장음표시 사용
651쪽
la cnanabina, ad vetris magnitudine qua circuserat puerpera toto sut dictum est decubitus tempore.
Dilacerationis permer curatio.
Dilaceratur perii cum aut gradioris scelus pa tu difficili, aut mortui extractione violenta, quae podicis &vulus foramina aliquando colungit. Curatur futura & medicamentis agglutinantibus impositis, ut bolo, terra sigillata, sanguine draconis cum album in e oui, oleo rosaceo in forma m Vngueti super stupas cannabinas: ne quid tamen subeat ceruicem,ne vacuatio lochiorum impediatur. Curatio haec pudendum coangustat inducta cicatrice& alterius partus facilitatem aufert. Rhagadum pudendi curatio.
RU gades & fissurae extremitatu neruearum in labiis, papillis,ano & pudendo,saepe oriuntur: a causa distende te & diuellete; ut in puerperis a partu difficili: vel a causa supra modii exsiccante: veluti vento boreali, aut et stiuo,vel ab expiratione viscerucalidiorum: aut transfluxione humorum acrium,&salso ru. Curationis scop triplex est, lenitio doloris, mollitio siccet inteperiei,&agglutinatio labroru dis 'sidenti9. Formula talis est in primu & secundu die.
rvisceatur & cum linteolis δέ stupis applicetur rimis pudendi externis, intacta ceruice.Prosuerit tame decocto sequenti fouere.*vini rubri dij aquq msi ro- sar .rubr.&floru hyperic. an. p. ij fiat decoctio&solus bis in die, deinde ad quintum usque diem decubit sequentibus fotibus & unguentis erit loeus. Vini albi dij.aquila si rosar. rub. p. ij acinoru uuae, corticis malorum granatorum, myrrhae & aluminis
652쪽
ce LIBER III. an .s ij. decoquantur,& fiat solus. . olei hypertc.3 ij. spermatis ceti Sig. cum cera
Torminum in puerperis proxima causa est,solutio unitatis Venarum uteri a vehementi earum distensione prae copia δc crassitie etiam menstrualis materiae, quae toto gestationis spatio collecta est,& ab uniuerso corpore adiuuante expultrice facultate n uterum inanem & vacuum a seetu irru- cutis .Huiu S etiam pars calore partis soluitur in statum distendentem. Frequens etiam eorunde causa est sanguis in uteri cauitate retentus,liquidus cocr tu siue,iamque putrescens & vaporosus, quem lassata uteri expultrix facultas ob priorum laborum v hementia non aggreditur. Causae hae impugnantur sanguinis concreti extractione per manus obstetricis Prior illa curatur internis medicamentis extemnisque, calefacientibus quidem omnibus: sed his laxantibus etiam & digerentibus: illis aperientibus, attenuantibus,&flatus consumentibus.Illoru exem- pla sunt.hi. sena .amsi,ligni aloes,&cinnam.an. 5ij. nucis moschat. cornu ceruini usti an . 33ss. nucleorum dactylor. vel amygdal. 3j. fiat puluis,ςapiat 31. cum vino albo vel cum aqua artem is v. rad. consolidae maioris 3ij.nucleoru persicor.& nucis moschat. an. 3s.carabe36.ambri grises grana iiij.fiat puluis detur ut supra aexternorum hypogastrio apponendo rue xempla sunt, .viteli. ouor. sub prunis coctorum n. xij.seminis lini &scenugraec .an.3jss.floru chamae me Ii,meliloti &aneti an .313. coquatur in oleo chamar melino,donec reducantur ad forma cataplasmatis:
653쪽
DE STERI L. MUL. sYMP esos quod applicetur calide ventri, semper reiterando antequam refrigescat.Vel M. Uaamaemel. meliloti a-neti & anthos an . p.j.sem. anili lini keuugr. cum inian.S6. decoquantur iniusta portione vini & aquae 'fiatq; cataplasma. Comnio da quoq; hypogastrij totius per fascias deligatio torminibus medetur,duin ex uteri venis compressis lochia exprimit.
TVmet puerperarum uterus flatuum copia, vel ibidem genitorum ex rcstitantium lochioruin statum versione a calore loci vela temerari aut ari refrigeratione aurael admissione .Curatur emorulitione& discussione per externa remedia, qualia sunt cataplasmata ante exposita,qualia oleu rutaceum, laurinum, costinii, philosophicum petro leum, mixta cum oleo lilioru&chamae melinorquatis denique sacculus lineus, auenae, milij, salis, furfuris, &cumini in sartagine frixorum, paribus portionibus , repletus,&calens superadmotus .Pulveres praescripti idonei quoq; sunt, sicuti & clysteres discutietes v cati,aut etiam pessat ia & iniectiones uteriirae. PCuratio motuum uteri.
ΜOuetur puerperarum uterus,sursum deorsu ascensus &descensus dicitur & foras praecipitatio dicitur & ad laterabunde perues sio eius& G- .hliquitas nascitur. Motus huius causa naturalis est, non animalis 'interdum quidem facultas attractrix, quae rem gratam persequitur: interdum ut in pue peris expultrix,du deIitescente intus sanie,aut corruptum sanguine fugitans huc illuc insanis motibus per ventre torquetur. Altera causa incitans interna,
654쪽
6c6 LIBER III. est sanies vel corruptela sanguinis retenti. Sic causa sine qua no est laxitasAppendicu uteri orta ex gestatione gradioris scelus: vel copiosii saguinis perfusio- ne, ut pituitos. Convelluntur tamen etiam ab inflammatione iidem appendices cum dolore implacabili & furore uterino: huius casus unicum & 1in- 'gulare remedium est galbanum hypogastrio impositu in: in cuius medio moschi momentum vel galliae admixtum sit: quod tantisper sinatur, donec uterus sesse exonerarit. Hactenus de affectibus uteri a
EX affectibus ab utero praeter febres acutas &phlegmones diuersarum partium, quidam etiamammas priuatim exercent: ut redundantia ladiis, di eiusdem corruptio per caseationem, grumcfactionem, suppurationem,putrefactionem,malignavi' cera, menstrui abundandia, ex qua phlegmone, ab- . scessus,vicus,scirrhus & sancer,quorum Omni hi curationi anato me mammarum praeponenda est. Sunt igitur mammae corporis partes in utroque
pectoris latere ob vicini cordis calorem sitae, glandulosae & venosae, semicirculares, ut sint sanguinis dilaetis capaciores: lactis procreati s& conseruatrices, substantia quidem glandulosa,pro sexus atq; aetatis discrimine,admodum varia . viris quide fere
nulla & puellis pusillis: utrisq; sanguine ad propria
nutritionem suppetente tantum:at iuuenculis& nubilibus compactior & duriuscula ex sanguine menstruo sursum regurgitante: vetulis flaccidae, deficiente sanguine ob caloris inopiam. In mammarum
medio papissa est,quasi capitulum quoddam: ex quo lac extrahitur: substantia penis simillima,foris scili-
655쪽
eet cute admodum sensilli quodammodo neruea, intus spogiosa: unde erigitur, in statur,laxaturq;,acc dente,vel recedente spiritu &sanguine, ut per fric tionem &lmulctum. Cotinet venarum surculos pergladulosam substantiam sparsarum: e quibus lac eL fuditur. Cingitur ambiturq; circulo quodam nigricante φως vocant graeca Quia autem mammae lactis gignedi S continendi instrumenta sunt, cuius materia a sanguine menstruo suscipiunt,idcirco plures ramos avena caua descendente accipiunt:tum inte nam brachij quae sub axilla fertur: tum externam tam quae super humeros repit,quam quae ex iugulo summoque sterno in pectus descendit: quaru aliatin φmammas absumuntur: aliae in musculos rectos abdominis delapsae surculis aliquot suis paulo supra umbilicum occurrunt totidem sereulis venaru bypogastrij,ut quibusda anatomicis videtur, ex eodeconcursu utriusque speciei venarum,utriusq; partis sympathia statuentibus, nec non materieru mutua trasmissione:de qua antea plura disseruimus: Indeq;
cosensus oritur mutuus mammarum & uteri,atque
materiarum hinc, inde,reciproca trasmissio.Lactis igitur generadi materia est sanguis mestruus & re-dudas: effectrix causa est natiua facultas assimilatrix glandularu, sicut ex sanguine eadem vi testium, qui glandulae sunt, semcn exalbescit elaboratum .d epus in puellis non grauidis est pubertatis aetas,sed tameverum lac non est: in grauidis quando moueri coepit scelus : id est tertio mense ubi mas e quarto ubi foemina geritur. Huius signa sunt Hippocrati libro de natura pueri, mammarum N papillarum
extuberantia : sanguis enim nec a Metu assumptus, ob multitudinem : nec utero venisque contentus,
656쪽
magna ex parte regurgitat in mammas, tum nec est sario: ut in earum vacuitatem incipiatur: tum certa
naturae prouidentia, ut inde puer alatur. Ob istud igitur mammarum & uteri consortium, ex utraque materia sanguinis menstrui & lactis, pretdicti affectus puerperarum mammas inuadere solent. Re dundantia labiis symptoma est secundi generis, nempe excrementi, tametsi ut iis , praeter naturam in mammis retenti : quod foetui matrique est noxium , illi quidem vernis conuulsis vel ob cruditatem crasso replente flatu, vel acri putrique lanei nante : huic dilleluis, inflammatis, & exulceratis mammis.Huius redundanti e proxima causa usi sanguinis menstrui affluentia, saepe quidem ex partu; aliquando etiam ex suppressione mensum: propter grauiditatem: aut aliam causa in morbi ficam; in non grauidis foeminis : in his enim si non in habitum, sanguis exuberans regurgitet, aut alio foras per venas, ut per haemorrhoidas & nares feratur, in ubera raptus, in speciem lactis vertitur: maxime s mulie res sint natura humida,calida, aetate florenti & victu indulgent neque tamen in non grauidis, grauidis que, sicuti nec, biduo aut triduo a partu lin puerperis lac verum est,& viale scelus alimentum habet enim tunc concretionem quandam & spissitudinem spo-giosam et ob quam in recens natis, in speciem casei, facile densatur, unde epilepsiae, viscorum obstructiones, febres,& vomitiones. Vitium hoc lactis, ut ante dictum est, colostrum & colostram latini vocant Graeci proprio nomine carent & pueros ab eius lactis suctu affectos, colostratos: qui nempe laematris quae nuper peperit: aut nutricis praegnantis laxerint. De hoc dicebat Plinius lib. a. cap. I. lac
657쪽
maternum biduo a partu guttisse morti serum esse. Retui scilicet. Hinc denique nutricibus interdicitur coitus, medicorum consensu: qui alias tibi.
dinem earum extingueret utiliter. Curatio.
HVius redundantiae terapeia, partim θροφυλm
ταἰ, partim eurativa est Illa constat d sta primu tenui ad septimii a partu diem teperata siue aromatibus, Vmo,ouis, carnibus, soloq; pane intincto in iure pullorum aut panatellis , amygdalatis, horis deatis,aqua pro potu,suma animi & corporis qui
te. Atque hi e sit victus puerperarum, at in grauidis& non grauidis constet aere vel frigido siccoque, vel po ius calido & scco,laetis substantiam digersiate,& aestate aut autumno,motu corporis vehementi,vigiliis,cibis frigidis siccisque, sicuti antea exposluin est capite de duritie mammarum.In praegnatibus alia praeseruationis ratio tota est reuulsoria &repercussoria. Reuellentia igitur remedia sunt pra ter frictiones duras, deligationes arctas, crurum se morumque, atque eorunde & pudendi solus,per linteo Iacalida saepe repeti , cucurbitulae siccae internae semorum regioni,de externae pectinis ad fine rectorum musculorum appositi, & clysteres molles tergentesque & aperientes. Phlebotomiae si l chia procedant locus non estrat iisdem parcius procedentibus i Ilius usus est in poplite & malleolo, in pr gnatibus vero in cubito,ne citetur abortus V nae inseriores aperiantur in eiscetis & non grauidis tum ex cubito si plethora sit,ium ex inferioribus partibus reuellendi causa.Purgatio quoque lenior revulsionis causa eitatis Se praegnantibus conue it
658쪽
sio LIBER III. pro cacochymiae specie admixto astringenti pulue - re ut rhabarbari & myrobalanorum : sed puerperis inocerent. Alterum προφυλαξεως caput est in remediorum repellentium usu positum quae eligantur leuiora non nimis frigida & adstringentia:turn ne lac sanguinemque antea collectum congelent: tum ne cordi & respirationi nimis refrigerando obsint: sed leuiora frigida aut validiora, aut paucis laxantibus & discutientibus mixta in principio, idque lini menti vel fotus vel cataplasinatis vel cerati specie.Fornrillae tales sunt.
sce & liniantur mammae calide in circuitu ter, quaterue quotidie, & continuo aspergantur puluere myrtillorum .vel, . Vnguent.ro sic.& cerati sentat.an. J j si olei ro- sic. de chamaem .an.*h.fiat unguentum, applicetur Vt supra toto primo die.vel, . unguent. albi 3 iiij. Iauentur cum aceto acri. vel , argili. forti aceto
mixtae quart. si id est δ iiij. vel, nidum hirundi
nis in aceto solutum instar unguenti , utere his omnibus ad finem diei, atque haec in circuitu ad astrictionem venarum S interceptionem dilatationis sanguinis usurpentur. Toti vero mammae coratum ex cera noua& digerente Ob mixtum lac obducetur relicto foramine per quod papilla ad lac fu-dedum se exerat. Qu9d si fluxionis impetus tum repercussus videatur, admouebis ceratum sequens reliquo decubitus tempore mamarum magnitudini aequale. N. mastich.3 si boli armen.terrae sigill. irid. flor.an.5 iij. nucis mosch.seminis erucae & foeniculi an .3 ij. olei myrt. &amygdal. dulc.an. 3j.si cerae nouae quantum sufficit,fiat ceratum.
659쪽
DA STERI L. ΜVL.' SYMP. 6il Remedia, incrementi.
Contra si tumor calorque & dolor mamarum augeatur: primum calor extinguendus,ut appotitis foliis laetucae, nympheae, saepiusque mutatis, aut incoctis etiam colusisque,vel miscella piaedicta aquar. rosaru & aceti: Deinde laxatium & digerentium dosis augenda, modusque repellentium minuendus. atque hoc curationis verae est initivim. In incremcnto & statu haec poterunt usurpari. folior. hederae terres r. vincae peruincae,buris
rochae 3 si coquantur in Oxycrato. Ex hoc decocto fiat solus cum linteolis & spongiis ter quaterue interdiu , tepide per semihorain singulis vicibus. Vel,
φ. aque lilior. naenili.&chelid. maior.an.quartis aquae ros.& plantag.an. Jj. misce&foueatur pars supra. Similis est faex vini aceto diluta instar vnguenti. Similis quoque est cancrorum fluviatilium
vitorum cinis cum aceto mixtus. Cataplasmata paramur ex decocti praecedentis residentia contus Eodem tempore utetur etiam puerpera internis e siccantibus & absorbentibus lac. ut,
φ.agni casti 3 j . seminis cumini 3 si croci A si co quantur in brodio & capiat δ viij. mane & vesperi.
Efficacior est hic puluis sequens. . seminis foe- nugraec.3 si sentipetros.& viticis an .s 3.corall. rubr.& cornu ceruini ustorumana δ si sacchar. pondus duplum,fiat pulvis, capiat cochlear unum mane &vesperi cum pauco iustulo. Iam vero in declinatione , evanescente scilicet sensim tumore calore& dolore digerentibus solis sine repellentium mixtione locus esse debet. Exemplo sunt haec:
660쪽
cit, fiat solus.Ex cado materia cotusa fiat cataplasma. vel, V.decoct. foliorum berulo cressonum, men thetinvrina divino albo coctoru quat. sufficit,fiatiatus. IEx residentia fiet cataplasma esticacissimum, vel V. folior.saluapij menthae cere fol.&chelid. an. m. i. cocisa omnia minutim cocorpore tur in cataplas. quod apponatur ter aut quater quotidie calide &priori reiecto.vel V.farinae fabar. orisae & lentiuman. 18 si succi chelid. ge mentii. an. j iij. oxymel. quant. sufficilinat cataplasma. Quod si horum remediorum usu lactis redundantia dissipari nequeat idipsum suctu copiose extrahendum est , vel per instrumentumὲ vitreum, vel potius per admotas papillis virgunculas aut mulieres cordatas , quae leuiter & sine dolore exsugant. Suctus tamen ille nusquam nisi repletione mammarum immo- dica & mulieribus lactationis doloribus assis iis usurpandus non est , quod alias dolore aucto & sanguinis fluxione lactis copiam augeat: Vt enim vasa spermatica coitu, sic mammarum venae suctu dilatantur. Atque haec thera peia protinus in fine partus post sex horas : sed remota prius pelle arietina est producenda, ad integram lactis dissipationem in puerperis puerum non alitissis, id est ad finem usque fluxionis lochiorum: sed in aliis lactaturis ad initium tantum declinationis, cum lain materia repressa in initio , & paulo post breuiter discussa, calor deferbuit & dolor leuatus 'est,per medicamenta modice digeretia laxatiaque, quale mulierculae nostrae conficiunt cataplasma. 2 . mellis partes quatuor, butyri recentis vel loti partes ij. succi menth.& betae vel chelid.quant.sus fiat