장음표시 사용
161쪽
in dependenter ab omnipotentia diuina: Ergo nec sutura, quacim que ratione concipiantur , habere pollunt futuritionem independenter a causa prima,quia ad minus ab
illa dependent aeque ac possibilia. Deilige immeritb possibilibus aequiparantur futura
etiam conditio nata : quia secundum rationem futuri, raon videntur in causa, sed in seipsis secundum exuun tiam absolute, aut conditio nate ponendam , & praeuidentur terminare actionem omnium causarum , quae ad
illorum productionem , & existentiam necessariae stant. Neque illam aliud impedit, aut suspendit, quam stippositjo conditionis, qua semel determinata, futurum lix se
videtur absolut , vi terminus omnium causiarum a quibus pendet. Vnde instor vel inter huiusmodi causas ad futuritionem , sieu existentiam rei ponendam,& cognoscendam in seipsa, annumeratur concursus causis Prima vel excluditur: si primum asseras , tecum pugnas, quis vis illud futurum dependere ab influxu Dei, a quo ex tua suppositione erat absolutum. Si vero tum assertum, aliud desendas , vide in quod absurdum& impium deI baris. : vis cognosci futurum in seipso, ut ter inum omnium causarum , quas ad sui existentiam & veritatem exigit, exclusa prima quae ad possibilitatem rerum necensaria sit. Videat Theophilus qua ratione possit eius influxum se mouere a rei iaturae existentia, cuius veritas & Co 'gnitio via Deci iii dependentem facit, est totius diuinae scientiae unicum fiundamentum. PARAGRAPH vs TERTIvs.
Vera explicatio concordi de nostrae. REFUTAT Is ergo duabus opinionibus , superest
tertiae& nostrae vcritas qua libertatem Operationum humanarum defendimus. Potest confirmari Argumento ex tota hac Disputatione repetito, tum a siissicienti diuisone: si nequit defendi libertas, semoto omni in fluxa 'Dei, vel adhibita praeuia scientia media.ne Deus caeco modo agat , sequitur necessario admittendum influxum
praeuiuna ; neque enim superest alius modus, concilianu
162쪽
iura nostrae libertatis cum iuribus caulae primae: Ergo haec nostra sententia est admittenda.
Probatur x. Argumento ad hominem sub hac sorma, si operatio voluntatis . est eo liberior quo plus indifferentiae habet, minus dubitandum est de uos Iae libertate voluntatis, ut subest praedefinitioni aeternae,& motioni ex rornae Dei, quam de libertate kpluntatis Christi impeccabilis, ut res Patris praecepto & consilio pr scriptas implet: Atqui impotentia peccandi & discedendi ab imperio Patris, non abstulit ab eo libertatem : Ergo multo minus auferct a nobis pra desinitio, & motio diuina, etiam si in fallibiliter in sensu composito & necessario secundum quid ex suppositione rei effectricis libertatis, inferat actum. Quax ero id ratione fieri possit sine repugnantia cum vera libertate, dictum est supra, eodem sensu diuersis verbis explicari a Thomistis, Christum liberὸ elegisse mortem
sibi praeceptam quatenus indifferens erat ad illam negatiue, non priuatiue ut loquitus AluareZ, vel Materialiter non sormaliter, ut dicunt Zumel,& Bannes, vel secundum nos ut indifferens erat ad amandam dc odio habendam rem obsolutὰ secundum se, non praetermissio, sed seruato ordine finis, quod unum requirit vera libertas, Ut probatum est collatione libertatis cum ratione, & iIlustratum caepto conclusionum probabilium , & demonstrationum.
Atque in hoc id obseruandum est ad dictorum lucem e hoc maxime pertinere ad rationis discurrenistis , & artis sylogisticae ossicium , ut si proba sit consequentia , consequens admittatur ut verum absolute,& ex assensu illationis sequatur assensus indubitatus rei aut piobabilis, aut necessariae, iuxta vim& conditionem illationis consecutae ex necessariis , aut probabilibus praemissis. Inde eruitur diuisio insinuata Conclusionum in tria genera , primi simi conclusones necessariae, & eui - , dentes quoad consecutionem & consequens , seu secundum illationem & rem illatam : quales synt verae demonstrationes. a. Et megii generis , sunt concluso nos neces
satie quoad illationem, ex principiis euidenter probabilibus , non tamen quoad rem illa tam , cui non potest proindε intellectus adhaerere necessarib & indubitato assensu, sed tantum dubio , & suspenso. Vnde cum lex artis demonstrativae exigat assensum illationis ,& rei illatae
163쪽
necessarium , &hic sit euidentia deduistionis cuin inuiges tia rei deductae , assenses inde consecutus magis Perit-nebit ad probabiles secundi generis, quam ad primidinis necessarias conclusiones. praeterea cum electiones voluntatis respondeant ordis
Conclusionum probabilium , sicut harum duplex est, babilium quoad illationem & rem illatani, vel proba i . lium quoad rem illatam , & quae necessariae tamen quoad euidentem illationem: ita duplex est electio conmiti tuenda, prima voluntatis impeccabilis de re praec ipta quae respondet issensiui quoad modalem propositi nem, & illationem euidenta , sed quoad veritatem tantum suspeiasso & formidoloso: electio autem volunt tis de re praecepta vi subest praemotioni diuinae accedit a lconclusionem probabilem quoia consecutionem , & rem
deductam di & sicut antiqui de sapiente dicebant num 'uam opinari, ne in erroris periculum incurreret , qti a jucet videret interdum rem euidenter probabilem huius rei indubitatum aflensum praeberet'; putabat prudentiam pertinere, quoad rem illatam iudicium pendere, qua ratione puto se Angelos habere in huius e modi rebus probabilibus. Ita voluntas impeccabilis Chesia 'l ' sti, & Beatorum se gerit, 3 ffecta est in res sibi praec Ptas. Illis necessario adhaeret ut praeceptae siunt quoa, nihil est aliud quam non posse peccare: esto ipsis rebu Materialiter: Absollite, Negalita spectatis, minus ad Ihaereant& asciantur, quam mens Angeli & sapienti ' Iassentiatur absolui; rebus etiam euidenter Drobabili biix assentiatur absolutὸ rebus etiam euidenter probabilibus. Voluntas autem viatorum utroque capite differt a voluti late Christi & Beatorum , eptumque electio respolide conclusioni quoad illationem , & rem deductam tantiit. i , probabili. Hoc autem disserunt , quod viatores minu iadhaerent rei sores aliter ut praeceptae & magis assiciantu Mrebus absolute in se spectatis. dis Ex his omnibus elucet veritas utrique electioni cona munis, diuersa tamen multis differentiis sem me notat dis, quibus innumera diluuntur quae Theophilus Parti seciuidae cap. i. & Philadelphus obijcit inter se specta Se i/i pugnantia. Hinc enim cuidens est primae electionis ni cessatiae quoad unionem eum fine ultimo cati, indifferentem tamen quoad rem praeceptam
164쪽
me &in se; spectaram, intensiue perfectiorem esse libertatem, quia tollit tantiam potentiam peccandi, &disc .dendia nite ultimo: libertatem vero quae inest electioni quoad rem Materialiter & Formaliter praeceptam indinferenti , esse extensiue maiorem: etiam si attendamus voluntatem vi subest diuinae motioni ad actum bonum dete minanti : quia sub hoc statu voluntas viatoris non est determinata ad huiusmodi actum bonum , nisi in fallibiliter nulla ratione necessatia nisi in sensu composto, ex suppositione actus liberi, quam non ponere poterat, positi libetὸ & infallibiliter, cum quo negatio illius repugnat. Et hi qest verus sensius compositus, non quem assingit nObis Theophilus cap. citato. Voluntati autem impeccabili repugnat actus pecca ipseu quod est idem negatio rei praxeptaePritiatiue, seu praetermisso ordine finis etiam in sensit diuiso : neque enim Vt supra diximus , , oluntas Christi ex visione beata impeccabilis, poterat in sensiti diuit peccare, ut coactus est fateri Tlieo stilus, licet alitei senserit de impeccabilitate eiusdem voluntatis ex vi unionis hypostaticae,cui tantum mn tulit impotentiam peccandi, ex sola congruentia auxiliorum quae ex scientia media Deus illi suppeditabat, iussiciens congrua liis quae ilicongrua videbat: quae imbeccabilitas est mere extrinseca, qualis consertur iustis&electis : Et hanc concedit tantum Dei parae Theophialus , qua in re, he quid grauius dicam, videtur parum eius honori consulere. Sed quid mirum cium aliud ius immunitatis a peccato non asserat ipsi uniotii hypostaticae, quod iunctum sit cum potentia intrinseca ad peccandum,& omnipotentia Dei illi accincta ¶ta ad concurrendum influxu ad bonum dc malum indifferenti. certe siquid simile nostris Scriptoribus excidisset, damnasset ut blasphemos. Distinctio explicata duplicis electionis, coincigit cum illa, quam ex Gibleus libri primi cap. χχ. mirὸ exagitant Theophilus &Eugenius dePraedeterminatione facultatis Raetias. Prima est eximia Christo, Beatis,&nis omnibus quibus Deus in perpetuum, Vel ad tempus aufert potentiam peccandi, & persectionibus internis ita sibi annectit & de uincit, ut nullius pecca , vel diffensus ab illo sint capacta, sic proinde habeant selicem peccandi impotentiam , . per
165쪽
scientiam media na, & gratias ex illa congruas. I)raecterminatio ivero ad actum ea est, cum Per gratiam ex se, aut si velis per scientiana mediam efficacem , infallibiliter elicitur bonus actus,cum potentia tamen ad actum oppostum, qui voluntati ex vi illius determinationis non repu- Enat, sicut ex vi prioris quam facultatis diximus. Ea distinctio sic explicata, vix ullam dissicultatem, vel repugnantiam non infringit, aut dissoluit, earum quas Congerunt hi duo Authores: & ideo ab iis referendis, aut refutandis supersedeo. Ad finem huius Disputationis. visum est uno verbo respondendum Sophi ali millies repetito utriusque au-- thoris , qui ut haereticum volunt damnari, quidquid haeretici stribunt contra illorum mentem,vel eorum responis
det Argumentis , quasi nulla re possint cum dogmatibus Catholicis consentire, & peiores sint daemonibus , qui Christum Dei Filium pleno ore clamabant: quasi illa consessione Arriani deserint esse haeretici, &Illorum
damnatio reciderit in Catholicos. Desinant ergo Rhetoricari, &hoc ipso nos Victos, Ie . victores habere, quod eadem in ipsos Argumenta Cum
Amesio, aliisque heterodoxis, vot ijsdem sponsionibus
illorum Argumenta excipiamus. Sane si carisia commuuis Ecclesiae antiquior illis esset,quam priuata contentio,gau derent aut ad minus boni consulerent, haereticos tandem
sensu & verbis Catholidorum loqui: sed vix air sim dicere, an malint alienos semper esses ab Ecclesia,quam illi se adiungere , ea lege ut Thpmist. sententiae assentiantur. Ceris mihi alia est iniens, utinam Ariminiani, idest, puri Molin istae , de gratia & libero arbitrio seruata illa opinion ,, abdicatis aliis erroribus Ecclesiae se subiicerent. Caeterum Albertus Pighius, Claudius Sentesius , de alij qui disputatione cum haereticis de Libero Arbitrio StGratia D. Augusti nunti penὸ suspectum , ac nullo loco habent, & pariuntur eum sibi Caluin istas vindicare, in licitὰr fidei causam gerunt, nec ipse Theophilus magis pro-anouet, dum Amesi j societatem nobis obi jcit. Praesta-xet prosechb , scripsistet pro Bellarmino contra eius ener-
euatorem , quam venenum aperire. nec aliud apponere antidotiim, quam quod multis nobiscum conueniat. Non
cadem mens est mihi cum Bellaimino , quae Theophiso
166쪽
eognatio: sed si aequὸ longa mihi ac illi vita contingat, spero me Bellarmini pro meo in communem causam,hoc est fidei Catholicae coptra Lutherum caeterosque Nouatores studio contra eius enervatorem vindicias scripturum ineque ad hoc quam unius anni otium optarem. Non positim omittere,quod Partis prioris cap. II.Num. i . obseruat Aduersarius quemdam Doetorem grauem de eruditum, oppressum dissicultatibus quas de libertate Dei, Christi,& nostra senserat insuperabiles, conatum lenire noua libertatis notione, quam in obie tua indifferentia collocabat. Itaut quaecumque praecederent, comitarentur,' aut si ibsequerentur voluntatis actum circa obiectum, cum indifferentia ab intellectu exhiberemur,nulla rationeliberia ali voluntatis officerent, quandiu indisserens illa exhibitio superstes essὶ t. Laudo obseruationem satis eruditam d.
sed nullus est, qui ut legitimam probet illius etianidae subtilitatis comparationem cum indisserentia voluntatis , quam nos tota hac disputatione delendimus, adiuncta lege seruati ordinis i fine, & independentia a rebus a Voluntate electis r quibus a libertate semotis, demonstrauitaniis vix saluam esse posse Christi & Dei libertatem. . Astur cvivs vi TIMus.
ex Eugenio suspecta purgantur, pu
HA N c Praedetermitiationis quoad facultarem &actum distinctionem quae coincidit cum duobus eIectionum generibus a nobis explicatis, acritὸr impugnae Eugenius , & in ea illi disiplicent, quae inter suspecta ponit Num. I 3. I . I s. & U7. & 18. & inter pugnantia 2 . et s. α 26.8c 31. quae facile diluentur, si repetatur alterdidistinctio insinuata Theophili, vix alia a nostra, de duplici imi tentia peccandi & disIentiendi a Deo.
167쪽
. Distinvitone duplicis impotentia peccandi plura
explicantur. a tDV p L a x itaque impotentia peccandi statuenda est textrinseca Vna, qualem asseri P Apostolis post illa psum Spiritus Sancti, nec aliam Deiparae concedit, imo α Cluilio ex vi unionis hypostaticari altera intrinseca, qualem non potest negare Christo, nec subinde Beatis ex isone & stultione Dei ut summi boni. ι Hac distinctione admissa, quam non puto hegaturum Philadelphum, quaero an Deipara, & Christus ad rem sibi a Patre praeceptam, moti per gratiam exέcientia media congruam, possent dissentire gratiae, & rei prae piaei, vel non possent; non puto concessurum lioc secundum, alias nec Mater, nec Filius suissent liberi. nec ab intriesco impeccabiles : Ergo ex vi illius impeccabilita tis, & gratiae continebantur sub decreto Concilij Tridentini , amotum a gratia posse constentire dissentire Atqui nos volumus quoscumque viatores, quamlibet Sanctos, & ab extrinseco tantum impeccabiles posse dissentire, licet non sint dissensuri, & hoc vocamus nos Prae determinationem actus non facultatis; quia haec secundis addit alteri quid maius, nempe impotentiam intrinse- .cam peccandi, quae si addatur, implicat non solum in senasu composito. sed etiam in sensu diuiso Chrysitim saltem beatum posse recedere a Patre, &a re sibi praecepta; Ergo salua est iuxta nostra in sententiam definitio Concilij Tridentini, quae sine dubio agit tantum de viatoribus, qui habent potentiam intrinsecam peccandi, & impotentiam extrinsecam tantum non peccandi. Cur ergo obijcitde. Cretum Tridenti in una nostra distinctione duplicis Praed terminationis & elactionss violatum Dices nos illud explicare perperam,dum ab eo eximimus quosdam eximie sanctos ι & mens tamen sit Concili j omnes uniuersim praemotos complecti; & rationem esse tialem libertatis explicare in eo positam , ut quicumque
praemotus a Deo etiam Christus& Beatus, poΛ dissen-
168쪽
ire , alias nullam illi fore libertatem. Sed hoc gratis dicitur, & falso etiam assertitur hunc esse . omnium Thomiliarum selisium. Nam quod attinet adsensum Concilij, satis est statuere in uniuersium illud tanquam certum, Viatorum nem nem ita moueri a gratia ,
quin possit dissentire: cum de omnibus generatim viatoribus sit verum , etiam de Dei para, si ex Theophilosit, tantum extrinsecὸ impeccabilis, ac proinde ex intrinseco peccare possit,imo in hunc ordinem cogit Christum cum sola unione hypostatica spectatum. Si vero attendamus Christum ut viatorem simul & Beatum, agnoscit alio genere impeccabilitatis donatum; & cum Dei motione, siue praeuia dc physica, siue morali,& simultanea egeat, quaero an in illum cadat decretum Concilii, posse dissEntire a motione , & praecepto Patris 3 Si potuit in sensu diuisio, non composito; Ergo ab intrinseco erat peccabilis. sicut puri viatores. Si non potuit dissentire,etiam in sensiudiuiso, Ergo non fuit liber' quoad rem & circumstantias praecepto praescriptas. Quid ad istud responsurus sit Aduersarius nescio, nisi hoc viatim quod illi superest e Concilium statuisse ut rem fide certam, Patrem vel nullum Christo praeceptum imposuisse, vel abstinuisse a pra-Ωribendis circumstantiis, quo locus esset Libertati, id est
indifferentiae absolutae.. Sed reuera non erat dignum maiestate Concilij, ad has minutio Theodigiae descendere;& fatis suit ad eius men- ten & ald causem fidei,statuere gratiam qdamcumque, &quomodocumque tisicacemisiue ex se,siue ex scientia media collatam qui si bet viatoribus, non auferre libertatem, nec facere impeccabilem , saltem ab intrinsecci omni consumpta impotentia ad peccandum: quae inelicitas uni Christo contigit inter viatores , & forte Beatae, Virgini. Atque haec duo exempla, decreto de omnibus generatim constituto nihil nocent: neque si haec peccat, di potentia in totum austratur, perit libertas iuxta mentem Thomiliarum ; quidquid dicat Eugenius loco inter suspecta. Et ad illud Argumentum quod aufer po - 18ntiam dissentiendi , aufert libertatem: Sed Pradetermi- aufert potentiam dissentiendi: Ergo aufert liberta tem. Cum mna tantum, inquit Eugenius , Id commu
169쪽
-rem, rirca quam totus sit impetus desputationis. Illius Argumentum fieri potest de viatoribus contra Praedeterminationem ad actum, Vel de Christo ,& Beatis contra Praedetermiuationem lacultatis:i Si primo sensu proponatur, verum est concedi Maiorem & negari Minorem , quia libertas viatorum est ab intrinseco peccabilis, &si quam habent impeccabilitatem, est extrinseca, ex siuP.Positione aliqua, quae actum bonum liberum inferat, acum potentia ad oppositum di si vero obijciatur illud Ax-
numentum contra Praedeteritiinationem facultatis demeatis, & de Christo, cui supponimus ex veriore senteniaca, nihil eorum quae agit & passus est, non fuisse quoa aQmnes circumstantias praescriptum: Distinguimus Maio Tem, quod aufert potentiam dissentiendi, aulati liber ratem: si auferat nuiusmodi potentiam , quoad rem Praeceptam Materialiter, non Formaliter, & Privative, vel si auserat Negati uὸ ex adhaesione ad rem praeceptam αbsolute, & secundum se spectatam, cui subijciatur vo Iunias, eo modo quo appetitus bruti subijcitur bono, ruo fruitur, Concedo Maiorem: si auferat potentiam issentiendi a re Formaliter sumpta, Vt praecepta redu-Plicatille, iquod idem est cum re Privative spectata, Nego Maiorem 1 seu quod in idem coincidit, quod auferepotentiam Dissentiendi seruato ordine finis Coneedo adaiorem: illo praetermio, Nego. Cum enim res cadit stib praeceptrum pVoliuatas impeciaeabilis ad illa in se habet, sicut mens Angeli, dc sapientis , ad rem euidenter probabilem, quae necesLario assenti. tur euidentiae probabilitatis;rei autem in se, nec assenti tur ut verae, nec dissentitur Vt falsae, sed seruat iudieiis suspensum , aut indifferens ad utrumque. Ita se habet voluntas impeccabilis , ad tem praeceptam : ac proinde veram seruat libertatem , ratione illius eminentiae supraetem illam praeceptiim , cui minus se addicit & subijeit, quam Angeli intellectus rei tantum probabili. Hi ne sol
tiuntur facile, quae illis locis obijcit ex decreto Tridentiuae ex D. Thoma, oc ex erroro Caluini.
170쪽
Duplex alia disculara resoluitur.
OCcupauimus etiam duas dissicultates , quibus diciese angi, 3e opem nostram implorare, ut illis leue . eur. Pria d. quid intersit, liuer eandem necessitatem ima Caluinus libertatem ad bomim nobis adimit , &Mam nos cum libertate iungimus: deinde quos allatret Caluinus , tanquam suae doctrinae insensio s. Dixi totγmea responsione ad Theophili librum, & iterum dico, Caluinum eos allatrare, qui negant actus etiam indeliaberatos & quoscumque necetarios, etiam in sensu diuisio, sufficere ad peccatum morte aeterna dignum. Viderit ergo, an Caluinus cumullo Catholicorum, hac re conis
Facillima sunt quae obiicit Numero I . libertatem 'uam nobis relinquit motio diuina , habere vim& sp ciem libertatis . quia relinquit libertatem coniunctant. Cum potentia peccandi: non peccandi ex necessitate, ut vult Caluinus, sed eum indifferentia ad oppositum. Frustra ergo Numero 18. obiicit quasi corollarium ex nostris Prin pipiis, Caluinum nihil peccata, cum negauit liberum arbitrium in operibus gratiae, nisi quod retinuerit spuriam libertatem. Neque enim quaecumque libertam imperfecta peccatorum , est spuria & impropria, sectvera cum desectit, qui sit libertati additus, non essentialis et quo sublato , nihil illi pereat, sed purior fiat α euadat. Hinc etiani facilὸ conciliantur, quae obiicit ut repuia Enantia Num.Σ . Praedeterminationem facultatis, illi a rerre potentiam stispendendi actum,cum peccato. seu primuatiue & mrmaliter, ut praeceptum, praetermisso ordine fi- nis, non verd amuri suspendendiNegatiuE Materialiter,Scillaei ordine finis. Eadem disti conciliatur contradictio 23. 26. & 32. Quod vero cum Theophilo obiicit male Praed terminationem actus distingui a Praedeterminatione facultatis, cum utraque sit vera Praedeterminatio facultatis :ka est non utcumque sed diuerssi ordine, effectu& resD-ctu. Nam Praedeterminalia facinatis , dat intrinsecanti