장음표시 사용
211쪽
media , quod dessendi nequeat, nisi nouus futuras res cognoscendi modus excogitetur, cuius nullum extat apud D. Thbinam, & alios Authores vestigium; deinde indicandum erat, quo nomine esset appellandus. Sexta ratio omissis stiperioribus, habet vires ex nostris Arsumentis , nempe frustra constitui tertiam scientiam i' quia si sutura conditionata sint extitura cum sua condiistione in aliqua disserentia temporis, pertinent ad scientiam visionis, quae est absolutorum futurorum, quibus non cognostuntur prius condisionata: Ergo pertinent ad eamdem stientiam visionis. si vero futura siniantra ordinem conditionatorum , numquam habitura existentiain, polliunt reduci ad stientiam simplicis intelligentiae, a qua cognoscitur propositio certissime, Petrus conuertetur, si det Deus illi efficacem gratiam, secus, si tantum conferat sussicientem , quomodocumque explicetur dif-- serentia illius gratiae, quandoquidem inuoluit intelligentia utriusque gratiae, Dei decretum ; quod tamen Aduet sarius non concipit. nisi sub notione possibilis 1 Ergo ad stientiam simplicis intestigentiae pertinet huiusmodi Propositio. Ad hoc sextum Argumentum concedit,.scientiam mediam stitiiri conditionati esse priorem scientia absoluto rum , & illi praelucere, sicut intellectionem volitioni: &illi praeire sicut generationem Verbi processioni Spiritus sancti. Sed nos id falsum esse demonstrauimus multis
Et inde etiam sentit vires septima ratio ad propositum efficacissima , quae ita habet. Nemo nostrum ita desipit, ut hypothetica iudicia simul concipiat cum absolutis, de eadem re maximὸ, si, ut concedit Aduersarius, illis iudicium absolutum & experimentale praecedat hypotheti
in cum aut cum illo ex aequo concurrat. Quis enim lucen
tem solem videns dixerit, si luceret sol, illum viderem δAut prae manibus habens, aut legens Breuiarium diceret, si haberem Breuiarium,illud legerem 3 Atqui similes sunt Propositiones hypotheticae, quas scientiae media 'Auth res assingunt Deo, quia ut est demonstratum, iudiciuit 1 absolutorum est prius, aut certe simultaneum, & nullaxatione posterius iudicio hypothetico : Ergo non vide.
ut absurditate carere, admitteret in Deo huiusmodi ni
212쪽
dicia hypothetica, quibus solis constat scientia media.
Responsione ad decimam rationem, immerito ncgae de rebus omnibus dari posse scientiam conditionatanir
quia de his potest &. debet dari, de quibus si formentur
propositiones contradictoriae, altera debet esse vera, aItera falsa r Atqui nullum est possibile , de quo non possint
formari infinitae propositiones contradicioriae, quarum ex lege contradictoriarum recepta ab aduersariis, altera sedeterminatὸ vera: Ergo immerito negat de omnibus huiusmodi scientiam talem posse dari. Et hoc videtur vltro concedi eiusdem Disputationis capite s. Numero 7 o. cum nobis obijciatur tanquam absurdum instens, si Deus de omnibus his interrogatus, non posset respondere, quae duarum contradictoriarum pars esse determinate vera i Ergo de his omnibus est admittenda Dei stientia aut iis noran tia. Hac proposita quaestione,cum Typhanius dixis eneutrum illius contingentis partem futuram ab lutE, id est, nec,pugnam , nec Victoriam , de quibus . perconinba- tur ipse, urget non responderi ad quaesitum , an stiliceeestet futura victoria, si esset pugna: &adiungit, haec in terrogatio expectat responsonem, etiamsi auditum sit neutram futuram. Haec interrogatio non selum de pugna & victoria sed de omni rerum genere fieri potest, non solum de coniunctis In ratione caluae & effectus, uti s Petrus vocetur conuertetur , sed etiam de disparatis quibuscumque, ut si Turca dormiat Constantinopoli P . tius vigilabit, aut non vigilabit, debet necessario Deus habere paratum responsum i quandoquidem, haec omnia cadunt sub lege contradictoriarum, quae alteram determinatὸ partem praescribit esse vetam i Ergo a Deo scitam, I etiam si propositiones sint rerum disparatarum. Quod tamen negant Aduersarij. . ivltima ratio monstrat Auctorem dissentire omnino a P. Theophilo: quamuis id mirum non sit, cum VI, mox videbimus,parum videatur secum conuenire.Damnatergo in totum quod supra resutauimus ex Theophilo, obiectum scientiae mediae constitutivum, constate sappositione impossibili, quid e voluntate nostra esset proditurum, si sesela ageret, sine ullo Dei concursu, nec putauis saluam csse posse scientiam mediam, nisi ad illam chimericam silvositionem confugeret: Hinc videat pruden Lector ,
213쪽
suo scientiar ni 'diae defensio compellat suos assertores,&, licet hoc figmentum irrideat P. Annatus , certe nosa init magis expeditam illius defendendae viam,cum statuit pen. dere a concursia Dei, & decreto possibili, de quo plura Λrticulo sequenti. . Capite 1. eiusdem Disputationis, accuratἡ vindicat Molinam a censeris paulo seuerioribus Anonymi. Cerre nec Molina, nec ullus alius reprehendi iure potest, quod agnoscat dissicillimam esse liberi arbitrij cum praeicientia , &diuinis decretis concordiam. Hoc enim agnoscunt Αugustinus, & omnes Patres , ac Theologi , ex quibus Caietanum, Sotum, Binnem refert Autlaor. Si quae in eo cul-Pa fuit, ea est maxime, quod censuerit Molina huic dissi cultati omnes qui se antecesserunt, succubuisse, nec pocse vinci, nisi a se inuenta scientia media, quam antiqui ignorarunt, vel certe ea numquam usi sunt, ad veritatem catholicam delatbittio libero & gratia aduersus haereticos propugnandam. Hox maxime vitio verti potest
Molinae, quod demissius de S S. Patribus quam .de se
Non dissimulat etiam aliud eius Apologistat quod pureo ipsam liberi arbitrij comprehensionem, esse Deo rationem intelligendi futuras; cum constet comprehensio alem caiisae, seu sepercomprehensionem, quae non habeas ex se determinatam cum altero ex oppositis connexionem, non posse esse rationem intelligendi unum ex illis determinate suturum , nec prodesse quidquam quod perfecte comprehendatur : cum quo magis comprehenditur, eo magis in telligatur illa non connexio cum Vno determinato , sed indifferenter cum alterutro. Ita sincere ac Disputationis citatae numero ry. Sed vellem uti candide aperuit vitium opinionis Molinae, ita emendassier, hi reiecta scientia media, vel melioribus fundamentis suffulta. At reuera neutrum factum, aut tentatum videorimo aucta est aedificii scientiae mediae ruina, & illius defenseribus sebducta sunt tria commoda, quae Molina sibi asciscebat ex illa sua causarum secundarum .supercomprehensione. Nam huiusmodi verborum nouitate, &ureis.
pitu facile imponebat indoctis & incautis. Deinde ser tiabat scientiae mediae quasi filiae charissimae iiis primo geniturae supra scietitiam absolutoIum, quae. non poteranei sciri,
214쪽
snri, donec voluntas diuina in alteram partem actuali deia creto inclinasset,& dum decretum prodiret praeter quod ab luta manebant occulta, ignoti etiam erant Deo actus liberi: atque hac ratione consulebat libertati diuinae & nostrin, quia utrique timebat, diuinae quidem a praescientia
suorum actuum; Sc nostrae , a praescientia absoluta futuro tum, inconsulta scientia media.
Ab his bonis, quasi a paterna haereditate exciderunt eius discipuli, reiecta supercomprehensione i licet totis viribui nitantur illa seruare . etiam post amissum titulum. Nam idem Author eiusdem capitis a. Paragrapho . Vult scientiam mediam seruare antecessionem ad scientiam visionis, seu fututorum absolum rum , non solum, qualerri habet animalis ratio genetica supra speciem hominis, Scindiuidualem Petri, qualem vocamus prioritatem subsistendi consequentia, & manifesta est inter uniuersiale dc particulare sub illo contentum: sed vult esse prioritatis genus longE nobilius, quale est, inquit, inter eas res,
quarum una pendet ab altera,& non reciproce. Sed hanc prioritatim funditus sustulit, cum veritatem ex hoc
Iuna capite repetit , quod aliquando futurum sit, aut non futurum : quod sun amentum si solidum sit, valet perinde de absolutis ac dε conditionatis,& de conditionatis, quibuscumque etiam disparatis. Caetera quae tractant ut
his Capitibus. ad alia huius disputationis loca disserimus.
Solutiones aliquot rejciuntur.
Supa Rr set ut paucis expendamus primam partem capitis s. ubi referuntur solutiones ad quatuor Argumenta pro scientia media: sed si se periora expendantur, & ad rem subiectam admoueantur, occupatae sunt ferὸ omnes replicae. Nam quod dicitur primo Argumento, ad ii heri agentis pei sectionem , requiri notitiam eorum omnium , quae consequi possint negotia quae aggrediuntur.& quis illotum sit niturus euentus ; unde addit si hoc cona' ficitur coniecturis ab homine, an non debet a Deo certa comprehensione teneri, & adiungit ad hoc expectatur diffstincla responsio.
215쪽
Respondeo haberi suturorum omnium comprehensionem,non in conssilia diuina voluntate , nec scientia media mi ploratrice, sed omnipotentiae & sapientiae infinitae Benencio, quae nihil opus habet mendicare quidquam a creatis. Quod vero Argumento secundo , & rertio urget, si desit Deo scientia media, ignoraturum quid in variis occasionibus constituta creatura sit factura. id mirum ignorari inconstita diuina voluntate Cum nulla veritas, aut certitudo his fit ruris constet,nec sint scibilia: Ergo non debent sciri. Neque enim scire potest ante ullam cauta determinationem, ad quid sit se determinatura : imo ad ioc S. Doctor duo requirit, nempe determinationem effectus futuri in causa, praesentiam Tatione aeternitatis, quae omne' tempus ambit. Sane si ad illam certam futuri notitiam sussceret duplex illa ratio Authoris , qua Loluit Mostra Argamenta, per comparationem cauta futurae ad Praesentem, vel liberae ad necestariam : frustra D. Thomas confugeret ad coexistentiam rerum in aeternitate, unde Probat futurorum cognitionem veram & certam, non minus propriam esse Deo, quam cognitionem aeternitate
Quare quod ex illo Articulo arripit ad suam causam, Illam euertit. Putat enim nobis repngnare S. Doctorem, ut asserat soli Deo conuenire cognitionem futurorum in se ipss, quatenus coexistunt aeternitati: Ergo non cognoscit illa in seipso, nec in suo decreto. Ad hoc Resia pondeo, duas distingui a S. D flore, futura cognoscen di rationes, unam singularem per coexistentiam futurorum in aeternitate, alteram communem nobi S cum Deo,
nempe ex causarum dispositione, qua ratione Astrologus cognoscit ex inspectione coeli Eclypsim selis, mutatio- nem temporum, sicut medicus morborum progressus. Haec itaque ratio cognoscendi futura in causis, s spectetur test nobis cum Deo communis, non est in fallibilis, nisi ut loquuntur Logici permissiue, qua diuina est, & ex cognitione suturorum in decreto consequitur altera in
Sed necessarid concedendum est Deo aliquod medium σν quo ,& vi cuius cognoscat huiusmodi futura conditionata. Hoc enim est immotum apud D. Thomam principium, cognitionem non fieri ex solo lumine intellectus
216쪽
1emoto obiecto aut medio , quod locum , & vim habeae obiecti , ut pluribus contra Vasquem demonstrauimus e Atqui illud medium non potest esse, nisi ellentia diuina , aut nudesiimpta, aut d terminata per decretum : ines sentia vero p iori modo sumeta non regnoscit, nisi pos sibilia : Ergo debet cognoscere sutura in essentia determinata per decretum. Adde aliud principium apud D. Thomam non minus certum: duo extrema non posse ad se referri ut similia, nisi unum alteri imprimae Armam, cuinius conuenientia fiant similia, vel utrumque ab uno principio communi recipiat: est vero conuenientia & conformitas intellectus diuini cum futuris conditionatis, quae certo nouit : Atqui illa conuenientia nec ab obiecto, nec ab alio principio potest Deus recipere : Ergo ab ipsis pro-u nit huiusimodi similitudo per decretum. Unde competit illis certa veritas, ut sequenti Articulo nouis Argumqu-tis demonstrabitur. ARTI cvLVs TERTIV1.
uiud genus Argumentorum a priori coaetra scientiam mediam, ex legibus prvosisionum hypotheticarum.
HA A et x aliud Argumeiatum , 'quod Qperiora confirmat Ioannes a S. Thoma, & latὸ prosequitur Articulo secundo : cuius vim sequenti Paragrapho expendo.
Proponitur expenditur argumentum quo ostenditu cientiam mediam inutilem esse.
HV et v s igitur Argumenti tota vis sub hac forma coIligi poteu. Propostiones hypotheticae spectari pota sunt ratione sormae, seu vi illationis, quae in hoc sita est ut posito Antecedente per bonam illationem sequatur ef- Ditis, nec possit ab illo seiungi: vel spectari possunt ratione materiae, cuius conditisnem Ouinino sequuntur,
217쪽
Vt hypothetica & conditionalis sit in Dillibilis, si materia sit neces laria , dubia vero, aut verisii nilis, si incerta sit di probabilis. Atque ita laaec propositio, si foemina Parit naturaliter, desinit esse Virgo , est necessaria & indubitata :, haec probabilis si foemma habeat Filium , illum diligit : haec dubia, si Petrus ad domum Pontificis accedatῆChristum negabat: quia haec propositio est de materia contingenti. Et potest adhuc diuidi in hypotheticam per
Concomitantiam , cum illatio significat tantum duorum Coexistentiam , quorum neutrum pendet ab altero , ut si Turca dormiat, fugiet Imperator: vel exprimit dependentiam, & influxum fallibilem, & qui possit impediri,
aut suspendi, qualis est accestus Petri ad domum Pontificis, unde insertur Christi negatio. Hac propositionum hypotheticarum praemissa interpretatione , sic ad rem subiectam progredimur. Scientia media nihil in fetuit ad huiusmodi conditionata. cognoscenda : Frgo est superflua & reij cienda. Piobatur Minor :propositionum hypotheticarum veritas, aut falsitas cognoscitur per scietitiam simplicis intelligentiae; hypothe,
tic. ae vero ratione materiae contingentis, siue dicant me
Iani concomitantiam , siue designent causalitatena liberam , & fallibilens. non postlint certo cognosci inconsul-ἰa voluntate, nec habent veritatem in fallibilem ante decretum actu positum Ergo ex utroque capite: inutilis ethscientia media, seu veritatem semiae, scii matcriae spectemus.
Probatur Minor quoad primam partem. De propositione hypothetica ratione syrmae spectata;duae sunt Dialecticorum regulae: ptima est huiusimodi propositionibus nihil asse ii , sed poni, quia in Expedienda bonitate illationis, non est curandum , an Antecedens quod assumitur reipsa existat, & essiciat consequens, sed an ex illo semel posito recte, an seciIs consequens deducatur. Optima est S verissima haec illatio, quamvis de re impossibili, si homo habeat alas volabit; si equus sit, hinniet: tum enim optima est illativa propositio , cum Antecedente posito , lonpossit non esse consequens. Vnde secunda deducitur regula: huiusimodi propositionum omnium conditionalium esse nullam , quae non sit necessario vera aut falsa,
de quacumque re fiat, quia de re nihil asserit, in quo est
218쪽
periculum erroris : sed attendit & significat, quid fiat viillationis. Ea igitur si recta fit, propositio, semper 3c ubique necessiario ei hyera , id est, bene illativa, in quo tota eius veritas est posita. Si ab hac bonitate excidat,id est,
si semel sit malὶ illativa, semper est falsia. Non est dubium, quin Deus huiusmodi proposition in
hypotheticarum certius, & euidentius vim capiat, δέ iudicet bene, an malὰ ex Antece enti deducantur: sed ad huiusimodi cognitionem nihil est opus scientia medi ;quia hoc pertinet ad scientiam simidicis intelligentiat: quia veritas cognoscenda, seu bonitas illationis, & eius defectus, repeti debet ex principiis intrinsecis rei, quae semper ubique eadem sit & invariabilis. Huiu odi vero cognitio cum pertineat ad naturas rerum, spectat ad scientiam simplicis intelligentiae . cuius est cognostere rerum quid-ditates, ut abstrahunt ab existentia, & nulla latione pendent a libero Dei decreto. Vide Ioannem a S. Thoma initio Articuli secundi. Res est adeo aperta , ex illis duabus Logicae regulis, ut non putem negaturos aduersarios. Et ais id genus propositionum pertinet ea cuius sit pra Ine-- minimus: si Petrum Deus praeueniat gratia esiis aci consentiet, secus si sussicienti. Et haec vi formae est bona . si Sol luceat dies est: quia non potest saluo Antecedente, non poni consequens. Haec vero falsia est vi formae, & illationis , si Petrus accedat ad domum Pontificis, Christum negabit: quia saluo Antecedente, potuit non sequi negatio Christi. Probatur secunda pars minoris primi Argumenti , qua . asserebamus, scientiam mediam nihil inseruire ad cognitionem veritatis extremorum , seu euentus futuri, posita
conditione: quia huiusmogi propositio, vel est in materia necessaria, & haec ad scientiam simplicis intelligentiae pertinet: vel est in materia contingenti , siue disparata sit. sue connexionem significet causae cum effectu liberam de fallibi emo: Atqui huiusimodi propositiones seu disiparataeia
seu subordinatae, non possunt certo cognosci inconsulta voluntate diuina : Ergo non cadunt sub scientia media ,
rua: siapponitu cesse independens a decreto Dei actuali Meterminato , de si quod inuoluat, est possibile & indisse
219쪽
Probatur Minor: non potest haberi certior cognitici huiusnodi futuroru in , quam firma sit connexio extre morum , seu dependentia Consequentis ab Antecedente rquandoquidem nulla causa aduocata extrinseca, est tota ratio veritatis & infallibilitatis , quae potest inesse cognitioni maxime si conditio natae maneant, nec a futuri ad .
praesentis statum transeant:ὶ Atqui huiusmodi propolitionibus hypotheticis de futuro in materia contingenti disparata, vel iuncta connexione fallibili, non inest, ut ex ipsis terminis patet, huiusmodi connexio infallibilis: Ergo est impossibile certo cognosci ex vi formae aut materiae, nisi causa extrinseca in Qbsidium advocetur.
Eiusdem Argumenti vis magis expenditur.
HV1 vs Argumenti tanta est vis, ut Aduersarij-gantur lateri, pro cognoscendis conditionatis disparatis eiT necessaria deereta absoluta quoad Deum, Mconditionata, quoad obiectiun r ita Arriibal &Alarcon. qui addunt, nullum dari decretum illius generis sine pro millione, reuelatione, Sc aliquo effectu temporali , sicut . Regum I 3. cum Elis eus dicit Dei nomine Regi Ioas : si 'peri ubilles quinquias, aut sexies tersem; percussisses Syriam inque ad consummationem. Volunt itaque a ctum promissionis annexum decreto, sine quo non potuisset esse Certa cognitio congeminatae Victoriae iuxta numerum ut m , quibus terram percussisset. Sed grauiter conqueritur idem Alarcon, quod plures Societatis admittant in Deo stientiam huiusinodi conditionatorum vi decreti ἡ quorum numero est Ruis: quia timet, nec immeritδ, ruinam scientiae mediae . & reuera si certa sit cognitio copulatorum per connexionem causae fallibilis, certa omnino erit per meram praesentiam , & concomitantiam. Ideo enit on possunt cognosti dIsparata , quia non habent aptam connexionem ad stientiam fulciendam ex se, Iicet ex eventu, si ad hoc inseruire posset, reuera haberent, non minus quam connexa conditio ra: quia posito uno extaemo. iterum est,uel non est,
220쪽
Vnde distinguere possumus tria genera futurorum, a sollita , conditionata, disparata: & inter haec duo exer i ma collocare possiimus conditionata, quae habent connexionem cauta & effectus, sed fallibilem & liberam. Quaero igitur, an haec futura omnia a Deo cognoscantur, inconsulta sita voluntate, cum possibili deereto ad verumlibet indifferente, vel nulla, vel quaedam, alia minimὸ Si primum Respondeant Aduersiari j: destruunt scientiam
mediam , cuius in hoc vis est posita, ut cognoscat sutura, voluntate inconssilia. Si dicant secundum: aperte repugnant fidei & rationi, & vix quidquam potest cum utraque magis pugnare, quam si admittas futurorum nulla, egere voluntate, ut sint vera & certa, id est, esse futura determinate,voluntate diuina ad utrumvis indifferenti. Si vero tertium eligast tibi assignanda sunt ea futura, quae certo sint scita sine decreto Dei, quo tamen alia egeant Quam enim huius differentiae rationem dabis 3 Si dicas habere huiusmodi futura aliquam connexionem Antecedentis cum consequenti: Esto, cum illa sit fallibilis , qu Ratione poterit esse fundamentum certar & infallibilis c gnitionis Si recurras ad euentum, quia ita continget e praetet quod apertὸ petis principium ι Vrget exemplum. aliorum
fui rorum , quae ex concessis, non possunt certo cogno- fc ,inconsilita voluntate, quamvis si euentus futurus postset ad illam certitudinem inseruire, perinde adesset illis. atque futuris connex s vinculo causalitatis filii bilis.', Praeterea dissicultas insuperabilis hic est unde cognoscatur ille euentus : & Aduersarij putant se omnino illam profligare, si respondeant ex illo euentu, cum alertissima petitione principis. Nam quod est ratio euentum cognoscendi ex vi cauta, debet este quid prius illo ue euentus at tem non distinguitur a se ipso: Ergo aliunde quaerenda. est, & cum non possit repeti,neque a re ipsa cognostenda, . neque a causis intrinsecis, o aino est recurrerulum ad extrinsecam, ad primam, seu ad decretum liberum Dei. Et si ad inuidiam Aduers ij dicant, nos confingere praedestinationes ad peccata; nos c9ntra reponimus rem no
minus inuidiosam di si omnia suurra sciantur inconssilia Dei voluntate ex nobis, ita peragentur illa inditarenter,