장음표시 사용
311쪽
Ex D. AvavsT. ET D. THOM. 263nifestimi est illi , nihil repugnans, videri habere hanc
conditionata cognosicendi rationem : sed eius usum se- mouet a prouidentia hominum saluti attenta, quam niti Vult sela omnipotentiae . & gratiae vi essicacissima , aἀquam confugit D. Paulus his verbis , voluntati eius, quis
re At, id est, ut explicat D..Thomas,quin fiat quod Deus Vult, & qua ratione fieri voluerit, id est, libere & infallibiliter.
Nos contra utrumque statuimus, non &lum usiim scientiae mediae Deum remouisse a negotio salutis hominum , sed in totum hanc scientiam a Deo esse alienam,
quod ex superioribus breui ter & valide ita probo. Nihil apud D. August. & Thomam, certius his duobus principiis , omnino aduersis scientiae mediae, Deum creata omnia nosse in essentia, ut in causa & in medio cognito, neque a rebus scientiam haurire: ex quo inserunt aliud principium res esse a priori,ae ut a causa, quod sciantur a Deo, non autem stiri a Deo, quia sint. His duobus principiis , adde tertium nihilo certius di bis saltistissimis Doctoribus Omnino ignota este principia, quibus scientia media fui citur a suis authoribus. Neque enim illis per somnium Venit in mentem supercomprehensio Molinae planὸ in- Comprehensa sne quid grauius dicam: lex etiam contra in adictoriarum de futuro contingenti, ex Diuo Thoma Aristotelem secuto, non obtinet cum de suturis contingentibus & liberis agitur. 3Dices tertiima superesse principium , quo nitatur scientia media illud vero esse suppositionem, qua ante omnem causae determinationem, res. futura sit. Hoc principium quod unice urgetur, aliis vel reiectis vel tacitis, differt a I. Molinae, quod ut dixi effugiat omnem mentis cogitationem : istud vero si admittatur, debeat esse per se notuita,
ac proinde decepti sent, quotquot insudarunt Theologi ,& Philo phi, huic quaestioni disoluendae, tanquam Omnium obscurissimae, & instiperabili, cum deducta tandem sit ad propositionem , non minus per se notam, quam sit haec, qώiquid est . oportet esse dum est. Sed hoc mali habet tertium istud principium, cum secundo ; quod scientiam mediam , cui substratum erat quasi fundamentum, omnino euertar. Neque enim negari potest, nisi per, seminam proterviam, quin erit absolutum, sit verui
312쪽
eodem iure ex eventu , si esset habeat eandem veritatem ex eventu certam, ante quodcumque decretum. Quis credat D. Augustinum & D. Thomam, totius Prouidentiae & religionis fundamentum voluisse istis principiis ap- Pendere. Ex his ergo concludo; scientiae mediae nedum usum, sed rationem etiam ignorari, & improbari his Sanetissimis Doctoribus: quod pessime illorum principiis
conueniat, nec quibus nititur, consentanea sint illorum sapientiae. Scio de mente Diuit Thomae acriter pugnari cum Sa manticensibus & Ioanne a S. Thoma Disput . . a Num. 27. ad 46. & ut verum fatear satis dubio & ancipiti Marte: potest enim mens sancti Doctoris inquiri, vel ex principiis communibus toti eius doctrinae connexis ; quam methodum nos secuti sumus: vel ex ciuibusdam locis singularibus a contextu doctrinae Diui Tnomae auulsis di & hane potissimum viam sequuntur nothinati Theologi; ea vero ad vitilitigandum idonea magis est quam ad certo assequendam mentem Sanctorum Doctorum. Contentionem augent conditiones omnino iniquae quae nobis praescribunthir. Negant ex ullo loco nostram sententiam extrahi posse nisi expressis verbis praeserat decretum actuale esse unicam rationem cognoscendi sutura, quia quaestio, inquiunt, tantdm est utrum Sanctus Thomas adiamiserit huiusmodi decretum circa omnia futura. Seci nisi aequo iure recusent nobisicum disputare, afferenda simi illis loca quae praeserant fronti infixam scientiam futurorum ex supercomprehensione, &c. & quae conditionata Priora absolutis istatuant. Sed rati nihil illorum apud ip-him nequidem per somnium exstare, excipiunt Numero 27. cum in hac quaestione partem illam sequantur, quae negat posita esse, a Diuo Thoma in uniuersum decreta
illa, nihil aliud a se expostulari posse, quam ut oste dant alium habere sensum testimonia D. Thomae quae produxerimus ad hoc Irobandum , quod a se netatum est. φ
313쪽
Operosius probatur scientiam mediam . principiis
DVRivs nobiscum agitur, quam leges disputandi patiantur. Immerito huic uni conditioni astiingimur, ut probemus expressis verbis D. Thomae constituta decreta , quasi unicam rationem huiusmodi sutura cognoscendi: quia aliae siuppetunt ad id non minus essicaces, qualis
est haec, quam sebijcio , & qua perstringam plures hac
Parte agitaras dissicultates. Non est dubium quin ignota aut improbata sit Sancto Doctori scientia media, & ab illius principiis abnorreat as huiusmodi scientiae obiectum tollat ,& quodlibet medium , quo conditionata cognoscantur, decreto excepto,&inde praesentia secuta in aeternitate ab Aduersiariorum mente alienis: quia nihil est ad constituendam scien tiam, necessarium magis, eius obiecti veritate, &quo attingi possint medio: Atqui utrumque tollit Sanctus Doctor. Minor quoad primam partem probatur ex relatis Art. h. iuperioris Sectionis: ubi probatum est multis testimoniis D. Thomae, contradictoriis de suturo contingenti nullam illesse determinatam Veritatem, non luiri quoad nos, sed etiam quo ad se. Nam D. Thomas Lectione I 3. siaper cap. g. libri Perihermenias, negat huiusmodi contradictoriis veritatem: quia futurum con tingens non habet esse determinatum in sius causis liberis & contingentibus quod se habeat ad opposita. Id confirmat prima parte quaest. II 6. art. I. ad 3. Vbi ait , Istud quod nune eis, ex eo futurum fuit antequam esse quia in Da ea a erat me feret; unde μιν ω μυ- , non esset θω m illud feri r sola autem prima causa ast aternae unde ex hoe non sequim , quod ea q-- ρnt, semper fuerit verum, ea esse θω , nisi quatenus in Ua se it a ἱρων essent futura. Atqui non fuerunt futura in causa sempiterna nude sumpta, sed per decretum determinata : Ergo ante illud decretium D. Thomas.
Iam agnosat veritatem, ac proinde tossit obiectum
314쪽
de gratia Art. s. inultis S. Doctoris August. Iocis,
confirmat gratiam habere suam, est caciam ab omnipotentia Dei: & dominio, quod summa maiestas diuina habet in voluntates hominum, sicut in caetera omnia,
'uae sub coelo sunt: Atqiii illa propositio ex D. Augustino
a Clemente VIII. recepta, multisque testimoniis confirmata,repugnat scientiae mediae, illique assentitur D. Thomas: Ergo principia D. Thomae repugnant scientiae mediae. Consequentia est euidens, tota dissicultas est posita in probanda minori quoad utramque partem. Quo ad primam quidem, constat Aduersariorum consessione. Nam cum scriptum Clementis fuisset traditum examinandum Aduersariis , ut responderent quid sentirent de his capitibus, Vastida qui tertius post Valentiam,RArrubal, ita congregationibus 8t prima defuncto Clemente sub Paulo VAiabita, respondit nomine Theologorum Societatis, quos ex toto orbe Christiano consuluerat, se omnibus capitibus assentiri, excepto quinto, quod Concilio Tridentino contendebat repunare. At Thomas de Lemos qui cum his tribus unus disputauerat. dc superstes illis per multos annos vixit; ad propositum
dubium directὸ & strictE respondit, omnia & singula quae
illo scripto continentur, tum Capitulorum titulis, tum
inductis ex S. Augustino testimoniis,esse ipsissimam Sancti Augustini doctrinam de gratia, ut probauit breui examine angulorum testimoniorum, quae e pressissima sint
Nam primum testimonium inductum ex libro de gratia& libero arbitrio cap. 1o. habet Mn- hominum volun- ter , &c. Ita e se in Dat potestate , ut μου quo volueris faciat inetinare. Secundo ex s. capite de correptione regratia habet: Desm oemissima potenti ma meri- sua potestate, peν eere quo vult. Non stat minus expressa alia undecim ex Sancto Augustino loca. Vnde addit idem P. Lemos, contra id quod Vastida asseruerat, huius capitis doctianam esse contra Tridentinum sessione Canone 4. Absit, inquit, ve ex doctrina, non φω S. Aa
tu ni, sed ex doctrita Pontifieis Summi eradita in sacvire, is ordinara , conιμῶ mr Concilio Triden/ino. His utrinque disputatis , in Congres tione sequenti,con
clusum est a Consulioribus . eam este Augustuli mentem:
315쪽
quam Clemens octauus ex multis huius Sancti DoctoΗ, locis proposuerat. Hinc tacile est refellere nonnullos, qui id scriptum aD noscunt esse Clementis octaui, cuius apthographum habetur hic Parisiis , manu propria Pontificis subscriptum zVerum addunt non tam mentem Pontificis continere, quam qiraestionem eius nomine Censorum examini iubiectam. Sed vana &iutilis est huiusmodi responsio ,, eleuandae huius scripti authoritati : licet enim non si deciso Iuridica harum controuersiarum ι est tamen ad minus sententia Pontificis doctissimi, qui extrema senecta totum se huic rei addixit, & accuratissime Augustinum legit,ad cuius unius authoritatem & mentem, voluit omne de gratia controuersius dirimi. Ita enim habet e Sanctum Augustinum omnes di ultates, mel a Peumanis es ab eorum sectatoribsis , rom mosebantur , vel postea
si eri possent, penetrasse, ta repsimis; ta ira illorum omnia sophi nata H soluisse, Ut nihil hae nostra tempestate vi gratia Dei iij. eontrouersiam vertatur, quod ὸ ncto Autumo non fuerit iam olim copiosὲ peri φλα- m. Ergo quae collegit ex Augustino Sanctissimus Pomtifex , non putauit esse rationes dubitandi, aut res in utramciue partem disputandas , sed potius dogmata ce to credenda.
Prascientia decreto inurixa , ct ex eo certa, mens, D. Thomae. OV o D vero Diuus Thoma, huic a Vastida nomine
sirorum Articulo reiecto, assentiatur; argumentis
inuietis probari potest. Primo Doctor praescientiam futurorum a decreto vult pendere. Ita enim docet passitis sed expressus in I. Dist. quaest I. ad p. scet , inquit,
esse ρο scire Dιi sine idem secundum re tamen scire seo
quitur voluntatem, me imperatum ab ipsa, & art. Σ. ad I.
usum scire in Deo .s pubiectum libertati motansatis. Hin vero praecluditin via ad stientiam mediam: nam si Praescienua fui orum rutatur decreto illud debet
316쪽
Insallibile, &ab intrinseco cum illis connexum: ac proinde de se essicax, & essiciens liberam determinationem
Deinde. quod propius ad rem accedit, Sanebis Doctor
prisa parte quaest. I9. art. 8. Sc I. contra Gent. cap. ss.
concoxdiam nostrae libertatis cum diuinis decretis repetit, secutus D. Augustinum , ab infinita essicacia diuinae voluntatis , quae non solum substantiam actus, sed modum, etiam libertatis essiciat in nostris operationibus. Et libri primi Perihermenias lect. I . a voluntate diuina, extraordinem entium posita,& causa totum ens profundente , deducit disserentias eatis possibilis, necessarij, contingentis , & liberi. Expressius & profundius quaest. s. de Verit. art. 3. pra destinationem statuit certam, non solum certitudine prae scientiae, qualem illi vindicant recentiores ex scientia m dia: sed certitudine ordinis , & causalitatis quos duos gradus ita distinguit, v: rertitudo cognitionis ea sit , cum rem adaequat, nec ab eo recedit quoὸ in ipsa est, undecumque proueniat haec certa, & vera rei aestimatio , siuea causa ipsus, siue aliunde : & cum praescientia Dei latius pateat, quam eius essicientia , hinc est, inquit, quod itiea attendatur tantum prima species certitudinis, quam vocat cognitionis: sed cum praedestinatio addat praescientiae vim causae, ad ea quae sub ipsia cadunt, praeter certitudinem cognitionis, aliam exigit, quam Vocat S. D istor ordinis, seu causalitatis. in Hae distinctione praemissa, & explicata, propius ad cpraemonem accedit: & cum praedestinatio sit prouidentiae pars, exigenda est eius certitudo iuxta rationem prouidentiae, quae duplex illi inine potest: Primo dertitudo singularis, qualis est eorum, quae a diuina prouidentia in finem sic ordinantur, ut ab eo nequeant deficere ι cuius generis sunt motus coelorum, &quaecumque necessario aguntur: secundi generis certitudo est uniuersalium,
non particularium, qualis est corruptibilium, quorum virtus quandoque deficit ab ordine & fine constituto , qui tamen defectus non effugit ordiaem diuinae prouidentiae. Nihil vero potest deficere ab uniuersali fine prouidentiae; suamuis aliqua interdum a sine particiuari recedant. ordo praedestinati vis longe certior est, nec magis
317쪽
potest a sine particulari, quam uniuersali aberrarer quia
praedestinatus ad salutem certo illam consequitur. Non tamen eo genere certitudinis, quam obseruauimus ex prouidentia diuina, in iis rebus, quarum causis necessariodi indesectibiliter agunt. Praedestinationis vero , siue salutis electi, causa proxima, est libera Voluntas, quae contingenter operatur: hinc nascitur dissicultas concordiae
intallibilis praedestinationis cum libertate arbitrij. Ab hoc nodo putant se facile exolui, qui praedestinatilo Anem certam tantum faciunt primo genere certitudinis,
seu ex sela praescientia 1 ut dicant Deum ordinare praedestinatum ad salutem, sicut quemlibet alium reprobum exigratia communi, qua quisque se discernat, unus salutem consequatur, alius ab ea deficiat. Sed qui ita sentiunt, praedemnatum a non praedestinato, nulla certitudine ordinis seu causalitatis; sed ex praescientia euentus distin gunt: atque ita praescientia est causa praedestinationis , nec fit praedestinantis electione, Mod inquit, S. Doctor,s tanto asthoritatem Seriptura o dicta Mn --. Vnde asserendum est praeter certitudinem praescientiae, ordinem praedestinationis habere certitudinem infallibilem, quamuis libera voluntas, quae est causa proxima
salutis, ad illam contingenter, non necessario conferat& ducat.
Qua vero id ratione fieri possit, sic explicat S. Doct. ordo, inquit, dupliciter alteri compossibilis esse potest:
Primo quatenus causa una singularis essectum producit ex ordine prouidentiae necessario. Secundo cum ex conciirsumultarum causarum contingentium, & defectibilium. Vnus exit effectus: quatenus ad illius consecutionem , Deus sic causas ordinat, ut loco eius quae deficit, sussiciae alteram, vel impedit ne deficiat. Sic videmus seruari r rum species, quarum singularia corruptibilia sunt, succes sione continua generationum. Ita etiam praedestinatio ordinatur: licet enim liberum arbitrium deficere possit a salute , tamen Deus praedestinatum tot sulcit, & munit adminiculis, tot exhortationibus, & suffragiis, tot donis gratiae roborat,vi vel non cadat omnino . vel si cadat statim aut aliquando tandem resurgat. Atque ita licet salus. Causae proximae comparata, certitudinem non habeat, sed
contingentiam , tamen certa omnino est i ut subest cau-
318쪽
sae primae directioni, praedestinatum variis auxiliis mu
Atque hanc ordinis, seu causalitatis cerritudinem, clarius & profundius explicat solutione ad quartum, qua discrimen ponit inter causam primam uniuersalissimam ,& causas creatas superioris ordinis, quod eleganter ex plicatur eadem disput. . num. LV. Sol qui producit ficum eum iupposta ficulnea, & oliuas ex suppositione oIeae;
neque ficulneam ex arida vivacem facit, nec Oleam exioleastro: sed utramque supponit viventem. Ideo supposi rio Solis, neque ficus, neque olivas infert, nisi conditionate ι & ex suppositione, quod tum ficulnea, tum olea habeant virtutem generativam bene dispositam : praedesti- Inatio autem non pendet a simili cognitione, quia ipsa facit in libero arbitrio , id quod requirit de necessarium est ad salutem. Ita egregie ad mentem D. Thomae. Sed additur praedestinationem de qua Joquitur S. Th. esse absolutam 1 & esse num, qui certo inde dicitur futurus, esse absolutum. Et male saltὶ a nobis inserri, ex eo quod liberiim arbitrium diuinae praedestinationi actuali Mabsolutae subiaceat, in ordine ad effectum, ut infallibilitet& ab tute futurum , debere pariter silbesse actuali praedefinitioni , in ordine ad effectum conditionatὸ tantum futurum : quae consequentia, inquiunt, est longe petita, &quae in via deficiat, antequam perueniat ad iugulum scientiae mediar, ut inde Ioannes a S. Tlioma manifestam illius ingulationem repetere possit,quia iam supra monstratum est, quam sit dispar ratio necessitatis praetentis & actualis decreti, ad suturitionem absolutam , & ad futuritionem conditionatam liberi actus creati., Sed nos contra: suturi conditionati veritas, non minus Iendet a decreto actuali , sibi proportionato, quam abi-ntum : Ergo si istius veritas eximi nequit a decreto actuali, ita nec illius. Deinde haec responsio supponit, quod conuictum est falsi , & principiis Diui Thomae repugnans,
Veritatem conditionatorum priorem esse veritate ab Elutorum , & illius fundamentum : quo praesidio sublato, manifestὸ iugulatur scientia media hoc loco, & principio D. Thomae.
319쪽
Duplex difultru de mente v. Thoma breuiter
. ' expeditur. FX eo tamen Articulo obiiciuntur duo pro scientia
media: Primo praescientiam latios patere, quam prae . definitionem, ergo possum esse quaedam praestita a Deo non praedefinita. Respondeo D. Thomam agere de ceriatitudine scientiae, Se ordinis, ut est communis ad creatam,& increatam , qua ratione verum est praescientiam latidssumi praedefinitione, sed ea comparatio nihil facit ad rem: ae si de praescientia diuina agamus praecise , Veriuri est etiam latiorem esse usum praeaeientiae quam praedefinitio- nis: quia illa ad bonum,& ad malum indiscriminatim se tur ι ista ad bonum tantum, cum sit scientia approbationis adiuncta id ea rei faciendae, atque hinc soluitur idem Αrgumentum pluribus locis, diuersis tantum verbis pro- .positum.1. Ex eodem loco obiicitur D. Thomam praedestinationem cum libertate praedestinati conciliare ex hoc capite quod infallibilitas lauam habet,posita sit in multitudine concurrentium auxiliorum desectibilitura uno desectum alterius supplente, vel impediente ne deficiat. Atque hoc Argumentum mire amplificatur quibusdam exagitatis ex Ioanne a Sancto Thoma, quς non leguntur,eo quo citan- 'tur loco et verum responsio facilis est D. Thomam agere lde perseuerantia praedestinati ad quam sine dubio opus
est magna conserie auxiliorum, ut accommodate conse- .rantur praedestinato: nonnulla sussicientia sinit alia ut bo- lrum vim suppleant, vel augeant sunt,essicacia, non a praeui per scientiam mediam consensii, sed ab omnipotentia Dei,ut ex D. Augustino relatum est ι eo vero eleganti
exemplo D. Thomae iacile intelligi potest, quod impos.sibile captu quidam censent communibus gratiis praede stinato & r irobo, utrumque posse perseuerare, re tamen nullum perseiteraturum niu acldita gratia singulari, vi cu- itus praedestinatio habeat certitudinem praescientiae fultam
320쪽
- Praescientiam niti decreto illustri loco D. Thoma
probatur. PR O n A N T Ioannes a Sancto Thoma, & Salmanti-
censes praescientiam Dei niti decreto , elegantisti ino Articulo Io. quaest Ir. de veritate: ubi profunde S. D e tor distinguli triplex genus Prophetiae , comminationis,
praescientiae, & praedeuinationi S. Nam cum Piophetia sit derivatum lumen a praescientia;&haec si sit absoluta, duo attingat, nempe causa rumordinationem, ad effectum producendum, de exitum effectus aeternitati coexistentis , qui multiplex esse Irotest, interdum bonus,interdum malus; & hic rursus d Plex. vel a solo Deo,cssiciendus, ut Incarnatio, resurrectio . Larari, vel causis duabus concurrentibus : hinc sumitur
multiplex diuisio Piophetiae secundum diu 2rsbs gradus participationis praescientiae. Nam si reuelatio fiat de effectu, ut continetur in prae, Paratione causiarum , quae interdum impediuntur ι dicitur Prophetia comminationis , si poena prςdicatur aut promissionis, si aliquid boni vel mali enuncietur. Huius gene ais infinitae sunt Prophetiae , qualis est de morte Ezechie , de subuersione Niniue , quς directe ordinationem causarum , in directe effectum indo deducendum pro statu illarum causarum significat, ctiam verbis futuri: unde S. Doctor non negat id significare, quamuis afferat magis e sIe praesentium , quam futurorum : & ideo non desinunt icile verς, quamuis effectus non sequatur.
Sed fi participcnt praestientiam Dei, Vt attingit euentum ςternitati prς sentem ι non possunt, non impleri, &si is euentus fiat a causis secundis, dicitur esse Prophetia secundum prςsicientiam. Si a solo Deo, secundum prςdestinationem: quod nomen triplex habet significatum : laate sumitur pro quacunque praedesinitionc; strii' ius pro transmissione creaturς ad gloriam; lirictissime, pro decreto res, a sisto Deo implendet. Atquc hoc Vltimo sensu, est interpretandum tertium gemis Proelietiae,ut distinguatura duabus superioribus.