장음표시 사용
391쪽
animatorum numerus , cum plures ab . eadem
anima possint oriri. Alias si dixisset animam esse id quo vivimus,sentimuS, movemur, appetimus, & intelligimus, quinque animarum dc animatorum specieS aeque aisignari potui Gsent; quod tamen a nemine admittitur. Idque alienum cssed mente Philosophi 'ex eo patet, quod lib. 2. c. anim. c. 3. declarat se postquam egit de anima in uniuerlum,acturum deinceps de anima plantarum , bestiarum , & hominis;
docetque Inter bruta alia esse quae neque Visum , neque auditum , neque odoratum ha-bcnt; itemque nonnulla habere locomotiuum, alia non haberi .QUFritur 2. Vtrum In Vno Vivente sint plu- S animae, vel simul, vel 1uccessive. Respondeo δc dico I. 'Plures non esse uti Probatur I. ex Aristo t. cum definit animam
actum corporis organici potentia vitam habentis , ut articulo I. ostendimus ; his enim verbis clare indicat animam non aduenire corpori iam animato, & aetu viventi,sed proxime disposito ad vitam recipiendam. Idemque ostenditur ex I. de anima cap. 4t . 6s. Vbi probat animam intellectivam non corrumpi a senectutis incommodis,quia si senex haberet oculum iuuenis, videret Ut iuuenis. Supponit enim animam intellectivam esse in homine principium sensationum , adeoque animam sensitivam in eo non agnoscit.
Probatur 2. nam cum anima Vegetatiua con
stituat plantam, sensitiva brutum, & rationa lis hominem , si vegetatiua & sensitiva v. c. essent simul, sequeretur idem compositum peteas constitui in specie plantae, simulque in specie brutii, quod plane absurdum est. Sequela patet, quia animae illae sunt formae totiaeSa i
392쪽
quarum secunda speciem constituit indepcndenter a tertia, ut in bruto;& prima independeriter a secunda, & tertia, nimirum in planta. Ergo similiter si plures sint simul, plures species constituent. Confirmatur : nam si in bruto sunt simul anima Veget an S, & sciaticiaS, cum animat i lere aliter inter se distinguantur , poterit Dcus
altera corrupta, aliam conseruare: at sane quaesiperstes erit,mam spcciem constituet , ad coque si vegetatiua scruetur,constimet plantam; si sensitiva, brutum. Cur ergo simul conseruatae idem in specie plantae, & bruti non consti tuont Z. Probatur 7. Nam si tres essent animae in homine, nempe Vegetativa, scasit tua , & rationalis, ut quidam arbitrantur , sequeretur tΟ-tidem ponendas esse in Christo, quod valde absurdum , in fide periculosum cst : Si qui
Christiωρ quibus verbis non nisi una anima admittitur ad hominis constitutionem, sicut Vnatat lim erat in Christo diuinitas. Docent etiam Patres, dc Theologi communiter Verbum a Gsumpsisse corpus, & animam rationalcm, nulla mentione facta animae vegetatiuae,aut sensitivae, quae prothde sine peliculo in Christo
admitti non possunt. Confirmatur: nam qui animas illas in homine admittunt, explicare nequeunt quomodo illae in Christi morte se habuerunt. Non enim dici potest fuisse a corpore separataS,
cum sint corporeae, adeoque citra miraculum separatae a materia existere nequeant. Nec
mansisse in corpore , quia sic euidenter semeretur corpus Cntisti fuisse vivens, & shn-
393쪽
tiens in sepulchro , & consequenter in specie plantae , & bruti; quod fidei repugnat. Nec
etiam fu i si e corruptas , quia quod Verbum semel assumpsit nunquam dimisit, ut est con stans Catholicorum scriptorum sententia ;quod maxime V rificatur de partibus essentialibu S, quales essent illae animae, si in homine reperirentur. Deinde aut eiusmodi animae in Christi resurrectione essent miracuIOSe reproductae, & assumptae , quod gratis dicitur ; aut Christus a temporc resurrectionis non esset homo essentialiter perfectus, & completus, quod cliam fictilium omnino est. Quare S animae illae sunt fictitiae.
Deco 2. esse plures animM Iuccessive in eodem vivente. Ita communiter Philosophi contra nonnullos qui putant, corpus hominis primo informari anima vegetativa deinde anima sensitiva, & tandem anima rationali. Probatur I. quia vel prima anima destruitur adu Untu secundae, vel cum ea manet; non
Primum , tum quia prima anima ponitur vzdispositio ad secundam . at nulla forma suas dispositiones destruit , imo potius fouet &conseruat. Tum quia potentiae & operationes utriusque animae simul sunt compatibiles, ergo & animae ipsae simul esse possunt adeoque non est ratio cur secunda primam desiniar. Non etiam secundum , Ut patet ex assertione Praecedenti. Probatur et . quia si embrio prius tempore
informaretur anima vegetatiua . quam sensitiva. 8c hac prius quam rationali, sequeretur idem corpus prilis esse in specie plantae deinde in specie bruti. & tandem in specie hominis, quod plane absurdum est. Sequela patet; nam non alia de causa quercus v. c.ponitur specie.
394쪽
pIantae, quam quia habet animam vegetatiuam per quam intrinsece nutritur, & accre itacit. Ergo si embrio habet animam vegetati- . Nam per quam intrinsece nutritur & accrescit,
negari non potest quin sit hyecies aliqua planta Et similiter non alio titulo equus constituitur in specie bruti, nisi quia habet animam sensitivam, per quam elicit operationes sensu ima; quidni ergo pari iure embrio constituetur species bruti, si habet animam sensitivam, &per eam sensuum operationes CXer
obiicies r. ex Arist. 2. de generatione animalium cap. 3. in tormatione hominis foetum prius vivere vita plantae, deinde vita anima lis, & tandem vita hominis. Responsio communis est Aristotelem non velle in foetu tres
esse animas, sed unicam quae ob varias disepositiones quae paulatim Perficiuntur , priuSelicit operationes vitae quam sensus,& sensus
quam rationis. Et sane cum natura ab imperfectioribus ad perfectoria procedat, foetus prius dis ositus est ad quandam operationem vitae, Quam ad operationes sensuum , & ad haS priusquam ad opera rationis. Quare cisi Unica sit in illo anima rationalis ab initio infusa, ea prius exercet in corpore Vitae operationes quam sensus ,& prius opera sensus quam mentis. Neque hoc tantum habet locum in foetu,quandiu est in utero; sed etiam longe post infantis natiuitatem, cum exploratum sit eum non nisi post aliquot annos uti ratione. Quare dicendum esset iuxta sententiam ax guentium,animam rationalcm non infundi in corpus infantis, nisi aliquot annis postquam in lucem editus est; & consequenter eum nota
esse caPacem baptismi, nisi postillud tempus,
395쪽
quia prius homo non esset, nec peccato originali obstrictus. Obiicies et . foetus non informatur anima rationali in pueris , nisi circa quadragesimum diem a conceptu, ae in Reminis circa octogesimum, Ut testantur medici; & tamen ante illud tempus nutritur & crescit; imo sentit , ut patet ex foetibus abortivis qui se cotrahunt sipungandur. Respondeo hoc argumento nihil emcaciter concludi,tum quia tempus infusionis animae in laetum valde incertum est, imo superioribus annis quidam Medicus Parisiis docuit foetum tertio die animari. Tum quia quamuis de eo certo constaret, dici iure posset foetum ante illud tempus non nutriri Maccrescere per Veram intus susceptionem ab illo effective orta, qualis ad Vitam requiritur, sed tantum per iuxta positionem adhione seminis alias & alias partes sanguinis paulatim disponentis, & in grandiorem molem consor mantis ; ad eum fere modum quo apos fauos suos paulatim construunt, nouisque accessionibus tandem perficiunt. Vnde cisi foetus abortivus dum punsitur, se contrahat, id non est tum ciens indicium animae sensu tua sicut neque in planta quam vocant sensitivam, quae vel leuiter icta se statim contrahit,ut pleriquet statur. Ncque enim eiusmodi planta dieitur
sensitiva, quod vere sentiat ; sed quia motum illum constrictionis habet, qui aliquam prae se fcti simili illinem cum motu animalium.
396쪽
actibus vitalibus animae. ARTICULUS PRIMVS.
De distinctionepotentiarum ab anima. O Vaeritur r. Vtrum anima per seipsam
immediate operetur , an Vero per Potentias & facultates realiter ab ipsa di sinetas. Respondeo hoc satis incertum vide Ti, cum aperte non repugnet animam hoc vel illo modo operari; eam tamen sententiam ut probabiliorem semper secuti sumuS, quae potentias vitales ab anima realiter distinguit. Probatur 1. quia ea Videtur esse generalis substantiarum creatarum conditio , ut m diantibus facultatibus & potentiis acciden talibus operentur. Constat enim sblem agere. per lucem , ignem per calorem, aquam Pet frigus , resque alias mat riales per facultates iis superadditas; quare Idem de omnibus agentibus creatiS, adeoque de anima a firmandum cst. Sequela patet, nam etsi animata ut sic , sint nobiliora in animatis. id non , sumeti vi debeant agore per seipsas cum inter ipsa in animata alia sint aliis longe nobiliora, Qua . tamen eodem modo ac illa , per facultates scilicet superadditas operantur. Confir-mMM , nam cervum est calorem , aliasque
397쪽
qualitates ad operationes Vitales concurreret quare nil absurdi est quod in viventibus p
nantur potentiae quaedam accidentales ad eosdem offectus ordinatae.
Probatur 2. Nam si facultates animae ab ea re aliter non distinguuntur , nec etiam inter sedistinguuntur realiter, quia quae sunt eadem Vni tertio,sunt eadem inter se ; at falsum est quod facultates animae inter se non distinguantur realiter , cum aliae sint corporeae , Vt visus, auditus , &c. Aliae spirituales , ut intellectus , M voluntas; ergo illas ab anima realiter distingui fatendum est. Confirmatur : tum quia ex communi sententia , visus & auditus hominis non differunt specie a visu, & auditu bruti; at hae sunt: facultates corporeae, ergo & illae, quae proindere aliter ab intelleictu & voluntate distinguuntur. Tiam quia etsi admitteretur distinctio speeifica inter visum hominis Sc bruti, negari tamen merito non posset quin visus hominis fieaffixuS organo corporeo . ac proinde quin sit corporeus; quod sufficit ut ab anima rationali realiter distinguatur. Probatur 3. Ex communi sententia Logico rum , qui cum Arist. potentias animae intexueras species qualitatis rc ponunt: hoc enim inani isto indicio est eiusmodi potentiaS, eri
eorum mente , distingui non tantum ratione,
aut modat ter ab anima ; sed etiam realiter, cum anima sit substantia, & qualitas accidensa substantia realiter distinctum. Obiicies r. Aristotelem actiones vitaleS interdum tribucre animae , Ut cum animam definit id quo vivimus , sentimus, movemur, intelligimus. Respondeo nos quoque illas eidem tribuere, non quidem tanquam princi
398쪽
isio proximo & immediato , sed ut remouo δρmediato: quemadmodum substantiar ignis tribuimus calefactionem aquae , & combustio. nem ligni, ut caulae mediatae & principali; calori vero illius ut causae immediatae, de instrumentali.
Obiicies r. frustra poni potentias ab anima distinctas ad agendum, cum illae si ponuntur,
debeant ab anima em cienter Procedere , nec operosius sit animae elicere immediate aetiis vitales, quam potentiaS vitaleS. Respondeo I. non paucoS negare potentias ab anima em- cienter procedere ; quia ponunt discrimen in ter veram & Physicam efficientiam, & simplicem emanationem per quam dicunt potentias ab anima profluere. Respondeo 2. admissa Vera emcientia , negandam eise consequentiam quae inde infertur. Et ratio discriminis est, quia cum potentiae vitales sint quaedam proprietates animae naturaliter ei debitae, sine quibus non esset in statu completo & con naturali ; sed imper et o& violento , necesse est Vt immediate ab ea.
ficiant; at vero achus vitales non adeo strictam habent connexioncm cum anima neque sunt
qualitates fixae & permanentes,sed variabilcs: Quare congruentius est Ut per potentias sit peradditas producantur , quem ad ' dum calor producitur in ligno per calorem ignis,etsi hic a forma ignis cmanet. Obiicies 3. si potentiae animae realiter ab il-ila distinguerentur, sequeretur intellectum voluntatem posse separari ab anima rationali, quod implicat, cum haec sit essentialiter in tellectiva & volitiva et sequeretur etiam potentias animae posse poni v. c. in ligno , & la'
399쪽
1entire, ae intelligere , quod plane absurdum est vespondeo l. sequelam maioris non esse certam: quidam enim existimant tam arctam esse dependentiam potentiarum Vitalium ab anima ,Vt ab ea non possint separari, esto abiIta realiter distinguantur. Respondeo 2. maiori admissa , negandam esse minorem, & ad priorem illius probationem dicendum , quos etsi intellectus & voluntas ab anima rationali separarentur,&se- Parata existerent; id non impediret quin anima esset essentialiter intellectiva & volitiva, quatenus ex natura sua exigeret intellectum dc voluntatem ; quemadmodum aqua exigit essentialiter frigus , etsi actu illo priuatanta
Ad posteriorem vero dicimus, non esse certum an potentiae Vitales praesertim intellectivae , possint subiective poni in ligno , relapide. Et quamuis id concedatur , non sequi vitae operationes his corporibus posse competere; quia cum careant principio Vitae radicali , nempe anima, facultates Vitales essent in illis tantum materialiter, & Veluti modo mor.
Quaeritur 2. a quo producantur potentia Vitales. Respondeo eas produci ab anima per quandam resultantiam seu emanationem, eo modo quo frigus emanat a forma aquae. PIohatur,quia cum sint propriae passiones animae, immediate cum illa coniunctae,& ad completum illius statum spectantes , non possunt' congruentius ab ulla alia causa produci; Vt Patet eX aliarum rerum proprietatibuS , quaSPhilosophi communiter amrmant immediate oriri a formis substantialibua, quaaquirunt
400쪽
Obiicies: si hoc ita haberet, possent potentiae vitales amissae perviaturam restitui, si cud restituitur aquae frigiditas , sicque multa Christi miracula eludi possent. Respondeo Priorem consequentiam Veram esse, si omnia necessaria adsint ex parte organi, nullumque aliunde obstet impedimentum. Posteriorem vero falsam,quia Christus miracula patragat, etsi deessent dispositiones necessariae , & plexaque impedimenta adessent, Vt Jaeso visus or- fano. Modus etiam quo esse, us illos opera-atur, nempe breuissimo tempore, & per media interdum noxia, Vt cum luto Visum caec restituit, nimis clare ostendunt operationes illas non fuisse naturaleS.
ARTI C V L V S II. De subiecto, Ospecificatione potentiarum
QVaeritur a in quo subiecto resideant po
tentiae Vitales. Respondeo cum distinetione ; nam aliae potentiae sunt spirituales,ut intellectus & voluntas, aliae corpo Ieae Vt visus & auditus; priores sunt subiectis. ue in anima rationali, cum corpus non sit capax accidentis spiritualis;posteriores Vero resident in corpore , quia exercentur per Orga num materiale dc coproreu, quale non est nisi in corpore: neque intelligi potest quomodo subicctari queant in anima rationali, quae est spiritualiS. Confirmatur : nam visio v. c. est operatio