장음표시 사용
501쪽
tuta nos docet. Atque ita eleuantur Argumenta pro tinfinita , quae congerit Iarisenius, Ut persuadeat iuxta Rugiistini principia, in totum repugnare naturae purae Raatum : & re vera si co rigore interpretaremur Augi isti nimi,
non posset negari, quin tota illa disputatione S riptura
Hinc etiam solui potest aliud Argumentum . Augustinus tradit Deum hoc genere adiutorij Adamum rexule, de correxisse, id: vero fieri non potuit habituali gratia: Ergo huiusimodi auxilium aliuali gratia constat. Facilis est res. ponsio admissa conciliatione opinionum pugnantium in sinuata, gratiam habitualcm conficere illud genus auri-Jij, quatenus infert necessario & quasi per resilitantiam actus quosdam fi minus haec responsio probetur, nefari potest Minor Arrgumenti: certum enim est habiitibus veluti quibusdam instrumentis, & actuum principiis nos posse a Deo regi. Et si itistes: sic explicato Dei regimine, vix quidquam singulare Deum conferre bonis , quod malis neget , quia utrobique conseruat principium agendi, seu habitum bo ni & mali operis: latum est inter haec duo discrimen cum enim Deus non sit causa peccati, quia Ut mox dicemus, cum nihil fit, nequit fieri actione Dei , nec ad hoc Deus , consert ut hab:tus peccati proficiat iii ipsum peccandi
actum, vel in desectus ex eo consecutos. Tertium Argumentum, quo probatur auxilium ne non primo homini collatum, non costare principio a gratia habituali distincto, petitur ex illsis Diui Augustini. x Discipulorum eius prineipiisse Nam si ab illo quaeras,
quandonam receperit AdamuS hanc poxestatem non peccandi, sue adiutorium sine quo resp*ndet lib. I. Oper. impei sed . contra Iulianum sol. 2I6. Euis nesi reum saluum V inculpabilem factum, Uibero arbitrio,
Atque ad iuste vivendMm poteritate, libera consis tutum. Fulgentius de Incarnatioue cap. 18. Piso credere, inconditione primi hominiW est datum. Dona vero cieationis in habitu, non in motu consistunt. Si iterum quaeras, unde Adamus potestatem non pe candi. , eius vero posteri necessitatem peccandi habeant.
Respondet August. lib. de Natura & Gratia cap. vita natura sn primo homine sese, iAEmme i get, ροι
502쪽
Mgus D. AvGusT. EXPLICATUR. 4 Tona est. Prosper lib. 3. de Vita coluemplativa cap.
perie mitiata. Sicut crgo infirmitas & languor est quid Permanens, eiusdem ordinis erat in primo somine sani /tas, siue auxilium sare quo non, unde existebat. Hoc apertius explicat Auguitinus de Correptione & Gratia Cap. I 2 Fortissime dimisit inique permisis facere quod veL t; snfirmis feruauit, mi ino donante , inuini me quod ιonum vellent.
Idem Argumentum confirmatur 1 adiutorium, de quo agimus , illud est, quod vocat Augustinus possibilitatis , seu quod dat posse, aut quo .possit homu si velit: Atqui hae phrases Augumnianae actum primum , seu principiunt agendi significant, & inclinationem, seu determinationem ad agendum, non ipsam operationem: Ergo huiusmodi adiutorium in habiti positum est, non in oPeIatione. . - PARAGRAPHUS I N T v s.
Expenditur locus 'gularis D. August.
FO vero liberum arbitrium in natura integra eSere, stupra probatum est ex Augustino, & iam allatis te-nimoniis. Aliud addam celeberrimum, & iuxta dissicillimum , cum ait Augustinus Adamum voluntate, vel li- έero arbit o in meritate Heli er intelligendum diximus, non de voluntate distincta ab adiutorio , sed illi coniuncta, & quo integra & perfecta existebat. Et ideo de Correctione & Gratia dicit cap. II, & I1. ait quia sine u istorio hoc , non poterat in bona voluistate manere, si vellet. Quod fusius explicat Prosper lib. 3. de Vita contemplativa cap. a. Adamum nihil aliud fuit non peccare, quam
non veste. Nobis autem irreprehensibiliter veste , non
sincit, nisi imum mere noctrum, quod languida possv i-
Arare deficie, disma virtuν adiuuerit: illum ad non pee crindum iuuare.poterat adhώc sana natura . nos iam impedit mitiata: illum, peccare fecit sola peccand. voluntis ;nos etiam rogit plerumque peccati .am facta necessitar. Quibus Prosperi verbis elucet naturae lapsae ab integra di-
503쪽
strimen; quatenus lapsa pondere quodam concupiscentiae, & tentationis in peccatum propendet, nec potest se ad bonum erigere, quare voluntate stare primo homini, erat sine ilifficultate operari bonum: sicut modo voluntate cadere, est premi & urgeri in peccatum concupiscentiae. & tentationis Pondere. Hoc vero discrimen
petebatur ab adiutorio sine quo , seu a iustitia originali,
quae .ad operandum submouebat difficultates. Sed dices: si gratia naturae lapiae sit maior gratia naturae integrae, cur non aeque dicitur lapsus , ac integer voluntate, non gratia bonum facere.' Respondetur,ntate in ea Augustini senteistia includere robur intrinsecum ad ςonfirmandam debilitatem naturae, quae inerat Adamo, & in eius posteris desideratur : quare Adam operabatur rectum consentanee ad naturam sequacem , non
reluctantem, sicut a d nos. ' i. Hac interpretatione phrasis Augustini, multa alia testimonia enodantur: sed obscurissimum est illud quo anserit, si homo & Angelus creati sitissent sine adiutorio iliato , casuros sine culpa, quia caruissent adiutorio sine quo
manere non possent; unde videtui sequi naturae corruptae,
si careat illo adiutorio si quid mali admit- tat, non este magis imputandum ad peccatum, quam primo homini, absque sua culpa casuro, si illo caluisset & si verum sit, nec lapsis, nec integro huiusmodi auxilio' spoliatis, non imputandum peccatum videlut in Deum refundi debere. Ad hanc insta perabilem difficultatem communis solutibest, imputari homini lapsio peccatum etiam ex nccessitate ; quia voluntarium fuit a causa , siue a*eccato primi hominis liberi. Thomas Anglus hanc refellit 'respolisionem , &nouam tentat, ad quam sibi viam munit quibusquam obseruationibus, quarum prima est Augustinum loco citato magi. proprietatem vosum,quam rerum attendere idque exemplis facilius est explicare quam oratione. Undecumque carettas adueniat, siue a natiuitate, sue a casu, idem sieto pet est mali, sed dolenda magis perdenti visum, quam illi qui semper visu caruit: sic
natura humana sine huiusmodi adiutorio creata; minus miseriae eo statu habuisset, quam in eum delapsa amisso adiutorio, quod inde retrahebat, & primo cassi noli
504쪽
videretur exprobrabilis status, quianon habuisset creatantia potestatem vitandi i luna, quod incurrit , equidem
Privata peccata , Ut continuata peccato Adami, induunt specialem .deformitatem, eiiisdemque indolis fiant cum peccato Adami. Sicut enim Talpa. dicitur coecus, nori
quod vi su careat quoad Talpae speciem, sed quia visio est
attributum rationis genericae animalis, qua Talpa conti-uetur: ita peccatum Petri habet specialeiri deformitatem. hoc nomine, quod Petrus sit unus ex posteris Adar, in quo persectam habuit libertatem. Atque haec circumstantia molestiorem facit defectium, quam si Petro inesset, se-Posita origine ab Adamo, dc aliunde petita. Ex iis obseruationibus infert rationem culpae ab Au-xustino attentam, disserre a ratione culpae a . Philosophis constituta, & omnino Cthristianam esse. Culpa enim ge- Iaeratim proprie significat desectum naturae in agendo , ω dici solet malum actionis. Actio autem cum ab eo, quod adhu est, prodeat i culpa erit defectus a ratione principi; actu constituti. Si vero naturam in Adamo & in nobis
institutam comparemus , certum est naturam Adae, nostrae collatam, perinde se habere, sicut virum ad embrionem; cpria natura Adae beneficio crearionis plura habebat , quam toto vitae decuria improbo labore allequi potasmus. Defectus itaque in agendo, quem culpam , Veipeccatum nominamus, si reseratur ad naturam nos rara,erit desectus a principio quod in nobis est in poten tia, sicut vir in embrione , sicut cum infans incedendo offendit, vel cadit, deficit ab actione, cuius principiumvir actu, ipse in potentia habet. Itaque cum culpa sonet defectum in actione, seu a principio actuali, & actu existente i manifestum est, rationem culpae Adae, collatant nostrae, aliam esse, magisque sibi rationem culpae vindicare, ut postra collatae alteri videatur analogice culpa esse.
Ex quo fit quaestionem ab Augustino agitatam , selisu diuersam esse a Modernis, dum illum incusant , quasi
rationem culpae tollat, sublata integritate naturae in Ada mo : nec eius mentem videntur assequuti dum putane illum rationem culpae tollere, quam ipsi altruunt, ea hypothes, qua Adamus iustitia originali caruisset.. Huic dissicultati annectitur alia perinde grauis, qua non nas quam seperiori Moderni videntur a mente Augin
505쪽
stidi aberrare, dum statuunt nisi Adamas peccasset perpuram voluntatis suae flexionem , Deum peccati Adae, re nostroruni necessarid causam futurum. Nostrorum qui dem, quia incumbit nobis necessitas peccandi , ex lapsu Adae, cum qua , peccati ratio non aliter nobis adhaeret, nisi quia culpabilis est, ex contagio peccati primi paren iis , qui sine necessitare peccauit. Vnde nostra peccata Pu tant eo tantum esse libera, quod consequantur ad Adae Peccatum primo liberum, quatenus non potuit a Deci praeueniri, nisi auxilio indifferenti, & subdito voluntati Sed haec opinio Ian senij, multis a vero longe recedit. Primo salso putat ineuitabilem esse hanc Conseque1uiam: di necessitas sit ad peccandum, Deum sere authorem peccati : siue enim peccatum componi possit cum necessitate. siue issi repugnet, nulla est Consequentia, Deum fore eius Peccati authorem , nihil enim certius apud Augustinum, quam peccatum nihil seu non ens, & non naturam est ac proinde Dei concursu fieri repugnare: & cum aliunde non sit necesse peccatum entibus accenseri, si necessatio ab homine prodeat; hinc evanescit Consequentia Dei in fore authorem precari humani, quantacunque insit homini ad peccandum necessitas verius ex necessitate in iri posset nullum sore peccatum , non Vero imputari Deo. Deinde non effugiunt quod enituntur euadere impiis mdi absurdum, nam si Deus esset nobis author peccandi hac necessitate, non abstergeretur illa noxa ex libero pec cato Adae : quod enim Deus author peccati sit, vel non sit celisendus , ex regulis & principiis rerum physicarum, Don ex moralibus , aut legalibus regulis metiendum est:& si aliqua necessitas Physica urgeat Cainum ad peccaniadum , cdm haec ex peccato Adae inseratur; libertas Λdami, e dumtaxat moraliter contingit Cainum, non estonea eximendo Caino a necessitate Physica peccandi, nec a Deo abstergendae huic macile ex Physica necessit
Nec valet si obiicias Adamum hoc 'commeruisse, ut in eam nec initatem Cainus induceretur: hoc enim perinde est , ac si dicas meruisse ut Deus Cainum impingeret in peccatum , nec propterea iniustum fore. Sed lausum omnino est, Caini peccatum ulla ratione a Deo prodire , vel in illum posse referri ut authorem & causam:
506쪽
frustra ergo ad eam impietatem auertendam,omnis liberatatis creatae usus repetitur , Vt a prima radice, a voluntate
Adar praeuenta auxilio Molinae indifferenti. hyraeter haec vitia laborat,opinio Ianseuh,alio nihilo minus periculosio. Nam si Adamo ad peccandum necessaria fuit libertas illa sormalis , omnis gratiae dominatrix ue eadem opus est posteris: alias eodem gradu peccaturis legaliter, non moraliter, uti legalem & imputatam habent libertatem, id est, sicut censentur habere libertatem, qua catent. ita illis imputabitur reatus, quem non meruerunt : quae omnia aliena sunt a Deo, & ab ea lege, qua sanxit, ut amma , quarc uerat , i a pereat, quomodo autem libertas non delit creaturae, ultima huius partis disputatione explicabimus.
H A c τ s N v de primo capite : breuiores erimus de
secundo & postremo, quae iisdem argumentis probantur. Certum ergo statuimus ex mente Augustini, praeter auxilium otae quo non, seu gratiam habitualem, aliud. datum esse actuale, seu auxilium quo, idque etiam tribus ex Augustino testimoniis euincitur. Primo senere testimoniorum constat dari aliquem actum gratiae, Medm elici nequeat solo auxilio possibilitatis, seu habituali, bcommuni bonis & malis, dandum est aliud actuale, quo dicit Λugustinus, Deum rexisse hominem, & Angelos idque diiunctius explicat ad finem Psalm. 4 . Rexit nos,
Haec&alia loca Augustini detorqueri possent ad gra
iam praeuiam , subditam libero arbitrio, quibus exce- Ptionibus non patet locus citatus ex duodecimo de Cissi gate cap. 9. ubi quaerit Augustinus , unde nam sancti An Leli , prae Daemonibus, acceperunt praescieritiam se non Casuros, cum aliquando utrique de hac re incerti fuerint An ei diuerso creationis δc iustificationis beneficio,an ex merito λ Et concludip oon euasisse certos suae miseriae, alie
507쪽
sulicitatis, ex differentia gratiar, in qua conditi sunt, sed quae post rnodiim data est ad merendam gloriam , quae negata est malis: & inde dicuntur; malis cadentibus, eodem instanti, quo mali demerebantur damnationem r nec hunc locum eleuat, quod dicit undecimo de Ciuitate, malorum ruinam, quasi hoc discrimen acciderit post malorum poenam & bonorum praemium ι illud enim significat tantum praemium bonorum succesisse illorum merito ad quod seueriant Magis AEdruti, COLaato nempe auxilio quo, essicaci,quod malis nisatum fuit: Ergo Augustinus agnoscit auxilium quo distinerem ab auxilio, tae non, necessarium ad meritum , collatum bonis, malis Angelis negatum. Ex tota hac disputatione, praeter plura , quae elicr inde psissunt, constare puto D. Thomam principia doctrinae Augustini, eiusque mentem verius assecutum Ia senio, ac proinde nimis tinxih re igiosos est e,& vano timore percelli, eos maxime , qui cum D. Thomae se discipulos iacient, Pontificiis constitutionibus sensium Iansen ij ex Augustino damnantibus , acquiescere nolunt, nec subiici 'uasi calumnia sit aperta, suspicari Iari senium aberrasse a legitima S. Augustini interpretatione: ut caetera taceam , quae hoc obsequium iure exigunt , non video, qua ratione hanc contumaciam excusent , qui D. Thoma magistro gloriantur, nisi obtendant Iansenium Angelico Doctore relicius D. Augustinum suisse interpretatum.
SECTIO TERTIA. Argamenta a Posteriori, quibus Dua Cchoia Thiam arum. ct Recentiorum Datis muniunt de/ . ' scientia media opinIonem. DI spvτATION a M tripartitam instituimus enam quidquid de hac controuersia grauissima hactenus scriptum est, commode diuiditur in tres Argumentorum Classes, primam a priori, alteram ab authoritate, & testimoniis, tertiam a posteriori, & ab emistis. Duas pro in-ceiiij tenuitate partes absolui et superest postrema ova
508쪽
nium intricatissima, quam si vellem pro rei amplitudine Prosequi, congerenda huc esset tota Theologia , quia vix quicquam habet , quod eb reserri non possit. Sed constituendae sunt disputationi metae, ne aseat in infinitum.1'ropositum implebo, si respondeam iis, quae adhuc inisset uta stupersiliat , ex disputationibus amplis sanis, aduersus scholam nostram institutis. Ea vero non admodum multa sunt , quia sere omnia decurri quae nos attingunt, Praeter . Disp. caput postremum , quo Caluini simus nobis impingitur. Qiramuis responsio ad hanc accusationem fere occupata sit prima nostra Disputatione ad duox Theophili Raynaudi libros, qui idem nobis consortium eum haereticis obiicit. & iisdem probat Argumentis, quax iam expedivimus. Quamuis hi duo Authores sensit conueniant, & Thehmultum tamen methodo disputandi, eruditione, & animo etiam in nos differre, credo me iam obseruasse: meique iudicij ipsius capitis postremi exordio luculentum ex-rat exemplum, cum Author accuratἡ a se amolitur obiecti nobis Caluini sint consilium , & suspicionem. Fortamorosiores aliqui credetem illa desensione fibi fucum fieri, & ista magis in speciem , quam ex animo scribi, quoaeiurata verbis accusatio, totis viribus, & omni genere Ar- umen torum urgeatur, & totius capitis series non admo-um consentiat exordio. Ego ita sem comparatus,vi malim oculis meis omnem fidem abrogare quam suspicata Viros, gauei a se discordes, aliud sentire aliud loqui.Qinsguid sit secretiorum cogitationum, remisso ad Deum inspe orem cordium iudiciis , id unum mihi permitto, ut nuhil de aliis aspicatus mali, consillam mihi, & quam pro-Pugno Causie, ne mei candoris me poeniteat, & fraudi sidaliis fidem habuisse. Atque ita ex praescriptὀ Euangeli, ero consentiens eiam is aeuersario , ut ille protestatus, se nolle Caluinismum obiicere, nihil omittit eorum , quae accusationem grauissimam verisimilem faciatit , sic ego nihil hostile de Aduersatio suspicatus , illius conatus depellera mirix, quasi a mana beneuola excidiuasimpenderet.
509쪽
m uitates. Sed cum Haereticorum Synagogae, hoc maxime disserant ab Ecclesia Catholica, quod naec antiquam teneat & seruet, illae nouam quotidie fidem confingant. hinc faetum portento simile contigit, Vt Dordrethana Synodus in Gommaristas, perinde ac Λriminenses anathema tulerit, & nouam fidem inuexerit ignotam contendentibus, suisque decretis confirmarit. Sed utcumque ut, certum est Caluinistarum Sectam in tres Gommaristarum, Ariminensium, & Dord rethani
Conciliabuli diuisam Settiis, primam &postremam ad causae suae praesidium Thomistas , Λriminensium alteram scientiae mediae Patronos aduocare. Quos vero ex hi Caluinismi assertoribus, putat Aduersarius ab Ecclesiae Catholicae sensit longids abesse Non dubito quin Gommoris has inim Dordrethanis damnandos .in Ariminensium gratiam pronunciet. Sed quis non videat, iudicium istud non carere straui, & iusta, gratiae & odij suspicione, quod Gommari cum Dordrethanis in Thomilias pro. niores, ad decreta coniugiant 1 Ariminenses decretix insensi uno sicientiae mediae praesidio se tutentur Quid ad ista dieent Catholici a partium studio rem6tiores Eodem loco reponent Ariminenses cum Gommaristis, & inde, vel nihil mali Thomistis creari ex Dordreiathanorum in illos inclinatione,vel par periculum & damnum ascisci dicent Recentioribus, ex Ariminensium in illos studio, & affectu. Quare vel deserenda est haec in Tho-mistas accusatio, ex Gommaristarum consensit ficto aut
vero, vel abeunda est similis ex Ariminensium in illos
Nodum istum exolui velim salua aequitate, neque ex praeitidiciis propris sententiae , Ariminenses Catholicos pronunciari, quia sibi concordes sunt, nec damnari Gom-- istas quasi haereticos, quod ad Thomistarum videantur parte;s accedere. . Si contendas ita pronuntiandum,
quod Tuuisius, Molliseus, Amesius ex Thomistis arripia Argumenta in Aduersiarios, ego huic iudicio intercedam, aut diuersem seram, quod Iacobus Ariminius, 3c illius assecta Perchinsius , Arnoldus , Vossius, Grossius, Molinam laudent, Pennotum diu noctuque lagant, Suarem sibi in Magistrum & .Pxtronum asciscant, quod scientia
media sit illis loco clypei de teli, qua Aduersario, dee
510쪽
pellant & lacessam. Si dicas Ariminenses nora longe esse a regno Dei, & inde putes tua sensa coimnendari, quod minus ab illis factio Ariminensis abhorreat: idem de Gou maristarum in T.omittas propensione praeiudicium pro nostra sententia arripiam. Igitur hic aequo Marte aeternum certabimus, nisi aliun de probes Ariminenses, Caluinistas aequitate cauis Adia tiariis esse superiores. Sed hoc non euinces nisi adiungas. Vos longius quam Thomistis ab errore abesse, quod unum nostrae controuersiae caput est, hactenus non probatum , neque illa consensione haerericorum via quam incendum. Nonne practaret hic votum pacis praeserte, quam aeternae discordiae semina serere. & fouere Per me non stabit, quin perpetuam pacem ineamus in commune Ecclesiae Catholicae muri, cum aliqua nostrae causae noxa, compensanda utilitate religionis. Ego sane nihil duabito polliceri , meo, omniumque Thon istarum nomine, Ariminenses pro Catholicis nos habituros, si aliis erroribus abdicatis ad Ecclesiam redeant,quamvis ad partes Molinae de gratia praedestinatione, dc libero arbitrio accedant. Sed a vobis exigo simile studium pacis , nec vobis haeretici sint mesius, Molineus, quamdiu de gratia, praedestinatione & libero arbitrio cum D. Thoma, Alvaresso, aliisque Thomissis idem loqui &sentire visi fue-
Tint; neque hoc nomine , si caeteros errores eiurem, ab Ecclesia exesusos velitis. Has utrinque conditiones pacis acceptas habeamus, nec nimio praeiudicatarum opinio num amore incendium, quo a multis annis flagrat Ec- , clesia Catholica moremur extinguere , Vel augeamus. Perme non stabit, quin a mutuis accusationibus, in Religionis Catholicae perniciem, & Haereticorum scandalum' a iastineamus: nec Ariminenses nos depellemus, quod scientia media putent iter sibi munire ad initam Ecclesiae fidem, dummodo vos eodem animo excipiatis Gommaristas , de Dord reethanos . s a suis erroribus patiantur decretis
Scholae Thomisticae, se ad fidem Catholicam trahi. Licet iis conditionibus & praeiudiciis credam soluta &contrita, quae oriis locis, ex Caluin istatum consortio in rorquentur in nos Argumenta; non tamen desinam sinscia decurrere, iis di sponsurus, quae aliquam Calvinissiman nos derivare inuidiam possiuit.