M. Antonii Mureti Variarum lectionum libri 15. Ad Hippolytum Estensem, cardinalem, ac principem illustrissimum

발행: 1580년

분량: 467페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

ANTON I MURETI illud 4, agnoscit,&alio quodam modo exponit: cui non assentior.

Emenda Flauti locus e ciuilite gloris.

PLAUT N i vel ius sunt e Milite gloriosi,

Quid iistuc quid oculo sectum est tuo'

P L. Habeo quidem h cle oculum. P Y R. at Duum dico. PL. eloquar. caussa hercle ego hoc utor oculo minus.

abstinuissem a mari, tanquam hoc uterer. in quibus cum iocus elegantissimus, & Plautino di- gnissimus ingenio, subsit, una litterula deprauata ita eum corrumpit, vix ut a quoquam sentiri queat. nam . cum Atheniensis ille adolescens, qvi ornatu naucle- rio amicam a milite per fallaciam abducturus vene- rat, oculum sibi laeuum, he agnosceretur, obligasset: interrogatus a milite, cur id faceret, urbanistinid respondet, se id maris causta facere . nam, inquit, si amare abstinuissem, eo aeque atque altero uterer . tu dii autem rhilitem ambiguitate vocabuli. cum enim dicere viaeatur duabus vocibus, si a mare abstinuis sim; non id dicit: sed, si amare abstinuissem. reuera enim amor ipsi in caussa fuerat, ut eo oculo minus uteretur: aut saltem ita fingeret. Mare autem sexto si dixisse veteres coiistat. Sic Varro: clauditur oceano, Libyco mare, flumine Nise ,

sed de Ouidius: - , Li co, i nquit, de mare carpat 3 m. ita igitur Plautinus ille versus legendus amsi abstinuissem amare, tanquam hoc utcrer. . Hoc quoque pro suo nutrir edidit Coelius: sed secundus. Ego enim abhinc quindecim annos primus e lideraria Lentos

102쪽

VA R. LECT. LIB. I II.

gantos 'debitores aliter a Cicerone, aliter a Lucilio: isios. Lucilii versus apud Nonium emendati. . CAP. XVI I I. L FNTos usitate vocamus tardos & segnes:oppo ni a. tum id nomen pron,pto ac celeri videtur. inte dum autem lentum aliter accipimus: ut cum lentum vimen dicimus: & clim Virgilius lentam salicem: &- lento ducunt argento . enim tum idem valet quod molle, cedens, quodque, quocumque velis , facile trahi duci ve poliat. id denique, quod μαυ- νον Graeci vocant, Latini non nunquam facite: ut Tibullus: ' . F lilia antiquus primum ibiscit agres Focula, de secili composui se luto. eandem enim qualitatem significauit in luto , quani in cera Plinius his versibus, Ira laus est cerae, mostis cedensi sequatur

sexibilem videlicet ii turam quandam, & minime contumacem. Ad priorem illam huius vocabuli vim respexit M . Tullius , cum C. Antonium lentum vocavit: Teucris, inquit, illa, lentam laue Degotium. hoc enim significauit, cum libenter subterfugere, M tergiversari,& diem ex die ducere, neque proruptum esse ad dis luendum quod deberet . at contra olim Lucilius lentum seluere acceperat, pro eo , qui facile lueret, bonum que nomen esset. Credo, quod lenta quae sunt, facile sequuntur quo velis: lentum quoque vocavit eum, qui facile ad soluendum ad duceretur. Versus eius, in quibus hoc vocabulum ita sonitur,extant apud Nonium Marcellum: sed mise

te deprauati . sic ςnim ibi legitur: Tricoves, morosi

103쪽

γὸ ANTONII MUR Erior ad reddendum duri. Lucilius sabrarima lib. IX.L.u-AL Cotta senex se. si pater huiu pacem magnus fuit tri

conum, marivssoluere nulli lentus,id est Iacilis. Mi hi ita legendum videtur: Trico nes oro ict ad redden- is duri. Lucilius satyrarum libro ix. Luci Cotta eno: Crassi pater huiuη peracer, o agnu si it trico nummaris', luere nussi Leutus, id e E,Iacilis.

Iam qiu fuerit ille Cotta,& qui potuerit, nisi forte per

adoptionem, Crasti cuiusquam pater esse; cum alte rum Aurelium, alterum Licinium fuisse verisimile sit:quanquam fieri etiam potest,ut Crassi nomen hoc loco proprium non sit: sed hoc,Vtut est,quaerant,qui bus ista curae sunt. ego quod potui, praestiti. Horatii versim e quinto odarum si strati

HORATIA Ni versus sunt ex ode quas εν veniam a Canidia venefica petit:

Unxere matres ilia adai tum feriae citibus atque canibus homicidam ne lorem V os quam relictis murmbim rex procidit

Heu pervicacis ad pedes Achillei.

variant autem libri veteres: quod in aliis, V ixere, te gitur in aliis, Io aere. quam posteriorem scripturana mitifice Homeriis confirmat: apud quem Iliadoso mega, Hectorem relatum ad suos Andromacha , . Hecuba, & Helena ceterae autem nihilieres. , ενοι χιζους . neq. tamen itu prior repudian da est : cum constet, ungi solita apud antiquos ca dauera, ut diutius integra conseruarentur: eiusque muneris muliebre curatione suisse, vel ex illo Ennii, Tarquini corpus bona minat uit unxit. Itaque

104쪽

VAR. LECT. LIB. III. II

itaque S urbanus scurra Martialis, non illepidum

dictum ex eo duxit: unon enat, ungitur Fabulle, . Is vero mihi mortuus videtur. de quidam Graecus epigrammatum scriptor ait,malle se viritim madere unguentis & vino, quam Vrcum l. secitare ad exeqritas suas ed ea qt idem res dubitatio nem non habet. quare viro quis modo legerir, pecca turum nor crediderim . Id quod sequitur, adi lum eris alitibus atque canibud, Homericum est: nomenim suntilla, -

epitheton quoque, quo Hector Ornatur , ex eodem pocla stim tum est:

languidius tame,& ut ita dixerim, eneruatius est Latinum quam id Graeciam unde expressum cst. enim significari videtur is, qui viris fortibus in acie animam eripiat: at homicida magis est ἀνθρωπι- κτονος. Vt quantum inter hominem & virum interest , tantum inter haec duo epitheta interesse vidcatur. Declaratim locus quidam e Ciceronis Hortensio. CAP XX. Ct c E R o Ni s ex Hortensio apud Nonium haec

verba

105쪽

M. ANTONII MURETI LIB. III.

verbares eruntur. n ciem videat me, O meas comites Iortitudinem, magnitudinem animi , patientiam , con

flantiam,grauitatem, idem, j a se si ibducat' quai mus. autem liber ipse non extat;tamen non est dissicile homini in Ciceronis scriptis exercitato videre, qtior sit villa dicta essent. Erat enim magnis inter philosephos agitata contentionibus quaestio: posset ne quis in tor mentis beatus esse. Theophrastus dixiste putabatur,

vitam beatam in rotam non ascendere. Stoici contra pugnabant: &, qui beatitudinem in sola virtute ponerent, acerrime defendebant, etiam in saritissimis asperrimisq; cruciatibus , hominem virtute praeditiini beatum fore. Vtebantur autem ad eam sententiam illustrandam, & subiiciendam ante oculos quadami imagine : ut dicerent, cum chorus ipse virtutum raperetur ad tortorem,beatam vitam non subducere se, neque manere extra ostium, sed illas usque comitari.

Cicero igitur aut iustitia, aut quam aliam virtutem, sed iustitiam, ut puto, ea de quibus agitur verba dicentem secerat . id ita esse cognoscitur e v. Tuscula

narum,ubi Cicero ipse ita loquitur: tor' sita

ne beata vita quasi relinquitur extra octium. Iimen, carceris, cum constantia ,si aestas,frtitudo, pientia, reliquaei virtutes rapiantur ad tortorem,nu rec

sint nec supplicium , nec dolorem ὶ & in eodem libro: Dabit, dabit, inquam, si in tormenta vita beata,nec iustitiam, temperantiam, in primis fortitudinem, gnitudinem animi , patientiam prosecuta, cum tortoris os viderit, cosistet, virtutibus, omni bim sine ullo animi terrore ad cruciatumproficiti ,resistet extra fres,ut ante dixi imens carceris. Posse multo plura lligere, tu hoc verum esse ostenderent: sed haec fatis esse duco.

106쪽

M. ANTONII MURETI

AD HIPPOLYTUM EST ENSEM

VARIARUM LECTIONUM

niens , quod a Pindaro in quodamasmate laudati essent, tali fecisse ampli illius ac grandiloqui poetae testi monicini,ut & dona ei plurima ob id miserint, S statuaria in ciuitate Guastatuerint. Non igitur mirum Ost, si illis temporibus multi ac praestantes poetae fuerunt; cum qui ea facultate excellebant, & maxinus muneribus nonestarentur & honoribus amplissimis mactarentur. aetate nostra vocalis ille olim Musariana chorus conticuit quaeque auaritia amarsupia potentium clusit , eadem

venas Helicon liquoris obstruxit. Sed quod de Pindaro perstringit Pausanias, id fusius edisserit in qua dam epistola Eschines. Ait enim illum, clim Athe niensium urbem commendasset his verbis, etω λι-ε ὶ ψ ἀοδ uti θοῦ υ, multatum esse a ciuibus stis,aegreferetibus,alienis eum potius,quam suis, illam tantam laudem dedisse. quod ubi resciue in Athenienses, consessim miserunt ei duplum eius pecun ,

107쪽

so ad. ANTONi I Munxit pecuniae, quam multae nomine crat exactias: ipsum a. aenea statua ornarunt. ea statua visebatur AEschinis aetate ante regiam porticum : sedens Pindaruζ cum

pallio,& diademate, irram tenens: & supra genus apertum librum. Quod Zotcles quisti sinter cerent, Pisipidis testimonio confirmatum.

C v M vulgb crederetur, viri fortis esse,mortem sibi cosciscere potius, i iam graue aliquod &acerburti malum perpeti: iapienter animadfiertit Aristoteles, falsam esse illam hominum opinionem: eosque qui ita facerent, non modo fortes, sed ignavos,paruique dc abiecti animi habendos pronuntiauit docet enim se id quod fugiunt, ferre non poste,neque pares est xi casui sustinendo, propter quem vitam relinquunt. id autem effeminatam potius animi mollitiem, quani magnitudinem arguit. Disputauit eadem de re do et illime ac sapientissime diuus Aureliis Augustinus lib. i . De ciuitate Dei, militisque rationibus osten dit, Lucretiam, Catonem, ceterosque eiusmodi, si ii

stratis historiis a fortitudine laudari. longilis etiarii progressus, demonstrauit nullam esse polle bono ac sapienti viro ἔξαγγγ , ut Stoici loquebantur, ae λογν Sed & Euripides id ante docuerat: qui Hercule primo facit succuni bentem magnitudini eluo dolorisque hauriebat e caede uxoris Lliberum , quam ipse-inet, furore diuinitus immissis correptus , perpetraiierat: ob id e vita discedere meditantena: deinde redeuntem ad se, & mutantem consiliuio,verentem, ne id tibi igii uiae ascriberetur, si lucem relinqueret, taliquam aegritudini impar ferendae. Alistoteles ita

108쪽

sed &apud Martiale memini esse epigramma quod dam in nanc sententiam: cuius haec clausula est: Rebim in aduersis fiscile est contemnere vitam. Fortiter iste it qui miser esse potest.

eorrectus Cicero is loci e libro tertio De legibus.

D E tribunicia potestate longa & copiosa es di sputatio apud Ciceronem lib. I ii. De legibus . nam cum illam QE Cicero pestiferem & exitiosam esse dixisset; respodens Marcus,multa ei vitia inesse non negat: sed quae tamen facile compeii elatus pluribus& maioribus bonis: eo maxime, quod nihil ea utilius cogitari potuerit ad plebem cu patribus in con cordia continendam. tum dissetuens ea quae Quin-

nus aduersus eam dixerat ita loquitur: Asduo cura Gijῖerunt. θ' praeter eqs, quamuis enumeres. multos ita cet, cum dehi crearentur: nullos in omni memoria re

ri perniciosos tribunos: leues, etiam non bonos frtasse plures .ini idia ep idem ummus ordo caret. Sed habet dubitationem ,.quid sit quod Cicero ait, Cum deni crearentu r. ita enim loqui quasi deni creati deserint, videriir. Neque melius,aliquanto etiam deterius, Videtur, quod Adrianus Turnebus scripsit, qui locviri hunc ita edidit: e t duo Gracchi feruntῖο praeter

109쪽

M. ANTONI 1 MVRETI eos, quamuis enumeres multos, licet. Cum deni criem

τur, nullas in omni memoria, . quas aliquando deni 'creentair,aliquando aliquo alio numero: &, cum de ni creantur, tum nulli perniciosi reperiantur. quoas esset, ne mirificam ille vim numerus habuisset. ego addendam particulam, non: & totum locum ita legendum puto: At diis Gracchi fueriint. Et praetercos quamuis enumeres multos licet,cum deni creentur. Non nullos in omni memoria,&c. Illud eitim At duo Gracchi fuerunt, quasi ex Quincti persona. Cicero dicit. Deinde res podens ait, non eos tantum proferri posse, verumetiam eonam similes quamuis multos. neque ita mirum esse, clim deni creentur. etenim in tanto numero, non est mirabile plures improbos extitisIe, quam in iis magistratibus qui bini creabantur. Tum subiungit: si euoluantur annales, dc antiquitatis memoria repliceriir; nonnullos re sertum iri pernicios tribunos: leues aut etiam nonia,nos sortiue plures o Hoc tamen magnum bonum in tribunatu ines: quod eis cit, ut ordo senatorius inuidia careat. Nullos autem in omni memoria perniciosos tribunos se isse,nemo, opinor, nisi plane ἀν- dixerit. veteri ρ uerbis, quo dicebatur, quod pumrum est placere. CAP. m I. QV AE pulcsra sent, habere eam vim, ut statimeon specta, omnium sibi voluntatem cocilient, amo remque adiungant, nemini ignorum esse, nisi communis sensus experti,potest. Itaque scitum est illud Aristotelis, qui interrogatus ab auiquo, qui fieret ut pulchri tam facith ab omnibus amarenture caeci eam terrogationem esse respondit. & Graeci sapienter

in lingua pulabro ex eo indidere nomen, quod om-

110쪽

VAR. LEQT. LIB. IIo.' Mines adie alliciat: dixerunt eniim υλον, ηπλεινόει etiamτατ εν εαυτο χαλει. Testati sunt idemi vulgato

olim prouerbio: quo dicebant,quod pulchrum essit, id demum amicu esse. eo usus est Euripides in Ba chis c ubi hic versiculus legitur,

λον ίλον Id. Eius autem originem ad Musas & ad Gratias referunt: quae cum conuenissent ad nuptias Cadmi & Harmoniae, pulchrum car Rie,quo ea sententia contineretur,immortali ore cecinerint: nouae nuptae pulchritudinem, ut verisimile est, commen dantes. Hoc de sapientissimo' 'in Theognide cognouimus: cuius haec sunt, i

nam a i illas nuptias venisse diuos, testatur etiam Euripides in Phoenissis:

Sed & Hellanicus, & Apollodorus Musas cecinisse in nuptiis Cadmi, ad ea ue conlienisse diuos, dc nouae nuptae munera obtulisse scripserant. De loco quodam Virronis aduersus Petri vi Tortysententiam disputatum. CAP. V. P o s v i iampridem magnum studium in iis fragmentis 'M. Varronis, quae dispersa passim apud vereres gramaticos, ac praecipvh apud Nonium leguntur. magis autem mihi placere meum illud studium.

coepit: P eaquam riui Victorij quem ego homi-

SEARCH

MENU NAVIGATION