장음표시 사용
71쪽
S. MI . Exponuntur phasium Lunarium phaenomena. manistitat phases unde desumatur. Quid disserat digitus Emropaeus a Sinico . mltiplex modus determinori Pampitatem futura phasis in Eclipsibus indieatur. Digitos in una Eclipsi non esse aequaler digitis in alia: quo sen-- fu una possit ese major Ia digitis, ω Lunaris pertιu re ad digitos 22 L.
Similis est ratio phasum Lunarium cum multiplici sequenti discrimine . r.' Pallor ante initium verae Eclipsis oritur ex eo , qu bd ob suscetur ab umbragiisne, & penumbra Terrestris atmosphaerae, non enim
statim amittit directum totius Solis aspectum, sed per
partes. t.' Erit deliquium eentrale, quando medium
Eclipsis est in nodis sine ulla latitudine; omne autem deliquium centrale in Luna semper est totala, & cum mora, propter excessum semidiametri umbrae. 3.' Si non sit centrale, adhuc erit totale, & cum mora, quamdiu vera Lunae latitudo minor est excessu semiis diametri umbrae supra semidiametrum Lunae. 4.' I Deliquio partiali ideo non tota Lunae faeies obscuraritur, quia visa Lunae latitudo major est excelsu semia diametri umbrae supra semidiametrum Lunae; ideo pars ejus obscuratur, quia latitudo vera minor est aggregato semidiametri umbrae, & Lunae. s.' In summa obscuratione partiali, qmando non tota Luna immeris gitur umbrae, pars Lunae obscurata vergit ad Boream squando vera Lunae latitudo est Australis, tunc enim
pars Meridionalis globi Lunaris remanet illustrata, quia extra umbram Terrestrem in distantia majori , qu m sit umbrae semidiameter: & apparet sub forma
illa rio Nam leuia, ut repraesentatur in FQ. XXIX ,ee. 5.' Vi- ου Versa , quando vera latitudo est Borealis, ut in Fig. TΛου. XI. 29. Lunae pars, extra umbram illustrata, est Borealis imstar sevba vel situla inversa: reliqua portio Obscu-
72쪽
rata etiamsi major hemisphaerio, respectu alterius discitur Australis. ' Non dantur Lunae defectus annulares , quia diameter umbrae Terrestris semper est lon- gh major Lunari. 8.' Linea Sectionis dividentis paristem illustratam ab obscurata ideo praeseseri circumferentiam majoris circuli, quia semidiameter penumbrae
Τerrestris est longe major semidiametro Lunari; sectio vero coni penumhrae Terrestris, lichi nonnihil obliqua, tamen quia in Lunae Discum projicitur, & apparet parallela hasi, debet videri circulus , & per haec patet
Probatur Tertia. Ad dimetiendam Eclipsis quantitatem dividitur diameter Luminaris obumbrati. Haec diviso fieri poterat in tot partes, quot quis vellet. In Europa, ubi amamus senarium, ejusque multiplices, propter facilem divisionem in partes aliquotas, placuit partiri in II partes aequales, quae vocantur Digiti Meliptiei; quilibet digitus in Go particulas minores, seu minuta prima. Quod libet primum in so' minuta seiscunda, &c. Non desunt tamen, qui singulos digitos dividunt in duodecim lineas, singulas lineas in decem
lineolas, quarum I 44ci occupant totam diametrum.
Astronomis Sinensibus placuit partiri per de eadem zunde apud illos diameter planetae deficientis dividiturin 1 o partes aequales, adeoque digitus Eclipsibus Sinensis est ri diametri praedictae. Singulos deinde digitos partiuntur in fio minuta, & quodlibet minutum a primum in Go' secunda. Hinc in Sinicarum observationum collatione notandum, qua methodo sint peractae: Si enim Sinico more sint habitae, facienda erit reductio per regulam auream: ut enim ro digiti Sinici ad ra ex nostris, ita s digiti Sinici, eorum qu phasis dabit 6 ex nostris, sive semidiametrum. Ubi advertendum I.': canonem ad determinandam phasis quantitatem esse ex dictis, si fiat ut tota diameter ad Iadig., ita ejus portio obscurata nota ex Observatione ad quartum terminum proportionalem. a.' Per eam. dem Diuitiam by Coral
73쪽
dem regulam auream constructas esse tam demonstraistiones Geometricas, atque operationes Trigonometriis
eas, qu1m Tabulas Astronomicas i , qua multiplici methodo ostenditur quot digitorum futura sit Eclipsis: habita ratione vel apparentis inclinationis Orbitae Luis naris cum circulo latitudinis, vel sinuum angulorum, vel scrupulorum incidentiae, de quibus infra, vel differentiae inter semidiametros umbrae, & Lunae, istiusque latitudinem ; quae ultima methodus reliquis brevior &facilior, ut in Invest. III exponetur. 3.' Quia apparentes Planetarum diametri aliquando sunt majores, ut in Perigeo; aliquando minores, ut in Apogeo; idcirco
stante eodem numero digitorum variatur quantitas absoluta, illis respondens in arcu circuli verticalis, vel alterius, quem pro mensura constanti quis vellet assum eis
te. 4.' Proinde digitus in una Eclipsi non est aequalis digito in alia; nisi forth Planetae deficientis diameter apis pareat sub eodem angulo. 3.' In Luna propter motum Oscillationis variatur etiam angulus, sub quo aliis visa fuit eadem macula in eadem distantia a Tellure . 5 φQuamvis Lunae diameter non nisi in ta digitos dividatur, tamen aliquando ab Astronomis plures, quam i 2 obscurationis digiti computantur, quia scilicet post totalem Lunae immersionem in umbram adhuc superest alia umbrae portio percurrenda antequam incipiat emersio. .' Et si diameter umbrae in loco ubi secatur a Luna, aliquando excedat diametrum Lunae rh triplo, ut 45',3s' ad aci , 49'; tamen obscurationis digiti nunquam ad duplum diametri Lunaris, sive ad 24 digitos perveniunt. Ratio est, quia in deliquiis centralibus in quibus maxima est Eclipsis quantitas, haec eruitur ex summa semidiametrorum Lunae, & umbrae: Casus au tem maximh favorabilis foret, quando Luna Perigea, cujus semidiam. t 6' ς', opponitur Soli Apogeo, tune summa Parallaxium juxta Cassin. Tab. est 62, 2I': unde subtracta semidiametro Solis as', 45', remanent pro semi-
ινὶ Ex Nostris vid. XI, di seqq.
74쪽
semidiametro umbrae 46 , 3s ''; proinde cum XII digiti dentur toti diametro Lunari, etiamsi semidiametro
umbrae adderetur integrum minutum propter atm sphaeram, nunquam excederet dig. XXII, 33', ademque deliquium semper minus XXIV digitis. In Tab.
XXXI, Cassin. . maxima quantitas Eclipsis Lunaris noratur , dig. XXII, 36 ; addit enim semidiametro umbrae ro ,. Ea ad calcem Primae Partis adjecta est nobis Tab. V. Modum ex illa eruendi Lunaris Eclipsis quantitatem, damus Investigat. III, g. XlII. 8.' Maxima oh icurationis quantitas, quae notata sit per haec tempora. suit digitorum 2 a ἰ an. tras , d. ai Octobris , quando centrum Lunae transivit proph centrum umbrae. 9 Eclipsum phi sim, & quantitatem variant
tria elementa, nimirum apparentes Luminarium diametri, ut patet ex terminis. Crassities Coni umbrosi
Terrestris, major in minori Solis distantia a Tellure . In conjunctionibus visa Lunae latitudo: in Oppositionibus vera ejusdem latitudo, sive distantia ab Ecliptica, cujus vice utemur saepius argumento latitudinis, sive distantia a Nodis: Motus horarius Lunae a Sole, proprie loquendo, non variat phalim , sed durationemὼ qud enim tardior est talis motus, eli diuturniorem facit Eclipsim . Praxim mensurandae phasis, & capiendae Quantitatis vide in Ordine observandi Eclipses. IO.' Ratio cur cornua initio Eclipsis Solaris respiciant occasum, in fine ortum; in Eclipsi Lunari viceversa, est, quia in desectu Solari motus Lunae obscurantis est ab occasu in Ortum; in deliquio Lunae, motus umbrae Terreistris est ab ortu in occasum: In medio autem defectu partiali cornuum cuspides parallelae sunt viae Lunari propter distantiam aequalem hinc inde ab
arcu conjungente centra vel Luminarium , vel Lunae.& umbrae. Quae res eur oeealtato v. g Zisidio Solis D sco nou subtrabatur nobis pars proportionalis, V. g. d
midium Luminis in aεre, Iieea subirabatar dimidia θ cies Deida etiam in Solis imagine. Respondetur. quia
75쪽
lumen , quod nos circumstat, oritur non solsim a r diis directis. sed etiam a reflexis, refractis, & in flais ctis, ergo subtracta medietate radiorum directorum stantum, non debet subtrahi media quantitas luminis, quo fruimur in aere. Vice versa, subtracta illa medi tate radiorum directorum, subtrahi debet dimidia spe. ei es in Solis imagine, desunt enim totidem particula irradiantis exemplaris.
Caeli parte, iriss in omni Eetiptι ea gradu eouintingere , 9 in quavis et vatione supra boriron. tem seu vera sme apparenti. a.' Quod iam non semel acciderit ut in occasu Luna deficeret, utroque suis pra Terram conspicuo sidere . Ex admerso, a u. 1 33sd. 28 ΜHi, Luna partialiteν defetebat in Do orta, aeum Sol esset vieinas Oeeafai. 3.' Solis defemonem in- egere ab ejus limbo oeeidentali, do ere in limba Orieneali a quod respes. me obsermatur etiam tu partialibust defctibur, fimo Barea Abus , si e Austra libar. eam aliisquά levi, ae rara exceptioWe, qualem vidit Maeli linus Tubinga is Vs, d. 3 octobris, quando incoepist deficere portio Sol a declinans ad ortum ' grad. . oe δε- fessio eremit ad dig. a 2 . Vieemersa , Lavare deli aram eommauiter iue ero ab eiur limbo orienta i , desueret, in limbo occidentali. quod feriatum etiam qua τῶ deliis quium partiale totum erat ad Boream, mel ex integra adta Plistas Lib. II, e. l. Molinus Theg si . Diqitiam by Corale
76쪽
a e gastrum a initium enim fuit in hemispbario orient ιi , Muir in bemispharis Oeeidentali. me quoque datar
Dear exeeptioni, qualem vidit Κeplerus t j au. Iso 3,g8 Nomemb. b. 6, at'; quid simile aestamerae Τvchcian. 1394, 19 Octobr. h. s , 4.' In desemburrentratibus t eoeuntibas in eadem linea eentris Terra, θ' Laminarium Is in immersione latitudo Luna erat Bais realis, in emersione erat Australix, viceversa , ut Luis minare erumpat ex parte quasi diametraliter oppositδ. se eontigit an deliquis Lunari am 1 36, d. I9 Aeptemis
bris. s.' Si defectus sint tartiales , t imo aliquando σeotatis non eentrales tam immersio quam emersio Uuis
numquam es ex eadem rarae, v. g. Australi , ut in δε- G aio tota It inter diem 28 , 9 2st Cimilem Iunii amx χχ. D partialibur Luna deliquiis, quando bae bab
sat magnam Iatitudinem Borealem , pars obscurata me gebat ad Austram cs' vieeversa, quando babebat magnam Latitarinem Aasratim , pars obumbrata erat Borealιε. c.' Conferendo semitas umbra tu una Eeliis eum tinoribus alterias quod eurius obtinetur tu Luna ex adve
so appulsu ad macular, mel exitu ab illis in von facile es inmenire semiram umbra in and Eetipsi Omm ηδ eamrim. ae 1emitam umbrae in altera Eeliis. I.' Ali or des
Eus viderunt regiones maxι me BoreaIes , quos reLPa Europa flore vidi, quamvis caeteroquin Mi fre senti res in Zonis temperaris, ae potissmum in zona Toreiada . 8.ψ Collatis inmieem mariarum regionum observationibus Lunare deli artim , apparuit plusquam integro b ami*baerio Terrefri, serius tamen oeeidentalibus ultrata hemispbaerium, in quo prim3 apparuerat. Rceversa, ire Solari defectu et si umbra mera pereurrat aliquando uiatra Iso eradus eirculi maximi, nunqaam auditum essperearrisse integrum riuuris hemispharium. s.' Nee eoisdem momento temporis primi mobilis duos mississe EeI psim Solis partialem, qui in latitudine distarent eentam gra Ioau. 1724, d. a 2 Maji quo tempore magnata
77쪽
pare Gallia videbat Solarem defessum totalem Londitanum , Florentia, Bononia, Palamium, Ingol adiam non desiit midere dimersas Solis particulas οῦ adedque umbra mera diameter tanc refringebatur inter senes Galliae. g. XIX. Eclipses diri posse in quisis gradu Eclipticae. O
Solis elevatione: error Asrologorum notatus . cur So. . Iures incipiant a limbo occidentali , de na/it in Orientuli ; Lunares viceversa. Exceptio, ejusque fundamenis rum . se dari deliquium Lunae totale ad eamdem CapupIagam cognominem . Cur circa Telluris polos aliquae E cliptes vice. Lunares vιderi a plusquam integro bem sphaerio Terreseri, non Nero Solares , quae prιM Kparens Uccidentalibus a
In praedictis stat sua cuique ratio
Et primδ, utriusque Luminaris Eclipses etiam i in tales contingere possunt in qaovir Ecliptι eae grao,
etiam circa meridianum loci. Ratio est, quia continingunt circa nodos Lunares: motust autem nodorum
Lunarium caeteroquin retrogradus est per singulos gradus Eclipticae; ergo labentibus saeculis circa quemvis gradum Eclipticae contingere possunt utriusque Luminaris Eclipses. Sed illi gradus intersecantur ab aliquo meridiano, nec est fundamentum excipiendi ullum a meridianum , sicuti non excipitur ullus gradus Eclipti cae ; ergo circa dati loci meridianum possunt evenire, aded que deliquium Lunae circa mediam noctem: desectio Solis circa meridiem loci etiam toralis , ut pate-hit ex infra dicendis de spatio , quod peragitur ab umbra mera, quae in Africa, quam alibi frequentior. Consequenter falsum est illud pronuntiarum quorundam Astrologorum apud Terta Ilia uam ad Scapulam et
Sot no ae potes pati deliquium , positur in suo bypsi mare , Astrum nunc dicitur culmen attingere, quando at
78쪽
ringit meridianum, eo quod habeat summam altitudi nem , quam eo die Potest habere seu domicilio, quod
circa meridiem suas exerat vires. 2.' Lunare deliquium non solum partiale , sed etiam totale videri potest quando amborum Lumina. Tium apparet non tantum centrum, sed totus aterque globus supra Horizontem conspicuus. Verum hoc odi portunios solvetur in Observatione ordinis Temp ris, &c. 3.' Solis defectio ine pere debet ex limbo bemi ba rii oeeidentalis, quia ultima veteris Lunae phasis erat ad occasum Solis ; cum autem Luna habeat motum proprium velociorem , hinc assequitur Solem tardi rem, praetergrediens obumbrat, & emergit ab ortu,
ut deinde fiat prima phasis novae Lunae. Vice versa, deliquium Lunae ineipere debet ab ejus limbo bemis bae. rii orientalis, quia hic limbus est, qui primo obviat cono umbrae Terrestris, comitantis motum Solis in opis positu gradu Zodiaci : debet insuper desinere in limis ho occidentali, quia hic est, qui in motu proprio gboccasu in ortum ultim li egreditur a cono umbrae Temrestris I ad elique Dar tertium . Nihilominus datur iciocus excep ioni, in Solaribus quidem ex magna latitudinis parallaxi, essiciente apparentem lunae viam Cum inisclinatione graduum ferh ao; si enim tune in visib diconjunctione apparens Lunae latitudo sit aequalis aggregato semidiametrorum Luminarium, poterit minui arcus in er centra eo Iumdem, oriente Sole, ejus defectio incipere a limbo orientali, si vera laritudo Lunae si Borealis decrescens; vel circa Solis occasum . si vera latitudo Lunae sit Australis decrescens: poterit deis sinere desectio ex limbo occidentali , si occidente Sole vera Lunae latitudo Borealis si crescens, vel orienis te Sole latitudo Australis crescat. Similiter tu Luna. ribus in oppositione, quae fiat in gradu nonagesimo; si latitudo Lunae sit aequalis aggregato semidiametri 1 unae , & umbrae in momento plenilunii, non dabitur G a deli.
79쪽
deliquium Lunare; sed quia Luna sic perstringil umis
bram , poterit extra oppositionem paulsem imminuto arcu inter centra dari exiguum deliquium vix ἰ par-- tis digiti, & incipere a limbo occidentali: talis auistem a reus imminuetur, si Australis Lunae latitudo de erescat: poterit desinere ex limbo orientali, si posita praedicta aequalitate vera Lunae Iatitudo sit Borealis tr scens . Vide Replerum loco cit. & Rieeiolum Almageis
sti L. V , c. ra , in Schol. .' In defectibus centralibus, quando tales sint, ut in eadem linea consistant centra Solis, Lunae, & TeuIuris, Luminaria sunt in altero nodorum- Uel ergo desectio fit ad nodum Ascendentem; & latitudo Lunae, quae a mea erat Australis, deinde fit Borealis, quia tunc Luna a signis A stralibus transit ad Borealia . Vel desectio fit ad nodum Descendentem, & latitudo Lunae, quae antea erat Borealis, mutatur in Australem , quia tunc Luna a signis Borealibus transir ad Australia. In hoc ea su immersio, & emetfio fieri debet ad TQ m. mrtes, quas ea diametro oppositas in disco Lunati, Fig. XXIX. ut videre est in Fig. XXIX, lit. o a , ubi Luna ante deliquium habebat latitudinem Borealem, post appulsum in occasu al nodum Descendentem, acquirit Australem, & egreditur ab Ortu: eurva enim Luna sis orbitae in tali projectione apparet recta. Eadem proportione servata, dic in desectu Solati saltem rospectu eorum, per quos transit axis penumbrae; ergo quaritam de mariata specie latitudinis in Eelias bus cen-aralibur est solutum. s.' Quia semidiameter umbrae Terrestris in loco, ubi secatur a Luna, semper est major plusquIm tota diameter L naris; hine tota Luna mergi potest intra
umbram, qu in attingat rilius Centrum, sive a Rem: poterit ergo dari non tantum deliquium partials , sed etiam totale , ita ut tam immersio, quam emersio ex umbra sit ad Caesi plagam eoevsminem , v. g. Borealim,
ut ostenditur in eadem Fig. XXIX, lit. bb, ubi &
80쪽
Deliquium Lunae est totale sine mora, & latitudo Lunae tam in principio, quhm in fine est Borealis cum lassicienti a nodo distantia. A sortiori ergo in Defectibus partialibus tam immersio, quam emersio respicere potest plagam cognominem, quando Luna majorem habet latitudinem, & distantiam a Nodo. Sic in eadem nostra Fig. XXIX, Iit. ee Luna habet magnam latitudinem Australem tam in ingressu, quam in egressu ab umbra, ita ut segmentum obscuratum vergat ad Boream , quia illud solum mergitur intra umbrosum v a. TAE Telluris Conum. Viceversa, in Fig. 2s, P. Simonet. XI. Lig. 1s. Ii, quia Luna habet magnam latitudinem Borealem, obumbratur segmentum versus Austrum majus caeterois quin hemisphaerio, quia illud totum, & solum mergitur in umbra. In Solaribus defectibus, praesertim paritialibus, tam immersio Lunae sub illo, quam emersi potest esse ad plagam cognominem propter magnam Lunae latitudinem saltem apparentem: non tamen seis quitur generaliter , qudd si vera Lunae latitudo sit Borealis, portio Solis obscurata sit Australis, quia potest vera Lunae latitudo Borealis tanta esse, ut lichi parallaxis deprimat ejus locum, adhuc locus Lunae viissus sit citra Eclipticam, adeoque Solis pars occultata adhue sit Borealis.
alteri, expendemus in Investigatione Periodicae Eclipsium Harmoniae, ubi licebit admirari stupendam Di. vini hujus organi varietatem, longh diversam ab humanae artis automatis, quae ad aquarum lapsum in hortis
eamdem semper recinunt modulationem .
Regio eirea polum sive Mundi, sive Zodiaci, ideli evenit, quia tunc Luminaria erant prope suos terminos Eclipticos, hoc est, prope summam distantiam a Nodis, intra quam possunt deficere: unde Lunaris umbrae , vel penumbrae projectio in Telluris Discut tunc erat maximh obliqua, adeo ut tota penumbra eX-