장음표시 사용
231쪽
sa,quam consensus populi cosa suetudine firmatus. Hanc regulat ita perspicuam,& notam iudicat Caiet-nu , Ut iupra talis uarid. artic. 9.ut existisnet, nulla probatione indigere. Probari
tamen potest e cap. dilectus de consuetudine, ubi Innocen cotius,consuetudo ait)el optima legum interpres. Idem Oςς tu δε .ufie . Tho m. i. a. quaestione. 97 .art, 3. in Orpore, communi e laudore is Summistaeve ibo com suetudo dc Canonii dicto a P dii p. 11,-ctus. Et ratione confirmatur: prirnis, quia si consuetudo vim Summinae. habet abrogandi legem,&auserendi ab ea omnςm Oblig/ iam hi
tionei . cur non interpretandi cosuetudo autem in hoc Proposito dicitur communis consensus eorum, qui sub tali lege vivunt.Nec in hac consuetudine, sicut in aliis rectu tritur temporis diuturnitas, sue praesctaptio, sicut crudi ledo .cent Castre sis, Aretin, Socinus senior, adi relati a Meno Lot f.
chio, de arbitramisto. I. libr. a. cap. 1Q9. n. l . .
Secundo probatur, quia in Regula D. Augussini, Be α 'nedicti, multa anthonomasicriptaecipiuntur, 'amen ne 6 minem obligant ad mortale:cum tamen professores Regii, Iael. Francisci variis implicentur praeceptis Cuius diuersi. modae obligationis non inuenio aliam causam , nisi quod, consuetudine interpretante,in ordine Minorum ab ipso religionis primordio apud omnes eius proceres o litteratos receptissinium semper fuerit, uniuersa suae regulae mandata praeuaricantes lethalis criminis fuisse participes: cuius contrarium in ordine D.Benedicti, Augustini, aut abj contrario etiam consensu oeconsuetudine introductum est. Quare, cum neque utrobique deficiant praeceptiua verba. subst materia grauis,fit, ut tota obligandi, vel non obligandi ratio a consuetudine derivata sit. A quo autem accipiat consuetudo hanc interpretandi potestatem,primo affirmari poteli,eam,eX vi lcgis naturae, consuetudini innatam esse te enim naturalis dictat, singulas communitatis partes debere obedire, conformare secum voluntate totius communitatis:m quo fit, ut secure sequantur eo sensum totius communitatis Uel praeterea alia ratio reddi potest non minus certa aut firma, nempede ginlatores tacite velle obligare communitatem , scut ipsa pro maioris suae partis consensu se voluerit obligare. h
232쪽
I igitur praemissis, ad principadem quae stionem accedamus, nostrae Regulae obli Mndi vim ex lictis conij clamiuri est enim haec difflavitas iam pridem inter nos simul
cum resormatione exorta: cx tam inter nostri ordinis prosetares,quam inter alios eκtra ordinem authores pios, doctqs,saepe exagitata: quo rum alij ridigistimam censuram, alis initiorem, alii vero nul lam de hac regula piaserentes, in varios sensus, Mopinione diuisi sunt. Nam X his aut horibus plerique ad mortale, alij ad veniale peccatum, nonnulli vero neutro modo obligare censebant. Prior u lentetitia,quod regula ad mortale culpa oblistet, sequentibus rationabus probari potest. Prima, quia ut v
nibus in tac parte receptus. in regula .praeter tria vota, quodcumque aliud praeceptumpouitum obligat submor. tali, res est euidens e superioribus obcstitisse in nostra regula omnia, quae in ea continentur exceptis his, quae per modum m xi ,d exhortationis traduntur cadiit sub Praecepto Merg omni in ea contenta cadunt sub mortali. Admor huius rationis ex eo constat, quia quotiescunque in aliqua constitutione pontitur similia verba,precipimus, mandamus,sine dubio constitutio est praeceptiua, maxim everis,si eis adiungantur alia verba, quae horum vim augere solent,' astri te praecipimus,&c. quod supra etia latius bstendimus Cum ergρ in nostrae regula vestibulo stabiliatur quoddam generale praeceptum eXtendens se ad omnia, quae in con inei Iur,ut patet ex illis verbis, quibus vii tu Innocentiu PontifeN, nempe, Doliori ultra quaβη--γη rauthoritate ni Hamaras Iam siriniterybseratus imo S in si . ne eiusdem res utar simile huic apponatur uniuersale prae-cςptum totam regulam respiciens,illamque comprehendes
233쪽
illis vel bis, me Beriterscripsimus vobis, religioni fraefrmulam
stituentes ecandum vii vi in o teram viae re debeatis, verbii enim
debere praecipue si de imperat bubo loquatur an ducit praeceptum, ut supra ostendimus ffit profecto manifeste omnia, quae in regula decernuntur , Obligare ad mortale, cum ea omnia sub his duobus praeceptis in initio S regulae sine appositis includantur. Nec valet, sit quis vim argumenti conetur euadere, dicens, simile praeceptum reperiri in Regula D. Benedicti.Is enim Reg. Seued. suam regulam sic exorsus est, ausculta, asili, praecepta mi gistri, g.ZQ.
ω escaciter comple, oec. Sc propterea D. quoque Augustinus in sua regula ait,I cIunt,qui obstruetis I raecipimus. Et tam C. quamuis horum Patrum praedicta verba praeceptum sonare videantur,adhuc eorum Regulae statuta in communi cosensu Doctorum exceptis his,quae de tribus votis serutur non obligant ad mortale.. Nam contra hoc in primis militat, non esse ita certurn, .
praedictas Augustini ex Benedicti regulas non obligare sub mortali. Na in primis de Augustini Regula expresse id sen-iti ut Heri quus de Ga laus,&Ioannes deNeapoli, alij quo Hi Hi derum meminere Vmbertus ineκ positione eiusdem regulae a Ganii tuo. dc D. Antoninus. 3.par. tit. 6. g. 6. qui non multurn ab hae oannes de
sententia dissentire videtur Praeterea de regula D. Benedi Neapoli,eti D. Bernardus in libro de dispensatione, iraecepto,si Umberilis.
Insuper. quia i quicquid lit de verbis praeceptiuis praedicto . rum Patrum regulis insertis. α quamuis in eis fateamur, noin esse vim praeceptiuam: in nostra tamen regula est omni .no diuersa ratio. I tu primis,quia ilicia: N enmmum crasensu recepta coluet irie enervata estivis: robur obligandi horum verborum: in nostra vero non constat, de tali consensu. Tum secundo,quia veibis praecipiendi in nostra regula addita sunt alia,quae eorum vim, cx legillatoris in te istionem fuisseiobligandi,magis declarant,ut sunt,s uafungi 'mur auctoritate, ulula,Firvier obseruetis in diuo riSecunda ratio. Ulun, ante mitigationum ab Eugenio fa-
234쪽
istam,haec eadem regula obligabat sub mortali quod exeo
maκrme licet colligere, quia antiqui nostri ordinis scriptores textum huius regula tradetes,& eius singula capita distinguentes,ea sub praecepti tit .narrant. Sic Paleonydorus,
p. ρυή qui viginti nondum elapiis annis post mitigationem, scripnt, hanc nostram regulam reserens , singulis capitibus hoc ordine praecepta coniunFit, Vt primum a P. Primum Praeceptum, ' deinde secundum caput, fecundum praeceptum appellet,& sic usque ad. a. praecepta recenseat.
Et confirmatur quia pristini ordinis professores a summis Ecclesiae Pastoribus huius regulae mitigationem instanter postularunt, quae no mihi levis coniectura est,ea aetate regulam,ut obligatoriam fuisse receptam; cum nulla regula in Ecesesia Dei a sua primaeva inlli tutione & rigore fuerit relaxata aut declarata,nis illae tantum,in quibus obligatio culpae agnoscebatur. Imo nullam aliam inuenio, nisi . Fracisci regula, ob hac eade causam i Clemete V. initigata, seu ut proprius loquar) declaratam: nostram , Quae non semet,aut bis,sed quater, aut quinquies correeta,c eclarata,ac
mitigata est. Signumergo est,professore regulis ad huius- moa mitigationem populandam metu grauioris culpae
Tertia ratio . Quia verba imperativi modi, supposita
alias materia graui, obligant ad culpam grauem,SpraeceP B. clement. to stricto aequiualent, ut e dicta Clementina Exivit . , a Exivit etsi, ex mente Panormitani,&communis supra ollensum Nam etsi est. At in multis nostrae regulae articulis imo fere in omni-2 mira bus usque ad ere hortationesi omnia sub tenore verborum imperativi modi traduntur nec dubitari potest, materiam omnem his articulis comprehensam utile in accessariam, Ocgrauem, S cuiuslibet obligationis capacem esse: ergo pret dii ia omnia cadunt sub praecepto lethalis culpae. Quod vero in his materia sit grauis,a posteriori demonstratur:quia in miles materiae in aliis regulis,sive Eeclesiasticis legibus , ac Religionum constitutionibus stricte obligant, ct non est, qui possit dubitare,supra quemlibet Regulae articulum steri posse a Praelatis praeceptum stricte obligans ad mortale: quod euidens signum es irat etiam cuiuslibet esse gravem.
235쪽
Quarta ratio. Quia laoc quasi euidenter ipsius regulae proces lus d c monstrat. titid eniat aliud sibi vult illa manifelta distinctio, tuae in rcgula fit, in qua post tradita priora αPraeceptiua eius canita, dili inguuntur eXhortationes , leparatim sub titulo exhortationum traduntur nisi clare dc aperte secernere praecepta Sc potissima nandata a con filiis,&ab lj3, quae praecepta non sunt. Et constri natur: quia ex ipso etiam procellai litterae manifeste cognosciatur, omnia, quae in Regula ponuntur ante e X hortationes, esse vere leges, S praecepta. Traduntur en uri breuiter, lucis cincte, ac per modum Canonis, siue regulae aut horitati uestatuendo,ac imperando absque ulla piobatione, aut corroboratione. Postea vero cum ad en hortationes peruenitur: omnino stylus in alterum mutatur qui inagis accedit ad suadendum, vel dissuadedam, quam ad statuenduin, velim Perandum
Vltimo. Quia saltem si nostra regula cxacte considero, tur, rationes, qua Pro. hac, alia parte urgent,appandantur:certe reddunt dubiam propositam quae itione iii, susticientem causam scrupuli Praebent. Sed cuin dubitatio, oris tur, an egula obliget necne,tutio riparieti amplectenda,ea nempe, quae obligationem tuetur, ac docet ut instrvili specie loquens de regulam arancisci, docuit Clemens. V. in di- jcta Clementina Exivit. ratem quia, facit cap. consilium ckibi glossa de ob laruaaioncitetu mi ,α c. iuuenis desponsali 'l' ' bus, ima similibus, late probat Felinus anc.auditas penui . timo de Prascripta do tiro libro. i. de lege preri. docui 'V-- μ' . in sin. ergo saltem ob hanc rationem reputanda est regu V V q la ut obligatoria ad lethalem culpam i Ru e p.
Pro contraria ero Parte, quod regula nostra tam gras
si superior tenedopinio' non praeseserat obligation 'est effica argumentum Murax Vacceptatione legis,&do
ira H enniued in eam cc yrentium, tanquunt ex euiderit volt ligno,&lceri tota conlectura , pensenda,ac coriiicienda est ei obligatio et supra; conia nunt omnium sententia
praescripsi,niis. Vbi etiam docebam us, omnies alias conitactura ac regustas id cognosceresam legis obligationern,ali quando elle incertaS, acria tibiles thianc vero, iamnee, rein - Atina Pientium
236쪽
vientium consensum solam ut magistralem, ut certam, vim fallibilena, ac ut luperiorem omni exceptione tradidismus. Quare, cum in nostra Religione nunquam fuerit receptus talis Regulae sensus, aut obligatio, nec a maiori, nec a minima eius parte, primo limine approbatus:sed potius contrarium religionem profitentibus praedicere, ac de nostra regula commendare soleant Praelati pis,ac docti, nimi rum phil in ea praeter tria vota, transgressorem reum constituere eulpae mortalis euidens signum est,regulae mandata siue praecepta nullam similem suis prolatatibus obliga
z. IN Om. Pro certiori resolutione recolendum est ex D.Thom. 2.I. quaestione,i86. articulo. 9.ad primum, triplicem esse profitendi formam,ae modum. Primus est, quando quis absolute prositetur regulam:&tunc non tenetur sub mortali se uare omnia, citiae sunt in regula,sed tantum vovet regulare vitam, quae essentialiter consisti in tribus votis. Secundus
o. qm' est quo teste D. Thom. iii aliquibus Religionibus
cautius aliqui profitentur,non quidem regulam,sed vivere secundum regulam, idest, tendere ad hoc si aliquis informet actus suos secundum regulam. sicut secundum quod . dam exemplar. Tertius est, quo adhuc in quibusdam alijs Religionibus cautius emittitur Proseisio,dum Noviiij tantum profitentur obedientiam secundum regulam tune
professioni non contrariantur nisi ea, quae sunt contra praeceptum regulae. Transgressio vero, vel omissio aliorum s Ium obligat ad peccatum venies In hoc vero triplici profitendi modo, quantum ad obligationem maiorem, vel minorem,nullum est discrimemcx idem censeo de alijs profitendi formulis, quibus hodie variae Religiones vlutur, de quibus in tractatu de prosessionedicemus. Omni igitur qui praedi immodis profiteturiiura tenentur eκ vi professionis
seruare sub mortali omnia,quae in regula continetur quia cui niti profiteatur seruare regula, uti pia proponitur seruanda imirum Praeceptast praecepta,&consilia, ut consilia: non est cur ad omnia sub tuortali obligari dicantur, vin. clement expresse decernitur indicta Clementina Exiuid. Et ex eo
Exuit aperte probari potest.Nam qui prosteratare seruare legem
237쪽
Euangelicam , certui est, non intendere se velle in omni . bus aequaliter obligari, ted potius pro qualitate rerum ,
diuersorum praeceptorinu,&consiliorum. Quare, cum PO rise,
anathemate se obligaret ad praestanda ea, quae Dominus fuerat loquutus: non est credendum, obligasse se ad omnia legis seruanda sub mortali ratia iuramentum esset valde temeram uin .ldem igitur censenduin eli de eo, qui pro litetur seruare totam Regulam. An vero is, qui profitetur seruare regulam , transgredies praecepta Regulae, ii reus voti solenni , ac si essent vota Regulae praecepta,an vero tantum dicendus sit praecepti praeis uaricator, latius, tum de voto obedientiae tractaremus,a nobis elucidatum et t. Prima coclusio. Si nostra regula in se cosideretur, omni inno preceptiua etia sub reatu culpe grauis)videtur: de facto tamen ad mortale nullatenus obligat. Prima pars huius coclusionis sufficienter confirmatur argumentis ac fundam uistis superius pro contraria parte adductis. Secunda etiam ex Actis cons at . quia cum haec regula non sit recepta , ut obligatoria ad mortale, non est dubium, de facto ad talem culpa non ligare est enim consensus, consuetudo recipien tium legem, tanta vis, ac roboris, ut ab ea omnis potellas
obligandi in lege dependeat. Neque alia efficax ratio reddi potest, quare Regulae Benedicti, Basilij, Augustini, alio.
Aimque Patrum suos professores stricte non obligent, D. vero Fracisci ita arcte gravet, nisi quia illae su&moribus eas profitentium sub graui obligatione non sunt receptae, ista vero a principio apud omnes eius familiae fratres , ut Praeleferens contra transgressores lethalem culpam habiti AK ait aut ii l , cis Oa. i. .L Secunda eoncluso Omnis, quae sunt in nostra Regula per modulia praecepti eκ posita, ad minus obligant ad peccatum veniale. Hare concluso es Dahona. ut supra qui in solutione ad primum ait, quod omnia, quae sunt contra prae ''i qm. cepta regulae, nempe contra ptaecepta stricte sumpta obligant ad mortale: transgressio vero aliorum ad veniale tan. tu:n. Et prcibat D. Tho m. quia omnia alia, praetcr tria vota,
238쪽
sunt dispositiones ad principalia vota seruanda,iannua media adfinem,&cum peccatum veniale tantum sit dispolitio ad mortale, de se non tollat finem , sed impediat aliquo modo, ideo transgressio eorum,quae sunt in is obligat ad veniale. Secundo probatur e X eodem . itioma quodlib. i articulo et o ubi expresse innuit hanc ean ac
sententiam,nimirum, omnia, quae lunt in Regula, ad mitivis
obligare ad culpam venialem. Et clare ibi docet D d hom. quod, Praeter preceptaRegulae, ea omnia, qua traduntur mea per modum cuiusdam ordinationis ac ualuti, obligat ad culpam venialem. Igitur a fortiori obligare debent Per modum praecepti statuuntur, vim nostra Regulant. Praeterea de regula Diui Augustini, quod saltem X le obiiD. I bam. 4et ad culpam venialem,docet idem D.Thom. dicta quae it .i 86.articulo .f. ad primum,in his verbis,I aliqua tamen Rehoione Icilicet ordinis Praedicatorum)talis regula tra i reses non obligat neque ad eulpam ientalem: sed solum iapoenam taxatam Iustinendam : quia per hunc modum pνο- fessores huius Regula ad eam obseruandam obligantur.
Sentit ergo D.Thom regulam D. Augustini in aliis Religionibus eκ se saltem obligare ad venialem culpam quanuis in ordine Praedicatorum per accidens quia protra-sores non intenderunt se ad culpam . sed tantum. ad poenam obligare non obliget . Sicut posset quis ivoto: quod alias de se obligat in conscientia obligari tantur a poenam a se constitutam. Et idem de Regula D. Augustini, r- - Quod obligetsalte ad veniatrifatetur Caietanus o. .opul a articul: .&non minus expresse indicto articulo 9.cir/' ' '' ' sionditi ad secundum prope fit. Imo dc D AD QDi nus ut supra. f. 6. affirmat,esse aliqua praecepta, praeter tria , vota: licet non explicet in specim an praecipiatur subvenia' sert mo tali. Et idem videtur sentite Umbertus, &IO-Πς εἰρ 'v' Domini cui neκ positione erui dom regulae apud cundς Antonin. f. c. 6. Loouuntur tamen hi de regula secunduse. De regula quoque D. Benedicti non oblaure Trinat D. Nam idem. D.Thom. dicto quod lib., fulius tamen' clarius D. seruardus Beniardus,de praecepto dispensatione, fere per totum
239쪽
ybi, si attente legatur in regula D. Beneclicti,secluso conte-
Pt tantu in oblagationem ad veniale docet de probat. Idem sendit. Tum ecren ista, in X positione eius regulae, circa prin krrici eraecipium: Ic illum sequitur D. Antoninus ubi supra. g.7. Qui in regula D.Benedicti, praeter tria vota, ea, quae alias lege Dς is uo praecepta, i intum in et eras statutis ex ordinationibus praedicta tegulς agnoscula obligationem ad i. a Malcm culpam. De no Itra vero regula in specie, quod Oli L .gea Iolum ad veniale , videtur colligi e eodem Antoriano Xntoninas. ut supra. . 8. pro Pe in , duin docet, esset ordinationes quatadam pei modum regulari raditas Appellat autem conlulto eas ordinationcs,PotHM, quam praecepta. Quaru equiale
de, ac iii alii ,sateiadmia eli, in nostra tegulla hanc sodum veri
malis Oileiisa obligationem latere. Imni D. TlIoitia: ententiam,qua docet, ni Inia, quae sunt in regula, ad minus continere contra transgressores culpam venialem,communiter sequuntur Canoia illae, et videre et tapud Abbatem c. relatum, Ne clerici vel monachi, Archi d. .pavor. cap. I. 2 p. quaestione. ad ma notam, βοῦclin. ii cap. Nam coii Dcbie iecb.-piscet iam de conliguIion. Tenet idem Antoninus .pa Immia
D. Tlio m. Meiuiunt,omnia quae tradun ur in Regula, quae consilia non sunt,obligare ad minus ad veniale.
Probatur demde ratione. Quia in nostra Regula satia aperte sonitat, multa tradi iub forma praeceptiua ut .cta argumento pro citrariaν parte adductio probatum ess Ur:eceptum autem ex se vel obligat ad mortales si fricte sera.
tur, contraria consuetudine niten,peretur, c linc in nostra regula locum non habet ob rationem dictam, vel obligat ad veniale de se elabi praeceptum lieni lianc obligationem praeserre debet maκime si contraria consuetus mi enon abrogetur: ergo in nostra Religione ea, quae in Regula tradiatur, obligini ad venialem culpam. Nec poves quis vere affirmare, communico sensu hanc vim obtigandi etiaad veniale elle extitutam quia pol rugere o Iuni uan religissorum nostrorum consensus ex sententia in hanc parte semper inclinauit &ita hodie passim tam Pthiati, quam subditi, tam docti, quam indocti, una mente, ore fatentur.
240쪽
Quod si aliqui contrarium aliqua ivlo eo nati lant persuadere, hi vel pauci, vel milius Perici,aut docti fuerunt. It nos idem aliqua magna pars communitatis sentiret, Parum certe obstaret. Tum prirno, quia cotra tau maiori parti temper,ut verius, probabilius placuit,& modo omnibus fere placet. Tum secundo, quia post , quod religio in studiatontraria diuideretur, tunc sentiendum esset de regula se. eundum se,&non Prout est consensu recipientium declarata:& sic manerent regulad eius precepta in sua vi,& ad mlnus obligarent ad veniale. Et sorte, si consensum recipientium excludamus,timeri potest delethali obligatione. Tertio probatur. Quia vel loquimur de regula secudum se, aut de illa ut est iam usu,& conluetudine declarata ψ troaque autem modo obligat ad veniale: naara de secundo cer tu est e dictis, de primo vero probarit pr dicta testurionia D.Thom. rationes nuper adductae constat enim manifeste, D.Τhom, loqui de regula secundum se. Dixi ad minus obligare ad veniale, quia ad mortale minime obligat, tum ob rationem in prima coclusione allatam itum etiam, quia,dum apertissime o constat de mente in stitutoris Religionis,voluisse,scilicet,lethalem obligatione subditis imponere,non est praesumendum de tali obligatior . Tironti ne.Quia Sancti patres ut recte D.Thom .dicto quodlibeto ait, qui religiones instituerunt, noluerunt hominibus inij-cere damnationis laqueum, sed potius viam salutis aperire. Quia alias forte maius periculum esset in Religione, quam in saeculo. Ac proinde censendum est,Omnes alias obseruatias, praeter tria vota , nisi alias euidentissime constet demente legissatoris,tantum ad venialem culpam minime ad lethalem obligare. . Obseruandum tamen est, regulae transgressionem, licet non pertingat usque ad lethale crimen mitra limites vero venialis offensae esse certe grauissimam inobedientiam. Quae grauitas primo sumitur ex parte praecipientis, quia grauior inobedientia est,praetermittere praeceptum Superioris,quam inferioris Praelati: sic grauius est, regulae, qua
constitutionum ac aliorum praelatorum ma data frangere.
Tum etiam, quia tunc grauior est transgrestio , uando Praesumi