장음표시 사용
131쪽
Nonne illa credit sium locutum, τt τere experrecta etiam crederet' unde enim ista, Age adsta: mane: audi: itera dum eadem Scista mihi Num *idetur minorem habere visis, quam vigilantes f
dem' ' Quia loquar de insanis ' qualu tandem fuit a finis
tuus,Catule, Tuditanu ' quisquam sam mus tam certa putat, quae τidet, quam is putabat, quae videbantur' Quid ille, qM, Video,video leviuum Vlysses, dum licet. Nonne etiam bis exclamauis videre, quum omnino non tu res uid apud Euripidem Hercules, quum νt 6-οφhristiscit uos configebat sagittis, quum xorem interi
meba quum conabatur etiampatrem, non perinde move
batur Iasis , *t Ῥeras moueretur' quia ipse tuus, qui negat cor sibi cum oculis consentire 'nonne ibidem imcitato furore, Unde haec flamma oritur Et ista deinceps,
Incede, incede: adsunt,adsunt: me, me P
Fer mi auxilium: pestem abige ame: Flammiseram hanc vim,quae me excruciat. Cerulea incinetic igni incedunt: Circunstant cum ardentibus tedis. Num dubitis quin sibi haec videreTideatur item, caterar Intendit crinitus Apollo Arcum auratum Luna innixus. Diana cacem etacit i larua.
132쪽
cui magis haec cressiret si essent,quam cregebat, qu:a iridebantur z apparet enim iam cor cum oculis constentire. 7 Omnia autem haectroferutur, τt illud esciatur quo certim
nihilpoten esse ) inter vise vera fulsea ad animi assensim
nihil interes. Vos autem nihil agitis, cumfalsa illa velfu riserum, vel omniantium, recor latione ipsiorum resistitis. non enim V quaeritur, qualis recordati eri Ioleat eorum,
qui experreati Iant, aut eorum qui furere destiterunt sed qualuxisio fuerit aut furentium, aut simniantium tum,
I Hactenus ea collecta sunt, quae ab Academicis philosophis Ositra sensus dic petari solen dehinc transitus fit ad exempla somniantium,ebriorum&suriosi rum, adhibita quadam priaefatione in Clirysippum Stoicum, qui in refellendia Academicis eorum caullam infirmare magis,quam confirmare videtur. Is qui que libros scripsi ad Methrodorum aduersus consuetudinem,& septem pro consuetudine ad Gorgippidem, ut ait Laertius. 1 Eleuat exempla de doriment bus & vinolentis,magis ut seruiat suae caussae, quam ut constanter & philosophici respondeat. Q aerimus, inquit, quomodo res appareant somniantibus de ebrio-fis,verae, inquam, quae tamen sunt salse. quid tum an inde concludere potes,si nulla si in somnus &ebrietate perceptio, i ii ab homine posse peuc: pn aut ursa ouae vera sunt, a salsis non differre 3 Hoc argumentum Ciceronis in syllogismocii pone cum proposta quaestione ioc modo: Si quae dot mientibus& ebriis vera videntur, non differunt a falsuinter visa vera Sc salsa nihil intererit: Sed primum verum: verum igitur&postremum. Videsne quae plaga se in propositione syllogismi, quae salsa & inconsequent est non enim sequitur, si consula sunt visa dormientium & ebriosorum,ut etiam reliquorum hominum visa confusa sint. 3 l uror consciaisse dicitur,qui suos motus 5 impetus rem si, cum is qui furiosus erat, nihil fere a cano distare videtur. Citanturtii versus a Cic.Tuscia .r.
Mater te appello,tu quae cura omno sivi ense leuas, Neque te mei miseret, urge er sepeli natum.
s Exempla tria proseruntur de suriosis, Tuditano,Hercule,&Alcmeone, qui vera esse credebant,quae in furore, animo,& cogitatione versaret: de quibus idem indicare debemus,quod desomiarantibus& vinolentis. 6 Hercules apud Euripidem tres liberos necat, existinians esse Iiberos Eurysthei regis Thebarum, ex Megaram coniugem tua filiam c reontis: postremo cum sigilliana pararet ad caedem Amphitrionis patris,a Pallade prohibitus est. 7 Concludit contra Lucullum somniantes, ebr os,& insanos asendri visis, eaque vera credere, quae tamen salia sunt,& eleuat solutionem Luculli a dissimilibus: quod genus argumenti t tum contra Ciceronem esse docuimus.
' Siaabeo asensibus. Qui es quodratisnepercipis it
133쪽
Dialecticam inuentam esse dicitis veri salsi quasidisi
ptatricem oe iudicem cuius veri falsi in qua res in Ceometriane quid sit verum velfalsum, dialecticus iudicabit an in litera, an in musicus et ea non nouit. Aphilo=ρhia igitur Sol quantus sit, quid ad illum Quo υῖmmubonu,quidhabet ut queat iudicare' Quia igitur iussicabit 'quae coniunctio, quae disiunctio vera sis quid ambigue di Humsit quid siquatur quam1b rem,quid repugnetes Si haec, O horum similia iudicat est ipsa iudicat.plus autem pollicebatur. Na haec quidem iudicare, ad caeterin res,1 sunt in philosophia multae, aliue magnae, non insatu. ' Sed
quoniam in ea arte tantum ponitu, videte ne conre vos
rota natasit, quae primo progressi estiue tradit elementa loquendi, oe ambiguorum intelligentiam, conciuilendira tionem, tum paucis additu γenit a foritas, lubricum ane periculosum locum: quia tu modo ilicebas efflexiti uminterrogandi genus. Quid ergo ' istas vit, num nostra cuLIa est' rerum natura nullam nobis Lais cognitionem si nium,ut ulla in reflatuere possimus quatenus. nec hoc in a- remo triticissiιm, Unde nomen est,sid*ssa omnino in re minutatim interroganti gues, pauperi clarus, ob russit multa,pauca magna flama: longa,breuiar lata,angula quanto aut addito aut dempto certum restondeamus, nouhabemus. ' et vitiosi ῖnsritae. Frangite igitur eosδο-rsu, ne molestis ut erunt enim,nisi caueatis. Cautum ess,
inquit placet enim Chrysippo,cumgradatim interrogetur, verbi causa,tria paucasint, anne multa aliquanto priu quam ad multaperueniat, quisere, id est,quod ab ip dicitur, ησυχαζειν. Per mea euertar licet, inquit corneades,
134쪽
LIBER II. rassomno excitet, O eodem modo interroget. quoil in numero
conticuisi: siadeum numerum num Alligero, muliane Frunt progressiere rursu, quoad seiribitur. Quidplura hoc enim buteris, neque ultimum tepaucorum,neque primum multorum rim erepose. 6M- eneras error ita manat,ut non Ἐideam quo nonpossit accedere. Nihil me laedit,inquit. Eo enim vi agitator callidus,prius quam ad Lnem veniam, equossustinebo, eos magis dilocus is, quos rentur tu praeceps erit. Sic me, inquit,ante sustinebo, elutius captiose interroganti restondebo. ' Si habes quo lis
queat, neque re*ondes,sifer si non habes,ne tu quidem persi iis iquia obscura, concessi fianegas te usque adobscu progressi.i ustribus igitur rebus ius lusiiatantummodo, ut taceas: nihilassequeris. Puenim adissum qui te capi
re vult,virum tacentem irretiat te,an loquetempn autem
fis admouem,*erbigratia, sine dubitatione re*onile auca esse, in decimo insistis. ' etiam a certis illu ordiscob bes assensum hoc idem me in obscuris facere. non sinis NYhil igitur te contrasoritas ars ista adiuuat, quae nec a genil nec minuenili quid auiprimum sit, autri remu, δε- cet. Quid quod eadem ista ars, quasi Penelope telam retra
xens, tollit agextremum superiora' utrum ea vel ,an no
syra culpa est Nemefundametum dialecticae en,quicquid enuntiitur sidautem appellatur αξίωμα,quod es quasi fatum aut veru esse aut falsῖm. Quid igitur haec 'percla alsesent si te mentiri dicuasi verum scis metiri verum dicis. ' Haec filicet inexplicabilia esse dicitis, quo est odis- με, quam illa quae nos inco rehensa non percepta dicimus. Se haec omitto. Aua quaero,si ista explicari non possent, nec rerum ollam iudicium inuenitur,vires ondere
135쪽
iungam,ex hissequentas esse alias, alias improbandas,quae non sint in genere contrario. Quomodo igitur hoc conclusum esse iuvicariSidicis nunc lucere,oe verum itis: lucet: acis autem lucere, verum dicis lucet igitur Probato certe genuου, ω rectissime conclusium dicitis: itaque in docendo eum primum concludendi modum traditis. Aut quicquid igitur eodem mori cincluditur,probabitis aut ars ita nul a est. Uide ergo, hanc conclusionemprobatu Desis: Si dicis te mentiri, erum , Acis: mentiris. dicis autem te mentiri, xemmi dicis: mentiris ititur. Vu potes hanc nonproba re,cumprobaueras eius generassuperiores ' Haec Ch1
Iinea sunt, ne ab idio quidem d pluta. quid enim faceret
huic conclusioni ilucet, lucet: lucet autem,lucet igitur' fine derelIcilicet, Ipsa enim ratio connexi, cum concesserissup rius, cogit inferius concedere. Quid ergo haec ab illa concla fume disseris Si mentiris,mentiris: mentiris autem, menti ru igitur. Hoc te negas posci nec approbare,nec improbare. Quἱ igitur magis iuul Mars,siratio si via i xu denique
conclusionis valet: eadem est in Ῥtroque. '' Sed hoc extra mum eorum est,postulant ut excipiantur haec inexplicabialia. Tribunum aliquem censeo adeant a me istam exceptis nem nunquam impetrabunt. '' Etenim cum ab Epicuro, qui totam Halecticam contemnit irridet, non impotrent, ut verum esse concedat,quod ita essabimur ut v uet cras Hermachus, aut non vivet: cum dialectici sic na tua t,omne quod it. disiunctumsi quasi, aut etiam,aut non,uo moto verum esse, edetiam necessarium. vide quam
fit cautus is, quem isti tardum putant. '' Si enim, inquit,
136쪽
altemtrum concessero: necessarium esse necesse erit, cras
Hermachum aut Vivere,aut non vivere nulla autem en in
natura rerum talis necessitas. ' Lum hoc igitur dialectici pugnent, id est, Antiochus, oe Jtoici: totam enim euertit Halecticam. namsi e contrarjs disiunctio stontraria autem
ea dico, cum alterum ait, alterum negat statis disiunctis sal apotest esse, nulla vera est. mecum vero quid habent liatium, qui ipsorum aesciplina equor' Dum aliquid hu- is modi inciderat, P tu ere Carnea es solebat Si recte con
clusit, teneo: sin vitiose, minam Diogenes rugat. ab eo enim Stoico dialecticam dissicerat: haec autem merces erat dies cticorum. Sequar igitur eas vias quas didici ab Mntiocho
nec reperio quomodo iudicem, i lucet, lucet, Hrum esse, ob
eam caussam, quod ita silici, omne quod ipsiοπ ex se connexum sit, verum esse: non iudicem di mentiris, mentiris, eodem mori esse conexum. '' . Aut igitur hoc, oe i ut aut
nisi hocne illud quidem iudicabo.
Transit a sensibux ad resutationem artium, quae animo videntur percipi: ae primum refellit definitionem dialecticie enumeratione rerum subiectarum, sed captiosa Scsallaci: non enim dialectica dicitur iudex esse veri & falsi,quia dialecticus omnes artes nouerit, in quibus verum a salso possit discernere: sed quia haee ars sit regula de omnibus rebus iudieandi , sicut Grammatica de omnibus rebus pure loquendi .Itaque quemadmodum fi Geometra, Arithmeticus,Musicus pure loquuntur,id Grammaticae v rtute iaciunt, non sua: ita cum per syllogismum recte iudicant de rebus sibi subiectis, dialecti arte & potestate iaciunt,non sua: quia sola dialectica docet leges de omnibus iudicandi mee magis consequens est, Dialectica est regula iudicandi de omnibus,ergo dialecticus nouit omnia:quam si dixeris, Gnammatica est regula de omnibus pure loquendi ,ergo Pammaticus nouit omnia. 1 Secundum arsumetum contra dialecticam Stoicorum ducitur a subiecta ei disciplinae materia: id est, praeceptis dialecticis, in quibus Stoici non sollina grammaticam artem confundebant, clim praeciperent de Orthographia,etymologia,syntaxi,o ex Diogene Laertio constat: sed haerebant in suis s ritis, quae gradationes minutis interrosatiunculis sunt, habentque lubricum de Periculosum genus argumerationi quod in hac gradationis continuatione non satis cohaerentia interdum copulantur, sed cognita & adhibita luce syllogismi, facile hic si,phisticus & captiosus e r soritarum cognoscitur. c hrysippus autem Stoicus ignoratione dialectici sillogismi ad dissoluendas captiones sinitarum confinxerat modum quendam stationis, ultra quem progredi non liceret: qui profectd recte & merito irridetur & exagitatur a Cicerone : hoc enun commen
tum contra sbritas nihil vale sed consita,& certa, & perpetua regula syllogismi
137쪽
' Quid ergo est quo percipipssit sine sus quidem ve
ra nuntiates quos tu Lucusse,' comunitota defendis. quod ne ia facereposses, idcirco heri, non necessario loco, contra
'sius multa dixeram. tu autem te negas infacto remo, neque columbae collo commoueri. primum cur ' nam oe in
remo setis non esse id quod viileatur: γ in columbaplures videri colores, necesseptis uno. deinde,nih si praeterea diaximus ' maneant pila omnia .' latrat in ita caussa dipi cum veraces 1 6ῖossensus dicit. Igitursemper authorem habes, m eum sui magno suo periculo causem agat. eo iam rem dimittit Epicurus,sivnus sin ussemel in vita mentitus sit, nulli unquam esse creden lum. Loc est verum esse, confideresui res bus, importune insistere. Ita Timagoras Epicureus negat sipi unquam, uum oculum torsisset, duas ex lucerna flammulas esse vi ac opinionis enim esse mendacium,no oculorum. quasiluaeratur quidsi no quid videatur. Sed hic quidem maiorum similis. tu νero, qui
x apsibus alia vera dicis, esse alia falsa: 1ia ea distinguo
7 Desine quaese communibus locis. domi nobis ista nascuturi Si quis deuste, interroget sanis modo oe integris sensibus, Num amplius quia desideras' quid re tondeas' Minamq idem roget. ausat quam nobisium mase agatur. enim vera videamusquam sive videbimus ego Catuli ξλmanam ex hoc loco regionem video. Pompeianum no cerno
neque quicquam interiectum est quod ovet: μ intendi
longius acies non potes. O praeclarum prostem Puteolos Ῥigemus a umiliarem nonrum uianum ortasse inporticu Neptuni ambulantem no videmus. t ille nessio qui,
qui in scholis nominari flet mille octinget a stadia, quod abesset,aridebat quaedam volucres longius. XQonderem e
138쪽
tur Iacter sei stra deo, me plane his oculis non esse com
tentum. ' dicit me acrius videre,quam xluspisses ortasse qui neque videntur a nobis nunc quidemsub oculis sunt.
neque ipsi nos Austicerepossent. Ergo ut illis aqua ,sic nobis aer crastus offunditur. At amplius no desideramus. '' Qui talpam' num dederare lumen putas ' Neque tam quere rer cum deo, quod parum longe, quam quod falsum vide rem. ne nauem illam flare nobis videtur: atly qui
in navi 2nt, moueri haec villa. Quaere rationem cur ita viariatur: quam ut maxime inueneris,quod haud is an non
Isis: non tu verum testem habere deum non sine causfulpum testimonium ilicere Venderis. Quia ego de naui vi
a enim a te remu contemni maiora fortasse quaeris.' ' Quid potest esse Sole maius, quem mathematici amplius duo uigintipartibus confirmat maiorem esse quam terra ' quantulus nobis videtur mihi qui em quasipedalis. '' Epic rus autem posse putat etiam minorem es eum, quam via Latur, sed non multo. ne maiorem quidem multo putat esse: xel tantum esse,quantus videatur: ut oculi aut nihi aut non multum mentiantur. '' tabi igitur illusses m/l' ab hoc credulo,qui nunquamsi u mentiri putat,dfiam mus, qui ne nunc quidem, cum ille Sol, qui tanta incitationefertur, ut celaritas eius quanta si ne cogitari quidem posis tamen nobis flare videatur.
i Incip t disputare cotra Lucullum de principe &senerali quaestione, Qui, d
nihil percipi possit. Prinium argumentum est senstrus,leue&captiosum. Licet enim nullus sensus sit pamcq s scientiae,quia ut Socrates recte docet in Them to,essentiam rei non percipit: licet etiam interdii decipiatur sensus, non se tu itur tame quin interdit veru aliquid sentia quale vel falsum esse no possit. 1 Commum i loco defendere, est probabiliter & captioia ad imitationem Oratorum aliquid disputare: est enun locu communis, oratoribus campus, in quo liberEmpat antur, climatquid amplificant Iaudis & vituperationis gratia. 3 occupat duo Gepi quibus sensus falluntur,quasi a Lucullo no satis refutata S dili Oluta sint. E'curus dissentita cademicis,quia omne iudicia veritatis ponit
139쪽
. in sen sibus: sed tamen sententiam suam pueriliter & inepte defendit,& eius se
scriptor Timagoras Si oculi palpubram es quantulum depresseris,quam uix vitica sit stamnia luculentis candelis, ea tamen seminari tibi vidcbitur, quia ab oculo tuo radii ex eu late, non ad idem seruntur punctum: atque id cuco. quod lus brs in pexit d quasi geminum septi atins exisse. 6 Eleuat d putatii
nem Luculli tanquam communem,nec stitis accuratam. : cima tamen ipse Cicero non accuratius dispute quam Lucullus, Scommunibus clam locis hic, ut ana Lucullus secat, expat etur. 7 Occupat communem locu Iuculli de laude sensuum, & ei contradicit ab exemplis, quibus confirmatur imbecillitas oculorum: quia longim rem perspicere non possunt. 8 Occupat emplum honianis cute videntis,quod eleuat collatione auium quae longius vidct.ruit autem quidam nomine Linceus tam certa acie luininum, xt ex L: lybaeo naues e portu Ca
thaginensium egredientes aderet, is est Valerius lib. a. Carthago auteni a Lillabaeo distat mille stadiis ac sere quingentis,ut ait Strabo. Plinius iei et Thallextum clarissi ina oculorum acre ex alto videre in mari piscem, in quem praeceps Iuit, eumque discussis pectore aquis, rapit. 9 Secunda prolepsis de piscibus contemn tur: quia nos Perfectiore visum quaerimus. Io Tertia prolepsis de exemplo talpae refellitura minori ad maius. Talpae quamuis natura sint expertes vi-ius, tamen lumen desiderant. Quid mirum, si homines acum cri oculorum melius opteno ii Transitus ei ab imbecillitate oculorum ad fraudes & fallacias in his ortas, quae declarantur exemplo nauis : nam qui procul agitatam nauem aspiciunt,eam stare putant, quia propter longitudinem spatii & interualli, nauis ipsa angulos visus afficere,atque mouere I arum admodum potest. de qui sunt in naui, proxima quaeque moueri arbitrantur, ut arbores, edes, qiuaradb oculorum ad motum nauis subinde mutant situm: atque idcirco res,quae sub aspectum c durat,mutari videntur,& tanquam oculos sequia sed hec Ciceronis argumenta nihil admodum arguunt,& probant. Non enim sequitur, si sensus aliquando fallaces sint,ut semper sint fallaces.& mens hominis fraudem perspicere non postat: tenim a doctis limis hominibus inuenta & explicata esst ratio, Scur remus inflexus in aqua videtur,& collum columbae coloribus variegatum,cum tamen sit Gnius modi: exteraque eiusmodi ab optimis philos imis diligenter enucleantur, nec eorum quisqua in his salii potes . ii Correctio proximi exempli, S transitus ad aliud de magnitudine Solis, ubi visus plurimum sallitur. ι' Epicuro Sol videtur esse tantus quantulus apparer,& naaiulculus,&nunusculus, et Plutarcius ait: Ciceroni duoueuiginti Partibus major terra, laeti ercentum N sex nullibus leucarum: Matheniaticis centies sexagies sexies, id est, centum missionibus icticarum, S amplus i Contemnit Epicurum stulta disserentem de Solis magnitudine,& sbripsi repugnantem: dicit enim quodam cap te, si semel sensi mentiantur,cis non esse creaendum:ta altero oculos eos te mentiri, cum iud: cant de Solis niagia fluuine.
' Sed ut minuam controuersiam: γidete quaeso quam in
sar talus G. Quatuorsunt caZita , quae concluIunt nihil
esse quo noscitercipi, comprehetidi possit: de quo haec tota quae ho est. F quibu primum e i, Ust aliquod vi Sim falpum secundum, non poste i percipi tertium,inter quae visa nihil
intersit feri no po se ut eorum alia percipi post ni, alia nout int quartum,nullum esset a sum Icrum astoses pers
140쪽
ctum,cui non appositum tusem altu quod ab eo nihil intersis,quod ,percipi nonposit. Horum quatuor capitum so
cundum m tertium omnes concedunt ,primum Epicurus
non dat. vos,quibustum res est,i quos conceditis. omnispugna de quarto est. ' Qui igitur P.Seruilium se inum via
Abat, si Quintumst xi ereputabat, incidebat in eiusmodi νsem quo percipi non posset, quia nulla nota xerum a faLs distinguebatur. quia di tactione sublata, quam haberet 'ac otta,qui bis cum Lemino consessivit, nsendo eiusmodi notam,quae salsa esse nonposset' 'Negas tanta m
litudinem in rerum natura esse. pugnas omnino, βάμώ-
uesnofacili. Psane videri certe potest fulget igitur 'sum: O si xnase sterissimilitudo dubia omnia reddideriiseublato enim iudicio illi, Oportet agnosii: etiamsit
erit quem videris,qui tibi videbitur,tamen non ea nota iu
ssi abis,qua dicis oportere,ut non posse si eius m mol false. Quando igitur pote u tibi P. Ceminus, Quintus videri: quid habes explorati, ' cur non possit tibi fotta videri,qui non sit quoniam aliqui videtur Ust,quod non esi' Omnia dicissui generas esse nihil se lim,quod sit aliuae Stoicum in qui em, nec admodum credibile, nullum esse pilum omnibus rebus talem, qualusit pilus alius, nullum granum.' Haec refelli possunt pugnare nou. ad id enim quo agis tur,nihil intere in omnibusee partibus xis res nihil disse rat,an internosii notossit, etiamsi diserat. Sed hominum similitun tanta esse non poten, nes norum quidem' Dic
mihi, 7 L sippus eodem aere, eadem temperatione, eodem corio, aqua, caeteris omnibus, centum . lexandros eiu emmodi facere non posse ' qua igitur notione, disierneres' ' Qui diu hulmos cera centu Cilla hoc annulo impres