장음표시 사용
121쪽
tibus pendeat; uti eredo patebit unicuique, qui illud eapitulum attento perinleget animo. Symplomata quidem observata docere videntur . illo tem p .. re, dum paroxysmus incipit, mutari subtilissimi illius fluidi per nervos moti effectus in musculos; quomodo autem hoc contingar, & a quibus causis fiat, explicatu dissicillimum videtur. Praestat certe in morborum causis indagandis progredi, quo usque per fidelia observata , & cognitam. hactenus corporis humani fabri eam licet & in reliquis ignorantiam sateri , . . quam fictis hypothesibus, quantumlibet etiam ingeniosis, ludere. Uerum illa, quae hactenus dicta suerunt, tantum spectant primum se.
brium intermittentium statum . 7 9. ; quem mox excipit alter , in quo calor, rubor, pulsus major, & robustior adsunt; adeoque novimus, tunc cor quidem velociter , sed di fortiter simul contrahi, sanguinemque corde contentum valida vi per arterias pelli ad extrema corporis usque runde scimus illud, quod stagnaverat, resolutum fuisse. In frigore librili sanguis venosus, circa cor accumulatus, illud quidem irritabat in celeres, sed debiles, contractiones , adeoque debuit altera causa accessisse , quae .
robur eordis augeat, vel sublata fuisse illa, quae in frigore febrili praesens
cordis robur minuerat, qualiscunque demum haec fuerit. Sanguinis autem major lentor, qui a stagnatione circa cor ortum duxerat, facile superabi . tur, dum eordis auctae vires illum per vasa pellunt convergentia , unde attritus cohaerentium molecularum ad vasorum latera , & ad se mutuo , adeoque & resolutio concreti fiet: eadem enim causa , quae in sanitate. sanguinem a concretione impedit , aptissima videtur , ut inceptam concreationem tollat. Si vero tempore frigoris librilis adeo firma eohaesio moleis cularum saneuinis nata fuerit, ut sic solvi nequeat, tune suffocatio, & mors
sequetur, uti ad 4 74ν. dictum suit; quod tamen raro, & vix nisi ia se . nibus, 3c debilissimis hominibus, contingere o. servatur.
I L in febre intermittente obtineat, videtur is, qui Pria
mum tempus 74ς. , & primam causam 73s. , superare possit,
etiam totum illum paroxysmum Posse tollere.
Cum ergo ex decursu paroxysmi febris intermittentis pateat, frigus libriis Ie eum reliquis symptomatibus illud comitantibus agmen dueere ,& deinde calorem sequi, atque ultimo sudorem cum omnium symptomatum remissi ne, videtur curatio febris talis hoc inprimis requirere, ut primum it Iud temispus, frigus nempe, & prima illa causa, viscositas nempe liquidi arteriosi,&inertia fluidi nervosi, superentur: tune enim reliqua libris symptomata caveabuntur, cum nunquam sequantur illa, nisi priora praecesserint. Hi ne ianda. mento innititur pulcherrima illa methodus libres intermittentes curandi, de qua statim s. 76 i. dicendum erit dum nempe aperiente, tenui, diluente lia
quido repletur corpus, di una alterave hora, antequam novus exspectetur pa-roxysmus, excitatur sudor; si e nempe attenuatis humoribus ,&dilutis caveturiiquidi arcetiosi viscositas, vasa fiunt optime pervia, humores omnes meabi
122쪽
l. 36. 73 Ies, simulque blango eolore, sudorem comitante, eavetur febrile frigus. Quia hus autem in ea si bus Mee methodus tentari possit, & quas cautelas requirat. postea dicetur. Pessime enim agitur, dum ea lidissimis aromatibus frigus illud seqrium intermittentium superare, vel praecavere rentant Μediei ; magnum enim discrimen est, ne insanahiles inflammationes si e nascantur, dum frigus sebrile seeuturus ealor servidissimis illis remediis nimis incenditur,'de qua re videantur illa, quae ad i. 624. dicta suerunt . videntur autem & Veteres Μediei in illa opinione fuisse, quod primum illud tempus librium intermitatintium praeoccupari deberet, excitato per balnea, frictiones &e. major ea. lare, Si blando sudore. Sie Celius 'I ad eurationem horroris febrilis laudat, ut sub exspectatione proximae aceessionis in balneum deducitur aeger, danda. opera es, ut per tempus horrisis in solis ste hoe autem & sequentibus pa. roxylinis repetendum voluit, 3c frictiones adhiberi. Nque de reandum es,
Etiams Forere redit. Saepe etiam pertinacia lusentis malum corporis vineis G. Ubi vero post aliquot aceessiones balneum non profuit, lubet, ut ante a responem allium edat, aut bibat ealidam aquam cum pipere e Muidem ea quo. que assumta calorem movent, qua horrorem nen admittit saJ. Quantum autem
prudens usus calidorum aromatum, si multa aqua diluantur, prodesse possit, in cura harum librium patebit. Sufei et hie notasse, quod magnam spem curae in hoc posuehit Celsus, ut frigus librile, calore excitato, prae euo paret. Unde α in curatione ibi quartanae jussit, aegrum, qua die febrem spectabit, surgere. exmrceri y dareque opero oportet, ut in imam exercit nouem fefiis tempus incurrat: sis enim saepe ilia discutitur.
737. Ein, quum infinitae cauiae , eaeque satis exiguae . I possint primum statum s. febris persecte interis mittentis 7a7. , ejusque causam 7ss producere; atque tales
Plurimae in ipso corpore nasci, crescere , & dato tempore adoleothere queant, ut in omnibus in corpore natis, atque secretis, IL
quoribus fit , dissicilius est ex infinitis possibilibus natam jam di
stinguere, quam unam possibilem excogitare, qua posita ratio periodorum dari ex legibus oeconomiae nostrae possit: id autem examinari patescit.
Sequitur iam illud, quod omnium Μedi eorum animos sere torsit, ut iste explieatu dissicillimum; quare nempe certis periodis rodeant sebrium in. termittentium paroxysmi, eum in continuis febribus uno impetu ab ini. tio ad finem morbus pergat. Fuit in illa opinione bisubamus fel eontinuarum, & intermittentium se Mium discrimen in eo praecipue vestari, quod inter stentes partitis vici. hus, ac diversis tempori bus illud emcerent, quod continuae non interrupto m tu librili praestant: atque inde voluit, in febribus intermittentibus circiter laevi tempus impendi, ad mutandam, subigendam , & expellendam sebriis lem Lib. iiI. eap. ix. pag. r a. et Ibid. a Ibidem. t. Idem c p. t s. Lib. III. pag. ι . te j Sest. I. P. I. pag. 10
123쪽
Iem nisteriam, ae in conciniis fit. Dum enim libris eontino , omnium inuentissima , quartior lecim dierum spatio suum cursum absolvit, et centae, & triginta sex horae numerantur; totide ue circicer horas insependere quartanam febrim, credidit, quae sex mentium spatio suam des misisse molitur. Utcumue tamen indulsisse huic opinioni videtur masni' ille vir, dum quinque noras cum dimidia singulis quananae paroxysin
tribuit, qui saepissime inmen longiori tempore aegros innent. Interim et men & huic difficultati, uti & alteri, quae a majore quartanarum diu tu initate habetur, utcunque respondet , dum notat i& in continuis febribus, sive ob minus faelle subigendam morbi materiam , sive ob perversian e rationis methodum, quandoque longiorem observari moram, antequam ill despum uo obtineri possit. Omnia autem haec monuit intelligenda tantum esse de illis febribus , quae satam quamiam naruram atque habuum uasa sunt ἀὶ .' plurimae enim febres tam coni inuae, quam intermittentes sunt, suae ad destinatam illam periodum non pertingunt, dum in puris juvenistlibus corporibus a levi quadam offensa , ex ab usu sex. rerum non natur .aium Ortum habent, &cito danantur. Agit autem hic loci bisubamus de sebribus intermittentibus autumnalibus , quae & diui niores , di curatu difficiliores, esse solent, atque saepe eodem tempore cum subribus contiis Quis epidem iee grassantur. Videntur autem & Veteres Μedici quandam pariter assinitatem consi. tuisse ,inter se es continuas, & interni lientes. Pol quam enim H 'crater e , primum acutorum morborum insultum quarto die terminari dixerat; secundum ad septimum diem ; tertium ad undecimum dici donec per qua
.ternarium, ,vel septennarium numerum ascendendo ad sexagesimum pervenius vide de his illa, quae g. t. de diebus eriticis habentur J; tandem su '
iungit sequentia: Fia autem o quartaNarum consiliatio ex huiuscuisi concinuitate. In Commentariis suis in hunc locum Gaunus .ffl notat , quod uti in f Mibus continuis dies numeramus se mutuo sequentes absque interruptiqne, sic in intermittentibus . numerandae sunt accestiones; adeoque quod i in comainuis in bribus septimus dies post, idem in intermittentibus septima a cessio valet: atque etiam quam quartus dies ad septimum in continuis habet rationem, eandem intermittentium quarva accessio ad septimum . . Cum autem leptimus dies toties criticus sit in febribus continuis, ita etiam de exquisita tertiana Geptima accessione solet terminari. Ex his autem conel si Galanus, quod unocrates concimvlaris I κ-J vocabulo intellexerit dis Tum eriticorum ordinem; sic tamen, ut febrium quartanarum judicia mi dierum , sed areessionum numero limitarentur . Cum autem Hippocrates hoc in loco sexagesimum diem, tanquam limitem acutarum- febrium statua is si sexaginta aecmones quartanae numerentur, habebitur semestre istium, quod plerumque quartanae, ab autumni initio in ver utque decurrentes,
Complere solant. 'Uti autem antea notatum fuit, morbos acutos, ex decis
dentia nempe dictos vides. 1M. quandoque in inmina spatima adli
excurrere, & idem in quartanis observatur ia
124쪽
Μagna tamen hie dissicultas manet, dum non patet ratio, quare sebris intermittens partitis vitibus hoc faciat, quod continua uno deeursu absol. vit. An febris intertat tens singulis paroxysmis partem materiae librilis subigit, & expellit de eorpore P An vero expulsa omni illa materia, vel subacta, quae in singulis paroxysmis adest , certo temporis spatio nou renascitur, quae pyro xysmum redintegrat Z Subtilissima certe naee specula. tio videtur, & qine meretur, ut omni cura expendatur, quantum nempe fidelibus observatis, & easto ratiocinio in obscura hac re fieri poterit., Observavit isdenhamus siet, quod in libre acuta continua , quae bene tractata ei rea de ei mum quartum diem blando sudore solebat finiri, si ea tha tica, vel clysmata intempestivo usu adhibita serent, fallax quidem Ievamen perciperent aegri, imo & quandoque integra a purexi a frui viderentur; interirim tamen, non evacuata me per criticum illum sudorem materia librili, post unum alterum ve diem nova febris accendebatur, quae idem quatuo decim dierum stadium pereurrebat denuo, & similem curam requirebat, ut prius. Familiare est in morbis acutis, ut imperfectae erises aecidant, qui-Dus pars tantum materiae morbosae evacuatur , unde, post aliquot dierum apurex iam, de novo febris insurgit, donec alia sequente eriti ea evacuati ne integre, vel & pro parte corpus liberetur: plures enim crises quandoaque contingere in morbis patuit ex illis, quae dicta fuerunt, quando de crisi g. 38 ., & de diebus eriticis 74 ., agebatur. Patet ergo materi is febrili pro parte tantum subacta, vel ex pulla , 'redire febrim, quae jam cessaverat; adeoque non repugnaret illis, quae in morbis contingere novi. mus, si de a limili causa febrium intermittentium paroxysmi redirent . Notandum tamen est, quod illae recidivae inymorbis acutis , impersed λ - crisi terminatis, nunquam definitum tempus observent, uti fit in febrium intermittentium paroxysmis, licet saepe quodam die ex decretoriorum numero contingere soleant, uti dictum fuit ad g. 717. Praeterea, lieet singulis paroxysmis pars causae materialis febris sub Ige. Tetur, nulla patet ratio, quare residui illius copia, vel actuositas augeretur alio temporis intervallo in sngulis intermittentium speciebus; se ut ii quotidiana febre post duodecim v. g. horas; in tertiana post triginta sex&e. p3r xysmus rediret . Verum etiam absque ulla evaeuatione sensibili impeditur futurus paroxysmus, dato cortice Peruviano, uti omnibus no. tum est. Quamvis enim cuti postea dicetur ad 767. quidam voluerint, corticem Peruvianum tunc tantum tuto, & absque recidivae metu libres inistermittentes sanare, dum post ejus usum sensibiles evacuationes sequantur per alvum, sudorem &c., tamen negare nequit, jam cessasse febrim eortiis eis hujus e ficacia, antequam illae evacuationes Contingunt, adeoque non posse Adscribi libris intermittentis sanationem in tali casu expulsioni rea.
Similes dissicultates apesse videntur, si statueretur , singulis paroxysmis evaeuari , vel subigi materiam tune praesentem, intcrmedio vero inter paroxyL
125쪽
rnos tempore aeeumulari novam, sequentis paro xysmi uni eam eausam, Rfomitem. Caerte quartana laborantes, quadrante horae ante paro xylmum . omnium optime se habent; quo tempore tamen praesto deberet jam esse materia illa morbosa, quae mox tantas excitabit turbas. Quamvis autem negari nequeat, corruptos humores, indigestiles cibos.& plura alia 386. enumerata febrim excitare ; adeoque a similibus . certo temporis intervallo corpori applieatis , videantur produci posse febrium intermittentium paroxysmi varii; tamen haec sola sussicere noli
possunt, sed praeter haec aliud quid requiritur; uti patebit, si considere n.
tur sequentia. Dum tertianam autumnalem passus aeger, atque jam ab illa liber per aliquot dies, lardi, sumo . vel sale durati, ma3nam copiam e medit, vel incautus se aeris injuriis exponit; redit saepissime febris pri sinum typum servans. Verum & quartanarius, verno tempore a sua febre jam liber, ab iisdem dictae erroribus quartanae recidivam patitur. Fuit
ergo in his aegris latens dispositio , & diversa quidem, quae ab iisdem
causis excitata in uno tertianam, in altero quartanam febrim fecit; ademque febris intermittentis in binis talibus hominibus diversitas non a nova illa causa accedente, quae in utrisque eadem ponitur, sed a dispositione praeexistente, in singulis di versa pendet. Patet ideo, accumulatam tempore intermedio inter paro xysmos febrium intermittentium materiam quanis dam posse quidem tangi vite causae excitantis , sive occasionalis; praedi
sponentem tamen causam ab hac omnino diversam esse. Uideantur illa ,
quae de causis praedisponentibus; de oecasionalibus, sive excitantibus, in Commentariis q. tr. & 386. dicta suerunt. - Causam autem illam praedisponentem, qualiseunque demum haec fuerit , limitare librium intermittentium varias species, eonfirmatur ex illis, quae obseravantur in paroxysmorum reduplicationi hus. Si ve enim materiae librilis. causae nempe occasionalis, & excitantis, excessus, & nimia activitas reduplicationem paroxysmi secerit , quo in ea su paroxysmum adventitium praecedere primarium notavit sede bamus ch); sive prostratis nimis aegri viribus non potuerit expelli de corpore vel iners reddi illus, quod paroxymum excitaveis rat, ideoque novus paroxysmus substituatur, ut illae reliquiae superentur. in quo ea tu paroxysmus adventilius primarium sequitur,& mitior esse so. et, uti monuit idem Auctor; in utroque tamen hoe e su novus paroxyiamus primarii indolem sequitur, & in tertiana duplicata, V. g. , singulis pa. toxysmi verae tertianae sebres sunt, qui alternis diebus aecessionis hora , anticipatione. vel retardatione, & symptomatibus variis, sibi invicem reis spondere observantur. Idem in quartanis febribus, etiam triplicatis, verum
est . Patet argo iterum , causam' excitantem sive aecasionalem , licet saepius eodem temporis intervallo renatam, vel actuosam redditam, tamen facere alem febrim intermittentem, qualem praedisponens causa determinat. Dum ergo tertiana autumnalis in vernalibus enim hoc rarissime, vel nu
quam Observatur in quartanam degenerat, admodum probabile videtur . it. Ita non fieri ideo, quia causae exeitantes longiori temporis spatio accumuolantur c b ὶ Ma. I. cap. s. pag. 96. 97. ' .
126쪽
tantur, vel actutisae fiunt, sed quia causa illa praedi frenens mutata suis .
Unde etiam patet, causas illas praedisponentes diverius quidem esse inis singulis febrium intermittentium speciebus , auamen magnam assinitatem habere, cum inter se toties permutari observentur.
Quaenam autem illa praedisponens causa sit in febribus intermittentibus, an in solidis, an in fluidis partibus . vel utrisque haerear, & in quibusti quaenam ejus in singulis febrium intermittentium speciebus diversitas sit, explicatu diseillimum videtur. Adeo enim haec causa latere potest in corpore, ut nullo indicio se manifestet, donee ab alia causa occasiona..ti, sive exeitante, in actum deducatur. Dum enim diu quartana labor vit homo, postea ab illa sanatus, & in omnibus lanctionibus optime se habens, tamen a cibis eopiosioribus, vel di Teilioris digestionis assumtis , potu copioso, aeris frigore, animi affectibus &e. morbi sui recidivam pati latet. observavit hoc Celsus i , ubi de quartanae euratione agit , atquc ideo monuit sequentia: s febris quisvit, Piu numinisse eius diei Misi is ἀψque vitare frigur, calore 3, cruditatem, Iustudinem. Facile enim reuerrisur, aras a famo quoque aliqtiamdιM limetur. Variae suerum circa hanc rem auctorum opiniones. Bilem Lertianae sobris causam aemiavit Galeaus I in quotidiana febre pituitam, in quartana febre autem, adeo Aepe diuturna, atrabitarium humoram , ciuique cloa- eam, uti putabat. lienem, pro fomite posuit; uti passim ex ejus scriptis apparet. Circa stomachum, duodenum, & panereas, nidum intermittentium fibrium post Fernelium posuit Helmonsius In glandulis abdominalibus illum quaesiverunt alii 3ce. Verum patebit , credo , ex hactenus dictis , quod causas occasionales a praedis onente non distinxerint; imo de quan-uoque mutationes humorum, per febrim factas, pro eius causa habuerint. Si autem considerentur illa, quae ad 7s s. dc 736. dicta fuerunt, s iis probabile videtur, causam illam praedisponentem haerere potius in subtilis. simo fluido, vel in vasis minimis, per quae illud movetur, aut communi omnium horum origine, encephalo. Prima enim ingruentis paroxysmiphaen mena doeent, aliquid in his mutatum ester mobilissimis in genere neruoso infantibus convulsiones toties adsunt; soli animi motus validi . de subiti seis
heim intermittentem excitaverunt, atque iterum se im sustulerunt quando. que. Quantam autem autem animi affectus spiritibus . nervis, eucephalomu tationem inducere valeant, neminem latet. Cortex Peruvianus, qui tantumulam habet in sistemate nervoso roborando, & inordinatis spirituum motibus compescendis, quasvis febrium Huermittentium species debessat, licet etiam nullas sensibiles evacuationas fecerit; adeoque vide neum in causam itilam praedisponentem agere. Paralyses, & Eselepsiae, nervosi sistematis morbi, per febres intermittentes sanantur felicissime. Lauestiones spinae dorsi, aro. maticis penetrabilissimis ungentis iactae, toties ad curandam febrim interim tuentem profuerunt; uti postea s. ro . dicetur, quorum emacia in aliis aer
127쪽
Uidetur 3c hae e spinio confirmari ex illa observisione Duo n. i ιγ .en
ius ad F. 73 t. mentionem lici; quod nempe in quadam constitutione epide misea febrium intermittentium paroxysmi non invaderent cum rigore,& hortor verum aegri iisdem plane symptomatibus tentarentur, ac si vera apIlexia laborassent. Videtur tune ea a illa febris validior nos turbasse funεticines encephali, sed operessisse penitus pro tempore . Latentem sub hae larva se a m ex urina, intense rubra, eum sedimento lateritio, detexta sedentia. mus , & eortieis PeruvIani usu debellavit feliciter. Μonea autem, evacu riones, quae ad apoplexiam curandam commendantur, hic nocuisse. Uti iam in nervis mustularum motui inservientibus, sue in horum ori gine, aut tenuissimo fluido per illos moto , talis mutatio certo tempore. contingit, ut tremor, lassitudo, debilitas M. initium paroxysmi febr lis mirentur; sie idem videtur quandoque fieri in nervis sentientibus, tunc. que dolores molestissimi ee s periodis affligunt. Consultus fui nuper adis huc a nobilissimo viro de hemicrania, quae quotidie eadem hora redibat, per octo horas affligens satis aeriter, dein sensim decrescens, tandemquα evanescens penitus. Epithemata capiti applicata, vesicatoris, epispastica γdibus adhibita, purgantia M. profuerunt nihil omnino: cortice autem Veruviano exhibito, cessavit illico molestissimum illud malum. Dum auistem inei peret ille dolor, indicabat illum locum primo assici, ubi ex fora. mine superorbitali ramus quinti paris emergit , deinde sensim per totum. dimidium eapitis latus dolor dispergebatur. Interim tamen nulla in pulsani utatio observabatur illo tempore, dum dolor aderat, & in reliquis omonibus iunctionibus optime se nabebat. Similes tales casus plures mihi o currerunt, sed inprimis sequens maxime memorabilis. Vim fano, robusto. mediae aetatis, quotidie eadem hora oriebatur molesti doloris sensus in
eodem illo loco supra orbitam oculi sinistri; ubi nervus per soramen offa frontis egreditur 3 post aliquod tempus incipiebat Oculus sinister rubere . Et laetymis diffluere; deinde sentiebat, ae s oculus sensim extra orbitam
protruderetur eum tanto dolore, ut sere fureret. Post aliquot horas omnia hue e mala cessabant, dc nihil in oeulo mutatum omnino apparebat. Venam secari curavi, purgantia antiphlogisti ea dedi, cucurbitas nuchae applicui saepius, velleatoria adhibui &e. sed in cassum omnia. Ut autem miruttia hane morbum cognoscerem, ad sui illo tempore aegro, dum noverat reditaturum dolorem, atque omnia memorata symptomata vidi. in pulsu tamen ad earpum explorato nihil mutatum inveni. Μonebat aeger, aum ipsi assiadebam, quod in cantho oculi majore pulsationem sentiret validam a appli cui apicem minimi digiti arteriae , quae circa canthum majorem oculi liatis insignis de eurrit , dum altera manu pulsum in carpo explorabam; si Mue manifeste pereepi, arteriam illam in eantho oculi celerius pullare, &samul longe lari his, quam n turaliter solet. Febrim ergo adesse, sed topia eam credidi; atque cortiee Peruviano exhibito curavi teliciter : & ex illo
casu didici, postea in aliis similiter eadem medela uti. ιὶ Epis. Resp. a. pag. 38 . An
128쪽
An ergo libris intermittens vera quandoque non totum eorpus , sed in n. lum quandam ejus partem occupat ' Probatum fuit in Commentariis F. 8 r. , ubi de inflammationis definitione agebatur, topicam talem,&partisanctae tantum, librim revera obtinere, quae universum corpus non assiaciat, sed in parte inflammata arteriarum pulsum tantum mutet . Et vide
etur modo dicta demonstrare . idem quandoque & in libribus intermittentubus verum esse. Sed & Historia Μ edici plures tales observationes habet, quae hoc confirmare videntur. Sic homini per sex septimanas quotidie circa horam septimam matutinam brachium dextrum valido frigore corripiebatur, reliquo corpore naturalem calorem servante: circa octavam horam rigor, & tremor digitorum, & manus aderant et tri horio elapso sequebatur ingens calor; hora duodecima cessabant haee omnia, sequenti die eoisdem ordiae reditura m . Post tertianam, per ealidissima remedia in febrim acutissimam mutatam, sequebatur anomala febris intermittens, quae pluribus paroxysmis uno, & eodem die affligebat virginem viginti ,& duos annos natam. Dabantur tune aliquot eorticis Peruviani dolis, & postea inter alia Ilurima anomala symptomata observabatur alterutrum erus quotidie eadem ora tremere, dein calescere , & sudare, dum in reliquo corpore nihil si mile deprehendebatur cis . Huic amnis casus etiam legitur alibi . Illa autem febrium intermittentium causa praedisponens, quam haerere in tenuissimo fluido, vasis minimis illud continentibus, aut horum origine, admodum probabile est, uti ex ante dictis patuit , variis causis acce.
dentibus videtur in actum deduei posse. Frigus enim subito admissum, in. digestiles cibi assumti, animi affectus validi, purgantibus excitatae in coris pore turbae, & plurima alia hue sacere possunt; uti quotidiana observatio
omnes Medicos docet. Sic notavit S eniamus p , post febres autumnaotis intermittentes sanatas requiri catharsin; illaque neglecta, vel recidivam librim, vel alios saepe periculosos morbos metuendos esse: simul autem mo net, dato catharet leo, post finitam ejus operationem paregoricum remedium hora somni dandum esse, quo cavetur, ne occasione tumultus, quem vel mitissima excitant eatharti ea, redeat febrilis paroxysmus. An autem eausa haec praedisponens semper alia causa occasionali 'indiget, per quam in actum deducatus Θ Certe & hoc dubium videtur; quamvis nesari nequeat, L causis accedentibus posse excitari praedisponentem illam caulam, eum jam sopita ,& iners videbatur. Dum enim quartana febre homo sanus coris
xipitur, & paucis adhue paroxystas desuncta haec febris, illisque non admo. dum vallidis, nondum mutavit multum solidas Midasque corporis partes ine acutissimus quidem Medieus, instante lim paroxysmo , aliquid detegere
poterit mali. Praeterea causae illae occasionales sopitam illam causam praeis lassonentem non videntur adeo excitare quovis tempore, sed praecipue tam tum illo q-- pelire to et paroxysmus: unde Celsus, uti modo dictum fuit. jusse, ut a quartanis eurati eaverent illum diem, quo Paroxysmus corripere
sole misceli. eurios. dee. r. n. r. pag. 3gr. in indieal Emysπom. I. pag. vl.
129쪽
solebat; sis indicans, aliis diebus reeidivae discrimen non adeo metuen dum esse. Memorabilem ea sum accidisse novi, qui hoc confirmat. Homulaboraverat quartana tota hyeme , & absque corticis Peruviani ulu verno calore siensim minuta febris discesserat, corpus perfecte sanum relinquens.
Per quinque jam menses ab hae febre liber, dum cum amicis piscabatur. ab illis ψei causa, iniretis landum , dum illud in terram attrahebatur , projicitur. Nox incepit frigere se tremere, & pamxysmum febrilem habuit; qui deinde, quarta quavis die rediens , per aliquot septimanas detinuit hunc hominem. Cum autem monitus fuisset die paroxysmi ea vendum sibi adhue esse, licet a febre sanus esset . per trimestre spatium , postquam a febre liber fuisset, sollieite hoe observaverat ἔ in ephemeridibus suis as O ,rilao tertium quemque diem notans,' sicque invenit , illud infortuniunia .sbi eontigisse illo die, quo quartana, u eo usque perseverasset, accederes'.
Uidetur inde eoncludi posse, eausam illam praedisponentem, vario tem- .poris intervallo in variis intermittentibus, saepe ad horae punctum aptam fieri, ut in actum dedueatur 4 simulque illam saepe in actum deduei , licet attentissima observatione nihil detegi possit in corpore, quod causae oeca. sonalis vice fungatur. An ergo illa causa praedisponens te ipsam excitare valet' An ibi, ubi haec causa praedisponens latet, adest & eausa illam excutare potens, sed determinata ansum tempore P Cerae, si ultimum statuatur, nemo excitantem eausam a praedisponente distinguere poterit, eum ambae in subtilissimo, fluido, minimis vasis , vel communi horam origine haereant, solisque effectibus suis se manifestent. ΦVerum quidem est, plurima in eorpore humano sinerminato temporis
jatio fieri in lanitate ipsa : sie eonsueta hora in pluribus hominibus fames,
somnus , vigilia die. observantur: humores a s anguine secretos . bilem v. g., suecum pancreaticum, salivam ,i mucum &c. determinata quadam copia in fra datum temporis spatium colligi posse , admodum credibile videtur; pluriraque similia supponi nossent,: ut explicaretur , quom ci renata quaedar Icausa occasionalis definito quodam temporis spatio praedilponentem febris causam in actum deduceret . Si tamen severo examine ponderentur tales
hypotheles,. quae in prinei piis nituntur, patebit satis, non respondere illis, quae in febribus tmermittentibus observatur. Licet enim purgantibus . vel emetieis quidquid in uentriculo, vel intestinis haeret, vel ex viseeribus vicianis in illa defertur, expellariar, non tamen ideo euratur febris intermittens; sed contra saepe tali methodo tractata pertinacior adhue reddisur, di alti res radiees figit; uti nditavit' bdenbamus i qJ. Quin imo a febribus interomittentibus dum emergunt homines, si illis purgans detur, antequam iam satis diu eessaverit semis, redit contumacior ν . Et dum. cortice Peruvia. no dato cessat febris, aliquis credere posset, accumulari tunc illam maretia
quae singulis paroxysmis Eliminari solebat per ludores, alias,e evacuaticines,
130쪽
a leoque prosia tutum pur os remedium. Verum monuis Ddmiamus in, a levissim etiam calliaris, limo i& ab enemate inolsissimo ex lacte saccharaio meidivae periculum imminere. Dum quartam per mediam salivationem pergebat, exacte typum. suum servans, & tertiana verno tempore in media tali vaticine adoriebatur hominem , tuti, me observasi falla occalionei momi, fateor me non potuisse. concipere, qRomodo, tantis turbis in corpore excit tis. & solutis argenti vivi Gieaeia humorihus, certo tamen temporis spatio
colligeretur aliquis fomes in corpore, qui pam satum e citaret
Videtur emo, ex omnibus his conduei posse . probabilem esse hane apinionem, quae statuit, febrium intermittentium e uis in in subtili illi ofiuido, vasis illud e tinentibus, vel communi horum origine encephalo , haerere; illamque causam determinato quodam. tempore in actum d Mi ;interimque non constare, quod haec latens sebrium .c usa semper indigeat quodam semite, intra paroxysmorum intervallum collecto, per queli actuosa fieret; cum observata doceant, paullo ante paroxylinum saepe nihil inveniri omnino, quod in talidis, vel fluidis corporis *artibus culpa.ri posset, nullumque occurrere signu' laesarum lanctionum, cum p ulli,
poli turbentur sere omnes. . l. ι.
Quaenam autem mutatio facta in subtilissimo fluido, . vasis minimis, vel antephalo, hanc intermittentium febrium e Miltim constituat ; quae determionato tantum spatio temporis haec natatur, vel lactuosa fiat; cum S eub ma sol, aliisque summis in arte. viris, me omnino ignorare Die . Tanis tum illat posui. quae observata docere videmur . sic ue .erraverim, saltem hoc Nomine veniam mereor, quod & in his, δι aliis omnibus pigra vel meliora doceri me inatissimum profitear at Quamvis antem latens haec sebrium intermittentium causa non videatur indigere collecto. quodam fomite , i ut determinato temporis intervallo pa. roxysmum renovet, interim tamen negari nequid, collectos humores morbo. s effore. posse, ut his irritata haec latens causa validius,& fortius aegro affligat. Siel in tertianis autumnalibus, dum eorrupta bilis in primis viis haeret, illa sponte, vel arte evaeuata, sequens par xysmus longe mitioresta solet; adeoque haee quidem concurrere possunt eum hae latente causa , dum
interim Mee vique ulla actuosa fieri potestia Si enim indisestiles cibi, F.
gus subito ad minum, lassitudo &α diu sopitam ham: ,-& inertem causam axcitare ualent, tur non ab iisdem posset augeri ejusdem inmeia illo tem pore, dum adhuc in is ipsa actuosa est ' An ab . illis toniturrentibus eausum vox imorum retardatio. vel anticipatio pendet semper/ Vix videtur. Uerum quidem est circa illud tempus, quo Wroxysmum accedere solet, illam latem allem causam magis quasi irritabilem ut venia bula voeabulo ege , uti patuit ex antedictis; adeoque a collectis fordibus excitari p e parua ylauim ante dolitum tempus, non omnino imp obabile videtur M terim Lamen. etiam in talibus L ibus, in quinus nulla eaeochymiae sana deteguntur, paro x uLcitius, vel serius venit quandoque, & quidem uc, ut singulis vicibus eodem