장음표시 사용
111쪽
contineri virtualiter;rergo cum commaniore,d securiore ad commendan dum Deum opportuniore opinione loquendum. r si creatum tantum diffse rei ab increato.sicut limitatum ab illimitato,tunaquaevis creatura poset considerari tanquam parvus Deus,aut pars Dei;& in quavis creatura posiset Deus saltem inadaequa te intuitive videri, sed haec male sonant. c. reatio non est nuda perfectionum praeexistentium limitatio, sed totius rei.
tam enihilo sui, quam nihilo subjecti productio; ergo creatum differt ab
increato per totam suam entitatem noviter productam. Resp. ad i. d. Ideae divisive sumptae non sunt entia perfectissima. c. a. continuative sumptae. n. a. nam hae ipsae ideae, quae nobis obversantur
ut di visae , cumulo perfectionum, non sunt divisis in Deo; sed continuative coadunantur. ad a. c. a.&. I. c. n. a. C. licet enim omnes pers
etiones in Deo continuati ve idem sint cum gradu intensi ve perfectissimo nobis incognito, per hoc tamen non sequitur, quod divina persectio secundum unam formalitatem ac gradum entitati, suae non conveniat uni- voce cum creata ; sicut cubus secundum unam partem potentialem suae
entitatis convenit uuivoce cum sectione cubica separata. ad d. dolor, tristitia, poenitentia Sc. vere essent in Deo per modum entis intentiona- Iis naturae suae disconvenieatis. c. a. secus n. a. seu essent in Deo perdum objecti. c. a. per modum passionis.n.a.qualis sit ista diver sitas, propria quisque novit experientia; sentimus enim nos minime infelices reddi perhoo, quod dolor, tristitia dic. ponantur in statu ideatis; quin trima tecta, v. g. in tragoediis, excitant cum commiseratione voluptatem. Ad . c. a. n. C. licet enim ob modum divinarum persectionum nobis ine gnitum possit dici,creata in cli vinis sistum contineri virtualiter . sicut siectio cubica in cubo potest dici contineri virtualiter;nolui tamen adhibere hanc locutionem ut ut accuratiorem . na mens statim in limine a consideratione Dei absterreatur ob immanem divinarum persectionum cum suis id eis dissimilitudinem, quae in convenientia Analogica importari ubdetur.Igitur,quidquid in creatis non involvit imperfectionem,tribuamus Deo. 6c dicamus persectiones creatas existere in Deo non tantummodo persectissimo nobis incognito, sed etiam eo modo, quo praecise non sunt imperseuae. nobis cognito. Ad s.n. S. quia quamdiu consideratio nostra haeret ici creatura, haeret in ente imper secto,quod repugnat esse Deum ;quamdiu vero consideratio nostra occasione creaturarum defertur adeonsiderandas persectiones creatas abstractive; tunc nee habet pro oblocto aliquid creatum, nec increatum ac divinum; quia perfectiones secundum se abstrahunt 1 statu creato vel increato. Igitur in nullo casu creatu-fam pro parvo Deo habere possumus.Dein intuitive videre Deum.non ensnam vel alteram perfectionem illius cognoscere per ideam ac speciem pror
112쪽
propriam; sicut nemo dicitur intuitive videre Turcarum imperatorem, etiamsi Imperatoris existentiam.& humana naturam in Petro modo prorsus simillimo cognosco:haec locutio visionis intuiti vaestium ex acceptatione hominum adhibetur, quando cognitio noa istum fit per id eam ac speciem propriam rei; sed insuper requiritur , ut illa cognitio sit illimitatior, & totius rei secundum partes illius praecipuas. ad 6. d. Creatio est rei e nihilo sui fle subiem creato productio. c. a. 8 nihilo sui
etiam increato. n. a. non enim datur alia clara idea creationis , nisi
haec, quod sit perfectionis de se indefinitae a statu increato ad statum
creatum translatio, ut suo loco videbimus. Obj. . Conr. 7.&8. concl. Non potest dari lignum incorporeum. I aut equus incorporeus . ergo corporeum & incorporeum disserunt in trinsece. a. Et iam si ex decreto Dei contra mentis arbitrium mihi stabiliter obversaretur Cubus, non tamen propterea cubus ille fieret corporeus; ergo etiamsi res acquirat statum fixum independentem ab arbitrio mentis, per hoc non fit corporea. 3. si corporea S incorporea non disserunt intrinsece, tunc spiritus & corpora I se mutuo patiuntur, sed hoc est erroneum. q. corpora intrinsece exigunt impenetrabilitatem, proprietates sensibiles, sunt composita ex materia, schine lant corruptibilia 6cc. ergo intrinsece disserunt ab incorporeis. Resp. ad I. c. a. n. C. quia nomen ligni aut equi tantum tribuitur rei corporeae, qua imnus est corporea, nempe secundum statum hominibus obvium; etiamsi exacta idea equi aut ligni minime , ligno aut equo disserat, nisi per hoc. quod dependeat di mentis arbitrio. ad a. d. cubus non fieret corporeus, si tantum ad aliquod tempus fiat independens ii mentis arbitrio. c. si exstabili ordine perpetuo. n. a. ad 3. d. patiuntur a se mutuo, si aliunde habeant per leges naturae aliquam inter se communicationem. c. secus. n. cur enim repugnet spiritum a rebus corporeis pati 3 quin anima hominis actu patitur a corpore. ad 6. d. corpora qua talia intrinsece exigunt impenetrabilitatem. c. quae iunt talia. n. nam, ut videbimus.
corpus solum ideo est impenetrabile , quia ob leges naturae stabi. liter obtinet diversiam locum; licet de se posset habere eundem loeum sicut
113쪽
i Onclusio I. substantia est, eui competit Existenda pr*ntiis;
omne ens, cui ab aut bore naturae attribuitur nova ae
t existentis. est substantia, aut substantiale seu pars subst ii iii, Pb. Concl. Ens, cui competit existentia propria,particine o tionem , di proprietates substantiae, ergo est substantia. Pb. eul competit propria existentia, estens subsistens per se, & priis pam omnium affectionum accidentalium, ergo. Pb. Ant. Ens, cui competit existentia propria, habet o A. quisita ad existendum per seipiam. & potest ruam existentiam nicare suis accidentibus, ergo. Ant. edi quidquid habet existim9 propriam, non accipit suam existentiam ab alio ; ergo sibii psia: ad existendum. Pb. a. quidquid dependet ab alto in existendo, haberestentiam alienam; ergo quidquidhabet existentiam propria ii is pendet ab alio. sed est ens per se. . Ph. 3. Existentia propria non tribuitur, nisi rati iam psussieienti ad existendum, ergo. ph. Anci causa intellectivava nontribuit existentiam composito, nisi iam habenti Bum i
tura, sed tale eompositiun iam est per seiplam sussiciens ad e- -' --
ergo. Cons. Existentia est actus ultimus rei ; ergo est ultima a D mi; simcientia ad existendum. Anti ph. habita semel existentia, de novo aecedere constitutivum rei; ergo existentia praesin F
praedicata in mente Creatoriff. - E
Conclusio. a. Accidens est . cuit eompetit existentia a ConcI. Omne accidens potest existere per existentiam sui sub' illi tantum competit existentia aliena. pb. anti extitistia subiere de se illimitata, ergo etiam accidens poterit per illam existere. Conclusio .Substantia & Aecidens non semper differunti missimi. D. Conet. dantur perfectiones, quibus aliquando competit enimentia propria ; aliquando aliena; ergo non disserunt intrinsece. In am, Meiati non apparet repugnantia ; cur enim id , quod in certistiis alteri en i est accetarium, non possit mutatis circumstantium primcipale sic v. g. calor, qui ligno est aceessorius Et accidentalis, quam olatisse praedominari ,sit ignis habens propriam instentiam. D Corob
114쪽
Corollarium. Hinc substantia per hoc est principium , causa, ac radix omnium affectionum accidentalium , quod illis communicet suam existentiam. Conclusio 4. Materia prima substantiae corporeae est Extensio indefinita. ph. Concl. Extensio indefinita est ultimum & generale constitutiVum omnium eorporum, ergo est materia prima. pb. Ant. Extensio Indefinita potest esse tale constitutivum . nec occurrit claraldea alterius constitutivi. ergo.
Pb. a. ld. in quod omnia corpora reso untur. 6c quod est omnium transmutationum commune subiectum , est materia prima; sed hoc est Extensio Indefinita , ergo. min. pri destructis omnibus proprietatibus corporum semper remanet aliqua extensio , quae per 'transmutationem novis proprietatibus vestitur; ergo.
Conclusio s. Forma substantialis cuiusque rei est prima illius assectio sensibilis. pb. Concl. Forma substantialis vocatur illa forma, per quam res eonstituitur in suo esse substantiali; sed talis est primaria affectio sensibilis . ergo. min. pdi primaria assectio sensibilis potest
esse talis sorina . nec occurrit clara idea alterius formae . ergo. PruAnt. q. r. m. assectio sensibilis addita Extensioni indefinitae meretur
propriam Existentiam, ergo potest esse eonstitutivum rei in suo esseipecifico substantiali. Pb. a. Extensio indefinita se sola nondum habet esse specificum; ergo forma substantialis non est extensio , sed alia perfemo sensibilis.
p b. Ant. sola Extensio indefinita nee est lignum. nec lapis . nec magnum, nec parvum, nec Calidum, nec frigidum, ergo. Pb. Forma substantialis est . quae dat esse . seu ratione cujus compositum primo accipit existentiam propriam ; sed talis est assectio sensibilis , ergo. min. pb. assectio sensibilis est eausa, quod comis positum habeat finem in natura ; ergo est ratio tribuendi composito propriam existentiam. Ant. pb. habita primaria affectione sensibili res habet actionem . relationem , ac gradum in entibus ς hac vero non habita, res nondum habet actionem, relationem. ac gradum in entibus ; ergo est causa, quod compositum habeat finem in natura. Ant. q. a. m. pb. non constat ulla experientia. aut ratione dari rem sine as Lectione sensibili, aut eam sine tali affectione habere actionem aut re. lationem in entibus. Corollarium. Hine materia prima & forma substantialis habent unam eandemque existentiam ς ita tamen ut forma sit causa existen tiae: adeoque materia existat per existentiam formae.
115쪽
Conclusio 6. In rebus non sensitivis forma suhstantialis est quantitas intrinseca partium. ph. Cones. Quantitas intrinseca est pri-im affectionum sensibilium, praeipponitur ad omnes alias affectiones sentibiles . est earundem causa, de remanet sola sublatis omnibus aliis assectionibus . ergo est sufficiens ratio tribuendi composito existentiam propriam. D. Anci quantitas intrinseca est affectio uni τersalis omnium rerum , ergo diversitas omnium assectionum particularium commode dependere potest , diversitate hujus causiae universialis; e go est causa universalis; quia author naturae in coordinatione causa. rum lces lectuum sequitur aptitudinem earundem. Cons. Non potest excogitari Systema simplicius , & sapientiae Conditoris convenientius, quim si dicatur ; Extensionem indefinitam determinari per quantitatem finitam ; hanc quantitatem in diversis Partibus tam quoad figuram . quam magnitudinem esse diversissimam; Ac secundum hanc quantitatis diversitatem rebus imprimi diversas re liquas assessiones sensibiles ; ergo hoc systema reliquis praeferendum est. Corollarium. Adeoque in rebus corporeis non est necesse, admittere aliquod constitutivum substantiae prorsus ignotum, cujus nulla datur idea.
Obi. I. coni. I. & a. Concl. Materia prima non habet propriam existentiam. 6c tamen eli substantia. ergo substantia non recte vocatur id, cui competit propria existentia. a. Accidens habet propriam existentiam , & tamen non est substantia, ergo. pb. Ant. acciadens terminat actionem productivam diversam ab actione productiva
subiecti; & ejus existentia est separabilis ab existentia subiecti, ergo habet propriam existentiam. Resp. ad i. d. Materia prima non habet propriam existentiam relate ad formam. c. relate ad compositum. n. a. sicut enim aliquando dominium bonorum.competit mtegrae communitati. quin competat in particulari singulis membris communitatis; ita existentia competit toti composito , tanquam bonum proprium ἰ ideo eompositum est maxime substantia ; quia vero existentia non tribuitur composito, nisi loeo fundamenti habenti materiam; ideo etiam materia in adaequale est substantia: & quia forma est ratio . ob quam composito tribuitur existentia ,tideo forma magis seu majori jure vocatur substantia. ad a. n. a. ad pb. d. terminat di-yersam
116쪽
r le esse. c. a. similiter existentia accidentis concretive sumpta est separabilis ab existentia subiecti. c. denominative sumpta. n. a. Sciendum enim est, quod v. g. in productione albedinis proprie non fiat atheis do . sed album ; id est, albedo incipit acquirere existentiam in hoc vel illo subjecto ; non quod ipsa albedo acquirat peculiarem existeniatiam ; neque enim in mutatione accidentali producitur Esse rei; sed tati Esse ; id est , subjectum hi album communicando suam existentiam albedini. Diees r Existentia non transit de subjecto in subjectum ; nee etiam est separabilis a suo subiecto : Ergo existentia substantiae non
potest transire in accidentia, nec potest remanere existentia acciden. tium, destructis iisdem accidentibus. Resp. n. a. nam existentia non est alterius deterioris conditionis, quim alia forma. v. g. anima humana , quae potest uniri diversis suecessive partibus corporis noviter adgeneratis ; eas vivificando : & si aliqua pars eorporis abscindatur. per hoc non perit anima; perit quidem pars viva. sed non perit vita; perit vita resectae partis concretive sumpta ; sed non denominati vh sumpta ; quia vita partium anima est; sic destructis accidentibus perit existentia accidentium qua talis; sed non quae talis. Saltem in hoc inon datur repugnantia , quod res de se indefinita ac illimitata sue. cessive informet diversia subjecta.
Dices a. Existentia subjecti jam est limitata ac individualis ;ergo nequit extendi ulterius ultra suum subjectum. Resp. d. est limitata in subjecto. c. ad subiectum. n. a. sic enim etiam anima est limitata in partibus, quas actu vivificat; sed non est limitata tantum ad has partes. Etiamsi enim forma aliqua de se illimitata limitetur ad certas circumstantias indi viduantes, manet tamen adhuc illimitata relate ad alias circumstantias, non individuantes. Obj. a. Cont. 3. Concl. Equus non potest fieri accidens; di al-hedo nunquam potest fieri suhstantia; ergo substantia di accidens dii- ferunt intrinsece. a. Relationes & Modi v. g. figura essentialiter semper sunt affixae alteri subjecto; ergo intrinsece sunt entia accidentalia. 3. Non constat ab experientia, accidens aliquando astatu accidentali transiisse ad statum substantialem. A. Forma omnium rerum corporearum est quantitas dimensiva partium ; ergo nequit aliud accidens induere rationem formae substantialis. Resp. ad I. n. a. nam
equus in statu ideati est verum accidens mentis intelligenti'. Nec repugnat ens reale , cui natura equi ha sit accidentalis ; sic dant uepisces
117쪽
pisces , qui mutantur in aves s dantur vermes . qui mutantur in mu- lscas, aut alia insecta, in his animantibus eadem anima induit diversias hnaturas; igitur potest etiam dari anima, quae possit induere uaturam lequinam. Aut si haec responsio non placet, dic. naturam equinam in Ehoc mundo habere peculiarem finem . ες ideo semper mereri pro- spriam existentiam. Dein Conclusio tantum debet intelligi de aliqui-
Dus entibus, non de omnibus. ad a. n. a. Relationes enim subsistunt i
in Deo; figura partium in creatis est forma subitantialis; licet forte
exigat inhaerere alicui Extensioni indefinitae. seu materiae primae. ad E3. n. a. quia aliquando eadem figura . quae toti composito est acciden- . talis, partibus est essentialis et sed hic nondum nitimur expetientia, sed ratione. ad 4. C. a. n. C. quia non repugnat aliam formam cum iquantitate dimensiva constituere formam unam iubstantialem ad- aequatam, quando id ratio exigit. Utrum vero ratio id aliquando . exigat. videbimus silo loco. Dices: Ex hoc sequeretur, posse dari plures sormas substantia-les In eodem composito ; sed hoc est impossibile, quia tantum unica forma est ultima ratio . tribuendi existentiam composito. Resp. n. lmaj. quia in tali casu plures formae constituunt unam sormam ad-illaequatam ; nam omnes simul sumptae sunt ratio adaequata tribuendi rcomposito existentiam.
Obl. Cont. 4. Concl. Materia prima nee est quid, nec qua- fle, nec quantum . nec aliud eorum, quibus ens determinatur ; ergo Extensio indefinita non est materia prima. pb. Ant. Materia omnium trerum particularium non est aliqua res particularis, ergo nec est hquid. &c. a. Extensio est accidens, ergo non est primum subjectum seu materia prima. pb. Ant. omnis extensio est alicuius rei extensio ;sicut albedo est alicuius albi albedo , ergo est accidetis. 3. Materia irerum omnium est incorruptibilis; Extensio est corruptibilis. ergo non sunt idem. ph. Ant. quando lignum ab igne conmmitur , perie etiam extensio ligni, ergo. 4. Extra coelum in spatiis imaginariis datur Extensio, & tamen non datur materia. s. Si in hoc hypocausto μdestrueretur a Deo omnis aer; daretur vacuum sine omni materia , de tamen remaneret prior hypocausti extensio. c. In Eucharistia re manet Extensio panis, de tamen non remanet materia ac substantia . panis. 7. In Eucharistia corpus christi habet materiam , tamen tnon habet extensionem. 8. Spiritus habent aliquam extensionem.& tamen non habent materiam.
118쪽
Resp. ad I. d. materia prima non est quantum quantitate determinata. c. indeterminata. n. a. extensio indefinita nondum est res particularis . sicut tabula rasa nondum est aliqua imago. ad a. n. a. ad pb. n. a. quando enim concipio extensionem indisnitam. non
concipio alicujus rei extensionem. Dein si ipsa extensio indiget alio subselio . illud subjectum iterum indigebit alio subjecto . & sic in inis
finitum. ad 3. d. Extensio determinata est cormptibilis. t. interminata. n. nam lignum per ignem mutatur in aliam rem extensiam, &sic semper manent dimensiones interminatae. ad 4. n. a. Extensio enim.
ut patet ex eius idea, non est nihil; igitur si extra coelos nihil est. ibi extensio non est. ad s. n. a. quia si nihil remanet, nee extensio remanet. At sorte tale vacuum impossibile est, quia coneipi non potest; sipatium enim semper concipitur in intermedio . quod utique non est nihil, quia per propriam sui ideam obversatur menti. ad
6. d. remanet extensio panis extrinseca. c. a. intrinseca. n. ut enim
videbimus de quantitate, dat in aliqua figura ac extenso accident Iis totius eo inpositi resultans ex combinatione singularum partium,& haec extensio panis remanet. ad p. n. a. ut enim patebit ex sequenti Quaestione, Christus abet eandem extensionem intrinsecam sub hostia , quam habuit in terris; etiamsi exterior accidentalis quantitas minor sit. ad 8. n. a. aut d. habent extensionem accidentalem. t. substantialem. n. licet enim Spiritus interdum pro mentis arbitrio possint sibi unire aliquam extensionem ς eorum tamen existentia nunquam dependet ab hac εxtensione ; sed alligatur aliis perfectionibus; & hinc eadem persectio , nempe extensio , quae est materia corporum , est accidens spirituum. Obj. 4. Cont. r. S 6. Cones. Forma substantialis est princia plum, ac radix omnium accidentium ; sed hoc est aliqua persectio insensibilis. ergo. pb. min. o. is persectio sensibilis est aliquod accidens. quod absolute potest abesse, ergo. a. In omni composito datur stabilis collectio accidentium & proprietatum sensibilium ἰ ergo datur causa hujus collectionis; non sensibilis, ergo insensibilis. illatum pb. de Oinni per semone sensibill, v. g. etiam de ipsa quantitate dimensiva partium potest quaeri , cur in hoc composito stabiliter talis sit; Ergo causa totius collectionis est causa insensibilis. 3. Quantitas
non est causa proportionata reliquorum accidentium, ergo datur Incomposito alia vis ae forma per seipsam exigens ac producens aeeudentia sibi proportionata. Resp. ad I. n. min. ad ph. n. a. sublata
119쪽
ph. n. a. ideo enim talis quantitas stabiliter reperitur in hoc compinsito,' quia causa productiva illam univit cum materia; igitur uni quantitatis cum materia est causa intrinseca. cur stabiliter quantitas talia sit in hoc composito: alioquin posset de ipsa forma insensibili adversariorum quaeri; cur stabiliter sit in hac materia Z ad 3. d. quam litas non est causa proportionata vi ac causalitate secum identificata. c. distincta. n. a. ut enim videbimus de idea causae ; nulla perfectio est caula alterius perfectionis , nisi per quendam ordinem pellecti. num inter se, & hic ordo est ipsa rerum cauialitas connectens plures periectiones inter se in eodem composito sub eadem existentia. Dices : Nil obstat, quin hic ordo connectens varias persectiones eum extensione indefinita sie ipsa sorma iabstantialis, ergo est. pb. Ant. hic ordo est vis, virtus, ae Entelechia totius compositi; est formalis caua omnium proprietatum & accidentium. Sc est ratiosus.ficiens tribuendi composito propriam existentiam. ergo. Cons saepe idem compositum mutato toto statu sensibili redit denuo ad eundem statum sensibilem, ergo datur principium insensibile, seu ordo rei ad suum statum sensibilem. Resip. ad i. n. a. quia ordo est ei sentialiterens ut quo ἰ adeoque non est terminus ut quod actionis productivae. nec constitutivum rei ut quod. ad a. c. a. & Q n. illud principium seu ordinem, esse sormam rei, ob rationem assignatam. In tali vero casu mutatur quidem forma substantialis aliquantulum, sed quia o do extensionis manet idem . ideo talis motatio non tollit essentiam compositi; quia individuatio compositi magis dependet ab illo ordi. ne , quam , forma substantiali. vet. d. interdum mutatur status sensibilis compositi. e. partium. n. quia non Ostenditur partes in tali mutatione amittere omnem quantitatem dimensivam, nisi simul dicatur destrui prius compositum. Caeterum siquis hunc ordinem ac vim
Exi ionis indefinitae ad persiationes sensibiles vocare vellet sermam substantialem, quoad rem non
120쪽
Conclusio r. Figura distinguitur realiter i materia prima seu Extensione indefinita. pri Conet. Extensio indefinita potest restringi; non per ex ensionem indefinitam , neque per nihil ; ergo per aliquid ab omni extensione distinctum, quod meo figuram. maj. patet. quia extensio indefinita est ubique tota, adeoque potest comprehendi qui. huscunque terminis. min. quoad a. εc g. m. patet , quia si per nihil restringitur extensio , manet indefinita ; per seipsam autem reuringi none potet t. Igitur pb. q. I. m. Non datur extensio finita , nisi secundum se sit indennita ; ergo per hane non restringitur extensio indefinita; quia alias rediret quaestio . per quidnam restringatur extensio indefinita extensionis finitae. Anti pb. extensio indefinita est ubique tota; quin omnis extensio finita , sublata figura, manet indefinita , ergo omnis extensio estseeundum se indefinita.
Pb. a. Figura nee est formaliter eadem eum extensione, nee continuative, ergo realiter distinguitur. Ant. quoad I. m. patet . quia id ea extensionis indefinitae non includit ideam figurae. quoad a. m. pb. ubi incipit figura ibi non datur extensio,e go figura non est eontinuative eadem. D. A nt. - . figura ibi incipit, ubi desinit; sed ubi desinit, ibi nan datur extensio, ergo. ConL Quaeeunque eontinuative sum eadem eodem modo obvertatur divisim , quo obversantur eonjunctim ; sed extensio indefinita Sfigura non obveruntur eodem modo divisim , quo obversantur eonjunctim. ergo. min. pb. figura destruit rationem extensionis indefinitae, ergo eoujunsim non eodem modo obversantur. . pb. Figura tollit ideam extensionis , ergo non est idem eum extensione. pia Rot. Extensio est sutipsius in ulterius tensio, sed hane tollit figura, ergo. Pb. 4. Datur aliquis easus, in quo sentimus nobis obversari figuris, quin sentiamus obversari extensionem , ergo revera sunt aliquid distinctum. pb. Ant. quando figurae comparantur inter se secundum prois portiones mathematteas 3 aut quando figura comparatur seeum ipsa; sentimus nos in recto tendere tantum in fiPras, ergo. o G Pb. r.