Gerardi van Swieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave aphorismos de cognoscendis, et curandis morbis. Tomi primi pars prima quinti pars altera 2.2

발행: 1747년

분량: 404페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

341쪽

xandem tamen lethali exitu funestum. Consistebat me egregius iuvenis . externa specie omnino sanus apparens: cumque morbum celaret de industria, lateor me non potuisse detegere, quid lateret in eorpore malit rogavit autem me, ut sequenti mane illum an vilerem , dixitque, quod tunc iacit . morbum noscerem. Adfui, di me praesente, in lecto se erigens uncias aliis quot puris boni absque multa molestia tussiendo leviter excreavit, sancteque asseveravit, quod jam per octo annos quotidie magnam eopiam puris rejiceret, ad minimum quatuor uncias aequantem pondere, quandoque & ma jorem longe quantitatem. Μinuebatur aliquando puris excreti copia, &fere nihil exspuebat; verum tunc sequi solebat pectoris oppressio, dolor satas aeuius in pectore febris valida; & postquam, uno alterove die haec mala passias suerat, ingentem copiam puris extereabat, satis tunc olidi, atquπiterum satis bene se habe hat. Hoc modo acerbam peritissimorum Medicorum prognosin , qui illum tractaverant ita decumbentem , se saepius. elusisse. narrabar; dumque post at quot septimanas, suppressis sputo purulento , ii sedem cum symptomatibus confliεiuntem inviserem, & pessima quaevis me. tuerem , securum me esse uussit, brevi se ab his malis emersit rum; atque eventus promissis respondit. Tentavi lacte asinino herbaeeo, decoctis herba. rum vulnerariarum leniter detergentium potatis magna copia, una eum balsa. mieis pillulis ex myrrha, olibano, sarcocolla &c., equitatione, victu idoneo, morbum curare; sed in cassum fuerunt omnia , & postquam per novem integros annos, absque insigni corporis colliquatione cui di enim illum adhue binis ante mortem septimanis tantum morbum tulerat, subita morte periisse intellexi . Vidi plures alios, qui morbum hulae per unum alterumve annum tulerunt; verum omnes erant in aetatis flore I Hippocrare etiam hoc monuerat L IJ, & deficiebant tandem. In quibusdam quandoque pessimum foetorem sputorum observavi; tuncque intellexi rationem sequentis Praenotionis e r Gos suppuratos misius habrerra Duro rum graveolentiae sequum

omnia autem, quae ad Prognosin Lusti, vel infausti eventus pertinent, dum pulmonis abscessus sputo purulento solvitur, accuratissime collegit Hippocrates fJ, & descripsit sequentibus: Supersiter evadunt ex his polusimum, quos se sis redem ms ruptionem die dimiserit, cir qui cibos celerirer appetana, o sititiaberati sis; venter tum exigua, tum compacta deiiciat, est pus album,m laeve, tibique eiusdem coloris sit, o a pituita liberum , ' citra dolorem, vehementem tus sm expurgetur. Dc quidem optime, cr celerrime libera-ur e su minus hi, quibus proxima hu contigerint. Intereunt vero, quos oe febris eodem die non dimiseris, sed quum videtur dimississe, iteram recalescens appareat et oe fuim quidem habu rint, cibos mero non appetierint, . amus liquida fuerit. p que ex viridi pantidum , lividum exbuerint, aut pituitosum pumosum. Si haec omnia comtuerint, intereunt. At quibaes ex As quaedam accesserint, quaedam non , illo rum quidem intereunt, quidam etiam multo pos tempore supersites evadunt .

Verum

In Prognostieis. Charier. Tom. VIll. pag. 6s8. se me. Praenot. N. εω Charier. Tom. TIII pag. 876. fI In Prognosticis ibidem pag. 613

342쪽

-um ex omnibus segnis, pine a uar, - - - , tum in Hiis ommbus, es..iecturmae facere somno . Sequitur alter peri eumoniae suppuratae exitus, dum nempe apostema raptum pus non effundit in traeheam, sed in pectoris cavum; funestus plorumque, cum nullus fere puri hie deciduo exitus pateat, nisi per artem via paretur, thoracis paraeentes instituta. Cum autem pulmo inflammatus vicinis locis acerestat saepius, poterit & tale apostema ruptum in perica ii vum pus essundere, uti etiam in mediastini cava dilatata. Quomodo meo

diastinum sermetur ex membranae pleurae, utrumque thoracis Cavum

investientis, duplicata lamella . alia oceasione in Commentariis G tro. 4. dictum fuit; anterius autem sub sterno, & posterius circa thoracis vertebras, distant a se mutuo binae illae lamellae, quae mediastinum eonstituunt,&membrana cellulosa inter illas locatur facile dilatabilis , unde poterit pus hie effosum miras saepe sibi vias facere. Novimus autem, talem peripneumoniae exitum adesse, fi post omnia signa facti abscessus, nullo pure per sputa ali alve vias evaeuato, nullaque merastas facta ad alia loca, subitum levamen amri percipiant; quia pus ex angusta m ampliorem locum venis gl et quod signum & aliis in locis Hippo atra ba habet. Videtur etiam nota Lis ι . quod quandoque tali abscessu rupto quaedam pars per sputa exeat; longe major tamen puris portio in sputum transversum delabatur. Neque multum videtur sperasse in tali casu a puris eductione . quae per thoracis aperturam fit; dicit enim ,ελ: Si Msus, vel sectare fueνis, O pus exeat ,

Uulim sana Me etiam modo lemus habere videtur , progressa ramea temporis

ab bis sanae, quae in priori dicta suris, perinumν . illis autem fignis , quibus cogi olcitur, per effusum in clinacis cavo haerere, partim in uneram tboraris historia dictum suit, partim etiam agendum erit postea in

ριι uis de Empremare . Quam mirabiles autem pus, ex pulmonis abscessu rupto exiens , fibi vias quandoque paraverit, docent observationes Μedicae plurimae, quarunia paucas hic notare non inutile eredidi. Non autem hic considerabimus illum modum , quo pus in abscessu elauis diutius retentum , attenuatum, venis resorptum , ad varia loca deponitur, vel & variis quandoque viis exit de coropore, de qua re videantur illa, quae ad 4 6. dicta suerunt; verum tantum hie asemus de illis Observationi ias, quae docent, pus vicina loea erosin,& insolitas sibi parata vias. In hominis, post peri pneumoniam suppuratam de sancti, eadavere inventus fuit pulmo firmiter aecretus pleurae, &diaphragmati, simulque apparuit, pus, licet di per sputa pars ejus excreta tuisser,

erosita diaphragma, 3e hepar ipsetis ad pollicis profunditatem, atque in hoe

viscere sinum purulentum fecita, cujus diameter tres aequaret pollices sι l. In alio homine post mortem inventus fuit pulmonis abstinus , cujut pus eros rat contiguum accretum diaphragma, ipsumque ventriculum, foramine tam

343쪽

s. 836. 837. amplo, ut policem facile admitteret m . Huic amnem casum notavit

Iaeotius sui in muliere, quae quibusdam ante mortem anuis vomitia solebat per in remalia reiicere metaeam puris copiam cum deiectioni animi, vocis privatione, or gratabur aliis I mpto tibias, quibus levabatur a inmitu. Mortua odisse m , ingens vomica in pulmone reperta G. Tumor civi gallinacei minoris molem aequans inter cartilaginem ensi sermem, & marginem cartilaginis costae ultimae verae, & binarum costarum spuriarum superiorum, ptominebar, dum tussiebat homo ulcere pulmonali laborans; & post mortem inveniebatur, pulmonis abscessum satis magnum tali loco haerere, ut diaphragma extendere potuerit, & hune tumorem formare co . Plura similia apud Auctores probatae fidei Oecurrunte modo memorata autem lassicient ad demonstrandum, pus ex abscessu pulmonis rupto effusum , sive rodendo, sive distemdendo, partes vicinas, mira mala producere posse. . s. Dum ulcus pulmones ita exemi, ut totus inde habitus eorporiscon.

sumatur, phthisis pulmonalis adesse dicitur I vide aio 6. I; unde facile patet, pulmonis abscessum in hunc morbum vergere. Uerum ulcus hepa.tis, aliorumque viscerum, pariter piabisin producere potest; uti postea ta I . dicetur: cumque ex praecedentibus Fluerit, pus in pulmone corulectum, vel per metustasin, vel per erosionem, ad alia viscera posse deferri, evidens ratio est, quare phthisis varia expectari possit, dum suppurata est peripneumonia.. Cum autem pus, rupto abscessu, inter pulmones & pleuram collectam, em pyema facit, illud sere semper lethale est. Ubi postea de empyemate agetur, patebit, hune morbum, si & satis cito apertura facta pus album. laeve, aequale, scietoris expers, exeat, atque aeger caetera sanus si s vide f. irga. Verum in hoc casu pulmo jam ulcere exesus est , antequam ampyema fiat; adeoque patet, parum spei superesse.

S. 837. Λ morbus a peripneumonia fit, si purulenta jam fa- inflammatoria materies s 33 a. 833. 334. intra

pulmonales venulas resorbetur, cruori miscetur, in loca quaedam deponitur, unde liberatur pulmo, oneratur. pars alia: quae si minus requisita ad vitam , est πιτλισιs bona : si vero in hepar . lienem , cerebrum, de similia loca fluxerit, pessima plerumque erit. Hinc fiunt abscessus peripneumonici ad aures, crura , hypochondria.

Alier modus, quo Peripueumonia in alium morbum transit, est ille .., qui per metastasin materiae morbosae ad alia eorporis Ioea fit. Ille autem obtinet, quando purulenta jam facta materies inflammatoria, neque exineernitur sputo, alvi fluxu, vel urina viae g. 83α I; neque in pulmone

colle.

344쪽

s. 337.

eollecta aeeumulatur, & vomicam format, sed intra pulmonales venulas reis sorbetur, & postea in loca quaedam corporis deponitur. Notandum enim hie est, proprie non fieri bonam ,& salutarem talem metastasin, dum pus jam in pulta nis substantia collectum haeret, abscessu iam sermalo; sed tunc tantum, quando materies inflammatoria eocta iam,& mobilis quidem reddita est, ut transire

possit ex arteriis obstructis in venas, atque puri analogam naturam adepta, Interim tamen vasa manserint integra; cum verum pus ex obstructorum vascuis lorum extremis una cum in sari a materia inflammatoria attritis, & in unum homogeneum liquidum una cum effusis humoribus mutatis constet. Videantur

illa, quae de hae re in Commentariis se so . di Ela fuerunt; uti etiam quae habemtur ad g. 83 o. a. , ubi agebatur de sputis, per quae in peripneumonia educebatur eadem illa materies, quae hie per metasta findid alia loca corporis a bscessus varios faeit. Unde etiam, quamvis in textu vocetur materia purulenta, tamen

allegantur illae paragraphi, in quibus de sutura suppuratione, vel incepta

tantum agebatur; non vero sequentes, in quibus signa,&effectus abscessus jam facti explicantur. Ideo etiam, uti postea ad . ου 1. patebit, tunc laudantur illi abscessus , tanquam utilissimi, si cito contingant, ante nonum diem: po. stea enim justus metus est, abscessus jam revera factum esse in pulmone, cum intra quatuordecim dies formari soleat, uti g. 88 a. explicatum fuit. Licet autem pus, in vomica pulmonis collectum, venis resorberi, de permet asta. sin ad alia corporis loca deponi posset, hoc facto tamen maneret ulcerosa in pulmone diathesis, qua brevi novum pus colligeretur in eodem loco ;adeoque non magna utilitas a tali metastasi expellanda foret. Ubi vero, nondum facto abicessu, materies inflammatoria tubacta iam, & mobilis in venas transit, & sanguini miscetur, atque postea ad alia loca corporis deis ponitur, poterit liberari pulmo, & liberatus integritate illa gaudere, quam in sanitate habuerat. ob eandem causam damnantur illi abscessus f. 843., si sputo jam purulento facto prodeant; atque notatur simul , quod tunc illud levamen non adserant; quia nempe tunc tantum pulmonem libuanta pure nunc praesenti, manente tamen causa , quae brevi simile pus reis generabit. Haec praemittenda videbantur, ut melius intelligi possent re. liqua, quae circa hos abscessus notanda erant in sequentibus. Liberatur ergo in hoc casu pulmo, & oneratur alia corporis pars, versias quam abscedit morbosa materia, quae prius in pulmone sedem fixerat. Alia oecasione in Commentariis φ. 4o a. dirium fgit, abscessus vocabulum varia significatione apud Veteres Μedicos usurpatum fili fle, simulque tunc notatum suit, illos bifariam divisisse abseessus, nempe in illos, qui per effluxum ν ἐανιν , ct alios , qui per Meu bitum s κατ' . ποδισιν Imateriae morbosaeau qualdam corporis partes fiebant. Cum autem per et nuxum materiae moris holae intesre liberetur corpus, per decubitum Vero in alias partes tantum fiat mutatio in alium morbum , merito priores abscessus meliores , posteri res vero minus eommodos dixit Galenus p ; tuncque tantum bonos este

p) In Commentar. I. in Lib. I. Ep dem. Hippeerat. Charier. Tom. VIII. P g, 8s.

345쪽

g. 837. 831. prinei pales, decumberent. Satis enim patet . faustum, vel infaustum talis

abscessus eventum pendere a loco, quem morbi mareria pristina de sede mista oecupat. Si enim in hepar, lienem, cerebrum &e. fluxerit, pessima aruae vis erunt exspectanda: in cerebro enim subitam plerumque mortem aciet; in aliis visceribus purulentas vomicas, quae vix, vel saltem dissicilis lime, curari poterunt, nisi bona fortuna. materies ad haec loca delata cito expeti latur de eorpore. Ad aures autem, crura, hypochondria tales abicessiis p ripneumonici inprimis observantur, de quibus singulatim agendam erit. Primo jam sequenti paragrapho enumerabuntur illa signa, quae docent, peripneumoniam in tales abscessus vergere. Deinde considerandum erit , quibus indiciis detegi possit locus corporis, versus quem metastasis illa vergit. Ultimo tunc videbimus, quaenam requirantur, ut illi abscessus sis

lutares sint.

S. 838 Ales abscessus futuros esse declarate I. Observatio signorum peripneumoniae non pessimae 33ῖ. . 8sq.),

cum febre non vehementi, nec maligna tamen continua: cum d

lore thoracis, anxietate, gravitate, dyspnoea, cum pessimis : sine fgnis resolutionis s83o. . i. Si cum his pulsus multum vacillans ,

omni modo, assidue. Dolores, rubores , calores , tensiones, circa

In prἱmis autem sollieita attentio requiritur , . ut praevideantur fututi abstessus, ne 'orum ignarus Medicus importuno artis molimine turbet quandoque suturam brevi, vel iam inceptam , materiae morbosae metastainsin; simulque , his praeviss, ad loca, quae critici tales abscessus absque periculo occupare possent, applicentur talia, quae faciunt, ut eadem loca mimis res stant, & plus trahant, uti postea 86α dicetur. i. Levissimae peripneumoniae, & quae cum securissimis signis incedit , benigna resolutio absque ulla evacuatione materiae morbosae, vel ejusdem metastasi ad alia loca, exspectari poterit ; pessimae vero, & vehementissimis symptomatibus stipatae, exitus in sanationem vix sperari poterit: uno de patet, exitum perapneumoniae in alium morbum tunc tantum ex spe Elandum esse, quod nec benisna penitus, nee acerrima tamen, observetur, sed medio inter hina haec extrema modo incedit. Febris tunc adest , nec vehemens adeo, nec malignis symptomatibus stipata, sed continua tamen, quia nondum subacta est morbi materia. omnia autem symptomata, quae solent comitari hunc morbum, manent; sic tamen urintensitate nimia fatalem non minentur exitum . Cognoscimus ergo ex his omnibus, materiam inflammatoriam pristinam hactenus sedem occupare, im terimque per se brim continuam boni moris subigi, dc coqui vide 38 . .' neque optime ad. exeretionem, vel metastasn disponi. Ubi tune simul nulla signa adsunt resolutionis, neque in sputis , alvo excretis, aut urina svide 33o. I apparent illa fgna, quae docent, materiam morbi per febrim su. .

bactam, & mobilem redditam moliri exitum per has vias, summo jure exspectatur

346쪽

737.

Satur metallas s ad alia loea. Quae omnia signa aceurate eollegit Hippo. Matis sqJ dicens: si febris detineat. neque dolor sedatus sis , neque sputumo ratione procedat , neque Missae alia deiectiones sui , neque soluta faciter , neque sucera. sant , neque urina admodum multa, Cr crassa, O copiosum Minbens sedimemum g obse Mur autem superses futurus ab omnibus reliquis salum taribus Ams il iis oportet tales abscessus futuros sperare . . a. De lignaτ enim talis pulsus , materiam morbosam subactam iam, & m bilem una cum sanguine per vasa flueret adeoque, nisi subita appareat eu euatio illius materiae, abscessus exsperundus erit. Notandum enim rei qua signa bona cum tali pulsu conturrere in hoe.casu; aliter enim cum pravis signis pulsus multum vacillans omni modo, & assidue mortem significarα potius. Cum enim iam pristinam sedem dereliquerit morbi materia, minuetur obstaculum liberum sanguinis transitum per pulmonem impediens, adeo que pulsus reddetur amplior, di plenior vide u. 83 o. a. I licet vae illet ausidue. Hinc monuit Galenus νὶ sequentiar Verum tamen se cim vehementia pulsus fiat aliqua ordiuis perturbatio, sis aequali , sue inaequali exHente υeb mentia , quum apparuerint Hua coctionis, Herandum ess, aliquam crisin furu ram , m magis, se adhuc alia crisis figna flant. Videantur & illa, quae de perturbationibus criticis in Commentariis q. 387. & 39 . habentur.3. Omnia enim haee docent, materiam morbi ibi tuam , & eum sanguia ne per vasa motam, deponi versus loca , quae iam dolent , rubent Sciadeoque tune persecta cosnitio criticae talis metastasiis habetur. Unde diis xit renocrates f , uti iam in Commentariis S. 387. monitum fuit. Quia buscunque ex morbis resurgentibus aliqua pars doluerit, duc abscessus oriuntur.

S. 339. TVos vero futuros circa Crura scimus, si I. Signa futurorum

I abscessum 838. adsint, a. Si simul cum iis signa sint

levioris inflammationis ad hypochondria.

Videtur Hippoerares inter illos abstemus, quibus peripneumonia solvitur, reliquis praetulisse illos, quia circa crura fiunt. Dicit enim ιγ .in abysese fus, qui ad crura fiunt in perimeremoniis tum vehementibtis, tum Periculins , nes quidem utiles. Illi autem futuri praevidentur. r. De his dictum fuit. a. Soluta enim quidem Tuit morbi materies, & mobilis reddita , interim tamen tales dotes retinuit, ut eum reliquis humoribus per vasa moveri nequeat. absque turbatione aequabilis eirculationis, unde vel expelli de eor in re debet, vel ad alia loca deponi, uti dictum antea suit. Duplicem autem vim assectare hanc materiem monuit Hippurates fa J, versus superiora nempes In Prognosti eis Marter. Tom. Ulli. pag. 6s . De Praesagit. expulsi

347쪽

vel inferiora torporis. Dum ergo per aortae descendentis ramos eum sanguione movetur haec materia, maM ejus pars per coeliacam , & mesenterica in utramque seretur per viscera chylopoletica , atque inde in venam portarum delata per hepatis angustias transire debebit; ubi, caeteris paribus , difficilior semper humorum transitus est, dum sanguis venosus, absque eo dis impellentis auxilio, per convergentium canalium angustias transpri mr debet. Non mirurn ergo apparebit, si inde fiant obstacula eii ea haec imica, atque levioris inflammationis signa. Sive jam haee illius symptomatis observati genuina causa sit, sive alia sorte minus eognita, iusticit Μedico novisse, quod inde praesagium habeatur suturi circa crura abscessus. Levi ris autem inflammationis signa tantum esse debent , & cito iterum evane. scere; si enim manerent, potius metuendum foret, in hepate aecumulari materiam morbosam , longe maiori eum discrimine . Sollicite hoe notavit Hippocrates leto , dicens, tunc expectandos esse ei rea erura abseelsus ἰ Si circa b Oebondria aliqvid infammatorii aquisis περὶ τὰ σῶ

telligi hie pituitosum humorem, sed inflammationem; atque antea in Comis mentariis ερ. monitum fuit, hoc sensu illud vocabulum quandoque a cipi. Confirmatur hoc ulterius alio Μppocratis loco ubi eadem ei ea suturos abscessus in Peri eumonia legitur prognosis, φλεγμανι loco τὸ

φλεγματ habetur.

s. ὀ o. CEd futuros circa Aures scimus, s i. Signa adsint 838.

a. Mollia simul hypochondria.

Abscessus illos ei rea aures natos, tam in morbis, quam in seeunda valetu udine, Parotides vocari, antea in Commentariis g. 4 6. probatum fuit, Scplura alia circa hos abscessus notando in Commentariis S. i. dicta fuerunt. Tune autem seri abscessus versus superiora constat, si signa generalia futurorum ableessuum adsuerint, & ΗNoebonisium molis, doloris e pers apparueritim quum viscultax Dirandi, pre aliquod tempus facta, citra aliam evidentem causam quieverit Ia J. Novimus enim ex his fgnis , morubi materiam locum mutasse; neque evacuatam tamen esse, nec versus Inis

feriores partes vergere, adeoque nihil superest, nisi ut superiora petat, atque solemni naturae, morbos per meta statin sanantis, ritu, in parotides gla culas deponatur. Verum quidem est, in morbisqbandoque & parotides nasci, lieet, & simul hypochondria afficiantur, sed tune semper periculosae sunt,

cum nolent, tantam materiae morbosae copiam esse . ut haec loca illam capere nequeant; vel saltem non succedere salutare illud naturae molimen

quo ad loca innoxia materiam morbi deponere tentabat, sed viscera simul eadem saburra gravari. Unde parotides ex doloribus hypochondriorum eme

gentes - Ibidem. ω Comment. a. ni Prognossie. ibidem tv In Coacis N. 39s. Charter. Tom. VIII. pag. 874. et Prognosticis Cbarier. Tocii. vm. pag. 6Is.

348쪽

ῆ. 8 o. r. 8 a. PERIPNEUMONIA VERA. 11ygentes malignas esse dixit Hippocrates saJ; & paullo post b monuiti

xietatem an bpochondrio sentientibus tumores circa aures ortos , morum inferre.

s. S i. Λ hepar verti novimus , si r. Signa sint 833. . a. Dolor manens in hepate , cum urina subicterice , colore subflavo cutis. Hinc saepe , vomica hepatis nata , pessima

maIa. Dictum fuit materiam morbi , dum versus inferiores eorporIs partes tendit, ad hypochondria levioris inflammationis sisna producere; a deo. que patet, aliquem metum esse, ne per haec viscera difficilius transiensia illis colligatur, & abscessus sormet. In primis vero in hepate ab hac ea uosa abscessus metuitur ob rationes tunc dictas. Novimus autem, tunc ad heo par verti materiam, si post fgna generalia suturorum abscessitum praegressa, dolor in hepate percipiatur, non evanidus cito cuti fit, dum circa crura orientur abscessus sed manens . Reliqua indicia abscessus hie sorinandi sumuntur a laesionibus illarum lanctionum , quae huic visceri propriae sun r, secretionis nempe, & excretionis bilis. Obstructo enim aut inflammato hepate, bilis in sanguinem regurgitat, & cutim flavo dolore, uti & urinam, tingit; de qua re pluribus agendum erit in Capisulade Heparitide. Nisi autem materia inflammatoria, ite in hepar delata, per ductus excretorios veanae portarum vim inveniat , atque in intestinorum cavum delapsa per alvum expellatur, vel in venam cavam redux ad alia loca minus periculosa deponatur, aliisve viis de corpore exeat, vomicam hepatis faciet, a qua raro emersunt aegri, uti postea demonstrabitur g. 936. & sequentibus. Uti jam ad hepar talis metastasis fit, sic & facile concipitur, & ad alia viscera idem fieri posset Jaesio iunctionum lucem dabit ad getegendam partem affectam; & pro diversitate viscerum, in quae materia haec decubuit, varia. bit Prognosis. Soli ergo laudabiles sunt abscessus, qui ad partes exteriores fiunt: atque Observatio Medica docuit, illos plerumque ad parotides, vel crura fieri raro, vel nunquam, ad alias corporis partes in hoc morbo. i

S. 8 2. A Blaessus illi 83 p. 8 o. si levant pulmonem, si tollunt febrim , si purulenti, manantes , fistulosi manent, si

satis cito, ante nonum diem, contingunt : semper salutares: verum , si sputo jam purulento, nec magis flavo , sine levamine dicto, nascuntur, mali: at, si jam nati evanescunt, crudo morbo, peripneumonia redeunte, omnino lethales sunt.

Ex illis, quae ad g. 387. de erisi, & eriticis evacuationibus,&abscessibus dicta suerunt, constitit, quandoque naturam in morbis talia quidem moliri; neque tamen semper perficere, uve ob virium decumbentis imbecillitatem, . sive

349쪽

sve materiae morbosae malignam, aut eontumaeem indolem, aut meden

iis errorem &e. hoc contiserit. Expedit ergo illa novisse signa, quae do. cent , an ab abscessibus salutaris essectus expectand sit, nec ne, de qui.

hus nunc agendum erit. Primum signum bonorum abseessuum est, s I LEvANT PULΜ MEΜ . Cum

enim in abscessibus illis eolligi debeat illuὸ morbosum, quod paullo ante in pulmone haerens peripneumoniam secerat, patet satis, illico, dum apparent, pulmonem levari debere. Illud autem levamen eognoscitur ex respurationis emendatione, & pulsu ampliore, & pleniore reddito,' uti patet ex illis, quae ad I. 83o. a. dicta fuerunt. Patet enim simul , febrim debere tune tolli, vel saltem insigniter minui,' dum illud, quod obstaculo, aut stimulo

febrim fecerat, eos um, & subactum non tantum est, verum etiam locum prius adfectum deseruit, 3c ab humorum circulantium consortio separatum in parte minus periculosa colligitur. Cum autem integra depuratio sanguinis a mate. ria illa morbosa, quae eum illo movetur per vasa, requiratur per has vias, conducer, ut copiam purulenti humoris fundant, & aliquandiu aperti maneant tales abscessus, fistulosi utcunque, ob novam continuo hue delatam materiam, quae impedit , ne cito latera ea vi abscessus contigua fiant , dcuniantur inter se. Unde dixit Hippocrater c d Quibuscunque ex peripneuormnieis morbis abfeustis funt tarea aures, er ad inferiores partes Iuppurantur, o ffluum faciunt f ε σνεμκ- ται J , hi supersites evadunt. Praeterea requiritur, ut illi abscessus satis cito fiant; 4NTE NONuΜ Di EMrsi enim serius fiant, metus est, vomicam jam in pulmone sormatam esse , ex qua resorptum pus quidem ad alias partes deponi, de abicessus sacere posset, verum tamen tune maneret ulcerosa jam diat helis in pulmone praesens, quod semper periculosum est. Videantur illa, quae ad 837. de hae re dicta sunt. Ex omnibus his salutares abscessus praevidentur. Contra vero mali, & inutiles sunt illi abseelsus, si absque pulmonis Ieva. mine appareante ratio ex modo dictis patet. Suspectas etiam talium abista

suum ortus est. UBI SPUTUΜ ΙΑΜ PURULENTU Μ EST , NEC MAGIS FLAVUM.

Dictum fuit in Commentariis 33 o. a. de sputo laudabili , quo absque alio morbo sequente sanabatur peripneumonia , tuncque notabatur , illud primo flavum cum pauco sanguine mistum esse , & deinde in album blanis dum cito mutari; quod tune puri simillimum quidem esse demonstratum fuit, neque tamen absolute puris nomen mereri; cum soluta quidem, & cocta suerit inflammatoria materies, interim tamen vasculorum, quibus in farcta haeserat, integritas manserit. Quandiu ergo flavum est illud sputum , nondum intepit nasci vomica in pulmone; verum ubi jam procedente morbo purulenis tum fieri in ei pit, neque tamen adeo libere, & tanta copia prodit, ut hac via levari possit morbus, vomicae natae , vel nascentis saltem, justus metus est, tuncque minus boni ab abscessibus exspectatur . Unde pulchre monuit μ' 'evares id J, Optimos esse abscessus, qui fune, dum Durum im in mutatione es L - πτυελ η εν-.πη εώτ. J dum nempe ux flavo in album incipit

mutari,

350쪽

mutari, neque tamen omnino purulentum adhue est. Μox autem subjungit sequentia, Ss enim tumor, o dolor oriantur , dum sputum ea flavo puri δε- miti fi πυώδει enim vocat non absolute ac foras Prodeat , ita se rusme, m homo superses madet, abscessus citra dolorem eis Isime sedabitur. Blandam enim, mobilem, & rite excoctam morbi materiam haec omnia inis dicant. Notandum autem est, quod saepe sputa quaedam prodeant, licet critici tales abscessus brevi jure exspectentur sed non tanta copia, ut morbi materiae excernendae susticiant, sed tantum indicium dent, quo usque materia morbi mutata, & cocta fuerit. Unde Hippocrates se , dum signa . futurorum abscessuum recenset . non dixit, nulla prodire sputa tune, sed tantum non prodire secundum rationem l xvi λεγ'ν J; id est, non tali copia, aerequiritur, ut hoc modo materiae morbolae expulsio sperari possit. Atque ideo etiam non dixit f , urinam nullum sedimentum habere, sed notu. prodire admodum multam & crassiam 3ce. Quod autem, etiam illo tempore, dum abscessus jam proruperant , ad sputa es urinas attenderit Hippo. crates, & illis praesagia hauserit, patet evidenter ex alio loco g , ubi

sequentia habentur: in s sputum non probe excernatur, neque urina bonum sedimentum videatur, peruvium es , claudum feri articulum, aut multum malesiarum exbibiturum .

t Ubi vero illi ABsc Essus IAM NATI LvANEsCUNT, summum perieulum est. Iassicatoria enim non iudicantia, partιm krbalia esse , partim discitis iudieii, antea in Commentariis i, notatum suit. Manet enim materia morbosa in corpore, & versus interiora recurrens pristinam iterum sedem occupat, sicque lethalem sere semper peripneumoniam producit , vel & ad alia viscera deponitur periculola admodum metastasi . Unde Hippocrates s hJ m nuit: Si vero divareant abscessus, recureant, sputo non prodeunte Er febre is ente, grave et perιculum emm es, ne deliret intereat homo. Ubi notan dum, quod dixerit, Duro non prodeunte ς sic enim indicare videtur , quod recurrente abicessu critico , spes aliqua superet, evacuari posse materiam per sputa, quae prius abscessum secerat. Hoc videtur connrmati, & alio textu i et Tus lae cum Duratione paratidem macuant. In Coacis ix Jauistem loco legitur λαπάωω, quod emestire significat . atque eodem fere redit; cum turgens abscessus, minuta materia distendente , flaccidus , & mollior reddatur. Ita etiam in Commentariis f. 387. δc g. 393. nota. tum fuit, urinam multam , crassam , & albam ab abscessu critico liberare aegros. Peclculosum ergo semper est, si abicessus jam nati evanescant ν Roma ino lethale, si nulla alia evacuatio, statim succedens, educat de corpore morbosam materiam . .

g. 8 3. I 'Esinit iterum morbus hic in tumorem callosum , scir. I thosumve pulmonis; si materies, de conditiones 39 a.

SEARCH

MENU NAVIGATION