장음표시 사용
111쪽
7ss. 13. FEBRIS INTERMITTENS; si
tinua te averat, sed admodum inordinata, eum pessimis symptotratibus. ει pertinacissima κ . Quartanam verno tempore calidissimis remediis variatam, in pleuritidem saevam transisse vidit non autem quartana in lebat, dum oleuritis smul aderat, uti in alio easu in Commentariis memorato fienat, sed quartanae parotysmus, post assiimpta calidissma media, non desinebat in , sed in pleurit idem mutabatur. i
s. as a. n Ebris intermittens sua tria tempora 4y. 7so. 73r.
II percurrens, fibris minimis vasculorum , & viscerum mammam infert vim; stagnando, obstruendo, coagulando, Pellendo, r solvendo, attenuando; hinc debilitantur vasa, morbosa fiunt liquida, eo inprimis genere mali, quo partes minus assimilatas, nee aequi. lliter mistas habent: ex quibus simul acrimonia exoritur : unde ab omnibus simul facillima in sudorem proclivitas multum debilitans, ipso viscido sanguinis trans udante ς tum urina mire crassa , tu ibida, jumentosa . pinguis: similis saliva : inde debilis , solutus, vix icohaerens cruor optima parte spoliatus , residua, ater & erassus fimul; . adeoque ex laxis vasis, & crassis, acribusque liquidis hae febres diuturnae dein terminantur aliquando in Chronicos, scorbutum, h3dro- Pem , icterum , leucophlegmatiam, tumores scur sos abdomicis.& quae hinc sequuntur mala. im nune attente perpendantur. illa omnia, quae in triplici illo stadio te. hrium infermittentium, paragraphis hic citatis reeensitas, eontingunt, p- leerunt intelligi multi effectus, qui ab his febribus in eorpore fiant, di de quibus hae paragrapho agitur. Tenerum, de molle juvenis corpus post mortem aeris ambiet is frigua habet, atque' tunc se riῖessere solet, uet nulla fere vi artus flecti possint. In summo 3e diuturno frigore librili smilis sere rigiditas observatur, Ode que patet, cohaesionem solidarum paritum tune plurimum augeri. Verum suecedente ea lore laxantur illa, quae antea obriguerant, Sc aucta velocitata 'motus ei reulatorii, liquida major, impetu agunt in vasorum latera, atqud ista distendunt: unde totum eorpus, antea contractum. 3e pallidum nune tumet & ruber. Dum autem validis, & frequentibus febrium interm aen. tum paro smis haee bina eontingunt saepius , debebit insgniter minuῆ lsolidarum partium eorporis debita firmitas . Durum enim lignum saepiva flectendo & remittendo frangitur, 3c elateres fortissimv hoe modo omne vim suam amittunt. Sie animalium carnes, hyemali si obriguerint frigore, sibito calore sucredente tenerrimae sunt ἡ unde apparet, quantum frigo. ris, & caloris reciprocae illae vieis idines minuere possint solidarum p.
112쪽
m. . Si iam eonsideretur, tempore frigoris febrilis stagnare humores, sanguianem mora, & quiete in majoribus venis, & si nubus circa eor in concretimaeem tendere. lieque immeabilem redditum vasa obstruere; paullo post i men in ealore libelli eundem illum sensuinem, auctis jam cordis viribus, ii per vasa; patet satis, illum difficilius tune transire posse per arteria. rum angustias, adeoque, dum major resistentia est circa arteriarum fines,
debebunt plus dilatari vasa , ergo & fibrae solidae illorum tunicas constutuentes plus distrahi, ergo & debilitari vide g. a 3. , donec repetito
transfluxu per arteriarum angustias in venas resolvantur, & attenuentur no. Inis cohaerentes sanguinis moleculae, Sc redeat pristina, finito paroxysmo, circulationis aequabilitas. DEBILITANTUR ERGO USA , SED ET MORBOSA PIUNT LIQUIDA . Dum nempe a eonditionibus sanorum humorum recedunt. Demonstratum enim
fuit an Commentariis f. 23.3c . , requiri in solidis partibus debitum robur, ut ingesta assimilentur naturae nostrae, & fluida habeant illas dotes, quae in sanitate adsunt. Cum ergo ostensum modo suerit, solidarum partium robur per febres intermittentes minui ; patet & liquidorum morbosam dege, Berationem necessario sequi debere; in primis vero talem, quae a minus perufecta partium assimilatione , & inaequali earundem inter se misceta , fit. Dum enim in frigore librili sanguis ruber versus interiora recurrit, uti docet pallor corporis; & circa cor, & majora vasa aecumaeatus stasnat sere, ibium tenuissimum per pulmones in eor sinistrum transpressum debilem vitam continuae; adeoque turbatur intima illa misceta omnium partium sanguinis inter se, quae in sanitate aderat; simulque sic disponi videntur erassiores sangui nis moleculae, ut facilius etiam postea a tenuioribus recedant, dum incera rumpitur fame, & notabili tempore intima, & persectissima illa unio omisnium inter se. Cum autem omnes humores nostri in sanitate persecta, sibilem, & urinam exceperis, blandissimi sint, non mirum erit, acrimoniam in his nasci, dum a sanitatis conditionibus recedunt; praeci Pue, cum auis Hus sanguinis per vasa motus, qualis tempore caloris febrilis adest, san. nuinem resolvat in sales , 3e olea volatilia, & acria , uti s. hoo. demo
stratum est ; de per febrim ipsam impediatur blandi chyli consectio, quo
aerior jam sanguis demulceri posset; de praetera , tempore inter paroxys. mos medio, ob debilitata soli da, de humorum degenerationem, debita inisgestorum coctio, At assimilatio deficiandi.
UNDE AB ΟΜ Ni us si MUL FACILLIMA IN SUDOR ΕΜ PROCLlvi TasMULTUM DEBIL TANs , ipso v I SCIDO SANGUINIS TRANSSBDANTE. Per
secta enim miscella, 3c unio partium san)uinis inter se minuta sunt, uti vidimu . S ob debiliorem solidarum partium in fluida actionem minus firmus sanguis pst; hine Deilius tenuior sanguinis pars a erasitori recedit, 3c per laxiora vaseulaeutanea exprimitu p. Sed di ipsa crassissima rubra pars sanguinis ditaruit uesaepe per has sebres, uti docet pallidus color illorum, qui diu his amicti
fuerunt; atque sie non tantum aquosa, de tenuior humorum φOstrorum pars, .
sed de ipsum viseidum sanguinis solutum quandoque per sudores exit. Uid mu enim, ingesta alimenta, dum assimilantair in naturam nostram, prius seri
113쪽
sa singuinis plasticam indolem assiimere, quod tam 'saei te ab aucto calore eon crescit, atque naturaliter nunquam tale quid de corpore ex pellitur nam nee in urina, nec in saliva, bile aliisve a sanguine secretis humoribus .s eum sanguinis naturaliter invenitur: multo minus adhuc rubra n guinis ponDebilitatis vero vasis in toto corpore, δc per sudores validos. & diuturnos
valde laxatis illis emissariis , quae in cutis superficiem hiant; videmue & cras sora per has vias exire posse de corpore , ipsumque sanguinis viscidum quandoque exprimi. Sic in hominibus sanis, aestuante sub coelo valido labore exercitatis, viscidus, indusia flavo calore tingens. sudor exit; imo quando- , rue, inprimis sub axillis, rubicundi caloris sudor expellitur. In moribuno is viscidus , & tenax sudor apparet. Dum autem sic subducitur per sudores de corpore illud, in quod chylus ex ingestis paratus mutatur, dum nostris assimilatur humoribus; Sc ex quo postea debent restitui illa, quae tam ire so- sudis, quam in fluidis de corpore pereunt; patet satis, magnam debilitatem sequ. debere. Falluntur ergo illi, qui dum vident, paroxysmum se is inatermittentis sudore orto solvi, putant omni molimine hunc sudorem promovendum esse, sperantes, sic omnem materiam librilem evacuari posse. Quo- stidiana enim observatio docet, omnium dissicillime a febribus intermittenti- lbus liberari illos, qui eopiosissimis sudoribus diffluunt; neque sanari, nisi 1lidores illi prius cohibeantur. Unde etiam, uti postea ad S. 764. dicetur, ssidor ille, qui in fine paroxysmi adest, justulis carnium , ptisana vinola,ti similibus, quae liquidi copiam subministrant; hiande promoveri debet;
minime autem vi remediorum, aut stragulis, exprimi; ne per sudores elahantur illa, quae retineri deb)ant. Debilitas autem ει languor. qui nia imios . illos sudores sequuntur, satis evincunt, illos damnosos suisse. Nam ει hie locum habet axioma generale practicum, quod Hippocrates non tano tum de perturbationibus alvi & vomitionibus, sed & de alia quacunque ivalbrum evacuatione stabilivit; quod nempe fiant, . tatis, quale oportet, si eo erant, edi' facile ferans ς Iia minus contra F I.
. TUM URiNA ΜIRE CRASSA, TURBIDA, IUMENTOSA, PINGUIS. Urina
enim est aquosum lixivium, quod abluit, sibi miscet, & de corpore exesilit, iquidquid in aqua potest solvi, & per renum vasa transire; naturali usu ser- iviens, ut olea, & sales acriora jam reddita & nocitura, si diutius manerent.
eluantur. Cum autem per febrim incitato motu circulatorio major acrimo.
nia salibus, & oleis sanguinis concilietur vide g. roo. pluraque deterantur a
de solidis partibus corporis , sanguis ipse partes minus assimilatas nec aequaliter mistas habeat, & vasa omnia debilitentur; patet ratio, quare urina crasis isor contentis saturatior, hin illico fere turbida, saponacea, dc pinguis red- datur. Per febres enim intermittentes pingue e porix solvi, 3c exdelli de corpore novimus. dum obesi homines, diutius has se es passi, penitus e marietentur. Illud autem pingue solutum, circulantibus humoribus mistum . motu per vasa. & calore acrius redditum, salibus sanguinis pariter acrioribus imiscetur. & saponaceum fit; sieque in aqua solutum per urinam exit. Obeat dein i
114쪽
l easdem eausas quandoque & similis saliva observatur, spisso nempe,&e
piosior; dum vasa, huic secernendae, & excerneadae inservientia , debilial tata, per febrim majori impesu agitatis humoribus, urgentur nimis.
t bustorum hominum sanguis firmius, & compactus est, sic ut de vena eductuasi concrescat fere totus in solidam magam; contra vero in laxis ,& debilibus a puellis sanguis dilutus', & pauculum tantum rubri concreti. eopioso tedi alui liquido innatantis, exhibet. Tam insignis autem diversitas in sanguinei a majori minori ve firmitate vasorum, & viscerum pendet, qua in fluida nostral agunt; uti in Capitulis da fra debili rigida antea demonstratum suis. Cum autem per febres imermittentes diuturnas debilitentur vasa , uti demonstratum fuit; minuetur & eohaesio partium sanguinis, adeoque solutus, & vix cohaeis
rens fiet eruor, simulque singulis paroxysmis per sudores fluidissima. & m bilissima pars expelletur; & quamvis potu copioso ingesto restituatur liquiis, dum, illud erudum manebit, dum vires assimilantes debilitatae sunt, ade que optima parie spoliabitur sensuis, & per sudores expulso liquidissimo .
t residuum lentescet; simulque a blanda. & naturali humorum nourorum inis 2' dole recedens, fiet acrius, uti demonstratum suit. Si jam bina haee simuli componantur, vasorum nempe laxa debilitas, Sc in humoribus, per haec vasai motas, spissitudo major cum acrimonia comite, patebit ratio plurium m lorum, quae febres intermittentes validas, & diuturnas sequi solenti de quii bus videri poterunt illa, quae ad 44. .icta fuerunt. Inprimis autem me tuenda est facilis vasorum dissolutio, dum crassi, & acres humores per vasa deat bilitata eitato motu tempore paroxysmi pelluntur. Sic vidi in virgine, quar. tanam diuturnam Sc validam pasta, sanguinem magna eopia ex gingivis erupisse; di in palpebris absque ulla vi externa natas fuisse eechymoles: unde Rintelligitur, quare apud Hippocratem legatur: Quibus in febribus quar. tauit Ia uis e ninibus Aiaxerit, marum es. Novi equidem , quod a multis
ultimi illi Aphorismi non habeantur pro genuinis, & hine dubia videatur loci allegati fides , quia creditur repugnare alteri apud Hippocratem loco ca .
ubi sequentia habentur. Urina crassa , alba, qualis Archigeuis, in laboriqsisl quartavis interdum exit, liberat abscessu. Si vero 'ultra hae o sanguis da ribus profluat satis ovisse. Ep quibus videretur concludi posse, hae. i morrhagiam in quartanis febribus tanquam utilem , & salutarem laudari. Veisllum si conseratur cum hoe loeo Aphorismus 74. Sect. IV. Iba, cujus alia oetasone in Commentariis sς memini, patebit evidenter, Vocabulum aeri παρτHau non debere referri ad libres, sed ad diem morbi, adeoque non signi. . fieare febrim quartanam , sed quartum febris diem; qua ratione etiam Foesias: & Crenarius hune textum verterunt, uti optime Charterius in suis Commems tariis in ultimos illos Hippocrati adscriptos Aphorismos monuit se . Meria
in ergo damnatur tanquam mala in quartanis febribus haemorrhagia narium aucto et Aphor. s. Sect. Vm. Charier. Tom. lX. pag. 1 a) Epidem, Charier. Tom. IX. Pas. I. ib) Charier. Tom. IX. rag. 28 . te Ibid.
115쪽
auctoritate loci allegati: ut, etiam, quia sanguinis evacuationes per se na. cent in tura librium intermittemium, uti s. 76 a. dicetur: videturque talis haemorrhagia notare nimis facilem solutionem vasorum a satauit
Ab hae spissitudine sanguinis, & aerimonia videtur producta suisse tonsistilarum inflammatio , quam post febres intermittentes diuturnas observavis S enhamus c. d , inprimis u evacuati es iusto copiosiores simul adhibitis fuissent. Notat autem huic malo brevi deinceps supervenisse raucedinem . oculos ea vos , & iaciem Hippocraticam, mortis certo imminentis fgna prae- ncia. Facile autem patet & in aliis corporis partibus smilia mala ab iis.
dem caess contingere posse. Sic notavit Iacatius co , se ter in eodem anno Obleruasse in febre tertiana, cum rigore non ita ordiuato, exortam supPurationem in imo ventre, cuius nullum Ignum memoratu dignum praecesserat I unde Iubiis
esse pure supra inte'na, aut istestinis ipsis ad Diacetismum perdumι , --
provisa mors secura est cum rigore , sudore frigido, animi deliqAio, dolore memrris o rinatione. Talem enim sanguinem , qui & aeer, & spieus simul est, inflammationibus producendis aptissimum esse patuit ex illis , quae ad 376. 377. ia historia inflammationis dicta fuerunt. Simul etiam apparet, talem sanguinis cacochymiam, ex diuturnis sebribus intermittentibus natam, varios morbos chroni eos, & quidem dissicillimor,
producere posse, prout in his illisve visceribus impacta haeserit; vel etiam quatenus morbi chronici a vitiis liquidorum senum natis, universali labernassam sanguinis inficientibus, ortum ducunt sui des . ioso. . Si e SCOR BUTUM sequi post febres intermittentes, nemo mirabitur, qui considerat, hujus mor hi caulam proximam esse talem sanguinis indolem, qua & crassitie simul &acrimonia peccat, uti postea ai 33. ex praemissis omnibus. hujus morbi phaenomenis demonstrabitur. HYDROPEM vero a nimia debilitate solidarum partium nasci posse, ψ . a. demonstratum fuit . quae in hoc casu obtunet, uti paullo ante dictum suit. Crura tune primo intumescere solent, a que his tandem penitus distentis in abdominie ea vo limpha colligitur. Crurum vero tumor non adeo mali ominis est; imo Diaeuhamus fI J nunquam hoe moleste tulit, quin potius de morbi exitu omnia hono animo concipi eobat, edoctus observatione, sebrim saepe fugam meditari iisdem gradibus ..quibus hoc symptoma supervenit: tuncque non videtur talis crurum eumora mera laxitate fieri, verum etiam aliquid materiae morbove versus has paristes deponi. Cum autem catharticis nimis repetitis per febris decursum saepe hoc symptoma originem debeant, & raro in juvenili saltem aetate , nisi
ab hae causa contingat fgJ, mi us tutum videtur, evacuantibus curam
hujus mali tentare, inprimis si adhue perseveret febris: observavit enim Ddeabamus . , sebrem tunc prosundius radices agere, neque tolli hydropem. Frimo partium tumentium , & vini medicati ex amatis roborantibus. M aromaticis usus, tuto & facile hoc malum superare solent; dum s mul
116쪽
Ianguenti eorporἱ optime succurrunt. Idem obtinet, si iners haee materies non deponatur versus inferiora corporis loca, sed per habitum e poris diffusa LEUCOPHLEGΜATIAΜ faciat οῦ quae tamen, uti ad 3. a. dictum fuit, ab hydrope distinguitur, quod in hydrope in aguosam tenuitatem degenerent fluida, in 'Leucophlegmatia vero frig; da , dc pituitosa humorum indoles sit, quae laxi. tatem , & pastaeeam quasi mollitiem totius eorporis effetit eum in hydropea nimia sanguinis ditatutione nata pedes primum tumere ineipiant. Iam n laverat Hippocrates ti) post febres piuturnas sequi, dicens rQuum pitusta alba detinuerit , totum corpus tumore albo intumescit &e. morbus
Ac a pituita oritur , quum quis ex diuturnis febribus, pituitosus exiseus, impurgatus es, venituν pituita ad eius cames. Pejor longe hydrops post se bres diuturnas 1 equitur, si schirrosae obstructiones viscerum illam secerint; a qui. bus hydropem fieri postea in Commentariis s. saxq. dem strabitur. - Cum autem in Physiologicis demonstretur , sanguinem venosum a panis
create, ventriculo, omento, liene, me senterio reducem in trunco venae portarum colligi , atque iis de per conversentes venae portarum ramos per
totam hepatis 1 ubstantiam distribui; sacillime a crassiori sanguine, per di turnas sebres liquidissima parte orbato, in hoe viscere nai centur obstruactiones, quia sanguis venosus, absque cordis actione renovata, per arte in riosas angustias transire hic debet. Hepatis autem obstructionem IcTERurisiepissimae sequi , patebit ex illis , quae in Capitulo de Heparisiae postea
dicentur. Unde etiam vigesimo septimo hujus saeculi anno, quando in te .mittentes autumnales pertinaces admodum epide mice grassabantur, furimis aegris Icterum supervenisse memini. Verum ab eadem causa in aliis etiam visceribus abdominis pertinaces obastructiones nasci observatio docet, quae quandoque in SCIRRHOSos TUMORER, vix resolvendos postea, mutantur. Sic in tertiana pertinaci, quae, au umno incipiens, vere sequenti tantum eessabat, observavit Galenos ἱκὶ, quod lien maxime intumuerit, & praecordia flatu distenta fuerit. Idem jam in panis create , omento, mesenterii glandulis &c. contingere posse facile patet. I terim tamen notandum est , non semper adeo infausti ominis esse tumores abdominis post febres intermittentes: notavit enim SMenbamus si I, quod cum febres autumaeales teneram aetatem diu cruciarint, uuila o steasdem ab gendi, donec abdominis regio, circa lienem praecipue, indurari s qua rumine i is perit I iisdem enim gradibus, quibus hoc θNmma summenerit, febris etiam fugam meditatuν. Neque forte ex meliori aliquo prigninico morbum hune brevi ab turum dixeris, quam s sediaa observatione sauris. εις θ roma perspexeris. Postquam enim libris cessavit, purgantibus aliquoties. repetitis, una eum abdominis perfrictione , 8c inunctione unguenti arthanitae, martiati &e. --
let solvi selieiter collesia saburra, & expali de corpore. Videtur enim saepe contingere, quod colon intestinum inuictum , & tumens circa lienis regio.
De assectionibus eap. s. Charier. Tom. m. pag. 62s. 8c de internis affection. C p. sa. ibid. pag. 6 s. LE mih d. M . ad Glaueon. Lib. I. cap. o.
117쪽
enim citius talvi, & curari tales tumores observavi saepius, quam fieri posse videtur, si in liene haesis et malum. Notandum praeterea, quod illis annisι quando epidem ice grassantur febres intermittentes, tunc ventris ille tumor, qui insantibus post has febres accidit , se irrhoia duritie turgentis digitum serit, aliis vero annis flatulenta potius tensio apparet cm . Facile autem patet, plurima alia mala adhue sequi posse, pro diversi. tale viscerum. structorum, & functionum laesionibus inde pendentibus. Suffcit enim hic generalem omnium horum originem indicasse.
S. 7s4. t Aeteriam, nisi malignae 713. , corpus ad longaevi.
a talem disponuat, & depurant ab inveteratis malis.
Quamvis autem omnia mala, praecedenti paragraph enumerata, quando. hue febres intermittentes sequantur, non tamen temper corpori nocent, sed Iunc tantum, quando nimis validi paroxysmi vires simito debilitant, prosu- sis nimis sudoribus liquidissima di Inantur, vel nimia diuturnitate molestae hae febres eorporis rubor solvunt. Plerumque enim, si debito victus regiis mine utantur aegri, neque perversa medela adhibeatur, iacile tolerantur, &plus boni, quam mali, Leere solent. Guberrimus merMavius testabatur, quod longaevi homines plurimi, quos de hac re interrosaverat , in floret aetatis quartana febre, quae Omnium intermittentium maxime diuturna esse .let, laboraverint. Neque, credo, negabunt astenti ad haec Medici, quod post quartanas febres, nullis validis remediis iurbatas, sed bona diaeta diverno tempore sensim tollatas, firmiora suerint inventa, hominum corpora, &morbis longe minus, quam ante, obnoxia. Compendium enim talis vitae generis, quod Cei n sanis hominibus commendat, hae febres habent. Valido enim stigus magnus aestus excipit; tempore paroxysmi plerumque omnes et bos salticiuari quos interea laribus diebus maxime expetunt saepe&e, Sm & quartana diuturna saepe totum eorpus emaciatur, d m omne pingue lalvitur, & per urinam. aliasve vias educitur de corpore, aeque ac per assientum vivum, vel per decocta sidiari sera fit,' unde mutatio fero radicalis humorum per resolutionem , dc expulsionem succedentem obtine. tur; sicque optime disponitur corpus ad expulsumi veterascentis, di insta rationem novae, vitalis materiae; adeoque corpus prudenti talium se bitum regimine ad longaevitatem ducitur L O J- , . 'ia , Si jam consideretur, quod in frigore febrium intermittentium i totum eo pus tremat, di concutiatur validae saepe per horas, aeque sere in internis quam externis partibus, & contractae Myeriae extremae contentos humores in I iores truncos retroagant, uti docet pallor, sicque obstructionibus ei rex: fines arteriarum haerentibus resolvendis optima nascatur opporiunitas; non
mirum videbitur, posse solvi, & expediri saepe talia, quae nullis aliis remediis obediunt; praecipue eum paullo post sequatur rapidus adeo perino Ibidem. n Tab. I. mpis L. Tom. II. Para
118쪽
omnia vasa motus, qui illa quae viseeribus in sarct haeserant, per eon. eugiis illos jam mobilia reddita, ulterius expediat. Hinc apparet, quare febres illae toties ab inveteratis etiam malis eortus liberent , quae Histri aliis remediis tentata fuerant. Historia Μedica plurimas observationes h bet, quae hoe eonfirmant; paveas adduxisse sufficiet. Vidi se saepius isti aegris, qui tertianis autumnalibus, epidemiee grassantibus&pertinacissimis, aegrotabant. & imprudenti consilio cortice Peruviano febrim supperesse. ram, antequam per febrim materia febrilis , plerumque in his casibus ei rea praecordia haerens , ex dita fuerat, omnia in eastum tentata fuisse; miserosque levi ictero de foedatos languisse tota hyeme, donee mense Februa. rio tertiana verna eorriperentur, quae paucis paroxysmis ibi vehat , haeremtem in visceribus saburram , & pet alvum specie liquaminis nigri tenacis,& olidissimi expellebat, felici plerumque cum eventu. In quibusdam tamen, quamvis rarius, hepar diu hae saburra obsessiim, dc tabefactum iam, post deturbatam hanc colluviem, purum sanguinem demittebat; unde sum. ma debilitas, animi deliquium, & mors quandoque sesuebantur,' sai guine per vomitum, vel alvum ingenti copia rejecto. Quartanam non tantum ieeurissimam esse, verum etiam ab aliis maga is morbis vindieare monuerat Hippocrates spJ; uti alia occasione ad s. 338. dictum sulti a conviilso. nibus liberari illos, qui quartana corripiuntur, pariter dixit ' ρὶ. Cepha.
laeam, quae per annos afflixerat, per periodos recurrens, cessata toto illo tempore, quo quartana tenebatur- aeger, observavi. Dolorem inveteratum humeri dextri in homine vidi: evanuisse , dum quartana libris illium eo ripiebat; evjus, per sex menses jam durantis, pertaesus corticem 'Peruavianum. sumsit, 'tali cum effectu ,- quartana abesset quidem,' sed redi ei humeri dolor. Post mensem redi t quartana, quam serens patienter', donee sentim sponte decederet, a molesto illo dolore postea immunis vi me. Pal. pilationes eordis violentissimas , incognitum toties quoad tuas causas malum, nec minus ad quaevis laepe remedia rebelle, sanavit qu1rtana in C leberrimo Mathematico Da D Hira ; qui postea Hanus ad septita elinmum octavum annum vixit, eonfirmans suo exemplo, quartanam 5: ab inveteratis malis liberare, & ad Iongaevitatem disponere. t i' Salubres ergo saepius sunt intermittentes febres, & nisi dupli eatis, &protractis paroxysmist in continuitatem vergant, raro funestas, nisi decreupitas lenibus, vel alia de caula debilissimis hominibus. Si in th statur Fore .su IJ, quod per quadraginta annos praxim exercens neminem viderii ex tertiana febre obiisse, nisi in continuam mutaretur . Quies imo adeo opposita pesti obl ervata fuit tertianarum indoles,' ut dum reliqui morbi sporadici in pestem transirent omnes , teriaana nunquam in hanc degeae.
119쪽
l. 7 Dy7ss.' T Post aeeuratum examen totius historiae intermit. lentium 7 6. ad 7ss. , causa proxima constituitur ,
viscositas liquidi arterioli, forte de nervosi, tam cerebri , quam Ce rebelli , cordi destinati, inertia , superveniente dein causa quacunque velocioris, & fortioris contriationis cordis , atquo resolutionis ejus quod stagnaverat.
. Ut indagetur eausa. proxima febHs intermittistis, debet sedulo considerari, quid in corpore mutatum appareat, dum incipit paroxysmus, Si autem perpendantur illa, quae . 749. dicta fuerunt, patebit, prima Πroxysmi in. omentis indicia esse talia, quae demonstrant, turbari solitum,.& aequabi. lem influxum spirituum nervosorum in museulos, docent lassitudo, debili εtas, tremor; simulque sanguinem debita copia & impetu per vasa non proinyelli ad extrema eorporis vique; uti pater ex frigore, horrore , rigore, pal
laniorem, liquidi, arterisinoa intelligitur adeo erassities aula,& major cohaeasio mole latum sanguinis inrer se, sed qualiscunque demum ad expeditum per vasalmorum ineptitudo; sive fluidi movendi , sive vasorum continentium , vel virium moventium vitio hoc contingat. Cum autem mustulorum volu nistariorum actio debilitetur in initio paroxysmi , & ex subita , & insolita. lassitudine, Adebilitate febrim imminere ipsi aegri eerto praesagiant; si muruque cordis ipsus motus se langueat, ut illud irritatum quidem a s guiner venota frequentius eontrahatue, sed debiliori ut, ει ut debito impetii iam guinem in arterias projicere nequeat; uti Meee pulsis hoe febris tempor meatus, debilis. parvus; admodum probabile videtur. liquidi nervos, tam
cerebri, quam cerebelli cordi destinati ,. inenia adesse talem , ut minorat esseacia illud agere possis in musculos, voluntariis aeque, ac vitalibus m tibus excernendi.destinatos. Si enim haec hiema nata uapponatur, a quacunque demum causa haec producta fuerit, sequendite omnia illa, quae iniprimci febris intermittentis stadis, frigore nempe febrili, contingunt. Conanim minori vi eontriniam. sanguinem debiliori impetu propellat in arterian. hae minus distentae minuuetiam reagent in contentum fluidum. Jo tempore, Idum cor est in diastola: forte etiam ab inertia illa spirituum cerebelli minui. tor vitalis fibrarum muscularium , arterias eonstituentium, motus, adeoque binae causae sanguinem inciventes Iansuent; hine ad extrema eorporis vix pelletur sanguis; veι saliena non tali impetu, qualis ad eatorem timum produ.cendum requiritur. Nato autem frigore, constrictis arteriisse augetur olesta.
culum sanis ini per illas movendo, simulque per venas redienx sanguis cotii vitar quae m. sed ob dictas rationes ex eorri pes anarias libare perti m. . quis. Patet erso ,. satis probabilem esse illam opinionem , quae primum paroxumi febris intermittentis initium, atque ejus causam proximam, sta- tuu ineratam liquidi nervosi quam febri sequeι ,. vel di coninabit Ar alta Κ λ . liqua.
120쪽
ii uidi aheriosi viseositas , id est , impedimentum liberi ejus motus per
vasa, uti modo dictum suit. Plura iam huic opinioni favent: dum enim in initio paroxysmi videmus impedimentum nasci, quo minus sanguis arteriosus debita copia & impetu ad extrema corporis atquepellatur, dehehit hoe fieri, vel ob immeabilitatem liquidi movendi, vel maiorem resistentiam ean alium, vel desectum poten.
tiarum moventium. Verum quartana laborans homo paucis minutis ante pa-roxysmum incipientem sanissimus sibi videtur, 3e vana spe lactatur saepissime, quasi jam omnino a febre liber foret; adeoque vix concipi poterit tam suis vita in sanguine mutatio, qua uno quali momento immeabilis reddereturi multo minus eredi poterit , tam subito nasci in partibus solidis majorem rigiditatem, qua liquidis impulsis nimis resisterent. Superesset ergo tantum,
ut in potentiis, moventibus humores per vasa, tam subitae mutationis cauosa haereat , Iive in illo impetum faciente Πῖ ἐννεώντ Hippoerati dicto, quod tam iacile, & a levissimis causis mutabile esse novimus. Sic vidi sanissimam virginem , dum glire conspecto terrebatur, illico primum paroxysmum habuisse quartanae . quae dein tota hyeme mansit, verno tempore soluta selic ater: eumque jam per binos menses a febre libera fuisset, mala sortuna it rum, a petulanti puero mortuo glire in vestes projecto, territa quartanae plures paroxysmos passa fuit. In iunioribus toties convulsiones observan. tue illo tempore, dum vel salubris vernae tertianae paroxysmus incipit , 'non obscuro indicio, a mutata conditione subtilissimi liquidi totum systemanervolum, adeo mobile in hae aetate, turbatum fuisse. Vidi in media saliis vatione, solutis per argenti vivi essicaciam omnibus humoribus , adeoque nullo lentore praeditis, tertianam verno tempore ortam fuisse , quae posbquarium paroxysmum evanuit. Sed & eortex Peruvianus, emeax illud ad omnes febres intermittentes remedium, adeo pulchrum usum habet in morbis hysteri eis&hypochondriaeis, qui a nimia mobilitate systematis nervosi , dc spirituum pendent; in primis autem profuisse testatur SMeniamin u in illis casibus, ubi validissimi spasmi aderant. An sorte hine patet ratio, quare in mobilissimis illis corporibus pertinaciores observa.tur febres interis mittentes, vix curandae nisi eortice Peruviano , qui simul tune roborante vi tam pulchre prodest. Sed & insignes animi motus , & inprimis tales , qui totam mentem Oeeupant, & diu tenent, quandoque febres intermirutontes sanaverunt, dum sic tollebatur, vel mutabatur illa inertia subtilissi. mi illius liqvidi, a qua primum paroxysmi initium pendere videtur. Sic Q. Fabius Μaximus Consul, eommissis praelio adversiis Allobrogum Averis norumque gentes, libri quartana in acie liberatus est iis . . Acutissimus Eoisilus cx febris excandescentiae causam productivam i, rumam, & immediatam in succo nerveo potuit; verum' aliquatenus videtur speeuutioni indullisse , dum limitare voluit, qualis illa succi nervet mutatio sit, atque cauus explicare, unde paro xysmi redintegratio in febribus intermitte