Gerardi van Swieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave aphorismos de cognoscendis, et curandis morbis. Tomi primi pars prima quinti pars altera 2.2

발행: 1747년

분량: 404페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

,3 FEBRIS ARDENS. s. 74I.

syncopae . curatione agens, cuius pesncipium dixerat sebrim ardentem, tune inprimis commendat venae sectionem, ubi prae mustitudine I rapa Ar,iosammiuio aliqua insegnis in praeta diis, auι -cinore appares. Et paullo posti subjungit, multo minus sanguinis, quam in aliis occasionibus, evacuandum ess e, quia vel minimus hic commissus error ad interitum ducit. Si autem adsint quidem signa, quae venae lectionem, vel nocituram, Vel saltem periculosam fore suadent; interimque ursentia symptomata, nullo alio remedio iacile superanda, illam postulent .; uti v. g. dolor pleuritieus , insens eapitis dolot & aestus, angina suffoeans Δe., tamen & haee tentanda erit, sed praesente indico, ut simul, ac tale symptoma levari incipiat ,

vena elaudatur: praemonicis simul aegri amicis quarum .discrimen adsit, dum hoc tentatur remedium, inevitabilem ι vero mortem instare , nisi hoc, fiat. Pulcherrima ei rea. hane rem habet Celsus, ubi de venae sectione agit et Fieri tamen potes, ut morbus qr idem id demeret, corpus autem vix pati pose videatuν P seu s 1 lum tamen. appareat aliud auxilium, periturusque sit, qui uberat, nis temeraria quoque via fωνιt adiutus, in Mo satu boni md cios ostendere , t quam nulla Des sue sanguinis detractιο- si faterique , quanto i m hae ipsa re metus st: σ tum demum , s exigatών, sanguiuem mittera. Dε

quo dubitare ius eiusmodi re non oporter e , satius enim es anceps auxitium expo

riri, quam nullum. . ι

. , CLYSMATDΜ BLANDORUM 3cc. Summum enim haeohabent usumr eluuno

i tur per haec putridae sames in intestinis collectae, foventur omnes hae partes, i seque a superioribus revulsio fit. Praeterea diluentia, & antiphlogillica, in-li teiliis . reeepta , detersis, &. laxatis venatum meserat earum Olculis absorben, tur, sicque sanguini permit centur; atque ita optima dilutici & attenuatio ejus, dem obtinetur. Cum autem clilmata injecta. venis recepta statim saltem pro parte in Venae portarum suum deferantur, atque inde per totam hea patis substantiam propellantur, magnam .emeaciam habere, possunt in hujus visceris obstructionibus,aut inflammationibus resolὐendis,cum remedia sie illico, di vix permutata viribus corporis, ad loeum assectum pervenire possint. Ob inlignem autem ardorem, qui in febre ardenti circa praecordia invenitur ,

iustus traetus test, ne talia an hepate mala oriuntur . Cum autem totus se

pus sic, hae .via diluentiae, & laxantia eorpori ingerere, ex mollissimis parantur tantum haec clysmata; acriora enim si luerint, brevi tenesmus alvum deponendi sequetur, seque exibunt de eorpore. Sola aqua eum oxymelle dc nitro hie susticit, vel & eadem in deeoctis ali haeae, malvae, hordei, avenae A. c.

dilui possunt. Ter, quaterve in die, vel in saepius, haec applicari debent,

in ret neri in corpore , quantum commode fieri potest: in illorum usu a tem pergitur , quandiu manent ingens aestus. ω siccitas in toto eorpore. Ubi vero lingua, sauces, oeuli, cutis humescere incipiunt, & libris impetus remittit, di mimittar aestus, tune ab his abstinendum est, ne nimis deishmietur corpus vel sic torpeat librilis motus, ut causae suae subigendae,nOVendae, A cxccrnendae impar redderetur. Videantur illa, quae de ho.

ν Lib. II. cap. 1ο. pas. 79. . . . i

92쪽

rum usu in Comimnia iis s. clio, dicta fuerunt , ubi de manuendo fibri,

impetu nimio agebatur. Μagni secisse in morbis acutis horum usum Hyp. pocratem novimus D postquam enim dixerat, in aeutis venam secandam esse, ii morbus vehemens appareat die. ad dit. 1 J.' At δε imbecillims appareant,aο s Hur si Minis defraxeris , ici mo aismo renis quoque die utendum, doneo in tuto aegre rit. Ex quibus patet, quod vicariam sanguinis missioni operam a clyimatibus ex Ipectaverit, & imbecillioribus , vel .copiola, sano inis missione debilitatis, nonnisi longiori intervallo eadem applicuerit . Quantum autem usum praestent in revellendo impetu a superioribus partibus, adeoque quam optima sine in delirio, & phrenitide, dum adsunt, vel δc ad illa praecavenda, dum sutura metuuntur, docuit. Celsus, ubi det a vo lotionibus ducenda agit lx , dicens Fereque eo modo dempta materia ,

superioribus partibus Iematis, morbum ipsam mestit . . ΗUΜECTATIONEΜ TOTlus CORPORIA HAURIENDO &e. uia ante jam si

pius dictum suit; ex siecitate pereunt, qui sebre ardente moriuntur, hinc omni artis molimine opus est , ut siccitas tollatur; vel caveatur futura. Un. de interna eorporis potu copioso, Schelysmatibus humectantibus, pulmonem aere humido inspirato , os internum, & fauces collationibus, nares internas apore aquae tepidae attracto, a siccitate praeservandae sunt. Verum & ex. ternae corporis superfies et , adeo saepe squalidae in labribus ardentibus, pa. riter prospiciendum est r hinc balnea pedum , inprimis si simul nudatur L .corpus inserius vapore aquae alliratur, tantum usum habente manua immeris gantur saepius de diei aquae calidae; axillis, parotidibus, inguinibus, spongiae aqua calida turgidae frequenter applisentur, ut omnibus his locis appli eata aqua venam ingrediatur; δc sanguini ob jacturam tenuissimae partia immeabili, restituatur dilians vehiculum. Simul autem.eadem opera tota corporis superficies optime perspirabilis redditur, si eque hae via expelli posusiant de corpore, quae retenta nocerent. Operosi fuerunt in his Veteres Μedici; vitis enim, myrti, rosarum &c. folia pavimento inspergebant, aqua crebro haec irrorantes; tepida fovendum , Se colluendum os jubebant freque ter.' epithemata pectori, & stomacho applicabant, pannos lineos oleo, & aqua calidis madidos imponebant, vel ex alto in pectqs illa delabi curabant &e. omnibus enim his factis pessima 'mpio mata , quae febrim ardentem comutati solent, leniuntur, uti sunt linguae stetitas, suis inexplebilis, anxietas. intolerabilis, tussicula, vox clangola &e. Neque hoc tantum, sed per e dem corporis partes internae, & externae se disponuntur, ut critice evacua. siones , per quas libris ardens solvi solet, optime per ilias inri possint . Narium haemorrhagia enim adeo hie salutaris, emollitis naribus internis. Vapore aquae tepidae optime procuratur; laxata tota cutis pulcherrime ad sudores triticos disponitur; mollis dc humidus pulmo iacilius per sputa era iata morbi materiam eliminat; emunctoria illa eorporis pone aures, sub auxit,

s) De Victu acui. Charier. Tom. XI. pag. I . tri Lib. I . Cap. 11. pag. 86. iva Aelii Tetrabibl. Lib. II. Serm. r. cap. 78. pag. I3. A M.

93쪽

FEBRIS ARDENS:

eritica metallasi materiam admittunt saetrius &e. Unde patet, quantum usum humerutio totius corporis in eura libris ardentis habeat.

ΜEDICAMENTA A UOSA, BLANDA , NITROSA&e. De meditamentis non

adeo solliciti videntur suisse Veteres Μediet; nee mirum, cum illa, quae potus titulo offerebantur, uti etiam & cibi, remediorum vites gererent . Unde tan rater praeter mulsam , poscam , oxymel, vix quid dedisse vide. tur; imo & haee pro potu communi aegris propinabat. Sic 3c apud Cessum, Araιum, aliosque nulla fere medicamentorum mentio fit. Si autem conso. rantur illa, quae de cibis, & potibus febre aedenti Iaborantium dicta fuerunt, patebit evidenter . eadem omnes habere dotes, quae in medicamentis requiruntur. Nam aquosa, blanda, demulcentia, subacida, sunt haec omnia. Res enim eodem redit, sive decoctum hordei , avenae &α cum gratissimis acidis suceis, vel sympis pro potu communi. sive medicamenti titulo quis dederit. Negligentiae tamen accusarent Μedieum & aeger 8t adstantes, si in tam gravi morbo nullis ossicinalibus ureretur Pharmaeis; praestat ergo δe e lituis exhibere talia, quae eidem seopo serviunt , & magna varietate

haberi possiant. Omnes enim sympi, dc saepe ex fructuum subacidorum sue. cis parata, aquis stillatitiis, in quibus servidum non adest aroma, diluta . quales v. g. sunt melissae, florum sambuci, tiliae, & smilium aquae destilla. tae, vel in de Elis storaunerae, graminis, tragopogonis, bardanae . hosei avenae dce. soluta,' saluberima, & gr tissima simul medieamenta exhibent . Ex cerasis, fragis, moris, rubi idaei, haecis, libesiis &e. aestivo tempore. dum recentia haec adsunt similia parantur, dum Ieviter trita servido hordei. vel similium decocto infunduntur, deinde colatum liquidum saecharo . vel melle edulcoratur. Additur his nitrum, quia & levissimum inter salia,&facile mutabile per vires nostri eorporis . optimum inflammatione densitatis est resolvens, neque interim rigido niihis stimulo motum auget vi 6 13 s. a. . Si hujus drachma dimidia, vel integra singulis talium deeructorum libris diluatur. sussiciet; maiori enim eopia datum salino stimulo motum augeret, qui jam nimius adest.. Omnibus jam his proprium est . ut alvum lenissime laxent; quod sempere ducit, ne putridae neces in intestinis diutius maneante ratione aquae, quam copiosam habent, urinae materiam suppedirunt; seque faciunt, ut per urinae vias una eum aqua sales, & olea sanguinis, per auctam motus circula. torii veloeitatem aeriora reddita expellantur. Simul per eadem praebetur

sudori bl ndum vehiculum, quo toties, uti vidimus, febris ardens solvitur; quando nempe, solutis humoribus, & laxatis vasis, debito tempore morbi prodit. Perieulosa enim esse illa remedia quocunque demum titulo superbiant, ruae acri stimulo praedita ad sudores movendos adhibentur, iam saepius ictum, & demonstratum fuit. Simul etiam aquae calidae copia, praecipue si molli glutine hordei, avenae, & similium dives fueris , laxantur fibrae prae siceitate contractae, & rigidae, saponaeeit illis succis, & nitro liquo.

rum crassities attenuatur, simulque omnis acrimonia enervatur, partim di-

lusione, partim opposita horum indole , cum haec omnia vel acida sint , vel

94쪽

LN, FEBRIS ARDENS .

vel aeelient;a, 3c in febre ardenti in atrimoniam aleatinam tridam, vel oleosam rancidam, vergant humores. Insens iam remediorum . quae hic conveniunt, numerus estieit, ut vel modice etiam Materiae Medi eae perutus, non tantum medicamentorum jucunditate . sed etiam grata varietate . aegris placere possit. Cum autem febris ardens saepe haemorrhagia narium solvatur. uti R. q. patuit; & quandoque illa tam impetuosa obiervata suerit, ut inde in diteriamen aegri venire possent, non incongruum duxi hie dere illa, quibus imis modicus sanguinis per nares fluxus compesci possit. Reliquae autem evaeua tiones eriticae, quae in febre ardente nunt, per vomitum, alvum, sud rem, urinam, sputa crassa, raro adeo ita tuosae sunt, ut ab his aliquod periculum metuendum foret, & de vomitu, alvo. Se sudore eohibendis, si nimii fuerint, dictum suit, quando de his inde symptomata febrilia ageb tur; adeoque lassiciet de narium haemorrhagia compestenda dicere. Tam furitando quandoque impetu ex soluta in naribus arteria sanguinem erumpere, ut paveo tempore ad plures libras exeat, & metus sit, ne ex subita , & valida illa inanitione syncope, aut eonvulsio fiant, observata practi. ca testantur. Galamis in miro illo eata, cujus memini ad 7 t. , eum haemorrhagia, quam praedixerat . iam quatuor eum dimidia librae evacua. tae suerant, illam eum pestere debuit. Inter illa autem remedia, quae huic scopo serviunt, laudaverunt multi venae lectionem, ut nempe impetum sanis guinis revellerent. Verum quam parum inde sperandum sit, in Comment xiis a r . dictum fuit. Simul etiam perieulum est , ne per venae lectimnem illa mala, quae ob nimiam inanitionem metuuntur, augeantur , dum nempe illa adhibetur, postquam jam multum sanguinis effluxerit. Ubi vero in juvenibus verno, vel aestivo tempore de naribus erumpit languis, atque antea illos nimias tales haemorrhagias patas fuisse eonstat. .enae sectio i eum habere potest, ut eopia, di impetus sanguinis minuatur. Tales videa. tue fuisse illi ea sus, in quibus Grienus snt testatur, se . saepe numero per venae lectionem sedasse ex tempore narium haemorrhagiam. Nam in modo memorato casu illam non adhibuit, sed aliis usus fuit remediis. Legitur quiisdem apud Hippocratem l . J: Quae ex truribus copiso violeasa musta xe-K- -υussiones interdum de eunte venae sectio seisis.' Uerum Gale in maluit in eommentariis suis ad hune Ioeum sae I hoc sie debere intelligi, quod venae sectio solvat, si ante narium haemorrhagiam adhiberetur, Praeterea ia Coa. eis Praenotionibus F aliter haec sententia exprimituri loeo enim μασπολλἀ μέντα habetur βτ ατ υβιν' ἔ sicque sequens. longe diversus a pra cedenti tensus habetur: Quae ex naribus iaeta fluxuit vi suppressa, quand quo comui nem promorant, venae sectio se l. Sie enim per venae secti nem tollitur illud, quod impori una luppressione retentum fuerat; dum iapriori casu convulsio, ob nimiam inanitionem iacta , per venae sectionein

potius

95쪽

FEBRIS ARDENS.

IOIaretissimis eurandis, dum venae sectione ad animi deliquiam usque instituis illos q si jugulat. s. 7 4. Vibiis qui adjunxerit dicta in regulis universalibus de re ra acutarum , harumque symptomatum , & secutura de acutis in perniciem viscerum singularium tendenti bini,

siquido perspecta habebit Ardentis Febris ςujuslibet remedia.

- Recensita jam suerunt praecedenti paragrapho illa , quae in tura febris

ardentis maxime notanda erant. Reliqua enim in generali febrium cura ahabentur. Quo enim tempore morbi cibos dare oporteat , quaenam illo.

rum debeat esse copia, & vis, pluribus ibidem dictum suit; uti etiam quo. modo acris irritans stimulus eorrigi, vel expelli debeat. & quibus remediis lentor humorum solvi possit; quomodo materies morbi ad coctionem& crisim optime praeparetur; viae lubricemur, per quas morbi materi a subacta , & mobilis reddita , exitum sibi parat,' de omnibus illis abunde dictum fuit. Symplomatum autem praecipuorum, quae febres comitari, &di quibus a se mutuo distingui solent , & variis quandoque nominibus v cari, historia, & eura pariter pertractata sunt z adeoque nihil addendum dictis videtur. Cum autem per febrim ardentem inflammatorii viscerum morbi toties fiunt, qui saepe singularia quaedam in curatione notanda re. quirunt , & inprimis phrenitis vel peripneumonia ; debent 4t .aculi illa , quae postea. de acutis morbis, singularem inflammationem hujus, illi uix visceris facientibus, dicentur.

74s. & reliquae febres acutae singuliares ex dictis intellia

guntur , Vel ad symptomata singularia pertinent, vel stini alius rhorbi acuti effectus. '.

Actum enim suit primo. de se bribus illis , quale absque ulla intermissio. ne uno decursu totum suum stadium absolvunt , quae Synochi vocantur , quae in putres, & non putres distinguebantur: ubi vero intra vigintiquatuor horarum stadium talis libras 'siniebatur, tunc dicebatur Epheme. ra. Adeoque patet, omnes febres continuas ad has res species posse reduis ei. Si vero inflammationem visceris cujusdam comitentur , tunc ad mora bos inflammatorios pertinent; de quibus postea agetur. Cum autem febris ardens sit pessima species illarum febrium , quae nullam quidem intermisia sonem, sed tamen notabiles remissiones. 8c exacerbationes, habent, patet, ex hujus euratione iacile intelligi, quid in aliis similibus febribus , quae

nec tot, nec tam saevis symptomatibus ili pantur, agendum sit. Praeterea hae febres continuae remittentes saepe ex intermittentium protractis, Seduplicatis pero xysmis fiunt, Se retuso harum impetu , solent in veras in termittentes transire; adeoque caetera, quae huc pertinent, ex labrium inctermi tennum hilloria, de curatione petenda saat. Reli.

96쪽

. Reliqua alitem febrium diversitas, quae apud Auctores Meurrit, a m lesto quodam symptomate illas comitante desumi solet; verum de his in symptomatum librilium historia dictum suit. Sie febres singultuosae, sit. datoriae. Alodes a fastidio, & anxietate, Epialae a continuo rigore, Exa thematicae &α vocantur. Tota autem diversitas curationis in his a symo plomate pendet, unde nomen habent. Ubi autem febris Muta singularis morbum quemdam inflammatorium comitatur', vel ex illo ut eausa sequiatur, uti v. g. dum in pleuritide suppurata a retento pure febris aecendiatur, faeile patet . curationem ab illius morbi cognitione pendere.

Adeoque pro librium historia, & euratione nihil septieIt, nisi ut adhue quaedam de iebribus intermittenubus dicantur. iojtiros by Coos le

97쪽

s. με. FEBRIS INTERMITTENS. sosFEBRIS INTERMITTENS.S. 7 6. T Ebris Intermittentis definitio jam data et . . Hujus

. ' λ diagnosis sponte patet, distinetio in varias classes titilis, utpote soli temporis differentiae innixa ; septennaria e quista quandoque accidit, ut vidi.

Febres illae . quae per vices impetum remittunt, ut plena ἰnter duos quotque paroxysmos intercedat, vocantur intermittentes, uti S. II. dictum fuit; adeoque hoc respectu saeilis illarum Diagnosis est, qua ab omni alio librium genere distinguuntur. Sed, uti facile patet, requiritur ad hane diagnosin, ut Medicus binos paroxysmos, & tempus intermedium observaverit, antequam de hae re certus esse possit. In primo autem ingruente paroxysmo statim definire, an libris intermittens sutura se . Rqualis, an quotidiana, vertiana, quartana, longe dissici Ilus est; de qua restatim , postquam intermittentium variae classes enumeratae fuerint, adhue quaedam dicenda erunt. . Diversitas temporis, quod inter singulos paroxysmos intercurrit, varias harum febrium classes efficit. Si enim quotidie renascatur libris, plena tamen .--ξία inter singulos paroxysmos intereedente, vocatur Quoeissi a. Si primo die accesserit febris , secundo die vero aeger a febre liber sue. rit. & tertio die iterum similis libris redeat. voeatur Tertiana; calculo facto ab unius paroxysmi initio ad principium subsequentis. φ . Si vero secundus paroxysmus in quartum diem ab in tio morbi incidat, vocatur artana, si in quintum, insana; & se de reliquis, inter quarum pa- 'roxysmos adhuc longiora intervalla observata fuerunt . Hoc autem n tari meretur inprimis ideo , quia apud nos saltem vulgus haec febrium nomina saepe turbat, dum cuartanam vocant tertia die redeuntem febrim I Derdea Mysiae Moisu a quia vident binos dies transigere aegros absque febre, & deinde die sequenti, quem teritum vocant, febrim redire. Ob eandem rationem tertianam appellant librim , quae alternis diebus eorripit Andreendae,iae moris . Medie is tamen, & hic , & in aliis moris 'his in usu est a primo morborum initio calculum instituere et unde ratici nominum, quae his febribus dari solent, patet.

otidianas, Tertianas, Quartanas febres frequenter occurrere . notum est omnibus: ille vero intermittentes, quae inter singulos paroxysmos Iongius adhue intervallum habent, rarae admodum sunt . Febrium tamen, quae

quinto, septimo , & nono die redeuar, meminit Hippocrates s e l . & septen.

nariam, Sydenham. Sedi. I cap. s. pag. ι idem. Lib. I. charier. Tom. ι A. pag. ιλ

98쪽

looriariam exquisitam se vidisse testatur celeberrimus horum AphorIsmorum Auctor. Quintanam sebrim, ex quartana factam , semel mihi vidisse eon. tigit; sed post quatuor paroxysmos cessabat haec febris sponte sua. Octavo quoque die eadem hora, & cum iisdem symptomatibus febrim rediisse per quinque vices observavit Simois Tobultdiu f e sextus vero paroxysmus, qui de ultimus fuit , in quintum a paroxysmo proximo diem incidebat, tribus. horis solitum .exaeerbationis tempus anticipans. Verum & notatur ibi, quod absque remediorum sere usu partim per sudorem , partim murinam eopiosam redierit sanitas. Longe diuturniorem talem febrim vidit Amarus Luseranus g in adolescente Iudaeo, quae ab inchoante hyeme ad medium veris usque perduravit , & quidem evidentibus maxime paroxyLmis, per quindecim fere horas. Finito vero paro xysmo. rectissime valebat. Plures tales casus apud observationum Μedicarum conscriptores , vel & eorulectores, habentur, quibus constat, librium intermittentium longiores p riodos quandoque obtervatas fuisse. Longissimum tamen , de quo legitur, intervallum inter binos paro xysmos annuum spatium complectitur. Antia lpater L ias Poeta o uibus avnis tino die tantum natali eorripiebatur febri , Io' ea consumptus es, satis longa senecta sδI. Plures tales observationes coulegit Sebeuratus . Non admodum frequenter tamen contingere longiora illa lin febribus intermittentibus inter singuia paroxysmos intervalla, vel inde colligere liceret, quod Galeuas ἡ testetur . se nunquam vidisse longiores illos circuitus; quintanos vero lotos observasse, sed obscuros, δι ambi suos. Quintanam tamen febrim distinctissimam vidit Tiapius sit, quae reciprocantium ei reui tuum Ordine ultra mensem decimum octavum durabat, sine evidenti e poris macie, aut manifesta virium iactura . Verum autem se bres intermittentes inter se ratione intervalli inter pa-roxysmos differant, patet satis . illam distinctionem omnibus obviam . &facilem esse. Verum harum febrium diagnosin mreis limitavit Galenus m , voluitque , ut vel in primo ingruentis febris parox mo quis distinguere post et , ad quam intermittentium febrium classem pertineret ; imo ausus ruit dicere . quod . Tertianam quidem a qη---, Pi prima sinim die nescis

dissinguere, neque omnino medicus est.

Quotidiauae febris signa haee posuit GaD-- . : Quod in illa calor hirumidior esset eum quadam aerimonia, quam non protinus admota manus, sed permanens, senti tr sitis esset minor; vomitus pitvitoli; de similis pituita alvo excerneretur; univellam corpus erudis humoribus scatoret aetas, natura,

99쪽

FEBRIS INTERMITTENS.

ni. tempus, temperies essent humidiora . Praeterea in febre quotidiana

nunquam tantus aestus, quantus in vigore paroxysmi tertianae, percipitur .

Tertιahia febris distinguitur so J . quod majori eum rigore incipiat, quam Φuotidiana, una cum punctionis cujusdam molesto sensu ; pullus naturali milior sit; brevi magnitudine, & vehementia increscat; sitis adsit magna; calor magnus, sed aequabilis aὸ extrema usque; tangentis manum valide primo amciens, sed qui paullo post a manus calore superetur: sudor sequa. tur; bilis vomitus superveniat, vel biliosa per alvum dejiciantur; urina exineat biliosa. Diagnosin firmat, si anni tempus calidum fuerit , temperies calida, & biliosa, labores, vigiliae, curae, inediae praecesserint. Quartanis autem proprium erat p , quod in illarum invasionidus arteria quasi allisata videretur, atque ad interiora retracta, uti alia occasione ad 376. dicium suit; neque in frigore quartanae ille punctionis sensus adest, ut in tertianis; sed percipiunt aegri, ac si omnes partes molles ad ossa usque contusae forent. In primis si regἰo talium librium ferax fuerit, epidemice grassentur, & te mapus autumnale fuerit, firmior adhue erit diagnosis. Quamvis autem memorata haec signa magnum pondus habeant in his D. bribus distinguendis, & peritus Medicus inprimis longo artis usu in his firmior, ex illis praesagire possit, quonam temporis intervallo rediturus sapam xysmus; interim tamen dicta prudentia, ut eauti simus in his, ne aliis quando nimis temerario praesagio una eum arte, & artifex ludibrio exponatur. Nihil enim nocebit, diagnosin eo usque differre, donec sequens par xylmus illam indubitatam fecerit. Qui autem lueulenta in praxi versantur, ex cognita epidemica constitutione facile praenoscere poterunt , ad quam intermittentium classem pertinebit febris, cujus primum paroxysinum

vident

Praeterea in intermittentibus febribus notatur distinctio, quae sumitur a majori , vel minori duratione ipsius paro simi. Ubi enim tertianae paroxysimus intra duodecim horarum spatium terminatur , tune exquisitam tertiam nam vocavit Galeims cq , ubi vero duodecim horas excederet paroxysmus, intermissionis vero tempus tamen longius esset illo, quod paroxysmus oce pat , vocavit simpliciter tertianam ad ue ullo epitheto addito . Si vero paroxysmus in talem diuturnitatem excurreret, ut liberum a febre interis vallum excederet, tune extensam, sive productam tertianam appellavit . Neisque inutilis haee ὸ istinino est, eum quaedam praesagia, uti potiea patebit,

exquisitae tertianae tantum conveniant.

Ubi vero die interealari inter hi nos paroxysmos nova accessio fit, tune vocantur febres intermittentes duplicatae, triplicatae &c., quia tunc revera tot numero febres sunt, quarum singulae sequentibus ordine paroxysmis hora accessionis, symptomatum numero ,& vehementia , respondent; atque fiea quotidiana febre distinguitur tertiana duplicata, vel quartana triplicata. In

tertia s. Ibid. pag. 4re. p) Ibidem. q Comment. t. in Lib. I. Epidem. Charier. Tom. IX. pag. m. si . dccommeata a. in Lib. M. Epidem. ibid. pag.

100쪽

FEBRIS INTERMITTENS

F. 746. 74 tertiana enim duplicata paroxysmus primae diei respondet illi, qui tertio die

aderit; seeundae diei vero accessio similis est huic, quae quarto die continget: atque simili ordine idem in quartana triplicata observatur. Quotidianae vero febris paroxysmi sibi invicem similes sunt. Hanc tamen duplicatae tertianae a quotidiana distinctionem neglexisse videtur Celsus IνJ, dum later quotidiana febris varietates illam numerat. Accidit quandoque, quamvis rarius, quod illa libris reduplicatio non in diem intere larem incidat, uti v. g. dum tertio die, loco simplicis tertia. nae paroxysmi, binae distinctae exaeerbationes fiunt, se mutuo proximo sequentes: interimque secundo, & quarto die perfecta est α πηαία. Si jam in tali casu postea , & intercalari die novus insultus febrilis accesserit, tripliocata poterit esse tertiana; quam Galenus se distincte observasse testatur I . iam perturbata autem omnia apparere debeant, dum multiplicati tales paroxysmi febrium intermittentium solitam invasionis horam anticipant , uti saepe fit, satis apparet: tuncque eontinuarum febrium indolem imitan. tur, uti pollea 7 8. dicetur.

S, 747. Amen scire est, hanc in genere esse vernalam , quae a I Februario in Augustum, Ae Autumnalem , quae ab A

gusto in Februarium dominatur. Distinctione necessaria ob varios mores, symptomata, exitus, durationem, curationemque febris. quia una aliam fugat.

Praeter memoratam distinctionem , qua febres intermittentes in varias classes distribuuntur, generalis adhuc illarum diviso obtinet, quae a te m. pore anni desumitur, quo grassari incipiunt. Uti enim postea patebit, quam

do de morbis epidemicis agetur, bina praecipue anni tempora obsetvantur , in quibus ins gnis morborum mutatio occurrit, ver nempe & autumnus; vel saltem tempus utrique huic anni tempestati proximum. S enhamus st) attenta morborum Observatione didicit, febres inrermittentes , aeque ac alios morbos epide mice grassaturos , Februario mense incipere, vel Augusto; pri

res vernaS Votavit, posteriores vero autumnales. Observavit autem illas se bres, quae Februario mense inceperant, pergere musque , donec autumna

libus locum sacerent, & vicissim nas, verno tempore appropinquante, priori bus Ioeum cederer sic ut Iunio mense jam adulto, vel mense Iulio . verna. lium febrium numerus diminueretur, tandemque illae evanescerent e atque pariter mense Ianuario autumnalium febrium observaretur diminutio.: hine, ut hoc obiter hie moneam, patet ratio, quare Iunio, & Iulio mensibus, ea teris paribus , minor aegrorum numerus st; quia nempe morbi vernales tunc satiscunt, atque autumnales morbi nondum inceperunt. amvis autem inatermediis inter ver, & autumnum tempestatibus nonnullae quoque febres o oriantur .irὶ Lib. lli eap. I. pag. a roe De Crisibus Lib. II. eap p.Charier. Tam. L. Pag. 433. ι a Sca. I. cap s. pas. 97.

SEARCH

MENU NAVIGATION