장음표시 사용
61쪽
D I v I N AEIiter debeamus Deum diligere: ex propinquitate eius ad nos, qualiter debeamus ipsam timeaia Te,5 ei obedire: exf cunditate aut eius, qualiter debemus ei gratias agere.Septimo N: ultimo, ex
virtuositate divine sapientiς deelarabimus, quo debenius ei seruire. Ita a, ex septem laudibus diauinae sapientiae, quas expressimuς exauctoritas
te proposita Psal. luemuς oc septe praeshabitas qones. Sciendum istam ' potissime cresdendum est alicui de aliquo, u plene sciat de re quaesta veritatem. Et quia Deitas, Λ: Trinitas, solum sibi nota elt per reuelationem diuina, Λ:pet doctrina Christi, oportet nos credere quae
credenda sunt. Ipsa itam plenitudo diu ins sapietiae, in qua plene cognoscunt, quae diuina sunt,
sufficienter nos monetquo debeamus credere, quia debemus credere ea, eo modo, quo reuelata sunt a diuina sapientia. Ideo Dionysus prismo de diuinis nominibus dicit: De hae igitur supersubstantiali, Ne occulta deitate non est audedum dicere nec cogitare aliud, prςter illa, quae nobis diuinitus ex sacris eloquiis istant expreisa. Cum ergo quaerit, qualiter est eredendum, vel quae sunt credenda,breuis riisso fieri pol. Quia omnino credendu est,& omnia credenda lunt. vut nobis diuinitus sunt expressa, stue exprella sint multifariό, multis modi; Fm poli in locutus est Deus patribus in prophetis. stue sim exsprella Fna clare , 5e aperte locutus est nobis in filio, quem eonstituit Iirdem uniuersoria, per quem fecit de seeula. Fleb. i . Quae ergo Ac in veteri, Ic in nouo testamento cotinentur, crededa
sunt. Nee alia ectunentur hie tk ibi, sed est rota
in rota iuxta visone Eze ea. t . Quae . nan veteri testo exprimebant vela id, se per figuram,in nouo paduntur clare, Ne per veritate. Fit auteduplex distinctio de credendis, una de modox eredendi, alia de amiculis creditis. De modo fiadem credendi distinguiti quia debemus credere Deum, Deo dein Deum. Na fide; a Deo est effieicteta de Deo est. e Deum habet. st cui obiectum: scin Deum tedit finalr. Pro ut ergo fides tendit in Deum, tanu in obiectum, Ac terminuet se credimus ea quae sunt eredenda de Deoi sed prout fides a Deo est essicienter ,& excplariter, ne credimus ipsi Deo omnia,quq pponunt no ibis credenda: omnia. n. clare relucent in diuina sapientia, a qua sunt derivata Ne excplata. Ideoquq nune audimus per fidem in patria videbis Z. mus per spem . Tne ergo dicemus illud Psalmi Sicut audiuimus,se vidimus in ciuitate diri. Cuenim erimus in ciuitate d5i.i in patria: quae nos his nunc proponunt ut credenda N: audienda, ibi nobi ς offerentur tana inspicienda, Ne videns da. Hoc est ergo credere Deum & Deo: eredes re diuina eo modo, quo inspirata sunt a Deo. Sed prout fides tendit in Deu, finaliter: se eredimus in Deu prout crede do,finali in tym tendiamus. Hς aut tria adaptare possumus ad tria genera hominii,videlicet ad Gentiles, ad Fideles s A P I E N T I AE. asi peccatores.& ad Iustos. Gentiles quide, ks credui Deum, no credunt Deo, nec in Deu pril. n. gentiles credere Deum , hndo aliquam notitia
de diuinis . quia sui di ad Roma. i. Quod notum est Dei manifestum est in illis it si no ex hoe proprie credunt Deo: quia notitiam quam h fiede diuinis, non accipiunt a sacra seriptura, qua inspirauit Deus, sed solum ex sensibus, 2 n resereatas quas ereavit Deus. Aecipie do ergo eredere testimoniis sanctorum , per quos locutus est Deus : ne gentiles non credebant Deo, quia Ac si credebant Deu Iindo aliquam notitiam de diuinis, non credebam Deo: quia non recipies bant testimonia saerarum scripturara. Fideles aut peccatores de s peramplius eredunt Deu .u gentiles, quia ampliore notitiam hiatu ips et si e rediit Deo recipiendo testimonia scripturae sanciq. tamen non credunt in Deum i quia ne credendo,non tendunt in Deum tanu in fine:
nee pponunt sibi fine,bonu diuinum. Sed fidestes iusti omnia ista hiat. Et licet quantu ad fidem possim ut ista tria distinguere, ut sancti distinxerui,sormalius in est eredere Deum. Na s p fide e redimus in Deli, Ne tanain obiem tendimus in i sim isto m5 debemus hoc facere. sicut Deus
reuelauit nobis , N: sicut ipse nos docuit, per fisdem: ergo hoe mo credimus Deu, ua credimus t Deo ea quae de seipso locutus est nobis. Sic etiaput eredimus in inui debemus hoc facere, puteredimus Deo .ea qua de se ipso nobis locutus est. Na hoe modo debemus in Deu finaliter redere, prout ipse nos docuit. Et qa hoc est taramale crededi credere eo mo, quo docti sumus a Deo bene dictu est, q, qualiter deamus creadere ex plenitudine sapQ debemus accipe: nam
quia solus Deus plene se cognoscit A plena habet sui cotitia si deo sibi de seipso debemus e res
dere. Sie ergo dice da est de modis crededi. Sed s fiat qo de ipsis creditis, quς,5: quot stat erededa, dicemus, oes articulos fidei quos debemus tale
credere, ad quarta decim unum eru, t fim cJem
sententiai reducto; esse. Quom septe ad Diuinitate minent Ne septe ad humanitate. Circa diuinitate quide est eonsideranda unitas essentie: trinitas personar a. patris, Ne filii. α S. S Iemla plex genus opis , qapprie solius Dei est. videli
cet creareidad O naturam. recreare. infundendo
siam: 5: glorificare,dando gloriam. Eriit ergo septe articuli. ad diuinitatenti iactes. Primus de
unitate ecntiq. reti in unu deu. Sedus de persenapiis. Patre οδ temp. Tettius densona filii. Eran uiui Chri rasiliu ei M. Quartus de persona. s. s. Credo tus. S. intus de ope creationis. Creatarem caeli erterrae.Sextus de ope recreationis. Sanfla ecclesiaca
t orca, Silo ru cotoneaemissione peccator ῆ. Septimus de
ope elorificati5is. carnis resurre one .vita elerna. Septe et sui princi ea ad livanitate Xpi. la pris crededit e,l fuerit coceptus de S. S. Mao qu natus ex Maria virgine. Tertio. ιν suerit pallus, mors tuus,de sepultus. Quarto .s deseedit ad inserita.
62쪽
D E LAUDIBUS Quinto credendum est plertia die resurrexit. Sexto, quod ascendit in telum. Septimo, in, de venturus et iudicare vivos, Ne mortuos. Et cla oia ista reuelata sunt nobis ex plenitudine diuinς cipietiς, bene dictum est P ex plenitudine illa debemus induci qualiter 5e quid credamus. cap. V I. In quo ossentitur et modo ex secunda
laude druinae sapientiae uidelicet ex alti Ane eius, soluit ursecuti sι eius qua
- Iso quomodo ex prist ma laude diuinae sapies; lix.quia est ne plena, et: eopiosa . poreti solui
t prima quaestio, Qualis ex re id ered eda ut,vo
s tumus nue olidere qu litet exsecunda laude:
sapietia est ita sublimis. Ne alta, soluitur secunda ,videlicet quid sit speranda. Aduertenda erago P semper spes tendit in ardua, Ne in alta, noeshn .pprie spes de aliquo paruo, sed de aliquo
magno. 5: arduo. Ideo.& st ex abundantia diutinae sapientiae aliquo mo inducimur, ut in Deo speremus itii ad id agendum maxime de pprie inducimur, ex eius altitudine . se nobilitate.
Utrum aut debemus sperare videlicet, ' perueniemus ad videnda illam altitudine diuinae laspientiae per visione apertam de o fruemur exaeessentia diuinae bonitatiς percsaritate persescta In quo aut eos stit principalius selicitas nostra, An in visione illius alutudinis diuinae septetiae, An in dilectioe illius excelictis bonitatis, alibi declarauimus: nec est hoc piitis speeulatiois. Sufficiat aut ad piis scire, si in utram extat 'lia citas nra.& in utram sperare debemus. Prit aut assignari quin speciales rones, quare ex altitudine diuinae sapientiae inducimur, quo, quid, de qualiter debeamus sperare. Nasi considerauerimus altitudinem illam, apertἡ conspiciem ii 'ad illam omnia ordinant ilex ea. Omnia pratrefici 5c refieiunt.φ ab ipsi omnia eonspiciunt, quQd in ea omnia continentur : quod per ea omnia penetranii 5 ipsa omnibuς illabitur. In solo iram Deo debet esse spes nostra ut non ins . eurramus in illud dictum propheticum. Males
dictus homo qui eonfidit in homine, Ac ponitearnem brae hiu suum, Ne a domino recedit eoresut Sedecos rario incurrimus biadictione , qa,
Benedictus vir qui eofidit in duo. 5e esit in Deo fiducia elu:. cid aut in Deo debeamus eonfidere. ω in eo solo ponere principali spe n Pam.
omnia illa quino quae diximus de altitudine diuinae sapientiae, peramplius nos inducunt. Nasut diximus; diuina sapientia,pa sui altitudine, A est illud ad qd omnhi ordinantur: nam semper
inseriora ordinantur ad saperiora. Et quia illa sipientia in altissimis habitat, ut habet Eccle.ca aue ideo ad illam omnia alia ordinantur. Sicut ergo nuna quiescit intellectus donee veniat ad ultimi eam de qua no est ulteriore eam quaereare, ut sapientes pili protulerunt i ste cor nimn una quiescit in aliquo ql dependeat ex alio, e quod ordinatur ad aliud, sed in eo quiescit quod ad nihil ulterius ordinatur. Cum ergo ex altitudine diuinae sapientiae, sufficienter possismus arguere Deum esse super omni a. 5e ipsunt ad nihil aliud ordinari polle: non debemus spe nostram ponere, nia in eo quod potes cor nostrum quietare, hoe autem est id, quod ulterius
y non ordinatur ad aliudun solo ergo Deo debemus spem nostra ponere, ut dicamus eum Auagult. t . lib. conses. cap. t. Ad te nos fecistidire, re inquietum est cor nostrum donee requiescat in te. Secundo altitudo diuinae sapientiae, est id a quo omnia possunt refici, vel reficiatur: nam non solum Deus non est est ectus alterius, nec ordinatur in aliud, nec causatur ab alio, ut ex
hoe possi quietare cor nostrum, ut habendo ipsum non dest deremuς ulterius aliquid aliud: sed ipse ne est omnium eausa. quod potest onas nia rest iurare, se reficere , s edent etia annullaita. ut ex hoc habeat cor nostrum quietare, nam
id potest quietare cor nostrum, quod potest reficere omnia nostra, hoe autem potest Deus soC lus facere. vn st anni hi lati et semus, adhuc posset nos in idem numero reficere. In tali ergo debemus spem nostram ponere, qui si essemus annullati, st essemus occisi, posset nos adhuc restaurare , 5e reuiuificare, se beatificare. Ideo diacebat Iob ea p. Q. etiam n occiderit me. in ipso
sperabo. Tertio. ex altitudine diuinae sapienstix, possimus declarare, quod ab ea omnia c5spiciuntur: nam oculus qui est in imo, pauca potest eon spieere: sed ille qui est in alto, omnia videt. Sic enim diuina sapientia alta est, ut omnia sibi sint lucida de clara. Ideo dicitur ad Heabreos . . Quod discretor est cogitationum, de
intentionum cordis, Ac non est ulla creatura insui sibilis in conspectu eiust omnia autem nuda,& aperta sunt oculis eius. In illo ergo debemus D spem nostram ponere , qui potest omnes desescius nostros videre,fc cogitationes omnes cos
gnostere, cui nihil est inuisibile. nihil occulatum. Sicut ergo de illo medieo debet infirmus eonfidere, qu optime scit infirmitates cognosscere: ste in Deo spem nostram debemus poneare, eui nulli desectus nostri latere piat. Quareto, ex altitudine diuinς sapientiae, possumuς eo
eludere Pin Deo omnia. i. persectiones oum continent . Nam cum diuina sapientia sit eausa
omnium rerum, iuxta illud omnia in sipietia secisti. Psal. io 3.& ea qui sunt causatorii pam splius insunt eausts,ut dicit Dionysius seeundo de diuinis nominibus exi pla altitudine diuinae
63쪽
D v IN AB sapientiae, per quam arguimus Deum omnium
me causam, concludere polIum uet persectiones omnium causatorum peramplius, de persectius sunt in Deo. In illo ergo debemus sperasre, in quo sunt persectiones omnium, de qui potest omnia in omnibus, quia eius solius est desta deria omnium complere, recor cuiuslibet quietare unde August seeudo lib. cofessi cap. sexto . probat P etiam in omnibus falletibus uitiis, inouenitur quaedam umbratica spesi sed quod pera sectu mi dx non desectivum bonum est, quod in sua puritate consistit, in Deo es .unde ait, let quaedam defectiva spes,cte umbrattea in vitiis fallentibus. Ne subdit.) Quod superbia celsitudianem imitatur, quum tu sis unus super osa Deus excelsus. Et ambitio quid nisi honores, Ne glos riam quaeriticu tu ns prae eunctis honorandus
unus Λ gloriosus in sternu Quicquid ergo boni defiderare pollamus totu reperimus in Deo. In ipso ergo debemus sperare, qui pol omniadest deria nostra eo plere. Illi enim vitiosi sunt, et
peruerse in creaturis quaerunt, quae pureae exscellenter reperiuntur in Deo. Quinto, ex altitudine diuinς sapientiae, po IIumus ollendere, Prius est omnia replere Sicut . n. videmus in isti et
elementis, quod quato aliquid est altius, Ne subsiimius, lato magis es penetrati aum, ut aqua magis habet penetrare A terra, Neaer magis a 2 qua, de ignis magis quam aer. Diuina ergo sapientia, ex quo altissima est , oportet ipsam pura, Ac stmplieissimam elIe, ratione cuius simplicitatis, omnibus illabitur, omnia penetrati propter quod, diuinus sermo, Ae diuina sapientia ratione eius penetrationis gladio ancipiti assimilatur, iuxta
illud ad Hebrςoseap. . Vivus est enim sermo Dei, Ne efficax, di penetrabilior omni gladio ancipiti In illo ergo debemus spe nostram posnere, qui potest cor nostrum. mentem nostra de animam nostram replere: hoe autem faceret est solus ille, qui animae nostrae potest illas
be in animam nostram intrare. Sicut enim ineorporalibus, non replet aliquid, nisi quod potest intrare in ipsum, ne nihil potest satiare. Aereplere animam nostram, nisi quod potest instrare, di esse in anima nostrat hie autem est sosius Deus. Si ergo quaeratur in quo, de Iquid, de qualiter debemus sperare.dicemusquod spem
nostram debemus ponere in Deo, ut per ipsum
consequamur seipsum, quia solus ille est, qui potest nostra desideria satias
nia prςdicta, quae omnia probari possunt, be etiaeoncludi ex altitudine diuinae sapientiae.
CF. U I i. in quo agitur, quomodo ex terrea laude diui sapienaee. ut ex eius recti: utine, soluitur terna liarybo quomodo, uidelicet persem debe
mus is peccatis paenitere, quod potissime
Disi sciuerimus qwe, ex quot bona
nae sapietiae possumus declarare cui, di quς,5 qualiter sit credens du: Λ: declarato, quo ex altitudine eius, in quo, de quid, di qualiter ni sperandum, Volumus patefacere quo ex veritate de rectitudine illius sapietiae, possumus concludere, quo Ne qualiter, de nostris eulpis. defectibus, Λ: peceatis, sit ps nitendum. Imaginabimur quide, g, sicut in istis teporalibus, statim praesente linea recta apparet quid obliquum, et quid rectum, ad eos de multa videntur oculis recta, quae ad praesentiam regulo apparent obsliqua. Undeci: aedificatores non credunt prospriis oeulis de rectitudine aedificii, sed is,m pia abant Λ: applieant ei regula, ut appareat qa est obliquil Propterea bene dictum est ql dicit in
Psal. φ. eum accepero lsis ego tultitias iudicas bo. Multae. n. hie vnresse iustitiς. quae in iudicio finali apparebunt esse eulpe. Et quia tanta est rectitudo illius sapiet .s quae eum obliquitas discordat ab ea. valde debemus esse interi, quo pq niteamus de peccatis nostris, se quo e medemus obliquitates nras. ω fi bene nos ipsos iudicas bimus, non uti ab illo iudicabimur. Et qa pnia est secuti tabula pol baptisma, per qua mare huius seculi possumus euadere. Ne ad gram diuinam.&a d virtutes, Ne dona redire. 5: ex his nos stras obliquitates rectificare: ideo ne discordemus a rectitudine diuinς sapietiae debemus placte de peccatis nris pq nitere. l potissime fiet, si cons deremus quae , N: quot bona pnia habet facere. Dicit. n. August. in lib. de vera, di falsa penitentia, p. l .l quantum sit appetenda gratia P nitentiae omnis clamat auctoritas, omnis bonorum vita conat ostedere. Pς nitentia. n. ssim eum languores sanat. leprosos curat, mortuos suscitat. sanitate inducit.auget.& eo seruat: esaudis gressum,aridis eo pia .eecis restituit visa . Viatia sugat, virtutes exornat, mente munit Ne robora: Oia sanat, oia laetifieat. Teperat successias. eos ringit impetus,moderat excessus. Ignoras, sthac se recognoscit: qiigrens per hac se inuenit. Hae e est quς holas ad angelos ducit.& creatura reddit erratori. lita oue perdita trionstrat quae renti, Ac decima drachma obtulit anxianti. H edissipatore fi liu ad prem reduxit, de vulneratu a latronibuς eustodiendu . Ac curandu tradidit. In hae omne bonum innititur. Per hane oe boanum conseruat. Fugat tenebras, inducit luce, excoquit omnia. Ipla ignis c6sumens est.
64쪽
genti sint uerba Aura lim de bonis quae fa
cit poenitentia, quantum ad patentias, persectiones potentiarum .actrias
nes, , modos agenti. T ergo intelligant uerba Augustini t dicere
possumus, quod circa gubernationem nostra,ci: circa regimen nrum,
est quin constderare, videlicet potentias per quas agimus . disposationes, de persectiones potentiarum, per quas habilitamur ad agendit: actiones ipsas i modum a gessi: β: finem in quetendimus per huiusmodi actiones. Peccatu autem omnia ista peruertit, Tollit bonas dispostationes, Ac persectiones potentiarum t impedit actiones, peruertit potentias, destruit modum agendi, facit nos peruerse in finem tendere. Quantum ad persectiones, N: dispositiones potentiarum t peccatu facit tria mala quia facit nos languidos, leprosos. 6c mortuos. Facit nos lans guidos, nos debilitando: leprosos nos inficiendo: Ne mortuos gratiam, Ac charitatem, Λ: alias
bonas dispositiones, N: persectiones per quas vivimus tollendo. P nitentia vero , tanu peccato opposta languores sanat, leprosos curat, mortuos suscitat t nam contra haec tria videlicet cotta languorem lepram,& mortem, sanitate dat,
auget, N: conseruat. Dat quidem sanitatem, per quam languores tollitiauget, quia non solum ab infectione leprae nos eustodit, sed huiusmos di sanitate conseruat, quia nos prcseruat a morte. Sie ergo se habet culpa N: pq nitentia, qua tu ad dispositiones, Ac persectiones potentiarum. Sed quatum ad actiones ipsas, culpa facit quinaque mala: quia nos facit elaudos, aridos, cecos. di insuper, nos vitiat, Ac virtutes deformat. Faseit nos quidem claudos, ne in bonas actiones te damus: aridos, ne ex bonis actionibus fruetusaeiam uς:eς eos, ne huiusmodi bonas actiones quaslagere debemus,eernamus. re videamus.Et
non solum culpa se nos impedit, quantum adactiones bonas, sed etiam nos vitiat inclinando in actiones malas: quod faeiedo etiam ipsas virtutes s si quae remanent) deformat, ut fi post peeeatum remanent in nobis fides, 5c spes quς inster virtutes computantur, non possunt remanere formatae sed informes .Pς nitentia ergo cinis nibus his quin , quae consequimur per culpa, se opponens, claudis restituit gressum. aridis eo piam bonorum Hictuuiescis restituit visum, vitia fugat, virtutes exornat. Insuper, ipsi eadem culpa, quae peruertit nos, N: quantu ad disponistiones potentia rui di quantu ad actiones ipsas inihilominus etiam nos laedit,quantum ad ipsas A potentiaς, N: quantum ad hoe, eulpa quatuor mala facit, Primo a potentiis munitiones, di fortitudines tollendo, Seeundo in eis aegritudine operando, Tertio dispergendo eas,fi: Quarto dolorem 5e tristitiam ea usando in ipsς. Homo enim per eulpam perdit primo suam fortitudinem. 6c robur, ut non possit peccatis refistere. Qua diu. n. sumus in eulpa , 6c dum non sumus in gratia, non pollamus omnia peccata vitare δhoc enim ponere, esset incidere in errorem Pelagii, P ex puris naturalibus possit sibi quis 3
ab omnibus peccatiς ea uere. Culpa ergo, prismo a potentiis munitiones & sortitudinem totalit. de secundo eum hoe eas infirmat,&ςgrotat:
se ut enim aliud est perdere calorem. 5: aliud est incurrere frigiditatem, se aliud est perdere mud nitioneς 5: sortitudines, fit aliud est eontrahere vitia opposita,& infirmari.& aegrotari. Et si h e duo se te habent φ unum eoncomitatur aliud,
secundum tamen aliam, de aliam rationem, susmitur hoe 5e illud. Hae e ergo duo mala facit in nobis culpa.6e ulterius facit malum tertium, qa potentias dissilit se dispergit t In peccatore. n. potentiae non sunt unitς, sed dispersae Ne dissus tq, quia unum dictat agere ratio,' aliud secundum sensualitatem agitur. Quarto culpa in potentiis nostris di in mente nostra dolore Λ: tria stitiam causat. Nam sicut gloria nostra hxe est, testimonium conscientiae nostret ne dolor, 5etristitia mentis nostrae. est in nobis ipsis contras C riam nostram eonscientiam inuenire. CG tra aut e hqc quatuor mala quae lacit culpa, tangit Augustinus quatuor quc facit rinitentia, quia metem munit, Ac roborat, contra primum: omnia sanat, contra secundum: Omnia re integrat, contra tertium: omnia istificat contra quartum. Et st dieatur .a, hςc etiam superius tangebantur, quum dicebatur, P peccatum facit languidum, quod est tollere robur di facit hominem leprosum , quod est inducere infirmitatem, di morbuepς nitentia vero econtra opposta bona facit.
Porro dicemus cp de fi peccatum bonas dispost tiones tollit, Λ: actiones bonas impedit, Ne potetias issis Δ: n uno ictu omnia hae e mala facit.nihilo miniis hse plura mala sunt: se econtra, opo posta que facit penitentia sunt plura bona. I turn Augustinus, vel alii sancti detestando culpam, vel cd mendando pcnitentiam, videntur
idem pluries iterare, potest illud ste pluries iteratum ad diuersi referri, ut ad remotionem perosectionis. vel ad Issonem potentiarum, vel ad impedimeta actionii, vel quomodolibet aliud. Patet ergo quomodo loquedum est de culpa, di de pς nitentia,quantum ad potentias, bonas dispositiones, vel perfectiones potentiarum, &quantum ad actiones. Sed quantum ad modii
agendi, dicimus quod eulpa tria mala facit, sia
habet intemperare successus,dispergere impestus, immoderare gressus. Na quum incidimus in culpam: primo incipim us vana cogitare, di
65쪽
D I V. I N AB SAPIENTIAE. ex hoe dicimur non teperare successus, quasi cogitatio succedens cogitationiit quae non est teperata, nec ad debitum finem ordinata .sed est vana. Secundo quis per culpam quum incepit vana cogitare,& non temperare suecessus, incipit in rebus vanis delectari,propter quod dicit non constringere impetus. Et tertio consentit illis vanis, cte tune dicitur non moderare greDius. Hie ergo est modus culpae, & modus ages
di per culpam. Sed ps nitentia tanti totaliter eulpae oppossia,temperat successus, ne cogitemus vana, costringit impetus, ne delectemur in eis, moderatur gressus, ne consentiamus in ipsis.
Cap. IX. In quo senditur, suomodo interi gen
dasunt uerba Augusta, de sonis et Uescit
paenitentia, prout per eami nem tendimus.
Si ergo ex prae habitis declaratum , qualiter dicedum de eulpa, &pgnistentia quatum ad omnia pr actat
sed quantum ad finem, in quem tendimus per omnia praefata, dicere possumus, CP peccatum nos deviare facit a fine,pς nitentia vero facit nos tendere in finem. Sed de
deuiatibe a fine, possumus loqui dupliciter, primo generaliter, secundo specialiter prout cos paratur ad Christum generaliter quidem quasdrupliciter nos facit deuiare peccatum a fine, Primo impedi edo intellectum, ne homo seipssum cognoscat, st. n. peccator seipsum cognosceret Λ bene seipsum eonstderaret, quantu vistis effectus est per peccatum, statim a peccato reeederet. Secundo peccatum peruertit affectu,
vi homo nolit seipsum quςrere . nolit seipsum inuenire, quia st seipsum quaereret, Ae seipsum
inueniret, videret se esse animal rationale de seseundum ronem debere agere. Tertio per prescatum, a societate angeloru separamurad quoarum societate perducti, una cum eis debere mus nostro fine δε nostro erratore frui. Quarto per peeratu ab ipso Deo creatore avertimur. Et qapenitentia per omnem modu peccato opponitur ideo contra haec quatuor quibus per peceatum deuiamus a fine,pς nitentia quatuor facit.
Quia per pς nitentiam homo ignorans se recognoscit . uerens per hanc se inuenit. Hee est, quae homines ad angelos ducit. Et creatura reddit erratori. Sie ergo loquendum est de culpa,
di de ps nitentia, secundum s loquimur de desulatione uel de consecutione finis generaliter.' Sed prout specialiter . comparamur ad Chri stum qui est mediator inter nos, di Deum,dices A re possum ut op septem In nobis Best peeeatum, quod diuidit inter nos 5e Christit, quae omnia
restaurat pς nitentia. Nam peccatu facit nos esse ouem perditam,quia facit nos a pastore nostro deviare. Facit nos esse drachmam amissam . quia
habet nostra imagine deformare; nam sicut in denario, siue in drachma, est imago principis, se in anima nostra est imago Dei: seut ergo, sta denario tolleretur imago, non diceretur esse denarius . se quando ab anima deformatur, vel
etia q uoda modo tollitur imago, quod fit a praeatus iuxta illud psalmi. a. Imaginem illorum ad nihilum redige in anima quom desinit esse
drachma, vel dr esse draehma ammissa. Quali, ter autem peccatu tollat imagine Ac qualiter no, plana est responso, quia non tollit quantum ad ipsas potentias, tollit aut quatum ad perfectioones potentiarum. Ipsas etia potentias licet non smpliciter tollat: eas tam e vulnerati de inhabilitat. Tertio, peccatum facit nos esse filium dissipatorem tollendo a nobis hqreditate sternam. Quarto,iacit nos esse a latronibus, a dςmonis bus,vel a carnalibus affectionibus, expoliatos, de vulneratos: expoliatos in gratuitis, vulnerastos in naturalibus . into, per peccatum volatas nostra perdit omne bonum, & detinetur in malum. Sexto ter peccatum intellectus noster induit tenebrasΔ expoliatur luce. Septimo,per peccatum omnia opera nostra sunt cruda, Aein frigidata, Ac immeritoria. Pς nitentia aut e tanC quam peccato omnino opposita septe facit oppostra his quae numerata sunt. Nam ista scilicet ps nitentia . Christo quaerenti ovem perditam monstrat drachma amissam Christo inquirenoti offert: dissipatore filium ad patre reducit: vulsneratum a latronibus δε expoliatu. custodiens dum δε curandu tradit. In hae omne bonum inuenitur, de conseruatur quantu ad affectum. Ista sugat tenebras .inducit luce quantum ad inatellectu: excoquit omnia opera nostra. qa ignis tonsumens est, quantum ad actum, seu quantuad opus. Aduertendum aute, g, omnia ista possumus reserre secudum p eoparamur ad Chrissium, quia ipse specialiter in Euagelio, loquitur Matu. t g. o de ove perdita, de drachma amissa, de filio Lae. is. dissipatore, de vulnerato a latronibus: per ipmeonsequimur omne bonu: ipse. n. est magister noster , fugans tenebras, inducens lucem: per tac. o. ipsum excoquuntur igne charitatis omnia opera nostra, quia st ne ipso nihil possumus facere. Ioari. I.
Si igitur hie iterantur aliqua superius tacta, tamen ad aliud, di ad aliud referri possunt. Namps nitentia facit praefata quatuor generaliter, non descendendo secudum hunc modum, vel illum i cte Deit haee septem specialiter descendes do ad hune modum, prout per pς nitentiam Christo eoniungimur, per quem omnia illa sesptem consequimur. Aduertendum etia , quddmors ChristiΛ si pro redemptione omniu fiterit sufficiensitamen redemptionem omniu non
66쪽
ter nos, Ac ipsam, ut non perueniat ad nos inofluentia famnitatis suae: sed quum per penitens tiam ad ipsum eo auertimur .& ei coniungimur, tunc tana ouis perdita ab eo inuenimur, tans quam drachma amissa ab ipso recupamur etcq. quae superius stini ex prella. Aduertendum ci , quod drachmae amissio pertinet ad imaginem, quae consistit in potentiis animae, in quibus vulneramur. vi sunt quaedam naturalia.&expoliamur a gratuitis, ut perhciuntur per virtutes &dona. propter qd huius amisso drachmς videt esse idem eum vulneratione, & expoliatione. Sed dicemus quod imago Dei,& drachma nostra consestit in potentiis superioribus: di quia Fis Augustinum in lib. 3 φ. de Trin.cap. 3 .in eo quod est potissimum in anima, quae reda est imago: vulneratio autem. & expoliatio, est in virtutibus inferioribus, quia ipsa cocupiscibilis.& irascibilis, sue ipse appetitus sesitiuus per peccatu expoliatur a suis perfectionibus, di vulneradi inhabilitatur ad bonumvideo ad aliud,& ad
aliud referre possumus haec & illa. C p. X . In quo te mandratur, i si uolumis 'Gne conformari rectitudini diuinae 12 entiae, debemus de peccatis nostris plene coleri confiteri .et satisfacere, ei suiden contritio . , propter quas
tis nostris conter Vo nia ergo locuti diutius sumus, quot hosna ficiat rinitentia ut inducamur ad pς nitentiam idine discordemus a rectitudine diuinae sapientie, volumus nunc
de partibus ps nitentiae loqui. Nam eulpa facit omnia pr habita mala, per quorum quodlibet
discordamus a rectitudine diuinae lapientiae inquam ab arte recta & vera. in qua omnes h iusmodi obliquitates eognoscuntur. E conuersso autem p nit ria facit bona opposita illis maestis, per quae illi rectitudinin illi arti conformamur. Vertim P huiusmodi psilit etia int rastur ex muliti partibus . nee est aliquid perlaetusne omnibus suis partibus, ideo ut per iste illi
rectitudini consor memur de omnibus p nitentiar partibus decrevimus pertractare, quae communiter dicuntur esset res. Contritio in corde. Confessio in ore. Satisfactio in opere. Debet. n.
primo peccator in corde conteri. quod similitudinarie dictum est,ae s cor peccatoris, esset vas plenum latido liquore, quia est repletum rurspibus culp is..Cum ergo cd terere aliquid in A minutas partes frangere, eor petratoris debet
esse contritum. i. in minutas paries fractum , ut
totus ille Iiquor inde exeati st. n. si angeretur in magnas partes , posset ibi aliquid de illo liquos re remanere. Sed quando omnino contritum est. nihil ibi de illo liquore Riido remanebit. Ista ergo eotritio , dolor est de peccatis, de quisbus dolendo, vacuatur cor a 'ditate,& immundicia peceatorum. V nde Augustinus de huiussmodi dolore,qui requiritur in penitetia .loqucs in libro de vera.&falla pς nitentia dicit :ta, pera cap. δὲ tor semper doleat.& de dolore gaudeat, & seno semper doluisse doleat. Iste ergo dolor deobet esse quast contritio. i. cos actio in partes paruas, quia fgillatim noliram conscientiam debemus inquirere de omnibus, quae comist musco B tra Deum, di de quolibet illorum debemus dos iere, ut in nulla parte eordis lateat aliquod peccatum, vel complacentia alicuiuς peccati immo
se singulariter, di partibiliter debemus de quoslibet peccato dolere, ut totum eor, quantum ad continentiam peccatorum, secundum quam lisbet sui partem sit eonfiactum, non retinens in se aliquod peceatorum. Nam lut dicitur. φ sen. dist. t . & allegatur auctoritas Gregorii. qui se alia peccata deplorat, ut alia tamen comittat, adhue ps nitentiam agere aut ignorat, aut diissimulat. Et subditur: Quid . n. prodest, s peccata luxuriae quis defleat, & adhue auaritiae aestibus anhelat. Et Augustinus inde vera.&falsa penitentia, p. 9 dicit Quaedam n impietas infidelic talis estab illo qui iustus & iustitia est dimidiam
sperare misericordiam. Debet ergo eor, esse e5 tritum per singulas partes, & confractum, ut de singulis peceatis doleamus. Possumus autem assignare quin mea usas; quare se debeamus de peccatis conteri, & dolere. Primo, ut a mundo auertamur, iuxta illud i Nolite diligere mum Ier .a.dum, nec ea quae in mundo sunt. Secundo. ut ad Deum conuertamur, sicut ipse per Prophetam Ioelem cap. a .nos induciti Contiertimini ad me in toto corde vestro,& scindite corda vestra. Tertio, ut ex hoe Deum adiutorem habeamus: sicut. n. qui se auertita lumine non habet
adiutoria ab ipso, ste qui se auertit a Deo, quantum in se est, respuit auxilium Dei: cotra quos dicitur in psalmo. ς i. Ecce homo qui non poso fuit Deum adiutorem sibL Quarto, hoe debramus facere vide peccatis displicentiam habeas
mus, nam no pol sumus inchoare noua vitam,
nis nobis displiceat praeterita vita. Quinto desbemus ne conteri &dolere, ut a peccatis in posterum caueamus, quia hec et hvera ps nitetia seeundum Ambrosum, mala praeterita plangere, &plansgenda iterum non eommittere. Et secundum Greg. est aeta peccata destere,& fienda non committere.
67쪽
In po Venditur φ ad confesso, prae. A transgressionem mandati vitat inam quum prς
estsecunda pars paenitenae, habet animam decorai e tr l, propter g in se cara
Ecunda pars ta nitetiae est confessio. ad quam induciamur testimonio Iaeobi ducentis, confitemini alteruatrum peccata vestra . Cons eiso. n. peccatorum anima
ceptum si φ debeamus confiteri, qd figuratum suit Levitici. i . cap. ubi dicitur ' hie est ritus te
Prost, quando mundatus esti adducetur ad sescerdotem. Vbi figuratu est quod peccator mundandus a lepra peceati per eon sellionem, debet se ottendere saeerdoti. Tertio debet hoe faces re, ut augmentum gratiae habeat: nam &st in contritione consecutus est gratiam, per eonfessionem st deuot ὁ hane agito augmentum gras tiae promeretur. Ideo dicitur Prouerb. a v. cap. 9, Qui ab eoηdit scelera sua, non dirigetur: a austem confessus fuerit,& reliquerit eam, misericordiam eonsequetur. Quae misericordia intellis Unde confessio, di decor sue pulchritudo eon η genda est, vel quia de non grato fit gratus,n
uertatur. e unum sequitur ad aliud. iuxta illud psalmi t o i. Conseisionem de decorem induis
alibi: psi Lyr.Confesso β: pulchritudo in
conspectu eius. Fuerunt autem nonnulli dicentes, in sola contritione dimittuntur peccata, ut quis non indigeat confiteri: quod patet per simile de leprosis, de quibus dieitur,quod dum
irent, mundati sunt: mandatum. n. eis fuerat Pse ostenderent sacerdotibuet. In quo significabatur. l peccatores debent sua peccata confiteri, se sacerdotibus ostendere, ante tamen quam se ostenderent,videntur fuit se mundati ante ergo quam quis confiteat, in ipsa contritione in ipso ante consessionem non fuit in gratia: veI quia
de grato fit magis gratus, si in gratia existens, deuote se clauibus e celestae subiicit. Quarato hoe debet facere, ut de peccato cognitiosnem habeat i Supponitur enim P sacerdos sit scies discernere inter lepram 5: lepram, et sciat dare notitiam de peccatis, di sciat ligare, fu soluere. Vnde Augustinus in de vera. Ne falsa pς nitetia ait, s qui vult confiteri peccata, ut inueniat
gratiam, qu*rat sacerdotem scientem ligare, de soluere, ne st negligens circa se extiterit, neglis gatur ab illo, qui eum misericorditer monet, Sepetit ne ambo infoueam cadant.Quinto debet propo 'to confitendi: munduς est, quod cons aliquis confiteri peccata, ut pinam sibi debitam indat eam Psalmo. 3 i. Dixi confitebor.Lppo pro peccatis minuat: nam ipta erubescetia, quiq
sui eonfiteri aduersum me iniustitiam meam domino , de tu etcs. Si ergo in proposito fit remisso, non indigemus ulterius confiteri. Dicemus ergo ν fatua Λ: vana est voluntas, fi adsit comoditas . de tamen no reducatur ad actum. Nulli ergo remittitur culpa,mst adsti consessio in vosto,&nia proponat eonfiteri, aliter non est illi remisso.Si ergo ibi adest tale propositu . e adsest eomoditas confitendi, de non adimpleat ql habuit in proposito, de in voto, fatuum reputatur tale propositum 5e non est sufficiens ad solutem. Potest ergo quis sne confessione saluas
xi dum tamen conteratur, de proponat confiteri. de deat sibi spatium confitendi: sed st adsit eo est in eo aseisione, eit pars satis fastionis, cie misnuit petuam debitam pro peccatis.
Ut tertia pars paenitena e propter quinq; cassas est necesaria paeniseci.
Et tia pars penitenti x est satis asino, quae pol comparari ad quinque: Nam in peccato sunt tria, videlicet Superbia, prout peccator non vult Deo sat esse: Auaritia, fitendi comoditas, vel ficte pposuit ql volebat D prout vult propriam voluntatem. re cupiditas implere,vel est a suo bono proposito remotus 'tem consequi: Obligatio ad pς nam ratione tras de eae hoc est Deo ingratus, in qua ingratitudi, ne persisten ς, no pote it salutem consequi. Posisumus autem assignare quinq; rationes, ppter quas qliis p debet confiteri. Primo ut in re eersta se ponat: Nam quum quis e5fitetur, clauibuet ecclesiae se supponit, quia magna est virtus clasilium: de multoties virtute clauium quis de atristo fit eoititus: de homo nescit bene iudicare an veram contritionem habeat, ideo debet se supponere clavibus, sperans Ne confidens, s virtute clauium, suppleatur,st quis fit in contritione defectus, ratione cuius magis se fundat in re ereta,dicente sententia sapientis: Tene eertum, 5e dimitte incertum.Secundo hoc debet facere quiae rellionis. Ad quinque ergo potest comparari latis iactio. vel ad superbiam q uae est in peceasto, prout n6 vult voluntati alterius subesse: vel ad auaritiam . prout vali suam voluntatem, recupiditatem consequi: vel ad obligationem adpgnam: vel ad alias partes pq nitetiae, quae tanteo atritici, Ne eonfessio: vel ad ipsum satisfaciens tem se ps nitetem. Cum ergo pq nitens hoc modo satissa erit, quia supponit se volii rati alterius scilicet sacerdotis.& relinquit voluntatem proapriam, bc faeit illud quod sacerdos sbi iniungit, dato p sbi sit graue,5: sibi displiceat fatere, pspterea quin m requiruntur, ut sit bona talis satis lactro. Primo, ut peccator voluntati alterius se
68쪽
to. Secundo, ut voluntatem propriam deserat a aet
contra auaritiam, quae ct est aequaliter in quolibet peccato. Tertio ut in seipso pqnam gerati contra obligationem, quae habet este in quolisbet peccato. nam hinc dicitur pgnitens se nudum Augustinum in de vera, dc falsa pς niten, tia, cap. tyd quasi ps nam tenens. Quarto hoe debet farere, ut defectum, st quis eo tra hoc suit, in huiusmodi contritione, Ne consessione, supspleat Nam dolor contritionis, de pudor consesstonis. sunt partes satisfactionis. Sed forte non fuit tantus dolor, nec tantus pudor, φ sufficienter satisfaciat pro peccato. Ideo praeter contristionem de conseisioneni, iniungenda est aliqua alia satisfactio. Quinto. bona est satisfactio, utpς nitens totum se Deo tribuat. Nam in satis, factione iniunguntur orationes, abstinentiae, eleemosynarum largitiones, peregrinationes; ieiunia.&alia huiusmodi. Cum ergo contritio sit in eorde consessio in ore, ut anima ipstus peecatoris ordinetur in Deum , tam corpus, stres
exteriores ist quas habet: ut totu se deo tribuat, iniungeta est satisfactio: vel quantu ad ieiunia,
per quae corpus maceratur: vel orationes, per quas totus in Deum ordinatur vel quantum ad ad genuflexiones, per quas corpus inclinat, Ne anima humiliatur. vel quatum ad itinerationes, per quas corpus fatigatur. vel quatu ad eleemosynarum largitiones .per quas bona exteriora municantur, ut ne totus homo,seeundum sede secundum omnia sua possit ordinari in Dess. Unde cum maturitate ae eum discretione debet lacerdos videre, quid cuil imponat: quia quaato magis p itens conteritur, de dolet, Ne magis verecundatur de peccato, tanto magis satisfacit. de minor ei pena ulterior ponenda est: neut et iuuenibus magis est abstinentia iniungenda .ri magis macerenturjn carne, re ut macerati sibi a
Cap. XI M. in quo Osreditior o ex parta lau
de diuinae sapientae , ut gura in illa relucet infesta bonitas, po eam a creaturis
participata, solvitur quam leutilio qualiter Deus
Ostil egimus de itibus laudibus diuinae sapientiae per quas soluimus tres p positas questio.
nec Volumus agere de quarta laude, videlicet, de bonitate diuinae laspientiae: ex qua poteriamus soluere quςstione quartam: Qualiter debemus Deum diligere, is benesciuerimus, scire poterimus quae,& quot
nobis dilectio charitatis. Sciendum erRo,Pide est amaret velle bonum. Vnde 5 Philomaphus secudo Rhetoricorum rapitulo de amos cor, re ait, P diffinientes amare, dicamus 'est velle alicui quae putamus esse bona. Ex ipsa ital rastione bonitatis,quam volumus alicui vel nobis. Oportet,i sumatur ratio amoris. Igitur, ex bonitate Dei, seire poterimus , qualiter diligendus m Deus. Dicimus autem l quarta laus diuinae sapientiae, est eius bonitas. Nam illa sapientia. non solum est plena, alta, de recta , ut dicebant tres primae Iaudes: sed etiam est bona , N: optisma ficut dicit lixe quarta laus: Dicitur enim bonum ς qualiter enti Sicut igitur aliquid est ens, ne est bonum, be quod est infinitum ens, est infinitum bonum i de quia illa diuina sapientia est infinitum ens, consequens est φ sit infinitum bonum. Si ergo ex ratione bonitatum sumitur rastio dilectionis,consequens est .st Deus si in inanitum diligendus: 5: quia ad hoe no possiimus pertingere .quia dilectio nostra, sue sit actus dilectionis , flue habitus .est finitus quum si quidereatumi consequens est, Ii no possumus Deutantum diligere, quin si plus diligendus i inde
est' seeunda Gregorium, modus charitatis est non habere modum: ideo praecipitur in lege molatea de euangelica ' diligamus Deum om, E
ni modo quo possimus, ex tota mente . idest ex tota memoria . ex toto corde,idest, ex tota intelligentia, ex tota anima, id est, ex tota voluntate,
quq sunt tres partes imaginis. Et ulterius debeamus ipsum diligere ex omnibus viribus : quod
dupliciter potest exponi. Primo, ut omnes vis res reserantur ad illas potentias animς. Na non solum partes imaginis, quae sunt superiores animae vires , memoria, videlicet, intelligentia . 5evolutas i sed omnes alias vires animae, debemus ordinare in Deum i propterea φ non solum ex tota memoria intelligentia, bc voluntate, sed ex
omnibus aliis viribus anims debemus in Deum serti. c ipsum diligere, et omnia ad ipsum per dilectionem ordinare. Vel pol sumus dicere, 'nullum debemus habere modum in diligendo
Deum, nec extensiue, nec intennue, sed nos tos' tos,et totaliter ordinare debemus in Deum. Debemus ergo Deum diligere, ex tota mete, ex toto corde, bc ex tota anima, idest omnia nostra, et nos totos, ordinando in ipsum .ut sit ibi tota,
litas extensue ut nihil sit in nobis,quod non ordinemus in ipsum. Debemus insuper hoe faces re ex totis viribus, s sit ibi totalitas intensiue ut
eum omni seruore, et quantum possumus, et secundu omnes vires nostras, Omnia nostra ordinemus in ipsum. Prima ergo totalitas vi diciem tota mente ete. sumitur extensue .ut ibi eoaprehendantur omnia nostra. Secunda autem totalitas quum dicit, sex omnibus viribus et . sumetur intensue . quia omnia nostra no quo aeuo modo, sed modo summo debemus ordia
69쪽
DIVINAE SAPIENTIAE nare in Deum: ex bonitate itaq; illa qua relucet Ain diuina lapientia, scire possumus quair Deus sit diligendus: sed ipsa diuina bonitas que reluscet in ipso Deo in eius sapientia, tripliciter poteli considerati. Primo quata est in se. Secuni do quata est in suoru effectuum productione. Tertio quanta est in ipsoru conseruatione. Ex ipsa autem diuina bonitate in se. ostensum est. qualiter fit diligedus, quia diligendus est. secundum omnia nostra.& secundu omnes vires. Aesecundum omnem modu .seeundu quem possumus: quod non solum veritatem habet. st conssderemus diuinam bonitatem relucente in illa
diuina sapientia quanta est in sei sed etiam,s costderemus eam in pductione suorum effectust, tar. . quia secundum sententiam Apostolii nihil has Bbemus quod non acceperimus. Ab ipso enim
habemus mentem, cor,&animam: suem O
riam, Λ: intelligentiam, Ne voluntatem de omnes pol tias animς: ab ipso etiam, habemus omnes vires, Ac Omnem conatum in bonum, qui potest
esse per huiusmodi potentias ab eo ergo habemus omnia extensae , Ac intenssue, quantum ad
res habitas cte quantum ad modum habendii quantum ad id quod sunt.& quantum ad eoru
conatum. Et quia magna ingratitudo est,no ordinare omnia quae habemus ad illum a quo habemus t ideo ne ingrati simus Deo, omnia nra secunda omne conatum debemus ordinare in
ipsum Deum, nee ad hoc suifcit.quia no possumus ei reddere aequivalens. Si enim conssdetao Cmus hunc modum, nihil supererrogamus, lenihil facimus, quod non teneamur faceret ideo LM. γ. dicebat Dominus ιν quum omnia bona fecerismus alebemus dicere, serui inutiles sumus, bc qc debuimus facere fecimus. Tertio hoe idem pastet, si eonnderemus diuinam bonitatem relueetem in diuina sapientia, quantum ad effectuum
conseruationem. Nam Deus non se est eausa rerum, sicut edincator est eausa domus quia res cedente qdificatore adhue stat domus: sed st ad mometum Deus desereret erraturam suam.s ast esse desineret. Unde August 4. super Gen. a. t a. ait, Nem. n. seut structuram aediu quulabri ea uerit quis abscedit, at illo eessante, Aeabscedente, liat opus eius: ita mundus, vel ictu Doculi stare poterit si ei Deus regime suum substraxerit. Et quia Deus est sua omnia eoseruans ea,& nne ipso nihil sunt omnia; ideo ad ipsum debemus couerti per omnia.& in ipsum omnia nostra per dilectionem omni modo quo possumus, ordinare debemus . Unde Aug. loquens Deo. 6. eonfessonu ea. 6 ait. Quota relictis omnibus convertamur ad te.qui es super omnia .etsne quo nulla sunt omnia. Aduertendu autems modus dilectionis diuinae est, s ipsum diligamus super omnia intcstue,quia ex totis viribus, di super omnia extenstiae, quia secundu omnes
potentias nostras,quem modii diligendi appropriamus laudi diuinae sapientiae, prout in ea re 3 olueet infinita bonitas. Nam pro ut Deus .p suam sapietiam eognoscit se in Minum bonum, suam
bonitatem comunicauit rebus per suam sapientiam, ut dicantur omnia in diuina sapientia esse facta. Et quia prout per suam sapientiam bonistatem suam eo municauit nobis, Ac feeit nos esse debitores suos, ut ex hoe teneremur φm diligere, eno habere modii dilectionis, io laudi diuianae sapientiae put ipsa est infinitum bonu, dein ea relucet bonitas Enita .hsevolumus adaptare. cap. X IIII. In quo flenditur quomodo ex mos
L iilietionis diiuris sapientiae scire pom
mus cpiae, ἐγ φια,et quo ordine, sunt ex chisitate diligenila. Iximus autem supra, si sciuerimus qualiter ne Deus diligendus, scire possemus, quae di quo sunt diligenda ex e has ritate, de quot bona fasciat in nobis dilectio
charitatis. Recitat auteAug . primo de doct.
chris . cap. a 3. quatuor diligenda esset numquod est supra nos videlicet Deus t aliud quod nos sumus i tertium quod est iuxta nos scilicet proximum i& quartum quod est infla nos,via
delieri eorpus nostrum sed eo modo quo ipse posuit quatuor ne esse diligeda, potuisset ponere quin m. N a se ut nos ipsos diuidimus in duas
partes. sin hominem interiorem,& exteriore, vestut loquamur verbis Aug. i. dedoet e litis .eap. 26 . in animam,de eorpus: ne possumus Aeproximos nostros diuidere, ut dicamus quin diligenda esse ex e haritate, videlicet, Deus, et est supra nos: ho interior, quod nos sum usi ho insterior p roximi, qui est iuxta nos i homo exterior noster,stue eorpus nostrui quod est infra noti fit homo exterior proximi flue eorpus eius Uest iuxta eorpus nostrum: sed st se dieimus novidemur omnia enumerasse, quq sunt ex charistate diligeda. Nam, bc ipse amor, Ac ipsa dilectio est ex eharitate diligenda. Unde Aug. 8.de Ταe. 8. Nemo dicat non noui quid diligam, diIigat fratrem , 5e diligat eam dilectionem,qua diligit fratrem. Ulcemus ergo duci esse genera diligendorum. Nam aliqua diligimus, tan et ea quibus
bonum volumus aliqua aurem, non tanquam
ea quibus bonum volumus, sed tana aliqua bona,qui nobis, vel aliis volumus. In primo quisdem genere,vno modo sunt tria diligenda,alio modo sunt quatuor, alio modo quin . Aug.
autem. t 9. de Trin. cap. r .et. t de doct ehrist. e. ac.Tria dieit esse diligeda ex charitate, Deus,
proximus, de nos ipsi,quq tria diligeda innuun tur quum Dominus ait. Diliges Dnm Deum mu .
tuum , 5e proximum tuum neut te ipsum. In. t.
70쪽
DE LAVDIBUS autem de dod elirist e. a 3 dicit esse quatuor ne diligenda, quia diuidit nos ipsos in animam feeorpus .vel in nos Ne corpus nrm. Nam quum
aliquid componitur ex duobus, semper supresmum sumit nomen totius ut quod facit Papa dicitur facere ecclesta quia Papa est caput eccleastae: 5c sicut Papa supremum in ecclesia dicit,
ne anima no: tra .vel animus,vel homo interior,
videtur esse noc ipse sed Mut nos ipst diuidimuria duo, ne Ne proximos nostros in illa duo diui, dere possumus, Ne pollissime put homines sunt
proximi nostri, qui diuiduntur in naturam eorporale n, N: spiritualem : quod dicimus propter Angeloς. qui etiam sunt proximi no tri. quia possunt nobis misericordia in impartiri. No. n. linter nos, se Angelo ς, est illud ehaoς magna firmatum P non pol smus ire ad eos. N: φ no possint diei proximi nostri. insp ergo lut tangebamus sunt diligenda ex charitate . Natura i piritualis, quae est supra nos videlicet Deus: Ie natura spiritualis quae noς sumus, videlicet anima nostra Ne natura spiritualis proximi que et iuxta'nos, videt ieet anima illi as,nue stnt spus Angelici,ssue humani: de natura corporali; ni x quae
est infra nos, videlicet corpus nostium: β: nam ra corporalis aliorum hominui videlicet eorpora eorum,quc eth iuxta corpii; nostrum. Haec autem omnia diligimus t aqua ea quibuς bona
volu raus, quae hoc ordine sunt diligenda. N imprimo est diligendu; Deuς, mag's etiam si nos iipst, quia propter P vclam quodq; bc illud masgis. l . Poster. Quum ergo Deus sit diligendus propter seipsum t quilibet autem debet dilige, re seipsum, non propter seipsum, quia non ei ipse sui ipstus finis, sed propter Dea: conseques
est ιν quilibet debet plus diligere Deum et seipssum. Nee in hoc possumus dubitare. la si amor est qusdam unio, magis Deus unitur,& est masgis vicinus nobis .q nos nobis ipsis, ut vult August.in. 3. lib. cofessonum .cap. 6. Immo magis,
bonum nostrum n5 posset subsistere sine Deo.
Bonum ergo nostrum reseruatur in Deo tuasgis et in seipso i quia bonum nostrum non posset subsistere stne Deo. Bonum ergo nostrum non posset subst stere in seipso , ni st ea et eo niunctu Deo. Vnde si anni hilatum foret, Ac st nihil esset in seipso, pollet a deo res ei. Ergo quilibet homo debet se magis amare in Deo, et in seipsso,&magis amare Deum ii seipsum, quum sua bonum magis sit ipse Deus, si sti ipsemet. Sic et plus debemus diligere Deum, a proximos nos
stros. Nam filii plus sunt uniti patrii et sibi ipsis. Nam non sunt v niti sibi ipst; nia quia sunt uniti
patri a quo descenderunt, propter ' maior est amor filioru ad patrem ci ad seipsos. Sic et nos gerimus imagine unius Dei vitio ergo ad alios. est ex unione quam habemus ad Dea, ut Declplusa omnia alia diligamus. Debemus ergo diligere Deum pluia nos. 6cpximos. Sed nos deshemus plus diligere nos. a proximos nostros. Nam non precipitur nobis, si diligamus proximos nros plusa nos ipsos, sed steut nos ipsos.i. ad id ad quod diligimus noς ipsost ut sicut nos
ipsos diligimus ad vitam atteruam, ste 5e proxis mos nostros ad vitam sternam debemus dili
gere. Oportet. n.ῖν ex fine sumatur omniς ratio
dilectioniet. Nam finis se habet in diligibilibus stetit principia in speeulabilibus: sicut ergo principiis credimus propter se conclusionibus aut e propter principia: ideo plus credimus princii piis quam conclusionibus: se finem diligimus propter se, alia autem propter finem. Deus aue est diligendus quia ipse est finis.& beatitudo nostra. ideo est summe diligendus. Nos autem desbemus diligere nos ipsos propter hunc finem, ut coniungamures proximos autem p p hune finem, ut allaciemur eis in huiusmodi fine. Et
quia plus est uniti fiat. et allaciari aliis in unios ne ad finem. plus debemus diligere nos ipsos, dproximos noli ros. Corpora autem nostra deabemus diligere propter hue finem. 6: pa hanc beatitudinem, ut quia a beatitudine illa in aniama. redundabit beatitudo in corpus Ileut enim quum quis est lς tatus in anima, a letitia quae ethin eorde resultat pulchrior color in corpore: ne in patria re multo magis,a decore Ne beatitudine in anima, redundabit decor te beatitudo in corpore: pater P corpus nostrum est qua rato loeo diligendum. Corpora autem proximorum debemus diligere tauq ea quae nostris corporibus associabuntur in participatione secun adum talem resultation E talis beatitudiniς: ideo corpora proximiorum sunt ultimo diligenda.
Alsignauimus ergo tutes per habita mani sesstum; in hoe genere diligendorum prout sunt ea quibus volamus bona qum p gradus. Quia primo volumus bonum diuinum ips Deo Seseundo volumus huiusmodi bonia uniti nobis. Τertio volumus in illo bono associari nobis
proximos nostros. Quarto volumus illud bos num aliqualiter resultari in eorpora nostra. Quinto volumus in tali resultatione aissociarie orporibus noliris corpora proximorum. Sed ne ut alsignauimus ordinem in his quae diligismus, tanquam ea quibus bonum volumus i ste
pollam ut assignare ordinem in his quae diligi, mas,tanu quῆdam bona quae nobis. vel aliis volum ac, quae sunt in triplici ordine. Nam primo est ipsa dilectio. siue iliaritas, quς est irrater omnium. Secudo sunt aliqua interiora bona. Tertio possunt etiam ne diligi exteriora bona: quς omnia etiam propter finem, Ne ppter beatitudi/ne debemus diligere.Charitate ergo. 5c omnia illa bona, sine quibus nuqua est cliaritas, 'e quς nunqua sunt sine charitate, debemus primo dis ligere. tana ea sine quibus beatitudo haberi nopotest , 6c tana, quibus habitis, a beatitudine se astrari non pol sumus. Bona autem illa interiora debemus diligere ex charitate tana ediscutiat finis , 5e quas adminiculantia ex propinquo. Bona