M. Antonii Mureti Variarum lectionum libri 15. Ad Hippolytum Estensem, cardinalem, ac principem illustrissimum

171쪽

ias M. ANTONII MURETI

nam & quae sit cuiusque vocabuli vis, praecognitum esse oportet antequam accedas ad ullam .δοιπον in ν, &,quae ponuntur in disputando, ut ea esse praecognoscatur, necesse est. duae igitur praenotiones: τί επτο λεγό/ὸ ν, ψ Hi h quarum Alis in rebus altera tantum necessaria est, in aliis utraque. Iam poterat ex iis , quae 'dicta unt, dubitatio qiraedam exoriri. Si enim discere est cognitione alicuius rei assequi, quomodo fieri potest, ut d praecedenti cognitione sat χα- quid autem opus est doceri, id, quod iam antea praenoveris ' ad hanc dubitationem eximendam, ait

test, ut aliquis γνω, ζαι id, quod partim prius ἐγνωere partim eius eo ipse tempore τυ γνοῦ D. Scio

autem haec verba longe aliter ab omnibus interpreti bus accipi. quorum n sententiam probarem, caussa non erat, cur his de rebus verbum facerem. Ntinc, recte an minus, alii viderint: certe quidem ab eis toto ut dicitur, caelo dissentio. I Ην &τα accipio, ut in illo e libro primo De arte dicendi: μ.ὲν, δἰ α πυ-

κάς. Ac quamuis potariore loco vulgo legi ur, του s. tamen in quibusdam et istis libris, eam, quam ipsi asserimus, scripturam filisse, vel de Philopono cu gnosci potest. neq. non libenti sis, pro γνωρίζοντα egerem, γνωρίσαναι. sed tamen nihil resert. Non est igitur absurdum, etiam si quis dicatur discere id, quod an tea quodammodo stiebat. sed si diceretur eodem modo disicere quo antea sciuerat: id demum absurdum esset . quod Ari stoteles ipse his verbis exprimit: Am-

νει, ως. ita enim legenda illa sunt, non, urvusgo le-

172쪽

gunti . idque etiam de i ila rudi & inculta, Ced fidesivetere i ralatione cognoscitur. Etenim fieri potest, ut quis uniuei e sciat, omnia frigida habere vim ad inaiiciendum se nnuria, qui tamen papauer aut lactucam eius generis esse desciat. is cium de eorum al- terrutio idem γνωρίσει, discet id, quod quodammodo antea sciuerat.quod enim de tum generescitur,etiam de qualibet parte scitur: sed tamen i ta distinetε ac de

. finith nesciuerat. Er o ται Hν Q ἀορον ἐZνύρισε, ταυ αμοι λαμ αμει την πα--ν. Sic quoqtae qui didicit finitiones , postulata communes sententias, a quibus ex-

orditur Euclides: is cum postea discit Super proposita linea recta triangulum aequilaterum' constitui posse; discit id. quod quodamodo praesciuerat. nam ex illis hoc esscitur. de qui nouit principia, nouit quodammodo conclusionem. non tamen discit, δι ἔγνωeimsed distinctius&enucleatius. Non autem in omnibus quae discuntur, δὶα ὰ ω νγνι ρι- imo veros iniquaedam, qtiae ἀ cognoscun- tur: ut principia, & ea quae sub sensum cadist Mentis enim & sensus αὐε c cognitio est . Aristoteles co locoronit latum exemplum ἔν τ- sed de principiis idem alibi docet , Cum autem vulgo lepatur.

est, sed nihi, ut & vetus interpres t it in quo falsi sunt ii qui se disertos, quam intelligentes, haberi

maluerunt. Dis autem de rebus dis tauerat etiam Aristoteles eo libro qui proxime antecesserat, τω i περὶ τῆς μ&wψιν πατης. Idaea iudicari cupio ab hominibus & Graecie linguae intelligentibus, ct re, non verbo, philosephis. αγροικοι ψ αμ ν ι Pibmodo ac pruri .

173쪽

a Giomata quo modo Latine vocanda sine, C Ap. t i. INE PT E faciunt, ui ἄξωμωροα dignitates vocalicuius pratio consuetudinis Hermolaus Barbarus auctor fuit. neque nego ἀξίωμαα interdum ident valere,

quod di tatem; sed nihil hoc ad ' de quibus a

Gus, axiomata. neque minus inistiunt, qui proloquia Voca't, aut pronuntiata: in quorum tamen posteriore Ciceronem se habere audiorem putant. sed falluntur. Nam Cicero hanc. vocem , ita ut a stoicis accipiςbatub interpretatus est: qui axioma vocabant quamlibet enuntiationem, id est ἔφαναν. id quod Laertius docet. ac si quis eo modo accipiat, tuin sinE vel pronunciatu, vel, si volet, proloquium dicat. Apud Aristotelem quidem & mathematicos

alia huius vocabuli vis est. qui,ut notum est,aXiomata vocant communes quasdam sententias, quae non tantum verae sunt , sed etiam verae omnibus videtur.

Verbum autem sepe apud Graecos, sine ulla dignitatis aut indignitatis signfficatione, idem valet. quod existimare ac sentire. Inde igitur ,

μαντες συτως ἀξιούων. unde & ινια εννοιου vocantist. Aut igitur vocem Graecam retinuerim, aut sententias potius,quase vel pronunciata, vel proloqui VEL dignitatra dixerim.

comparatione quadam Lucretiana Uus et iam Thin, mistimo renditur. CAP. III. . NOTA est comparatio, qua' usus est Lucretius, cum se idem facere dixit, quod medicos: qui ama tam aliquam potionem pueris dare cupientes, prius orinpoculatareum

174쪽

videtur autem ea fuisse etiam apud Graecos celebris. Themistius quidem cereε ea vestiar: quem verisimile est eam ex aliquo vetustiore sumpsisse. Nam in ora--.tiohe, qua Nicomegenses ad philos hiam exhorta tus est: Imitandi sunt, inquit, nobis sapientiores dici: qui pharmaca ea, quae amariora fiant, circumlito prius melle poculo, bibenda praebent.' mi εονημῖν

Ut multis ali, iuphthongos qua nune usurpari δε sierunt, ita ot pro et,apud veteres fise . emenda

tus nauti lacus. CAP. IIII.

. M v LTi s uses diphthongis veteres, praeter eas, quibus hodie utimur, constat. nam & podrios dice-sant pro Furiis, es patios ac Aimilios pro Paetis δα Emiliis,& de Sabineis triumphasle TFquinium,de Etrusceis Ser. Tullium, in veteribus monumentis legimus. Quinetiam viai proae,scos pro P interdum scribere, ut opinor; Glebant . itaque apud Plautum in Menaechmis proilium,3c proilio, in veteribus libris scriptum animaduerti, pro eo , quod nunc proe lium, & proelio scriberemus . versus si sunt, quibus Erotij meretricis cum parasito Peniculo, d cum Nienaechmorum fratrum altero colloquium quoddam

continetur.

extra numerum es mihi.

v s. Nud idem aliis ascriptiuis fieri ad legionem solet M E. Ego istic mihi hodie apparari iussi apud tepro

lium,

175쪽

M'. ANetosii Muniri εvetere scriptura:&-posteriore autem, nam vocem dis ipserunt in duas ,& scripserunt, pro ino. quod qui ad Gesanas pugnas remi runt, etsi eis plurimum tribu addiici tamen,ut ipsis assentiar, hac cibiidem in parte non possit in Dominos nisi cupiditatibm sῖis imperent, ne seriuι quid sis imperareposse. CAP. V. rvvs in domibus aut paterfamilias, aut materfamilias nequiter libidinoseq. vivat,in eis seruos non esse seruos, neque communi condicione seruitutis uti, sed liberius, licentius, dissi lutius vivesci& quotidiana docet experietia,& M. Tullius in Coeliana defensione grauissime ac sapientissim ε dixit. serui enim, ut alicubi salsissimus , urbanissimusque

scriptor gosuit Lucianus, omnium conscij sunt, quae a dominis aut pulchic aut turpiter fiunt . quocirca qui ea designant A. agitia . quae latere atque occultari expediat, ij, tantum abest ut metuantur a seruis ipsi met metuunt seruos: utpote quos necessarib habeant assiduos sitorum facinorum restes. Hoc igitur argumento usiis est Cicero, ut doceret . verisimile no esse, M Coelium cum Clodiae semis consilium de venerio ei praebend' communicasse. Lysias quoque in Oratione, quam scripsit ei qui sacram oleam inci disse arguebatur, hoc ipso eum argumento utentem fecit: nunquam ausurum suille se id sicinus commit tere, cum & conscios eius seruos adhibere oportere S ipse eo perpetrato non seruos eos postea; sed diaminos habiturus ellet: neque ullo modo ausuruscineos animaduertere, quicquid illi tandem fecissent. πω:ο- . inquit , A G ανγω -

176쪽

rima igitur est impurς ac uiriliter viventium condicio, quibus ad cetera damna illud etiam accudit, ut in

quos imperium exercere debuerant, eos reuereri ac meruere adigantur. 'Homerum 2 Aeschylum Atheniensis, Tyrtaeum

Lacedamoni' quo honore assuerim. 'CAP. v I.

HOMERI poemata quanti se rint Athenienses, quan i q. utilia esse ad inflam Jos sonetati ac digni- ratis amore animos iudicarint, hinc exis imarilicet. qubd legem tulerunt,yi quinto quoque anno in Panathenaeis,eius Unius ex omniPoetat una numero ca

mina publice canerentur. ita enim cogitabant praecipere quidem, quid faciendum,ingi in inaqtie sit,seci propter breuitatem,non docere: at poςtas ,qui vitam nominum imitantes, res praeclare ac sertiter stas,cppiose exponerent, easque propemqdu's ante oculos constituerent, aptiores ine ad petiti aden' dum. Similem autem honorem hi ueruntLacedaemonij Tyrtaeo . sum enim ceteroqvi a p0eticis studiis alieni essent,neque poetarum cantus ii nter a dirent, lege tamen constituerant, ut quoties cum ii stibus dimicat usui p cininu costitis et exercitus; conuocarentur, mi te in tabernaculum regium: ibique audiendis Tyrtari carminibus ad spernendam tro patria vita;m incitarentur. Eschylo quoq. idem

177쪽

. , ut docetentur I decreto publico statistum erat Iaustrati tum ex inri rotelis: ω'egoris . CAp v M. , A n. i. s f L, 4 in extremo Jibro eategoriarurn cum docilissi t multis modis habendi verbum accisi, addit: 1 D ο γω/αῖ μ ης; η γ Quid autem illud sit, cum vir mulierem, aut mulier Mimni hasere dicitur: id quia vulgo non satis intelligi vidipo,ea plicat . Is ergo mulierem qua piam nabere di satur aut qui eam uxore duxerat, aut etiam cui illa dicto audiens erat, qui ad eam, pro suo iure, cum ubiebat siti bat ,eaque ad arbitrium suum fitiebatur. at te ita dictum est olim ab Aristippo Λώδου & apud Lucianum:

a lena eodem verbo indicabant. ut Cice , qui illud

voluptarii philosophi dictum, quod modὁ mem'

'rauimus, ita xtulit: Sed tamen ne Aristippus qui dem illes raticus eciibuit, cum esset Obietium,ha iere erici I da. habeo, inquit, non habeor. Graech hoc mςlius . tu; si voles, interpretabere. Nam illum Cicero is locum, ut hoc οδεδ admoneam, legendum iudico: &' quas omisi voces, glossas ego. Eeqtie alio sensu dictum est a Terentio:

hein puer, 'es . quis heri Chrysidem habuit rad eandem etialia rem exprimendam verbo 'inhantia . ut enim ductat exercituni is,cui paret e ςrcitus: ita dii ctare mulierem ducimr is, cui illa ob Semperat, Morigemq. est in rebus omnibus.Plauru :

178쪽

. Sulmsiductis, Solus durito si& eodem imodo Terentius, Diphure tu dictis ducas me,O mea duaesi atatque ita intelligendum est illud Fabij libro octauo mum exercitus, Orpatrare betam, apud Sassust i dicta sncte ct auriquὲ, ridentur a nobis, si diis placet. Nam de illo altero verbo 'lii Catullum diximus. Sed& idem significantes, mulierem cum aliquo esse dicebant. Plautus: . mane, mane, audi. dic quid me aequom G spra illa tibi dare, LEc T. LIB. VI. 13Jre i regi aliam unquampotes.. . semper lim qua poscam labis. t. e inum hunc ne cum quiqua alio s.' Idem: Tiabulm flim Nicocli curetae . P Laena dedit dono argenti viginti mutas Q. Thilanium ut sicum esset nocZes o dies,

. Hunc annum totura .

Graeci autem sepius vivid hiris; αυτῆς, hocest, de ipsa ι orporum cornm is ione accipiebant. non nunquam tamen aliter, Ut, z νηλὼμ

179쪽

ρ as sὸmper 'aurein mihi si spectus suit lx locus: neque vix quana Eliter mihi fer ii adere potui, quarn

' ρου Θα, inducendiuitest dit neque scriptum ab Aristo- v tete . sed temere inculcatum, ab siquo imperito. nul- lus eiiiiii iis vestis indetur subesse sensiti : Otu ' siam nescius; quomodo ea vulgo accipi seleant . lacl. qui pulsatas aures habent, facile mihi hoc ut spera re vi seor, assentieri riar. Neque leue armamenriim a . hoc conie,uram si adam putari debeti quod ius Latinus interpres facis a me; ill quo verba ἡ;no nosi ignoscit nam: bnstat δc ex ostille, itio, Aeranter, fideliter quidem celth omnia quali. - =' per 'at vlura libro,/- μνον ῆοαν, meliore & enae ' dat te iis o nibus qui hunccircumferuntiar, Adex and x quoque, tui quisquis eit Graecus ille, imm- naeni rios scripsit, nullo modo ea videtui' mricere. quod in mam,ut insenteti permaneam,facit.Sed di piuio infra ebderi modo peccariana est. bienini vul b legitur: o 1. ειθ αι, ἶ- is

180쪽

neu idem , qui Aiistotelicam dicendi rationem cati leat, dubitaturiam puto, quin praestet ita legi iam

autem nomine &syllogismos intestigit.&inductio nes. eodem proph modo memini, c6rrectum esse a κοινόν Ati . cetera verba, iis admista, Helenda esse. In quo quid librarios deceperit, non est diisci-lecoscere hominibus in hoc genere emercitatis. Hanc correctionem a me acceptam, Dionysias Lanibinus. vir acutissimo ingenio . acerrimoque iudicio praeditus, rettulit in Golia in eos libros sua. nisi qubd, cum meam sententiam exponeret, verba illa, π, α δευαν, dc πασχου reliquit. qiue mihi Nel maxima caussa fuit hoc quoque loco testificandi, quid sentirem . monetantum enim xisti imo, ἡ glossematis illa fluxisse, verum etiam e falsis & ineptia glossematis . nam verba illa, / κηινον ob, si quis attentd consideret; non παλιν sed ciἰ

μος τὸ φελ esis referenda sunt. a Uideri utum dixisse rem volaptatum eodem plane-odo , quo Graeci ut en το

- R E M voluptatum, pro ipsis voluptatibus dixisse

I ue vide