Institutiones juris canonici in varios tractatus divisae auctore D. Bouix Tractatus De Parocho ubi et de vicariis parochialibus, necnon monialium, militum et xenodochiorum cappellanis

발행: 1855년

분량: 722페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

401쪽

probet ei contrarium non esse caput 14 sessionis 25 Tridentini coucilii. Dicimus autem modo constet non tantum de suspecta frequentatione, sed de fornicationis actibus. In casu enim, de concubinatu dumtaxat praesum plo, Seu quando constat solummodo de frequenti conversatione cum suspecta muliere, tenent hujus Sente utiae patroui, non posse statim ad pri utionem procedi, sed servandam esse gradationem a Tridentina s nodo praescriptam wSS. 25, c. I si .

Qua nam e cluptiei Osua uociorum sentemio. potius amplectenda uideatur.

I' Ex adductis sub quinque praecedentibus numeris, non idetur negari poMe, duplicem revera existere Sententiam quoad privationis poenam ob simplicem sornicationem, et ob coueuhiuatum instigendam. Et utriusque sententiae discrimen ultimatim versatur cica incorrigibilitatem. Prior nempe Seu- lentia negat posse iustigi privationis poenam, nisi prius adhibeantur monitiones, Substractio fructuum ci suspensio, et his adhibitis concubinarius in nequitia perseveret, Seu remalleutineorrigibilis. Λltera vero sententia tenet, non necessario expectandum esse ut constet de ine&rrigibilitate; sed Satis esse ut constet de patrata vel patratis fornicationibus; et quando id constat, non eMe nece Mario praemittendam monitionum, ut suspensionum; sed statim ad privationem procedi pos se : gradationem autem a Tridentina SJuodo iseM. 25, c. lέὶ descriptam, reSpicere dumtaxat caSum suametae frequentationis; ita ut non sit, nisi in isto caSu, uecessario Ser auda. 2' Iem vero quaenam ex istis duabus sententiis viduatur meliori fundamento niti, lectori expendendum relinquimus. Quem in finem sub sequenti uumero ipsi exhibuinus tum prae cipuos juris textus, tum nonnulla alia documenta, quae ad rem introspiciendam conferre pOSSunt. Diuii tred by Corale

402쪽

idonea.

I. Tripleae distinguenda concubinatus species. - Solent Buctores concubinatum distinguere in occultum, notorium, et peneo 'cultum. Quae distinctio ab ipso jure desumitur, videlicet ex capite Vestra T, de Cohabitatione clericorum et mulierum). De concubinatu occulto, Seu qui ignoratur, nulla movetur

controversia. Nequit scilicet Privatiouis poena per sententiam judicis plecti, cum judex de Oce ullis judicialem sententiam ferre nequeat: aliunde nec inducit privationem ipso sacto, eum id nulli bi in jure cautum sit : unde solent doctores adnotare, occultum concubinatum relinqui judicio Dot punien

dum.

Concubi ualus. sicut et quodlibet aliud crimen, dupliciter notorius esse potest: notorietate juris , ut nolorietate lacti. Notorius est notorietate juris, quando reus in judicio convictus fuit, ut consessus. Nolorius est notorietate laeti, quando ita publicus usi et populo notus. ut nulla possit tergiversatione celari. Concubinatus pene occultus dicitur, quando non Plene constat de fornicationis actibus, sed ex validis iudiciis ii uetus merito privsumuntur. Id autem locum habot, quando clericus eum muliere suspecta cohabitat aut frequenter conversatur. Et hic casus sere solus est practicus, siquidem rarissime contingit, ut plene probari possint sornicationis actus. Comprehendi autem hune easum concubinatus Ιχene Deculti, Seu SUSPectae frequentationis, sub decreto Pridentino sess. 25, e. lέ , dubium non est, ut mox ex ipso lex tu patebit. II. Subjiciuntur dum deeretales Aleaeandr; III, quin potissimum mndere videntur jus commune, ante Tridentinam synodum Distens. - Prior OSt tenoris hujuscemodi. a Mandamus qua- Diqiligod by Corale

403쪽

a tenus elericos vestrae jurisdictionis, qui in subdiaconatu et a supra fornicarias habuerint, studiose monere curetis ut a et se illas removeant, eas ulterius minime admissuri. Si verou acquieScere contempserint, eos ab ecclesiastieis beneficiis et usque ad satisfactionem congruam suspendatis. Et si eas

et Suspensi praesumpserint detinere, ipsos ab eisdem beneficiis perpetuo remoVere curetis. ου Caput Sieut 4. tituli 2, libri 3 decretalium. Posterior decretalis sic hubet : u Si autem clerici tuae ju- et risdictionis 'ivo in sacris ordinibus, sive in inferioribus con- i stituti) fornicarias detinent, nisi eas ad secundam vel ter u liam commonitionem a se dimiserint, casdem de caeteros contempturi, liceat tibi eos ecclesiis, vel earum portionibus K appellatione postposita, spoliare, ossicio ipsis nihilominus

et interdicto. n Caput si, tituli 2, libri 3 decretalium.

ΙΙΙ. Decretum Tridentini eo illi seM. 25, c. 14 . - α PrOs hibet sancta synodus quibuscumque clericis, ne concubi-κ Ilus aut alius mulieres, de quibus possit haberi suspicio, inn domo vel extra detinere, aut cum iis ullam consuetudinemu habere audeant : alioquin poenis, a meris canonibus, Vel StRu tutis ecclesiarum impositiis, puniantur. Quod si a superiori-κ bus moniti, ab iis se non abstinuerint, tertia parte fructuum,

et obventionum ac proventuum beneficiorum suorum quorum-

et cumque, et pensionum, ipso sacto sint privati; quae fabrin cae ecclesiae, aut alteri pio loco arbitrio Episcopi applicetur. a Sin vero tu delicto eodem cum eadem, vel alia foemina pera severantes, Securidae monitioni adhuc non paruerint, nonu tantum fructus omnes ac proventus suorum beneficiorum

ii et pensiones eo ipso amittant, qui praedictis locis applicentur, et sed etiam a beneficiorum ipsorum adminiis rationu quoadu Ordinarius, etiam uti Sedis Apostolicae delegatus, arbitra-u biturὶ suspendantur. Et si ita suspensi nihilominus eas nonu expellunt, aut cum iis etiam verguntur, tu uc beneficiis. α portionibus ac osse iis et pensioni hiis quibuscumque rectea si usticis perpetuo pri Ventur . nDi0jitreo by Gorale

404쪽

3M TRACTATUS DE PAROCHO.

Eadem syuodus sess. 21, c. 6ὶ decernit in hunc modum :u Eos vero qui turpiter et scandal e vivuut, postquam Prae- moniti fuerint, coerceant ac castigent; et si adhue in-κ eorrigibiles in sua nequitia perseverent, eos benesciis. K juxta sacrum canonum constitutioneS, exemptione et ap-κ pellatione quacumque remota, privandi lacultatem lia-u beaut . . IV. Variat declarationes Saeroe Congregationis Concilii.

u Hoc decretum de concubinatu et aliis impudicitiae sordibus is cIericorum, non procedit in simplici incontinentia absqueu qualitate concubinatus. v Ila declaratum dicit Gallem ari, ad caput l4, seM. 25.)u Patroni possunt si ad eos spectat praesentatio alicujus a beneficii per eoucubinarium detenti , vel alii laici par u chlani pro suo interesse, tu quo ub his percipiunt Sacra-

a Quinimo potest ordinarius procedere contra ipsoS den jure, non expectata forma hujus textus, et vi hujus litu terae; eSi enim intolerabile peccatum. v Ita declaratum dicit Gallumari, ad caput 14, Sem. 25.ὶu Poena de qua in versu, quod si a superioribus moniti, et . .

re non habet locum in clericis, si primo deliquerint, etiamsi u edicta generalia ordinarii praecesserint; sed incurritur ubi κ clericus Secundo deliquit. Pro primo puniri debet aliis poe-u ni S a sacris canonibus vel statutis ecclesiarum impositis : et κ demum si monitus fuerit, et quidem speciali admonitione, et ut secundo delinquat, privatur tertia parte fructuum ... ηi Ita declaratum dicit Gallemuri, in c. l4, Sem. 25. Seriem quamdam declarationum Sacrae Congregationis Coucilii. retulit Gareias ; et post ipsum eamdem citare solent eanonistae. Cujus praecipua capita sic memiuit Beaeustuet in tit. de Cohabit . clarisorum et mulierum 2, libri 3 decretalium, D. 33ὶ : u Circa quod decretum concilii resert Nicolaugu Garcias parte si de Beneflciis, cap. i0. u. t 85ὶ plura Puro Sacram Congregationum fuisse declarata, quorum quatuor-Disiligod by Corale

405쪽

PARS TERTIA.

a decim puncta enumerat. Et l' quidem censuit Sacra Con-u gregatio quod istud decretum de concubinatu et impudi-κ citiae sordibus clericorum, non procedat in simplici incontia uentia absque qualitate concubinatus. 2' Quod habeat locum, si etiamsi clericus modo cum uua, modo cum alia deprehenu datur. 3' Quod illud, si a superioribus moniti. . . . intelligatura de monitione specialiter, non autem generaliter sputa per edin elumὶ faeta. 4' Quod monitiones, ex eodem decreto sa-a ciendae, non tantum in visitatione, sed aliis quoque tempo-α ribus fieri possint. 5' Quod tempus quod inter unam et et aliam monitionem intercedere debet, arbitrio Episcopi re-u linquatur. 6' Quod poena, de qua tu versu, quod si a sup a rioribus moniti. . ., non habeat locum in clericis qui primo a deliquerint, etiamsi edicta generalia ordinarii praecesserint; a sed iucurratur, ubi clericus secundo deliquit : in primo a cnim puniri debet aliis poenis a sacris canonibus, vel statua tis Dcclesiarum impositis : et demum, Si monitus suerit, et a quidem speciali monitione, et secundo delinquat, privatusa est tertia parte fructuum, non tamen distributionibus quo-α tidiunis, quas ratione canonicatus vel praebendae, divinis in-u teressendo, percipit, praeter fructus praebendae distinctae.

a γ' Quod eadem poena censeatur repetita in versu, sin τeroa in delicto eodem ..., si secundae monitioni non paruerit, quiu suspendendus est ab administratione beneficiorum : et cum et non possit interesse choro, amittit etiam distributiones a quotidianas. 8' Quod Episcopus possit proeedere per dea nuntiationem, inquisitionem ex ossicio, vel quo alio tibia videbitur modo . Tacentur caetera sex puncta dictae decisio-u nis Sacrae Congregationis, apud Garciam tubi supra vi-

denda . n

406쪽

In hypοι heri quod de jura eommuni non posset privationis poena plevit εim-ylea fornicatio, nee etiam eoncubinatus nisi pra missis monitionibus et ruspensione. id saltem fleri posset de jurs partieulari, seu ea statutis par. tieularibus eeelesiarum, et vigente apud tyras consuetudine.

Nam i ' Trideutina synodus seM. 25, c. l4ὶ expreSSe mandavit concubinarios puniri poenis a saeris canonibus vel statutisreelesiarum impositis. Quibus verbis statuta ecclesiarum, quibus contra fornieatores ut concubinarios privationiis poena imponeretur, Saria tecta voluisse manifestum facit.

2' Accedit quoad hoc doctorum eousensio. Nam illi ipsi qui negant imponi posse de jure communi privationis poenam ob

fornicalionem simplicem, aut propter concubinarium nisi repertum incorrigibilem post adhibitas monitiones, et Suspensiouem , concedunt tamen id sieri posse de jure particulari. Sic imprimis Schmalet ueher in titulum de Cohabitatione eler. et invi., n. li . postquam adnotavit in hunc modum : u Poenae . istae non assciunt eos qui simplicem incontinentiam commire serunt: et ratio est, quia concilium loquitur de eo clerico. W qui consuetudinem habet cum muliere lasciva; hanc autem a non censetur habere, qui semel tantum deliquit cum aliqua; u sed requiritur ut saltem bis id fecerit. M statim subjungit :u Proceditque hoe considerato jure communi; nam ex Praxia plurium Germanipe nostrae euriarum episcopalium, etiam inu clericos forniearios tantum, etsi concubinarii non Sint Seu i assiduitatem cum muliere soluta non habeant, iisdem tame uη paenis, quae in concubinarios per Tridentinum statutae sunt. v animadvertitur : idque rectissime, ut quo graxius punitur u hoc scelus, eo magis refraenetur perverea vivendi licentia. MSi iisdem poenis, ergo et privatioue beneficii, licet uniea intervenerit fornicatio. Imo Leurenius existimat validum soro flatulum alicujuAdioecesis, quo privationis poena decerneretur Um jure a con-Disiligod by Coosla

407쪽

eu binariis incurrenda. En hujus auctoris verba : a Concubi-u natus, quantumcumque scandalosus et notorius, non indu-α cit poenam privationis ipso jure intelligo, praescindendo an statuto aliquo vel jure singulari; nam dum jure aliquo sinu gulari sic statutum est, ut rector ecclesiae propter conc u binatum ipso jure destitutus sit beneficio, videntur talia a statuta Seu jura Singularia praeservata esse per Τridentinumn decretum sessione 25, c. l . . .); sed ea est imponibilis etu imponenda per judicem. v Leurenius. Forum benefletale, parte a. q. 216, n. 2. in

Si valeat interpretatio Anacteti Ruissensi uel et aliorum. quam supra exposuimus, in observanda illa Τridentinorum Patrum dispositione nulla oecuret dissicultas. Etenim juxta illam sententiam. non praerequiruntur monitiones, suspensio et incorrigibilitas, nisi quando agitur de concubinatu pene o evito. id est, de frequenti cum suspecta nemina conversatione : si autem notorie constet de patrata larnicatione, potest Ordinarius ad privationem procedere, indicatam a Tridentino gradationem omittendo, et nequaquam expectando fornicarii incorrigibilitatem. sed interpretatio illa Tridentini decreti aliorumque juris textuum quod nempe illi textus expectandam incorrigibilitatem non praescribant, nisi in casu suspectae frequentationis , non videtur ita rigorOse probata, ut sententiam oppositam a sua probabilitate dejiciat. 2' Si vero contrariae sententiae tanquam juri communi standum esset gravissima hodiernis temporibus oboriretur dissicultas. Casum ponamus. Verbi gratia, alicujus paroelii. de patratis pluribus sornicationibus quod Deus avertat) juridiee eonvioli. Ex Trid illina di positione. juxta dictam interpreta-Di0jitreo by Gorale

408쪽

TRACTATUS DE PAROCHO.tionem intelleeta, non poterit Episcopus illum ideo parochia privare; sed ut ad privationem deveniatur, necesse erit ut jam monitus, et aliis poenis correptus, adhue in dictum nefandum scelus prolabatur. Quod si resipiscat, vel probari nequeant novae postmodum patratae sornicationes, parochia non privabitur, sed in ea relinquendus erit. Jam vero, attentis praesertim hodiernis moribus, talem parochum etiamsi resi- pueritin commisso sibi populo, non aedificationi, sed immensae ruinae suturum, nullus, puto. negabit. Ad Galliam quod attinet, asseri posse videtur tantum fore scandalum, ut fideles nequaquam hancce Episcopi agendi rationem legitimam si hi persuadere pOSSent. 3' Inde tamen non sequitur vituperanda esse decreta haec Tridentina, etiamsi juxta dictam interpretationem intelligenda forent : absit. Nam ea esse potuit iniquitas temporum, et circumstantiarum dii scultas, quando Alexander teritus et Τridentini patres prassatum sanxere procedendi modum, ut satius uerit non nihil ex antiquiori diseiplina remittere, et mitiori remedio pesti huic obviam ire; praesertim cum simul, ut dix, mus, fama tecta voluerint particularia ecclesiarum hac in restatuta; et sic penes Ordinarios remanserit graviores pro locorum opportunitate poenas decernendi facultas.

4' Quidquid autem sit de duplici cxposita sententia circa quaestionem, an de jure communi possit propter sornicationes insigi privationis poena, non expectata incorrigibilitate, pro certo habendum est id de jure saltem partieulari sieri posse. Et quam legitima et laudabilia aestimanda sint statuta particularia dioeceseon vel pro inciarum, quibus ita sancitur, sati8 ex supra deduetis liquet.

Episcopus contra elericos concubinarios procedens juaeta normam Didentiνιν dispositionis. iudieii summarii formam adhihere potest.

Constat capite t 4 sessionis 25 Tridentini concilii, in quo sie

409쪽

PARS TERTIA. 3

disponilur : M supra die orumque omnium cognitio, non ad κ archidiae os, nee decanos, aut alis inseriores. sed ad Ei u seopos ipsos pertineat : qui sine atrepitu et flgura judicii. otu sola facti veritate inspecta, procedere possint .n Procedere rise strepitu et sigura judieii idem prorsus est ac per summarii judieii formam procedere. ut notum est. Quienam autem ritilla forma, judicio summario propria. vide in meo tractatu de Iudieiis. ubi illam ex prososso exposui.

scio suo striete loquendo non removetur, sed dumtaxat porprivationem; ni,si tamen suspensio foret perpetua; quia tune privationi aequivaleret, ut notant passim doctores. Aliquo tamen sensu dici potest illum per suspensionem removeri; eum tot Ruspensionis tempore, osseium et administrationem a quibus suspenditur explere nequeat. Atque ideo inter varios modoqhenoficiatum removendi, illum etiam, qui in suspendendo illo

consistit, breviter memorare debuimus. QVaemio l'. - ovibus in easibus de jure eommuni incurratur suspensio ' - Remissiue ad tractatum de Poenis et e suris. Etenim sejusmodi casuum enumeratio proprie ad praesentem tractationem non pertinet. Ex istis tamen casibus unum expendemus, qui ad exponsam superiori capite de eoncubinariis

materiam refertur. QVFATIO 2'. - in concubinarii notorii sint imo jure suspraxi

- Adduci solot sequens declaratio : a Si clerici concubinariiu notorii sunt, etiam hodie ipso jure a divinis su pensi proutu in vetore jurej sunt .n lta declaratum dicit Gnilemari. ad eaput l4, s M. 25 Tridentini concilii. I Eam etiam refert Reif-

410쪽

fensi uel sin tit. 2, libri 3 decretalium, D. 40 ; sed de ejus authenticitate dubitat tibi d. , n. 42 . Doctrinae autem a luu- dato Boissensi uel ei rea propositam quaestionem traditae summa haec est instit. 2, t. 3 decr. , n. 35 :l' Iure antiquo, concubinarius notorius revera SuSpensus

erat, non tantum quoad se seu suspensione improprie dicta, quae non inducit irregularitatem in clerico, si celebret), sed etiam quoad alios, ita ut peccarent audientes missam aliaque ossicia ejusmodi clerici, et ipse irregularitatem celebrando in

curreret.

2' Post constitutionem Martini V Ad enitanda, in concilio Constantiensi editam, non tenentur si deleg abstinere ab audienda missa concubinarii, etiam notorii, nisi nominatim et publico suerit denuntiatus. Qua dispositione praecavere voluit dictus Ponti sex conscientiarum timoratarum anxietate' et pericula.

3' An tamen concubinarius nolorius hodie sit ipso jure suspensus, Suspenseone Proprie dicta, ita ut nempe celebrando incurrat irregularitem, disputatur. Pro sententia nogativa stat inter alios Fagnanus in caput OMPsitum, de Cohabitatione eler eorum et mulierum, D. 22 . Ad objectam autem declarationem Sacrae Congregationis Concilii, supra citatam, quae contraria videtur, sic respondet Beissensi uel scitato loco, u. 42ὶ : u Adu declarationem Sacrae Congregationis non oportet respondea re, donec de ejus veritate constet, utque asseratur in forma et authentica. Eo praeSertim, quia, ut hic allegatur, probaretu etiam, quod clerici notorie concubinarii de facto essent sus

u pensi in divinis quoad alios, prout suerunt in veteri juro: u quod tamen est contra hullam Martini V Ad stritanda, et do-α ctores communiter. nuu EsTio 3'. - Ouamnum ob causam possit Episcopus elerisum suspendere Z- Certum eSi id cum posse ob culpam quamlibet mortalem. Ob venialem autem non posset nisi levem suspensionem infligere, puta a celebranda mima uno aut altero die. Diuii tred by Corale

SEARCH

MENU NAVIGATION