장음표시 사용
381쪽
lior anima plantarum & insectorum , mirum non est quod maiores dispositiones exigat, Mconsequenter quod in parte avulsa non possit conscruari; eo quod talis pars ab aliis separava , recipere nequit earum influxum ad sui consernationem necessarium. Et hoc euidenter ex eo confirmari potest, quod etsi ramus arboris auulsus vivere possit; non tamen si in duas partes quoad longitudinem findatur. Et similiter licet vermis In partes diffectus vivat, non tamen si diuisio in longum fiat. Si ergo ex eo quod eiusmodi rerum animae non vivant post diuisionem eo Modo laetam , non sequitur eaS carere panibus , Scesse quoad entitatem indivisibiles;ita a sortiori non potest deduci animas brutorum perfectorum partibus carere, ex eo quod a se inurulem auulta viuere nequeunt. Obiicies Si animae quorumdam brutorum essent diuisibiles in partes, sequeretur eas intrinsece componi ex innumeris partibus heterogeneis , dc specie inter se distinctis , quod omnino ridiculum videtur. Sequela patet,quia educerentur ex partibus heterogeneis corporis organici. Respondeo negando id sequi; nam sicut nulla est diuersitas in anima rationali ; etsi requirat corpus organicum & partibus heterogeneis distinctum ; ita potest anima bruti esse tota eiusdem rationis, etsi in corpore Varietatem partium requirate illa enim diuersitas potest exigi propter operationes illius, licet ad eius entitatem necessaria non sit.Vnde fit ut quaelibet pars animae bruti ex se sit indifferens , ut hanc vel illam partem corporis informet, adeoque ad hanc vel illam Operationem eliciendam. Quare quae pars est
in oculo, & ad visionem cuncurrit, aeque eae
382쪽
ω posset esse in aure , & ad auditionem in
Et quamuis sequela admitteretur, id nota adeo forte ridiculum esset ac fingunt arguen tes, cum plerique graueS autores contendanimanimas brutorum ex partibus heterogeneis, Mdiuersae rationis compactas esse. Nam quoadicunt, ea quae sunt diuersat speciei non posse inter se unira, non masni est momenti, cum facile responderi possit id verum esse in rebus quae sunt diuersae speciei completa: ; quomodo lignum & lapis , equus & leo inter se uniri non possunt; non autem in iis quae sunt tantum diuersae speciei in complerae, & ad Umina aliquod totum constituendum inter se iunguntur, Ut ex eo intelligi potest, quod materia & forma, etsi inter se specie disserant,
Vniuntur tamen ut unum totum constituanta
Et quae ante de formis partialibus dicta lanu. hoc ipsum confirmant.
ARTI CV LV S IV. De partibus torporis aηima informatis. OVaeritur z. Vtrum anima sit per totum
corpus realiter distula, vel tantum in aliqua illius parte, puta cerebro , auteOrde . vel alio membro resideat. ex quo alalias corporis partes Vim suam diffundat : ad eum modum quo sol in una tantum coeli parte existens, inde lucem suam ad reliquas coeupartes, ae in res sublunares tranfinittit. Respondeo animam per varias corporiS par tes realiter esse diffusam. Probatur, tum quia
anima est actus corporis organici, seu sorm.
383쪽
corporis multas partes heterogeneas habenatis; hoc autem falsum esset si realiter residereexantum in cerebro, Vel in corde, aliaVe parte; cum Vna corporis pars non recte dicatur cor. Pus organicum.
Tum quia ibi est anima realiter, ubi sunt Potentiae illius, cum hae ab illa seiungi non
Possint; atqui potentiae animae per VariaS partes corporis sunt diffusae , praesertim quae spectant ad animam vegetantem , Sc sentientem;
ergo idem de ipsa anima dicendum est. Vbi nota animam in aliqua parte specialius residere, etsi per alias diffusa sit, quia illius
Operationes magis in ea vigent; & eo sensi interdum dici potest eam residere in cerebro, quia ibi sensuum operationes exercet, Vel in corde , quia appetitiones ab eo procedunt, spiritusque vitales inde in caeteras corporis Fartes derivantur. quantum requiritur ad tollius corporis conseruationem, & ad vitalium functionum exercitium. Quaeritur 2. an partes omnes corporis ab anima informemur. Qua in re dubium non est quin parteS praecipuae, quae spectant ad prima-xiam corporis constitutionem, Ut caput, cor, brachia,crura,& similes sint animatae. Sed dubitatur an aliae quibus non ita corpus primo constituitur , sunt tamen vel necessariae ad illius conseruationem.quales sunt quatuor humores, spiritusque animales & vitales, vel adcommoditatem externum ve corporis ornamentum spectant, cuiusmodi sunt dentes,Vngues,&pili; Vel ad alterius generationem, aut nutritionem pertinent, Vt semen, & lac,
vere sint animatae. Respondeo & dico I. Ruatuον humores non via
.eri animatoδ. Probatur: nam si sanguia anima
384쪽
eus non est , sequitur nullum alium humorem osse animatum , cum ille sit longe nobilior inter humores corporis r quod autem sanguis non sit animatus in ac ostenditur . tum quia cima eX eo vivens nutriatur. adeoque in illius substantiam conuertatur fieri non potest quod sit informatus eadem anima , qua vivens constituatur , neque verisimiliter dici potest quod alia quadam vita praeditus sit. Tum quia totus sanguis est fluidus , neque eum aliis partibus corporis continuatur ; sed in venis continetur ut in vase: quare sicut vas& liquor in eo contentus non possunt eandem habere formam , ita nec sanguIS anima viventis informari potest. Tum denique quia id magis consentaneum videtur assertioni Catholicae, qua statuitur sanguinem Christi non poni cum corpore illius in Sacramento Eucharistiae ex Vi Uerbo rum; sed tantum per concomitantiam : hinc enim non obscure colligitur sanguinem non spectare ad primariam constit a tionem corporis humani, adeoque non esse an matrim. obiicies I. Anima omnis carnis est in sanguine. eX Leuit. II. Ergo sanguis est animatus. Respondeo negando consequentiam : anima enim dicitur esse in sangu me. non quod vere sanguis sit animatus ; led tum quia est materia ex qua ef rmantur spiritus vitales ,& animaleS ad vitae operationes necessari j,tum quia fouet calorem natiuum,sine quo vita subsistere nequit. obiicies et. Verbum assumpsit sanguinem. ergo sanguis est animatus. AntecedonS apud Theologos omnino certum est Consequentia Vero probatur , quia si sanguis non esset animatuS , sequeretur Verbum assumpsisse duas
385쪽
naturas specie distinctas , Unam hominis , de ciliam sanguinis, sicq; Verbum posse dici sanguinem, sicut dicitur homo. Respondeo negando consequentiam , & ad illius probationem dico, etsi sanguis animatus non sit, esse
tamen partem naturae humanae valde necessa
xlain , & eatentis a Verbo assumptam. Vnde sicut dici non potest Verbum esse caput , aut pedem, etsi capiti pedi humanitatis hypo halice unitum fit ; ita nec esse sanguinem,etsi illum assumpserit. Dico 2. Spirit- vitales , ct animales non esse animatos. Probatur ex diistis; nam spiritus illi nihil aliud sunt quam partes sanguinis tenuio' xes, & defaecaciores ab illo substantialiter minime distinctae, sed tantum accidentario,qu re cum sanguis animatus non sit,idem de spiritibus amrmandum est.
Praeterea Vna anima non potest nisi unum numero corpus informare ; at corpus non Videtur esse unum numero,nisi omnes illius partes habeant aliquam inter se colligationem &continuitatem. Quare cum spiritus vitales &animales nullam habeant continuitatem cum aliis partibus,hinc fit ut nequeant eadem anima informari. Neque dicas cerebrum & ossa quae omnium consensu sunt partes animatae, cum aliiS partibus non continuari, hoc enim gratis supponitur, quia cerebrum non omnino inuoluitur meninge,sed ex aliqua parte continuatur cum medulla spinali, quae cum aliis partibuS cohaeret. Licet etiam ossa sint solida,inter se tamen continuantur quibusdam ligamentis eorum extremitatibus adnatis.
obiicies: spiritus vitales & animales sunt praecipua operationum vitalium instrumetata,
386쪽
ergo sunt animati. Respondco anteccdens falissum esse , praecipua enim instrumenta opera tionum vitalium sunt potentiae Vitale , Ut potentia motiva motus , potentia sensitiva sensationis , &c. Spiritus vero sunt instrumenta secundaria , quae potentias Vitales iuuant in suis operationibus obeundis ; quare non est necesse ut sint animati,sicut calor non cst animatus , etsi ad vitae functiones omnino sic necessariuS.
Dico 3. Dentes vider3 anιmatos, non tamen unis
sues. aut ρilos. Primum patet, tum quia dentes
ab ossibus substantialiter non differunt ; quare cum haec sint animata , idem de illis dicendum est. Tum quia habent venulas quibus nutriuntur , susceptoque intus alimento quaqua versum extenduntur & crescunt ; quod apertum est vitae indicium. Secundum ostenditur , nam in primis VngueS generantur ex materia excrementitia dc superflua, quam verisimile non est esse animatam. Deinde illud non vivit quod crescit tantum per iuxta positionem; at quod Vngues eo modo crescant, probatur; quia si nota aliqua in ungue fiat, ea nunquam augebitur, etsi unguis crescat, sed paulatim versuS extremitatem digiti in eodem statu procedet. Oppositum autem contingeret, si unguis cresceret Per intus susceptionem ; quia tunc pars in qua esset nota praedicta Vndequaque dilataretur, Sc consequenter nota ei in existens maior fieret. Et similiter si duo puncta in Ungue notentur , ea semper erunt inter se aeque distantia donec ad extremum digiti peruenerint; at sane si unguis cresceret per intus susceptione, Pars media inter notas illas dilataretur, sicque
illae sensim magis ac magis inter se distarent.
387쪽
Vnde refelluntur qui dicunt ungues creste re in omnem partem , adeoque per intus inseceptionem; negatur enim conlequentia , quia cum VngueS generentur ex humore quodam excrementitio, quo magiS aut minus humor ille abundat , hinc fit ut ungues magis aue minus in omnem partem crescant, pluribus aut paucioribus humoris partibuS per vim ex Pultricem congestis . non autem interna vi ipsorum unguium attractis. Refelluntur etiam quI dicunt medios unis
quae extra digitos prominent, nullum enim apparet discrimen inter illas partes , imo quae hodie est media, post aliquod tempus erit extrema. ire Vel omneS Vivunt , vel omnes squod probabilius est, Vita carent. obiicies: quod sentit est Vivens , unguessentiunt , Ut patet si avellantur , ergo vivunt. Respondeo ungues per se non sentire,sed par. tes quibus adhaerent. Tettium probatur ob easdem rationes; nam& pili fiunt ex materia excrementitia, & non habent in se operationem aliquam vitalem, cum eorum accretio per iuxta positionem sufficienter explicari possit. Adde quod cum capilli,Vt & ungues, in Corinporibus mortuorum crescant, ut pleriqcie testantur , id aperto indicio est accretionem illam non fieri ab anima hominis qua corpus in formabatur, cum anima illa ibi amplius non
Quod autem aliqui dicunt in unguibus Meapillis constituendas esse speciales animas vegetatiuas, a quibus effectus ille oriatur, id neque necessarium est, ut patet ex dictis, nec La -
- rationaliter defendi potesta sic enim' ita homine
388쪽
homine praeter animam rationalem ponendae essent tot animae vegetatiuae, quot in eo lane ungues & pili , quod durum nobis videtur. Noe fatis consentit cum principiis aduersariorum, quia illi formas partiales repudiant. quae tamen longe probabilius in vivente admitti possunt quam tot animae vegetatiuae, quarum singulae plantam constituerent. obiicies cum nonnullis recentioribus , conmstat aliquando homines vehementi mortis imminentis periculo territoS,intra unius noctis 1patium incanuisse : si autem pili essent pura excrementa; nec haberent poros per quos vitaliter qualitates & humoreS sugcrent, repu-fnaret plane talis immutatio e X sola appreensione animae; licet enim usque ad radices capillorum humores illi traherentur, non pol-sent inde immutare totum capillum , Prauertim longum. Respondeo minorem negandam esse, licet enim pili non sint animati, fieri potest ut ex nimio terrore qualitas aliqua breui per illos serpat, quae natiuum eorum colorem
Dico . Semenctiae non vivere. Probatur,
tum quia multi putant cum Arist. Somen, Sc lac non esse nisi sanguinciri magis coctum, Maccidentario tantum alictatum ; quare cum dithum sit sanguinem non esse animatum , idem de semine & lacte sentiendum est. Tum quia semen & lac non spcchant ad constitutionem viilenti S in quo formantur; sed illud ad generationem - hoc ad nutritionem aIterius indiuidui pertinet. Vnde fiunt ex superfluitate alimenti, Sc interdum a natura sponte foras expelluntur, tanquam sibi inutilia & no Xla.
389쪽
per intus susceptionem , semen autem ae lae*ion nutriuntur, nec augescunt nisi per iuxta- positionem : speciatim vero quod semen non nutriatur,manifestum cs: in seminibus plantatum stirpium quae diu assieruantur,etsi nihil ipsis tunc in nutrimentum cedat, cima tamen virtus generativa in iis non depereat: at qui fieri possiet ut tandiu integra asseruarentur si- ne nutritione, si viverent Vcrum quod semen Vivat ea ratione pro . Lari videtur, quia producit vivens. Haec tamentatio non concludit, quia non producit illud ut causa principalis 3 sed ut instrumentalisciuntaxat, quae nobiliorem se effectum producere potest; Vt patet in calore animalis,qui etsi sit accidenS , conuertit alimentum in substantiam aliti.
Ex dictis collige r. Seuum x adipem non vivere , tum quia a sanguine substantialiter non distinguuntur,tum quia si cibus sufficiens aliunde desit, animal ex iis nutritur. Collige et . idem dicendum de ossium medulla, quia est sanguis concoctus, ceditque in nutrimentum ossium is
Ωuotuplex sit anima in viventibis. O Vaeritur I. Vtrum anima recte diuida
tur in Vegetantem,sentientem,& rationalem. Respondeo affirmative, quod probatur communiter ex S. Thom. I. p. q. 78. an. I. nam cum animata in eo maxime distinguantur ab inanimatis, quod illa supra materiam aliquatenus assiugunt , quot modia Vi
390쪽
Dens aliquod operando assurgit supra materiam,tot animarum genera constituenda sunt; at modi illi sunt tres duntaxat, quorum primus competit animae vegetanti; quia etsi haeccperetur non modo Per facultates materiales, sed etiam per qualitates eiusdem rationi S,maxime per calorem, se tamen intrinsece perficie Per propriam operationem : secundus animae sensitiuae quae etsi operetur per facultates cor- PCreas, ad qiras etiam requiruntur qualitates corporeae tanquam dispositiones, Utitur tamen
ad agendum qualitatibus insensibilibus .nem. Pe speciebus intentionalibus. Tertius animae rationali quae indepententor ab his omnibux intelligit& vult.
obiicies: quatuor sunt Viventium genera, nempe Vegetatiuum , sensitiuum, loco motiuum , dc intellectivum ; ergo & quatuor animarum genera distingui debent. Confirmatureκ secunda definitione animae superius ex Aristo t. allata. Respondeo antecedens in rigore falsum esse; nam cum in viventibus motus localis oriatur ex anima sensiticia , male anima diuiditur in sensitivam, & loco motivam;&vivens in sensitiuum,& Ioco motivum. Nec refert quod non omnia sensitiva loco
moueantur, Ut conchilia, quae locum non mutant; hoc enim oritur ex desectu membrorum, quae ad motum sunt necessaria. Sicut sunt alia quae visu cstrent, Vt talpae, alia quae non
respirant, Vt pisces; etsi inter sensitiva ab om
Ad confirmationem dico Aristotclem nonam asse quatuor animarum , aut animatorum genera per illam definitionem ; sed tantum quatuor eorum operationes, ex quarum Eumero noli debet concludi animarum vel