장음표시 사용
291쪽
'ex Scriptura Sacra colligi possit de Rentia
med a. CVM una Scripturae authoritate omnes Theologiae
controuersiae contineantur ,& dirimendae sint . n1liiimitum si in hac disputatione grauissima , in eo sibi vindicando patrocinio, toris Viribus contendentium quique hinc & indE nitantur.Hoc praemittendum censeo,duo clinputari, primiIm an detur vlla suturi cuiusque conditionatati, certa notitia r deinde an illa habeatur ante omne decretum ex aliqua suppositione staturae determinationis causarum , pro tibi ingenita libertate , concursii Dei non 'denegato. Vtriusque disputationis causam praebent, qua in Scriptura leguntur a Deo factae reuelationes de futuris. apposita aliqua conditione, quae cum defutura sit, nunquam existent. Inde duplex nascitur controuersia: prima , an ex huiusmodi reuelationibus, euincatur certana sitisse, certoque scitam a Deo huiusmodi rerum, quae reuelantur futurae, veritatem : deinde si hoc primum admittamus , quod nonnulli negant, grauior indὸ emergie disputatio , undgnam adueniat futuris liberis, huiusmodi determinata veritas; cum a seipsis minimὶ habere vi
Vt paucis de utroque capite sensum meum aperiam, se sus toto Articulo confirmandum ι dico verbis expressis nihil horum Scripturam statuere, sed tantum. consecutionibus ex illa hactenus filisse rem agitatam. Qu' vero successu Eo sanὸ, ut salua fide Curiel, Typhanus, de alij negent,certam huiusmodi futuris constare veritatem; licet ne probabilius sentiam cum Thomistis & repentioribus. Q.od ad aliud caput spectat, undἡ huiusmodi r Petendant veritas, dico id ex Scripturae sacrae verbis exia Pressis non esse compertum : si tamen Argumentis ex renore verborum deductis disputemus, nulla verisimili ratione , huiusmodi futuris astrui veritatem certam, semorto decreto actuali. Paucis utrumque experiamur.
292쪽
An ex , Scriptura Sacra necessaris , habeatun futuris quae a Deo sciuntur sub conditione reuelata, cenam inesse veritatem
No s dissentimus ab Adaretariis hac in re: conueni
mus veritatem certam inesse huiusmodi furulis, extant Scripturae verbis reuelata tantum discordes esse Possumus , hac re, quo gradu vera sit assertio si eadem fide veritatem illis velint inesse, qua certum est aliquam huiusinodi reuelationem factam. Nam ut aduemit Ano-'nymus, seu Typhanus ex Societate Theologus , latum est discrimen, inter diuinam scientiam , & reuelationem externam : id enim verum est, dum Deus nobiscum hypothetich loquitur , dum reuelat, non tamen hypotheticὸ certo rei reuelatae assentiri r nec verum est quod Disput. secundae, cap. 3. additur non solum negare Anonymum, hoc suo monito, Deum eo modo cognoscere quo loqui-
tui, sed rem illam cognoscerς , quam loequitur ι quia certissime agnoscit quidquid de illa efferri & sciri potestividet autem semoto decreto, rem in causis secundis probabiliter futuram in se nullam, & nihil esse; & ex illa pr habilitate, quam Deus certo, non probabili assensu consequitur, ut tapids explicatum est Disput. secunda & tertia , potest denuntiari periculum, ex causis secundis imminens iis quos monet, & qui ex se sciscitantur, quid . facto opus sit. Atque ut paucis plurima quae eodem capite obhciun- ltur, validὸ refellamus , duo diligenter amaotanda sunt: primo, sicut omnipotentiae nihiP detrahitur, cum hegas a Deo essici posse, quod fieri repugnat i ita scientiae diuiti nulla fit iniuria, aut imminutio, si dicas, id non attinge-
Te, cui certa veritas desit. At vero multis probatum est, suturis conditionatis, non magis ante decretum sibi conueniens 1 quam futuris absolutis ante smile decretum, certo scibilem auit, scitam a Deo, competere veritatem :quare quidquid ante decreta actualia de huiusmodi futuris
293쪽
PROB. Ex Sc RIn TvRA fingamus: vel nihil retii habent, vel si quod illis conueniat, a scientia simplicis intelligentiae attingitur. . 'Huic obseruationi alteram ex Disputationibus citatis re Iino silmmε necessariam. Cum propositionum hypotheticarum , dc argumentationum unus sit scopus, ut bonutare illationis deducatur mens ad rei illatae assensem et 'es hinc consequitur tres , aut quatuor cognitionum gra-- dus distinguendos, pro vario assensu illationis, & rei illatae. Si contingat euidenter bonitatem illationis, αν Tei deductae veritatem attinsi , assensiis praestitus est necessarius ac scientificus. . Abnoc supremo gradu cognitionis taramε distat secundus, quo illatio, & res illata probabiliter agnostitur, & de utroque iudicium prodit
Iesmidolosum. Inter hos duos gradus extremos duo Hedij sunt constituendi, quorum uno fit assensus cer- tus, & euidens probabilitatis illationis, & rei deductae sermidolosus, oel nullus , quia cohibetur a re prsbabili asesenses metu erroris: atque huius postremi gradus , aut generis iudicium de rebus liberis, εe contingentibus demonstratum est eo loci, Deo conuenire. Hoc enim aliut nihil est, quam nosse euidenter vim rebus insitam, qua Propellant ad sui assensum errori obnoxium , quae in Deum non possit asere. Sed quid prohibet ex illa certissima notitia probabilitatis, reuelare huiusmodi probabilia hominibus,in quorum mentes vim stam possint exercere, ingeneraroe opiniones, quibus ducantur ,& sibi apericu-
His duabus obseruationibus munitis, facile est iudicare/ de his quae toto capite traduntur: Se si quid sententiaeu quam propugnamus obsit, luere & refellere. Primum 'quod refertur ex Iulio Pacio, propositiones topotheticas, non conficere syllogistrios i verissimum est si interpretemur de quarto gradu a nobis constituto, cum cognitaeuidenter probabilitate illationis, assensus cohibetur a re illata, quod notasit compertae, & eiiidentis veritatis, ac si inde assensus nequeat praeberi citra perici metaoris ,
Hinc s.cile est interpretari omnia Scripturae loca, quiabus Deus homines monet de rebus conditionatε futuris, non cereb, de infallibiliter, sed probabilius inspecta caesarum M propensione: Licet enim Deo repugnet,
294쪽
gnita evidenter, probabilitate illationis, rei illatae assentiri , quid vetat illa reuelare hominibus in periculo constitutis, imo illos ad opinionem, & metum naalorum qua imminent inducere, ut sibi caueant, & consulant Et nosolutio fatis facit omnibus fere locis ex Scriptura pro scien
Potest alia singularis responsio desumi ex tertio graduui ad locum Matthaei Ir. de Tyrio citio coni tersione, naec dicta a Christo , qua homine, ex cognitione euidenti illa-eionis probabilis, & illatae conuersionis morali, de probabili , quae licet Christo qua Deci omninb repugnet, non videtur qua hominem dedeceret & ex illa fuisse locutum.
Haec omnia confirmat egregie S. Doctor 2.2.qRαst. TI.art. 6. ad 2. ubi ait, diuinam praescientiam futurorum. larespicere, primδ, ut in seipsis sunt praesentia aeternitati': deinde ut referuntur ad existentiam , secundum ordinem causarune Primo respectu determinata sunt, non altero e sed utrumque praescientia diuina coniungit, quam tamen Prophetia non assequitur r quia inquit, S. Doctor imprecsio agentis non adaequat eius virtutem ι unde fit ut interdum Prophetia. quae est impressio diuina scientiae , illam imitetur ut respicit futura in seipsis, atque ita certo eue-uiunt quae reuelat , ut illud Esaiae 7. Ecce Virgo concipiet et aliquando Prophetia est impressio ὀiuinae scientiae, ut renpicit inclinationem causarum secundarum ad effectum , es tum potest aliud euenire , quam quod reuelatum est, licet non subsit falsium Prophetiae, quia sensiis est, quod ea sit inseriorum causarum siue naturalium siue liberarum dis positio: atque ita interpretari oportet illud Esaiae ad Ezechiam. Morieris G non vives. Atque hoc sensit explicare licet omnia sumta conditionata, quae a Scriptura Praedicuntur, non certitudine Metaphysica, sed morali, Consentanea causarum inclinationi ι quae cum effectia futuro connexionem habent, non tamen infallibilem: Mideo particula, forte interdum apponitur , quasi innuens' rem non omnind certam.
Ex his facilε est occurrere Argumentis, quae aliqua ratione huic assertioni aduersantur, quale est illud Numero '. ex reuelatione colligi necessarid scientiam rei quae re uelatur, quia reuelans non nescit quid dieat. Sed iam ex
D. Thoma insinuatum in. xeuelationem interdum sigm-
295쪽
PROB. Ex SCRIPTURA. 2 7ficare causarum secundarum inclinationem ad futurum eiscissum, non ipsius coexistentiam in aeternitate: unde sumenda est omnino in fallibilis veritas. Λdde ad reuelationem satis esse euidentem notitiam probabilitatis, seu rei probabilis, cuius opinationis assansius repugnet Deo reuelami, non illi, cui sit reuelatio. νQuod additur Num. so . propositiones de futur cor tingenti esse consormes rei, ac proinde veras : responsum est ex Nazario, habere conformitatem, & veritatem fal- Iibilem. Aliud enim est, non competere rei contingenti,& liberae, esse futuram, aliud competere non esse futuram,
quod a decreto habetraliud vero est negativum,istud assirmativum, & necessarium ad infallibilem cognitionem, re veritatem, quod cum desit omnibus contingentibus,& liberis, ante decretum Dei, aut illorum praesentiam in aeternitate, hinc fit non posse certo sciri a Deo, nec reuelatrones quae exstant in Scriptura, significare hiusmodi infallibilem veritatem, sed tantum causarum inferiorum,
ad ponenda huiusmodi futura propensionem: unde soluuntur quae Numero 11. & sa. Mibent aliquid dissicultatis.
Vno verbo ad totum Caput Respondeo ni gratiam Tirphanij illum non negare in totum Rientiam quamcunque conditionatam sed quae antecesserit rerum ab lutε . futurarum praescientiam, quasi has stire non potuerit. nisi pzius explorasisset, quid futurum esset hypothetice : quod
iam monui, & pluries inculcandum est, ut agnoscamus totum ex scientia media Ecclesiae compara tum praesidium. hoc ordine contineri,' ut prius sit verum & scitum a Deo ;hypotheticum esset, quam simplexerit, nec istud stibile a. Deo nisi illud ante consuluerit. Hinc etiam constat expo- .stulationem Ioannis a Sancto Thoma , Disputatione 2. Art. primo cui respondetur Disput. 3: Cap. I. aequissimam esse contra Alarcon , aliosque Authores, quod in Vulgus scriptis sitis sparserint , Tnomistas antiquos denegasse Deo scientiam huiusmodi futurorum, Recentiores vero vi suorum Argumentorum conuictbs, illam concessisse, confugisse autem paucis ab hinc annis. ad illud asylum . de decretis conditionatis , in quibus Deus futura illa certo attingat,contra quae addit Ioannes a Sancto Thoma, in-
scpliciter pugnasse Suares, Ruti, aliosque societatis Λα-
296쪽
hores, anxiὸ deplorare Alarcon, quod in candem sententiam conspirent nobiscum , & solo loquendi modo dissentiam. Qtiare triumphi palmam defereunt Vasques, qui nullo decreto conditionato actu admisso, mediam scientiam sustinuit. Ad haec Disputationis 3. Cap. primo , pluribus reston- detur, ita tamen Vt manitemura sit, quod ante nos obseruatum est a nonnullis, Authorem profundae esse calliditatis, &saepe argutiis agere, quae magis resipiant Sophiς nata, quam legitimas Argumentationes, & huic expostulationi Ioannis a Sancto Thoma ita respondetur, Vt Omnia ad cause commodum invertantur, magis quam aliqua bonae fidei cura refellantur. Tacetur enim, aut dissimulatur, omnium ad unum, tum Recentiorum, tum Antiquorum Τhomistarum consensus , quoad ' principia communia capitaliter aduersa scientiae mediae; nullam a Deo haberi posse cuiuscunque futuri certam cognitionem ante decretum aliquod actuale. Hoc solum differre Videntur, quod nonnulli decreto addendam putent co- existentiam futurorum in aeternitate, & huius sententiae est Capreolus: alij ex Recentioribus , ε quorum numero Dominicanum unum noui Ledesmam, & Corneto, M. Curiel, negant huiusmodi decreta conditionata, nisi admodum pauca, sorte de quibusdam suturis, quae reuelan- 'tur in Scriptura. Alij nolunt Deum suspensum, & ob libertatis actualissimae infinitam persectionem censent doQuibuscumque futurorum combinationibus decreta con- vitionata habere. Sed quid istar dissensiones minutae nostrorum, iuuant causam stientiae mediae , ut admissa conditionatorum scientia, non sensu Molinae, sed nostro, id est, fulta decretis,triumphum eanant Aduersarij, rem confectam pu-rent, quod controuersia ad hoc unum caput sit reuocata, an dentur praedefinitiones huiusmodi futurorum Vndes olligunt sine causa turbatum esse in Hispania dum haec quaeitio moueri coepit, & Molinam ex hoc capite iniquam Vexationem passum esse, si non erat alterius criminis reus, Sum quod negaret esse praedefinitiones huiusmodi con- dirionatorum , quas Thomistarum multi negant. Vndosisbinserunt 1. tota controuersia, ad huiusmodi praedefiniis
io pes reuocata, sus Austoribus incumberς eas Proban-
297쪽
PR'OB. EX SCRIPTURA. 249di onus, se sito satisfacere ossicio si nostris Argumentis respondeant, sed gratias nobis habendas putant,quod nostra
consessione ea Ie laboris parte quae ad hoc probandum ne- , Cessaria videbatur, tetratos voluerimus i unde sibi sussicere,
si nostras pro huiusmodi definitionibus Argumentationes seluere commode possint: quod est munus,eorum qui negant in omni Disputatione. His duobus consectariis, eorumque sundamento, alia duo adstinuntur, quae stare, aut euerti necesse est pro χrtesiperiorum : in hac autem tota dissertatione sinceritatem desidero; non solum quod non bona fide relatae sint Tho-mistarum sententiae, sed quod uno capite tota controuersia, quae latissime patet, contineri velit. Esto non dentur praedefinitiones , nonne his 2blatis, statuendum est aliquod medium cognoscenti intimum, quo futura possint attingi γ Illud vero hactenus seustra qu situm sublati decretis,tota sectione superiore demonstratum est.Ιd forte sussiciat ad stabiliendam futurorum cognitionem, prae-
definitiones sustulisse , quibus hoc unum studium est, aliena refutare, & sita probare nunDam r sed iis qui de re Christiana benἡ mereti student, duplex incumbit labor. nempὸ refellendi falsi , & veri confirmandi ι & neuter est dissimulandus, aut fugiendus, nisi sorte iis, qui dissidant, se neutrum posse consequi. Hinc factum est venulla exstet, aut tentata sit probatio huius articuli, hypothetica prius vera esse absolutis, & totam ab illis ad ista derivari veritatem, & ante vel saltem post euersas praedefinitiones, probanda erant haec capita, Vnde prius necessarib est explorandum, Deo, quid veri habeat esset hypotheticum, quam illi constare possit erit absblutum. Miror discussa adeo diligenter expostulatione Ioannis
Sancto Thoma, praetermissam, nec ullo verbo excusatam lamentarionem Alarcon,& comparationem ab illo
initam Vasques cum Suare, quoad impugnatas praedefinitiones , quod infauste Suares, Delicius ait successisse Vasques. Sed quem tandem habuit exitum Disputatio a
Vanque suscepta 3 In id omnes eius conatus reciderunt, vedecretum Dei in ens rationis re luat; totamque eius camsalitatem ii, hunc circulum nugatorium : est stur . qui Deus vult: ρο sta Deo placet, quia futura est: cum eius productione temporaria constet praeter ens rationis
298쪽
decrerum diuinum.Si ea Vasques contra nos impugnatio. felicem , Alarcon eius discipulo, visa cst habere exitum; quod tandem futurum est Suaris infortunium , quem prae Vasque hoc bello inscelicem praedicat Hinc sorte accidit ut horum cassi alij cautiores facti, negent impugnandos Thomistas, 1ed eorum tantum impetum sustinendum sibi assumant. Ad reliqua quae superioribus addduntur, nihil attinet respondere : neque enim verum est, Molinam ob solas praedefinitiones damnatas , fuisse accusatum 1 sed quod gloriaretur a se inuentam scientiam D. Augustino , &aliis Patribus ignotam, ex sepercomprehensione causarum ; vel ut alij, ex solo euentu, aut lege contradictori rum :& alia id genus singularia, quae sublatis praedefinitionibus lassiciebant Recentiores , & quae illis probanda
erant, ne viderentur Christianam veritatem deserere, aut praebere ridendam haereticis , maximὸ Soncianis omnium pestilentisumis, qui futurorum certam Deo notitiam negant, quod non magis ipsis fatisfaciat supercomprehensio Molinae, lex contradictoria Suaris, nec satisfactura sit, hypothesis suturitionis ex eventu, quam prae definitiones Thomistarum.
Quid ergo fiet Religioni, si conuulsis nostris sunda
mentis, sua non probent Aduersari j, nisi una asseveratione, vel solutione negativa Argumento tum, vel probationibus in speciem positi uis, quae una constent petitione principi, perpetua , qualis est Molinae, futura hypothetica cognosci in causis secundis, quod illas Deus sit per comprehendat ; quid vero id sit supercomprehensionis nomen ; verε incomprehensum est, nec ab ipso, aut eius discipulorum ullo, hactenus explicatum. Nihilo meliores sunt eius discipulorum probationes, pro opinione communi; nisi quod vitio petitionis principij, addatur aliud fortό grauius : nempe scientiae inediae ruina : nam
cum ad hoc excogitata fuerit, ut conditio natorum notitia praeluceret praescientiae absolutorum ι id est, prius illa, quam ista vera essent, & sciremur, tamen adeo insccb- citer quaesita est conditionatorum veritas , a contradictoriatum de futuris lege, aut a silppositione euentus suturi ante omnem causae determinationein, vi si huiusinoes
principia de conditionatis obtineant, de abiblutis Perin-
299쪽
de valere necesse sit, ac proinde aliquo etiam rationis, aut naturae: instanti, praelucere non posse scientiam mediam conditio natorum ab lutorum praescientiae. Certe 'qui rem Christianam eo deduxerunt, atque his appenderunt fundamenti non videntur eius veritati,& auctoritati
conssiluisse melius quam ij,qui praedefinitionibus eam stab
An Scriptura faueat scientia meriae.
ADva RsARII totis viribus nituntur scientiam meis diam ex Scriptura deducere, quasi fide diuina credendam : sed multa obstant illorum conatibus , & consiliis: neque enim ad fidem pertinent quaecunque ex Sacra Scriptura probantur, nisi vel expressis verbis ea tradat, vel illam communis Ecclesiae traditio, ad eum sensum interpretetur. Sed ab utraque fidei regula lonsissimε abest scientia media: quo enim loco, etIam nomine tenus,illius Scripturam meminit Aut quis SS. Patrum, Minterpretum, ante hanc exottam controuersiam, suis in Scripturae, commentariis, vel minimo verbo significauit Multis fanὸ Λrgumentis longissimὸ repetitis opus est, scientiet huiusinodi ex Scriptura trahendae, & extundendae: quare nihil ad fidem, sed a summum potest ad opi- .niones Theologiae pertinere. Scriptura expressis verbis reuelationes aliquot de suturis conditionatis resetir sed ex reuelationibus probatum est futurorum certam notitiam deduci non posse, maxi- ἀ- me cum obiurgationes spectant potius quam futurorum notitiam hiriusmodi reuelationes , & conciones magis quam Prophetias resipiunt, qualis est illa Iudaeorum ex comparatione cum Tyriis reprehensio: neque enim ad maiorem exigenda est veri sermonis rigorem haec increpatio , quam minae Regi Ezechiae denunciatae ab Isaia,
morieris tu,'non vivest quas sitisse veras ex causanimnaturalium serie, ac propenuone , non ex morte secuta, i
certissimviri est. id vetat, quin qui poenitentiam Tyriorum . ex eodem capite, id est, ex minus Pertinaci lad
300쪽
malum voluntate Tyriorum denunciauerit, noti ad euen-
tum certo significandum, sed ad obiurgandam Iudaeoruin malitiam 3 -re quod inde ashmunt Aduersarij ex eo loco, aliisque similibus , inferri non minus certam conditio natorum quam absolutorum notitiam , vel issum est, vel ad summum probabile. Si ex rebus eiusdem generis, nempe ex futuris, abλ- tute aut disparate conditionatis, liceat de huiusmodi liberis fallibili vinculo connexis statuere, aut coniicere, cau- Sa cadent ex Scripturae sententia, defensores scientiae mediae, sitoque iudicio damnabuntur : quandoquidem ad
Caeterorum omnium certam notitiam, decreta praeire V
lunt ex Scripturae sensu, cur igitur singularem de huiuς. modi futuris legem constituunt, qua a decretis eximun- . tur, qua esset, prius quam erit verum, & istud ab illo pendere volunt Et ne aicam necessarib, sed vix ullo verisimill Argumento nituntur : quin potists si haec sutura, ad reliqua de quibus Scripturae agunt , Vel omnia ad Scripturae regulam exigantur , perit omnino scientia media. De illo conditionale suturo, quod ad disparata pertinet, relato 4. Regum I 3. non una est: Recentiorum sen- .rentia. Suareet existimat metiendum esse regulis aliorum suturorum: id est, veram esse alteram illius partem determinaram ante decretum ullum. Alarcon, & Arubat contra, exigunt ad illius veritatem decretum aliquod
actuale, quae opinio defenditur Disputationis 2. Num: sq. quod scilicet eo loco, non tam signifieetur quid homo ex chypothesi liberε faceret , quoiu potissimum quaerituri quam quid faceret ipse Deus i cum sensiis sit: Si pereusM-fes qMinquies terram , dedisset tibi Deus vires ad percutiendam Samariam usque ad consummationem Sed sen- - rentia Suatea magis consentanea est principiis scientiae mediae : nam praeter quod, ante quodcumque instans rationis, verum esse oportet, & scibile, quidquid laturum , seu a Deo selo, seu a creatura coagen te Deo, peri- , deat: nihil horum deest huius generis conditionato dis- Parato. , neque enim quaeritur istum , quid Deus, sea
etiam quid nomo facturus sit: nempe, si percusserit se- Pties, aut quinquies terram , sit hostes ia internecio uom deleturus et . Ergo ves illud , vel nullum laturun,