장음표시 사용
71쪽
tione, aut si velis digressione, illud ad minus lucri nobialest comparatum, ne nouitatis arguamur, quasi de liber tale aliquid alienum, ne dum a mente, sed nec etiam ab , vsi loquendi S. Doctoris inuentum, aut scriptum ano a
. SECTIO SECUNDA. Notio tibertatis explicata defenaeitur: aduersus Theophilum ct Euggnit- Philadelphum.
No N possum negare, hostram de libertate sentencitiam , habere plura non dissimilia , iis quae doctissimus P. Gibius Congregarionis Oratorij scripsit dutibus
libris de libertate Dei, & creaturae: immd non dissilebotine multa ab ipso hausiue ε &ne quis credat, me alienis honis & inuentis velle gloriari, totam serὸ de libertate dissertationem illi post D.Thomam acceptam resero, printer ordinem & methodum, qua meam, de ni fallor, eius Hentem , ita aperte & dilucide, quasi breui tabella, omnium oculis subieci; ut sponte cadant ferὸ omnia, quae in illum seripserunt Τheophilus opere bone longo cui Titulus nos libertatis explicatio Asicussa , & Eugenius Phi- Melphus exercitatione Scholastica.
oscios quam Apologiae breuitas patitur, abdueerer a meo institutρ , ii illius Scriptoris de libertate. exactam defensionem susciperem aduersus hos duos authores. Sed vix ingrati animi vitium , aut certe suspicionem effugerem, si virum. religiosissimum de .nobis optime meritum, hactenus quod iciam indefensum. ipsemet
72쪽
: ses eos ,.quorum bonis donati semus , Se fruimur . has a me vindicias minime extorqueret; malit rusi deberε, quandoquidem in eadem naui sumus : nec diminutare posIum, unam mihi cum illo communem esse de libertate opinionem : seu ipse ad eius mentem accesserim , seu ad meam illum sententiam pertraxerim; & nos la explicatio cadisterre i ut quas ille sex libertatis partes, nempὸ principiorum unum proximum,duo remota,essentiam in vi electiva, seu rebus eligendis supellari positam , ω ab indita
ferentia. absoluta, aut temperata ordine finis, ut aproseprietate legitima aut spuria distinctam , duobus libris , longius & elegantius sorte quam dilucide prosecutus est ,
nos compendio, pari claritate ac breuitate perstrinxi
Certe si obseruassent illi duo Scriptores, a P. Gibi ea
exacte distinctam libertatem, status Unam, alteram exedi
citi , priorem esse poster3oris principium, & hanc viti, mam esse vim et e stivam, in dominio, & indepetulentia. rerum, & subinde actuum postam, maxime elucere in delectu mediorum ex finis intentionς, mediam esse inter amplitudinem, seu uniuersalitatem appetitus boni infini ti; atque iodifferentiam hanc, libertatem exerciti j, stuesectionis ad metitum requiri ; seruari& perfici essicaci gratis, nulla ratione minui rectitudine assectus , aut stibia. ordinatione ad Deum, & ad legem diuinam: a multis . obiectionibus abstinuissent, & fortἡ a toto in hunc librum scribendi consilio : quia pauca sent, aut serὸ nulla , quae libertatem sic explicaram , inter amplitudinem & indime rentiam positam, ab illa vi a fundamento,&abist via proprietate distinctam impugnent: ut breui utriusque opeiis discussione expendam. Desensionem illam praeter duas causas a me dictas hoc etiam nomine debeo; quod plures viri doctissimi MCatholici, non solum probarunt opus hoc de libertate. sed etiam impensὸ laudarunt. Nec dicas, hos inter esse Ian senium damnatum constitutionibus Pontificiis, At San ranum Abbatem fidei sitspectae hominem. Nam uLeta hos duos, supersunt octo sapientissimi diuersorum ordinum Dod pres Sor niti, in quos nulla cadit errorssispicio : nec facile crediderim esse blandientium amico vini studia, aut adulationes, Potitas quam iudicum, aut
73쪽
testium iuratorum, sufisagia , quae ad libri commenda- itionem scribunt singuli. Nam in primis Episcopus Ma d autensis ex Franciscanorum familia doctissimus,in opera a se, qua potuit cura riligentia examrnato, ait, tan--m -besse , mi aliquid ab Orthori fide es bonis mori ιus alienum repererit quin potius omnia pngulari domώ-- es pietatis ratione , secundum scripturinae , Orthodoxo--m Patrum sensum , is meterum Scholasticorum ἀο iamam, comprobse consent nea. Ideoque dignum iMHeesse . quod ad intelGrandiam tam suamem .n nos Dei prouidenis fiam, mιc6Lmque nostra in istum libertatis ordinem es Dbiemonem , in lucem edere r. Rel ui septem, quorum censura: permissus est liber, Episcopo illi accitiunt. .P. Eustachius a S. Paulo Fuliensis Religiosus & Doctor Sorbonicus, praesaram, de tiberta doctrinam 3 eleganti admodum, es non vωliari flo obus libris conscriptis eatram, asserit Caele Doctoris. vesici, doctrina penitur eonfirmem. Ae nescio quid vitae pietatis,pra careris .ae genus seriptis, .nsigniter redolentem. Dom. Chastelain Canonicus & Doctor Parisi. adet,su, per- δε- e materia dis vitatem , grauitutem Isti , rationiam Authoritatem , ta ante omnia eum principiis fidei, ει ἀο-ctrina Ecclesia conuenientiam, mi Am operis euulgationi μώ-
scriberet, o lectionem consuleret, tam pietatis quam Neis. Iogia studiosis. Dom. le S. Pere Doctor item Parisiensis, censet clatum de libertate propteν subtilem , piam, es maximo orthodoxam , tam sublimis. es reconditi argument. --
plicationem, velut ardentem lucernam, qMAEm pramum iisi multorum irilitatem , ubi ea editione supra candelaι- esse ponendum. Dom. Copin Doctor Parisi. confirmat, se in eo de libertate Tractatu omnia reperisse, non minui docte, quμm pie ta apposite, ad summam diatis.
numinis maiestatem scripta. P. Mathaeus Doles Fratrum Minorum Guardianus MDoctor Parisiensis testatur, sibi diligenier lectos hos duos
de libertate Tractatus, ex mel, ri nota Patris- excerptos, ναὶιdisi mis rationibus confirmatos. In his porro nibit contra Mem; ἀώι bonos mores fossisse; νmst Mero, multa mira
74쪽
rau mandentur ad Dei gloriam , Mesesia decus, s omn
us metu rora m doctorum mulitatem. His assentitur. ο
Do m. Martineau Canonicus & Doctor Parisiensis: nee contentui approbasione, quae ut, inquit,selex libris aria viaruribus eoiscedi : addit nihil esse 1n eo libro.med oree. si e materiam veris , siue autharia industriam Jectes. Θννη mentum plane diuinum esse , characterem sublimλ δενι- λοδ rationem , non soblimem modo, sedgrauem etiam Neruditum , singularem. densque eruditroni pietatem acce-ἀere qua pari a tau Lector ut que AEn mi parte, ad
. Si inte ista non tam de authore iudicia Doctorum quam amicorum in illum studia, & encomta contendas esse interpretanda; quid dictgrus es de suffragio Domini. Haberti Theologi Parisiensis , nunc Vabrensis Episcopi, semper Moliri e partium studiosissimi, sicut pluri-qus eruditis scriptis leuatum facit . ut ille nulli superi rum pietate, doctrina, & dignitate , ita nec laudibus insistum. μ' in authorem decedit: sic enim habet : De Libertinti mentarium per strinui: & -- -- ferenda eensura prorsus impar, hoc eidem Elogium debere
me'sensi e partus authori pia ta emito simissimus, habeoi d Pauli seris periptoribus necessariom. nempe formam siemtia, es veritatis in iere. Iltastre Ieribend. renuae . rationem a Fublimu idea, si rationem'sensa panaea
res ἔ venerabilem antiquorum Patrum referens imaginem. - Huralem Schola intai tam nusiam relinquit: ips- ω-
Adeo tamen in contrarian ab iis Doctoribus mentem. abeunt TheophiIus, & Eugenius, ut liber illiis vilas sit ni- habete nisi suspeetii, pugnantia, & sipposititia. Quarer, octorum 8. compertae eruditionis P aris pietatis , minime odij sesipectorum, iudicia propugnaturus, Videocmitii communem causam Doctorum Oetendere, quibus Incumbie cura libros recensendi. Sanὸs istorum sessioqui caeteros eruditione, & in egritate aequanr, x
75쪽
cunt etiam mam ero , suspecta fiant adulationis, quasi authorem non solum immeritum laudarint; sed erroris pene compertum , iubeant ut orthodoxum excipere; actum est de censuris omnium authorum. Itaque refert
plurimum afl Reipublicae litterariae, & Theologiae decus, ac pene Calutem, huius libri Approbationes tutari,& repRhensiones refellere. Nam si huic ossicio deessem.
desideraretur aliquid huic nostrae Apologiae maxime necessarium. Neque conuenit meum de toto genere humano
bene merendi studium decedere Theophili maledicentia in omnium ordinum homines efflita; & si sim morum
Pontificum, Congregationum Romanarum, Familiae Dominicanae vindicias, ab eius Satyris,parauius; iaon militas
aequa quam necessaria est defensio Doctorum , qui libros Probant: quos omnes in hocvno libro acerrime insectatur. Neque Philadelphum,licet hac Responsione cum Theophilo iungam, parem illi, quis me velle credat. Procul a me hoc de viro sapientissimo, & ab omnibus, de me obsit indicium adeo iniquum. Scio equidem, aliquibus ut instituto, & de libertate sententia conuenire : sed reliquis omnibus 4 quam immane distanti Id etiam fatendum, hac scriptione Theophilairi , non ita fuisse grauitatis & modestiae. vi posterioribus lucubrationibus obli-r - , unde facile agnoscas, illum quotidie in peius ruere, ου forente aetate. nainus quam decrepita, furere inlitum. id ad Philadelphum attinet, teor. illi aliquanta Gibleus datam occasionem, secum acerbius agendi quod ipsemet praeter morem Scholae, acrioribus interdum ve his, eos urgeat & carpat, qui a se dissentiunt. Sed non sacile concedam, quod scribit Praefatione ad secundam
exercitationis editionem, decennio antequam prori
nibus sentarent Lectorum animos,ut experimentum Goquod
caperentpra stati emoris ro idua in illo opere approb .liminatam .ndysserentiam , psa in puram pis in libert- ω rampridem inducta fuerat. Addit timen se hoe sese
76쪽
DEFEssio. LIBERTATIS EXPLICATAE. 39. priuatorum scriptorum communicationet neque tamen seMerasse illusionem , sed renuntiasse Sanerrani amicitia. Agilosco his dictis Eugenij prudentiae plurimum inest ad suam causam , & aliquid etiam ch ritatis in authorem; sed prorsus nego, has de libertate cogitationes priores, posterioribus eatendatas aut retractatas. Audivi a viro inter Galliae procerus togatos celebexrimo , capiqntia, i tegritate, & pietate Christi na, qua se illi per re'. annos imbuendum tradidit diuersistimam dissolutae cum San cyrano amicitiae causam, ab illa quam Eugenius unico refert, ad dissentionem opinionum de libertate. Nec umrius quod scribit, Authore Sanes no , IMisenium refut se suo Augustino, quod M. uerat opus de libertate. N que enim Iansenio ad hoc opus ruit alieno impulsu aut consilio : cum de notione libertatiς, ut jam dixi secui dum sensum a multis ipsi attributum in totum diissentire, . nobis demonsxxatum sit. Unde nullum nobis periculum a censiaris, quae Iansenium petunt :i sicut inde nulla fuit necessitas , ab horum virorum amicitia, & consilio resiliendi i licet aliunde forte datam mur negem. Sed
Summa eorum quia obi iuntur ab utroque authora. contra notionem
OV ue hi duo authores obisciunt, prope innumeri sunt, eaque suo quisque: vinedegerat. Eugenius tripartito ineeait agmine, & quasi Ni--M aciem instruit, primam sirupectorum supra 36. dein e repugnaristium 7o.tandem siupposititioxum plurim cive munero, dedere virinia contendit esse , eorim quae Mhanc sente tiam fulciendam.euogitata sunt. P dem. sere Theophistas habet iciduas partes diuta, quam n priore ψvix ulla opinionum vitium est, quo de liberi te sente . .etiam non Contendat laboram, vin primo capite eius typum expressit, cap. a. ia sequeati , proiat rationemriberi tis formalam commentitiam esse, & voce uniueri
77쪽
siilpiti s euelim lam. Vbi per partes hanc nostraria sententiam impugnauit, totam uniuersim cap. . erroris,cap. 4ς. temeritatis arguit, &cap. 7. hos errores natos asserieu sinistra aceeptione libertatis, quasi eo nomine sit ac-,censenda sola libertas omni abusus expers. Cap. 8. de duobus sequentibus respondet argumentis nostrae Lenten- tue, ab authoritate & ratione repetitis , dc tandem post Caluinismum omnibus paginis improperatum, Platonis mum obijcit cap. Ia. quasi parum aut nihil ab haeresi dictet methodus quam Plato adamavit, quamque in illo
Ex bae prima parte, altera concludit, de lase prosequiritu, hanc de libertate opinionem, ab authore excogita- eam , ad dissicillimam Theologiae de Gratiae auxiliis , de con-tili Dei, de merito obedientiae Christi, de scientiari ac prouidentia diuina , eiusque decretis quaestiones illustrandas , re ala eius votis & consilio respondere r neque ullam indσlucem. , sed densores tenebras accessith, ideo quo prolesolareno priori quod praenust, multa disserit Eo stilemni apua antiqvog more recepto, silem nouum pHst emensiim anni spatium consalutandi fausta hac apia precationes e sponse alse nouuin ius P. Sed cum diuina & human b rtas, profundissima caligine obuoluatur, . contendit hanc nouam libertatis explicationem, has te- .nebras auxisse. Sed huic accusationi postremae satisfaciam sect. sequenti, priori ista responsurus, ubi Theophilum monuero, parum tenacem esct ptopositi, quod ad imi- rationem Augustini promiserat Protegomeno id se iii,
. Haec enim verba ex illo resert libro 3: capite T. aduersus Petilianum, ego ceuique . mel , vel scribem Eo respondeo. enam contumeliosis criminationibuν laces, quantum mihi Domin- rinae, stanatis mana im gnat Ono aesaeis Audisori Lectorique eon lem, non ars in e uiar homini ransietando severiores a errorem eonuin Henaeo salubriari Vtinam Theophile, ut statueras, id tibi
sinetum fuisset; sin pro maledietis maledicta non pote-
vas nobis rependere,' quando quidem a te etiam prou Cati, silentium 3 o. 3e ultra annorum pertinacissime sera. . uimus i certe non debebas taeitos ac pene mutos', ite-
78쪽
t tem l haec tua sunt verba in rist. Sed ad disputantem
Ratio tibertatis explicata triplici obseruatione m1 nitur, ct inde respondetur generatim
svoriores obiectiones. . A. D haec omnia breui& valide atque exemplo Augib amni modeste, semota omni - verborum acerbitate responsurus, hinc initium c pio: do libertate, sicut de qualibet re duplicem esse apud Authores disserendi ratio. Mem, nempe a posteriori & a proprietatibus, vel ab ipsa- .met libertatis natura , a suis causis velut a priori inuesti--ganda. Sed cum a sensibus, seu a rerum sensibilium eri Perimentis, hauriatur qualiscumQue nostra cognitio; at que libertatis promietates squalem diximus praecipuam, .ac penὸ solam esse indifferentiam j sensibus nostris pareant, occultior vero sit illius essentia, hinc fit plures Phi. Iosophos , dc scriptores , de libertate disputasse magis , abeae quam experimur indifferentia absoluta,quam a rationaessentiali , ad quam non possis nisi longa & operosa indagine peruenire. Cum igitur hare ad libertatis notionem duΝex pateat via, vel ab experimentis absolutae indifferentiae , vel ab ipsius causis de natura , qui primam viam iniuMe, minime damnant alteram: sed aliis terendam zelinquunt , eamque nos imus munitum, non pro rei dignitate , sed quantum requirit hecessaria defensio ad repellenda tela, quae nostram de ubertate stilleatiam vi,
79쪽
Prima obseruatio ex comparatione libertatis eum ratione, ct tres inter itas disserentia.
VLLus nisi omnino rudis Philos inhiat, aut sensus communis expers negare potest hanc libertatis notionem, ex qua caetera, quae nostrae sputationi Iussiciant, sponte consequunmr; eam . nempe Voluntati eodem loco esse, quo rationem intellectui & menti. Ranc collationem prope infinitis locis vrgo Sanctus Doctor: sicut enim ratio non est in totum ipsemet i tellectust sed pars ipsius, nec omnia, aut praecipua mentis munera obit, seἀ aliqua, nam si vim nominis obseritemus, nihil aliud ratio significat, quam facultatem cognoscendi discurrentem quaeproinde lons Mitaneo, et ab Angelis, & propria sit homini, conclumies ex primeipiorum assensu deducemii ita plane ilibertas, aut libebrum arbitriium, voluntatis pars est,ncui tota Mentiarsi sua cuique velis iura seru,te, eaque partiri, Vobanta est finem apperere, &eonsequi, & a lepis frui, atque aia haerere; libertati, est, dix finis proconcepti appetitu & im tentione, media elistere: & se pἡt tua ad finem re
si haec diuersa voluntatis , & liberi arbitrii iura, adique ossicia, sicut rationis & intellectiis exacte distinximne
Theophilus, & Eugenius i confectiae emi haec controue sta, cuius causa tot efliti sitim iani, nee finis vllusinit striabendi. Id constantissinium apud om nes, etiam pertin cissimos sit, liberum arbitrium esse voluntatr, quod me ii ratisinem: eo tamin discrimine Rod S. Doctor obse , uat I. p. q. s'. art. 3. ad. t. raeiqnis & mentis, intellectus distinctionem,& nomina atque officia diuersa a Dedi& ab Angelis abigenda, apud nos tantum valere; VOl-- fatis autem & liberi arbitru vocabula, & Varia munera,
ubique usirpanda, di perinde Deo, de Angelis, ac nobia
Huius discriminis causam profundissime scrutatur S.
Docior ια diuerse haron iacultatim opeiandi rationes
80쪽
oam mens & facultas intelligens res ad se cognoscendas trahit , unde si illatum species praesto sint, ita comparata est, ut quascumque veritates, R ex illis consistiones, Mullo discursus adiumento, unico intuitu capiat, & hoc ipsi ad maximum defectum imputandum esset quo omnino Deum & Angelos carere necesse est j si opus illi essee discursu ad parandam quarumcumque rerum notitiam. Ab illis igitur exulat rationis, id est, facultatis discurrenistis vis, εc nomen. Sed quae illis vitio verteretur, praee puum est notitiae humanae praesidium, ratio ab intellectu diuersa hoc discrimine, quod intellectus principia per se nota attingat, ratio multiplici actu inde deducat conclusiones. Vobuntatis autem & liberi arbitrij nominum , de officiorum distinctio , licet par illi, quae rationem inter & mentem. intercedit, hoc tamen distat, quod sit
omnis desectus expers , neque Angelos, neque Deum dedeceat. Nam appetitus, & voluntatis indoles est, as ctu ferri in res extra se positas, quarum vitio, non 'olam ratis imputatur, fi ames,ut libuerit, aut etiam odio habeas, quod dignae non sint, quae necessario amentur, ae interdum etiam odio quam amore sint digniores.
Hoc primum discrimen nascitur ex duobus aliis, qnae intercedunt conclusiones inter & media; quod illae pro- Priam , & inde receptam habeant veritatem, a principiis& causis quidem derivatam, sed cum illis necessario coniunctam : unde fieri nequit, hanc conclusionum veritatem ignorari, si principia capiantur, & comprehendantur cauta : mediis vero, qua formatissime media sunt, iuxta probabiliorem sententiam , nulla subest propria &interna bonitas, sed solius ratione finis , Si bonitate amantur: eodemque prorsus modo se habent, quo imagines, quas cultu religiossi, aut ciuili, prosequimur pro Pter prototypi pristantiam, aut sanctitatem, a quave. Iuli ab extrinsecέ forma assiciuntur, εc dignae fiunt, quas Colamus. Sic amputatio alicuius partis corporis, nihil habet boni quo ametur, sed plurimum mali, eligitur tamen ad salutem totius interdum corporis, quod periclitatur , nisi putridum mei ribtum resecetur. Hanc opi-Mionem de mediis internae bonitatis expertibus, acriter Propugnat hic author, bono consilio: nam praeter D d