dubi subnaster murmul, vade proficiscerentur, quibus solvendis et finiendis philosophia
erat adhibenda, utpote e rationis humanae exercitio, id est, philosophia ortis' Cum autetia non haberent, unde litteras profanas peterent illa tempestate, Galli inprimis Britanni ae Germani; cssetque Arabum eruditio fama per omnem sere Europam nota in Hi-
ad summi deinde pontificis falligium evectus. Hine Arabum reportabant libros oraeei'puos, in latinum sermonem translatos, Aristotelem praeterea et Esecticorum non ullos,
Ibid. F. Ias. Sarisber. Polycratis. e. a. '
100쪽
quibus maxime ducibus utebantur Arabes. Ab hoe inde tempore artes et superstitiones magicae novae in Galliam, Britanniam, Germaniam ii ruperunt, ut videre est e Canonoeoncilii Toletani, cujus verba ita habent: non observetis dies, qui dicuntur Aegyptiaei, aut solis lunaeque cursum, qui has et quascunque divinationes. vel sata, aut . auguri observant, cen astrologiam iudiciariam hactenus iu oeeidentali Europae parte horam l) qui per numeros quosdam litterarum, et per Pythagoricam necyomantiam, a grotantium via tam , vel mortem, vel prospera, vel adversa futura inquirunt, sive qui attendunt sermalia scripta, et salso Danielis nomine intitulata, cen magiae medicae genus, quale supra e m dicis Graecis et Latinis attulimus, ex horum libris ab Arabibus petitum:) qui aliqua pro domo facienda, aut propter conjugem eopulandam. aut in collectionibus herbarum ea mina dicunt, aut pyelaciola pro quavis infirmitate seripta super homines vel animalia pωnunt, aut magicis falsitatibus in grandinariis tempestatibus credunt- seiant se fidem Christianam et haptismum praevarieasse. '' .antopere autem Arabes ob magiam habiti sint infames, argumento est idem Gerbertus, Sylvestri nomine postea insignitus, quem ob egregiam rerum mathematicarum peritiam magis quam seientiam quae enim scripta reliquit argumenti geometrici, jejuna sunt , et Arabes inagistros, magiae aecusarunt sui aevi homines. 'D Litterae novae omnium sere animos oculosque in se eonverterunt, in deque famam, ut seculo sequente philosophia altius caput extolleret, et tum seorsim, tum etiam theologiae mixta, ab Roberto Pullo, ab Alexandro de Hales, eorumque dis cipulis Alberto Magno, Thoma Aquinate et aliis, publice doceretur. Hi Arabes legerant diligentissime, iisque fit explicanda Aristotelis mente tribuebant plurimum, ut post Aristotelem, Averroes, Avicenna, Avempaee, Avieebron, utramque apud eos facerent
paginam. . . 'Utrumque magiae genus, tum theurgieum seu mystieum, tum vulgare, hine tia serunt. Ae alterum quidem theologiae mystieae nomine, allato in Galliam et verso in se monem latinum Dionysio Areopa ita a Joanne Seoto Erigena, ambabus a theologis haud paueis manibus fuerat arreptum; Hugone et Richardo de S. Victore id maximei tuentibus, quos Bonaventura deinde, philosophicum ei rursus induendo habitum, excepit. Alterum autem Albertus Magnus, Rogerius Laco, aliique receperunt in fidem; indeque factum, ut plurimi ea tempestate componerentur libri magici, hodieque magnam partem exstantes, Alberti M., Thomae Aquinatis, Rogerii Baconis, aliorumque inter Ieholasticos principum nominibus ornati. Quodam etsi plurimi sine supposititii, o ni- sies tamen ab imposioribus conseriptos, ut placet Naudaeo, aut ab arte magica pro sus suisse hos homines alienos, persuaderi equidem mihi haud patior. Fatetur enim Al-hereus ipse in libris de anima, magi ea sese experimenta secisse, idemque in diseiplinis physicis, et libris ad historiam naturalem pertinentibus, de sympathiis, antipathiis, astrorum influxu magica multa et superstitiosa admiscet. Sunt autem horum libri hodie raxissimi, uepaucissimos inspieere mihi eontigerit. Rogerii Baeonis dissertationes aliquot vidi in.Theatro chemico, nee quicquam tamen, quod sive sapientia si e stultitia prae e et ris emuleret, ibi me deprehendere memini; ut nec eredam facile, hominem, si quam ha-