장음표시 사용
211쪽
nentem preduer ab aterno, quam μας tuam' proba is bili vi tamen ividetur id etiam repugnare ex parta creatura. Probatur I. quia hoc magis consentaneum est Patribus, qui contra Arianos Probant filium Dei esse Deum , quia est aeternus; haec enim ratio nihil concluderet, si in sensu Patrum aliquid creatum esse posset ab aeterno. Nec dicas Patres tribuere Filio aeternitatem imparticipatam , quae nulli creaturae competere potest ; hoc enim gratis fingitur ad cla- dendam vim argumenti, cum simpliciter ω sine distinctione loquantur de aeternitate; imo interdum aperte negent creaturam esse posse ab aeterno, ut plerique obseruant. Probatur 2. Nam si ignis,qualis iam existit, crearetur ab aeterno, vel stuppam debite approximatam combureret, Vel non; hoc posterius absurdum est , ut liquet; si vero prius dicatur ; vel combustio stuppae duraret per i tam aeternitatem , vel tempore finito perficeretur : at prius plane imaginarium est , Ut per se notum videtur; ergo posterius dici debet. Hinc autem colligitur repugnare creationem ignis ab aeterno , cum illud aeternum non sit quod ante tempus aliquod finitum productum
- Simile argumentum institui solet de foemina grauida a Deo ex hypothcsi ab aeterno cre et a ; illa enim non posset parere nisi post tacula infinita : quia si post tempus aliquod finitum pareret, sequeretur rem aeternam non
Praecedere temporalem, nisi duratione finita, quod aperte r pugnat. Probatur I. Nam adeo intrinseca est dependentia cuiuscunque creaturae a Dco, Ut sicut
ab illo potest non produci, ita & omni m mento quo existit, Possit ab illo subtractisne
212쪽
iti fluxus conseruatiui annihil ari: at talis de- Pendentia tollitur ex hypothesi quod aliquid possit creari ab arterno et SupponamuS enim Angelum aliquem creatum esse ab aeterno ei Deus posset illum anni hilare post tempus aliquod finitum, vel tantum post tempus infinitum; at non priuS, quia repugnat illud ab aeterno existere , quod non nisi tempore finito in suo esse permanet ; ergo posterius aperte sequitur, quod sine aliqua Dei iniuria affirmari non posse videtur. Nec dicas eam non esse nisi necessitatem ex hypothesi quod Angelus esset creatus ab aeterno , quae non magis indigna Deo quam quod non potuerit mundum Non crcare, ex hypothesi quod ab aeterno decreuerit illu cre te. Non enim est par ratio, quia posterior necessitas non oritur nisi eX mera voluntate libera Dei, quae se determinauit ad creandum mundum tali tempore; prior vero pendet ab existentia creaturae, ita ut ex hypothesi quod existat ab aeterno, Deus eam non possit anni-hilare,nisi post saecula infinita ; quod sane su-Prcmo dominio quod Deus habet in res omneS, aperte repugnat.
obiicies I. Creaturae possunt durare in aeternum, cur non & ab arterno produci Respondeo causam discriminis ess e,quia incommoda allata non sequuntur ex eo quod res in aeter num sint duraturae, ut patet intuenti. Accediuquod si creatura aliqua ab aeterno esset producta, ea iam durasset tempore infinito, saltem a parte ante, at de eo quod in aeternum futurum est, nunquam dici poterit quod actu durauerit infinito tempore. Obiicies et . Non minus Deus potens est quam si ageret necessitate naturae; at si ita
213쪽
ageret, mundus productus esset ab aeterno, ergo ab aeterno produci potuit. Respondeo minorem fallam esse; nam clim sit repugnantia ex parte ipsius mundi ne ab aeterno creetur,neque sic creari posset ex hypothesi, quod
Obiicies Nonne Deus ab aeterno est omnipotens Ergo ab aeterno potuit mundum Producere. Respondeo non sequi, Vt enim Deus ab aeterno sit omnipotens, susticit quod ab aeterno habuerit potentiam producendi mundum non ab aeterno ; sed in tempore , quando nempe res est producibilis. Quemadmodum, ut quis dicatur noctu habere potentiam videndi, non est necesse quod noctu pos-st videre colores; sed quod possit illos postea videre,lucente sole, quia tunc tantum sunt visibileS. Obiicies 4. ex Augustino: Si creatura ali qua esset ab aeterno , eat posset essectum producere ab aeterno , ut ibi lucem. Ergo a fortiori id potest Deus. Respondco,dimisso antecedente, negando id sequi e nam simili argumento probaretur Deum posse absolute producere Asinum ratione praeditum; quia illa conditionalis est vera : si Asinus esset rationa lia , produceret Asinum rationalem.
214쪽
De Natura curii. P Raemoneo non esse hic iuquirendum, an
detur coelum. cἰim illius existentia nisi . coecis ignorari non possit. Itaque Vt natu ra coeli agnoscatur, Quaelitur I. An coelum sit naturae es ementaris,ita ut vel sit aliquod ex quatuor Vulgaribus elementis , vel mixtum quoddam ex iis compositum. Respondeo negatiue, quod probatur L. ex Aristot. lib. I. de coelo cap.2. Vbi ex professo ostendit praeter quatuor elementa, debere dari quintum aliquod corpus ab iis diuersum, quod est coelum. Probatur 2. re eo quod coelum supra omnia elemenin constitutum sit, iis sit longe maius, . circulari motu semper cicatur , in elementa': & res elementares continuo influat, fit substantialiter in alterabile & incorruptibile ; astrum in se contineat lucidissimum , nempe
solem; haec enim & fimilia plan i indicant
posteriori . coelum osse corpus aliquod long. nobilius elementis vulgatibus, rebusque ex iis compositiS. Obiicies in coelo reperiri qualitates Om- nium elementorum, ut soliditatem terrae, continuitatem aquae , transparentiam aeris,& lucem ac calarem ignis , ac Proinde coelum eis.
215쪽
naturae Hementaris. Respondeo anteeedens absolute non esse verum ; nam coelum habet soliditatem cum perspicuitate qua terra caret, continuitatem & trans parentiam cum soliditate, qua carent aqua & aer; lucemque caloris formalis expertem,qualis non est in igne. Quaeritur a. An coelum sit natura sua incorruptibile. Respondeo ex probabiliori sententia affirmative; ita enim sumitur ex Aristot.
tum esse ingenerabile & incorruptibile, quia quidquid generatura contrario generatur, &quidquid corrumpitur in contrarium dissoluitur: at coelo nihil est contrarium, Ut ex eo probat quod coelo conuenit naturaliter m tus circularis, cui nullus alius motus est con
Et tex. 22. ait Vniuersos qui Deos esse putant, tam Griecos, quam Barbaros ipsum supremum locum Diis tribuere, quia congruum est ut immortalibus locus immortalis tribuatur. Itemqua AstronomOS, eX quo tempore coelorum motus obseruarunt, nullam in iis mutationem aduertisse.
Atque haec ratio meo iudicio prohabilissime ostedit coelum quoad substantiam spectatum,esse prorsus incorruptibile; cum incredibile sit rem ex se corruptibilem,ratam & immobilem constantiam in tanta setculorum serie seruare posse. Maxime clim videamus non modo mixta passim alterari & corrumpi; sed ipsa etiam elementa quae quoad se tota incoris ruptibilia censentur, continuas alterationes subire & per partes corrumpi. Obiicies I. Coeli corruptibilitatem clara
colligi ex verbis illis Psal. Ioa. usii cccii in per-
216쪽
gno impetu transient , aliisque similibus. Respondeo haec, aliaque ciusmodi testimonia variis modi vitellisi posse: primo ut nomine coe di intelligatur aer, quo sensa dicuntur Psal. 8.volucres cali. Secundo Vt per interitum & destructionem coeli non intelligatur vera corruptio coeli quod substantiam ; sed magna illius
alter'tio & renouatio, quatenus post diem iudicii caelum quiescet , in haec inferiora non amplius influet, & noua eaque ingenti luce perfundetur ; adeo ut aliud caelum videatur. Tertio ut si verba Scripturae intelligantur de vera & substantiali caeli destructione, eiusmodi destructio extraordinariε peragenda sit,non
autem per causas naturales. Ouod non impedit quin caelum ex natura sua sit substantialiter incorruptibile. obiicies 2. Nonnullas stellas in caelo interdum generari, & postea evanescere , quod corruptibilitatis caeli non leue indicium e th. Respondent aliqui has non esse veras stellas in caelo; sed cometas in aere existentes. Verum hoc absolute & generatim affirmari non potest , cum ex peritissimorum Astronomorum obseruationibus constet , stellain illam quae in signo Cassiopeae apparuit anno Is 72.a mense Nouembri usque ad mensem Aprilis anni sequentis fuisse intra caelum; ut ex eo efficaciter demonstratum fuit, quod nullam aut valde exigua exhibebat parallaxim, seu quod semper & ex omnibus orbis partibus in eadem distantia cum stellis fixis conspiciebatur; quod non ita continsit in cometis qui infra Iunam videntur , imo nec in planetis sole inferioribuS.
Alii putant stellas interdum per octauam sphaeram ad nos accedere, dc ita neri conspi-
217쪽
euas , postea Vero sursum remeare, sicque nais stris aspectibus substrahi. Verum haec responso praeter alia absurda , si1pponit coelum stellatum eme fluidum ad modum aeris, quod nobis sane durum videtur : Quia cum stellae fixae eundem semper inter se situm seruent,ean-dsimque distantiam, hinc sane plusquam probabiliter colligitur eas non per se Vagari in
coelo, ad eum modum quo aues in aere volitant 1 sed coelo affixas eme , Vnde etiam fixae appellantur ; sicque coelum cui inhaerent, eme corpus aliqnod firmum & selidum. Quod ex
eo non leuiter confirmatur , quia stellae quae sunt circa polos , non plures conficiunt ci
culos , quam quae sub Aquatore volvuntur: Cuius rei non alia probabilior causa assignari potest, quam quia eidem coelo affixae sunt. Idεmque dicendum puto de tota coelesti retione, cum verisimile non sit alios coelos esse Huldos : alios solidos . & aliunde singuli planetae certam legem in suis motibus perpetuo obseruent ; quod non leni indicio est illos caelo amxos esse, nec nisi ad motum illius
Alij recurrunt ad miraculum, quod sanctapud Catholicos absurdum videri non debet,
chmox Vna parte admodum dissicile sit causam creatam illarum mutationiim,quae interdum in coelo contingunt assignare; ex alia Vero non dubitemus credere 'stellam quae Ma-
nos duxit in Bethleem, miraculose fuime proditistam, solem tempore moreis Christi non sine miraculo obtenebratu est tempore Iosue istimo tum stetime, alias leoem gradibus retrocessime,&c. Quidni ergo similiter dicemus stellas nouas,quae interdum in coelo apparent,
ὰ Deo extraordinarie produci ut aliquid in-
218쪽
litum hominibus denuncient pDici etiam potest fatis probabiliter cum aliis, non repugnare substantiali coelorum incorruptibilitati , quod notiae stellae naturaliter in eo nonnunquam conspiciantur , & postea Euanescant ; quia ea immutatio fieri potest per solam productionem alicuius qnalitatis, qua pars aliqua coeli quoad substantiam de quantitatem manens immutata , ex pellucida fiat opaca , adeoque apta ad lucem in extima sua superficie retinendam, qua nobis fiat conspicua , & qua qualitate paulatim deficiente, seIla etiam sensim deficiat. Obiicies 3. Cometas interdum generati in Ceelo , Ut plerique docent, ex quo euidenter sequitur coelum esse corruptibile secundum aliquam sui partem ; cum generatio Vnius sit
corruptio alterius. Hoc etiam argumcntum
dissicilem habet solutionem , eo Vel maximia quia Ticho Brahe insignis Mathematicus Variis rationibus probat cometas gigni in coelo. Veriun quia non modo Astronomi antiquiores , sed etiam inter recentiores non pauci , quorum aliqui ex professo contra Tychonem scripserunt, eiusque argumenta omniadi luerunt , acerrime contendunt cometas omnes sub coelo generari, huic sententiae probabiliter stari potest,donec opposita emcacius
Et sane si attente inspiciatur discrimata quod inter cometas & stellas reperitur quoad
lucem , quantitatem , consistentiam, motum,
durationem , &c. hinc Valde probabiliter colligi poterit cometas non esse naturae coelesti sicque nihil obstare quin infra coelum gene-Xentur: Maxime quia nemo hactenus Iolido Plicauit qua ratione cometae intra coelum
219쪽
xq1 PHYSIC E gigni possunt; quod enim dicunt aliqui come
tas nihil esse aliud quam exhalationes quasidam e solis, aliorumque planetarum CorpOxibus transpirantes , & in unum collectas, adeo ridiculum est ut refutatione non indigeat. Deinde vero essicacius argumentum pro co- metis coelestibus sumptum ex eo quod multo minorem parallaxim conficiunt , quam si essent infra coelum , a plerisque Astronomis refellitur,qui se oppositum expertos esse testantur. Quia tamen non pauci contendunt, non sine temeritate & pervicacia negari hocce tempore posse , cometas generari interdum
in coelo, iis satisfaciendum erit ex ante dictis de noua stellarum productione in coelo , ne inde quid colligatur contra substantialem quam defendimus , globorum coelestium incorruptionem. Legendus hac de re Fortunius Licetus in libro de nouis astris 3c cometis, ubi late ostendit astra & cometas de nouo generari in coelo , sine dispendio substantialis incorruptibilitatis illius ab Aristotele , & omnibus Peripateticis assertae. Posset hic pro fierri quarta obiectio sumpta a maculis solaribus, contra coelorum incorruptibilitatem et Verum de maculis illis agetur insta art. 6. ubi de L
ARTICVLVS II De materia , o forma caeli.
'Vaeritur et . an coelum constet ex materia.
Respondeo ex probabiliori sententia af- matiue, quod probatur I. ex Aristot. Variis locia
220쪽
Iocis maxime vero lib.I. de coelo cap. 9. tex.
9r.ubi clare docet coelum esse quid singulare,
Probatur 2. Ex Patribus,& Theologis qui communiter amrmant coelum initio mundi ex materia fuisse a Deo productum : at quod Producitur ex materia, ex illa Vt m parte es-Ientiali,simulque ex forma componitur. Probatur 3. Quia cum Philosophi communiter doceant quantitatem esse proprietatem materiae, & in coelo sit quantitas, hinc consequens est materiam quoque in coelo reperiri. Probatur . a nonnullis, quia si coelum non constaret materia , esset immateriale , adeoque spirituale, quod aperte falsum est.Verum haec ratio non concludit, quia multi contendunt dari posse corpus simplex, seu non constans ex materia & forma , cum in hoc nulla appareat repugnantia, adeoque falsum esse Quod supponitur, quidquid caret materia esse Oirituale. Vnde etiam refelluntur qui ideo Probant coelum non esse corpus simplex, quian esset, nobilissima operatio nempe intellectio ei conueniret. Sicut enim ex negatione materiae non colligitur emcaciter spiritualitas,ita nec intellectualitas. obiicies r. Aristotelem interdum tribuere materiam solis corporibus sublunaribus , Mnegare coelestibus. Respondeo istis nesare materiam transmutabilem ab Vna forma 1ubstantiali ad aliam , qualis reperitur in hisce inferioribus. Obiicies et. Si coelum constaret materia aeforma , posset corrumpi; at diximus esse incorruptibile. Respondeo negando maiorem; nam coelum etsi sit compositum, potest cia