Bartholomaei Regij Todeschini Opusculorum liber primus. Ad illustriss. & excellentiss. d. Octauium Farnesium

161쪽

r Problemata,

Saltem Latini ne sint iniuriir neq; per vim occupent alienat Gricis tuum reddant Φ, ut ne vestigium Gr citatis lic loqui lassit appareat. Vtantur suo digammar ut pariter & scriptione, & locutione fit latina,ne instar vespertilionis inter aues, aut Germani bracchati inter It los oberret , peculiari quodam stigmate signata,quae peregrinam arguat. Sensit hoc Paullus Cicalinus, primarius medicinae profestior iaacademia Ticinensi, atq, in omni scientiarum genere oculatissimus: cuius ingenium ego tacitus mecum admirari , quam infra merit laudare, malo.

I I I. AN Pythias apud Terentium in Eunucho,

virilium amputationem Chaereae minitari senem putet, cum ait: Minitatur illi, quod moechis fieri Iolet. An vero hoc est, poenam raphani, quae apud Athenienses illis erat constituta, qui in adulterio deprehensi essenti de qua interpres Aristophanis in Pluto. Cum prauertim Athenis agi lingat Terentius, comoediarum argumenta.

AN recte sentiant,qui paragraphus lamb

162쪽

tur Id est, linea. An vero genere main, sculeo proferri liceat,ut subaudiatur, εμώκεα Id est, Rellula. Neq; enim erui potest ex e - mo vocabuli, quid tale, quo probetur usque, quaque lineam subaudiendam esset Neque tia; neae speciem, aut figuram praeserre videtur si i gnum illud, quo legum capita in segmenta dii uiduntur; quae sunt periodi , siue ambitus veri borum, certiq; sententiae comprehensiones . 1; V.

A N ridendus sit adagiorum colle ctor

Erasinus, qui Horatii locum: Mactata veniet lenior bostia. Perperam interpretatur,cu dicit: Lenior honia

ii his verbis hoc sentit: Ubi hostia Veneri macta ea suerit, Glyceram fore leniorem. Sic exP suit Lambinus & Porphyrio. Sed nescio an etiam ipsi interpretes sint allucinati. Dixerat

G .n .Paullo ante Horatius :In me tota ruens Uenua

,1 onum deseruit. Quibus verbis ostendit, quire in se Venerem, quq accenderit eum amore Glycerae. Hanc sacrificio mitiorem s re dicit. Lenior, itaq; non ad Glyceram,sed ad Venerem reserendum ceseo,cui sacrificia fiant η qua placata,vel ipsius Horatii flamma amoris extinguatur, vel Veneris beneficio in amore . h a respon-

163쪽

respondeat Glycera . Vtcumq; sit tolerabilior Lambini, & Porphyrionis error si modo e ror dicendus est quam Erasmi, Quod si inter

adagia reserendus sit hic locus,non de mansueto intelligendus erit , sed in eum quadrabit, quem iratum atq; insensum muneribus placari posse confidimus. Vt, si magistratum,vel principem nobis iratum hoIlia mactata, Id est,muneribus oblatis, ira deposita, mitiorem futurudicamus: Quod vero de cultro supra frontem ducto somniat Erasmus, facessat ut ab re ali nissimum.

AN recte sentiat Muretus, qui in Eunucho Terenti, Ch re et tribuit verba , quq sunt

Parmenonis: Numquam defugiam autoritatem . Quod neq; orationis patitur oeconomia,&a Terentiano candore at ienum: ut haec ita proferat Chaerea: Iubeo,cogo atq; impero: & continuo addat, numquam defugiam autoritatem: sine ulla dictione,cuius beneficio consequentia antecedentibus concinnentur. Tum etiam , si Chaerea se violatae uirginis autorem profiteri uoluisset,non liqc et ata voce pronunciasset ver har O Parmeno , mearum voluptatum muω- ιον perfector . Item sub monuit me Parmeno,

ibi seruus, quod ego arripui. Pythias etiam

164쪽

his verbis, non Chqream, sed Parmenonen facit autorem: ο scelerium Parmenonem , qώhune supposuit nobis. Neque enim credendum est, tam sui oblitum umquam suisse Terentium , ut pugnantia loqueretur e & Chqream aperti medacii reum produceret in Theatrum. . Sint igitur verba Parmenonis, qui neget se se Φ detrectaturum prouinciam,quin autor,& ince- ptor sit gratiae referendae meretricibus, a Chaerea persuasus, qui dixerat non modo non reis

prehensurum id quemquam, sed omnes approbaturos , si quis illis erucibus meretrices intel- ligit vicem reponeret , qua a descent amatatem habent deisi tam . An legendum sit in Persio: sat. F. . . . . . Quodcumq; in penem venit amarum ris An vero littera canina in mutam, leui tractus transformata, pro, amarum, amatum sit lege

it dum, ne longe petenda, aut dentibus . c quod aiunt) trahenda sit expositio. Suspicabaturo id Fabius Bellonius Iurisconsultus, publicus a' legum professor, dimidium animi meq: cuius

memoria ita excipient omnes anni consequen i tes, ut nulla qui diuturnitas , neq; reuoluta se

is culorum periodus eam delere possit et licet eu.s cui omne genus amplissimς dignitatis excelsa iit parauerat, indoles, reipublicς litterariae ina ao uidens pestilentia, in ipso elatis flore sustule- rit. Sed ne traus uersum me agat concepi

165쪽

ex recordatione dolor, quem Paullus frater ilia Ilus , si non abstergere penitus, certe, leuius vepungat, efficere potest: qua do, veluti acceptam Cursu lapada,per manus traditam prouinciam,

pari nominis celebritate gerit: pergo ad id quod institui. v III. AN sit usq; quaq; imitandus Manutius,qui

in oriographia sua, acidum,cum diphtongo lcribendum esse contendit, ut differat a ratione moduli,hoc est, a quantitate primae positionis, quod est verbum, sequor: in quo verbo, prior sellaba corripitur. Qiasi non sint lex centa,quq a longis derivata corripiantur: & contra quae a breuibus descendentia legantur producta. Nec minus iniuriet facere videtur dictioni, eharvi, cui eadem ratione notam adspirationis esse tollendam censet, ut producatur reum vel optime deducatur.

x N idem Manutius in dictione follemne

L recte iudicet, ubi plus esse dandum antiquitati , alfirmat, quam analogiq: atq; lectorem remittit ad Fellum Pompeium,tamquam sue sententiae adstipulatorem. In Festo autem

166쪽

ste legiturr Solenne, quod omnibus annis praestari debet. Viderit ipse,subscriptorem ne habeat Festum,an aduersurium. Adde huc,quod eum in, sollemne, mauult antiquitatem, indictione anulua , a seipso dissentiens,etymologia

ut veriorem ac certiorem amplectitur. Tum

in verbo, negligo, non placere sibi dicit, quod in antiquis plerisq; & lapidibus & libris. Α diuinandum sit, quando lapides, di quando analogiam malit .

Robertus Titius lib. q. cap. Iq. I . Contri Adfert nescio quid ex Plutarcho, de piscibus, in eum Terentia locu , qui est in Andriae Etiara puerum inde abiens conveni chremis, Olera o pisciculos minutosferre obolo in csna seni. Quod pisces pro opsonio, κατ' ἐξοχη, positos esse ait, recte & vere id quidem, quod vero ibi Demosthenem adducit, qui Philocrati gulae studium exprobret,non assequor, quomodo id cum cama Chremetis cohaereat: si enim hominem rusticum & senem facere velit deliciarum studiosum:primum repugnabit diminution minis; piscieatos, & dictio paullulum: Tum. Ciceronem habebit ον, qui in oratione pro Sexto Roscio Amerino sic loquitur: In r

oicis moribus, invictu arido. Et paullo postr

167쪽

vita autem haec rustica, quam tu agrestem vocas, parsimoniae, diligentiae magistra est. Tum etiam, si quid hoc ad rem pertinet) nomina fabularia non temere a poetis conficta esse aiunt Id si ita est,Ego, chremem a , quod est, res, negotium , lucrum, dictum arbitror ruui autem negotias, rei augendae atq; lucro in. tentus est, illi in cibo & potu luxus non recte exprobrabitur.. XI.

AN ridiculi sint poetae nostrae statis, qui

nantes pede in uno, ut iniquit Horatius, sine mora versus pangunt ducentos r Illi, in. quam, sint ne ridendi, quod Poematiis suis numerum versuu Praeponunt: quasi exploratum habeant, in manus eorum venturos esse . qui numerare nesciant: praefigunt enim, dissichou, tetrastichon, hexactisonet quo exemplo , dicant

ipsi. Adde etiam si diis placet isticon , tetra- Ilicon, exacticon, sublata adspirationis notarvi, scilicet, de Gr eis quidpiam olfecisse vibdeantur. . ' XII.

AN recte formatum sit adiectivum test

168쪽

rap. II. de trincliniis loquens sic str ibit Testuri ea tum in Hum venise. Vbi ex ignorantia Chalcographorum error natus: qui neglecta hypodiastole , in elenchum inciderunt , qui dicitur, a diuisione ad compositionem , cum le duabus dictionibus unam secerunt. Id talsos habuit ocul is .& ingenio caecutientes Gram

terpretem sacrq scripturae, qui ita vertit: In conuertendo domini at captiuitatem Sιοn.: An ipse verius cscutiat, qui non videt, quanta dexteritate interpres effagerit ambiguum sermonem, qui erat in accusandi casu, nequQiniuris quidquam secerit diglecto Graeci. An credendum sit, non eum potuisse excogitarta Laurentii Gryllo respondentem versionen' , si voluisset. Mirum quod non acusauerit etiam illud,quod in sacris litteris, hanc formula ira Graecam , Ti μοι - .σοι; δ ita vertit: quid mihio tibi Vbi dicereri potuisset , quid mihi rei tecum Sed dum os ponit in caelum quod dicitur sui ipsius obliuiscitur: dumq; iubii.

mia insectatur , humilibus impeditus naeret. De gerudias.n. dum agit, duq; docet, quo modo

illa differant a participiis, hic profert exePla.

169쪽

Tenet me occupatio iuris dicundit gerundium est, nec tempus significosuturum,sed rei administrationem: hoc est,in iure dicundo. Rursus, tenet me cura dotis numeranda. id est , quae numeranda est: participium est suturi sgnificatiuum,sine administratione rei. Haec ille. Hic,

si quid est dilcriminis inter, iuris dicundi,

numeranda dotis, in ipsius resolutione, seu expositione esse arbitror, non in formulis. Hoc tamen illi unum concedo subteriugium,si eo uti velit, quod noluerit distinguere gerundia, a verba libus,quae nonnullis gerundiua d, cuntur. Quanto rectius suae fams consuluisset, si mentis oculos aperuisset, cum Nonium Madicellum insectaretur, de dictione alumnua . Duenim iis,quae a Nonio adducta erat, exemplis, suam defendere ac firmare rationem conatur, haec imprudenter eloquiturr Nee illius exempla ferum facere ostendam, sed mecum Quid causit dicet, quin recta pergat ad pistrinum,

eum sua reciprocatione e Neq; Ciceronem mihi obiiciet, si quem habet assertore suae causit: In quo memini,quam diligenter obseruauerit

Graecorum imitationem. Budarus in commentariis linguae Graece. Vbi etiam haec de Laurentio Valla scripta reliquit. Ego vero Laurentium Vallensem Egregii spiritus virum existimo,seculi sui imperitia offensum cnon enim recte sentit de usu verbi transfero primum la-

170쪽

i tine loquendi consuetudinem constituere sumai ma religione institisse: Deinde iudicia acrima, nia singulari,cum prosectus quoq; diligentiami aequasset, in eam superstitionem sensim dela , sum esse,ut & sese iple, & alios captiosis obse ι uationibus , scribendiq; legibus obligaret. i Hactenus Budius. Addit etiam frigidiora, i cum inquit: Idem Laurentius , θεro tibi esset, bonus amictu, credo tibi fuisse fidelis, proprie di-

citur: per accusativum vero non, nisi alterum, accusativum addas, qui antecedat infinitiuu ei Spero me tibi esse bonum amicum. Ηec verbali Laurentii profert Budaeus: de quibus ipse hoc, modo: Hoc dictum improbare videtur illud a Ciceronis, pro Quintio: Ne ut par quidem sit,

postulat; inferiorem esse patitur . Et ad Attis cum lib. Io. In Italia autem, nos sedentes quid, erimus Nam medios esse iam non licebit.. Caes. tenuem sectemini praedam, quibus licet, esse fortunatissinios. Curtius: Ad vestras ma, nus coniugio, inuitis vobis saluum esse nolo. Addit his etia plura alia, ex optimis quibusq;. scriptoribus exempla, quibus erroris reum. peragit Vallam. Notat etiam,quam imperito, repr-bauerit Valla hanc locutionem, uterque., utrique. Et verba Laurentii adscribit, quae suntis haec: Uter virum accusat, Latinὸ dicitur: Vterque ii, virique vix ausim dicere. Vbi Budqvstr contrai, hoc dictum opponere Postum illud Caesarisi