장음표시 사용
631쪽
Respondeo & dico I. Rustirationem nihil essa
aliud quam se reptionem , expulsionem aeris per asperam arteriam,or pulmones ,alia':partes factam, refrigerandi cordis causa. Ex quo patet et respiratione constare ex duabus partibus, nempe aeris inspiratione, & expilatione, seu susceptione , & eiectione. 2. ad respirationem multasPartes animali S concurrere, nempe lingulam, sau epiglottidem quae sponte erigitur , ut Iiberum relinquat aeri ingressum , & egressum; asperam arteriam per quam aer excipitur , Scredditur 3 pulmones qui eleuati acrem admittunt , compressi excutiunt 3 ac tandem dia-phragma, & musculos intercostales , quorum interuentu dilatatur, & comprimitur thorax, ut locus detur eleuationi , & depressioni pulmonum. 3. finale causam respirationis esse cor dis rectigcratione, adeoq; vitς animalis conser. uationem, qme maxime a cordis statu pendet. Clim enim calor, quo animalia sanguine praedita abundant , dupliciter possit interire, nempe aut actione contrarii, aut defectu pabuli; quod posterius contingit quando calor ob nimiam vehementiam , cito consumit materiam ad illius sustentationem destinatam; ut hoc posterius incommodum caueatur , la- pleri S natura motum respirationis tribuit animalibus , eo niae Vt aere intus suscepto, praecordia reser gerentur , sicque eorum calor diutius consistat, simulque cum vita conserue
Dubitatur autem circa iam dicta , quam amem partibus numeratis sit praecipua causa respirationis : Verum quia manifestum est epi-glottidem , & arteriam ad eam effective non concurrere ι sed tantum liberam relinquere
632쪽
viam traiectioni aeriS , tota controuersia deis uoluitur ad pulmoneS,& diaphragma,eo quod illi aerem suscipiunt & reiiciunt ; hoc vero thoracem dilatat, Sc contrahit. Nonnulli existimant cum Galeno, respirationem fieri a solo diaphragmate , quia illius ossicium est per se eleuare, & comprimere thoracem; puImoneS vero eleuari,& contrahi per accidens ad eleuationem, & contractionem thoracis;& in eleuatione impleri aere ad
vitandum vacuum , in contractione Vero aOrem expellere.
Verum alij probabilius existimant , etsi
pulmones moueri nequeant, nisi thorax dilatetur , posita tamen ea dilatatione , eoaper se moueri vi caloris innati , sicque esse natura in modum follium institutos , ad cor refrigerandum aeris admissione , & eiectio-NC I Vnde cum respiratio nihil aliud siequam aeris susceptio & eiectio , ea in pulmones ut in causam propinquam, & magis prompriam referenda est ; maxime cum ad concipiendam respirationem , sufficiat dilatationem , S compressionem pulmonum, cum ei adiuncta immissione, & emissione aeris, concipere.
Neque refert quod post largiorem cibum, dissicilior sit respiratio, imo laeto diaphragma te cosset: haec enim & similia ostendunt quidem motum diaphta malis , & thoracis esse
valde necessarium ad respirationem; non tamen efficiunt pulmones ad eam non concuserere per se, & tanquam propriam ac proximam illius causam. Dico a. Eis nonnulli Gistiment omnia an
molia reo irare, is situm tamen eo preMili M.
633쪽
Probatur, quia in multis animalculis imperfectis nullum cst respirationis indicium. Deinde ea proprie non respirant , quae carent instrumento praecipuo ad respirationem destinato , nempe pulmone; at Ver. cau. pisces veplurimum carent pulmone: ergo proprie non respirant. Confirmatur; quia cum pisces in aqua generentur , Ac Vivant , non possunt ibi aerem attrahere ad respirationem necessarium.
Fatendum tamen aliquid simile respirationi in piscibus obseruari; cum ore , 8c branchus
aquam recipiant & reddant, qua partes inter nae refrigerantur, & iis mediantibus,cor, aliaeque parres remotiores. Vnde cum in respiratione animalium aer per pulmones ad cordescendat, aqua tamen immediate non permeat cor piscium, quia ob nimiam frigiditatem, & crassitiem calorem illius natiuum breui suffocaret.
Verum quod pisces proprie respirent,indα
probant aliqui, tum quia interdum videntur anhelantes intra aquam, tum quia constat eos' statis temporibus dormite; ad haec autem ne-l cessaria est respiratio r sed istae obiectiones Parui sunt momenti , prima quidem, quia solito frequentior haustus,& expulsio aquae quae nonnunquam cernitur in piscibus , non est proprie anhelatio. Secunda etiam , quia adi somnum capiendum praeelse non est neces.saria respiratio , cum etiam inter vigilandum respiremus ; sed ad temperandum caloremi viscerum, quae omni tempore egent refrigera
Dico 3. Respirationis motum esse partim natu --. partim voluntarium seu Lyontaneum. Est
634쪽
naturalis quatenus motus thoracis , Sc puI- monum pendet a natura , nulla praecedente cognitione, Vel appetitione ; Vt patet in dormientibus quos respirare constat , etsi nihil cogitent, aut appetant. Idemque confirmat summa illius necessitas ad vitam a
ni malis tuendam ; nam etsi ab aliis plerisque operibus interdum quiescamus , non tamen ab ad Auctione , & reductione spiritus ; quo fit ut scelusis naribus siue a pituita , siue ab alia quavis causa , cogamur CS aperire, quo liber sit ad respirationem adi
Est autem voluntarius , quatenus in nobis positum est aut tardius, aut celerius respira re,sicut & palpebras mouere. star enim adhiΟ-nes , etsi habeant causam naturalem , sicque simpliciter fini naturales; fiunt tamen per quaedam instrumenta, quae aliquo modo sub soni imperio voluntatis , & eatenus sunt V Iontariae secundum quid. Neque immerito eiusmodi facultas, in motum respirationis maxime homini concessa est; quia nisi posset aliquandiu cohibere spiritum , Vix Vnum Verbum commode, & concinne proferre ponset.
Quaeritur 3. quid sentiendum sit de motu cordis, & pulsu arteriarum.
Respondeo & dico I. inotum est dis naturatim duplici parte eonstare , nempe dilatatione Ocontractione , O duplici quiete , altera inter dilatarianem ct contractionem, altera inter eontra tionemo dilatarionem. Ita Medici,& Philosophi communiter: Ut autem motum illum clariuS percipiaS, Nota I. dilatationem & compressionem coP
635쪽
ias non esse ita accipiendam , Ut cor cum di- Iatatur , rarefiat , & cum contrahitur , condensetur ; sed ita ut dilatatione ad maiorem breuitatem te contrahat, & latius contractione Vero , dimissa noua hac latitudine , ad pristinam longitudinem & figuram reducatur ; ut nonnulli testantur sensu ipso indicari , cum pectore aperto , motuSille cordis in animali adhuc vivente conspicitur.
Nota a. finem huius cordis motω esse, eπcommuni sententia, Vt attracto aCre em pulmonibus , & statim eiecto , cor refrigeretur , & Vapores fuliginosos quibus scatet, foras depellat. Vnde falli videntur qui putant aerem nunquam intra cordis sinus com mcare ; sed tantiim ad illius orificia deduci, statimque repelli. Oppositum enim non obscure ex eo colligitur , quod arteria vcRosa, qua pulmo aerem excipit, in varias proin pagines dissecta , in unum tandem truncum coit, & in alterum cordis sinum intrudi
Falluntur etiam iidem affilioreS,cum aiunt, in corde nullam fieri coctionem , adeoque nulla ibi excrementa generari , quae purgare necesse sit. Non enim dubium est, quin sanis guis e iecore in cor immillus , ibi denuo coquatur , tum ad procreationem spirituum vitalium , tum ad confectionem languinis quem arterialem Vocant , tum ad nutrimentum ipsius cordis. Quare dubitari nequit quin inde extent imultae exhalationes superfluae,& excremento lis, quaS purgare opor
636쪽
videri praecipuam , aut saltem unicam cauissam finalem motus cordis. Nam cum motus pulmonum δί diaphragmatis ad cordis refrigerationem institurus maxime sit, Vt patet ex dictis, verisimile non est etiam cordis motum ad idem officium praecipue institutum esset. Praesertim cum varia sint inter motus illos dic
Et quamuis certum esset, eum illius quo isque motus esse finem , dici tamen non ponset esse unicum ; quia Valde probabile est naturam cordi , vim illam motivam eo Mne indidisse,ut compressione dilatationem sup ponente, spiritus vitales,& sanguinem ax-terialem per totum corpus diffundere posset. Hoc enim exigit dependentia illa , quam totum corpus animalis habet a corde , ut
a principio vitae; quia nequit intelligi quomodo eatentis ab illo dependeat, nisi spiritum M sanguinem vivificum ab eodem acci
Dico t. Similem motum dilatationia , e, eam pressonas vigere in arteriis per totum corp- fusis
De hoc non est difficultas , cum sensu ipso, Pereipiatur, & ex pulsu arteriarum medici decordis statu iudicare soleant: Nequeid absu dum cuiquam videri debet, quia cum arterima corde originem ducant , ae ab eo spirituari accipiant, mirum non est quod fimilem motum subeant. Contra vero ideo venae non saliunt, quia non oriuntur a corde, nec spiritum ab eo accipiunt, etsi in illud commeent ; sed sanguinem nutrimentalem in illud comportante erebrum tamen palpitat , etsi frigidum
637쪽
date verum pulsus ille est remissior mota cordis , & arteriarum; quia frigus ipsi innatum spirituum feruorem Vtcunque tempe
Est autem dissiduitas , an pulsus arteria-xum motum cordis uniformiter sequatur sit a Ut cum cor dilatatur aut constringitur , arteriae dilatentur , aut constringantur: non Pauci assirmant , quia id experientia comprobari videtur , cum altera manu Pectori , altera arteriae admouetur ; tactu enimi Cor , & arterias simul dilatari comprehendi
Alij tamen hanc experientiam fallacem esse contendunt, adeoque existimant, cordum dilatatur, paululum a pectore recedere, sicque illius motum tunc non sentiri; quando vero constringitur , & ad priorem formam redit, cuspide pectus contingere , sicque illius motum tactu cognosci. Quare cum eo ipso tempore quo puIlum cordis percipimus, sentiamus arterias eleuari, hinc plane sequitur arterias eleuari, quando cor constringitur,& vice versa quando cor et 'natur, arterias deprimi. Idemque potest ex ante dictis confirmari; nam si verum est quod diximus, cor comprimi immittendo spiritus in araerias , necesse est compressionem cordis cum arteriarum inflatione coniunctam
Dubitari etiam potest de fine ob quem.
arteriae mouentur. Verum breuiter dico eun dem esse finem motus arteriarum ,& motus
eordis: de quo ante dicta sumcicnt ut hic a oendo de fine illius motionis, finis tandem:
Imponatur Ideae Phrsicq ad m1iorem gloria i
638쪽
praepotentissimi totius naturae authoris & conseruatoris, cuius Vel minimum , Opus aciem mentis humanae longe superat.
639쪽
prie scientia , supponendo peream intelligi cognitio-'nem Ierum naturalium.
Datur scientia de rebus sensibilibus, qualeS sunt naturales , non quidem ut sunt singulares, Se actu sentiuntur; sed ut considerantur secundum se, abstrahendo a materia singu- Iari. Physica est scientia speculatiua ; ex se . enim sistit in contemplatione sui obiecti ;ruamuis enim in libris de anima tractete operationibus intellectus & voluntatis, de illis agit mere speculatiue ; non autem assignando regulas , quibus dirigi pos-
obiectum materiale Physicae est corpus
raturaIe; formale vero ut naturale. Art.
Pursica potest definiri scientia speculae
640쪽
Prineipia ab Aristotele altera desinitione dicuntur,quae nec sunt ex alterutris,nec eπaliis , sed ex iis omnia. Non est inter principia contrarietas proinprie sumpta; est tamen inter eorum aliqua, nempe inter formam & priuationem contrarietas late sumpta pro oppositione pri
Eo sensu principia sunt ex Aristotele prima contraria, quo inter se forma & Priu tio Opponunt .
EX CAP. II. NAτ-rA existit in rerum naturas di& habet propriam existentiam ab '
existentia formae distinctam. Materia non potest naturaliter existere Art. sine omni forma , supernaturaliter id non repugnat. Vt aliquid realiter existat,sufficit, quod se in aliqua specie,complete, vel incompletea. Materia non indiget nono fortiori Dei influxu, ut fine forma existat. Duas tradit Aristoteles materiae desini--κtiones. I. est. Materia non est quid, nec quantum,nec quale, nec aliud eorum, qui- ibus ens determinatur. a. est. Materia est cuiusque rei subiectum, ex quo insito non exaeeidenti aliquis oritur, & in quod,si quidpiam interit, ultimum abeat. Breuius tamen & clarius dici potest materiam esse substantiam incompletant , ex qua vi ex primo subiecto compositum naturale constituitur.
Duplex est potentia , activa & passi--. Potenua Passi a lato sumpta Po,