Danielis Heinsii de contemptu mortis libri IV Ad nobilissimum amplissimumque virum Ianvm Rvtgersivm

191쪽

r DE CONTEMPT MORTI s. dicuntur, i p. 'o Exodi, ad Dei filium, a Patribus referuntur.

Neminem autem plenius illustriusque animo illius praesentiam vidisse quam Dauidem e cujus stirpe natus est. Qui de nepote suo, tanquam de amico aliquo, de cujus aduentu multa quotidie audimus , passim actit. Adeo ut spiritu illium tactus, voces saepe admirabili fiducia plenas, tanquam fulmina quaedam aut tonitrua emittat. Ut cum Psalmo 16 certissimus de resurrecstione sua, in propter Christum, triumphum de morte his verbis ducit Propter hocitatum in cor

meum, em exulta hetua mea infimi caro mea requies in Je Aoniam non derelinque animam meam in inferno, nec dabis sanctum tuum evidere corruptionem. Et cum 23. exclamat: nam etsi ambulauero in medio umbrae mortis, non timebo malae quoniam tu mecum es. Et Ii8. Non moriarim Uiuam. Atque haec omnia memor

foederis, pacti, quod exprimitur ab eo Psal-

minas et Iuravit ominis Dauidi veritatem, e Mnon fusctabitur eum. Fructum ventris tui insidet

192쪽

i ponam Ad quae simul loca, sicut Spe veteres diuersa jungunt ac respiciunt, allusit

autor.

Hinc illa quae de sceptro eius, de potentia, viribus ac aeternitate regni pauim oc currunt. Hinc quae toto secundo leguntur, inprimis illa, Postula a me, es in haereditatem tuam dabo tibi omnes gentes, terminosque terra

diruue in possessionem tuam Reges eos virga ferre tanquam affiguli confringes eos. Huius numine contactum Isaiam vatem magnum ac sublimem, de qui ipso genere dicendi stirpem regiam, qua oriundus dicitur, spirare videtur ventura, tanquam visa S conspecta pridem descripsisse. Hinc praeclaras illas, coelestes de illius regno prophetias. Qualis extat cap. li plane poetica cujus initium, Nascetur virga de radicetes fias de radice eius ascendet. Et praecipue quo nunc respexit, illa Iudicabit in luctiatia pauperes, arguet in equitate, cinabita biliquet cum agno, pardus cum haedo acclibabit, et vitu-

193쪽

tu es vise pascentur. Idem Sibylla fecisse quas ea ipsa Isaiae

verba expressiste, Virgilio illaruini interprete apparer inflitorum oraculis plena sunt Graecorum atque Romanorum scripta. Hinc apparere, eum quem fides nos rarespicit, esse aeternum, quia semper fuit esse populi sui spem unam. delicias, quia antequam ad nos venisset, suis adfuit, suis ad harunt, suos deduxit ac direxit, praecipue, certissimis de aduentu suo promi ionibus, inestimabili ratione, ab ipso mundi initio, aduersus vim mortis ac terrorem erexit. quod nihil mirum, cum vita sit,i vitae origo. Idque donec venit, at Se homo inter homines versatus est Venisse enim tandem, , ex virgine castissima verum induisse hominem , qui Deus semper fuit, mansit, In saeculamis. nebit

Quo aduentu dubium non esse, quin Sanctii

194쪽

Sancti omnes eo tempore superstites, quanquam pauci admodum , ineffabile atque incredibile animo conceperint gaudium. quod priusquam discederent e vita, mortis

victorem, maeternae Vitae praedem ac sponsorem, ante oculos viderent atque amplecte

rentur,.

Illum unum igitur de nobis, quamdiu vivimus, animo esse infigendum: illum mane, meridie , vesperi, ac noctu cogitandum. Quaecunque enim praestitit, pro nobis praestitisse. Ab ineunte autem vita, praestitis e plurina a Iacuisse in tuguriolo, plorasse ac vagijssie cum multorum denique innocentium crudeli caede, ad interitum ac necem crudelissimam, quaesinum fuisse. Etiam, a generis humani hoste, diuexatum in deserto ac ludibrio fuisse habitumh ab amicis autem suis, quorum causa venerat, indigne exceptum Coeli denique ac terrae dominum, sed quem neque hoc, neque illa, capit, famem, laborem, ac calamitates nostras, dum hoc onus nostrum baiulat, tulisse. Postr X

195쪽

i DC CONTEMPTU MORTIS.rno, prae angore, dum inferni vires omnesta aeternos cruciatus sentit, grumos sanguinis sudasse. Atque eorum finem ac conclusionem, execrandam atque horrendam mora

tem fuisse. Haec si semper cogitemus, si in illis cruciatibus illius , semper oberremus, eosque

anentis oculo praesentes semper habeamus; facile futurum, ut ineptiarum omnium obliti, prius achrymas ac gemitus quam voces effundamus. Si praesertim in hac contemplatione, mortem semper expectemus. Quae quocunqne tempore est ventura, morte iulius fractam ac contritam esse. Eum qui pro nobis est mortuus, eundem esse qui a Sanctis omnibus tam diu expectatus fuerat quia nostra, illorum vita erat. Cui vera sacrificia a nobis offerenda esse non quidem qualia fuere antiquorum, sed ardentes gemitus, qui ex vera poenitentia, hcogitatione de miseria ac peccatorum magnia tudine procedant sed colloquia cum eo.&ssa-

196쪽

&ilagrantes preces. In quibus tria potissinatim spectanda.Primo quisiit ille quem assamur. Aternus nempe Dei vivi ac aeterni filius; mors o tis, ac fons vitae. Secundo, quaenam illa sint qua pertulit plagae, nempe, vulnera, ac postremo mors ipsa quam nec terra neque Sol videre sustuavit. Adeo, ut hic, coelo abijsse videretur illa luce erepta, ad conspectum rei tam indignae lateret. Tertio, qui nos simus. Peccatores nempe miseri. Quarto, quid illius morte consecuti simus Liberationem nempe ab ea, ma poena, quam merueramus. Ideoque, ab horrore illius ac formidine. Cujus tam stupenda fuit bonitas, ut immani, uuaere humana manu trajectus, merum ex eodem nostri effunderet amorem. Aquam nempe sanguinem. Vnde S. Augustinus; ex Dominico latere, nostra sacramenta profluxisse ait. Et S. Chrysostomus,

197쪽

Precandum ergo saepe, iue intenta voce siue etiam, sine ulla. interdum enim cor sus sicere quod tacet, quia vim amoris sui effundere non potest. Idque cum in omni vita faciendum, tum praecipue cum finis eius imminet. Tum, quo magis vox deficit, eo magis intendendum esse animum, ad Deum cum fiducia in eius filium, qui vitam in se habet, Iam eam nobis morte sua peperit, accedendum. Ac praecipue petendam esse fidem Cujus vis est tanta, ut dum vivimus,

mortem non timeat, qui vitam intuetur &cum morimur, eam facillime contemnat,

qui de futuris cogitat. Hac occasione magni aliquot commemorantur heroes, qui in veteri foedere intentos assidue in seruatorem habuerunt oculos, adeo ut naturam post se relinquerent, multisque testarentur miraculis, quam longe supra ipsam essent. Quales fuisse, tres Patria chas, Deboram, Gedeonem Iephten, Samsonem, Eliam Elisaeum, id rach, Mesach, Aliednego etiam Salomonem de Dauidem,

ante

198쪽

anite iam dictum qui templum, omni apparatu splendidum magnificumque, regi venturo condidit. Cum ille, sola paupertate contentus, in tuguriolo natus, de Sanctis salutatus fuerit In primis Simeone, qui intemplo aduentum ei hunc est gratulatus; inest abili perculsus gaudio, quod ante mortem , ipsam vitam, ipsam mortis mortem, vidisset, saluta stet tetigisset quia ante animo venturum viderat. Fidei enim id munus , ut semper Christum videat hoc quoque tempore semper eum, ubi nunc fluaspiciat non , ut quondam in carne imbecillem, sed jam gloriosum ac triumphantem non tamen sine carne nostra.

In hoc uno spectaculo, eam oblecti re sese,

Accum intuetur eum, non modo mortem, sed flammas omnes, cruce ac tormenta omnia contemnere et in ipsi imo morte vitam viuere, non quam deponit, sed quam inchoat qui ea praeditus hinc abit. Ea autem cum diuina innitatur doda ri- nae:

199쪽

i DE NON TEMPTU MORTIS.nae, hinc petendam esse veram sapientiam cum qua neque Aristotelica ac ne Socratica quidem dogmata, quamquam magna sui parte ex codem fonte profluxerint,c si conferenda quod in Hebraeorum ac Graecorum scriptis, veritas sit reuelata. Assiduam quoque vitae innocentiam, tendam esse, bonisque cogitationibus atque operibus vacandum nihil enim esse mala conscientia grauius, quae futuras post morte poenas imp ijs in hac vita proponit. Adeo, ut ante obitum , vitam omni morte grauiorem sentiant. Quare, probitu incumbendum sedulo. Atque inprimis adhibendam poenitentiam, quae praeteritam emendat vitam, praesentem autem in ossicio continet,

Serium in his rebus studium, longe ijs

omnibus praesi are, quae aut ambiuntur, aurin vita tractantur. Qualia nonnulla hic commemorantur, quae nonnullos a coelesti

bus abducunt qualia sunt, poesis, astrono

mia,

200쪽

mia, juris scientia aut medicinae tum vero regum negocia ac principum. Quae nonnulli ita tractant, ut de rege aetern non cogitent. Cum nemo, nisii liber illis, aspirare ad Dominum ac creatorem suum queat.

Quare iterum, quod libro primo dictum fuerat, repetitur sensus nempe rationi subjicciendos, atque ab illis separandam esse mentem. luce priori suo statu nunc excidit. Hac occasione, locus de felicitate primorum in Paradiso parentum, deque eorum crimine, quo haereditatem mortis propagarunt, agitur. Cujus vim Dei filium, morte sua pro sus deleuisse. Quo in coelum recepto, tanquam duce praeuio, secutam esse fidam militum manum, qui tormentis nullis, nullis minis, ad terrorem . mortis agi ac compelli potuerunt quia praecessit se ducem suum at

que principem sciebant. Qui hoc ipso satis

ostenderunt, semel fractam mortis vim fuisse V praeclare dicat Athanasiius, certil-Z. et simum