장음표시 사용
661쪽
fiat cataplasma. Huic simile est ex melle&butyro solo. Sic &vnguentum resumpsivum: sic & folia betae & acanthi ad ignem tabefacta & imposita. De caseatione iactis. Μ Ammarum tumor ellacte non dissipatus de
generat tumorum aliorqIn naturali uinstar, in scirrhum aut abscessum aut corruptelam & gangrenam. hic se irrhosus mammarum tumor ex lacte aliis grumefactio , aliis cascatio vocatur, ob similitudinem sanguinis extra vasa a frigore, aut laetis a coagulo concreti. Causa materialis est lac prauertim crassum terrenumque, quale est ex reliquiis menstrui sanguinis ascetu non absumpti, in praegnantibus aliquando, in puerperis semper,in qui bus tribus aut quatuor primis a partu dacbus cogitur. Causa efficiens tum calida tum frigida est. Cum enim Aristoteli .meteor. liquidoru concretio a frigore , sic solidorum a calore existat, lac v-triusque substantiae serosae & terrenae particeps virique concretionis speciei & causae est obnoxis.Tam intu* quam foris a frigore quide cogitur apud Gal. 3.de saeuit. alimentoru cap. de Oxygalacter a calore vero tib s. de facult. simplic. medicam. cap. I3. ubi . diu retica cum coagulo coparat. Est autem coagululac diutius reteritu in tertio vetre animalium rumi nantium, ibiq; fermentatu, unde astringens est,propria substatia:igneu,incidens & acre ex alieno calore, scuti & fermentu ex pasta diutius coseruata aere evadit ex putredine. Sic etia in ventriculo hecticorum lacte nutritorii duplicem subire corruptelam . lac solet,unam a calore ut indicat rumis nidorosus, alteram a frigore quod apparet ex ructu acido. Vis
662쪽
traque medici de glinat mixta aqua aut saccharo r saceo si calor, vel melle si frigus metuatur. Cocrescit igitur etia lac in mamis ab utraq; intemperie,ealida
scilicet & frigida, siue illa maniarii propria sit, siue
astititia vel ex aeris exuperaria vel naedicamentoruapposito ru, repercutiet; u aut minus digerentiu usu. nascitur aute hic tumor ex variis particulis duriori bus. Calida aute intemperiem demonstrant, tumor maior,dolor acrior, calor urens papillas& partes vicinas, denique febris: frigidam testantur tumor grauans, minorque frigωris sensus in mammis. Methodiu curativa.
CVrandi huius scirrhos tumoris ex lacte concreto scopus unus est comunissimus, vacuatio materit eius per resolutione, terminationis tumorunaturalium specie optima & facillima. Indicationes curatiuς multiplices occurru tra materia quide attenuadi, deterged emollied ira causis vero efficicntibus, calefaciendi & refrigeradi: utraeq; indicationes materis,& cavst effici ctis sunt permiscendae. Cum enim cocreta si lactis materia,quod vi caloris concreuit,illud frigidis: quod vi frigoris, illud calidis dissoluedu est. Cocretioni laetis a frigore coveni ut calida quidem remediaintus sol isque: sed leuissima,
ne calidiora desiccando cocieti lactis cotumaciam augeant: aut irritata sanguinis fluxione materiam eiusdem multiplicent & inflamment. Internorum medicamentorum exempla haec erunt. V. rad.eryng.&ken .an.J Seimaru petrosel. De a.
ceresol.& hyta pian. m. si iem .apij3j. ciceru rubr. p.j. coquatur,& in colat. Jviij. di sis strup. de quinq. radicib.& oxymel. smpl. an. j j fiat potio detur bisndie. Coagulum leporis aceto solutum aut vi cum pauco cinnamomo. ad 3 j singulariter
663쪽
sanguinem & lac concretum dissoluit si potetur ad A i .Externa vero in hunc modum prisci ibi poterui. radicis althel, lilior.& raphani an . quart. j flor. chamae meli, melilol. an. p.j ficuuip paria viij semin. cumini & lini an . ij si sem. apii 3 iij coquatur simul cum aqua,& hoc decoctum cum spongia topidum usurpetur mane & vesperi per horam integram. Ite Volei lilior.cham qine.&anethinian. 3 ij nssce fiat embro chatio post totu. Deniq; residentia decocti cotusa cietaq; miscebitur cu farin et foenu grqcij iiij. croci sit myrrh. J63c is pq q. s. ut cataplasma fiat quo deinceps pars tege da est. Cocretioni lactis a calore coveniunt, si quide acrior est calor: tu lini mentu ex mucagine seminis psyllij cum cera alba: tu embro-
chatio ex aquq m j vini albi j iiij aceti j ij. Mitigato
calore usurpentur sequentia in primis Oxyrrho dinuex olei rosarum &cnamae mel. an. 3 ij aceti rosacei
taplasmata praedici a paulo ante si cum Oxycrato paretur. Quod si tumor non digeratur, tunc degenerare solet in noua affectus specie ut inscessu, scirrhu, gagrena & maligna vicera: de his cui adis cosulenda chirurgia est: solius abscessiis cur adi indicationes hIE apponcndae sunt. Eius autem signa sunt incremetu caloris, doloris,rub Oxii, tima Oris,na a putredine allieitur fluxio sanguinis in superficiem partis: medicamenta autem luppurantia sunt calore mediocri& si m ili te peramento partis & substantia, emplastrica.H c c5posita prostat in officinis, ungue tu resup-' tiuu Agrippq,basilicu, emplastrudi achylo virumque,&de mucilaginibus. Simplicia sunt,aqua tepida
664쪽
deinde partib quibusda ut pudedo, utero eiu .cer uici,vetri,mamis,faciei & manib.naturale restituat venustate. rporis uniuersi emedada vitia sunt,sodides relictae a lochioru fluxu & remedioru usu ut so-tuu, cataplasmatu & lini metorve ite lassitudo artuuviscerum ex pari' laborib.Medicameloru genus duplex indicatur. absterset tu quid ea sordib': alassitudine anodynoru id est laxatiu&modice digeretium, quib. tame, roboris visceru causa astringet tu al ud seper miscedum est. Qualitas remedij ad mole lata indicatur quanta toti corpori muliebri admoueri pΘssit, nepe aqua lata copia,in labro vel in dolio tacapaci ut in eam puerpera collo tenus mergi possur . sit aute aqua fluviatilis vel per bidui quietem depu- rata, vel potius pluuialis. alitas pro virib.&tepore anni immutatur, ut hyeme calidius actu & potestate,aestate min calidu usurpetur. Tep uniuersale quado scilicet viedum sit,indicatu antea est in tertia hebdomade: particulare diei uniuscuiusq;vt m
tutinu & vespertinu indicatur a corporis coditione, cuius neq; veter faecib. neq; Vetriculus cibis refertus sit, neque prima regio isbsessa cruditatib. ante pum gandis minoratiuo aliquo medicamento. Vtendi
spatium biduum aut triduum potius esto, ut sensim insueto balneo puerpera assuescat,sensimque habitus laxetur, humores, vaporesque dissoluantur.
Quiescat primo die tepidius breuiusq; , ut per ho- rutae spatium singulis vicibus, secundo & tertio die
paulo calidius & diutius: mora tamen praeseribetur ex mulieris robore. Denique puerpera ab egressu balnei in lecto vicino & calefacto,atque in concla-
ui tranquillo , pluribus stragulis obtecta sudabit pro viribus: sudores quoque citabuntur huius vel
665쪽
618 LIBER III. smilis optatae usu. ' εyconseruae flor.borrag& anthos an .Jj conditur cortic. citrij si cofection. allicrm.9 iiij. most h. opr. gran. iiij fiat optata .eapiat 3 iij superbibendo paravi ni aqua gramin. diluti: deterso sudore ubi iam corpus d cferbuit cibis salubribus alatur,compressis etiam omnibus animi & corpotas vehementioribus motibus. Balneorum aestiuorum primi diei exemplum hoc esto. Vaquae fluuiatilis vel potius pluuialis quant .suff. quiescat per biduu in labro vel dolio capaci,deinde in eius portione coquatur ex lebete sequetia .rarad. alth.bryon.& cucuiner. agrest.an .st, ij vel iij folior.
tric.an .rn. iiij stor. chamae. melilol.& anethi an. p ij colatura misceatur toti aquicum vini albi parte xij. inter coquendu ferrum candens semel mergatur in decoctu,& ab exitu ex balneo sudet in lecto primo die.Secudo vero & tertio die calidoru tergentiu &astringentiu materia augebitur,ideoq; addetur alu min. rochaim j du in balne6 manebit fricabitur to- tu eorpus sacculis duob. lineis repletis faring fabar.& foenug.an .m silarinet orobi & lupuloru an . quart.
an.3 ij.Hyemalis balnei exeplo erit illud,in quo vini quantitas & calidorum medicamentorum dupla portione augebitur,iisdem deinde sacculis totum
eorpus astergebitur. Partium eo metice.
PVdendi,& ceruicis uteri a partu laxitas ingrata in ecudaq;sicuti uteri ipsius mollities comode 'eciercetur finitis quide balneis per remedia astrin- . gentia,&
666쪽
getia & calefacietia, qualia sunt sotiis, sutiatus& em plastra , ex quibus fatus & pudendo & ceruici, eliqua duo utero efficacius opitulatuue, idque per hoc tridui spatium mane& vesperi. rosar.rub. summitat. myrti& sumach,an. p.j alii. roch. 3j mastich. nucis mosch. schoenanth. granor. aikerm.& cori. citri an . 3 ij myrrh.3 iij cotrita omnia 'sacculo lineo capta serueat in vino rubro eoque expresso sacculo foueatur pudendu b s quotidie per unius horae spatiu mane & vesperi.aliud, fol. maioran.& situ. an. m. j.alum.S si gall.nucia cupressi, inalicor.& cor t. citrian.5 ij calami aromat.&schoena t. an.3 j nucis mosch.&macis an .3 sicontrita omnia coquantur ut supra & applicentur in sacculo prius feruefacta in vino rubro. Suffit' ex eplum hoc esto. N ligni aloes crudi vel santal.citrin. 3 si nucismost h.corr. citri,boli armen. sanguinis drac. cornu ceruin', gallar. balaust.&calam. arom .an.3ij. myrrh.& ladani an. 9 iiij in osse. Θ si fiat puluis crassior,& ex eo cum vinci rubro trochisci ad suffitu matricis per sphonem & sellam per raram excipiendi com- iponantur: soris autem imponetur emplastrum pro
De erugando ventre, ct contrahendis densandrique mammis.
Solet quoque a puerperio rugosus veter molles& pedulet inamar displicere,quib vitiis succurritur pcr remedia astringetia&modiec calefacietia ne subiecta viscera isdatur idq;post balnea relicta. Arma tisida & media ex usu est .Fot excpluin hoc erit. V gallar. & nucum cuprcss. an. 3 si lateris ustiquart. j alumin. roch. farin. gland. & sabarum
667쪽
6χo LIRgR ΙΙΙ. . quart. s.boli arm. Jj.fiat puluis insundendus per triduum in aquis stillatitiisprunorum sylvestr. cor- morum, mespillor. quod si hae aquae desint in aqua fabror. addendo aceti ro dig.ouorii album. xij. mastich.&myrrhran.*j. sanguin. drac.36. fiat destillatio ex alambico plumbeo lento igni: hac aqua stillatitiaiosolata prius per decem dies laventur venter& ma-mae pannis insiccatis donec exsiccentur. Pultis exemplum.
V. sariasib.orysae gladia &amygdal .dulc. an. Jij. latcris puluerati quant. s. nucu cupressi an .g g. boli
an.3ij.contrita leuiter omnia coquantur ut supra,&fiat puis addendo sub finem aquae citrang. & rosar. an.quari.j. applicetur bis in die post coctionem praedictam. F a ries remedia .
QVod si facies lentigniosa subobscura &scabra
fiat, haec aqua lotione singulariter profutura est. φ.casei recentis sine sale m.j. carnes capi unius iunioris detractis ossib.& intestinis, minutu incisas, oua recentia cum suis testis confractan. x. amygdal. amarar. iiij. farin.orob.&lupinoru an. quart .s. fiat destillatio. Aqua alia dealbans ct leniens magis. micae panis unius albi in succo limo nurn insu s di g. meli. crudi quart. j.oua recentia cum suis testis n. vj.aquae rosib g. fiat destillatio, lauetur facies post quam detersa fuerit lotione aquae infusionis micae panis albi. Alia aqua erugans demens ct dealbans manus. V.aquae stillat.flor.altheae&malu .m. ij. aquae ros. . di ci-
668쪽
& citrang. an. quart. j. misce & in iis insunde per tres dies prunorum syluclirium crudorum& minu-him incisorum m. g. destillentur ut supra. . De lacte. SIquidem mater laetum suum educatura est,itIa augendo non imminuendo lacti studcre debet. Lactis aute generatio vel consectio laeditur 6. modis, abolitione,di minutione,redundantia, deprauatione. Abolitio & diminutio dicitur penuria lactis vel desectus: estque symptoma primi generis,cuius
causae alias internae, alias externae sunt. Hae versa tur invictu aut nimis tenui, aut nimis intemperato , aut nimis resoluente: illae sunt morbi vel peculiares mamarum ut paruitas, obstructio, & inteperies frigi da,vel communes toti corpori,ut sunt inteperies siue nudae sint, quales succedere solet febribus acutis vel diuturnis,& euacuationib. immo deratis aut spontaneis: vi sunt diarrhoea, dysenteria renesmus, himorrhagia, per nares Vterum harmorrhoidas: siue humorales,biliosae,pituitosae, mela cholicae. Victuri
H Arum causaru discrimine adhibito,victus vitia sola diaeta emendantur, quare ea sit calida humida copiosaq; & minimum resoluens: aer calidus, humidus,somnus& quies multa,vita hilaris&Curaru ,veneris, coitus,& libidinis expers. Cibi sint
panis triticeus albus, carnes animalium domestico rum recenter mactatorum,ut vitulorum,hoedorum, Vervecum, agnorum, porrellorum, gallinaceorum omnis generis, ubera vaccina, eaeque elixae potiusquam assatae,iac caprillet m bubulum elixatum cum
669쪽
6 2 LIBER III. flore sarinae tritici, pisces absint nisi pauci,coictiles,&saliti. Omnia condimenta absint tum acria & piperata, tum acida , solus concedatur modici salis usus irritandet appctentiae causa, ut cibus, potus, sanguisq; . ad mammas transuehatur: potio sit non aquae simplicis neque vini meracioris praesertim generosi,1ed oligophori, rubelli, vel albi, praesertim dulciusculi re modice tympathi : atquc eiusmodi vi ctus calidus humidusque proprie&pcr se lac auget: in temperatus autem per accidens hoc facit, quatenus remouet intemperiem nutricis . acti gener ad cicontrariam,vt puta frigidus biliosam,& calidus pit ut bosam vel melancholicam.
EX causis intcrnis aliae sunt communes toti corpori ut intemperies tum nudae tum humorales, ex quibus nudae curan ur unica indicatione contra-xij victus,& pharmaciae. Sic calida siccaque eine datur potione aquae sincerae,iusculis refrigerat ib. praedictarum carnium incoctis sciliis laet. aceto sportu Len diu. betae & fructus cucurbitae, fructuum praeco cium usu multo tonan quiete, recenti caseo lacte caprillo vel bubulo, ex quibus fiant pultes cum farina hordei. frequentib. balneis aquae tepidae dulcis incoctis soliis herbarum frigida ruin& humidarum vi q. emollentium, betae, mercuriat.& vitis. F gida humidaq.δc pituitosa tollitur victu & modica metis calidis in I. aut χ. gradu, sine siccitate eximia: calidiora enim & sicciora siccado absumunt lactis maioria Naperiodo prouocat urinas vel mensitu u. Coiar ut ergo herbae sequentes in bro diis coctae,eruca, men-tha, anethii,apium,poliu .sed virentes adhuc: siccae
670쪽
enim nimis siccando nocent ut dictu est, sicuti & c lefaciendo nisi pauca quantitate multis laxantibus misceamr sangum is ad mimas transuehendi causa. pastinacae & sceniculi radix se in .apij porri sceniculianethi. Balnea quoque paulo calidiora sed sine sudore tu naturalia,tum artificialia,&decoctiones plantarum calidar .conuenisnt .Frigida quoq;& sicca in- temp.qualis relinquitur a febribus oc euacuationib. immoderatis, corrigitur victu calefaciet e bumectate plurirnu qualis ante descripi' es,& praeterea seu ctib. siccis pistachioru nucleorum plui, amygdalar. dulciu da Stylorit,auellanaru, unde etiam lac ex eoq; pultes fiat. uodsi ad eas inteperies similes humores accesserint, tu duplici indicatione curantur, una primaq; purgandi humoris prius cocti,altera inteperiei delendς. Cetteru purgatia sint clemetia, non vehemetia, ob causa ia expolita, qualia sunt χολαγωγα mana, cassa tamar indi.tales sunt strup. vol. ex plurib. infusioni b. de rosis pallidis diapiunii simplex, tryphera persica, & dias obeste sine diacadio.Syrupicoquetessui de succo en diuis de cichorio copositus, S aceto sus simplex. Talia φλεγμι αναγωγα sunt aloes agaric. hierapicra, diaphoenic. coquetes syrupi, mel rosat.colatu, oxymel simplex, de arte. debetonica.
talia sunt deniq; μελαναγωγα simplicia se nna, epithymus polypod. diacatholic. diassenna, syrupus de succo bu glos de violis & de pomis odoratis. Ex
peculiaribus mammarum morbis paruitas tum nativa tum asci titia per medicamenta adstringentia,a teneris annis incurabilis est. Obstructio mamarum comunis est totius corporis vcnis. Itaq; curada est
instar pituito sat intemperiei primum quidem perpurgationem&coctione pituitosi h ου morit Deinde