장음표시 사용
211쪽
ria, alteriam marorum extiterunt: V suum boni perdiu nulli, vix autem singulis aetatibus singuli tolerabiles orato res inuenirentur. Ac ne quisforte cum alijs Ita p, quae reconditu in artibus, ais in quassam varietate literarum versentur, magis hanc dicendi rationem,quam cum imporatoris laude,aut cum bonisenatorisprudentia compara damputet, conuertat animum, O ea ι a artiumgenera
circumsticia quis in js soruerint, quami multisintscillime quanta oratorum sit,semper fluerit paucitas,iudicabit. J Nes enim refugit, laudandarum artium omnium procreatricem quandam, oe quasitarentem, eam 1 am*o: ω Craeci vocant,ab hominibus docti mu iussic
ri. A qua dissicile est enumerare quot iuiri, quanta scientia, q*anta , in suis Itys *arietate oe copiis siuerint,qui non
aliqua tu re una separatim elaborarint edomnia quaecunque essent,vel lentiae perue beatione, *el disserendi ratio ne comfrehenderint. Quis ignorat, j qui mathematici ocantur, quanta in obsturitate rerum, quam recondiata in arte, multiplici'ubtilii versentur quo tamen in genere ita multi perfecti homines extiterunt, Ἐt nemo fere studuisse ei cientiae νehementius , deatur,quin quodvolueritico ecutussit. '' Quis Musicis' quis huic uilio literaruquod profitentur j, qui Gammatici vocantur,penitus dedit, quin omnem illarum artium pene infinitam vim materiamficientia oe cognitione comprehenderit' Deremibi hoc videor esse dicturus, ex omnibus is qui in harum artium studique liberalissimis sint doctriniss versati, miniamam copiam Poetarum egregiorum extitisse: atiue in hoc so π mero,in quoterraro exoritur aliquis excellens, si L
212쪽
08 A V D.'T A L. E X P L I C. ligenter Ο ex nostram ω Craecorum copia comparare υ-les,multo tamen pauciores oratores quam poetae Ani repe- rientur. '' Quod hoc etiam mirab ilius debet vi eri,quid caeterarum artium studia fere reconditis atque ab itis esulibus hauretuntur dicendi autem omnis ratio in mediososta, communi quodam in usu, atque in hominum more O Jermone versatur: ut in caeteris id maxime excellat, quod
longi semesis ab imperitorum intelligentiast ut di iun
ctum indicendo autem Ἐitium vel maximumsit,a vulgari genere orationis, atque a conssuetudine communis sensius abhorrere. '' . c ne i ud quidem vere dici potest,autplures caeteris artibus instruire, aut maiore delectatione ,aut ste uberiore,autpraemjs assperdistendum amboribus commoueri. QAtque ut omittam Craeciam,quaesemer eloquentiae princeps esse τοluit, atque illas omnium doctrinarum inuenirices Athenas, in quibus Fumma dicendi vis γ -- uenta est, oeperfecta in hac ina riuitate professo nulla
isquam ehcmentius quam eloquentia studia viguerunt. Nam poneaquam imperis omnium gentium constituto, diuturnitas pacis otium confirmauit, nemo fere lauda cupiatas adolescens nonsili ad 2ιcen umsu is omni eniten- Amputauit. primo quidem totius rationis ignari,''qui nes exercitationis *dam Ἐia,nes aliquodpraeceptum artu esse arbitrarentur, tantum quantum ingenio oe cogia rationepoterant,consequcbantur.Fon autem auditis oratoribus Graecu cognituί eorum literis, adhibitui doctoribus,
incredibili quodam nostri homines ilicendi iuria flagraus
runt. Excitabat eos magnitudo arietas multitudo i in omnigeneret causarum, υt ad eam doctrinam, quam Iuo
quid studio consecuti essit, adiungeretur Ureques, qui
213쪽
I N - I. DE OR A T. r ininium magistro praecepta superares. ' Erant autem huic ludio maxima, quae nunc quo sunt,proposita praemia,vel adgratiam,vel ad opes,*el ad dignitatem. Ingenia ero s*t multis rebus possumus iudicare) nostrorum homianum,multum caeteris hominibus omniumgentiumpraeliterunt. '' Quibus de causiis quis non iure miretur, ex omni
memoria aetatum,temporum, uitatum,tam exiguum ora
torum numerum inueniri' Summim malin est hoc quiddam, quam homines opinantur,o pluribus ex artibus flu- jset collictum. Quis enim aliud in maxima , άscentium multitudine, umma magistrorum copia, praestantissimis hominum ingeniys,infinita causarum varietate, amplissimis
eloquentiae propositis praemiys, si caussaeputet,nisi rei quan
dam incredibilem magnitudinem ac docuitatem' Est enim oeicientia comprehedenda rerum plurimarum dine qua veruorum τοlubilitas inanis ars irridenda est: O ipsa oratis conformanta non Flum electione, sedetiam conseru
ctione ,erborum omnes animoru motus,quos hominμm
generi rerum natura tribui flenituste senili quod omnis vis ratios dicendi, in eorum qui audiunt, mentibuτ aut si andis aut excitanilis exprimen aest. QAccedat eodem oportet lepos qui iam faceti . eruditio libera digna, celeritas breuitas γ rsonLndi lacessendi uἶtisi xe nustate atq; rbanitate coniuncta . Tenenda praeterea est omnis antiquitas,exemplorumi vis nes legum aut iuris ciuilissilentia negligenda est. Iam quid ego de actione ipse plura dicam quae motu corporis,quaegestu,quae Vultu,quae vocis conformatione ac varietate moderanda est quae ρία
per se ipsi quanta sit, histrionum leuis ars o fena decla
214쪽
ne elaborent, quis ignorat quam paucisint, ferinis, quos animo aequospectaret imus' Quid dicam de thesauro ruerum omnium memoria' quae nisi custos inuentis cogitatisi rebus 'verbu adhibeatur, intelligimus,omnia, rei prae claris fuerint in oratore, peritura. ' ' Quamobrem mirari desinamus,quae caussapit eloquentium paucitatis,cum ex js rebus uniuersis eloquentia confer, qu ibus in singulis Glaborarepermagnum e Ii: hortemurs potius liberos nostros, caeterosi, quorum gloria nobis oe dignitas chara est, ut animo rei magnitudinem complectantur: neque js auipraec Itis, aut magistris, aut exercitationibus, quibus utuntur o
mnes Halys quibusamst id quod expetunt,consequiρ si
se costanti '' Ac mea quide ententia, nemo poterit fise omni laude cumulatus orator, ni ferit omnium rerum magnarum at sartium sentiam consecutus. Etenim ex rerum cognitione, effloremisere undet oportet oratio quae, ni subest res ab oratore percepta cognita, inanem quandam habet elocutionem. me puerilem. ' Neque νero ego hoc tantum oneris i ouam nostrispraefrtim ora toribus, in hac tanta occupatione Urbis ac vitae,nihil ut js
Eutem licere nescire quanquam τὰ oratori eri silas ipsa bene dicendi, hocsuscipere ac polliceri videtur, ut omni dere,quaecunq, Pproposita,ab eo ornate copiostes dicatur. Sed quia noἡ Itibito,quin hocpor que immenseum infinitum svideatur,m qu od Cyraecos homines non silum ingenis Aminaesissetiam otio IZiasos abundantes, artitione quandam artium fecit e *ideo. nnue in uniuersitenere singulos elaborasse, st epou se a caeteris ictionibus eam partem dicendi, quae inforensibus disieptationibus iudiciorum aut ΔΓ rationum versaretur, O i unumgenus Oratori
215쪽
reliquise: non complectar in his libris amplius quam quod
huic generi re i clida, oe multum AIlutata ,summorum hominu rape constensis est tributum: repetami non ab incunabulis noli ae veterispuerilisi doctrinae quenaam o dinem praeceptorum, sted ea quae quongam accepi in nostro rum hominum eloquent simorum, omni dignitaturincipum d utatione esse νersata, non quod ista contemnam quae Craeci dicen i artifices O Actores relique, ut: secum illa pateant, inpromptus ni omnibus, nes ea interZret
tisne mea aut ornatim explicari,autplanius exprimipssint: dabis hanc veniam, mi frater, ut opinor,*t eorum quiabus Amma dicendi laus a notris hominibus concesse est, authoritatem Cracis anteponam.
I Exordium hoc casu Ciceronis praelatur, & caussas huius institutae scripta nis & eloquentiae niagnitud nem & d fit cultatem: tandemque mianuit docilii nais hominibus Romanis locum sore in proximo dialoso: Cicero ir. Itur commemorat prini tat suam in Repub.adueciam sortunam.Syllogismus est simplex secundi generis: Cives in Repubi .ca beati post adeptam rerum gestarum gloriam aut in nemtio tuto, aut in otio honesto vivunt: Cicero periunctus magna cum ploria honor bus publicis nec in negotio tuus u cin otio honesto vivere potuita . . Cicero is tur perlanctus honoribus Reipub ciuis beatus non fuit. 'Propositio praecedit, in qua duae species beatitudinis comprehenduntur, una in negotio & actone, altera in otio & contemplatione rerum: sed Cicero neutram probat, si vel actioni periculum vel orio de contemplationi ignobilitas Sobiciuritas vitae adiutacia fuerit. quae sententia est Aristotelis,qui in Ethicis virum b ,- num licci omni virtute praeditum, si inciderit in ec amitates Priami, aut digia itate vitae careat, beatum esse non putat. x Prima pars assumptionis declaratur 1. repuLnantibus: Cicero communibus & priuatis temporum suorum molestiis & tei restatibus iactatus fuit: In negotiis ic rur pubi cis sine periculo versatus non estia et Allesoria ducitur a ludis Circensibit in Quibus aurisae currum ad metam feriunt,ne ilire offendan& decurso spat o cons stunt.Reddit o similitudinis duplex inressi situr, una de honoris decursu, altera de aetatis flexu: quas Cicero per omnes honorum si adus ad ingrauescent s,& ad senectutem sese inflectentis aetatis otium cum dignitate coniunctum peruenire contenderit: quo tamen beatia tu imis fructu ipse pr uatus fuit. secunda pars assumptionis de tranquillo otio & studio literarum,quo Cicero caruit illustratur enumeratione partium vitae .n quibus tranquillum nihil habuit. Cicero enim c rca annum aetatis suae viaeesimum quintum liab Sylla st pendia merui quo tempore tanta fuit pertum lio veteris discipl:nx, tiariis de dignita, Respubl.m perpetuum sublata vider
216쪽
tum & incidit in maximos motus, quos repressit in orationibus de lege Agraria, de Liberis proscriptorum A aduersus Catilinam: & post Consularum,quum inimicitias cum Caelare,Vatinio, Clodio gerere Clodiana factione victus, &m exitium pulsus est. 1 Oinissa syllogismi conclusione,captatur occasio comme rationis oratoriae clim ab otio,quod Cicero suffuratur,tum ab authoritate Quinti fratris, a suo inuitatur ad scribendum. 6 Generalis est propositio totius disputationis,& dialogi de oratore: Impetenda est inquis recordatio rei quo dam percepte & auditie, non satis extelicata & p bat sed inter doctissimos homines Crassum & Antonium controuersa, & addubitata de ratione dicendi. Argumentum Quinta fratris sumitu rex dissimili factoruni collatione, Cicero olim adolescentulus rudes commentarios de Ratione dicendi aedidit, vix iam Ciceronis fama & celebritate satis dignos: Nunc igitur operaepretium est, ut ipse aetate & doctrina & rerum usu iudicioque pro uerius,pol tos magis Reruditos proferat.Rudes illi & pueriles commentarii sunt duo libri de Rhetorica in uentione,quibus velut masistrorum suorum dictata complexus est,ideoque cultu.ν pari tanquam salsa praecipiat,non notest,ut ait Fabius. His autem libros de Or tore substituit, omnium sane si dictionis elegantiam spectes ma niucentissimos&ornatillimos, in quibus, ut Phidias in Ioue Olvmp:o summe elaborauit, se orator ipse quicquid habuit eloquentiae &human tat: s exprimere voluit: dei Libo is. ad quibus qu d ipse seiulat, in E pistolis ita scribit,Sunt et a m de Oratore nostri tres tuum. mihi vela ementer probati: in eis quoque hae personae si in ut mihi tacendum sueriti. i rastus enim loquitur Antonius Catulus senex, C.Iulius sester Catuli,Cotta, Sulpitius. puero me hic sermo inducitur, ut nullae esse possint partis meae. Libo 4. ad Item. De libris oratoriis factum est a me diligenter: diu multumque inmania teum. bus fuerunt. describas licet. Et ad Lentulum , Scripsi ctiam Academico more, Lib. E LIOL quemadmosum quidem volui,tres libros in disputa non e & d alogo de Orat μωLI. xe, quos arbitror Lentulo tuo fore non inutile; a 'orrent enim a communibus praeceptis,& omnem antiquorum,& Aristotelicam & Isocraticam rationem oratoriam coplectuntur. 8 Primus dialogus iae Oratore diuiditur in duas quaestion ex de duplici oratoris definitione: Crassus enim persona in M. iceronis sustinebit,&oratorem persectum omnibus magnis artibus definiet. Scaevola ntonius qui defendent paries QMiceronis, non tantam inium persectionem tribuent oratori,ssed communem quandam prudentiam & exercitationem in Guilibus caussis: sed tamen neque illo, ne ue hoc modo recte definietur Orator, ut opportune in si illis capit bus ostendemus. 9 Cicero reliqua parte pro aemii explicat suam sententiam de oratore,& eloquentia persecta, sicut fecit in oratore perfecto,&in persona Crassi facturus est in his dialogis : utiturque frad tione quaestionum & argumentorum: Pauciores homines eloquenti quain reliquis artibus floruerunt, quia eloquentia difficilis est: eloquentia autem distacilis est, quia multis rebus 5 artibus constat. Nos vero caussam paucitatis huius ad homines referre debemus,qui olim magis aliis studiis, quam forensibus litia bux dediti essent,non ad eloquentiae forentis dissicultatem, quia si in caeteris a tibus talem persectionem fingere volumus, qualem Cicero in eloquentia comminiscitur tam dii ficile est inuenire Poetam persectum aut philosophuni pers ctum aut imperatorem Persectum, quam oratorem: Praeserti in cum singuli hac comment i a definiendi ratione ἰγκιχλοαυδεαν omnium artium ad persecti nem suae laudis requirant. Cum is tur Cicero perfectos Imperator ,perfectos poetas, perfectos pndosioDhos multos , oratores autem perfectos Paucos ad in dum suisse dicat, ego profecto si quis me causiam rogaret, ita res onderem, priscis temporibus plures homines aliis artibus,quini eloquentiae forensi studuis se :& idcirco plures poetica aut philosophica, aut imperatoria laude ni aestitis
se, quisi forensi & oratoria. io Prima quaestio quod pauci quidem or tores, multi vero in caeteris artibus excellentes fuerunt disputatur ex loco distribu-
217쪽
distributionis, per genera quaedam aritum, et militaris philo hic ciuilis,m
thematicae, nausicae, grammaticae, poeticae. H Primus divi sionis locus est de militari scient a, ubi multitudo Imperatorum Romanorum confertur cum e cellentium oratorum paucitate. Ια Secundus locus est de ciuili scientia , quae versatur in admostratione Reipubl.Vbi similiter numerus honorum oratorum vincitur a numero excellentium rediora &principutri. a 3 In Bruto licet mutatos oratorcs Cicero laudauerit, partim ut hortaretur suos ad eloqucntiae stud: si, parilin etiam quod libos amaret, tamen ad extremum illius dialosi concludit vix singulis anatibus binos oratores laudabiles extitisse. ia Transit a duabus Reipuo. discipli itis ad reconditiore ,quae vocantur libcrales Scingenuae,quarunt praecepta continet abstrusam lesentiam,& a communi sensu vulgi remotam: Tertio igitur loco philosophi excellentes comparantur oratori biis, ut multa cuin paucis. is Philosophiam vocat laudandarum artium procreatricem, quia philosophi artes & disciplinas ingenuas inuenerunt, & in lucem protulerunt, ut de Academicis ait: Ex eorum scriptis di inst tu is cum omnis do trina liberalis, omnis historia, omnis sermo elegans sumi potest tum vvletas artium tanta est,ut nemo sine eo instrumento ad illam rem illustriorem laris ornatu possi accedere. ab his oratores, ab his Imperatores, ac rei tin publicatum rectores extiterunti tad maiora veniam, Mathemat ei, odit, sustet, edici denique ex hac tanquam Omnium artium ossicina pro etti liliari is duartus locus est de Mathematicis artibus, Ar thmetica, Geometria, Afrologia, quae prima perdiu & solae artes fuerunt ab Hebronis pruna manuentae dccelebratae, deinde ab Aegyptiis & Graecis, his praesert m, ut Pythaporei & Phisci dicebantur, usque ad tempora Socratis. a Quintus lociis de Musica&Grammaticascquiri r,ntiarum an una Cicero infinitam vim & ma eriam esse dicit, quia in musicis infinita senera son rum gignuntur,& in grammaticis infinita renera an ii duersonum sunt, circa αναλογίαν & phrasin verborum, quae in sinite variantur. 18 Sextus locus de Poetis illustratur collat one minorum pauci suerunt excellentes Poctae: at pauciores longe suerant oratores. ay luget admirationem paucitat s a disti mili-bi , quod ni ultae artes obscurre sint, cloquentia vero tota popularis: verum talix distinctio ad eloquentiam forensem accommodanda est Quae vcibis& sententiis popularibus di utat ciuile, controuersa tion ad generalem, quae non solum ciuilibus caussissedonan bus artibii &disputationibus clegantiam communiterim lenit, qua vera & germana sgnificanone Ilistorici, Poetae,Philosophi, ut o nate scribunt, Oratores appellantiam de Academici vereres, qui philosephiam de morit us& rebus occultis ornate & coriosὶ tractarunt, tam vere nomen & laudem oratoris sust non quam causidici &acitores lituim serensium. Itaq; si propriam & Iesitimam eloquentiae ncconem sequamur, haec disti milibus minimἡ quaerabit: quia Plato cum in Timaeo de rebus obscuris, S ab intelligentia communi remotis eleganter & ornate thribi non minus orator & eloquens appellandus est,quam Demosthenes,cum agit caulsam Ctasphontis. zo Proici sis est de tribus caussis, qu i bus oratorii ni raucii as excit sari possit , quod aut s ud tum, aut delectatio, aut praemia eloquentiae defuerint, di propterea hanc artem pauci homines secuti su errat tanquani iniucundam &infructuosam: sed harum caucrum prima & secunda consurantur exemplis Atheniensum ε Romanorum. Quod autem ait Athenas fuisse omnium doctrinarum in uentrices, ex communi suorum opinione loquitur, qui propter ii noratronem vetustatis existimabant Athenis otiane artes ec disciplinas natas fuisse,quia illic docerentur: cum tamen veteres ann ples loquantur Chaldaeos, Hebraeos,Acrypt os, primos artium inuentores suisse,a quibus Graeci omnem suam sapientiam acceperunt. D Ilustrat nudi j rati nem tribus eloquentiis cauilis,natura, ioctrina & exercitat one:qu rum nulla Romanis adolascentibus d c uir, qui consti: uto Romano imperio Mciem inoeniorum suc: uni ab externis armis ad comestica, lites conuerterunt,ec Iib. de Fin ιιιι
218쪽
adhibitis Graecis doctoribus artem litigandi, id est, eloquentiam forensem studi Edidicerunt:&qui insole&puluere contra hostem gladiis ktelis pugna
bant, parto otio nouum genus certam . nis in soro&senatu lingua A verbis mili- tuerunt. 22 Suetonius Rhetoricam non solunt Rom. ae sero receptam esse, sed
aliquando prJhibitam exerceri scrib.t, ut Strabone N Meffata Constitibus,& l ita ei mo Crasso Censore, qui edicto suo Rhetoras expulit: postea vero & ipsa Hil shodestaque apparuit,& plerique eam praesidii ta gloriae caussa appet:uerunt. Σὶ Partitur mercedem studiis eloquentiae propositam in tr a quasi genera, gratiam,ope dignitatem: de quibus lege Ciceroneni libo.de Ollic. α Epitaphonema est ad augendam admiratione tantie paucitatis.& iblutio primae quae illonis, Cur tam pauci suerunt oratores lina eloquentia res est dii scitis: quod approbatur epilogo superiorum argumentorum. Is Eloquentiae dissicultas item intelligi potest ex his partibus,m qu bus Cicero eam costare putat. Verum
ut sententia Ciceronis qualis si dii gentius animaduertatur, orationem de natura& persectione et uentiae paulo est us repetamus. Omnes artes suis & Pr priis praeceptis tradi debent,sicut vitiosissimum sit quicquam ulla in arte ex aliis artibus confundere&permiscere: atque ut graminati cie nihil rixter etymol giam,orthographiam yntaxin, prolocliam tribuitur, quia hae solae eius artis Pa res & virtutes sunt: sc eloquentia nihil sibi praeter elocutionem & actionem vendicare debet quia in his solis omnis ornatus & dignitas orationis versatur. et quentiae autem nomine rhetores duas sinificationes conturbant, aliis pruden- viam quandam in ciuilibus caussis Ornate & copiose tractandis intelligunt, quae ouidem una & specialis ars,& a c. eteris distincta no est, sed ex multis artibus con nata, Grami naticis,l etoricis, PhysicisDialecticis, Ethicis,&ieliquis: quae si partes essent eloquctiae illius c u .lis,aequum erat, ut in Rhetorum praeceptis omnes traderentur: quod tamen non faciuntin idcirct ciuilis huius eloquentiae pers ctam artem non tradunt: alias eloquentiam desiniunt: quasi singularem artem,&a caeter sdistinctam: cui partes quinque subiiciunta nitentione:aa, Dispositi nem, Elocut onem, Nemoriam & Actionem: ubi dialecticam, cuius pro riae partes sunt Inuentio, D Ipositio & Memoria non sollini alieno loco cum Rhetorica confundunt, sed praeceptis et am non fatis idoneis instituunt, ut in partibus ipsis disputabitur. Eloquentiae igitur vera propriaque doctrina chin in elocutione de actione tota st,eius quoque persectio in his patribus tota er E persectio enim dc snis artium ex i psarum artium virtute est, no ex rebus alienis extrinsecus dependet: itaque perfectior erit orator. vi suae art s, id est, elocutionis Sactionis vim consequutus erit, qui et am si reliquas arte, tencat, homo qui tam ultis virtutibus instructior er .hyerseei or orator no erit. 2s Generali vest conclusio propositae quastionis, i denuo difficultas eloquentiae augetura d ni milibus:st noruerilibus Rhetorum praecepti, &exerc rationibus eci multis arduis rebus combaratur: ut doctrina plurimarum artium,elocutione in verbis sin Rulis & coniunctis,ratione mouedor uiri affectuum, facetiis, historia,tur s ciuilis scientia, acti ne,memoria: quae omnia quin homini politico, & ei quidem homini, qui sit in Repubi .consitolinguaque princeps, necessaria esse dicantur, non impedio: si autem eloquentiae partes secerimus, scuti c icero facit, videndum est ne plus eloquentiae tribuamus,quam artis eius & disciplinae natura serre possit,& oratorem Nd:culum informemus non modo suis & propriis, sed multo magis alienis pennis instar Horatianae cornicis indutum G coloratum: nam de tam multis plumis,duae tantum sunt oratonis propriae, Eloeutio & Actio: relictuas orator ementitur ilias: denique tam absurdum esse iudico a istoriam, hilOlbphiam, iuris c uilis scientiam,membra Rhetoricae artis appellare, quam Graminaticae. 27 Haec sententia Ciceronis pleni uc in hoc libro explicatur in Dialo eo Rin oratione L. Crassi .Statuit igitur ad persectione oratoris necessariam elle rerum scientiam, quod sine hac elocutio ridicula sit. Quo tamen argumento non concludit rerum
219쪽
rum scientiam magis eloquentiae propriam esse,qdain eloquentiam scientiae r rum:vt enim elocutio sne rerum lcientia irr dctu si e rerum scientia sine elocutatione. . 13 Prolepsis est contra proximam oratoris informationem. Infinitum est omnia veste scite,&Graeci Rhetores eloquentiam tantum in ciuili materia posueriindictat ita rethondet,ut proponat rationem luturi sermonis, luem fingit olim a doctissimis hominibus habitum de orator atuue ita sub alienis personis de opere suo promittit, illud videlicet fore brael iratissimum, ta Graecorum seriptis S praeceptis multo excellentius,quasi Ciccio tacite quidem, sed ita tamen, ut facile intelligas, glorietur levi dicenui, ita scribendi&dis utandi pa mam scriptoribus Graecis auferre. 2a Pulsis e Sicilia tyrannis, et ait Cicero, cuni singu- Ingruis.li iudicio res suas repeterent . fias 4 Corm artem litigandi verius quam benedicendi docere coeperunt,quam l .hetoricam nomine quidem paruin apto & idoneo vocarunt, eamque totam posuerunt in tractandis ciuilibus caussis : cunHamen generalior sit Rhetorica vcreti legitimhbaditae Imma viam,quM-uis distortam S plenam erroris Aristoteles & posteri in Rhetoricis libris secuti sunt, unde vitiosa eloquentiae descriptio nata est, Sartium in hac una arte varia confusio.
' Cum igitur vehementius inueheretur in caussamprincipum ο ῖl' Nilippus, Drusias Tribunatus prosenatus
authoritates eptus, in ringi iam ac debilitari videretur, dici nemini,' ludorum Romanorum diebus Luc. rasum
quasi colligendi sui caussa se in Tusiculanum contulisse. ν
nil eodemsecer eius, qui fuerat, si mutim dicebatur, ntonius, homo oe consiliorum in Repub secius, oesiumma cum cir 'familiaritate coniunctus. Exierant au
tem cum ij brasse duo adolestentes Drusi maxime si
miliares, oe in quibus magnam tum Ipem maiores natu ILgnitatis Asae collocarat, i9tta, qui tum Tribunatumpleb. petebat, P. Sulpitius,qui deinceps eum magistratum petiturus putabatur. ' Di primo die de temporibus illis, deiuniuersa Apub quam ob caussam a merant, multum in tersi a s ail extremum tempis diei collocut mi: quo qui dem in sermone multa diuinitus a tribus issu Gonsularibus' cotta deplorata commemorata narrabat, Ot nihil incidis fouea ciuitati mali, quod no impendere illi tanto a
te vidisent. Eo autem omni sermone, conficto,tantam In
220쪽
retur omnis illusiverioris trifitiassermonis, eat syt in homine iucunditas, tantus in iocando lepos, Ut dies interras ciuiso si Videretur, conuiuium Tusculani. FUero astem die quum illi maiores natu satis quiessent, in ambulationem ventum es dicebat tum Scaevolam duobus 'at stribus esuritis dixisse, cur non itamur, rus,G- cratem illum qui in in phaedro Hatonis' nam me haec tuas tanus a mons, quae non minus ad opacandum hune locumpatulis est Hlysii ramis, quam Ha , cuius *mbram secutus est Socrates quae mihi 'videntur non tam ipsa aq/la,quae Asribitur, quam Matonis oratione crevi p. 7 Sed
quia ille Arsimis pedibus fecit, ist abjceret in herbam, at , ita ista quae Philosephi diuinitussierunt esse , dicta, lo
queretur : id meis pedibus certe concedi ea aequius. Tum crassem, imo vero commodius etiam, puluinoia popsisse, omnes in i s sedibus, yuae erant subplatano, consi id dicebat. Ibi, ut exprifin mone relaxarentur animi omnium,silebat fotta narrare,ctasium 'mone quendam dis studio dicendi intulisse: qui cum ita esset exosa, ' Non sibi cohortandum Sulpitium m Gottam, si magis utrum scollaudandum videri,quod tantam iam essensacultatem adepti, τι non aequalibus μι- flum anteponer-tur,
cum maioribus natu compararentur Neque vero mihi
quicquam, inquit, praesta ilia *idetur, quam posse dicen
do tenere hominum carius, mentes ab icere, voluntates impellere quo velis, 'unde autem velis, deducere. '' Haec υnares
in omni libero populo, maxime in pacatis tranquillucLuitatibuspraecipue per limit, perque dominata est. cui enim est aut tam a trabile, quam ex infinita multitudine hominom exsere unum, qui id quod omnibus na