M. Antonii Mureti Variarum lectionum libri 15. Ad Hippolytum Estensem, cardinalem, ac principem illustrissimum

241쪽

I 8 M. ANTONII MURETI. est: in consuetudine. non tamen una eademque con 'suetudo vitiostina&virtute praeditum essiciet homi nem. : sed contraria. atque ita intelligendus est locus ille e secundo Rhetoricorum : iis, mimi rex Tr , ii ἀναντM. in quo Victorius sui se dissimilem praebuit . legendum autem. ibi cst, u is τ&.: non, ut vulgo legitur , ἐνωτία. quod ego cum a primo coniectura tantum fretus iudicastem . repperi postea libros & calamo notatos, & typis descriptos, qui opinionem confirmarent meam. Qi d si una cademq. specie', aut etiam numero res potestatem ess ciendi contraria in se continere dic tur: id necesse erit contingere aut no in eodem υmG sacrab: aut ouod, si idemst , non sit tamen affectum eodem modo aut con straria illa non eadem ratione esscientur, aut non C 'dem quasi instrumento. Vt idem ignis & astringit Aresoluit: sed astringit fortasse corium: ccram aut glaciem laxat. IZstas ppetentiam renuia Venerearum Mauget, & minuit: sed minxiit in viris: auget in semisenis. Ebrietas alii garrulitatem affert, alii silentium. doctrinae copia alii confidentiam, alii timiditatem. . Fieri etiam potest, ut sit idem sed non eodem modo affectum. Vt vini aut Veneris usus uni eidemque holmini, sed aliter atque aliter affecto mod5 salubris est, modo noxius. .dd si& idem si ζω

codem modo affectum: oportebit, ut dixi, contraria illa aut non eodem modo, aut non eodem quasi in- . strumento essci. Nam diuturna nivis contreetatio Mfrigus affert, & calorem : sed alterum quidna per se.

alterum per quandam gWππιρί um. Vinum & num ktat. & exsiccat: sed alterum per se, alterum ut cε ηκος. sic senectus adueniens ci sicciores & humi

stiores facis. At idem medicus. eundem hominem dc

242쪽

' v A R. Iroj. LIB. ,1 D. x , Vinterficere potest, & sanare: non talia eo eodem plane instrumento; sed hoc remedio, illiad veneno.&idem geometres potest in eodem auditore de scientiam ignorantiam cilicere ; sed illam demotistratione, hanc paralogismo. Haec mihi de hisce rebus cogitanti ve nerant in mentem; quae cum haud prorsiis viderentur; placuit aliorum iudicio committere.

gum locus ex eodem libro explicatus. C A p. vi II. 'IN Eset obscuritatis aliquid etiam in iis verbis, quae proxime antecedunt eum, quem modo adduxi muς, E Rhetoricis locum . ait enim Aristoteles; Si

Vmmi contrariorum eam n miram habeat ut aut esse,

aut si ille possit: posse id probabili texetiam de altero colligi. quod quidem verum este non videbitur. nisi, quomodo hic accipiatur δυυατον, intelligas. idq. Viistorium nullo modo attigisse miror. Δ ατοῦ enim nomen interdum ita late patet, ut amplectatur & id quod necessario vel fit, vel est, ιτα του Μο & id quod citra ullam necessitatem . inter dum autem ad hoc tantum genus, quod posteriore loco posuimus, pertinet, άναγκΛες. Illo priore modo si accipias, fallum erit, quod hic ab Aristotele traditur . non enim si potest ignis este calidus seqititur, ut etiam frigidus esse possit. neque si potest moueri caelum , potest etiam quiescere. nam

in iis quae neces larib sunt, non utrimq. contrariorum est δ' ατων, sed alterum tantum; neque utrumlibet, sed certo ac definite alterum . Nemo autem catauilletur hic , motum Sc quietem non esse prodri. Contraria. constat enim, hic ut sepe alibi, Aristotelem accipere τα ἐνα G2 ἀνω των καὶτRcio ι

243쪽

oo M. ANTONII MURETI posteriore igit lix modo accipiendum hoc loco est, G δ-- ονομι. &ita Verissimum erit, quod docem .n in hoc modo το διματον , δι-ατον εῖ.

Ita disputantur haec ab Aristotele ὲν τῆmρὶ ερευτέος.

. Corra tu Ciceronis locus exoratione pro Ra- perduellionis reo.

M I s E R A ignominia iudiciorum publicorum misera multatio bonorum: mserum exilium .sed tamen in omni calamitate retineturaliquod vestigium liberi tu . mors denique Aproponitur, in libertate moriamur, carni ex vero,stabductii capitis, ct nomen Usum crucis absit non moso a corpore ciuium sed etiam a cogitatione, oculis, auribu . harum enim omnium rerum

non silum euenim atque perpesso ,sird etiam conditio, expectatio, mentio tisa denique indigna ciue atque semine tibero est. Ciceronis haec verba sunt e luculenta illa oratione , qua consul C. Rabirium defendit perduellionis reum . in quibus cum duae voces , seu merito, seu immeritb, semper mihi suspectar me .rini: non possum, quin suspectionem meam ex 'nam. Harum vocum prior est, obductis. quanquam enim non sum nescius, obducere, interdit esse idem quod, obtegere; libentius tamen hoc loco legerem, a ni ptio. nam quod hoc. vocabulum nusquam alibi apud Ciceronem legatur; ne obductio quidem . Mobnuptio melius, ni fallor, conueniret cum diro illo& horrendo carmine, quod paulo supra recitaue--.rat; Caput obnubito ε, arbori inflici sis endito. Altera eari in , quas dixi, Vocum cst conditio: pro qua mal-- .lem, condictis. Etenim condicere, vetere lingua, est.

244쪽

dmunciare; & condictio, denunciatio ; ut & veteres Grammatici, & Iurisconsulti docent. quo sensit, mi rifice hic, ut opinor, quadraret. Sed haec opinione tantum nixa sunt νquare cohibeamus assensionem. dum aliquid ccrtius & exploratius asseratur. Ciceronis loci duo ex O chine, ut ridetur, imitati.

CICERO, cum in tertia oratione in Catilinam commemoraret ea signa, eaque prodigia, quibus dii immortales imminens Ilericulum praemonstrau rant, populumque R. Vt ubi caueret, praemonuerant, affrmauit, eos ita praesentes opem tulisse, ut paene oculis videri possent . paulo pdst, tam multa ligna se consule diuinitus extitisse dicit; ut haec, inquit,quae nunc fiunt, cancre dii immortales viderentur. Credi autem potest imitatus esse hac in parte locum illum Eschinis ex oratione aduersus Ctesiphontem; ubi ait , deos ita praedixHe ac praesignificasse populo Atheniens mala, quae ei Rhetorum quorundam culpa imminerent, ut prope humana voce assumpta clamarent , cauendum esse. Verba Graeci oratoris haec sint: οῦ χανέλεγαν, ἰ-umν οἱ θεοὶ συ-

quod, videre oculis, ibi Cicero dixit,eodem loquendi genere .Eschines usus erat paulo supra; etsi no eadem

de re loquenS' ορα eam autem orationem conuerte

rat, ut quidem creditur, Cicero. quo facilius ipsi,quae

ex ea imitaretur, in mentem venire potueriant. nam

pulcherrimum illum locum E secunda agraria, Ponite ante oculos vobis R, Eum in Ponto : & illum item ex undecima Philippica , Tonite igitur ante oculos

245쪽

P C. mi Pam qiuidem illam 2Iebilem speciem ,sed M

inotandos animos vestros necesariam, nocturnum i-petum in urbem clarissimam, & quae sequuntiir: orum igitur locorum utrumqtae quin ex eadem AElchinis oratione expresserit, non sane admodum dubito. Locus autem 2Eschinis, unde illos imitatos esse credo, hic est: rε νεξε tyis μοι μηρον ηονον, τta es αν, τον & paulo pbst : LM.' rili

τίως. quo quidem subiectionis exemplo vix ullum Posse teperiri pulchrius puto. E declamatione in Sallustium loci duo, quo ιm alter ex OEschine , alter . Demosthene expressus v

detur. CAP. X I.

E x eadem 2Eschinis oratione sumptum est id quod positum est adfinem illius declamationis, qua Cicero, tamquam a Sallustio prouocatus respondero ei fingitur . ita enim ibi scriptiim est: Finem dicendi P. C . faciam .saepe enim granim vidi offendere animos

auditoru,eos qui aliena flagitia aperte dixerunt, quam eos qui commiserunt. apua Ascliinem enim ita legi- , muri ηδὴ γάρ ποτε μισηθέ:τας τοῦς τα πολια - φῶς λωνπας. quod autem statim subiungitur: a

quidem ratio habenda ei Z, non quid Sallustii merito debeat audire: sed ut ea dicam, si qua reo horis δε ripossum: videtur imitatum e alio Demosthenis, I ry

246쪽

Inficetum, non ut vulgo, Infacetum scribi oportererer ex eadem coniugatione cetera ad eundemdam. C A P. XII.

C v M iampridem in veteribus Catulli libris scriptum reperissem, O saeclum insipiens,ctisficetum: itemque Pleni ruris ct inficetiarum: &Idem in ero est insicetior rure:

praeterieram ea omnia, tanquam errata librariorum: eramque secutus vulgarem consuetudinem, qua ianixeceptum est, ut per a litteram,non per l, cuncta illa vocabula de scribantur, & pronuncientur . nuper autem cum ea de re paulo attentius cogitassem, planδadductus fiam in eam sententiam, ut veterem illam scribendi rationem probana dc incorruptam; eam autem qua vulgb nunc utimur, prauam & corrupta iudicarem. Vt enim ab aequo, non inaequus, sed ini

quias: & ab amico noninamicus, sed inimicus:& sapiente non insapiens, sed insipiens: & a facio, non. infacio, sed inficio dicitur: sic asceto, non infacetum, sed in erum dicendum videtur. Nam illud quoque nonnihil est, qudd Angelum Politianum, eruditissimum &accuratissimum hominem, ita scri bere sblitum constat. Hermolaus quoque Barbarus, qui,quae urbs orbis terrarum lumen est, eius sE vrbis maximum lumen fuit, irascribenda haec censum illius

247쪽

illius enim verba haec sunt ex emendesionibus Plianimis : Cum in siceim, non i cetiti dicatur, auclo' vel Catulla, Ismendum es , In laetissime. Correctus est istostraim Arinlotetis lociu e libro quinto Sthicorum.

AnisTOTELEs libro quinto Ethicoruni cum ius ciuile ita diuisisset, ut aliud naturale esse, aliud legitimum diceret: legitimi exempla haec positit, Mina captiuos redimere: capram , non oves duas imitiolare: Brasidae sacra fuere. quorum primum & po stremum unde simpla sint, satis constat: medium ita non commune ac contritum est , ut Michael Ephesius temerε id cpnfictum, non ex ulla historiarum pium putarit.QMd cum mihi semper suspectum sum esset; memini me, in abhinc annos, cum eum libru Lutetiae publice interpretarer , ita dicere, men dosam mihi eius loci scripturam videri; sic tamemur non magno negotio corrigi posset. neque enim legendum, ιυ1-: sed , αγα-αλλα ici αμααrit: id est, capra, non ovibus, rem diuinam Ioui facere. Id acceptum esse ex Herodoto, qui in Euterpe narrat,ab iis AEgyptiis qui Iouis Thebani templum accolunt, suntvc e Thebana prae se .ctura, non oves, sed capras tantum immolari: cum contra, qui stant E praefectura Mendesia, capris abG tineant, immolent oves. utriusque autem titias fabulosas quasdam origines pluribus verbis per equitur. Hoc ex mepostea auditum Dionysius Lambinus,homo singulari do strina& acerrimo iudicio praeditus. na pro uit, ut interpretationemn Aristotele, loci suam, ad meam correctionem accommodarit. . Verbum

248쪽

verbum διε ιυ δε es quoiam loco e secundo Hicorum Aristotelis non videri ita accipiendum, mi Vidiorim ce sit

T R i A omninb sunt quae essiciunt, ut ij quico silium dant, digni iudicentur quibus credamus, quosque duces in rebus suscipiendis ac gerendis

quamur: prudentia, probitas, & beneuolentia erga nos . horum trium si quid abfuerit, non satis tutum est, eorum consilio fidere. nam & qui tum bonus vir erit , tum amicus nobis , si idem parum prudens ac consideratus fuerit, falsus ipse , nos fallet. &quical, lidus atque acutus est, si aut improbus si, aut malEanimatus in nos, in fraudem inducet Dotius,quam

bono& utili consilio adiuuet. etiam si qui &Gens est, R vir bonus, nisi beneuolentia nos aliqua complectatur, non valde laborabit, quid inbi fiaturum sit. staque dabix quidem ille nobis consilium bona fide,& sine fallicia; sed tamen non ita cogitate, ut si aliqvumptas cum ipse qω coniunctio. quam poterit fallere. quod si etiam inimicus sit:numquam stac pobiέ auctor erit, ut d faciamus , quod ipse no- his.optimum fore cc o ei. tria illa in quo inem is neque t fallere,& vix poterit falli. Hoc Arist . teles libro secundoRhetoricorrum his verbis docuit i

249쪽

irus Victoritis illud δὶαὐυδεο, exsponiti labuntur, ac decipiuntur: & probat, id verbum interdum eo sensii capi , probato alio quodam Aristotelis loco. Ego autem, ut probe , verbum πολυσηρον hoc aut illo modo accipi, non puto hoc satis esse, si doceas, etiam asibi eam vim habere. videndum illud quoque arbitr0r,eaquam afferas, interpretatio ei loco quem declares, conueniatne an minus . nam si in illo versii, Depresso incipiat iam tum mihi taurin aratro Ingemere: dicerem, latiuum ole secudum signum Zodiaci: non eo miniis errarem,sostenderem, eam vocem id valere in illo, Candidus auratis aperit cum cornibus annum

Taurus.

Quanquam igitur δὶαφυδεὶ interduim valet idem quod labi ac decipi't tamen qui in eo quem recitavi, loco ita exponat, labi ipsum ac decipi puto. narii tiqui cognosces quid si toptimum factu, nihilominu aut malitia, aut odio ductus,ahild si1adet, ex Aristotelis sententia Fndque tamen labitur ac de cipitur; sed fallit ac decipit. ergo praestare arbitror. ut exponamus, stanti. quod si quis o hciat, id verbum hoc sensu non conuenire in eum qui vir bonus amicusque si, sed per imprudentiatri inutile consilium det; huic ego responde' , fallere dici nonnumquam cetiam illos qui sine ulla mala, vi

ait Plautus, malitia, in errorem inducunt eos quibuscum agunt. Non enim vetus illud iusiuranduratha concipi voluissent, Si sciens fallo: nisi etiam in scientem posse talere iudicassent.

250쪽

vAR. LECT. io cuid apud Catullum, a vi nomine intesti B esse videatur. C L p. x v. A s i N v M videtur Catullus dixisse, non animal quod vulgo notum est, sed lapidem molarem in epia grammate , quo exagitauit AEnaiiij cuiusdam ae r mitatem, quem ait histrino atque asino tradi oportere. Graeci certe &bestiam illam ,& molam eodem nomine appellant . itaque Hesychius ονον ait esses, periorem in pistrino lapidem: Eustathius autem, v

δc Antronium asinum ex eo inprouerbiu abiiste, quod Antronij lapides habeant aptos

ad conficiendas molas . & in primo αιαζα πως ta scri

ἀνταγοράζον ς quoruna verborum haec essi Romuli Amacti interpretatio: incolae asinarim molas circa flumen caedunt, excusast Bahun m deportiant , venditis coempto framento firmem leuant. qui cui asinarias molas clixerit non video. ego lapides mota

res tantum dixissem. nam illud additum es in Graeco sermone ad tollendam vocis ambiguit tem, quae in Latino nulla est. Qui nectam piscem δειν exeo vocatum esse credo; quod in cerebro lapi habeat molarum similes. quamquam asu ab in corij similitudine dictum autumant. Agate conuersos videri a Cicerone tres Euripidis

versus. CAP. XVI.

N O N spe caussa, ait Cic. cum Orestem, ceret Euripides primos treis versus reuocasse dicitur So crates: δε eri tam terribilis ullasndo oratio est, ' Hesstra,vecyrre ira callium inueetum malum,