장음표시 사용
241쪽
ut existant, Scime, ut sunt, moi- species, quae ipsa miliast fg ustunt non sibi vendicant secundum te, ut sint intellegibiles . Secundae veto sunt in duplici differentia, nam
quaedam factae sunt, ut reprae se tent, tanquam ministrantia intellectui, idest ut eius instrumenta , mista secundum se considerata sunt solum in potentia intelligibilia , dc ut illustiata, actu intelligibilia, sed si .lum secundum relucentiam, idest, obiective. Quaedam Nero repraesentant, ut actus, & persectiones intes-Iestiis, quibus formaliter intelligit, de ist sunt species intelligibiles, quae faciunt obiectum repraesentatin actu intelligibile in tuo ipsum intollectum. Quarto notandum Muod in mantasia lata virtualiter continentur spe-vies, unde siqius quaerat cur intelle ctus agens ex phantasinate Petri eliciat speciem hominis , dc non equi, ratio in pron)ptu erit, quia scilicet talis species scilicet hominis inibi virtualiter continetur , di non species. equi. Quinto notandum, quod phantasmata dupliciter considerari pos. sunt. Primo ut sunt instrumenta iii-tellectus agentis, ad producendam speciem intelligibilem, de prout coniunguntur anime intellectivae , ex qua coniunctione fiunt instrumenta habilia ad producendam speciem intelligibilem , εoncurrendo cum principali agente , scilicet cum intellectu agente . Non quod haec costin cito sit illustratio ut voluit Fetrarie sis in sed sit proportio,& aptatio phantasinatu ad hoc ut secundum relucentiam obiective fiant intelligibilia in actu . Nec promen hoc ita liturn cessitas spectetum, ut sinale Banes attribuit Caietano facies ipsum coincidere cu Henrico,)qilia tesucentia est
quaedam di sposito, ad hoc ut intellectus agens a pliantasinatibus eliciat intelligibilium secundum Tenucentiam, ad genus intelligibilium immateridium absolute, & simpliciter. Secundo modo possiant considam . ut materia ex qua intellectus agens deducit species, & ipd est , quod prol diuersitate naturaephantasmatu , diuersae eliciuntur spestes, sed tamen phantasmata sunt solum mairia subiectiva , ita ut non Murrant sic instrumentaliter ad determinandam actionem lectus agentis , possunt tamen dici instrumenta inodificatwe, qui am dificant actionem intellectus age
iis, ut pro ipsis stet, non so
Secundo loco princi laeti ponun tur duae concrisiones. Prima cones sio est . Intellectus utitur phantas. matibus ,r tanquam instrumentis ad producendas species intelli iles. obati P. Sicut calor chim an, a sensiti uigeneraticarnem , ita phantasmata cum intelleictu agente producunt speciem. Sed calor hoc habet ut inst mentum animae . Ergo & phant imata hoc habet ut instrumenta inici lectus agentis. Minor est nota,
maior fuit supra explicata . . v Secunda conclusio contra Henricum,& caeteros. Saepius Aristot.n minauit species. Probatur ex tex. o.
tertii huius, dum dicit animam i telleium esse locum specierum, dctex. 38. quod lapis non est in anima. sed species lapicis, de quod actuatur speciebus sicut materia formis. Ad primum , primo respondetur ad natorem, quod valet oe causse principali, & non de instrumentali, ut lant phantasmata. Nacernimus quod etiam semen attingit animari
rationalem, quoad vitionem, ut do. Cet S. D. I. par. quaest. IIS. artic. 2.
Secundo dicimus , quod etsi pha
242쪽
rasmata ut materialia sunt non pos- LECTIO XVIII.
Rit producerest ciem ,'t tamen illustiata sunt , sic cum intellectu agente ad eam producendam instrumentaIiter concurrere possunt. per hoc patet ad secundum. Ad tertium dicendum ad probationeini antecedentis, quod non est yadem ratio, quia visus non potest assumi, ut instrumentum ad prod .ccndum quid spirituale, ut flatu .assiimi phantasmata. Secundo dacia .rer, quod cum phantasia secundum se sit materialis, &singularis, non potest producere speciem uniuers
Iem, &spiritualem principaliter, sed
- Ad quartum dicendum, mod m, specie producta duo sunt conssideranda. Primum est obiectum extrins cum , quod repraesentat,cuius phai thasma est inlisantasia. Secundum,est immaterialitas , re ae 2ntat Gnim materiale, immaterialiter. Primo modo assimilatur phantasiae, cuobie o. Secundo vero, in quo stat. vera similitudo, assimilatur, intellectui. Ad quintum dicendum,quod duplex est materia. Prima dicitur in potcntia ad formam, de secunda ad speciem intelligibilem . Item quaedam est causa essestiua principalis , quaedam instrumentalis . Aristot. locutus est de prima materia, de de primo efficiente, nos de secundis loqui-anur, quae possunt coincidere.
Ad sextum dicendum , quod species differentes specie sunt plurcs, ac
differentes numero nequaqua squia species non praeuariat principia indiuiduantia , nisi per accinens, & ideo Petrus, Paulus, & Antonius repraesentur una specie ho
VIdetur quod sic. Nam Phil. hi
4ex. m. dicit, quod semper intelligit. Sed anima nostra non semiaret intelligit, sed quandoque sic, de quandoque non . Ergo non erit pars animae, sed substantia Narata. . Secundo. Phil. ltex. I9. ait intel- Iectum esse separatum, immix tum Ergo non est in animae Ergo est substantia separata. Terto in eodem tex. dicit, quod
intellectus estens actu, sed nihil est smul in potentia, & in actu . Ergo si anima est intellectus possibilis ;id est in potentia,non erit intellectus agens, qui est in actu, & sic erit substantia sisarata. Quarto ibidem videtur affirmare. suod in intellectu Mente idem in intellectus,de res intellecta. Sed hoc
tanto hoc ibidem subinfert , s
paratus autem Q hoc , quod vere est, & hoc solum perpetuum, oc immortale. Si ergo est quid separatu auergo non erit in nobis.
Sexto. Potentiae fluunt abessentia animae.Sed intellectus agens vide tur animae inine per participati inem superioris intellectus. Ergo. Septimo hoc conatur probare Cain ieiniam de mente Phil. sic. Ex rati ne Phil. videlicet, in omni natura
est aliquid quod est omnia fieri, o aliquid quod est omnia facere nihil aliud amplius habemus nisi quod
in natura intellectuali sicut datur vens,ita datur paties, prout causae inia sunt effectui. Sed ex noc nos non possumus deducere , quod sicut patiens est pars animae, ita etiam agenstit
243쪽
si pari animae sed potius quod agens est pars animae sit substantia separata illuminatiua
Octavo. Quia Phil. attribuit intellectili agenti,quod intelligat. Sed malum fossium est intelligere in homine. Ergo intelligere intellectus agentis
erit substantiet separate, maxime cum vocet hunc intellectum, immixtum de separatum Pro quaestione examinanda non est opus multa percurrere, aeum hic potius disputem' de intentione Phil. 'uamde Veritate- ad rei tamen es ritatem, di ad Atiae mentem perlinserandam, primo quaedam annotabi. mus, deinde conchasionem veram
prodimimus , tertio siet satis argu
Quoad primum primo sciendum est, quod circa praesentem dissiculta. sem sunt multς opiniones Prima agitur 61it opinio Rim adii,
de Avicennae, qui tenuerunt animam rationalem es formam informante, de non assistentem,& tamen negau xunt intellectum agentem esse pariε animae. Unde Alexander dicebatesiesse primam causam, Quae sicut vocatur bona , quia est cauta boni tatis,ita vocatur intellectus agens , quoniam est causa omnis intellectionis, Sed Avicenna eum vocabat ultimam intelligentiam, mundo inseriori praesidentem,quem euam datricem formatum nominauit,eo proeter,quia Omnes formas innuit, de intellisum gentem,qui aio inserioribus intellegibilibus species intelligibiles producit. Αlij autem qui tenuerunt animam intellectivam non esse formam insor- man tem,sed assistentem,fecerunt i n- tellectum agentem substantiam sepa- Tertio igitur notandum,quod pro Ratistin pter multas rationes ponimus intelle- cur aerat. crum agentemasse tentiam anu . His est is Ptima est ut dicebamus,quia in omni teluctus natura persectassi datur potentia pas- raem.
sua ordinata ad actum,ur ea quoquo datur potentia activa, potens reduc
se pastiuam ad actum . Nec valet, P potentia senstiuara mere passiua,S non habeat acituum nisi ex strinsecit,.s obiectum. Nam potentia sensili semper intelligitur iub actuyriino, di solumin potentia ad actumsecu dum, od non verificatur de intellectu possibili. Sed,& addimus, quod
sensus habet moueri ab obiecto e strinseco, ad quod terminat cima-aetio, ut in se est. Intellectus vero de.
Bet moueri ab intelligibili, ut in spisH.Secunda ratio est,quia agens, τassum ad unum genus, vel speciem pernnent, nam si materia est in potensia ad unam numero formam, dinaractivum cam reducens ad hanc bomam,s ad unam Drmamst te,d
tur activum, eam reducens ad unam
specie.Cum igit intellectus possitatis, 5 agens, ammo ipsum intelligetest
num secundum speciem, nam in effectu arguimns unitatem cau sie. Ergo intellectus agens erit unus secum
dum speciem cum possibili, de sic non erit substantia seMais, quae differt specie Tertia ratio est, quia anima in sim enere est perfecti, & consequenterebet habere omnia quae ipectant ad eius perfectione Cum eis intellectus agens eam conitituat inesse
Guo , Mut possit, lis in tae passivo.s deficit in intellectu possibili, surplere. debet per intesimum agente . ratam, etiam secundum animam,dcl ec hae rationes valeant etiam pro pro alii serum tarundum virtutem, quas halione conelusionis. , sed pro maiori omnes opiniones detestatur Cassim claritate.
lica fides. Et ideo stabimus superius Secundo loco principali ponitur plicatis, s. quod intellectus agens talis conclusio.Intellectius agens non
244쪽
melasio, est substantia separata,sed est poten- tellectus agens erit potentia animae, probac.. tia ammae. Probatur primo. In omni & non siibstantia separata. Respon- natura,in qua inueniuntur potentia, dent Aduersatij,quia assimilatio in &actus,et 1 aliquid,quod se haber,ur ter intellectum tem,& habitum materia,& aliquid quod se habet, ut in hoc stat, quod utimur habitu,qua-λrma. Talis est anima intelliaetiua , do volumus,& ita intellectu agente .
quae quandoque est in porentia ad Sed contra. Id quo urimur, quanis intelligere, & quandoque actu intel- do volumus, non est siubstantia sepa-ligit. Eino. Minor est nota. Maior fian rata. Sed intellectu agente per aduer
datur inpra rationem Arist. tex. II. sarios,utimur quando volumus.
Respondet Caiet. quod utique haec go non erit substantia separata. Mi duo sunt in omni natura, sed non in- nor nota . Maior probatur primo. trinsece,& λ aliter; sed vel forma Quia sic intellectus in serre posset violitet,vel Ciliter,quia .s in natura tali, lentiam intelligentiae, vel ad suam sermateria eriti seca,&causa extrin- uirirtem eam habere. Secundo,qiuas . si ratio Arist. hocsbluracludit. achio intellectus agentis est modifi-Sed contra. Primo. Quia Phy l. S--cata adhunc intellecto possibilem.Erit in animam reps iri a timi in eo erit ei propria: Nam substan tia solentiam, similitudinem materiae, de parata est modificanua', & non m --,rationem: gentis,& patientis, .dificata materiae autem correspondet amas in. Ad primum dicimus', quod quan Minsecus,&passivos mali', suum db Phil dixit intellectum semper in . , Π, proprium activum, & non comune, relligere, non loquebatur de uirest eis Isicut cuilibet potentiae passiuς natura' etia agentαsed de possibili in actii se moesmndet sua activa natur cudb,qui est idem cum re intellecta ,.. lis. Igitur hae proportiones saluandae cuia res intellecta,est ipse intellectus.. sint uiter intellectum agent & possi Sed haec responsio non placet Caiet. bile, & cons uenter intellectus ages quia Plat abselute dixit, quod intelia non potest dici activum separatum. lestiat est idem cum re intellecta, AeSecundo. Quia anima est natura' non dixitcum re i ntellecta,ut inteli
refcta'. Ergo debet in se habere cta est. Nam differentia est inter ipsa, principia suae persectionis. Erg'si in rem intellectam,& re intellecta ut in ea datur principium passivum intelis resecta est. Primo mo conuenit su lactionis , ire eoquoque dandum erit :statiqui saparatae. Scdo aut ino itelle-- principium activum. Confirmatur. ciui nostro At Ois Phil.ncnexpresia Quia si intellectias agens est causa in- serit hac reduplicationem, eam tami r Echionis,& est sultantiasiparata, , subintelligendam voluit,.quoniam consequenter erit sebstantia libera. rex. II: dixit. Animam stiandum in-Ergo poteririlluminare phantasma- tellccium,c non stcundum esse, im in non illuminare &c.&sic poterit telli sibilia esse, do secundum sensum, 'dati homo qui omnibus sensibus be- sensibilia. Ontra illi id, quod Arist. ne accommodatinnunquam intelli- loquebatur tuc de intellectu in actui gan& sic ab intrinsecoac semesuec instat Caietadicendo, hanc resp.essem t. dari homo bestia.. pii erilem Sed immerito tantam nota Secundo principaliter Arist.in tex. dat S. mutusci es sio, nam his .iου. de roru at intellectum agen- locuti mitras Lepe vii nar Phil. ut dii tem habitum . Sed habitus alteri im. 9. Metapiurex. II.dixit. Id existere in
de non perst subsistit. Ermiau. actu, piodnon est in polemiata quis
245쪽
Idetur quod non . rorma, quae determinatas. dispositiones requirit,his corruptis, de pitur, quaa sequitur eorum esse. Sed
causa in actu, est simul cum suo effectu in actu, quod nullus potest negare,explicuit igitur Arist. rem per ii tissima verba, qua propterea possunt esse quasi synonyma Ad secundum dicendum, quod ecse separarum a materia,& immixtum dupliciter stat. Primo absolute,& sina iciter, & hoc conuenit substantssseparatis, nec hoc asseruit Phil de uitellectu agente vel possibili. Secun- do selum ab organo corporeb; quae anima requitie determi irato dispo- siparatio stat pro hoc statu ; cum in- sitiones in materia. Igitur his digentia corporis,ut obiectum est,& pus, & ipsa comampitur. .. . 2 se est separatus ab organo corporali, Sectando. Cessante ratione animi neque est mixtus cum aliquo corpo- videtes ipsi nima oesiam. Sed ratio reo organo. Nam Phil.supradixerat innima est dare corpori esse tueret, intellectum pol sibilein eme separatu, Mintelligere. Ergo dum, lim ces ad& ideo idem voluit probarelae intel- incorpore, lectu agente, quia agens est nobilius defeci z: . . patiente,unde ratio pro nobis est, na Tettio. vitio animae intellecti enullus dubitaret, quod sibstantia se- cum materia aut est ipsa anima', aut parata. esset nobilior intelleau nostro est eius accidens separabile.Si primit, possibili. corpus esset ilicorruptibile quia si Ad tertitam dicendum est,non in- per remanet anima, rem an id illaunio. Si secundor,non idetur,qi πν. modo accidens separabile possit nu tenere duas sub Mimas . nu. conuenire, quod idem secundu ira di-- uersa sit in potentia, de in actinsicut: ima respectu intellectus possibilis. dicitur in potentia, de respectu agentis in actu hoc in genere intelligi
Ad quartum dic sientad primum. Ad quinium dicendum, quod tac' non loquebatur , nec de intellectu agente, neade possibili,sed de tota labitantia ammae,quae est scparabilis, de - tinmortalis, & ideo dixit hoc, quod vere est,s. substati t. lata intollectiva. Ad festum dicendum nihil Ofticere, quod passiones fluant abessentiai animae,quatenus est immaterialis, MILi actio, est modificata in illa
Ad septimum dictum est . . Ad octauum ducimus e in . Non enim negamus intelligere intelle arto.Si anima renianta coIIoare corrupto, corruptio non esset hi stantialis, sed di idqmalis , conua Phil. s. Phvs Prob. Quia principia permanerent incorrupta .f. materia prima ,&aitima quae est forma . I Quinto . odalicui conuenitis cunduin sir,inbpotest ab eo separari, ipsis stante. Sed animae intelloniux conuenit per se esse sormamcorporis. . Igitur cum deficit esse formam co-poris, cumbit,& ipsa. Sexto. Formae separatae a materia, LAngeli, di formae in matGia .c auit mae nostrae non sunt eiusdem speciei. Ergo si illae secundum suam naustam sint separatae, .Lanimana ostHe
ta agente, sed tale . vltimatum, & runt in , arabiles ;& per consequ satanal cum expressione v bi. corruptibiles,& moris . H. UI
246쪽
Iibri te; φ tost 'septimo. Si anima nostra esset ima Si intelligere non est sine phantasia
mpi talis esset infini a in virtute u anima nocti sepa rabilis. Sedrcreundi Nam Phil ex perpetuita eminus, dem intelli gere minest sine phanta- arguit motorent infinitae virtutis. Igia ita, quia anima nihil intelligit sinetiir similiter ex virtute essendi infini. phantas mate. Ergo. ta, rossit natis argumentari vimitem Deci inoqmiato. Quorum v seste Icndi infinitam. Sed anima nulla ortus , unias videtur et iram esse in tertian: odo ela infinita. Ergo. ita S,Sed unus est ortus hominum ,
Oelauo. Sic daretur infinitum in iumentorum stella Sal. Eigo,&i anu Nam per Philosisphum genera- teritus. io est aeterna .mSi ergo anima est i m- imo 'to. Principitam fini corunior talis. Ergo in si altae animae praeces respondet Sed omnia ex nil illo crea serunt. Sed non potest dari infinitum ta sitat. Ergo in nihil u. ti redigentur. tu actu. Ergo. Decimoseptimo . Omnes animae Nono. Sic siccundum Phil. daretur Operationes deficiunt. Ergo i pl.i non resurrectio mortuorum. Sed hoc est erit sempiternae durationis. falsum cum ipse I9. Metaphysice di- Decimo M liuo. Sicam. separacat, quo .l a priuatio:ic ad hab: tu non specie distingiterentur. cum suo-datuc regressus. Probo assimi pium. stantiae separatiae distinguatitur sp, Vniri corpori, est animae nati trale. cie, dc uni ty disturgite emur numero Ergo ibare separata a corpore erit ei ex principiis indiuiduamibus. Vide- contra naturam. Sed nullum violena tur autem irrconvcniens, quod idem tum perpetuum. Igitur animi re ini- distinguatur specie,ssc iitimoro. rctur co pori. Et secundo quia sepa- Decimonono. Hoc probatar aurata est pus, &consequenter imperia ctoritatibus Arist. Nam i 2. Diu. persecta. Igitur appetit suam persectioia conditionalem si, de eius immortalinem, qua cosequetur petr reunionem late dubie locutus est. cum corpore. Vigesimo. ldem 2. Phyctex. 83.co. Decimo. Nulla res potest manere numerat animae D intellectivam in. sine propria operatione. Sed si anima ter formas gener.ibiles , de corrupibseparata remaneret, staret sine proa biles, de quibtis dicit se tratacturum pria operatione. Ergo. Maior est cla Vigesimoprimo. Idem 1. Phys terita. Minoe probatur. Nam intelligere i 2 dicit animam esse naturam , e
cum phalasmate est operatio aninic: h nc non posse separari, nisi secundi I Sed phantasna non potest esse in I tionem, quod autem non separatur anima separata. Ereo. se in Jum esse, mortale est . Undecimo per ph:l. 7. Metaph. Vigesinosccutido. idem Physipartes,quae possunt remanere separata dicit formam non esse locum , quiar a toto sunt clementa.Sed anima no h us si aratur a locato, forma veroeli elementum. Ergo . non separ3tur ab eo cuius cit forma . .
Duodecimo. Nihil quod esse ince Vigesimo terito. Ide octauo Physipit, est aeternum per Pini. primo Cς- xc . 32. dici z, quod principia , qu ae se
Ii.Sed anima incepit esse. Ergo. mirent per accidens sunt corruptibia Tertiodecim οὐ Corrupto intelle- lia.Sed anima est principium moturnctu, corrumpitur anima. Sed intello. peracodens, Ergo.ctus passivus per Phil. hic est corru-
Decimoquario. Per eunde a Phil.
Vigesimo quarto. Idem duodeciamo Metaph. aiscrit,quod Deo italai-IMperpetuo incit,nobis aut cui pauco
247쪽
tempore. Ergo anima non erit perpetua, & immortalis. Vigesimo quinto . Tertio Eth. inquit, Homines sortes in morte timere i , quia ultimum terribilium est metrs, & post hanc vitam nihil boni, vel mali videtur supei est e. Vigesimo sexto. In primo de animatex. I s. dicit, quod si anima nihil intelligit sine phantasinate, non erit separabilis. Modo in hoc tertio tex. 39. determinat eam nihil pol se intelligere sine phantasmate. Ergo dis sinit
Vigesimo septimo. Uel anima n stra educitur de potentia materiae,vel creatur. Si primum, est corruptibilis. Si secundum , non videtur affirmatum a Phil. Vigesimo omuo. Si anima est se, arabilis, potest'moueri de loco adocum , At hoc est contra Arist. sexto Phys. dicentem , indivisibile nullo modo posse moueri. V igeumo nono. In secudo de Anima habet, quod nodum notum est. Utruintellectus sit soarabilis secundum
rem,&virum sit unitus sicut forma unitur materiae, vcl ut nauta via itur naui.
Trigesimo. Idem Arist. in hoc tertio loquedo de intellectu ressibili, &agete diuersimode loqui videtur. Nade agente ait, quod est separatus inessendo, sed possibilis solum secudum
quid ditate, unde est sicut figura, quae& si secundum se neq. lignea, ne l. aerea sit tame,no potest elle nisi in aliqua materia,& ita intellectus, quamvis ut intellectus non sit in ma , cum non sit alligatus oryano corporali, tamen non potest este sine materia. Trigeumo primo arguitur aliis aris gumentis. Corruptibile, & incorruptibile differunt genere per Arist. Io. Metaphy. Sed anima bruti, & anima hominis non differunt Senere, cum conueniant in genere animalis. Ergolli anima bruti est corruptibilis, talis
quoque erit anima hominis. Trigesimo secundo. Damasci asserit Angelum no natura,sed gratia esi se incorruptibilem. Ergo, & anima nostra. Probatur sequela, quia anima nostra est natura Angelo inferior. Trigesimo tertio. Natura in coria ruptibilis habet,quod sit semper. Sed antinae nostrae non fuerunt semper, cum receperint esse post non eis eis. Ergo. Trigesimo quarto. Anima nostra secti dii suam ei tentia est sorma corporis. Sed ipsa per mortem deficit ab in sorinatione corporis. Ergo moritur. Triget imo quinto. Quςcunque co-
iunguntur in uno esse, coniunguntur etiam una immortalitate, vel mortalitate. Sed anima vegetativa, de sensi liua coniungit mur in uno esse, cum anima intellectiva, cu tantum si unuine hominis . Erro si post mortem
corporis anima nec vegetat, nec sensit, signum erit quod sit mortua. Trigesimo sexto. Natura inserior non attingit naturam superioris, sicut smia non attingit naturam hominis. Sed homo est natura inferior Angelo. Ergo non poterit peruenire ad persostione substantiaru separatarum,ut
intelli sat siue phantasmate , sed post
morte corporis nullum est phalasma. Ergo nec anima.
Trigesimo septimo. Habet Arist.
primo Phy. omne finitum consumi, aliquo ablato Sed anima nostra finita est, & eius bonu minuitur per peccatum. Ergo tandem ad interitum deueniet.
Trigesimo octauo. Debilitas effect tu ostendit debilitate causiς. Sed nos videmus hominem ad senectutem prinperante continuo debilitari. Ergo&anima, quae est eius causa, ita ut tamdem moriente corpore , dc ipsa in
248쪽
ribri textu. 2II ex nihilo,in nihil redigendum venit.
Sed anima est exnihil. Ergo. Quadragesimo. Omne quod est per se subsiliens est hoc aliquid, per Arist. in praedicamentis. Sed anima nostra non potest esse hoc aliquid , eum tale sit completum in specie, &non pars, ut est anima nostra. Ergo non potest per se subsistere. Quadragesimo primo. Vnius essetiqvnus est modus estendi. Ergo unus modus operandi. Ergo animς natura quae est unius essentiae non habebit modum intelligendi,nisi per conuersione ad phantasmata. Ergo est mortalis. Prima consequentia patet, quia modus operandi est secudii modu eLsendi. Secunda. Quia talem modum in hac vita retinet,Tertia. Quia hoc docuit Arist. Quadragesimo secundo . Denominatio fit a superabundatiori ex sexto Phy. Sed operati es animae
quae eam ostendunt mortalem superabundant, scilicet tot operationes pertinentes ad eam, ut est uegetativa, de sensitiva, praeualent enim uni intelligere. Ergo. Quadragesimo tertio. De nominatiost ab eo quod ptaeualet. Sed Operationes ostendeles animam mortalem praeualent in homine,prevalent enim persectae,& efficaces operationes inn- suum in omnibus fere hominibus, intelligere obscuro, dc confuso,& paucorum hominum.
Quadragesimo quarto. Anima ut intellectiva etiam est , est actus corporis secundum .S. D. Ergo est mortalis. Probatur sequela, quia sic est actus corporis, quod deficit. Quadragesimo quinto Per Arist. hic c. de intellectu agete,solus intellectus agens est immortalis, possibilis vero
corrumpitur, quodam interius corrupto. Sed intcllectus possibilis est intrinsectis animae,ut patet per eundem i Arist. Ergo eo correpto corrumpitur
Quadragesimo sexto . Anima non est hoc aliquid. Ergo non est in Gruptibilis. Antecedens est Arist. dicentis animo eine quo,& non quod. Sequela tenet quia, sic no habebit nisi esse compositi subsistentis, quod corrumpitur.
uadragesimo septimo. Intellige-tiae no possunt habere modum in stelligendi animae humanae. i.discursum. Ergo nec anima humana poterit habere modii intelligedi intelligetiaru, .s. sine phantasmate. Probatur primo, quia in hoc distinguuntur in intelligere Secundo, quia operationes non possunt transmutari, ita ut discurrere sit simplex intelligere,Jcecsitra . Tertio, quia ab intrinseco habet anima intelligere cu phantasmate, V cons quenter inseparabiliter.Quarto,qilia Arist. nullam posuit intelligentia sinem pore,quod moueret. Quadragesimo octavo. Irrationabile videtur quod dentur quaedas
tentigin anima otiosae. At tales essent in anima separata omnes operati nes vegetatiuae, & sensitiuae. Ergo. Quadragesimo nono. Aristoteles miracula ignorauit. At miraculu:est, uod Brina stet, sine eo cuius dicitui brma,& maius quam quod in sacramento altaris accidens stet sine stibi isto,cum vnio accidentis cum subiecto sit accidentalis,& dissolubilis,animae vero cum corpore sit per se, o essentialis. Ergo. Ouinuuagesimo. Si anima stat separata. Ergo tunc erit substantia separata. Hoc salsu, quia talis non consideratur a Physico nisi ut principiumotus, ut dicitur instatio phy. Anima autem consideratur quidditatiue, de secundum se. Ergo. Qui liquagesimo primo. Inter apis petitum intellectivum, & sensitiuum
249쪽
est estinua pii 'na&vicissitudinaria
victoria, sed in anima se palatan . rurest esse pugna, nec patia ira vieto ita, Ergo. Quinquagesimo secuido. Anima, ab extriis seco non potest aduenire Ergo erit mortalis. Consequentia admitti-riir. Antecedes probatur. lytimo. Quia sic anima existeret ante corpus. Secundo. lunas esset, quam uatormaret contra Arii l. ita Diuitiorum, ubi negat formam praecedere id , cuius est serma. Tertio. ita subicctuno prPcedit animam, sicut nec anima suine-etum. Quarto. Quia non potest elleformaeitcntialis corporis si prius est completa in se, na exoch tuo Metaph. quae liunt per se, utrumque est in po- ctia, neutrum stat pen se mini'. Quia sic se haberet ut intelligentia ad orbem. Sexto. Quia anima defini- ir per subiecti ina ex Arist. 1. de Anima , ct 7. Metaphy. quia dicit necessariam habitudinem ad ipsinn, Ergo de hicitur o potentia materiae,seu su
Q unquagesimo tertio. Vere i mortale non pore si esse principium formale corruptibilium. At anima est principium formale operationu ccr-riiptibilium, scilicet nutrition f, augmen ita c. Ergo Soc. Quinquagesimo quarto. Anima si ne materia no producitur, Ergo nec sine ea esse potest. Probatui ,quia unum insert aliud. Quinquagesimo quinto. Generatio hominis est uni voca, ct simpliciter ab homine. Ergo generas generat sorii an homo anima, alitcr er gen cl. assecundum qu d , cum non. P. ucati Patet iam, nec Ibrnia, sed latum faciat
Ergo nec anima. Ergo semper scit. Hoc falsum. Ergo. Probatui seqnela, quia idem est iudicium de toto,
te ς terno no potest esse esse stus nouus sine eius mutatione, ex Alist. sexto phy. a. textu sexto usque ad is. Ergo anima non potest de nouC creari, naDeus est agens aeternum, agens sine sui mutatione. Quinquagcsimo octavo. Anima coniuncta persectior dicitur quam separata. Sed in statu contumctionis parum cognoscit. Ergo multo magis separata . Hoc autem videtur inconu niens, quod sit substantia separata intellectualis, S parum intelligat. Ergo mei:us dicitur,quod cum corpore in
Pro decisione huius magnae quaestionis, quae de summa rerum agit. Primo aliqua annotabimus. Secui do veram conclusioncm ponemus, dc probabimus . Tertio defensabinrita expositioncm S. D. in lec t. io .a Caiet. impugnatam a l. irro risimia dcbimus ob tectis. Qii ad primum notandum cst famotiores opiniones de immortalitate ala imael tessitiat. Dicendum est
ci ptius, quod praesens quaestio dupliciter po tost displitari. Primes secundum verita ςm, S ita quat iis niuiti tenuerint Arist. seci,st animam ino talem, vel de hac rς dubium suis te, t
men sistanc iam eoruin propriam sententiani anuuam esse immortalem profitetur, ut Greg. Niisenus. Scotus. Helvetis,ec Thomas Calet. Secundo modo potest disrutari de me te Arist. de viro li: c modo cana examinabi.
.i Qti idam ergo ut Epicurei Saducei, de quidam alij Herciici,apud Castro
lib. r. ad Uei sub hercscs, v cibo anima abibi ute teducrunt a iij nam ei e niorialem,
250쪽
talem propter quod eam nominabat humorum complexionem , hanc quesententia videtur remisse Galenus , eam tamen retractasse credo lib. de timore,& rigore, in quo illos laudat, qui animam secerunt immortalem.
Immortalitate autem anil Tae omnes Catolici in dubie , de libenti si me fatentur,& inter Philosophos Tris-
megistus, Diogenes, Tucidides,T.:les Milesius, Zoroastes, Anaxagoras, Aratus, Feressides Pytagoras, Plotinus, Porphyrius, Plato,ac multi alla apud Nicolaum Fabentinum lib. primo de
Immortalitate animae, Cap. I I.
Sed quoad mentem Aristi quidam
volui, ut Iustin' Martir, Theodosius, dc duo Gregori), Niisenus,de Nagia tenus, & cum his Thomas Caietanus, quod sen erit animam es le Ccr- ruptibilem,& Mortalem. Alii vero tenent ut Scotus in quarto dist. 4 I.q. 2.
Helveus, de Niphus Aristotilem de hac re fuisse dubium. At alii defendunt Aristotilem tenuisse indubie animam nostram esse sempiternam , de immortalem. Ita S D. cum I cetariensi 2.contra gentes. Cap.79. O limpidorus, Aminonius, Philopolitis, Simplicius,& Avicenna, apud Mirandii lanii, jib. . de examine vanitatis, Cap. 9. Albertus Magnus tractatu 2.& in . Diit. 8. quaest. s. Eti ubi tuas lib. 9. leperent Philosophia G. i 8.de fere om
Secundo notandum. Quod petapetaum dupliciter sumitur. Primo pro perpetuo simpliciter, si pro eo, q, nec initi uin habuit, nec finem habebit. Secundo pro perpetuo secundum quid, c. a parte post, quod quidem habuit ortum, sed non habebit interitu , hoc secundo modo qnam mus, &dicimus mimam esse perpetuam,
Hoc autem bifariam intelligi po-
trinseco, quomodo dicimus etia Angelos esse perpetuos. Hoc ergo secuncio modo,& non primo naodo air minostram immortalon tacimus, assiriamam iisq; Oppositu periclitosum ellein fide. Primo, quia amma nostia a Deo creatur ut in clependens iit tala, a corpore. Secundo, quia ab aliquo nopotest occidi Mat. io. Terilo. qiua id videtur definiuisse Conciliu in Latmran ense tertium, uub l eone. t O. Sessione S Non est tamen deside, hoc euidenti ratione naturali polle deduci, ut docuit Caietanus, non enim Ecclesia dii liniuit hoc esse certum, Cuidens, ex lumine naturali, sed probabile , nam aliter non errassent multi
Tertio notandum, quod immota tale , incorruptibile duplex est. Primum ab iturinseco,& hoc est illud, quod compositioncm ex contrari s non admittit, nec materiam nouit. Sccundum ab extrinseco, de hoc est illud quod secundum se est in coria ruptibile, a. ab intrinseco, tamen ab aliquo extrinseco principio corrumpi potes , ut sunt corpora c. Ticilia, Manimae nostrae, quae secundum se suentia incCrruptibilia, de laine ab omnipotente In nil illium redigi possunt. Facimus ergo animam incorruptibilem hic ab iit trita seco, oc si non ab ex- strinseco, quia omnia Deo sub ljciunt. Quarto notandum, quod forma non uicatur corriimpi, bifariam po- teli intelligi. Pi imo ratione liti e hoc quidem veram cst de omni soriama , siue iit educta de potentia mat riae, siue deforis veniat, nam forma dicit cile,& acium,quae absunt a corruptione. Secundo ratione subiecti, siue per accidens, re ita omnes soringeductae de potentia materi e corrumpuntur ad corruptionem subrecti, stanon possunt habere elle iii si in subiecto. At mimae non educto dc potentia naateira: non corrum s uatiir, quia