Institutiones juris canonici in varios tractatus divisae auctore D. Bouix Tractatus De Parocho ubi et de vicariis parochialibus, necnon monialium, militum et xenodochiorum cappellanis

발행: 1855년

분량: 722페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

391쪽

PARS TERTIA.

a Τandem vero juxta sanctiones sacri concilii Tridentini v si res sit de clericis beneficiatis siue cura animarum, ne ra-u ptim propriis beneficiis ac redditibus priventur, hic ordore gradatim servandus praescriptus fuit, ut si post primam si monitionem, ut quidem personalem, a damnato consortio Seu non abstinuerint, tertia parte fructuum ipso jure priventur: u ut si post secundam expletam monitionem nec etiam reSiu pueriut, OmneS fructus amittant, et ab administratione heu neficiorum Suspendantur: ac demum si ita suspensi in eodem a delicto adhuc perseveraverint, tunc ossiciis et benesciis a privarentur, Subindeque excommunicationis gladio plecto-u rentur seM. 2b, c. isii de Reform. . a Secus autem praescriptum habetur quoad privationem pa-u rochorum turpiter et scandalose viventium. Hi enim postu quam monili et puniti fuerint, si adhuc in nequitia persevc-α raverint, illico privari jussit seM. 2l, c. 6, de Res , ibi :a Eos qui turpiter et seandatose vivunt, postquam proemoniti su a rint coerceant atque castigent ἰ et si adhuc incorrigibiles in sua a nequitia perseverent, eos beneficiis juata sacrorum caninum a eonstitutiones privandi siueuitatem habeunt. n Ju Themauro res

lutionum tomo 47, in causa sancti Severint, 4 aprilis 1778. Expositio illa historica, etsi in caeteris placeat, non lamen ubi tanquam certum supponit, a tempore concilii Gidentini jam non posse privari beneficio concubinarium, de patratis fornicationibus plene convictum, nisi, post adhibitas monitiones et Suspensionem, Sese emendare rec et, et in nequitia perseveret. Nam hoc ipsum controvertitur, ut mox videbimus; nee probabili saltem fundamento carere videtur sententia, quae tenet hodiedum posse ab Ordinario, ubi de patrata fornicatione plene constat, Statim procedi ad privationem, omissis praeviis monitionibus et suspensionis poena; ita nempe ut necesse non sit reum esse incorrigibilem, sed susscere quod turpe illud facinus patraverit.

392쪽

TRACTATUR DE PAROCHO.

PIurimorum doetorum sententia fuit. non posse eterierim ob simplieem fornieationem benefleto suo privari.

Glossa in canonem Maximianus Ν, dist. 8 l . verbo Rem reantur, sic habet : a Ergo presbyter propter simplicem sora ni eationem deponitur .n Et adductis nonnullis aliis textibus, sic concludit: a Communiter autem dicitur, quod prou simplici fornicatione quis deponi non debet. nGlossa in caput Lator 44, causae 2, q. 7ὶ, verbo In e ρυ-ruli e u Secus si de simplici fornicatione, pro qua hodie nonu deponitur ..., nisi de rigore laetum fuerit. v Pro simplici fornicatione non osse deponcndum clericum sed dumtaxat suspendendum, docuerunt inter alios velares canonistas, Imola, Troilus Malvetus, Cometius, Bermondus, Selva, Duenus, Bossius, Clarus, Menochius; prout videre est apud Farinacium Pr is criminatis, parto 4; de Delictis carnis, quaestione l37, n. 16 . Imo praedicti auctores suam sententiam tanquam communem tradebant, prout testatur idem Farinacius, dilato loco. Id etiam tenent reeentiores plurimi; inter quos sic schmal χ-grueber : a Quaeritur, quae poenae statutae sint clericis, quia cohabitant cum mulieribus suspectis, aut omnino concubia narii sunt 3 Respondeo : olim diversis coercebantur poenis; et nec unus idemque in eis instigendis semper servatus esta ordo. Hodie circa coSdem observanda sunt potissimum a decreta poenalia Tridenti ui . . . Poenae istae non cadunt ina eum qui simplicem incontinentiam commisit. v In titulum de cohabitatione et ricorum et mulierum, n. 7 et s. in Atque ibidem . n. ll, loquendo de poenis a concilio Tridentino Ala- tutis : a Poenae ilalde non assciunt cos qui simplicem incontia nentiam commiserunt. . . Proceditque hoc considerato jure et communi: nam ex praxi plurium Germaniae nostrae euriarum Diuiti do by Corale

393쪽

PARS TERTIA.

a episcopalium, etiam in clericos sornicarios tantum, etsi a concubinarii non sint, seu assiduitatem cum muliere soluta a non habeant, iisdem tamen poenis quae in concubinarios pora Τridentinum statutae sunt, animadvertitur. v Infra videbimus a plurimis sustineri, beneficio privandum non esse clericum, concubinatus seu iteratae fornicationis reum, nisi in nequitia perseveret post adhibitas monitiones et suspensionis poenam. Hi omnes a sortiori negant posse privari beneficio clericum ob unicam fornieationem. iII.

Plurimi etiam doeιores tenent propter simplicem fornieationem posse poenam privationis instigi. quanas est notaria vel seandalasa.

Quoad antiquiores canonistas sat crit adduxisse Farinacium, qui et ipso hanc sententiam sustinet, ut alios sibi consentientes citat in hunc modum Praris criminalis, pari. 4, quaest. 137 de Delietis eurnis, n. ll et i5ὶ : a Regulum constituo, quod somu nicatio etiam Simplex, de jure canonico prohibita est... Am-a plia..., ut clerici fornicatores, in sacris constituti, propter sima plicem fornicationem deponendi sint, secundum Paulum do a Learaaar, quem ad id originaliter doctores allegant...; quem a reserendo secuti sunt Butrio in caput At si elerici, n. l3ὶ ...u Et pro hae opinione Bulrii stringunt sex jura, deducta pera Buro in dictum eaput At si clerici, n. l65ὶ; ubi praesertima advortit, quod Decius qui contrarium tenet omittit respon-u dero textui in capite i distinctionis 81, et in capite Pres-a byter 82 distinctionis : nec dissentire videtur Rebussus ...; a Follerus in Praetica eriminali, capite 33, D. 313, ubi facita generalem conclusionem, contra elericos publica laborantes et incontinentia, quod deponantur. Et ante istos hanc eamdeina opinionem tenuit Hostiensis in Summa de Areus ., n. 14ὶ, et ubi inter capitalia crimina depositione digna ponit sornica-u tionem. DAd hanc etiam sententium pertinere censendi Sunt auctores, Diuiti do by Corale

394쪽

3M TRACTATUS DE PABO O.

qui licet sustineant, propter simplicem fornicationem non esse a jure praescriptam privationem, volunt tamen esse in arbitrio judicis hanc poenam, si Voluerit, imponere. De quibus doctoribus sic meminit Farinacius, citato loco, D. 17 : a Et haecu suit opinio Abbatis in dictum caput At si elerici, D. 35 et seq.u de Iudiciis); ubi post multa concludit, quod, cum jura canoni eau circa delictum fornicationis Vario modo disponant, quanu doque apponendo poenam acerbam, quandoque mitem, si quandoque mitiorem, et quandoque mediam viam ample-u ctendo, ideo existimat id totum remitti arbitrio judicis, quiu consideratis circumstantiis et consuetudine patriae, quanu doque fornicatori clerico poenam depositionis, quandoque a suspensionis, et quandoque privationis beneficiorum imp

a nat. Ipsi enim judiei videtur in hoc data optio a jure, eou quia Varias poenaS, Variosque procedendi modos tradit. Ita a tamen quod semper in isto delicto judex inclinet in mitiorema partem ... Et hanc Abbatis opinionem dixit magis commu-u nem Berous in dicium caput At si eleriei, n. 165ὶ : Mantuau eo loci, u. 58 , ubi declarat, quomodo in arbitrando hanc a poenam judex conSuetudinem loci attendere debeat : Auto-u nius Burgus in repetit. n. 93ὶ, ubi opinionem Abbatis dea landit a contrariis argumentis . . . : DiaZ in Praetim eriminali, a c. 78 , ubi, aliis relatis, testatur de magis communi opi-u nione : et ibi Ιgnatius LopeZ..., POSt Lambertum, Navarrum, a Didacum, Peretium, et alios, in locis per cum relatis :u Menochius de Arbitr. quaest. , libro 2, casu 3 18. n. 3 et 5 . v Praedictis auctoribus addendi sunt alii multi, qui concedunt posse fornicationem Poena priYationis puniri, quando est notoria, vel scandulosa, vel diu continuata. Inter quos sic te uentes recenset Farinacius scitato loco, n. 2lὶ, Godelaedum, Aretinum, Comettum et alios. Inter recentiores canonistas thesim hanc, quod nempe possit simplex sornicatio privationis poena plecti, ex pro Mosustinuit Reissenstuet; quem, pro rei gravitate, per extensum citare, non pigebit. En ipSius verba :Diuitiam by Corale

395쪽

u sicli propter uuam simplicem fornicationem procedere poteStu judex ecclesiasticus, praesertim si delicium notorium et u Scandalosum est, prout amplius diximus et probavimus u libro 3, titulo 2, a numero 48, ubi vide. Nec obstat conci-u lium I ridentinum, sessione 25 de Reformatione, capite i 4;u ubi hiua vel trina monitio requiri videtur, antequam ad pria vationem beneficii deveniatur. Respondetur enim, praelatam a repetitam monitiovem praeviam ibidem requiri antequam a quis privetur beneficio, ex eo quod suspectam mulieremu mouitus dimittere nolit. Non item si de Iapsu carnali seu

a sornicatione actualiter, prdesertim vero uotorie, jam reusu invenitur : tum enim mouitio praevia necessaria non ESt,

a quamvis pro arbitrio judicis praemitti possit ante priva- ι tionem beneficii : quia ubi non amplius sola SuSpicio QSt, u sed jam constat de fornicatione, concilium Tridentinum ada sacros canones se remittere videtur. Qui cum inter diversasu poenas fornicationis, etiam privationem beneficii ponat, hanc u quoque arbitrio suo cligore potest judex : quia diversitasu poenarum a jure Statutarum dat optionem Episeopo. Capitou de causis 4, de Osticio delegati, juncta glossa, verbo Certa ou Abbas, in caput At si elerici, de Iudiciis, n. 35 et 36; Fari-u nactus, de Delictis carnis, q. 137, n. lT; et alii. n Rei Du-stuet, in titulum i 6, libri 5 decretalium, n. 58 ut 59. Quaestionem magis explicite idem auctor alibi expendetis,

in titulum 2, libri 3 decretalium. n. 48ὶ, sic habet : a Qualia poena puniendus sit clericus tu sacris ordinibus constitutus,u propter simplicem fornicationem, absque qualitate concu-α binatus Respondeo 1' : Quando hujusmodi clerieusu de actuali lapsu carnis, Sive ante, Sive post monitionum a convictus fuerit, variae contra eum reperiuutur poenae in a jure statutae : ita communis. Et patet inductione : nam ii presbyter aut diaconus in sorvicatione deprehensus, jubetur. deponi canone 24 Apostolorum; Pl canono Presbyter et dia-25 Diui tred by Cooste

396쪽

386, TRACTATUS DE PABOCH .u conus, distinctionis 8l; et canono Si quis Episeopus. Oademu distinctione 8lὶ : aut a sacerdotali removeri ossieto canoneu Saeerdotes, distinctione 50; et ean one Maximianus, distin-u ctione 8 l . E contra canone Presbyter si, distinetioni A 82, ju-u belur presbyter de sornicatione convictus, sod in vilio nonu PerseVerans, B g re poenitentiam decem annis, modo ibidemst praescripto. Alibi interdicitur ipsi ingressus ecclesiae, usqueu dum paeniteat et emendet canone Si qui sunt, distinet ion nis8lJ : vel post praemissam monitionem non Pinendatus.s ab coelesiasticis beneficiis suspenditur capite Sicut 4, elu ea pile si autem si, de cohabitatione eterie. et mul.) : aut proutu magis vel minus peccaverit, jubetur puniri Secundum enn u ni eas sanctiones capite clerieorum 13. de Vita et honest. n eleris . . Et quia clericus in sacris constitulus sornieando. u sicque violandovotum continentide, committit sacrilegium,u etiam poena carceris. aut exilio perpetuae deportationis, pu-u niri pol est canone Attendendum, causae 17, q. 4 ; juncto et Triden lino, sessione 25. c. lέ, de Re , ubi nonnullae aliaeu clericorum incontinentium poenae reseruntur.

st Respondeo 2' : Pro unica simplici fornicatione punitura elericus. etiam tu sacris Ordinibus constitutus. arbitrio ju- . dicis juxta qualitatem personae et circumstantiarum, insti-u gondo hanc vel illam poenam sibi plures toxius juris otti auctor A adducit Reissensi vel . . . Accedit ratio : quia, cum v jura, iam antiqua, quam nova, non unam eamdemque, sodu variam clerico fornicanti assignent poenam, modo acerbam,

α modo mitem, ut dictum n. 48, hoc ipso videtur relinquere in is arbitrio judicis. ut pensatis circumstantiis, puta qualitate pora sonae, gravi late Scandali, consuetudine patriae, et hujusmodi a imponat poenam quandoque depositionis, quandoque Suspenu sionis, quandoque privationis beneficii: quandoque prius nima nosti, dum nondum plene constat de delicto, gravis tamen sub-st ost hujus suspicio : quandoque sine monitione privet seu pu-u niat, ex quo constat de delicto. Nam, ut inquit glossa canono

397쪽

u poenarum a jure statutarum dat Optionem Episcopo. . . Acu proinde cum in proposito diversae poenae sint Statutae, potestu judex instigere quam magis viderit expedire ...u Bespondeo 3' : Etsi pro simplici fornicatione clericus ro-n gulariter deponendus non sit, nec beneficio ecclesiastico pri-u vandus, nihilominus concurrentibus certis circumstantiis, et u si ita expedire judicaverit, poterit judex etiam poenam de- et positionis imponere. . . Prior pars patet ex proxime dictisu numero Praec sedenti. Altera pars declaratur inductione. Sic t imprimis propter fornicationem clerici notoriam et scandal

u sam posse imponi poenam depositionis arbitrio judicis traditu Abbas in caput At si clerici. n. 35 et 36, de Iudieii'; Farina

si eius sq. 137, n. 2l , allegans complures alios; quamvis non-u nulli, apud eumdem numero 22 allegati, contradicant, V re lentes pro fornicatione, etiam notoria, non imponi poenama depositionis, sed suspensionis.. Deinde si clericus committat sornicationem qualificatam,u verbi gratia, peccatum stupri, adulterii, Sacrilegii, incestus,

et Sodomiae, etc., e 1 tra contro Vereiam eSt, Ob jura clari sima,

a quod talis fornicatio, ob annexam illam qualitatem, possitu puniri poena depositionis, Seu perpetuae privationis honesi-

u ciorum ...

u Objicies contra proxime dicta : concubinatus clericorum v ost longe gravius crimen quam simplex fornicatio : atquia propter concubinalum non potest clericus illico puniri poenau privationis heneficii aut depositionis; sed debet praecedo rea monitio, suspensio, ac hujusmodi buxta caput Clericos 3, etu caput Sieul 4, de Cohabitione cleris. et mulierum; et conciliumu Tridentinum sess. 25, c. 14) : ergo idem, et quidem a sora tiori videtur dicendum de simplici fornicatione. u ReSpondeo. . .: Nego minorem, si constet de concubinatu, a seu repetita sornicatione. Nam concilium Tridentinum loeo a citato non revocat poenas jure antiquo statutas: imo istas in- a novat, addendo tamen ipsis alias. Quia igitur jure antiquo ii propior sornieationem qualiscatam riteque Probatam, pote Diuitiaco by Corale

398쪽

u rat clericus puniri poena privationis beneficii ac depositionis u absque alia praevia monitione, per jura proxime allegata, . idem dicendum etiam pro nunc de clerico concubinario. quando notorie constat de actuali multiplicata fornicationeu ipsius. Nec obstat citatum caput clericos, et caput Sicut u cohabitatione eterie. et mul.); quia loquuntur in caSu, quos nondum notorie constat de concubinatu clerici, sed solumu habetur gravis suspicio illius : tunc enim debet praemittia triplex monitio antequam judex procudere valeat ad iussi-κ gendas poenas ibidem statutas. Atque in eodem sensu lo-ο quitur, praeviamque requirit monitionem concilium Tri-u dentinum, citata sessione 25, capite l4, uti patet ex illisu verbis ipsius : Prohibet sancta synodus quibuscumque elericisa ne concubinus, aut alias mulieres, DE QUIBUS POsSIT HABERI a SESPICIO. in domo vel eaetra detinere. aut eum illis ullamu consuetudinem habere audeant d alioquin poenis, a sacris ca-u nonibus, vel statutis ecclesiarum impositis puniatur. Ouod si u a superioribus moniti, ab iis non abstinuerint, tertia parte a fructuum . . . IPSO FACTO Sint privati. etc. Ubi ponderanduma est ly de quibus possiι haberi suspicio e item, quod monitiou solum requiratur ad incurrendam ipso facto privationem

v tertiae partis ... non Vero ad poenas a Sacris canonibus velu statutis ecclesiarum antiquitus impositas. η Beissensiuel. in lilui. 2, libri a decretalium, n. 48 et wquentibus.

quantumvis notorium, nisi in easu quo. post monitiones et suspensionem. sese emendare recuset. et in concubinatu perseveret.

Garcius de Beneficiis, parte l0. u. t 8 i) : si Dubitatur de u e Oneu binariis, an sint privati, seu privandi bonefieiis 3 Etu dicendum est, non esse privatOS, nec privandos seu depou nendos; sed suspensioni S poena puniendOS GlOSSa..., Diuiti do by Corale

399쪽

PARS TERTIA.

a Selua..., LBmbertuS..., Iulius Clarus ..., Follerius ..., Duen-R DBS..., GutierreZ... , qui dicunt communem, et plures alios

et reserunt. Quamvis Farinacius 4 parte, quaestione 13, au n. 37), cum aliis dicat clericum pro concubitu regularit crudeponi debere. Limilatur tamen praedicta resolutio, nisi re suerint moniti, et ad secutidam vel tertiam monitionem Donn destiterint: nam tunc sunt privandi benesciis scapite Sicut re et capite Si autem, de cohabit . eleris. et mul. . Et hodie debelu praecedere tertia mouitio, ex sacro concilio Τridentinou seM. 2b, c. t 4 , ubi priesitur ordo et modus procedendiu et puniendi concubinarios. Unde in una Tullensi, mona- a sterii sancti Mansueti, 27 januarii l 597, coram Pegna fuitu per Botam resolutum, quod clerieus concubi uarius, etiamu publicus, non est ipso jure beneficiis privatus; nec venitu pri andus. nisi quando post legitimas monitioncs indurato et animo in concubinatu persistit. nLcureni Forum beneticiale, parte 3, q. 216, u. 3 a Gmu etsi clericus concubinarius notorius putiiri possit absqueu aliqua monitionc capite Tua nos, de Cohabit . clerie. et mul. .u ad privationem tamen benesciorum deveniri non potest, u nisi praevia monitione duxta caput Sicut et caput Si autem,u de Cohabit . eleris. et mul. . . . Ut cum tali publico concubina-u rio procedi possit ad privationem beneficiorum. hodiedum re debet pretecedere trina monitio, ex decreto Τridentino, Ses-α si Dis 25, capitis l4. . Idem . quiestione sequenti sic habet:. Ad esseclum privationis necessaria est plena et concludensa probatio concubinatus . . . Pro justificatione hujus objectire non sineti probare cohabitationem, sed debet probari ipseu concubitu S. nSupra dicta decisio Rotae in Tullensi, monasterii saucii Mansueti, die 27 januarii 1597ὶ est tenoris hujusce modi :u Utraque parte informante, proposui dubium a Bola praescri-α ptum. an probaretur concubinatus Λ. . . cum quadam Catha et riua la Rosne, ad esseclum ut, vel ipso jure foret privatus Diqiitreo by Corale

400쪽

A..., Vel Saltem veniret per sententiam privandus. Et Bolau primum censuit, clericum concubinarium, etiam publicum, si non esse ipso jure heneficus privatum; quia nedum aliquo u expresso jure pontificio id non apparet sancitum, quin imore aperte videtur constitutum contrarium in capite Sicut, et u in capite Si autem sile cohabit. oler. et mul. , et concilio Tri- dentino sess. 25, c. l4ὶ; quibus cavetur clericos concubi-u narios prius esse mouendos, inde suspendendos, ct tandem si non resipiscant a suis beneficiis perpetuo remo endos. ...u Umetsi esset probata aliqua concubinatus umbra anteu monitiones Abhali ab Episcopo saetas, nullo tamen prohau tionis genere docebatur, Abbatem post legitimas monitionesu in concubinatu permansisse; et tamen ad effectum privati O-κ nis id tempus crat inspiciendum. Cum enim ob concubina a tum non inducatur ipso jure beneficiorum privatio, ut et supra dictum fuit; nec sit inducenda, nisi quando post ulu timas monitiones indurato animo clericus in concubinature perseverat; de hac contumacia non constabat, et verisimileu erat Abbatem ab incontinentiu post monitiones abstinuisse. u Relatam in extenso reperies hanc Bolae decisionem apud Farinacium , Remonsa criminalia, lihm l , consilio 80 n. 5l

solio 286 a tergo, odit. Venetiis 1606.

Plurimi doeιores tenuerunt pleeli posse conetibinatum priuationis 1κmur. non prirmissis monitionibus et suspensione: motio eo latet. non tantum cle auspeeta frequentatione. sed et de patratis fornicationis actibus.

Ex antiquioribus nempe doctoribus quam plurimos supra n. 3) adduximus, qui sustinent, esse in arbitrio judicis poenam privationis infligere, etiam ob simplicem larnicationem. Porro hi omnes a fortiori idem tenent quoad concubinatum de quo agimus, cum is nihil aliud sit quam fornicatio iterata. Ex recentioribus autem canonistis, vidimus eodem D. 3ὶ quomodo Buissensi uel pamdum thesim sustineat, et quomodo

SEARCH

MENU NAVIGATION