장음표시 사용
141쪽
dus Nodorum Lunae in Flamstedianis Tabulis ad ea I-eem Wisthoni legitur IV, 1 V, 4i'; sed est error typographicus, ut pater ex numeris Consequentibus, v g. biennii, qui debet esse duplus praecedentis . Orri. gendus ergo sic, ut ejus dimidium si motus annuus 19, 29', 63', quantum numerant Tabulae Rietiolii s0, D. Ia Hire, Cassini. Α Nobis inventus est gr. I9, 19, 43', t , ' , s , Αε ali,s 34 , que ex quo eruitur motus diurnus nobis 3', res, 38'', 38 V, as . Annis Ist, Tabulae Anglicae dant 7, 27', 22'. Hireanae & Cassinianae I, I ', IO'. Anni Lunares bais bentur malaiplieando per Ia superiores medios motus mensium; proinde ra Menses Synodici nobis conficiunt dies 3 sq, h. 8, 48', 37 , I 8'', sive, ut alii nuis merant 8, 48', 38 ra , vel xo'', & hic est annus Lunaris communior, cui consequenter ad annum S Iarem civilem 36s dierum deficiunt pro annua Epacta , sive aequatione dies ro, h. as, ri', Ia', ut ha hetur in Tabulis tam Hireanis, quam Cassinianis N his d. IO, h. Is, II , Ia , 33 quibus exhibentur Epactae pro inveniendis SyZygiis, dato quovis Ann Tum numero, quarum loco in aliis habetur arcus eis longationis Lunae a Sole in gradibus & minutis. Caris Seniori annus Lunaris fuit dierum 334, h. 8, 48 , 3T , I , qs V, 4o . Quo numero subtracto ab anno Medio Gregoriano Astronomico, relinquit pro annua epacta aequinoctiali dies ro, hor. II, O , 3 V, 34 , t 4 , Eo . Huic suppositioni innixas Calendarii Epactas pro inveniendis Noviluniis mediis Clavias censuit tu ili assu mi posse ad annum groo : Cassimus Parens etiam ultra annum Christi 1 roo, lichi non extendat ultra annos ri 6oo periodi sibi peculiares. Anni Lunares ea ra praecish Lunationibus adhu
142쪽
HARMON. PERIOD. CAP. II. ar hentur a Pbilippo de la Hire in Eclipsium periodo s
communiter tamen a Populis connecti solent cum amnis Solaribus per Epactas civiles II , vel x et dierum, aut per additionem Mensis Embolimaei, sive intercalaris, & tunc annus Lunaris continet XIII Lunati nes, quae absolvuntur diebus 383, hor. 2I, min. 32', 41', vel 42V. Populi qui utuntur anno Lunari iunt Hebraei, Graeci Ueteres, Turcae, &c., sed vario aequanis di modo, qui videri potest apud Cbronologos io , ata quibus non omittendi Sinenses. Singularis fuit aequatio Solaris apud Athenienses, & Numae Pompilii apud Romanos, quorum quadriennium Lunare aequabatur quadriennio Solari, quando, cognito anno Lunari 3s dierum non 333 , Sacerdotes non perturbabant eoiarum Leges, videlicet, ut post primum biennium fieret additio mensis Merhedonii paris et a dierum, post secundum hiennium Merhedonii imparis a 3 dierum: summa enim totalis dierum I si in utraque forisma est eadem . Mensem Embolimaeum addebant Graiaci anno 3 , s , 8 , t l, 16, 36, r9, initio ducto staplenilunio post Solstitium Titivum . Alterum Adaν Hebrai subdunt anno 3, 6, 8, 11, 14s a , 9 sinitio ducto a Luna Paschali in anno Sacro, a Luni Septembris in anno civili. Turea, & Arabes in cycloας annorum inserunt diem intercalarem anno a , s , , t O, 3, 13 , 18, 21, 24, 25, 29, initio ducto a die is Iulii, in quam incidit Fuga Maho metis H gira anno Christi 522. Sinenses ici annum suum Luia narem, constantem II mensibus alternatim 19, & 3o
143쪽
dierum, inchoant ab eo Novilunio, quod propius estas gradui Aquarii, quasi a medio inter Tropicum, atque AEquatorem et & singulis quinquenniis aequantsuum annum cum Solari . In fine Primae In vestigata addidimus caeteris formis annam Helio. Draco utietiniadier. 346, h. 14, 3a , o , quo Sol & caput Dr eonis contrario itinere sibi occurrunt. Ex annorum cognitione devenitur tandem ad conis dendos Cyelox, in quibus certa Lunarium quantitas tinh cum determinato annorum Solarium numero comis pletur. Eb perventum est prim b, comparando veterra observationes cum recentioribus . Secundo, per ad ditionem, quaerendo ex Tabulis numerum aequalentas
dierum, horarum, &c. in motibus utriusque Lumiis naris. At Cycli hae duplici via quaesiti non solent esse ex aetissimi, v. g. Cyclus X X annorum Iulianorum reducit in fine novilunia, & plenilunia media hor. 1. min. 27 . 3lV, 33 , ante priscam sedem, quam habebant initio: a delique nisi habeatur ratio hujus aequationis, inducere potest in errorem sensibilem saltem spol plura saecula. Idem cyclus Solaris Ennea decae te ridis constat is annis Lunaribus, ae praetere, septem aliis Lunationibus, quas dicebamus a variis vario m do insertas. An non esset perfectior Periodus, i Ilua complerentur tam anni Solares. quam Lunares zed quis hanc consonantiam invenit 8 Idcircli tertiam viam aperiemus, comparando invicem proportiones anni Solaris, & Lunaris. Quia vero etiam hac methodo arduum est paria faeere illa tempora ; propterex adverto, qu bd si necessaria foret brevis aliqua aequatio, ea nec impediret moralem aequalitatem, nec exemplo careret. Sic Periodus Annorum ri84 stylo Gregoriano, qua utitur illustris. Praesul Franeiseus Blanebinus in problemate Paschali. propos. III, initici ducta ab anno t6oo aerae Christianae , exigit ut ultimus, qui deberet esse Bissextilis, fili communis 36s dierum; tum enim putat medios Lunae motus resti ui Dissit eo by Corale
144쪽
tui exactissimh ad eamdem seriam , anni diem, ho Eam, minutum, &C. Caeterum quo aequatio suerit brevior, eb cyclus erit perfectior, cum indigeat minori correctione; perfectissimus, si nulla. Viceversa, ed imperfectior periodus, qub majori indigeat correia Hione . Demum, qu5d Astronomorum dissidium ei rea Lunae motus non impediat Cyclos condere, ostendeumus in quinto Fundamento.
Fundamenta, es Artificium Constructionis
I. VII. De Eclipsium perfecta restitutione, ae varietate.
ΡΕrsectissima Eclipsum Apocatastasis.
sive exacta in omnibus circumstantiis, etiam extrinsecis, restitutio, inveniri non potest intra pauca annorum millia.
Id evincunt observationes: Nam Stellae Fixae ab orbe condito ad nostram aetatem spiras diurnas quotidie variare apparuerunt, ut patet ex Continuato a cessu Polaris ad Polum Mundi BOreum, atque ex in tersectione Eclipticae, & AEquatoris perinde enim est, sue dicas Aquinoctia praecedere Tellure mota, sive pixas progredi secundum seriem Signorum Teli re immota . Unde totum circulum, juxta Cassinum, conficient annis ei reiter afroo; tribuit enim sngulis annis si , vel in hypothesi Riecisti amst ; singulis enim annis tribuit so , Ao . Similes varietates in aliis P a COT-
145쪽
corporibus Coelestibus , servata proportione , notatae sunt, ut constat ex lento motu Apogei , sive Apheis Ili etiam primariorum Planetarum Eclipses ergo etiam iasi redirent ad eumdem gradum Zodiaci, eamdem ii Tam, &c. non haberent eumdem respectum extrinsecum ad Fixas , & Planetas , n i si tam illae , quam illorum Apogea suum cursum pariter confecissent; quod cum obtineri non possit intra pauca annorum millia, neque intra hoc spatium idem respectus extrinis secus haberi potest. Quare verissimum est Deum, juxta phrasim Sanctorum, in boe Deatorum earmine nunta quam his eumdem versiculum, sive eamdem Astrorum combinationem iterasse. Quhd si humani vulisis di Isia militudo in tot diversis mortali hus Recundam Divinae mentis ideam indicat, nonnε eamdem monstrant moistus Coelestes per tot saecula mira varietate conliantes p
Neque eadem habitudo, ipsis Eclipsibus quodammodo intrinseca, intra pauca saecula sperari potest restituenda, &omnes circumstantiae per se ad deliquia
Nam quantum ex Eclipsium historia, a pluribus ante Christum saeculis repetita, atque ex oculari nostrorum temporum inspectione indagare licuit, semper aliquam varietatem deprehendimus, vel in Ghscuis rationis quantitate, vel in qualitare, sive ad Austrum, sive ad Boream magis, minusve inclinante. vel in duratione & tempore , vel umbrae ingressis , a que eingressu per diversos gradus peripheriae, sive transitu
per diversas maculas , arque ragiones.
Sit primam Exemplam in singulati Rieetoli 'a comis
146쪽
hinatione: gratulatur hic Auctor, & gratias agit Deo, qu bd sibi reservaserit invenire duas Eelipses usquequaque smiles , quales olim stra optaverant Astrono mi, lichi intervallo annorum sutianorum et 36a, & dierum I 6 e distantes: alteram anno reto ante s hristum Bainhylone a Chaldaeis observatam nocte sequente primam diem Septembris hora ad Meridianum Bononiae relata h. 6, m. 3e, Sole primum Virginis gradum obeunte; alteram anno I 643, die 27 Septembris stylo Gregoriano, a I stylo Iuliano, hor. I. ἰ Sole in gradu Librae 4 ἰ. Fateor utramque fuisse prope nodum Australem , utramque sex digitorum ad Boream, & habere plures alias, sive convenientias, sive approNima. tiones; sed nec erat eadem anni dies, nec eadem Luis minarium longitudo, sed diversus gradus in Zodiae nec eadem distantia a Terris, nec eadem latitudo. Secundo : Nec idem gradus Αnomaliae, cum in primo casu Luna distaret a suo apogeo grad. 16O ; in secundo i63. Tertili: Consequenter in primo casu apparens Lunae diameter erat aliqua nili minor, in secundo aliquanto major. Quarici: Similiter in primo casu Pauld remotiora nodo, in secundo paulli propior; er-g , neque haec combinatio habet omnes circumstantias per se pertinentes ad Eclipsim aequales. Seeundum Exemplum sit in duplici Lunae desectu . quorum alter ab altero caeteroquin remotissimus,
cum invicem distent triginta ferme Saeculis V. CLI annes Domιnieas Caynas i par simillimum visus est invenire in Eclipsi Lunari anni 1 o 3, die a civili men-ss Ianuarii ; & in ea, quae contig t anno 356 aerae Nabona satis in eodeni se th loco zodiaci; eadem anni Iuliani die. & quasi eadem hora; antiquam enim illam cons gnat hor. 5, min. 36', matutin. diei civiis lis 23 Decembris anni 83 ante vulgarem Christi Epocham; recentem ver5 diei tertiae civilis Mensis Ianuarii anni r o 3 stylo Gregoriano, quae dies Anglis,
147쪽
qui Calendarii resormationem non susceperunt, erata a Decembris anni I oa in forma Iuliana. Omisit a tem inquirere, num ea combinatio sit ex iis, quae
per aeeidens dicuntur evenire, an certa periodi lege recurrat, quod nos infra quaeremus, interim adve tendo inter utramque intercedere annos Iulianos Sciis lares completos 2o84. Caeterum in hoc quoque recur
su non unum discrimen est invenire. Etenim obse vatio Babylonica serebat defecisse Lunam ab ortu a stivo, Parisiensis vero, ex appulsu umbrae ad Ariastarchum affert ejus transitum aliquantulum viciniorem nodo. Orientali; ergo nonnihil differunt in qualitate. Quantitas summae obscurationis in primo casu Bahselone videri non potuit, quia Luna occidit deficiens ad
3 circiter digitos. Parisiis in secundo casu et digitor. min. 18' vidit I bilinas de la Hire. Initium Eclipsis
Babylone visae, ut eruitur ex Ptolemaeo Lib. IV Mais gnae syntaxis, fuit hor. 3 , min. 3o' post mediam n etem . Initium vero alterius desectus Parisiis observatum hora s, min. 3 3 post mediam noctem. Sed di Liarentia meridianorum Babylonis ad Fufratem, & Lutetiae ad Sequanam nonne adducit discrimen majus, vel certh non minus horis duabus cum dimidio pHora ergo primae observationis, lichi serὸ eadem numeretur in diversis Meridianis, non erat eadem abs Iuth, sive respectu ejusdem Meridiani, ac proptere, etiam in temporis circumstantia est aliqua diversitas non spernenda. Sed ne quis suspicetur hanc uariet tem in longo saeculorum intervallo reperiri, non auistem intra breve spatium. Sit tertium Exemplum in duobus defectibus Solaribus gradus periodici dominantis, & omnium , qui hoc saeculo in Europa apparuerunt maximis. Primus contigit anno x os, die 12 Maii: Romae, ex observatione III. Franeisei Blanebini initium h. 8, 3ς-, 48
148쪽
post mediam noctem: ro digiti obscurationis hor. Io,
a , t 39, summam obscurationem, aliasque determinaistiones nubes notare prohibuerunt. Finis h. G, 24 , IV.
Nos, qui tum eramus Romae, summam obscurationem existimavimus majorem Io digitis, remanente ad Bois ream parte Solis non obscurata dig. a fer h. Eu misdem desectum Parisiis coram Ludovico Magno, totainque Regia Domo apud Marti observarunt Cassiaas filius, & Do Ia Hire Iunior; initium dubium propter
nubes hor. 8, min. 25 maturi n. finem h. Io, i , 34' , summam obscurationem definierunt undecim digit tum cum aliquot minutis. Di ameter Lunae superabat apparentem Solis diametrum minutis at circiter: qua.
re in Provincia Occitania , & Delphinatu fuit Eclipsis
totalis eum mora, quae mora Arelate dicitur fuisse quinque minutorum , hoc est , omnium possibilium maxima. Proptere1 obscuritas suit summa non sine quodam horrore, qualis non sentitur in noctis teneishris. Venus, Mercurius, & Fixae nudo oculo conspectae , Aves nocturnae a suo nido eruperunt, diurnae in suos sese nidos receperunt. Nihilominus in ea Oh scuritate circa Lunam apparuit quidam fulgor subpallidus, si ve ex inflexione radiorum Solis, sive ex atmosphaera alterutrius Luminarium, juxta varias Phy-scorum sententias. Iunioris parens Philippus de la Hiare in Regia Parisiensi Specula determinavit initium
h. 8 , m. a s , qa matutin. , diametrum Solis 3 i , 4s Di ameter Lunae erat major Solari ex observatione Cassini Seπioris i circiter . Summam obscurationem dig. IO', I 8 ', hor. 9, 3I , εχ', ita tuens differentiam
inter Marti ad occasum, & speculam 1 temporis. Placuit hanc Eclipsm eligere inter plures a nobis viissas, quia com Sol esset non longh a suo Apogeo, re Luna non longe a suo Perigeo, est combinatio valde apta, ut fiat Eclipsis restitutio. Videamus an facta fumTit proximo tempore . nempe in fine illius simplicis
periodi anno ara , die a a Maji, quando pariter fuit
149쪽
t1α SCIENT. ECL. PARS III. Eclipsis Solis totalis in pluribus Galliae Ioeis. sed
quoniam apparens defectus Solis est vera defectio Telluris, in primo Casu anni I Os, motus umbrae tria superficie Terrestri erat ab Africo in Boream : Coepit oriente Sole in Oceano Atlantico inter Cayennam Insulam, & Caput Viride, tum per intermedias Regiones processit versus Tartariam Sinensem , circa cuisius mare Orientale desiit in umbra mera, sive totalis Eclipsis occidente Sole. In secundo casu, nempe anis ni 1 14 Eclipsis totalis, sive umbra mera coepit quiadem oriente Sole citra aequatorem ἱ sed in Oceano Pa ei fico ultra Cali forniam prope meridianum ago tium curvam describens circa superiores Groelandiae partes, quasi circa suum polum, desiit occidente S
Ie in finibus Italiae prope Alpes, ut videri potest in Typo D. Mansteri . Hoc unum discrimen in motu umbrae merae, & locis illi subjectis affert secum tot
differentias, ut caeteras liceat omittere. Quod si tanta varietas, ubi maxima sperabatur aequalitas, nonne hoc confirmat, quod antea dicebamus, exactam Ecli. psium apocatalla sim fugere universas, quae extant Prae4teritorum saeculorum observationes λ, UIII. De Eeliasium resitutisne morali.
Periodica Eclipsium revolutio non frustra inquiritur: varieta S autem , quae intervenit, ut & Astronomorum dissidium in Tabulis, non turbat moralem restitutionem; imo nec physicam, quae est communis suppositio apud Astronomica
rum Tabularum ConditoreS. Fruis
150쪽
Frustra inquiri dicitur quod vel non datur in rerum universitate, vel quod humani ingenii vires ita superat, ut illud assequi cum ordinariae Providentiae auxiliis non valeant, vel quod sit prorsus inutile . . Nihil horum convenit periodo Eclipsium. Non ergo frustra inquiritur; nam prim b, qudd detur in rerum
universitate evincunt observationes; sicut autem Trig nometriae non obstat, quod Diagonalis sit incommensuis rabilis lateri, aut diameter circuli peripheriae; ita in re nostra si motus coelestes forent re ipsa in commensurabiles, non ob llaret quominus per particulas minores, & minciis res in infinitum redigantur ad insensibilia in assignanda differentia: si vero aliqua in motibus Coelestibus ad mitisteretur inconstantia, ea non foret sine certa, & constanisti Lege. SeeunD: Qubd humanum ingenium, Deo adjuvante, earumdem Periodorum rationem reddere possit in Terris, constabit ex cyclis tum Veterum AEgyptiorum,& Chaldaeorum, tum Recentiorum. Tertιῶ : Qubd non sit inutilis inquisitio eruitur ex Objecto; nam praeterquam qu bd clamat vetus adagium: Deus 9 Natura nibiI fraisyra , inde fit mani se itum, quod nulla methodus facilior, aut expeditior inveniendi Eclipses, sive praeteritas, λve futuras , quam applicando ejusmodi Cyclos cum d bitis cautionibus : Quod illi melius intelligent, qui Iongioris calculi mole it iam sint experti: qui nimb teste Seneea s' , frustra a natura tanta spectacula ederentur,s non invenirent spectatores : Nos autem tautis speis saeuiis genuit perditura fructum operis fui, si tam ma-gua , tam palabra non admiremur. Altera pars passim supponitur ab Astronomicarum Tabularum conditoriis bus , scilicet motus Coelestes in aliquo vero sensu esse periodicos, & in sese redeuntes. Quare quando tria prioribus sundamentis visi sumus ponere basim contrariam , re ipsa non adversati sumus communi hypothesi, sed solum exposuimus quo sensu sit intelligenda, ut loquendo in rigore Mathematico, semper in redi-ὶ tu