장음표시 사용
221쪽
Ex dictis manife qatur mens Thomstam, de hae
controuersia, vindicatur Ioannes a .S. Thoma a censura , ct refelluntur Responsiones ad Argumentum. MI R v M est, quot & quanta illustrentur hac propciositionum hypotheticarum interpretatione. Hinc ei im eruitur primo concors mens Thomistarum in hac Controuersia: quamvis ehim Cabrera,Ledesma, ZumeIVid 'ntiir recedere a communi sententia, & quam Deo omnes concedunt, negare notitiam futurorum condi tionatorum eertam : tamen si inquiramus, quo sensu sine locuti, ab aliis non disienthini. Duo enim tantum volebant: hanc certam scientiam peccati Petri, si illum tenteeancilla ι aut conuersionis, si iespiciatur a Christo , non haberi, neque ex vi illationis , neque ex connexione Antecedentis cum Consequenti, ex qua ad summum proba bilis poterat colligi: sed non negabant baberi aliunde post se a causa extrinseca, nempe a decretis conditionatis,quae non admittebant de omnibus combinationibus possibi lium futurorum : sed de his tantum quorum mentio fit Ma Scriptura, vel quae forent necessaria ad huius uniuersi gubornationem. Addebant praeterea, si decreta de his conditionatis constituantur, ea non cognosti conditiona- sed absolute : quia videntur in decreto presenti. Cognitio autem metienda est ex medio : & cum decretum nutus cognitionis sit praesei 1s , censebant huiusmodi cu-gnitionem habere rationem visionis. PARAGRAPH v. PRIMVs. .
Sefenditur Ioannes a S. Thomast respoηsiones ad
eius Argumenta refelluntur. HAc nuda declaratione refelluntur quae obijciuntur Iomni . S. Thoma, illum conqueri immerito con-
222쪽
gumentis inuitos , tu reluctantes , tandem coactos conis cedere Deo huiusmodi futurorum condulo natorum cer- am notitiam : nam praeter quod non est tanta vis huius
modi Argumentorum , Ut id conficiant in uincibiliter, nec se illis conuictos credant Curiel, & Typhano, qui negant posci futura huiusimodi cognosci certo; reuera Thomiliae, quorum verba referuntur, non alio sensu locuti sent, quam quo illos sumus interpretati.
Sed ex iissiem sundamentis multa possunt iustius reprehendi , de validius refelli, quae diuersis Disputationum locis traduntur, maxime responsiones ad Argumenta Tui I
sij & Ioannis a S. Thoma. Cu)ia enim primum quaerit an detur propositio hypothetica in Aillibili ter nota, &non necessario vera, loquitur ad sensium omnium Dialecticorum , qui de hypotheticis hanc statuunt regulam , aut ne- cestario veras, aut omnino falsas: quia vel habent verita teiri, Si infallibilitatem ex vi illationis, vel non habent: si secundum dicas , fiant necessario falsiae, sicut interpretatione illius. regulae demonstratum est: vel habent huius. modi veritatem ex principiis intrinsecis, nullo extrinseco
aduocato, vel recurris ad causam extrinsecam, nempe voluntatem diuinam , quae in se in Dillibilis, seruat tamen rerum contingentiam & libertatem. Si asseras primum iconcedis connexionem huiusmodi conditionalium esse in fallibilem , nec posse impediri ι ac proinde ex re ei it necessaria. Si dicas alterum, assentiris sentetulae nostrae, quam impugnas. Indet etiam resellitur altera responsio ad idem Argumentum Tuuisij, & apertior ad Ioannem a S. Thoma. Dicit enim huiusmodi propositiones hypotheticas vi quarum cognoscitur certo conditionatum futurum , fieri supponen to , & nihil asserendo quia non dicit, rit, sed et set posito Antecedenti: Atqui hoc pertinet ad propositio hes hypotheticas veras ratione illationis, iuxta alteram legem Dialecticorum explicatam , quae reuera non 'habet locum in hypotheticis liberis. Haec quidem est vera , si homo esset equus, hinniret; quia nisil asserit, sed
ponit Antecedens; quo constituto, non potest non qui Consequens : aDea regula non potest adhiberi condi-riona s liberi si si Petrus accederet ad domum Pontificis.
223쪽
Christum negaret: vi enim falsic sit propositio, satis est accessu Petri ad domum Pontificis tacto, posse Christi negationem non sequi: Ergo' ex huiusmodi conditi natis ita explicatis ab Aduertario, nulla potest habeti cognitio. , Nam si quae ex illa hypothetica hauriatur; ex quo caPite prouenit Θ Non a forma, & illatione, quae vim non habet , nisi propositiones sint res necessariae, & quatum sal-- Antecedente, nequeat separari Consequens,quae lex non habet locum in materia contingenti dc libera. Neque etiam certa illa veritas & notitia niti potest materia
propositioni sibiecta t ea enim duplex est, vel ipsa cauta Iiberae, & contingentis virtus , sed illa ut praeuenit essectum, in utramque partem verti potest, & ad neutram est determinata; Ergo nequit illi inniti veritas, & infaIlibilis notitia. Vel tandem est ipsemet effectus, qui se ipse dicitur cognosti certo futurus: Atqui non potest sine operta petitione principij, ipsetnet statui sibi ratio cognoscendi: quaerimus enim medium in quo cognoscatuc, neque aliud assignant, quam rem ipsam , de qua est qua filo. Vt omittam principiis D. Thomae capitaliter opponi huiusinodi responsionem , cum ubique doceat medium ad rei cognitionem necessarium, debere ipsi cognoscenti adhaerere , sicut prima demonstratione probauimus , α futurum quod sibi ipsi medium constituitur ad cognitio
Addo responsionem ipsam non solum laborare, petitione principij, sed etiam manifesta repugnantia. Nam si euentiis ipse hoc ipso quod contingat aliquando ante
omnem cauta determinationem , quae nedum ab aeterno,
sed etiam vel minimo instanti naturae praeuia sit, certo cognoscibilis est & verus , inconsulta & indifferente Voluntate Dei ad eius futurit; onem ι cur vis cognitionem condirio natorum praelucere & praeire cognostendis abλ- tutis futuris i cum perinde sint verae enuntiationes ac
formari possint 3 In illis formandis autem, nulla nisi gratis singi possit prioritas, aut subordinatio inter absoluta sutura & conditionata 3 Si dicas, prius intellectum distinum serti in livpothetica, quod non possint res exim stere, nisi conditio antecedat: si ita respondeas; iterdinci apertius tuam sententiairi euortis, si velis praeire com
224쪽
eonditionatoruna veritatem dc cognitionem, absolutorum notitiae, quod hic ordo necellarius sit progressui ad existentiam. Sed si attendenda sit ratio progrenus huiusmodi . prids debet cognosci determinatio causae primae M
secundae, quam ipsemet euentus & effectus, cum eius productionem & existentiam antecedat, saltem prius natura: atque ita prius cognoscetur effectus in causa , & in decreto aeterno, quam in se , a quo tamen abhorrent Aduersat ij, quasi ab excidio siuae cauta. Alio etiam Argumento dissicillimo, cuius non potest expectari solutio, Disi cum manifesta petitione principij, inito. Si futurum hoc ipso quod aliquando continget,
ante omnem cauta determinationem habet certam ve-Titatem cognoscibilem; cur negas a nobis , aut Angelis , Cognosci γ Cum enim futurum illud sit finitae veritatis &perfectionis ; cur es h supra omnem captum intelligentiae creatae 3 Si dicas, deesse Angelis species huiusinodi futurorum contingentium; praeter quod illa responsio nulla in , iuxta Vasqueet sententiam, qui Angelis negat species necessiarias ad quamcumque rerum cognitionem , frustra opponitur Argumento : quia rei possibilis , & suturae ea dem est species intelligibilis, quae Angelo inseruit ad cognitionem abstractivam rei absentis & intuitiuam praesentis: & si Angelus nouit res ut possibiles, cur ignorat
ut futuras λSi dicas, huiusinodi futurorum cognitionem nulla prae uia notitia determinationis causae, esse propriam & singularem Deo; hoc ego concedo, sed a te exigo, des mini aliquod Argumentum , quo rem fide certam , propugnem contra impios : iuxta principia D. Thomae, causa est in promptu ι quia futurum liberum cognosci non Potest, nisi in decreto aeterno, dc in coexistentia aeternitatis, quae duo eximia sent Deo. Sed cum nihil horum Patiaris & velis futurum in se certum eside& verum , neque ad illud cognoscenduio requiras cauis aeternae inspemonem, neque in aeternitate realem coexistentiam, sed Obiectitiam tantiIm, quae rebus possibilibus conueniat:
cum aliutiae futurum illud sit limitatae entitatis , cur aa illius notitiam requiris lumen infinitum Cur illam n gas creatis intelligentiis 3 Dum responderis ad hoc Argumentum , expendam alias responsiones ad hanc nostram demonstrationem.
225쪽
Referuntur tres responsiones ad . tertium no Dum
. Argumentum , ct refellitur prima δε δε- cretis possibilibus.
HAc τε Nus prosecuti maus Argumenturia , . quo
euincitura pliori, nullam constare veritatem certam conditionatis liberis, nec de illis posse habeti in fallibilem notitiam . nisi actuali decreto Dei nitatur , quo fietransitus a possiniti ad suturum. Ad hoc Argumentum triplex ad biberi potest solutio. Primam ex Theoptulo attigimus , qui nullo vult opus esse decreto Dei, ad suturorum huiustia odi certam veritatem & notitiam : ad eam enim satis putat esse inspectione, aut comprehensioria actus, quem eliditura. esset voluntas creata, si fingamus nullo Dei ad agendum concursiu indigere. Ita ex Theophilo retulimus superiori Disputatione. Sed dum hane primam responsionem paulo attentiiIs Perpendo. venit mihi in mentem dictum illius Hispani'. qui inspecta mole, magnificentia templi D. Laurentio Sacri, de Hieronymitarum Monasterij . quam infinitis sumptibus exstruxit Rex Catholicus Philippus II. voti reus, post victoriam ad S. Quintinum die Festo D. Laurentij de Gallis reportatam, quasi attonitus exclamauit , horrendum fuissb periculum , cuius euadendi cauS . tam grandi Sacramento se rex astrii xerit. Ita de hac prima Theophili resiponsione censeo : nisi causam suam grauissi-mὸ periclitari, ac pene desperatam sensisset, numquam instar Curiij pro salute publica se in profundam abullum P rncipitem dedit lat. Nam preter multa quae obiecimus; quid dictarii; eiset, si adhue viueret Theophilus , ad Argumentum desperationibus supernaturalibus 3 Respoia deret-ne, eas cognosci certo suturas, etiam si fingamus nullo Dei a. lifiminio egere, quasi se la & vi naturali pDssit voluntas prorumpere in operationes cuiuscumques it generis etiam supernaturalis. Hic reiecta prima responsione , duae tent'ntur', &vbique occurrant com Munes aliis, ad cognitionem saturo'
226쪽
rum conditio natorum, nec concursuiri Des , neque decretum ultu in actuale requiri; sed sum cere suspensa, siue cotiditio nata principio & obiecto , id est , quae actu non sunt, sed tantum possibilia; se ii q'arsorem sub apposita condirione, quae pendet, ac suspen Li est,ac proinde & ob- , lecti existentiam , & decreti omnino ispensam habet. Vel secundo, si quod actu decretum insit Deo, in disterens
omnino esse, determinandum a creatura cui se accingit, vel adiungit eo consilio, ut eat quocumque vocarit,& ad
st quocumque vires intenderit. His duabus solutionibus de 4ecretis utrinque sulpensis, vel indifferentibus, ex- .cipiunt & putant se onmia nostra Argumenta infringere. Sed primam solutioncm hoc Paragrapho expendemus. d ad primum caput attinet, nitalia occupata sene. si perioribus Paragraphis, hic Elum recolenda. Triplicem distinximus decretorum Dei statum de rebus suturis: priuius est mere possibilium , quae suspensa maneret principio & fine , seu obiecto & potentia , id est , quae nec actu dantur, nec sunt de re absolute futura : in altero extremo, utrinque absbluta , id 'est, quae actu insulis Deo de re,cuius est certus euentus : medio statu suill absoluta , quoad potentiam a qua eliciuntur; sed suspensa sunt ratione tei volitae, quae non est re ipsa futura, sed conditionate , id est,
esset aut erit,inisi desit conditio , quae tamen non appiane. Iur. Futurorum veritatem & notitiam, nos volumus decretorum statum sequi, ut si possibilis sit tantum nitu titio, simile illi decretum respondeat, id est, mere possibile : si
vero si conditio nate , aut absoluta sutura, praereqturae decretum eiusdem actualitatisἰ, id est, vel undequaque ab-1blutum principio & fine,vel saltem absolutum quoad potentiam , quod insit illi, & quo reuera velit rem determinate futuram sub condition Quamvis explanatio ipsius controuersiae, & collatio decretorum cum rebus constituendis , nostram peta sententiam euincat, & possit esse demonstrationis loco, mirumtamen est , quam alieni sint ab illa rectatiores , cluantum a decretis quoad potentiam absolutis, & suspensis quoad obiectum abh'orream. VasqueZ, Molina, illa in totum abjiciunt ,& contendunt esse a Scripturae sensu, & verbis a Dei prouidentia, a mente Pathum omnino aliena, & cum libertate nostra pugarare.
227쪽
' 10o DI spvTATIO II. sEcΥ. .I. PauIo moderatius agunt Suares, & Arrubal , agnoscunt huiusmodi decreta conditionata in Scriptura extare, sed ab illis nolunt repeti certam Veritatem , & notitiam quo rumcumque conditionatorum, nisi sermo sit de disparatis, quale est illud 4. Regum capite r3. si percessisser quin
quies de sexies. Sed iam demonitrauimus, vel nullias moturi conditionati, vel omnium suturorum, siue sint disparata, siue absoluta, notitiam & certam veritatem Penderς a decretis: &frustra Aduersarios quaerere aliquod di crimen absolutorum a conditionatis, &ex istis inter dispa rara,&connexa illatione causalitatis fallibilis r qitae cinnnequeat esse ratio certae Veritatis, confugiendum est illis ad contradictoriarum legem de futuris , quae requirat alteram determinate veram: id vero de omnibus futurorum genetibus sine decreto perinde obtinet, Vel omnia vel nulla cognosci: & cum secundum non fuerint hactenus ausi Recentiores defendere, nempe nulla futura etiam a Glo Deo implenda, egere Dei decreto actuali, ut vera sint Se, scita ι non ideo quo sundamento excipiant ab huiusmodi regula, seu necessitate decreti actualis, veritatem & no titia ri futurorum conditionatorum, quae aliquo nexu probabili tantum & salsibili, eausae & effectus connectuntur. p ARAGRAPHvs TERTIVS. , '
Probatur esse in Deo decreta conditionata ex τσα iantate Dei Antecedento,
SED hoc argumento comniunt quasi grauissimo causae praeiudicio muniti, r mmccuratius expendamus cum Ioanne a S. Thoma hic Atticulo 1. de voluntate Dei Disputat Articulo . ubi profundissime explicat. & valida defendit huiusimodi decreta conditionata: & totius dii- putationis summam ad rem nostram possumus adhibere, Vel negas a decretis actu positis,&quoad euentum suspe sis, repeti debere certam conditio natorum veritatem dc notitiam, quod noua sint,nec Vllo Scripturae loco extent. quod impossibilia, quod otiosa, quod ad gubernationem Lerum inutilia, quod noxia .libertati: Λἰ qui haec omni
228쪽
sunt salsa, ut multis probat Ioannes a S. Thoma. - Nam imprimis nihil in Scriptura frequentius ; illa Dei voluntate , quam vocant Antecedeptem de salute omnium hominum , aut pactis , aut promissis Deide. re-hus sub conditione futuris, numquam implendis; qua-Ita sent prope infinita, ut voluntas Dei conferentii ponetis fidae institiam originalem, si illorum parens , MCaput obediat praecepto diuino : quale fuit etiam pactum cum Davide initum, seruandi perpetuo regnum haereditarium eius Filiis, si Patris pietatem imitarentur : qualis etiam fuit voluntas Patris aeterni, mittendi Filio legiones Angelorum . si rogaretur. Atqui huiusmodi pacta,& promissiones continent decretum Dei ab lutum, quoad actiam seu actuale , cum conditione obiecti non. apponenda : Ergo reipsa dantur huiufinodi decreta, nec fingenda sint tantum possibilia. Minor probatur exemplis allatis r nam ex D.Thoma I. distin cf. 6. quaest.
T. art. I. Certum est , voluntatem Antecedentem esse conditio natam , nec ullam voluntatis imperfectionem , sed tantum rei volitae inuoluere ; quod non sumatur cum omnibus circunstantiis necessariis ad rectum ordinem in salutem. Et praeterea voluntas Antecedens distinguituta voluntate signi, quod insit Deo formaliter & propriὸ,
ista vero sit metapnorica : at voluntas beneplaciti texD. Thoma quaeli. 23. de veritat. arti c. 3. diuiditur in vo-Iuntatem Antecedentem & Consequentem : Ergo vo- Iunias Antecedens, seu conditionata de salute omnium hominum futura conditionate , non. ab latὸ, formaliter inest Deo. Ad confirmationem ex hoc primo exemplo pertinet, quod dicit idem Auctor Articulo 1. unte solutionem Argumentorum contra Nauaretam, qui Voluntatem Anteis cedentem Rc ex illa, cognitionem docet virtualiter in-esib Deo, sicut cognitionem nostram discursuam, & notat huius auctoris aequivocationem ex eo ortam, quod non distinxerit inter cognitionem virtualem quoad cognoscentem , & quoad obieetum cognitum: priori genere eminentiae , inest Deo formatismoster distursus, secundo Vero genere eminentiae, oportet inesse Deo certam cognitionem futurorum , haustam ex formati v
luntate antecedente: nisi velit Nauareta, cognosci a Deo
229쪽
huiusmodi futura , ante omne decretum Dei Armate, quod omnind respit scientiam mediam recentiorum a nostra doctrina alienissimam.
Probatur eadem Minor a pactis ς & promissis diuinis cum primo homine & Dauitae. Certum enim est illis exprimi voluntatem internam Dei paciscentis, se impleturum quae promittit e si adsit conditio appotita : & hoc ip- sim urget auctor Articulo secundo vel bis Christi ad Petrum Matthaei 16. Quibus Christus asserit exhibiturum Patrem legiones Angelorum , si rogetur a Filio. Vnde infert exhibitionem illam , eo momento quo a Christo asserebatur, non solum fuiste praevisam a Patre, sed etiam volitam: tum quia dictum illud Filij probatur a Patre de sutura exhibitioine ι Ergo reuerae illam volebat id enim est velle, quam ζbi reipiis placere 3 Tum quia si pos 'sbile tantsim esset illud decretum demittendis Angelis, voluntas erat indifferens & suspensa : quomodo erilo ce ta & firma fuit exhibitio , & a Christo asserta ut indubitata 3 Ad hoc Argumentum pertinet illud, quod fusius prosequitur Disiputat. s. Artic. 7. Rum. s. si nulla inerat Deo
voluntas exhibendi legiora es Angelorum, Vel manebat voluntas diuina omnino si sipensa, vel det minara, quod, emissa precatione fit ij decerneret se missurum Angelos si dicas secundum, jam habemus decretum actuale noui ossibile: si vero 'primum asseras;sicut voluntas manet om nino siuspensa & in determinata, curvis effectum magis certo determinatum, quam ipsam mei causam 3 Ergo vel utrimque est suspenso,& indifferentia, vel resbluenda est Yoluntas diuina per actuale decretum.
V quis Responsis praecipue ex D. Auguinno
impugnatur . . in AD haec omnia responderi potest cum vasque, co
uinci decreta Dei de futuris absoluta quoad actiun, sed non magis conferre ad siturorum cognitionem,quam ad possibilium, essentiam nudam maxim ἔ, cum decretum nihil addat praetcr relationem rationis, cuius suadamen-
230쪽
tum sit ipsamet mutatio creaturae , citra Mam nequeae
clari ulluin decretum: & hinc probat impossibilia esse de Creta de condit natis , quia nullam habent mutationem Sed contra hanc responsionem tria oppono : primo es.ficaciter refelli prima demonstiatione, qua probarum est futura non posse cognosti, nisi medio decreto, sicut nee possibilia, nisi cognita essetitia ut causa. Secundo apertὸ repugnat Augustino multis locis, potissimum de Prae destinatione Capite decimo nono ubi certam de futu-xis , dc promissis, notitiam repetit a praedestinatione.&decreto Dei: nam Capite decimo agens de promissione facta Abraham , Patrem multarum gentium esse consti tuend um , post multa, haec adiungit. Credidistinens gloriam Deo , quomam qua premisit, potans est, facere. Non πιν praedicere , non init procire 3 nam Fatiena
acta potest pradicere at Me prascire. Sed is poleos e is rare ae per hoc facta non aliena, sed sua. Et septa dise Tat: Non de nostra voiantatii potestate, μή de sua praeristi. atione promist. Et cum haec promissio satia in semine Abrahae , id est, Christo ut Redemptore, pertineat ad eos
omnes quorum est Redemptor, nec tamen salui fient hinc coincludit Ioannes a S. Thoma, illa promissione voluntates condi tioiratas salutis illorum.
Sed eiusdem libri 1. Capite multo apertius, & validiua
eonfirmat nostram de veritate futurorum quorumcumque in decreto sente etiam, & expressis verbis scientiam mediam , quae ante decretum actuale, quodcumque verἡ futurum conditio natὸ cognoscit, a Massiliesibus assertam
referentibus Hilario& Prospero, & ipsiu et Augustini
Epistola 41. confirmatam euertit. Massilienses enim uoia Iebant totam Praedestinationis veritatem , niti praestierioria diuina, qua Deus cogi osceret ante ullum decretum
quidquid futurum esset, & ubi Deum certiorem fecisset,quid futurum esset, si eo tempore & loco praedic retue Euangelium , & quinam essent credituri huic scientiae mediae adiungebant decretum de praedicando Euangelio, &de gratia vocationis conserenda, iis quos praesciebae
ante omne decretum amaale,consensuros, de danda gratia, ex qua infallibiliter sequeretur consensis . & sui eopinioni in speetem fauebat Augustinus illa Epistola quis stione sexta,cum dixit,orasti π voluisse' arara,