장음표시 사용
131쪽
riae ubique prosequendo actionum, honestarum prodaxeistit, evexisse ad illum supremum maioris gloriae Dei graduio. Deum immortalem l si sciuisset Theophilus DominI- canorum aliquem quid simile de suo Parente,autMagistro ἀixisse, aut cogitalse unquam . quas in nos Tragaedias excitasset quas Diatribas scripsisset
Sed ad rem : ab hac de consiliis dissicultate abstinuit consillio Theophilus, nempὸ quia sensit sibi insuperabialem , an scilicet Christus meliora aut persectiora , aut certε gratiora Patri semper debuerit seliari, an praetermittere potuerit. Bernaides recens & eruditus ex Societate Scriptor,a Prudentio relatus censet data Christo a Patre consilia, permitto tibi qua obuerit eligere, hae indulgentia ut qώidquid tibi piameri etiam minus bonum perfectum gratius mihi futurum sit: quia licet unum opus sit ab luis alio melius, si tamen Dei consilium aut beneplacitum accedat, mines bonum persectius fit quocum qi alio. Sane
qui ita consulit, facias quod libuerit, quia mihi gratius est
futurum, ridet & ludit: omne consilii genus prorsus euertit: quia consilium ex Aristotele ethicorum cana. est rei electio pervestigatae r unde repugnat eum dici consuleredi siladere, qui in neutram partem inclinat, nihil praescribit, omnia arbitrio relinquit eorum quos sescepit sitis consiliis regendos,& instituendos. Sed ad quid Bernaides hoc commentum finxit Quia existimauit hac subtilitates euasurum dissicultatem, quibus alios videbat opprestas. Quidam enim ut libertati Christi consulant, eximunt illum a lege sectandi meliora & gratiora Patris : quod
ne non caret aliqua specie temeritatis. Nec placet quod
alij dicunt, integrum fuisse Christo, a consilio & praecepto petere dispensationem, vel quod Prudentius putat probabilius , consilia & praecepta petiisse sibi imponi. Nam
Contra primum instat Bernaues, non potuit Christus ignorare quid persectius, & gratius esset Patri, an petere dispensationem a consilio, & praecepto, an utrumque implere. Nam si dieas id nesciuisse facis ignarum, non cuiuscumque rei, sed sibi necessariae, quae ad ossicium pertineat : si velis nouisse quid esset acceptius Patri, nec tamen elegisse, facis a Patre dissentientem : si dicas non potuisse Praetermittere; aufers illi libertatem, alterutrum eligendus a meliori, seu a consilio non potest magis recedere,quam
132쪽
At dices, si ita sit, ut Cluilio necessitas incumbat aemulandi cliarismata meliora , Ergo ex sola charitate omnia egit: quia illa est,perfectissiana virtutum, reliquas vero nec infiisas, nec morales unquam ad opus adhibuit; quibus omnibus frustra illum Theologi instruerent, si otiosis estent futurae. Respondet Prudenxius Christum omnem iustitiam impleuiste , idest, ommium virtutum etiam na- ruralium ex proprio cuiusque motivo actus exercuisse, iisque nostram salutem comparaste. Neque de hoc est dubitandum , ut certum sit quod negabat memoratus concionator, Christum non fuisse semper ex perfectiori mo-tiuo operatum; quia nunquam inferiorem virtutem ad
mouit ad opus, nisi ex imperio charitatis , eiusque consortio ad summum persectionis gradum prouerit. Vnde si arguas: Perfectius est operari ex motivo supernaturaliquam ex naturali, distinguit Prudentius; si agas ex mo- tuo naturali quasi solitarie, ςoncedendum est, secus verb, si supernaturale, non cuiuscumque virtutis, sed ipsiusmet
Sed si velimus Christum altringi perinde consiliis, ac
praeceptis paternis , nec dispensationis petendae demus copiam, quid supererit libertatis in illis implendis 3 Prudentius, ubi acriter variis Argumentis impugnauit, ac Pene evertit hoc dispensationis perfugium, istud sibi seruauit, Quod Christus in antecessum petierit sibi huiusmodi conῖlia, & praecepta imponi. Si contra illum instes hanc libertatis defendendae rationem, nulli SS. Patrum venisse in mentem, ultro fatetur nullum id tradidisse, sed neque etiam negasse, & hoc postremum sibi sussicere: sed
mirum est tacuiste S S. Patres, rem unde rota salutis oeconomia pendeat. Urget autem aliud Argumentum supra, insinuatum , eo tantum momento Cnristum libertate
potitum fuisse, quo petiit sibi huiusmodi consilia & praecepta imponi, illa vero impleuisse sit mina necessitate,ubi semel petiit sibi huiusmodi praecepta. Probari potest,
illo instanti caruisse libertate: neque enim ignorare po erat quid horum esset gratius Patri, & persectius, imi pete- Te Vltro praecepta , vel expectate sibi a patre imponi, de cum necessario iuxt* Memem Prudentit, eligat quod perfectius est, eo inomento addicet sie parti persectiori sine
133쪽
Opinio Theophili de impeccabilitate Christi
H As omnes difficultates grauissimas fugit , aut dissi
mulat Theophilus, quae magis urgent, & quatiunt indisserentiam abs blutam, quam Argumenta a Praecepto repetita. Et illud quidem de impeccabilitate ex unione hypostatica serὸ contemnit: quia ea impeccabilitas non alia, inquit, exigit a Deo auxilia, quam quae viatoribus Conferuntur, ut ex scientia inedia congrua sint & efiicacia, auertendae Christi voluntati a peccato , vel desectu pet dissensum a Patre : & si quae gratia inessicax ad hoc praeuideatur, adhibendam aliam efficaciorem & magis con-
Mirum est pro se id ausum Theophilum haec scribere, sed stupendum magis . pasios libri cens res haec edi suo suffragio confirmata. c id igitur si hanc pcccandi potentiam Christo contulit tantum sanctitas increata, & vnio hypostatica , nihil ultra electorum ex Angelis, & hominibus sortem habuit, quos voluit eximi a peccato hac gratiarum ex scientia media, & euentu essicacium administra- . tione : Ergo ex hoc capite extrinsecam tantum habuit immunitatem a peccato, nullam cum peccato intrinsecam repupnantiam e quod vix salua fide potest dici. Christius ipsemet asserit nihil opus valentibus medico, sed malὸ habentibus. Quid vero aliud est illa series gratiar messicacium auertendo peccato ex scientia meclia quae incongruis & inefficacibus, unde infallibiliter sequi praescitur peccatum sufficit oportuniores , tanto malo , quod impendet amoliendo Quid, inquam ,. huiusmodi auxiliorum apparatus, quo perinde Christum ac nos munit, Theophilus ne a gratia unionis hypostaticae excidat; sicut nec nos gratia sanctitatis 3 Vult ergo Christum habendum esse sicut nos, morbis es noxium,& nisi remediis fulciat impeccabilitatem ex unione hypostatica credit esse
Multo caurids multoque prudentius Su Meet , ex illis impecc abilita te
134쪽
impeccabilitate Chrilli, censet potentiam Dei nunquam illi adesse paratam ad conciureiaclum cum illa concutsi iindifferenti, cum instat praeceptum negativum , cui snequit Christus actum oppositum elicere. De praecepto autem positivo censet, cum dupliciter violari possit, Demacaetu positivo, & pura omissione, Christo non adfuisse omnipotentiae influxum paratum ad actus oppositos praecepto : de omissione non vult omnipotentiam illi adfuisse, quia illud praeceptum impleuit per actum positiuum libe- rum, ergo habuit facultatem , & potentiam antecedentem ad omissionem , quia non exigit qualitatem aliquam positivam , sed potius negationem aut suspensionem actionis. Verum licet haec Suaris sententia longὸ absit a temer, late Theophili, non tamen iuxta sua principia defendit Christi libertatem , nec quoad Omissionem , nec quoad actuat positivum.Non quidem quoad omissionem , quia non censetur fieri libere , nisi adsuerit Christo paratus a Deo concurses ad utrumque . nempe ad omistionein & actum : Atqui non potuit Deus praebere Christo, aut parare concursiam ita indifferentem, si actus oppositus praecepto sit peccatum. Declaratur vis Argumenti. Aliud est omissio pura, aliud omissio libera: primum non petit concursium ad carentiam actus, secundum autem licet non exigat influxum, requirit tamen accinctam, & expeditam ad ponendum si velit actum , quod Christo deest; dum enim omittit, vel potuit actum positiuum elicere, vel non potuit i si hoc primum afferas, aufers Christo libertatem , si secundum velis , habuit omnipotentiam paratam cum concursu indisserenti ad bonum & malum. Plura videri possitiat apud Prudentium de Christi libertate contra Suaris & Theoph. sententiam.Sed quodnam operae pretium refert Theophi- Ius ex illa prima responsione in speciem impia&absurda. icum nihil conserat ad solutionem Argumenti ex 2 cap. Malterius generis impeccabilitate a visione beata λ Nam ad illam fulciendam nihil pos bunt inseruire huiusinodi alexa- caca composita, ex auxiliis beneficio scientiae mediae con- grm . Alia autem ratione illud Argumentum: excipit r conia cedit Christa imposita praecepta, quae citra culpam non
135쪽
terat praetermittere: sed impeccabiliratem nihil obstis . quin libere illa obseruaret, licet ab illis implendis absti- iere Iseu quod idem est peccaret non posset.Sed quid tum, fiet indifferentiae activae, Christo inter peccandi im- Potentiam & necessitatem parendi posito. Nulla m-rerest nec subindὸ quidquam libertatis. Sed Christo ad has
angustias redacto triplicem viam aperit ad libertatem. Quamuis enim teneratim ad mortem ex praecepto, & ad Ubedientiam astringeretur ι tria tamen supererant eius rurbitrio permissa, ouorum nihil nec praecepto, nec consillio denuntiatum est. Libera is primis & indifferens relicta .st sibstantia aetus parendi, nullae illi circumstantiae tem- Poris, vel intentionis actus, nec rationes, nec mortua ques impellerent ad parendum praescripta sitiat. Et quamula daremus pondere potestatis Paternae cogi Voluntatem. Christi ad obsequium necessarium, relicta esset libera ad Ubedientiam vim, nempe voluntate Christi ita assecta et compara a vide morte ex praecepto subeunda gaude-aeet , eam ultro electurus , nisi electionem occupasset im perium patris, inquit, barbare dicitur facere de ne ce interuirtutem, quod est vellat Esaino oleum, &ex ipsAmecessitate exprimere, & extundere promptam & liberari Voluntatem. PARAGRAPH s TERTI Ps.
Refelluntur vana Theophili solutisnec
HAc solutionum congerie, quas ex diuersis authoribus assumpsit , videtur mihi imitari peritos duces, qui fugato, sic deleto exercitu, quod se perest ab internecione militum ex suga,conantur retrahere ad reparandam Pugnam. Consilium, & conatum laudo, quod etiam vi-
cius de genu pugnet. Sed ad quid illa inseruiunt, nisi illiu- strandae victoriae, & veritati Cum videamus aduersarios i Argumentorum oppressos, nonnisi diuerticula, & emi gia quaerere. Sanε satius fuerat negare cum Lorca, unum Christo impositum a Patre mortis subeundae praeceptum, quam . illud admittere, quod nihil de circumstantiis, de
causis , aut ipsa substantia alius praescribat. Cui enitu
136쪽
smilem facit Deum Theoph Z Hero operas praecipienti
suis vernis, nihil curanti, quo animo pensum per luant, quia seum commodum quaerit a seruis, non virtutis studium. Ita vult Deum suis praeceptis cum Claristo , & nobiscum agere, ut rem fieri praecipiat, quacumque ratione . offecti pareamuS. Nam cum vult Christo mortem praeceptam seu semotis circumstantiis, motivis,& substantia actus obedientiae, velim dieat qud huiusmodi praeceptum cadat In mortem inquies subeundam nude. Ita nE ctiam Ut quid commune est , non solum bonis , R improbis hominibus, sed
brutis malum λ Qua ratione nihil habet boni, neque honesti, nec citra culpam posset ab homine obiri . nullo ap- ,
posito motivo honestatis ; a qua nudam dicit Theophilus praecepto Patris Christo impositam. Sed mirum san Esuerit Deum curasse naortem praescribi Filio, ut quid commune est cum brutis , & neglexiste grauiores circumstantias, qualis est supplici Lloco publico inter duos latrones ad maiorem infamiam. San E illud genus praecepti incredibile est, nec Christus nos docuit illud genus obedientiae spo Patri exhibitae, vel a nobis prae tandae , cum dixit, sicut praevit mihi Pater, sic scio, & ne credas solis praeceptis vrgeri, nec consiliis locum Vllum esse , alibi dicit, qua s-r e, placita aetosemper. Sed quam aliena est a mente Theophili, illa in hortoud Patrem' precatio, a tribus Euangelistis diuerso tenore
verborum relata , Vt Videantur uno consensis voluisse
Theophili exceptiones refellere t Asserit circumstantia stemporis, intentionis, nullo modo praescriptas a Patre, sed permissas Fili j arbitrio: at contra sic Patrem alloquitur ex Mathaeo, verumtamen non simi ego volo, sed seue σώ.
bid illa formula verborum significat, nisi rei praeceptae
clxcumstantias Contendit rem volitam, seu volendi rationem , & motiva non fuisse praescripta e at contra Chri-i Istus ex Marco non quod ego volo , 64 quo tu; quibus ver-:bis rem sine dubio volitam , & volendi rationem complexus est. Contra tertiam exceptionem .quae substantiam actus eximit a praecepto et sic Lucas inducit orantem, non mea, sed mavolunt- fat. In id unum conspirarunt
Euangelistae, ut perfectam Voluntatis Christi cum paterna consensionem quoad res volitas, & rationem volendi
137쪽
quoad shbitantiam actus & circumstantias reserrent: ar sue hoc absoluto obedientiae exemplo nos docerent, qua ratione diuinis praeceptis , & consiliis parere nos opor
Sed contra Τheophilus contendit, nihil horum praecepto , aut consilio, indictum Christo, ut saliua sit indifletarentia absoluta. Sed reuera non est tanti, ut tot locorum Scripturae, tot exemplorum dispendio redimatur: & sanὰ mirum fuerit Christum inspexisse decretum Patris . M in eo mortem cum omnibus circumstantiis sibi ferendam nec debuisse illi assentiri , cum nos diuinae voluntati ex silo euentu notet , oporteat subiicere , & quidquid decreuerit, equo,& sorti animo ferre, ne ab eius decretis vel minimum recedamus. . '. PARAGRAPH s Q ARTU . .
Enodatio di ultatis ex vera sententia. s X his ergo omnibus euidens est , vix Christo nostrae
Iibertatis vindici , suam constare . nec subinde ob dientiae meritum , & Pretium nostrae redemptionis . si sententiae Theophili mordicus adhaerere velimus i ergo ineunda est nobis via, quam supra aperuimus. Αοῦ quia inquit, fiet libertati, si indifferentia absoluta vstringatur .vinculis aeneis,&ineluctabilibus necessitatis , qualis est a praecepto, a visione beataὶ Quasi siublata- ac diminuta ilia Ia indisserentia absoluta, quς unicam ad peccandum potentiam continet, omnis pereat indisserentia , & nierasupersi necessitast nec praesto sit vera essentia libertatis in independentia a mediis posita , & eligendi facultas inedia ex fine, & ex illo indisserentia temperata, quae omnia clarὸ & su*ὸ explicuimus. Ad huius solutionis sensim traximus responsionem Thomistarum ad eamdem dissicultatem ut nihil opus sit eadem repetere. Unum tantum superest Argumentum quod soluamus. Suppositio conssii , aut praecepti antecedit actum , quo utrumque impletur, & ex illa suppositione consequitur eadem necessitate, oua impossibile est .Christi voluntatem a paterno conssilo , aut Praecepi.
138쪽
ἀissentire: Ergo perit omnimoda libertas. Ad hoc Argumentum, quo tota controuersia deducitur, Nego eadem necessitate fieri rem praeceptam, qua Christus non potest peccare, aut dissentire a Patre ; quia rcgPraecepta, quae est materia libertatis, est purum medium, accidentario fini coniunetiam, quatenus ad momentum
illi inseruit, ac proinde si quam habeat necessitatem , est ex mera suppositione cui seruatur dominium, & usus, imo ind=fferentia ad illud, cum sebordinatione ad finem , quae illam expurgat a faece peccati, & malae electionis : Ergo nihil nocet ubertati. Et hanc cumulatὸ habet Christus, etiam si praecipiantur actus, aut per visionem beatam praesciantur. Quid ergo timemus libertati , quasi excidium illi immineat, ab illo recessu a peccato 3 At inquies eadem necessitate eligitur medium quo euitatur peccatum , & contumacia in praeceptuiri. Nego illud Ant. quia necessitas ad rem pretceptam , est secundum quid suppositionis, ad fugam verb peccati, est neces litas simpliciter : ratio disserentiae petitur ab illa distinctione duplicis medij , quorum unum est per accidens ad tempus iunctum fini, cuius generis est res praecepta, aliud est per se connexum, aut potius pars finis formalis, qualis est fuga a peccato & consensio cum Dei Voluntate: Ergo ad illud, non istud , seruatur libertas.
Declarari potest haec solutio semine obseruanda,exemplo saepissime usurpato, rationis & libertatis, quas diximus multis conuenire , sed hoc maxime disserre, quod ratio ut plurimum ex praemissis inferat conclusiones aeternae veritatis , quibus assentiatur necessario, idque dupliciter , primo ut ex praemissis euidenter. deducuntur, deinde ut in seipsis verae sunt, & aetern ς veritatis. Libertas vero ex fine eligit media liberὰ, quia non sunt necessario connexa fini, sicut conclusiones ex suis principiis determinatae: quare in electione duplex elucet libertas opposita duplici necessitati , qua ratio assentitur conclusioni, tum ut deductae, tum absolute in se consideratae. Libertas vero medium eligere potest utroque sensu libere, nec interdum potest aut debet amare ulla ratione necessarid: non quidem unquam ab lute, sed nec interdum etiam vafini subest: sicut enim ratio lut idem exemIdum ad rem aptissimum urgeanil conclusionem probabilem, cum eae
139쪽
principiis incertis deducit, nunquam vi illius medij potest certo de te veram absolute sibi persuadere, sed dubia semper & anceps haeret, & sormidolosum alterutriparti assensiim praebet; quia videt illis posse subesse falsum est tamen formet propositionem modalem , potest certo Scevidenter probabilcm statuere, licet interdum nec ipsius probabilitatis habeat euidentiam. Idem de mediorum electione omnino dicendum est eposse sicut probabilium assensum in tria diuidi 'genera vel
enim attenduntur, ut subsunt filii, velut in se habent propriam, & innatam bonitatem. Hac secunda acceptione
nunquam necessario magis amantur a Voluntate, luam ra-
rio probabilibus certum praebeat assensum: Vt subsunt vero fini, tum sicut de conclusione probabili diximus, interdum cognosci euidenter probabilitatem , aliquando vero probabilem haberi de ipsamet probabilitate assensum 1 itanaec media amari possunt cum omnimoda indifferentia, Mnulla prorsius necessitate; interdum potest eme necessitaς, sed tantum suppositionis, quae habrat adiunctam libertintem ad ipsa media, ut absolutὸ in se considerantur. Uoluntas impeccabilis, ad rem praeceptam habet absolutam Iibertatem electionis , & amoris me iij, adiunctam nece stati secundum quid, qualem diximus conclusionis probabilis ab lutὸ consideratae, vel ut euidenter est probabillis : & hac libertate potiuntur Christus & Beati, alteras audent Viatores , quae respondet affensui opinionis pro-abilis, cuius nequidem probabilitatis euidentia habetur. Sed de his plura articulo tertio. 'Sed ut breuius , & sorid apertius, hax omnia perstringamus, distinguenda sunt tria genera conclusionum, & totidem electionum. Primi generis conςlusones demon-ntationibus comparantur, cum earumdem ex praemissis
necessariis deductio euidens est, & subinde veras in seipsis
esse constat, & utriusque certum assensumpatio praebet. Secundi generis conclusiones sunt omnino oppositae superiori, cum nec illarum illatio ex praemissis, nec veritas euidens est , sed ad summum probabilis cui proinde ratio nequeat certo assentiri citra erroris periculum. Tertijgen 2-ris conclusiones sunt mediae, quarum illatio ex praemissis
euidentcr probabilibus necessaria est, sed in se sunt tantum probab iles, ac proinde indubitatum assenssim nec z
140쪽
quirunt, nec patiuntur citra temeritatis aut falsi n.
Eleetio si proprie sumatur duplex tantum est, & respondet duobus potiremis ordinibus conclusionum probabilium , quarum illatio, & veritas ineuidens est, vel illatici euidentiam habet ex praemissis probabilibus , sed incertae sint veritatis. Electio viatorum de re praecepta i Deo , aut de amore Dei, libertatem habet utroque modo, de re praecepta, ut sebest fini, vel in se abselute considerata, quod aliis verbis explicant Thomistae, eli libera electici nobis 'de re praxepta , seu materialiter, seu sormaliter , siue negatiue, siue priuatiuὸssimatur. Eiectio vero Christi, & Beatorum similis est conclusioni. tertiae &mediae , Quae habet rationem propositionis modalis, seu quae euiis sentem habet illatiouem , sed vetitatem non omnino cerrum, cui proinde intellectus non praebeat firmum, & cer eum assensum. Ita Christus& Beati rem praeceptam foris maliter ut iubest ordini finis eligunt, amant & volunt alia qua specie necessitatis secundum quid, ex lappositione: 'sas vero res in se nequς amant, neque oderunt necessario, sicut intellectus rei quam videt euidenter probabilem, nec assentitur , nec dissentitur necessario, & citra omne dubium, ne a periculo erroris exponat. Quare sicut corr. clusio secundum illationem probabilis euidenter, incerta Dagis pertinet ad conclusiones probabiles quam necessa Tras; ita ad libertatem pertinet utrumque genus electionis explicatae r dccum Christus &-eliciant de re praeceξ-ta assensum, similem illi quem habet ratio de re probabili in se, liset illationis sit euidentis, cui necessario adhaerere nequeyt , ita voluntas etiam imprecabilis, rei praecerptae liberε, uon necessario adhaerebit :& haec satis de Cia libeat te Ga inha ς rem cum de nostra.
OV o diuinae ad increain voluntatis, quam humpnae Christi altior est lib*ta 'eo dissicilior est eius ρο- Nehensio de explicatio. Si quid tametu lucis rei obscuris