장음표시 사용
111쪽
AnaM eomparatione libertatis QIm ratione, maxi- γmε septima conueuientia, dessenduntur '. Io. o. ωxti Propositiones inter suspectas, & inter pugnantes II. Hiri. Q enim Obseruatione, δc conuenientia annotauimus, quod sicut de principiis per se notis, nulla proprie demonstratio esse potest, maxime a priori, ea tamen aliquando nitimur Argumentis confirmare, nostrae ignorantiae aut eorum' quibuscum agimus, tarditatis avi pro terulae causat ita de fine in quocumque ordine ultimus sit, nulla consultatio aut deliberatio, nec subinde electio,
aut libertas,ut est perse aio simpIiciter silpplex, admitti
potest nisi per accidens, ex ignorantia S impotentia. Et hoc euidentibus exemplis ex tertia nostra obseruati ne confirmat Author: neque enim licet Medico dubit re, an sanitas corporis sit aliquod genus boni hoc enim Proconsesso, & ero comperto ponit: neque etiam illi fas est deliberare, an sit curanda, & quo gradu, aut persectionis modo sit expetenda, aut conserenda aegro. Vbi enim ista in dubitationem 3c consultationem reuocat 'per nam exuit Medici, & omninb alienam ab illa alliuinit. Hoc unum illi licet inquirere & statuere, quibus rere mediis salutem restituat, ut quibus praesidiis seruet. Non putat Author iustius homini, aut Christiano magis coni cessum devkimo fine, de Deo ut summo bono amandin& prose queo , quam medico quatenus est medicus, de , sanitate tuenda dubitare Sc deliberare: sed totum consul , rationisl 3e libertatis negotium reuocan ham esse ad mediorum delectum, quibus Deo obsequamur, potiamur
& placeamus, & si quae sit de summo iano, & vltimo fine
& Deo, cui utrumque eximiua est, colendo & adhaerenis do strictὁ sempta deliberatio, & consiliatio, exuendam hominis aut Christiani personam. , sicut Medici, cum amorem canitatis inter indifferentia reponit: vel hanc' inquisitionem non habere strictam rationem. ςlectionis:
neque posse excusari, auit defendi hujusmpdic sultati
112쪽
. nem, vel . ab amore summi boni cessationem, & otium. nisi a nostra ignorantia, & infirmitate, unde oritural
. qua libertatis species, qua melius est carere, quam P tiri. Hanc Doctrinam comple tantur quinque Propositiones assignara . quas Eugenius reponit inter sitspeetas, Screpugnantes; at ego nihil illis video magis piunt, εe Chri 1banum , & ne dicam solum sanctitati, sed etiam rationi, Philosbphiae, imb omnium hominum, etiam im Peritorum senset consentaneum. Quare de fine deliber tio 3 conssiliatio esse nequit nisi accidentario, ex duplici capite, unde aliqua potest esse principiorum conclusionis probatio. DVerum quidem est, si iiecfinis sit ultimus, sed interm dius,qualis est artis medicae, & cuiuslibet instituti, cuius finis subordinatur Deo ut hominis & Ghrutiani ultimo . sint, sicut principia, quae non sint immediata,probari posse ex superioribus, a quibus derivantur: si vero sint prima & per se nota, 8c si ultimus sit finis , aum certδ neque probationi, neque consultationi locus est, a rei ut diritur natura , sed quid simile demonstrationi, aut con saltationi admitti potest, aut tentari, si Principia immediata , & finis ultimus consusὸ cognoscan rur, & ignoran tiae inhrmitas accedat, quae finem ultimum etiam notum prohibet perpetud prosequi & amare: tum enim sine duistio ignorantiae & infirmitatis habenda est ratio; 3c excu- dus est ille, qui intermittit finis amorem & prosequutionem. Numquam tamen nobis licet ita praepostere age re, ut bonum nostrum constituamus loco 'ultimi finis postiue, de Deum quem eligimus amandum, eo refera mus , ut medium aliquod, aut finem, quem vocamus
intermedium. Et ille est sensus s.&9. Propolitionum, qua immerito sespectas habet Eugenius. Vt plures alias vindicemus a se spicione erroris, vel diΩsonantiar, recolendum est. ex superioribus . libertatem in amplitudine positam, non qu cumque, sed appetitus Hiciti, qiii duce cognitione, itur in bonum iuxta merita sua prosequendum, de amandum; necessario, si aequalost, aut majus sinu voluntatis, & illi implendae par, libere,s minus sit 3c impar. Respectiis ad bonum par aut ape
113쪽
alligationi; cui tamen bene conueniat cum necessitate, ct immutabilitater alter respectus ad bonum impar, facie libertatem exercitij oppositam necessitati. Prima lia herias status, radix est & fundamentum secundae libertatis exercitij: & quo illa est firmior, & magis necessaria , eo ista est expeditior,&magis independens. . iEx iis facile est in bonum sensum trahere, quod inter suspecta ponitur num. I 6. Generationem Filii esse mea
Plum, quo monstrari possit, necessitatem infallibilitati laptari ad liberum arbitrium, sine libertatis dispendio. Nam libertas exeret iij. cuius dispendium volumus vitare. loritur,necessaria, & immutabili adhaesione,ad summum bonum, per cognitionem, qua Verbum in Diuinis generatur, & pet dilectionem, qua procedit Spiritus Sanctus.
Atque hae processiones dici possunt libera libertata staeus , opposita limitationi & alligationi r quia Vtraque in cognoscendo & amando, summam habet amplitudi- .nem & necessitatem , idque sine dispendio libertatis exer- lciiij, ut opponitur necessitati, quandoquidem est illius radix & sundamentum. Hoc sensu explicata Propositio 16. nihil habet suspecti: sicut nec secunda qua asseritur
eausae liberae creatae conuenire immobilitatem aliquam, i
Tespectu boni silmmi & increati, .cum quo habet cogna, tionem, uel eius potiundi capacitatem, independentera Diuina motione. Sed hac una amplitudinis explicatione eonciliantur plures quae videntur, Eugenio inter se pugnare propositiones. Et primb quidem ea quae reponitur tertio loco, amplitudinem libertatig esse ex adhaesione ad Deum, δe tamen requiri ad maliuri meritum. Supra enim distinximus voluntatem comparatam ad summum bonum
abstractε, & concrete, ut inest Deo : prima capacitas requiritur,sussicit ad peccatum, secunda illud excludit Hinc etiam expeditur repugnantia secundae Propositi nis, qua videtur negari, & asteri. Beatis Libertas , viruiri- lque enim verum est diuerso sensu. Amor beatificus ut ser-
ur in Deum,liber est libertate status, inposita alligationi, quia transti in Dei immensitatem: ut fertur in creaturas , est libet libertate exercitij opposita necessitati.
Hinc etiam conciliatur sexta Propositioisilaertatem
114쪽
iniunctam cum immutabili necessitate, & esse dictinctam a libertate exercitij. eaque superioIen , quandoquidem est illius origo. Hinc etiam facile est defendere nonam Propositionem,'
Voluntatem non patere latius quam libertatem,si utramque ivisas,nempe exercitij & status: & quaelibet illarum potest suo haodo diuidi,in libertatem contradictionis, quae tamen magis propria est libertatis exercitij, atque hius
habetur concordia Io. Propositionis. .
Hinc etiam resoluitur Prop0sitio . intentio enim finis supponit voluntatem capacem boni paris & minoris.&allud amat necessario, ad istud vero indifferens est, &sedeterminat ut ad medium, per quod finem consequatur. Quare determinatio non est proprie ad media, sed ad finem per media assequendum.Nam licet finis necesIario ametur Vt est in se,livere tamen in illum ferimur, ut est per hoc, aut illud' medium consequendus. Et ille sen-siis . Propositionis, quae nihil repugnans habet, sicut nec Pr positio sq. qua dicitur liberum opponi alligato, non cuicumque, sed alligato ad bonum aliquod particulare & limitatum. Nam adhaesio ad finem ultimum, re bonum infinisum, constituit illud genus liberi oppositi ηllisato, quia transfert voluntatem in amplitudinem boni infiniti, cui nos alligat & sebi jcit. Eadem obseruatione facilὸ conciliatur contradictio vItimae Propositionis, qua Deus dicitur liber in processionibus aeterni Filij & Spiritus Sancti, & tamen dici nequie
Pater aeternus liberE seicommunicare Filio i quia libertas prima parte Propositionis opponitur alligato, seiuIimitato, & secunda opponitur necessarios Processiones autem Diuinae necessariae sunt, & tamen non sunt limb
115쪽
Defensio rationum pro nostra sententia, adueris Caput 7. or . sequentia Theophili, ct aduersus caput 3. exercitation/s Eugenii. ΤHeophilys late 'pendit & refellit a cap. 1 o. ad iri 'usque plimae partis,& Eugenius cap. 3. suae exercitationis, Argumenta quibus nostra de libertate sententia naunitur ι quae nos paucis & valid E sumus defensuri, pri fissulum illa quae a Serit tura & SS. Patribus repetuntur. . ράκλοκΑpHus p R I M V S.
Explicatio libertatis ranstituta, Scripturae ct
s T sane immerit , uterque Scriptos temeritatis , efatoris, & omnium male sanae doctrinae vitiorum, accuset nostram sententiam, qhae ad minils id habet con modi, quod Scripturae verbis omnino codsentanea eaq;.ad litteram facili, & obuio sensu interpretetur, nulla adhibita metaphora: quo aduersarij confugiunt solo ptiauatae sententiae praeiudicio. Vnde Argumentum assumimus ineluctabile pro nostra sententia , quod in illos hae forma instruo. Id de libertate sentiendum est, quo seritet constituto. salua sunt, & consentiunt quaecumque Philo phi ratione naturali inuestigarunt , & SS. Patres ex Scriptura hauserunt, de natura, & proprietatibus libertatist Atqui nolio libertatis a nobis subiecta , fidem cum ratione, SS. ' Patres cum Philosophis conciliat, sensum literalem seruat locorum Scripturae, quae libertatis nomen Praeferunt, qualia sunt x. Corinth. 3. Vbi Spiriων. ibi tibert- , Ac Iban. g. Si vos Hlius tiberauerit, vere liberi eratis r Ergoa robanda est, & ab omnibus admittenda , maxime ab interpretibus Scripturae sacrae, quibus ea regula praecipua est, ut significationem propriam , & vim verborum se
116쪽
uent, maxime si ita SS. Patres explicauerint, nec aliquod absiardum inde sequatur. re controuersia cum Aduersariis in hoc posita est, an his locis adhibenda sit metaphora , vel retinenda pro prietas libertatis, cum agitur de libertate gratiae a pecca to, & glori ea miseria. Theophilus , & Eugenius contemdunt libertatem a peccato,& a miseria, metaphoricam esse, nec dari veram, nisi libertatem naturae a necessiitate, quam ponunt inandisserentia abselute, siue ad finem, siue ad media, me ast bonum , .siue ad malum , quae nequeat tolli, aut minui, citra diipendium libertatis. Quare hae
tres libertates conueniunt tantum nomine tenus, rei sadiuersissimie sunt, etiam genere. Nos contra as ramus differre, vel sub uno genere , sicut 'ecies perfectae ab imperfectis, v xv. g. sapientia i scientia, quod illa sit cognitio rerum per altissimas causas, ista vero sit per quas cumque etiam infimas': vel distinguuntur sub una specie secundum gradus inaequales,diuersos persectionis modos ; scut homo, dum puer est,dissert a seipso adolescenia Ie, & aetatis virilis. Nostra auteni sente0tia sic explicata potest validE confirmari ex superioribus; maxime, ex ob-1eruatione secunda.
Libertatem a necessitate , a pisecato , a miseria, triplicem esse vera libertatis speciem probatur.
LIbertas naturae secundum se , est instium libertatis
ortae a capacitate summi boni, abstractὸ vel concretὰ amati: libertas autem gratiae a peccato, est eiiisdem libertatis progrestus, ex amore summi boni, non abstractri sed concrete sumpti, ut determinatur ad bonum increa eum, cuius amore, & fruitione imperfecta perficitur, Mimpletur capacitas voluntatis e per libertatem tandem gloriae ab omni malo, & miseria , consiumrriatur & absoluitur capacitas voluntatis r Atqui huiusmodi progrensiis & differentiae pertinent ad eandem notionem liberi tis , vel tanquam species sub genere, vel tanquam gradus
inaequales eiusdem speciei : Ergo omnes illae disserentiar.
117쪽
libertatis, propriae 4 verae sunt, sine ulla Metaphora. Confirmatur , libertas eadem est cum solo incremento perfectionis , si ex iis quae illi adueniunt, transeata libertate secundum quid, ad libertatem simpliciter, id est, si minuat, aut omnino tollat defectus principij elicientis actus ii cos, id est , infirmitatem & ignorantiam,&confirmetisbertatem, quae nascitur: pe sectione v Iuntatis , ex dominio illius in obiecta positam , quibus sublatis desectibus perficitur vera libertas : Atqui ita se habet, quod libertas gratiae, & gloriae, addit libertati naturae : Ergo traqae pertinet ad idem genus, vel ad canindem speciem verae libertatis naturalis. Maior euadens est, Minor etiam tacitὸ probatur ex eadem obseruatione secunda : quia gratia & gloria nos intimὸ uniunt, & alligant Deo vltimo fini &iummo bono, & ex illa adhaesiolone, quo firmior est, & magis necessaria', existit. persectius dominium, maior independentia: Ergo etiam vearior & perfectior est libertas circa caetera quaecumque i
Hanc demonstrationem confirmanti testimonia ςxpressa S S. Patrum, praecipuE Augustini, Anselmi, & ill rum , qui post haeresim Pelagianam , aut contra illam scripserunt. Multa referri possunt ex Augustino; sed apertiora sunt duo loca , primus Epistola 83. ubi asserit
moluntatem essetisteram , quiaIana; re eo saniorem esse, quo est diuina grana subtemist. 2. Locus est de correptione& gratia cap. II. ubi gradus libertatis metitur per receς sum a peccato , & primam libertatem ponit posse non Peccare, qua fruebatur primus homo, & qua modo caremus ι qui ad minus , non possumus peccata venialia vit re : de ideo vocat Author libertatem primi hominis puram , quia erat immunis ab omni necessitate peccandi, Vel a propensione ad peccatum: quae cum nobis insit post naturae corruptela dicimur habere libertatem quodam. modo impuram. a explicatione conciliare est facile Propositiones 33. & .3 . inter repugnantes. Augustino adiungere possumus Antamum, eius lini a- 'torem ubique, & maxime definitione libertatis , quam his verbis subiicit cap. et 3. Dialogi de libero arbitrio: est potestin seruanda rectiturinem voluntatis , pronis
rectitudinem, ta rectam esse ait Maiinem . , ,t inquit,
118쪽
linquit, a quotam re de ita, ita declarat. Potestas est genus libertatis, disserentia est feruani , qua distinguitur a potestate videndi, & ambulandi, & rectilia a discernimus libertatem a potestate seruandi aurum , &quidquid non est rectitudo: per additamentum voluntatis segregatur a potestare seruandi rectitudinem aliarum rerum, ut virgae aut opinionis. Per hoc autem quod additur propter rectitudinem ipsam , diuiditur a potestate seruandi rectitudinem voluntatis propter pecunias, aut quodlibet aliud, vel ex naturali impetu , ut cum canis amat suos catulos , aut dominum qui se alit. PARAGRAPHUS TERT ivs.
Duplex ra. Patrum interpretatio refellitur O
tertia statuitur. εΗΙ; & similibus patrum locis tres possunt adhiberi
interpretationes , duae extremae, & paris, ut censeo,
falsitatis , & sorte periculi, postrema media, & tuta, cui adhaeremus , eaque conciliamus dissidentes in speciem Patrum de libertate sententias. Nonnulli sic explicant D. ' Augustinum, quasi unam libertatem agnoscat a gratia, Ma rectitudine, aqua quisquis exciderit , expers sit liberi yrbitrii. Huic interpretationi Videtur Caluinus adhaerere, es quod est pejus, nonnulli Catholicorum qui hunc senssim damnant, censent in illum inclinasse D. Augustinum , quibus Eugenius cap. 3. g. 7. annumerat Caietanum I.parte quaest. 7 o. art. 3. ubi ne Verbum quidem de lubertate,sed eo Articulo disputat D. Thom. an Coeli sine animari. Vbique Theophilus falsb nobis hunc sesium assin git; quasi negemus habere peccatores quidquam libertatis, quod ista careant gratiae : quare ille censet illis locis, quibus D. Aug. de viribus liberi arbitrij contra Pelagia nos disputat I & haec est altera explicatio agere de libertate metaphorica, quod nulla ratione dici potest, nisi velle
D. Augustinum controuersiam grauissimam ad quaestionem nominum reuocasse, & praeuaricatum Risse cause Dei & Ecclesiae, & victoriam ultro haereticis concessisse.
Vnde haec responso displicet Eugenio-
119쪽
Quare,si de vera liberiise agant illi Patres, necestario admittenda est nostra interpretatio, qua illos sic explicamus , ut libertatem gratiae & gloriae, seu rectitudinis, quae ex adhaesione ad Deum, ut summum bonum & vltimuiri finem , inchoata per gratiam , aut consummata per gloriam existir,praecipuam esse, non solam speciem libertatis, etiam a necessitate,aut persectissimum eius gradum. Quid enim magis libertatem resipit, aut eius propriam rationem seruat,quam id a quo absoluitur,& in nobiliorem libertatis speciem , aut modum transit, nempe in libertatem, quae sit persectio simpliciter simplex, semotis omnibus principiis & desectibus, quae nihil ad libertatem pertinent 3 Nam sicut septa pluries dictum est, adhaesio ad finem , quo arctior est, aut magis necessaria, eb liberiorem sicit libertatis progressiam, sicut ianua faciliori negotio, α minori strepitu, in utramque partem voluitur circa Cardinem immotum, & oleo delibutum. Atque hac nostra interpretatione conciliamus Patres qui contra Manichaeos, & contra Pelagianos scripserunt; uibus iuxta aduersariorum mores, & errores , mutanum fuit pugnae genus. Contra Manichaeos qui in totum liberum arbitrium tollebant, urgent S S. Patres libertatem a posteriori, ab experimentis indifferentiae absolutae notam , & selibilis in bonum & malum e contra Pelagia- mos vero, qui plus aequo liberum arbitrium attollebant, D.Aug.& alij Patres alia argumenta expediunt, repetita a causissiliertatis , ab adhaesione ad finem per gratiam , &gloriam. Consentiunt ergo SS. Patres,si libertatem Naturae, stratiae , & gloriae fradibus distinguamus , sicut hominem disserenti js aetatis. Quare Theophilus immeIito pag. I 87. arguit contra nos nullam fore libertatem naturae, aut peccatoris, si tibertas gratiae, & gloriae, sit Vera species, non metaph tica libertatis: neque enim magis valet Argumentatio, quam si quis contendat hominem aetate virili, aut adulta, non esse nisi metaphoricὸ hominem,s puer aut adolescens sit verus homo : quasi semotis pueritiae desectibus pereat natura hominis. Nullum ergo est periculum ne pereat libertas , si ei ua desectus quos a sui principij ignorantia, aut
infirmuate habet, minuantur, aut omnino semoveantur
120쪽
Non ceaseo terendum tempus , aut defatigandum Le riorem examine noni,& Io. Capitis,quibus fuse respondet Theophilus Argumentis pro nostra libertate. Quia nihil habet singulare, quod nostris obsereationibus non infringatur. Deinde sententiamAuctoris deffendo,quatenus mei. Cum conuenit, non singula eius Argumenta , nisi forta
illa, suae a nostris parum, aut nihil disserunt: quale est 1. capiti noni de triplici libertate naturae, gratiae, & glo xiae , sub uno genere , vel sub una specie gradibus diru3. De libertate Beatorum planὸ succumbit, eiusque so latio plura habet vitia quam verba. Nam praeter quod negat contra mentem D.Augustini, libertatem a peccato, re a miseria per gratiam, & gloriam, esse veram speciem. aut perfectionem libertatis, quae est principium meriti,sbi inanises E coiri radiciri admittit libertatem Beatorum versari tantilm circa ea, de quibus Deus nihil illis praescri biti & deinde sibiungit haec verba ι - vere est raraegnaseumma in eis ferfectis obereatis, semper libertast
bsignaro ἀώ-ἰ- tramite exorbiter Quis haec duo conciliet nulla inest libertas Beatis, nisi circa ea, de quibus nihil illis Deus praescribit, & summa est eorum libertas a signatato tramite diuinitus, nunquam exorbitare. Pluries Theophilus Λduersario inconstantiam dictorum, & pugnana etiam improperat: sed qui in alieno oculo festucam videt, trabem in suo non sentit, aut dissimulat. Reliqua parte eiusdem Capitis , responsione ad 4. &ad rationem, vexat Authorem nostitum, quod dixerit, nullam esse lenitimam consultationem de Deo amando , nec veram libellatem in eo eligendo, aliaque id genus, quae ex parte defendimus Paragr. superiori, adhibita nostra 3. Aser uatione: aliqua addemus paragr. vltim .
Defenditur Platoni simus Aufnris, s aliqua explicantur Platonici dicta. PLatoni sinus passim Auctori Theophila di gusten Io