장음표시 사용
251쪽
hoc proponit quaesitum Tuissius, an ulla propositio eo: ditionalis sit vera qia e non sit necessaria, non ha reticuiri agit, sed Logicae peritum. Nec valet quod illi vicissim reponitur, an vita propositio absoluta sit vera, quae non sit necessaria , neque enim ab absolutis bona et consecutio ad conditionatas , cum ista rum veritas in illatione posita sit, quae non patitur saluum Antecedens sublato Consequente. Alia vero est ratio propositionis absolutae, quam nihil vetat veram esse veritate varsabili ut diximus, de quacumque re contingente vere dici non esse futurum , quandiu suspensae sunt, aut Concipiuntur illius causae. Quare cum Aduersarij omnes de futuris contingentibus, & liberis propositiones conditio natas veras esse deterutinate volunt, ut hanc, si Petrus accedat ad domum Pontificis Christum negabit: euertunt regulam Mox explicatan', ex qua falis sunt omnes huiusmodi propositiones, quibus iungitur Andecedens Consequenti vinculo fallibili, id est, quod dissolui
possit; saluo , & vero Antecedenti: ita vero est, cum Petrus potuerit adire domum Pontificis, nec tamen Chri-
sum negare. . 'Sed dices veram esse hypotheticam, stippositione facta, quod Cli istum sit negaturus. Sed quaero. Undenam habeas , aut repetas illam suppostionem negationis futurae, accessii facto ad domum Pontificis, quandiu concipis omnium causarum a prima ad ultimam suspensionem γRespondebis i stppositionem illam repeti a sit spensione tollenda: sed iterum quaero undenam silpponas susipen- sonem tollendam. Nihil aliud superesse video, quam fi, a seipsa dicas : ut aperta petitione principii, contendas futurum a se ipὶ futurum, & ex mera sappositione sui ipsius: neque enim peti potest consequens negatio ab accessu antecedente, ut vera sit hypodhetica; quandoquidem potest accessus stare cum consessione, perinde aQcuin negatsone Christi, & si velis necessiarium esse ex sul Positione, quia erit, idem probas peti idem. Vel enim/ Oritur ex suppositione antecedentis accessiis praecise, Vel ex suppositione negationis adiuncti , si hoc secundum asseras, affers pro 'caula quaestionem: si primum dicas rErgo accessus secundum se necessario infert aetrum libe-
dc cum careat huiusmodi Λntecedenx tribus dotibus,
252쪽
quas inelle dicimus praescientiae diuinae, eamque velis conciliare libertatem, & contingentiam actuum nostrorum ita fallibili veritate, huiusmodi causa antecedens omnimodam necessitatem inducet. Ex his omnibus patet scientiae mediar Argumenta omnia a priori, ad Vitam tandem, suppositionem futuritionis fi stitiam reuocari, qua tamen solidiora omnium fundamenta scientiarum conuellantur.
Ex dictis defenduntur primum Argumenta a priori Ioannis a Sancto Thoma contra scientiam
NI H it verius quam quod asserit Ioannes a S Thoma, nullum dari vere futurum contingens & libe-Tum ,. etiam conditionatum i quod aliqua tui parte nota sit absolutum , & nitatur re aliqua praesenti, qualis est deperini natio causarurti secundarum ad effectus futuri productionem : ea vero si sit libera, & contingens, nequit esse sine absoluto, quoad' potentiam , decreto praesenti Dei, in quo cognoscatur veritas illius suturi. Hoc probat Ioannes a S. Tno. Art. . ratione profundissima a priori, quam Vt propugnem, & urgeam contra respqnsiones, quibus infringitur, ad hanc sermam revoco. Futura conditionata,qualia exstant in Scriptura de con uersione Tyriorum, factis apud ipsu miraculis, quae edita fuerant apud Iudaeos , de proditione Dauidis a Ceiletis facienda, si apud ipsbs moratetur dum Salii accessisset,& alia id genus futurorum conditionatorum, habent Feritatem certam scitam a Deo, quae ad liberorum ordinem. pertineat, didistinguatur a veritate, quae inest huiusmodi rebus, ut pure possibilibus, aut ut futuris sub disiunctione. Hoc multis Argumentis pluries repetitis probat Ioannes a S. Tholma , qui inquit,proditio a Ceilitis fa- cienda, est quaedam Veritas, quae potuit non afluenire, tamen reipsa est, cuius oppositum falsum est : Atqui huiusmodi veritatis ut liberae, & disinistata veritate possibi itatis ut suturitionis disiunctivae, nulla potest dari vera
causa, nisi actuale decretum Dei absolutauri quoad ρο-
253쪽
. tentiam, conditionatum quoad obiectum: Ergo illud suturum non potest cognosci ut verum,nisi in decreto actuali, ac proinde est excludenda scientia media, ad hoc in- . ducta, ut ante decretum actuale cognoscatur huiusmodi futurum. Consequentia est euidens. Tota disputatio vertitur in minorem propositionem probandam,quam sic confirmo: Causa veritatis quae conditio nato inest, ut distinctae ab aliis designatis, non po-tcst i Ise quid commune ad veritatem postibilis, vel diseiuncti vh futuri ., neque etiam quid posterius ipsa veritate r Atqui nisi dependeat a decreto actuali explicato, Mad illud confugiamus , quidquid reliquorum affertur ab Aduersariis, est quia commune ad veritatem p0stibissis, de fututi disiunmuE: Ergo sublato actuali decreto, nihil est in Deo a quo huiusmodi veritas oriri , possit, ac proinde est verissimum, negato decreto actuali a quo dependeat huiusmodi veritas, nasci illud quod deduxit Ioan .
a Sancto Thoma. Horridum in tota Neolorus ει Philosophia . Lini ab sem statum .is creaturis , articipab. Iem a Deo, ta ab abrus etias attributo. Maior est eui - ' .dens, nam quod est multis comm pne, nequit esse causa determinationis qua diuersa sent di multo minus quod est posterius, potest esse causa prioris . , Minor non potest euidentius probari, quam relatis res- ponsionibus ad Argumentum Ioannis a sancto Thoma, quae nihil prorses ex Deo afferunt excluso decreto, quod Non sit commune aut posterius. Primum declaratur optimὸ Di utatione quarta, Num. si. Defacto est possibi- le Dauidem in Cei'n manere, Salilem aduentare , Deum ordinariam habere circa Ceilitarum voluntatem, in illo 3 rerum occursia prouidentiam. Item de facto est impossi bile, ' ex illa livnothesi seouantur 1. opposita contradictoria, cuiusmodi sint traditio Dauidis, & non traditio, necessitas autem est ut sequatur alterutrum. Hactenus verba responsionis. quae explicant veritatem possibilis
traditionis , & Rrurae . etiam sub disiunctione : sed ut si veritas distincta ab iis duabus, res tiansferenda est ad alium statum, &postquam ambo sequi non possum', &alterutrum disiunctive necessario sequitur , statuendum est alterum illorum determinatὸ, nempe traditio aut non'
ιδditio: quoad causam primam, &propriian huiusv ia '
254쪽
TERT iv M PRINCIPIUM A PRIORI. 1 I tatis , seu traditionis futurae; contendimus Argumeliaci Ioannis a S. Thoma. dari illud horridum in Theologia .riempe statum illum suturi determinate distinctum a pota sibilis, aut futuri disiunctivestatus, cui nihil in Deo res Pondeat, a quo efficiatur aut quod participet. ro enim quid sit illud: vel est decretum Deo possibile , quod sit habiturus , posita tali conditione coq-
currendi indifferenter, prout creatae voluntati placuerit; vel est decretum actuale secutum praeuisum consensuiri Creatae voluntatis. Primum est quid commune ad veritatem possibilis, &-uri disiunctive : Ergo noni est propria, & prima huius rueritatis causa. Secundum etiam minus est verisimile, nulla enim ratione potest veritas illa participata futuri, determinate in id refundi, quod est posterius: Atqui ex te decretum Dei actuale, est posterius veritate consensus causae secundae : Ergo non est illius causa prima. ac proinde ex his omnibus consurgit consecutio quam susceperat probandam Ioannes a S. Thoma, Vt immerito dicatur non videri prosas blatem huius consequentia, nee fatis diressam hane ratiocinarionem . quasi dolescar .n Argumeutum idoneum , facile fors d inrita Aonia isti distinctam adh/bere solunonem. Ne igitur detur locus de nobis expostulandi, hac sorma propono Argumentum. Distinctae veritatis suturi conditionati determinate assignanda est caussa prima, &propria ex Deo, quam participetr Atqui huiitimodi causa nequit esse decretum possibile indifferens, quia est comune ad veritatem possibilis, & suturi dis unctive ι neque etiam decretum actuale posterius, pendens a praeuisione futuri consensius cauta secundae & voluntatis creatae: Ergo est Te rrendunt ad actuale decretum prius praedefinitiuum futuri, quod sit causa prima propria illius veritatis ac fundamentum & veluti causa sormalis, & essiciens futurae rei, eo prorsus modo quo omnipotentia diuina , si cum causis secundis velit concurrere, est mndamentum & cauissa essiciens, ac quasi sermalis , demonstrationis possibili ratis rei & futuritionis , etiam sub disiunctione, ut eleganter explicant Salmanticenses Disput. 7. de Scientia
Non expendo singulas responsionum partes, quia satis refellunt hia coa uni ratione, bis additis quae supra
255쪽
dixi inus de regulis ex Logica Constitutis, maximὰ de Propositionibus. hypotheticis, ex quibus constat veras esse huiusinodi propontiones vi illationis, non assertionis: quia supponunt non asserunt & s supponant aliquod Ante tecedens quod verum est e possit, sublato Consequenti,
Vnde patet non stare hanc responsionem. ut Deus cognoscat futurum determinate debet illi constare de suo 'decaelo , Iavρonendo inquiunt non asse/endo. Si ita sit, quaero an posito illo decreto possit non esIe consequens. Vel non possit 3 Si primum dicas assentiris nobis, qui volumus ex decreto infallibili consequi effectum: si pri naum dicas: Ergo falsa erit pro prositio hypothetica , qua pdoquidem inter falsas reponitur, cuiuscumque Antecedens verum eine potest, falso, & iublato consequenti: Atqui posito decreto indifferenti,&possibili, nulla est deterani natio ad rein futuram potius quam non futurana; Ergo illa propositio hypothetica inuolues decretum indisserens, quae rem suturam allerit, est falsa , aut ad minus non est vera, nec cognoscibilis ex vi decreti indifferentis , quod antecedit, vel actualis quod sequitur veritatem suturi.
Defenditur alterum Argumentum a priori repetitum ab obiecto scientia media .HAEc de primo Argumento .cui lucem, & vires addit
secundum, , id vero ita se habet. Cum scientia media sit speculatiua , cui futurum ut proprium obiectum debeat praeire, & pr.elucere i ac proinde illud noste oportet, cum omni genere influxus, seu causae primae, &.secundae ad eius producti ovem necessarij; & cum omnes huius scientiae defensores rei j ciant modum sita gula em Theophili supra resutatuin obiectum huius scientiae coth, tuentis actuita voluntatis creatae,ab illa profluentem quasi 'a sola, & nullius concursus diuini egeat; necessarib illud futurum debet aliquod Des decretum inuoluere, eiusquo concursum: id vero tribus modis potest inteIligi, primum si cum Suare, & Molina, offeramus deactum Dei
256쪽
possibile concipi ut praeuitim ad adium, indifferens tamen ad illius productionem, aut suspesio tum de terminandum a causa secunda : secundo si cum Vasqueet Arrubal,& aliis,
concipiamus decretum Dei absolutum mere concomitans ,& constitutum , ut isti audiores volunt, extrinseca
causalitate: vel tertio denique, si statuamus decretum illud me io modo, praeuium , & determinatiuum actus, Scmodi, seu libertatis, &. contingentiae : Atqui decretum ad futurorum cognitionem , &, existentiam, non potest explicari nisi tertio genere decretorum: Ergo duo priora inutilia sunt,& inepta ad futurorum cognitionem, ac proinde ex illis non potest constitui obietium scientiae
Huius Argumenti vis maxima est, & licet nequeat hic
exacte tractari; urgebo tamen quantum exigit nostra
asta Disputatio. Et inprimis, constat Recentiores,in hoc constituendo obiecto, plusquam verbis differre; quandoquidem quidam nullum volunt inuolui decretum Dei, aut Concursum , alij exigunt praeuium indifferens, alij absolutum mere concomitans. Sed secunda sententia, & resia Ponsio ubique nostro Argumento opponitur. Cum enimo bijcit Ioannes a S. Thoma non alia ratione produci ilia lud futurum quam per decretum quod placeat,ac proinde, quod actu Deo insiti distinguunt decretum illud; et si Deo placeat,esse tamen possibile& indictrens quia placet complacentia non libera,sed necessari , quae perinὸe pertineae ad hoc decretum,& ad oppositum: placet enim Deo quod
hoc possit decernere, & contra rium, sed inde sequitur eui denter quod inserebamus, horridum, dari aliquam veritatem liberam cuius prima determinatio & participatio repeti nequeat ab ulla perfectione increata. Neque enim reuocari potest ad decretum illud indifferens, & placens ne-CesIaria complacentia, ut ad primam causam : nam liberum creatum debet eiusdem generis perfectionem increatam habere, quae illi respondeat, qualis esse nequit decretum indifferens, placens complacentia necessaria. Dices illi esse addendum aliud nempe hypothesim concursus indifferenter oblati, qua data, sequitur futuri veritas scibilis, &scita a Deo, sed iterum quaero, quaesit prima huius hypothesis causa , concursius indi Terenter oblati λ Respondent iion aliunde quaerendam esse , sed illa i
257쪽
mel data eonse qui infallibiliter futurum , sed cantra hane' solutionem inuincibiliter urget primum Argumen tym. Dcterminatio futuri nequit esse a ratione communi ad possibile,ad suturum,& non futurum : Atqui oblatio conia cursius indifferentis est necessaria ad haec omnia, & si denegaretur a Deo, futurum illud non esset postibile , neque futurum : Ergo prima ratio liberi determinate, a nulla Perfectione increata repetitur. Deinde ab illo est primum actuale liberum , quod determinat indifferentiam 'causa- lrum ad utrumlibet: Atqui huiusmodi indifferentia de- terminatura causa Σ. quia Deus paratus est concurrere. l
His omnibus adde , inchedibile videri minus actualita- ηtis inesse rei participatae, quam participanti , nam ponsibilitas creaturatum est ab achinali omnipotentia Deir Atqui veritas futuri plus habet actualitatis , quam decretum Dei , quia illa est actu scibilis, & seita, imo est ob-l iectum formale diuinae cognitionis, quia ut habetur Dic, put. 4. Num. 6I. nulla ess ratio sciendi futurum potist quam illud, quia futura libera siue absoluta, siue cotiditio nata , nihil habent quod ipsis sit ratio ut determinatδ videantur, ideoque videri dicuntur in illa sita praesentia, quae est in ipsis res cognita, & ratio cognoscendi: decretum autem est tantum mere possibile: Ergo plus habet actualitatis veritas futuri conditionati, quod pertinet ad genus liberi, quam decretum quod manet in genere pota, sibilium, ac proinde aperta est repugnantia , a decreto possibili determinari futurum illuae liberum. lHinc defenditur prima probatio: Ioannis a S. Thoma r - . non potesta concursu Dei cum suspensione, & indeterminatione explicato causa Σ. determinari, ut euidens est.& concedunt Aduersarij ι neque etiam potest concursiis Dei ina indeterminatus perfici, & determinari a causa Σοῦ illa iam nota esset Deus causa uniuersalissima , & prima, esineret enim esse prima in cirdi e ad illum actum degradum, ad quem exspectaret determinationem, &ad illum ut praeuisum futurum ex vi cause secundae deterini- minantis primam ι se haberet ut causa coeco modo agens. Prςter cuius intentionem accideret casu effectus, nec . illum Deus nosset nisi ex eventu, imb etiam cum ali se
periculo concursiun suum 'ustrandi.
258쪽
TERTIUM PRINCIPIUM A PRIORI. 22IHaec omnia declarantur, primo exemplo, si Deus cognostat essectus futuros conditionatos , vel absolutos,
quatenus est paratus cum creatura concurrere concursu
simultaneo , indifferenti ad assensum , dc dissensiam . perinde se habet, ac si quis sagittam iacu ri, aut machinam bellicam vellet displodere per coecos meatus ,) dubius quo tendat, quidue ea via attinnat, nisi per fenestram exerta capite id exploreti aut similis est,inquiunt Salmaticenses,
illi , qui tibi author est ut sedeas, & vi persuasionis in aquPrimo spectatae, nescit certo sessionem tuam; sed illam tam tum cognoscit cum te videt re ipsa sedere, ac proin. de illam tantum nouit ex eventu : Atqui sic Deus ita omnino se habet : neque enim scit consensum suturum ex suo decreto, quandoquidem est indifferens ad assensum,& dissensum , ut vult Suares, vel mere concomitans, ut
aflerunt Vasqueet & alij : Ergo cognoscit tantum ex ipso euentu ,& consensu , qui est sibi ipsi ratio cognoscendi,& res ipsa cognita ι Ergo ex eventu nouit: Ergo praeter intentionem accidit Dei, cum sit indifferens ad assensum& dissensum : Ergo coeco modo agit, quia modus agendi Dei praesupponitur ante scientiam mediam, cum sit speculatiua , ac proinde supponat ad shturae rei cognitionem, & productionem, omnes causarum influxus ad hoc necessiarios, qualis est causae primae. Sed ille agendi modus est per ignorantiam rei futurae, & sngularis, praetes intentionem Dei, cum eo non seratur, nisi influxu indifferenti ad assensum, vel distensium. Confirmant Argumentum Salmaticenses. Iuxta sen- . tentiam defensorum scientiae meὸiar, id quod supponit huiusmodi scientiam, non est necessarib requisitaim ad - existentiam actionis causet secundae; quia haec scientia est apeculativa, ac proinde supponit suum. obiectum , & om nes essentiales dependentias ad illius existentiam requisitas : Ergo cum modus volendi, & agendi primae causae Per consilium , & prudentiam, & intentionem effectiis Particularis, scientiam mediam supponat, hic modus concurrendi non est necessarius ad existentiam huiusmodi
actionum ac proinde sunt distinguendi illi duo modi
concurrendi causae primae cum secundis; Vnus a casu, per ignorantiam sine. consilio , & necessarius omninb : alter
cum deliberatione , sed minime necessarius: quo nihil ab-
259쪽
siirdius dici potest. Ad haec pleraque Argumenta qua habent Salmanti censes illa Disputatione hactenus non occurrit locus, ubi illis respondeatur ι sicut nec etiam alteri Argumento,quod urgent valide Disputationc 7. Numa. . ex sententia Aduersiariorum sequi seviri cognoscere fia- tura conditionata, qua libera sunt, triplici genere cognitionum, quarum una alteram impediat , vel reddat su-
Declaratur: si Deus hoc ipso cognoscat futurum conditionatum , quod ex innata vi, & libertate causiarum, concursu Dei non denegato, esset res futura, & cum certumst res plurimas earum quae futurae erant conditionate, .sransiuisse in futuras absolute t euidens est, praeter cognitionem conditionatam , terminare alteram absolu-'tam. Et cum aliunde, δo priori instanti, quo per scientiatri mediam cognoscebantur, vi decreti possiuilis essent contradictoriae secundum formam absolutam; non potest negari, eo instanti priori ante decretum actitate, suisse cognita in decreto futuro , dc tandem in decreto praesen-' ri: Ergo est admittenda Aduersariis triplex cognitio huiushrodi futurorum,quod videtur absurdum. Ad hoc etiam Argumentum ex Salmairticensibus, nondum occurrit responsio, sicut nec ad istud quod obiicit
Ioannes a S. Thoma, ad finem Art. 4. &superiora con firmat : ita autem habet. Vel Deus cognostit se cooperaturum voluntati creatae, praeuisione consensius ante oblatum influxum indifferentem , vel non praeuiso consensuis primum dicas , incidis in opinionem Theophili, constituentis obiectum scientiae mediae actum causae secundae, perinde scitum , ac si Ξ sola illa penderet; atque . ita labor esset inutilis, in ponendo Dei concursu , praeviso ante humani consensus pharuisionem . si illa responsio bbtineret,ante praeuisum concursum scitum esse consiensium.
Si vero Deus adhibeat concursium, aut praeui fleat se adhibiturum, ante notitiam consensius liberi , temere, &λrtuito adiunget se humanae voluntati, ad eliciendum coninsensum obiiciet enim se periculo irritu faciendi suum concursum. Nccista possunt euitari nisi sibiiciat voluntatem sbi creatam, ut velit, quod ipse decreuerit: atque ita constimetur decretum praedefiniens.
Idque confirmat Axioma apud D. Thomam receptum.
260쪽
Cum duae causae liberae agunt, nec una sit biicitur alteri, Nec anabae uni tertiae, Omnes agunt casti, di fortuito sieiungunt,cum periculo Dii strandi conatus. Ultimo confir- matur eadem ratio. Quocunque modo explicetur Antece- lens, sicientiae mediae siue per decretum obiectum concurrendi & indifferens, siue per decretum absolutum,& mere' Concomptans; euertitur obiectum : Ergo & ipsa perit, cum stare nequeat euersio obiecto. Id vero duo requirit: primo certam , & determinatam veritatem, 2. veritatem liberi ordinis , quae non pertineat ad scientiam simplicis intelligentiae, vel fallem non transeat in propositionem identicam , vel circulum vitiosium : Atqui defensores scientiae mediae alterutram dotem, aut utramque tollunt: Ergo euertunt sciem iam mediam. Probatur Minor. Duobus modis interpretari post imus propositionis hypotheticae Antecedens : S; Deus concurrat,iue ronsensu. Ur-; Vt intelligatur de voluntate concurrendi indisserenter ad assensum,vel dissensum: vel 1. Vt intelligatur de decreto, seu concurse, quoad actum secundum ut est causalitas, de dependentia a Deo. Primo sensis tollit certam Veritatem , 2. transit in sensum pure necessarium , imo identicum & circulum vitiosum : Ergo, authores mediae
scientiae sunt ipsius eueri res. Haec ramma est, & vis Argumenti Ioannis S. Tho. , quo, ait, acriter morderi Aduersarios, ta inde telorum imbrem ingruere , & quamvis velim de rebus magis, quam de verbῖς disceptare, non video tamen ab illo laesam modestiam , aut leges Disputationis : quia reuera illud Argumentum est dissicillitia um, nec tam Argumen, tum dici potest quam germen inexhaustum Argumentorum , ut constabit breui examine probationum, quas annectit , quibus infringuntur , responsiones. Nam si primo sensi interpretemur concursum Dei, id est, voluntatem indifferentem ad cooperandum causis secundis, ' ae ab illis determinandam , certum est, non posse appo ni, ut Antecedens propositionis hypotheticae; unde ve-Tum agnoscarur, ut Consequens consensus friurus, hic enim liabet locum lex Dialecticae, falsam esse hypothesim, cuius Antecedens potest esse verum , falsis Consequenter Atqui salua esse potest voluntas Dei, parata concurrere