장음표시 사용
251쪽
istud dicendi acerrimum defuit: quidcenses,si ad alicuius
ingenium aret maius illa , quae ego non attigi, accesserint, qualem illum in quantum oratorem futurum'
i Scaevola primus est oppositus Crasso ad reprehendendum duas laudes oratoris,quas c. ratius in oratione sua potuerat. Crassus ieitur deinde re pondet ad reprehensionem Scaeuolae,ac primit m indicat philosopnos vcosa quibus ista
Scaevole disputatio contra oratorem sumpta sit, Cam eadem,Clitomachumi schinem, Metrodorum, Mnesarchum Critolaum, Diodorum, qui oratori detrahebant, non sol dira laudena urbium cond tarum &conseruatarum. sed etiam e gnitionem doctrinae ingenuae N liberalis. De qu.bus philosophis vide Diop nem Lamum. 2 Comparat Carneadem oratore miseris seruis, qui propter aliquam noxam contractam detrucuntur in pistrinuri ad x erlandas molas,quibus frumentum tunditur & comminuitur,scur ait Terentius:
S. Veiberi bius caesum te in histrinum Dave dedam vis ad necem.
His igitur consertur causidicus, qui in tribus seneribus caussarum assiduissimE&laboriosissime veria ur. rastus incipit refellere contraria Philosopli ruin testimonia dc impr m s platonis i repugnant bus: Nato in irridendis summis orator bus, ipsie est Dirimus orator: non igitur eos serio irridet. Socrates in Gorgia contra Polum & Cali ciem disputans cd in ciuilis scientiae duas species ad corpus retialisso, Gymnasticam & medicinam, duas item ad animum, les
lem & iustitiam,sinsulis artibus & virtutibus vitiolas & fallaces carum imitati nes oppotuit, Gynii est .cae, artem mansonum : medicinae,artem coquorum: l
Medicinae Au : dem ut dico subiicitur blanda ars parandorum obsisniorum: Glamnasticae autem eodem modo ars su candi, improba, fallax ninime generosa &liberalis, figuris,coloribus, lineamentis & sensu sic imponens, ut faciat nos aliena forma captos propriam,quae per gymnasticen inducitur,negligere. ac ne sim longior, volo tibi dicere quemadmodum Iblent geometrae: iam enim sortasse asse-ru. r s:ouod fucandi ars est ad symnasticen,hoc ipsum est ars coquorum ad nimicinam: immo vero si quoia ars sutandi ad gymnasticen, hoc est, s bphistim ad
252쪽
legalem: εc quod ars coquorum ad medicinam, hoc rhetorice ad iustitiam. Uscap. io. 5b. rtim Socrates eam Rhetoricam, quae suis temporibus exercebatur, exasitar & via. mperat,non autem veram&honestam, et ait Fob us. ratius indu at de ora tore controuersiam in nomine ipso conssilere, quod alio at ue alio modo definiatur: oratoris siquidem nonune triplex Orator distingui videtur, primus persedius 8c omni scientia cumulatus, qui de omnibus rebus ornate de copiose possit dicere, quem Crassus antea laudauit,& Antonius nostea eloquentem appellabit: secundus mediocris, qui de tribus generibus caussarum possit apte dicere, ueni Scaevola aduei sus Crassum defendit, & Antonius postea d: sertum appellabit. Sed neutra desn i tio recta est: quia neque perseditus orator ex arti u in scienti sed ex elocutionis S actionis peisectione: neque mediocris ex actione ciuili una caussarum sed ex mediocri lacultate eloquendi & pronuntiandi definiri debet, in posea plenius ostendemus.Tertius autem communis a Crassi, interdum velut pertransennam demonstratur, cum is oratori solum Omaatum oratronis,hoc est,elocutionis Sc actionis, attribuit. De primo &perfecto Crassus. ita respondet, ut quamuis secundum vel tertium constituas, tamen periecti ina illis nominibus necesse sit institui : quae Crassi disputatio quamuis Persaepe in veram & gener lena ct simplicem eloquentiae insormationem incidat, non tamen in ea perna net, sed ed relabitur, ut eloquentiae nomine politicam & forensem quandam s cultatem multarum artium disciplinis, instrueiam confundat, non unius artis propriam virtutem definiat. s Disputat definitione secunditi mediocris or toris uum oratorem contineri: Argu nutum est ex caussa,quae dicitur sile qua, ua conclusum Qisi res magnas cognoueritisne quibus caussas forenses tractare non potest, s i gnarum rerum est scientiam consecutus: Orator autem Scaeuolae res masnas percipere debet, sine quibus non ipossit agere caussa S: Orator igitur Scaeuolae magnarum rerum scientiam sit consecutus, necesse est. Assumptio praecedit, quae illustratur enumeratione rerum oratori & mussi dico tenen garum. Verum Scaevola nesaret Crasso astomptionis hu iis rationem, si tet an postea Antonius iacgabit. 6 CLassus item disputat definitione tertii oratoris summum & I erfectum oratorem suum cormireri: quia sine magnarum rerum scientia non possit orator copiose Scomate eloqui: qui locus est ait genter animaduertendui: nam c rastus arstrinento,dc argumentatione peccat: argumento quidem, quia ruer in propositas pocris dc oratoribus pi uit a magi stro mnia ornamenta eloquentiae doceri, &in his cxerceri: Arsumentationo vero, quia non sequitur, si creatus rhetorici usu, sim migrarum rerum scient acon sistere non potest,idcircd in natum rerum scientiam oratoris propriam esse: liud enim est quippiam oratori es e ncces larium illud esse proprium. Hie Cras us vere de oratoris facultate philosoph. tur, Sc eloque nitam vere a caeteris artibus disi inpuit: sc si Democritu, Plato Ar. stotcles,I hcophrasius, Carneades pure Sc emendate loquuti sunt, puritias scrinonis si si ammai: ci propria, materies verδ aliarum artium, quas ips docuerunt: eos iidem ips philosophi subtiliter & prudenter argumentati & ratiocinati sunt. haec rationis subtilitas dialecticae Propri a st materies vero aliartim artium: ieci Crassus in hae tam vera distinctione ardum non consisi: t.seia ad tuum politicum licinincm, εἰ ad amum confusionem statim reueri tur: Democritus ies physicas imprimis docuit, de cuius
libris ita scribit Suidas: γοσ1α θ εἰσι δυο, ο,πι μεγας et H. φ υ' γ κ σμου. id est, germani autem eius sunt duo libri,magnus diacosmus S de ornatu naturae. Plato Atheniensis omnium p lirissime dcelcsantissime scri psit de mundo ac par bus e us,de hona ne, . plerisque rei us minime vulsatis depopularibus. Aristotcles eius ciscet uius non :olaui Ihilo οἱ hus, sed etiam et quem
253쪽
quens habitus est. Theophrastus, Aristoteli s auditor, a dignitate oration 1 x hoc
nomen inuenit. L arneades patronus nouae Academiae, tantum in dicendo v
luit, ut ad eum audien d una etiam Rhetores accederent, de quo vide Diogenem Laertium. 8 Exemplum Chrysippi super oribus dissimile est quo eloquentia recte de vere a philosophia separetur: quia hrysppus sine eloquentia su nunus oditrii philosbphus: a philosopho autem si afferat eloquentiam,non asperner: si non habeat, non admodum flagitem , ut ait Cicero. Chrysi pus itaque Stoicus Lib. a.de Fiacum inuentionis acumine S rerum copia abundare non usque tamen adeo di- octione clariis su t, ut author est Laertius: is cona posuit volumina & ph: losophi- mal. ca, Schistorica, de grammatica, ut ait Suida . 9 Oratio hominis politici ele-sans verbis, sed inanis sententiarum, merito quidem iure irridenda est,quia nulum habeat ad docendum authoritatem: ε furorein non lani hominis indicat, Qui audeat multis audientibus multa verba temere & manitere lutio. Comp ute& apte sine sententiis dicere, ait Cicero, insania est: sententiose autem,siae In Oran .ad verborum ordine & modo, insantia. Duae sunt igitur magna: laudes orationis, Brutum. Vna in apparatu rerum, altera in ornatu verborum: & ambae quidem homini politicoso utiles non ut uni eloquentiae proprie conueniant, verum Hlau, rerum artibus his unde res nobis suppetunt, laus ornarae di ctionis, rhetoricae v:rtuti d beatur. Io Concludit oratorem de omni re,quam didicerit, nielius esse dicturum, quam hominem artis peritum, sed eloquentiae expertem: quae concluso verissima est: nam qui M.thmeticus erit & orator, melius de numeris dice quam qui arithmeticus tantum suerit, & non orator. v Προλ- hc est: orator tantum in tribus generibus caussarum versatur: non igitur ad eum pertiner rerum omnium scientia ubi Crassus ita primum concedit , ut tamen iacget sine rerum scientia oratorem irinuit bus caussis versari posse: idque probat a physin , quaesbecies est scientim, quae ut ipse putas maxime est necessaria oratori ad mouendos vel sedandos affectus. in Crassus hic redit ad veram S germanam distinctionem oratori a Philosophis, in oratori solum ornatum tribuit. ix Argumentum Scaeuolae de Theophrasto S Aristotele, Rhetoricae artis scriptoribus Crassus cocedit,sed ex eo contrarium concludit per distia tionem: Orator communem habet phdosi, hiam cum Whilolbrho, non communem eloquent ain:
sed propositio huius distinctionis fusa est quia Philosophia tam propria est philosophorum,quam Rhetorica rhetorum: nec vero Ph lo Phia i lictorum,aut philosophorum Rhetorica est, non in iis quam Philosophia frammaticorum, aut Grammatica Philosophorum sed singularum artium certi sunt homones, qui ab his denominantur. 1 Occurrit huic obiectioni Philosophia moralis est rhilosophorum: non igitur oratorum quae resellitur a dissim: i bus,quia philos phi : eluiae & exiliter, oratores copiose & prau ter disputent: quod magis decore&conuementer personae e rasti dictum est,quini vere:philosophi enim quidam copiose & ornate loquuntur,ut Plato,M stoteles, Theophrastus . atque haec disii militudo de artibus intelligenda non est , quae usu coniungi S disiungi pollunt, in ut oratio aliquando si philosophica Scomata, alias ornata sed non phil isophica, vel philosophica, sed non ornata : ile ant quis ixitur honi num studiis hic locus intelli Satur, quorum nonnulli extiterunt phil sophi qui contempta et quentia Philolophiam praecipue in schol:s meditarentur,ut Stoici: esu etiam dicit orat res , qui ornate & cop ose causas c uium agerent, & hac dictione forensi inte dum locos glauci ex ph losophia tractaret, qui vel politici, vel caussi diei propri Edicerentur: sed nescio quomodo nomen oratori quod erat commune omnum bene & ornate dicentium, proprium & situm effecerunt.neque tamen tam de nomine illi , contendo quam de congerie artium, uno eloquentiae nomine consi larum, et I Ialecticae philolc,phiae,stient ae iuris,historiae . quae confusio contra naturam ipsam est,& hominum ingemis magnas tenebras offundit. Is Concluditur locus de Philoloph a oratori necessaria, cuni honor fio intersatione de
254쪽
M. Marcello: qui locus etiam fgniscat ex Graecis sumptam esse hanc disputationem: dc transitum laeti ad ea quae sequuntur. 16 Scaevola negauerat res politicas inuentas ct tractatam sese ab oratoribus: cui loco c rassus respondet, l- latione parium : Lycurgus S Solon non mel iis lepes scerunt, uana Demosthenes & Hyperides: nee melus Decemviri, quam Galba & Laelius: quod argu- . mentum Crassi parum probabile est, nec satis consequens: quia oratores ill propoliticas perceperunt,no eloquent a ,sed prudentiae quadam facultate. ir Lycurgus Lacedaemonis leges suas authoritate Apollinis Delphici, Solon Atheniensibus authoritate Palladis confirmauit, quarum capita Plutarchus refert, summamque viri utriusque sapientiam in condendis legibus commendat : terque etiam eloquens, ut tempor bus illis habitus est. i8 Demosthenes
Iu Bruto . rator Atheniens s fuit, quem et ait Cicero plane quidem persectum&cui nil admodum des facile dixeris: nihil acute miten iri potuit in eis catillis, quas scripsit, nihil ut ita dicam subdole, nihil verilite, quod ille non viderit, nihil subtii ter dici,nihil presse, nihil enucleate, quo seri possitas quid limatius, nihil contra grande,nihil incitatum,nihil ornatum vel verborum prauitate, et sententi rum, quo quicquan esset elatius. hu e proximus suit Hyperides. iv Decemuiri creati sunt centuriat s comitiis Ap .us Claudius,& Iitus Genurius,qui designati Consules suerant,cumque si . Publius Sextius e us anni Consul, Sc tres legati,qui a Graecis leges attulerant, Publ.Posthum ius,Servius Sulpitius, Aulus hsantius:& unus ex superioris anni Col .T.Romulitis,qui accusante Siccio eam natus , dst author popularis sentent ae suerar: ex reliquo deinde senatu .lu-lius I.Uetur iis, P. HoratiuΝ, ululares omnes: hi leges tum in Graccorum iure, tum ex institutis patrus pro osuerili in decem tabulas, ut a quouis ciue pollent: deinde centuriatis comitiis sancitas, & in aes incisas conss: erct in maxime conspicuo loco sori, & quia aliqu: d legum deesse v:debatur, in Proximum annuin Lib. to. rursus Decemuiri creati sunt. Author Dionys .Halicarn. io Cicero Laelium &D. Bruto . Galbam in numero oratorum alimbit.&el Latiam in Laelio,vim in Galba fuisse scribit: sed Laeli j mentem spirare etiam in scriptis, Galbae autem vim octoisse. xi rasius ita concludit disti necionein ait. um ab oratore, vi tamen neget ilialum vel in ciuilibus caussis versis posses ne multarum de masnarii artium scientia: idque probatur inductione artium, militaris, Geographicae, Politica δ' hys- eae, quae ad disputandas caussas ciuiles oratori conferunt: sed Crassus oratoris persectionem non aduentitiis illis & extrinsecus assumptis artibus, verum Rhetoricae artis potestate, Asiae sicut alias diximus metiri detin .reque debuit. i, Praemunitio est ad proximam distinctionem eloquetiae a caeteris artibus, quae quidem verissima est: sed in ea Crassus non permanet, quia eo tandem relabitur, ut oratori no sold ni lacultatem ornandae S poliendae orationis, sed etiaminium cognitionem S scientiam subiiciat ' utitur cui ni exemplis valde idoneis
Philonis, Antonij,6 Asclepiade in quibus singulis ostendit iii id elo uentia dic serat ab alienis artibus: sed nescio quo modo Crassus quasi Obl tu, sui nec satis acute considerans quid in hac caussa dicendum si,oratorem legitimum posse Iis
rem omnium artium paulo post shalu t: &in oratoris desin tione tu in inaque M. comprehensione caeteras artes & disciplinas confundit. M Laucatus est aitPlir nius,Ctesiphon Gnosius aede Ephesiae Dianae admirabiliter sabricata, Philon thenis armamentario mille nauium. 24 Aselepiades ex Rhetore saetus medi- Ibidem. cus,condita noua iecca. reperit rationem qua vinum aegris mederetur, ut ait Plinius,& relato e funere horia: ne,& conseruato, sponsionem iecit cum fortuna, ne medicus crederetur, s unquam inualidus ullo modo fuisset ipse 1 & victor suprema senecta lapsu scalarum exanimatus est. Σr Dictum Socratis refellitur a commodate ad lententiam Crassi, quia eloquentia & scientia rerum ita leparantur, ut tamen ad persectam Oratoris, id est, pol sci homini, laucem coniunctae elle Gebeant. 26 Cranus concludat oratoris sui persecta definitionem, ex a tium
255쪽
artium scientia &Rhetor ciς quinque u mitibus cumulati, Inventione, dispositione elocutione,memori de aetione: qu e sentetia Crassii de viro politico lun mo & excellenti vera quidem ell, qui inultis & variis artibus mstructus, ad tr elandas ciuiles causas debet accedere: de oratore vero , nam artis homine,&acaeteris inibus distincto, falsa plane est: cuius perfectio sicut ante diximus non constat ex aliis artibu i, sed ex artius hae persecta consecutrone: t qui optime et qui di pronuntiare poteriis summus di persecti sinus orator sit: si quain praet rca artem didicit, non orator quidem persectior, scd homo doctior,& pluribus are bus excellentior aestiniandus fit. 27 Προληψις est de particula definit: ' quacunque de ro quasi oratori propositum non stomnem rem scire, sed
cum scierit, eius proprium sit ornate explicaret quod qu: dem , eris sinitim est: quia ol natus oration duntaxat ad orarorem pertinet: scientia rerum quae ornate explicantur, ex aliis artibus 8 studiis sumenda est: verum Crassus ridicul EPronuntiat oratorem , cum ex aliis rem quampiam coeno uerit, melius didi rum,quam hos ipsiss quorum hae sunt artes: non enim tum orator solum fuerit, sed arithmeticus.si de numeris: medicus,si de morbis: imperator, si de bellis dicat: nec video cur inetius de re quapiam dicat fore sis orato quam proprius eius rei artifex, qui etiam disertus & eloquens fuerit: ut exempli gratia, non melius Demosthenes, nec ornatius de virtute & moribus dicet, quam Plato, aut The hrastus.Itaq; inductio illa per species quarundam artium,ut militiae, iuris phi-osophi .e,ineptam comparatronem orat s cum aliis prosequitur. 28 C. M
rius bellicam vitam magis quam ,rbanam securus, in Numidia Iugurtiram vicit: ad aquas Sextias a cirrones & Ambro rex, in Italia etiam Cymbros debellauit: bello sociati Mai os fudit: ex Africa reuersia ς, in Italia magnam ciuium &municipum s ragem serit. I. e Florum. α9 Cicero re ipse ait Sext.Pon peium in astrologia liudiose versatum cognouit: Idem ne a: t, Pompeius Sextistius aliquem numerum obtinebat: nam Sextus frater cius praestantissimum ingenium contulerat ad sumniam iuris ciuilis, de ad persectam Geometriae & rerum Sto: carum si .entiam. so De tribus ph. iolbpniae partibus Crassus ait moralem esse oratori politico a primὶ neces' am: sicut ipse quoque alibi testatur. Aristoteles quoque Rhetor: in Philosophiae partem moralis facit, propter in rum & assectuum sciensam. 3i Arsumentum est a paribus: Aratus & Nicander de senis studiis ornate loquut lunt. Igitui dc orator potest, cum aliunde co ouer. 32 Aratus Sol ensis Athenodori filius,narus est si Suidae credimus Olympiade iri. ἶ- ταξε 1 ut ait ille βι Γλια ταυτα, τα φωνόανα, θ υμα-M 2 n MdEολιν, κρου ο ζii λ ossem.ός ' υμνοῦς eos πυα, α νδε τοροις, πάγprat, a. α sera α, Τολου, λειον φαρ κυμ θcetite , vi χωτογ- γιαν. id est, Composuit autem hos i bro phaenomena,quorum admirabili1 in-smisi, demutatio Homerica: hvmnos in Pana, spondophoros, ludicra, astrol gain, altrotticliam, hoc est, astrorum I tuin, theria tu pharmacorum, idoneam compositi onem de Ortu hominum. Potuit autem fieri, ut Aratus i natus astrolopiae, numero pol Cco xcriuque ailrologiam tractarit, sicut orator nam cultura non erratus optime de agri cultura ι': cet, cum in commentariis legerit, x et a litigatore acceperi. Σ S:c Aratus potu . t de eommentariis astro meorum in statim poenia transferre,no quod huius artis cauli as εἰ rat: ones penitus intelligeret: quod
256쪽
ρrsequamini. Quod quidem si erit a vobis impetratum. magnam habebo, brasse huispalaestrae G Tu lano tua satiam,m longe iaAcademiae illi ac secis tuum hoc μιburanum V mnasium anteponam. ' Tums ., imo vero, inquit, Julpiti,rogemus Antonium qui O potes acere id quod requiris,m consueuit, Ἐt te audio dicere . Nam me
quidem semper a genere hoc toto sermonis refugisse, tibi cutienti ata in antisvi'me negasse, tute faulo a edi xisti: quoa o non juperbia, nes inhumanitate faciebam, nes quo tuo studio rectissimo ars optimo no obsequi vellem,
praesertim cum te unum ex omnibus ad dicenaum maxime
natum aptums cognossem sed me hercule lim duiutationis insolentia,ars earum rerum quae quasi tratantur in arite,institia. Tum 6otta Quoniam id quod discissimum mibis videbatur,aetomnino ae his rebus, brasse,loquerere, is cuti sumus,ile reliqua iam nostra culpa uerat,si te ,mbo-.mma quaepercumirerimus,explicari dimiserimus. ' Ne his credo rebus,inquit se sus, ut in conditionibus scribi Iet,de quibuσficiam, terat. Tum ille: Nams, quod tu non, poterad,aut nesius,quisnostrum tam impudens est,quis ire au Usipostulet Iam vero ista conitioncidum mihi liceat negares se quod no potero,m fateri nescire quod nesiam: licet,inquit brassius, fra arbitratupercunctemini Atqui, inquit Sulpitius, hoc primum ex te, de quo modo a tonius expqui utilleutias, quaerimus, ex imoue a remaliquam esse ilice is Quid mihi nunc vos, inquit Gasi sus anquam alicui Vraeculo otiose liquaci, sonasse Acto atque eruato, quaestimiculam, e qua meo arbitratu loquar,ponitis/ Quando enim mei iacur paut cogitasse ar
257쪽
impugentiam, qui cumin vias sedissent, ex magna ba minum sequentia dicere iuberent, si quis quidquaereret . Quod primumfer ut continumsit e Vorgiam, qui e
magnum quidiam su pere ac profiteri Udebatur, eum se, ad omnia de quibus qui ue audire esset, esseparatum δε- iEuntiaret.Fostea vero vulgo hoc facere carperunt, se aciunt: ut nullasiuresnes tanta,nes tam improuisa, neque tam noua, de quasi non omnia quae diriposunt, ostea tur esse dicturos.' Quod si te fotta arbitrarer,aut te Sulpicti de s rebus audire velle, a duxi em huc si cum alique, iqui nos i u Odi distulationibus delectaret quod ne nm ei quidem discite factu es. est enim apud a Pisthem ado-ιsentem iam hhic studio deditum, siummo hominem inis senis,nostri , cutissmum,Peripateticus Stasias homo nstbisne amiliaris, ut inter homines peritos eonstare νι-.deo in illo μο genere omnium princeps. Quem tu inquit mihi Mutius, Stasiam, quem Feripateticum narras e si ren in in tibi mos adole centibus seesse,qui non Craeci aliaeuius quotidianam loquacitate me se, neque ex scholis cantilenam requirunt sed ex homine omnium sepientisi
mo ais eloquentissimo atque exest, qui non in libellu immaximis ea M, is hoc domicilio imper3 γ gloria si resilio linguas princeps cuius ves laqu/persequi cupiunt,
eiusntentia stitantur. Equidem terium indicendo semper putaui deum, tum vero tabi nunquam eloquentia.
maiorem tribui lauIem,quam humanitatis qua nunc te a
ii vel maxime decet, nes defugere eam δί'utationem, ad
quam te duo excellentis ingenis adolescentes cupIunt acce
dere. Ego vero,inquit,istis O qui deornesgrauabor, breuite timeo more,quid 1uas de resentiam, cere. Ura
258쪽
mum i I quoniam autharitatem tuam negligere Scaeuo las esse mihi non puto) rsonaeo, mihi Arena aut nutilam artem, aut pertenuem videri sed omnem esse contentionem inter homines doctos in*erbi controuersia positam. Namsi an ita definitur, vauso ante exposuit Antonius, ex rebres penitus perflectis,planes cognitu,ais ab opinionis arbitrio seiunctis,ficientiai comprehensisnon mihi νidetur ars oratoris esse *lla. Sunt enim varia,m ad *ulgarem popularemi siensem accommodata omnia genera huiussoremps nostrae dictionis. Sin autem ea quae Oseruatas2nt in usu ac ratione Acendi, haec ab hominibus callidis ac peritu anis maduersa ac notata, verbis designata, generibus is, rata,
partibui distributa sunt,iil quo eri potuisse video non im
telligo quamobrem nonsi minus ita subtili definitione, at hac vulgarivisione ars esse vigeatur. '' Sia siue est ars, siue artis quaedam similitudo, non est quidem ea neglae L verum intelligendum en alia quaedam ad consequendam eliquentiam esse maiora. Tum QAmonius vehemem
ursi assentiri misso dixit, quod nes, ita amplecteretur a
tem, Ut i solerent, qui omnem vim ilicen i in arte poneret
nes rursum eam totam sicut plerisphilostobifacerent, re pudiaret. Sed existimo,inquis,gratum te his esse Grasse, facturum si ista expo ueris, quae putas addicedum plus quam ipsam artempos prodesse.
i Hactenus per Crassum & Scaeuolam oratoris definitio varias in partes didam S disputara suit: & per M.Antonium vehit arbitrum quendam disceptata de diiudicata: deinceps dimutabitur de cauissN partibus eloquutiae periectae,quibus orator c rassi perfectus & absolutus eiscatur: quae sunt natura doctrina,&-- -ν- hiar aditus interlocutione sulpitii laudantis lup hortantis. In quo intermi ex decoro personarum Crassus fingitur grauis&r fractarius, Antonius vero facilis &humanus: seruatur etiam decorum in adolescentibus,sulpitio&Cotta: qui dicendi caussa tenes interrogant,n ad reliquum sermonem de caussis Persectae eloquetiae subtiliter explieandis instigant: trani A. Σ
259쪽
tu, itaque a generali definitione oratoris ad generalem part tion in sompntiae persectae ex tribus caussi :,natura, doctrina,& exercitatione quas Cria sus Da ad Iescentium gratiam demonstrah t. x Metonymia est, qua per Aristoteles Inesum,& Academiam Plato significatur: &per Tusculanum, Ciceronis orat ortu dialogus: qui Lycio & Acadentiar: id est,Graecorum disputationibus des: brix lonia iteponitur. 3 Crassus quae eius est modestia)reiicit in Antonium propositam disputationem: & seipsum ex sat 'a causit , dissimilisus', quod noli inlimi uanitate sed inscitia hanc disserendi prouinciam fugeri ttigiat: sed Cotta iuuenis ster additur adurgeduni Crassuin, ut inchoatum de oratore stimonem
continuet. Argumentum Cottae est a maiori ad nunus:
Quod erat dissicillimum, a Crasso iam impetrauimus: Quod igitur minus difficile est,non negabit . Crassus quas adolescentum precibus victu . assentitur: decorum igitur in hoc dialogismo mirifice seruatuni est, in quod adolescentes presse sertino eunuum quendam amorem discendi: δοῦ Cra Isus homo p uis, in rebus magnis Occupatus, non tam sua, quam adolescentium voluntate, ad leuem & Icholasti cum de Rhetoricis rebus sermonem desisendit: haec autem Classi Menso eo
Crassus dicturus est d. quibus scierit; ut poteriti i. N. u. De oratoris autem facultate poterit: De oratoris igitur facultate 'dicturiis est publicae versato procul abhorreat: Itaq; commemorat Sophi starum Graecoruin vetus exemplum,qui impudenter sede in re dicturos profiterin rur. Chauci
λη-νελυ α, Π α; τός σε ἐρ-ἀ; Γοργ. ἀληθη ω Xωρεφωμ 'κωγρδη ruata rat τώ rix ἐπιπε Γλόαθω, κ, λεγου, οπ ουας αε- ῆρύτ11 υιναμ ρλῆν ἐφ. H ου φραδα ς ὲ γένη. ω ropsα Γοργ. in εο τουτου πει eo μ λαρις et . I Xo εφ . Id est, Dic inihilo Gorgia, an.vere Callides hoc dicit, te prosteri ad id de quo quis te interroget, ibondere ' GORG. Vere ait, Chaerepho: id enim ipsum profitebar, atque nihil noui multis iam annis me ab ullo homine interrogatum esse dico. CHAKRE P. Facile igitur respondes,Gorgia. G ORG. Licet tibi , ICh. erepho, periculueiusce rei facias. 6 Alterum exemplum vim habeddissimilitudinis, crudd laaec quaestio a Stasea Graexo phil sopho petenda fuerit, non a Crasso. Staseas Neapolitanus, multos annos suit Lib. s. d. xia apud Marc.Pisonem,nob: lis sane Peripateticu si ut ait Cicero: hic autem Pisb,denibiM. quo mentio fit, misi me ex omnibus, Qui ante fuerunt, Graecis doctrinis erudi tus fuit: qui cum in caussis floruisset adoleices, minor haberi est coeptus postea: deinde ex vironum iudicio magna laudem est adeptus ,&ex eo tempore quasi reuocatus in curtum, enuit locum tandiu,quam scire poturi laborem. Legeplura. Bruta. ra in Cicerone. 7 Authoritas Scaeuolae interponitur ad impellendum i ras Ibin,inuersa prox ma dissimilitudine: Adolescentes non requirunt Sta eam h minem loquacem & inexpertum : sed Crassum potius doctissimum hominem,&vsu rerum ciuilium peritissimum, ubi Cicero indicat quod etiam in proo mio lac. t lianc oratoriam disputati0nein non tam ex rhetorum scholis,quam ex usu euili & forensi sumptam esse: neque se tractare Gi catas & Larinas rhetorum scholas sed eam Potius eloquentiam, quam in agendis ciuilibus caullis expertus est,& cognouit. 8 Alterum Scaeuolae argumentum pei LQGMEU commendationem humanitatis: a minori ad maius.
260쪽
I . In Crasso summa inest eloquentiae, Sed humanitas multδ maiori . Quae ratio laudis pertinet ad impellendum antim Crassi ,'t id velit, quod duo. adolescentes exoptant & rogant: in quo dialogismo iuuenilis ardor ad discendu percipiendum; res honesus Suvies demonstratur. θ c ratius respasidet aa quaestionem de arte, adhibita cistinctione nominis ambi in : ut cum ars duobus modis definiatur,non priore q-lem definin rised posteriore rhetorica sit ars: nam prima definitio artis pertinet ad disciplinas mathematicas, quae eertissimae sunt,&ex rebus planὰ cognitis, scientia te comm isx tonstant secunda conuenit aliis artibus, quarum decreta non eo is quisem si euidentibus demolnstrationibus,sed obseruatione qua tam 3t probabili ratione eontinetitur: in quo genere sunt artes philos horum. demor ita S rebus occultis pro-habiIiter dissesentium, & rhetorum, ti opificum: in quibus tamen legitima Zerecta potest esse disciplinae dei criptio,vtea re de quaagitur,primἰim definiatur; deinde in genera diuidatur: tum partes seneribus rubiectae via dc ordine deci femur , donee ad extremas N infimas quastiue specie disputatio deducta fueriti in Crassus expedita quaestione Sulpitii, monet utilem quidem esse artem rhetoricam, neque contemnendam : seia asias egeratum praeterea raulias ad di- eundum multo maioresn excellentiores: de quium vidissera b Antonio in dolescentium gratiam inuitatur.
. ' Sicam equidem, queniam institui petamque a dis, inquit,ne has meas ineptiri efferatis r quanquam moIera
e togatorum numero, cis e forens us homo mediocritin
que omnino rudis, videar non ipse aliquid a meprom H, se fortuito infirmonem vestrum incidisse. Equidem quum peterem magistratus , solebam in prehensando dimittere a
me Scaevolam cur ei uia ricerem, me vege esse ineptum . id
erat petere blandius: quod myiinepte feret, bene non posse
feri. Hunc autem esse , unum hominem ex omnibus, quo praesente ego ineptus esse mminis vellem: que quidem nune
mearum ineptiarum testem oestinatorem fortuna tan Liuit. ' 'Nam qui est ineptius, quam de dicendo Aicere , cum ui .m dicere nun amplis non in ptum,msicam es necessarium Perge vero Crasse,inquit Mutius.istam enim culpam,quam vereris, ego pr stabo. Sic igitur entis , im quit Crassius, natura ramum ηta ingenium addicedum rim abferre maximam: nes vero'