Ab urbe condita libri

61쪽

Naeuit duos exercitus in agrum Vulsciim legionibu divisis duci: Sp. Furius M. Horatius dextrorsus mari uinam ramatque Ambini Q. Servilius et L. Geganius laeva ad montes eum pergunt neum parte hostis obvius suu popula- ii iisque ii iii in v e similis, quam incus latrocinii mora, discoriliae iustiunt heius et virtutem metuens, per trepidationem raptim secerat, sed ab iusto exercitu iusta ira facta spatio quoque temporis gravior quippe a Vulscis timentibus, ne interim exercitus ab Roma exiret, incursiones in extrema linium lactae eranL Romano contra etiam in hostic mora tuli causa erat, ut hostem ad certamen eliceret. itaque nanibus passim te glis agrorum vicis liue etiam quibusdam exustis, non arbore rugifera, non satis in spem frugum reliciis, omni quae extra moenia fuit hominum pecudumque praeda hacta, Romam uirimque exercitus reducti Parvo intimallo ad respirandum debitorunis dato, postquam quietae res ab hostibus erant, elebrari de integro iuris dictio, et tantum abesse spes veteris levandi senoris,

ut ii thulo novum senus contraheretur in murun a censoribus 2 locat uni saxo quadrat faciendum. cui Succumbere oneri co

acta pli bes quia item dilectum inpedirent non habebanta tribuni plebis tribunos etiam militares patricio omnes co-

etiam gehortis causa strat. 8. setis, inZel Stehendera au-

tineruo

aut die versesiuidete Plebs, . c. 34.

62쪽

a. m. 375. .

principum opibus fecit, L. Aemilium . Valerium quam tum L. Veturium Ser. Sulpiciunt L. et C. Quineuos indisse natos isdem subus obtinuere ui adversus Latiuos Vulscos 4que, qui emiiuncus lFionibus ad Satricum castra habebant nullo inpediente omnibus iunioribus sacramenio adaciis tres

exercitus scriberent, unum ad praesidium urbis, alterum qui ssi qui alibi motus extitisset, ad subila helli mitti posset: tertium longe validissimum P. Valerius et L. Aemilius ad Satricum duxere. ubi cum aciem instructam hostium loco saequo di venissent, ea templo pugnatum et ut nondum satis

Hiram victoriam, sic Prosperae spei pugnam imber ingen tibus moenis usus diremit postero die iteraia pugna, et aliquamdiu aequa virtute fortunaque Ditinae maxime legi nes, longa societate militiam Romanam edoctae, restabant.

eques inmissus ordines turbavit, turbatis signa peditur in 8 lata, quantumque Romana se invexit acies, a iuuin hostes gradu demoti . et ut semel inclinavit pugna, iam intolerabilis Bomana vis erat. ausi instes cum Satricum, quod duo smilia inde aberat, non castra peterent, ab equiis maxime

caesi castra capta direptaque ab Satrico nocie, quae proe is

Ita proxima uti fugae simili agmine petunt Antium ei eum

nonianus exercitus prope vestigiis sequeretur, plus inmentimur quam ira celeritatis habuit. prius itaque moenia in 1itravere hostes, quam Romanus extrema agminis caipere aut morai poSset inde aliquot dies vastalido agro absumpti, nec Romanis satis instructis apparatu bellico ad moenia adgredienda nec illis ad subeundum pugnae casum. Seditio 33 tum inter Antiates Latinosque coorta, cum Antiates victi ma-

63쪽

lis subactique bello, in quo et nati erant et consenuerant, et deditionem spectarent, Latinos ex diutina pace nova desectio renensibus adhuc animis ferociores ad perseverandum in bello saceres sinis certaminis suit, ostquam uirisque apparuit nihil per alteros stare, quo minus incepta perseque

rentur. Latini profecti a societate pacis, ut se halitur, inhonesiae sese vindicaverunt, Antiates incommodis arbitris sa tutarium consiliorum remotis urbem agrosque Romanis dedunt. 4 ira et ahie Latinorum, tui nec Romanos bello laedere nec Vulscos in armis retinere potuerant, eo erupit, ut Satricum

urbem, quae receptaculum primum eis adversae pugna su rat, igni concremarent; nec aliud tectum eius superfuit urbis, cum saces pariter sacris profanisque inicerent, quam 5 matris Matutae templum inde eos nec sua religi nec recundia deum arcuisse dicitur, sed vox horrenda edita ten plo cum tristibus minis, ni nefandos ignes procul delubris

amovissent incensos ea rabIe inpetus Tusculum tulit ob iram, quod deserto communi concilio Latino hum noli in societatem modo Romanam sed etiam iii civitatem se dedis- sent patenti talis portis cum inproviso incidissent, primo clamore oppidum praeter arcem captum est in areem Oppidani refugere eum coniugibus ac liberis, nuntiosque. Romam, qui certiorem de suo casu senatum saeerent, misere.

haud segnius quam de populi Romani dignum sui exercitus Tusculum ductus. L. Quinciliis et Ser. Sulpicius tribunis militum duxere clausas portas Tusculi Latinosque simul

obsidentium atque obsessorum animo hinc moenia Tusculituet vident, illinc arcem oppugnare, teriel una ac paVere.

Pre utros stetisset, quo minus armis discederetur. - altero. 1,

4. Satricum, um Eu Verhuten,

Religiositat ad Seheu die coiter

64쪽

adventus Romanorum mutaverat utriusque partis animos: io Tusculanos ex ingenti meti in stim mam alacritatem, Latinos

ex prope certa ducia mox capiendae arcis, quoniam oppido potirentur, in exiguam de se ipsis spem verterat tollitur ii ex arce clamor ab Tusculanis excipitur aliquanto maiore ab exercitu Romano. utrimque urgentur Latini nec impeius

Tusculanorum decurrentium ex superiore loco sustinent, nec Bomanos subeuntes moenia molientesque obices portarum arcere OS sunt scalis prius moenia capta inde effracta 12 claustra portarum. et cum anceps hostis et a fronte et a tergo urgeret, nec ad pugnam ulla vis nec ad fugam ociquicquam superesset, in medio caesi ad unum omnes recu

perat ab hostibus Tusculo exercitus Romam est reductus. Quanto magis prosperis eo anno bellis tranquilla omnia usoris erant, tanto in urbe vis patrum in dies miseriaeque

plebis crescebant, cum eo ipso, quod necesse erat solvi ci cultas solvendi inpediretur itaque cum iam ex re nihil dari 2 posset, ama et corpore iudicati atque addicti creditoribus satisfaciebant poenaque in vicem fidei cesserat. adeo ergo obnoxios summiserant animos non infimi solum sed princi

65쪽

LiBER M. AP. M. pes etiam se is ui non. modo ad tribunatum anilitum inter

patrici D lietendum, quod tanta vi ut liceret tetenderant,4 sed ne ad ille beios quidem magistratus capessendo lietendosque ulli viro acri experientique animus esset, possessionemque honoris usurpati modo a plebe lier paucos annos 5 recuperasse in perpetuum patres viderentur. ne id nimis litiuum parti alteri esset, parva, ut plerumque solet, rem

sentem moliundi causa iniervenit. M. Fabi Ambusti, potenus Viri cum inter sui corporis homines uini eumad plebem, quod haudqii aquam inter id genus ontemptor eius habet, iur, filiae duae, nulliae Ser. Sulpicio maior, minor L Licinio Stoloni erat illustri quidem viro, tamen plebqio eaque ipsa adfinitas haud spreta gratia in Fabio ad vulgum quaesierat. 6 sorte ita incidit ut in Servi Sulpici tribuni militum domo

sorores Fabiae cum inter se, ut it, sermonibus tempus tererent, lictor Sulpici, cum is de soro se donaum reciperet, forem, ut mos est virga percuteret cum ad id moris eius

insueta expavisset minor Fabia, risui sorori fuit, miranti et smisare id sororem ceterum is risus stimulos parris nobili rebus animo muliebri sinusidit frequentia quoque prosequentium rogantiumque, num quid vellet, credo fortunatum

Fabi e 22. corporis die Gesani iii thei der Patricier, .s, 4.

HierEu trit asyndetis chri filiae duas etc., in specielle Grund. Ser. Sulpicio, maior minor line natu, te ost 1, 3,

dere Consulari ribuite se eam,12 18.6 foris etc. . at die an sieh

66쪽

LlBER I CAP. 34. 35. matrimonium ei sororis visum suique ipsam malo arbitrio, quo proximis ilisque linime anteiri vult, paenituisse oonsu ssam eam ex recenti morsu animi nam pater oris vidisset.

percomatus ,satin salve Merientem uisam doloris, quippe nec satis iam adversus sororem. nec admodum in virlim honoriscam eueuit comiter Miscitando, ut haeretur eam esse scausam, Noris, quod iuneta inpari esset, inpia in domo,

quam nec honos nec gratia intrare posset consolans inde iis sititam Amhitistiis honum animum habere iussit eosdem propediem domi visuram honores, quos apud sororem videat. inde consilia intro cum genero coepit adhibito L. Sextio ustrenuo adulescente, et uius spei nihil praeter genus patrierunt deesseti occasio videbatur rerum novandarum propier ab ingentein im aeris alieni, cuius levamen mali plebes nisi suis in summo imperio locatis nullum speraret a ingen-2dum ad eam cogitatiuitem esse. conando agendoque iam eo

gradum secisse plebeios unde, si porro adnitantur, Pervenire ad summi et patri lius aequari vin honore quam litute possent. in praesentia tribunos plebis fieri placuit, quo nomagis lial sibimet ipsi viam ad ceteros honores aperirent.

ei statique triliuni C. Licinius et I Sextius promulgavere leges 4 omnis adversus opes patriciorum et pro ominodis plebis unam de aere alieno, ut deducto eo de capite, quod usuris

mit Eetii verbiis de stait: an ea cum averteret eo emonem et euit. gl. 8, 3, I haec querentes criminos eonsul ad pluravem sua sponte dicencla eliciebat.

67쪽

M LIBER M. AP. M. a. u. aso. pernumeratum esset, id quod superesset triennio aequis por-5 tionibus persolveretur alteram de modo agrorum, ne quis plus quingenta iugera agri possideret tertiam ne tribunorum

miliuim comitia serent, consulumque utique alter ex plebe erearetur cuncta ingentia, et quae sine certamine maximo obtineri non possent omnium igitur simul rerum, quinini inmodica cupido inter moriales si agri pecunias mimim discrimine proposito conterriti patres cum trepidassent, publicis privatisque consiliis nullo remedio alio praeter expe

tam multis iam ante certaminibus intercessionem invento collegas adversus tribunicias rogationes comparaverunt qui

diserimina, 3. 35. 3. - --pidassent, vergi. 3. 49 6. - Publieis in Senate privatis te . 48. . intreeessionem, obgle ichaer Sena demisu er artenden Pla-

nicti ersorderi,utae sedaelith Mn. s. i. r. si arquata a. a. m.

68쪽

ubi tribus ad suffragium ineundum citari a Licinio sextioque viderunt, stipati patrum praesidiis nec recitari rogationes nec

sollemne quidquam aliud ad seiscendum plebi fieri passi sistini iamque laustra saepe concilio advocato cum pro antiquatis srogationes essent, bene haber inquit sexitus , quando -- dem tantum intercessionem pollere placet, isto ipso telo intabimur plebem. agite dum comitia indicite, patres, tribu-s

ni militum creandis saxo te iuvet sex ista veto, qua nunc concinentes collegas nostros tam laeti uilitis. haud inritae 10 cecidere minae comitia praeter aedilium tribi morumque plebi

nulla sunt habita. Licinius Sextiusque tribuni plebis refecti nullos urities magistratus creari passi sunt eaque solitudo magi trauim ei plebe resciente duos tribunos et iis comitia tribunorum militum tollentibus per quinquemnium umbem tenuit. Alia bella opportune quievera Velitem coloni gestien-36tes otio, quod nullus exercitus Romanus esset, et agrum Romanum aliquotiens incursavere et Tusculum oppugnare adorti sunt eaque res usculanis veteribus sociis novis a civibus opem orantibus verecundia maxime non patres modo

sed etiam plebem movit. remittentibus tribunis plebis o milia per interregem sui, habila, creatique tribuni militum L. Furius A. Manlius Ser. Sulpicius Ser. Cornelius P. et c.

3. remittintibus, 2, 34, 6 Cie. Vere . s. 22 omnia tibi istaeon edam si remittam, also ast

die Tribune sebinder mordeo. s.

69쪽

Valprii alid quaquam tam obedientem in dilectu quam in co-4 mitiis plebem habuere ingentique contentione exercitu scripto prolaeti non ab Tusculo modo summovere hostem, sedo intra suamet ipsum moenia conpulere o bsidebanturque haud patiis vi maiore Velitiine quam Tusculum obsessum inierat. nec tamen ab eis, a quibus obsideri coeptae erant, expug- nari potuere. ante nori creati suiu tribuni miluum, Q. Ser vilius L Veturius A. et M. Cornelii Q. Quinctius M. Fabius. nihil ne ab iis quidem tribunis ad Velitras memorabile sa-

istum. - ii maIore discrimine domi res vertebantur. nam praeter Sextium Liciniumque latores legum, iam octavum tribunos plebis resectos, Fabius quoque tribunus militum, Stolonis socer, quarum legum auctor fueras, arim Sua rem

8ε haud dubium serebat; et eum octo exeollegio uitiinoriam plebi primo iniercessores legum fuissent, quinque sola erant; et ut me solent qui a suis desciscunt capti ei stupenies animi vocibus alienis id 'modo, quod domi praeceptum erat, s intercessioni suae praetendebant Velluris in exercitu plebis

mBgnam parte in abesse, in adventum militum comitia disserridebere, ut ulli versa plebes de suis omni odis suffragium ser- 10 ret. Sextius Liciniusque cum parte collegarum et uno ex tribunis militum Fabio artifices iam tot annorum usu tractandi animos plebis, primores patrum productos interro-

ondo de singulis quae serebantur ad populum satigabant: ii auderentne postulare, ut dum bina iugera agri plebi dixi d

70쪽

renixae, ipsis plus quingenia ligera habere liceret, ut singuli prope trecentoriim civium possiderent agros, plebeio bomihi xi ad tectum necessarium aut locum sepulturae suus pateret ager an placere senore circumveniam plebem, ni o nitus quam sortem creditum solvat, corpus in nem um ac supplicia dare, et gregatim cotidie de soro addictos duci et repleri vinctis nobiles domus, et ubicumque patricius habitet, ibi carcereii privatum esse' maec indigna misellandaq11 3

audi lii elim apud limentes sibimet ipsos naaiore audientium indignatione quant sua in grepuissent, atqui nec agro Occu-2

pandi modum nec fenore trucidandi plebem alium patribus umquam fore adfrmabant, nisi alierum ex plebe consulem, custodem suae libertatis, plebei secissent contemni iam iri 3bunos plebis, quippe quae potestas iam suam ipsa viri stangat intercedendo. non posse aequo iure agi, ubi imperium 4 penes illos, penes se auxilium tantum sit nisi imperio com-

pedes inpediuntur, quamquam Plautus ea filiam cervices vinciri ait. - supplicia, . c. 34, 2: Poena se regatim 2, 23.