장음표시 사용
41쪽
Concilium Aurelianense tortium, anni 538 : Si qum oblati nes in quibuslibet rebus atque eorporibus collo De fuerint basilieis in civitatibus constitutis, ad potestatem Episeopi redigantur: et in ejus erit arbitrio quid ad reparationem basilicar aut observantem ibi sustentationem depuletur. De Reultatibus vero par hiarum vel basilicarum in pagis civitatum eonstitutis, singulori locorum
tuimus in nostris reclesiis vel cisitatibus esse servandum, ut quidquid meunima fidelibus fuerit oblatum ... sideliter Episcopo proesentetur; qualiter exinde tres partes fiant: unam halos Episeopus p alteram presbyteri et diaeones ibidem deservientes consequantur, ut dignitas et ordo poscit: tertia subdiaconibus et clericis . . . dispensetur.
Similis forma et de parochianis presbyteris, in eoelestis illis a Deo creditis, erit servanda. Ibi primum statuitur lex di iribuendarum oblationum quae sunt in tota urbe episcopali, in nostris relesiis Mel eisitatibus; ct postea dum eadem lex npplicatur parochis extra civitatem positis, absolute designantur simpliei par hianorum presbyterorum nomine. Ex quo iterum Requitur, par hias idem sonasse ac parochias rurales, ac proinde nullas adhuc exstilisso in civitate episcopali parochias. Concilium Troslejanum anni 909, canonu G : Ab antiquo tempore a sanetis Patribus constitutum est, sicut habet hiscopus in sua ordinatione omnem generaliter parochiam cum omnibus rustiaeanis parochiis ... y ita unusquisque presbyter in sua ordinationeae dispensatione, cura habeat parochiam suam cum dote et Meimis rectes ire. Ibi in moratur duo significasse parochis vocabulum : totam nempe dicere sim, et rustieanas parochias. Τaeetur
autem de parochiis civitalis, quia nullae existebant; ot cum dicitur, hise us habet omnem generaliter porochiam, cum nibus rusticanis parochiis, non additur, et eum omnibus etiam parochiis cieitatis; quod profecto membrum, utpote majoris momenti, omimum non suisset, si in parochias distributa sui set episcopalis civitas.
In synodo Lateranensi, anni 487 Felix Papa prohibet, ne in
42쪽
alterius civitate aut dioecesi, absque Episcopi aut presbyteri
testimonio et litteris, poenitentem aut in paroctia presbyter, aut uiseopus in civitate suseipiat. Ibi iterum parochia civitati opponitur. In decreto Gratiani, causa 16, quaest. i, cap. 33, ex concilio Mathensi : Μοωehi vastantes, ad osticium clericatus, nisi eis i stimonium suus abbas dederit, nee in civitate, nee in parochiis ordinentur. Ergo ordinari in parochiis idem erat ac ordinari extra civitatem ; ergo non erant ullae tu civitate parochiae. Concilium Vasense anni S29, can. 2: Non solum in civitat bus, sed in omnibus parochiis verbum faciendi damus presbyteris potestatem. Ibi iterum parochiae opponuntur civitati, ac proinde extra civitatem sitae omnes supponuntur. Concilium quartum Aurelianense, canone 8 : Ut nullus se
scopus, sede vacante, aut in civitate, aut per parochias ordinare clericos, altaria consecrare . . . praesumat. Ergo altaria consecrare
per parochias, erat ea consecrare extra civitatem; ergo par chiae in civitate erant nullae. Capitulare Theodulphi Aurelianensis Episcopi anni 797 apud Labbe, tona. 9ὶ : Ut nulli lictat ..., tam in civitalibus quam in parochiis, edere vel bibere ante publicum peractum ostietum. Ibi iterum opponuntur, quasi aliquid diversum, civitates et par chiae ; quod absurdum foret, si in civitatibus parochiae exstitissent. Ne ergo tu recensenda ejusmodi documenta diutius excurramus, cum adducta abunde sussiciant, judex sit lector, num legitime concludatur, nullas toto dicto tempore in episcopalibus exstitisse parochias. Mihi quidem hoc solo argumeutorem confici plane videtur. ARGUMENTUM II. - eo quod nulla eaestent monumenta da urbanis ante annum 1000 par hiis. - Αrgumentum illud sic breviter contrahi potest: si ante annum 1000 exstitissent parochiae in civitatibus episeopalibus, haberentur documenta id attestantia; atqui non habentur; ergo. Pro cujus argumentationis evolutione satis erit transcribero Diuitia le
43쪽
Marii Lupi non minus candide quam graviter et scite dicta :a Tot iamque praeclarae constitutiones, superiori capite prina ductae, majorem etiam quatenus augeri possitὶ vim adu excludendas ab urbibus parochias habent, siquidem animam, vertatur vix possibile esse, quod totius in illis rurales par,u chiae recenseantur, nunquam urbicae commemoratae repes riantur. Haec autem animadversio latius protendi potestu ad alia cujuscumque generis antiqua documenta. Quamvisa enim nemo existimare possit omnia vidisse vetusta scripta aut a monumenta, ego vero lateri haud erubescam non paucis et caruisse me libris ..., cum tamen complura Sane consuluerim
si opera, e quibus potissimum aliquid lucis ad hanc illustranii dam disciplinae partem hauriri posse existimavi, et amico-u rum etiam usus sim tu locupletum bibliothecarum libris etu archivorum diplomatibus scrutandis nam nihil magis mihi u cordi fuit quam ut veritatem detegerem , nusquam in quia buslibet syncronis scriptoribus et sinceris documentis parino chias in urbibus Roma et Alexandria demptis) commemorati ias aut perspicue indicatas deprehenderim. Nemo, ut opinoro dissilebitur hinc probe colligi posse generatim nullum rea periri hujusmodi testimonium. Pothssimum Vero quia nequeu ab eruditissimis viris, ut in omnium provinciarum antiquitati-u bus exercitatissimis, qui de parochiarum antiqua origine tra-a ctarunt, ullum productum aut singillatim citatum viderim. v Nam si aliqua extarent, illa prosecto novissent, ac, utpotea ad suam tuendam sententiam necessaria, in medium attulisu Sent. Quod sane gravi Mimum est argumentum, parochias in et urbibus revera non extitisse. Etenim incredibile prorsus estu omnia intercecidisse, praesertim medii aevi documenta, in a quibus de ipsis mentio haberetur; cum innumera supersinta et ubique occurrant, quae de parochiis ruralibus indubiam et a praeclarissimam fidem faciunt. Accedit etiam quod longe a plura civitatum quam pagorum monumenta reperiuntur. u Concludendum itaque est, rusticarum parochiarum saepe a saepius mentionem occurrere, quia revera in pagis ab anti-3 Diqitigod by Corale
44쪽
quissimis temporibus extabant; nunquam autem urbi ea- η rum, quia nuspiam gentium, praeterquam in duabus illis eiu vitatibus, reperiebantur, ubi lὶ revera apud antiquos seria plores aliquod parochiarum apparet specimen, seu potius et indietum, quod mihi satis fuit ad cas pro talibus habenda ...u Tantum autem a vera ratiocinandi ratione abest, ut dii a rum illarum urbium exceptio ad dubitandum saltem de ea, a teris conducere possit, ut, cum earum institutum singularea prorsus demonstratum fuerit, ipsamet smet ut est in pro-α loquiis juris) regulam in contrarium. n Marius Lupus, de
Paroeciis, dissert. 2, cap. 10.ὶ Ostendit postea citatus auctor, vel apocrypha et recentioris ae i, Vel ad rem non pertinentia, quae a quibusdam citata sunt documenta, ad probandam ante annum 1000 parochiarum in civitatibus episcopalibus existentiam. Τum subjungit :u Patefacta singularitate instituti, quod ad parochias attinet, et Alexandriae et Romae Vigentis, subrutum est antiquitatis a parochiarum in caeteris urbibus praecipuum, ne dicam unia cum, fundamentum. Singillatim deinde demonstratum fuit, u ea quae Romae in peculiaribus ecclesiis a presbyteris peragea bantur, et caetera omnia quae appellantur parochialia mu-u uera, in Solis reliquarum civitatum Italiae cathedralibus ab et Episcopis ex ossicio obita sui Me ....u Si quis tandem percunctaretur, quandonam post annum a millesimum parochiae demum in civitates invectae fuerint,a huic reponam, id generatim haudquaquam, mea quidem a sententia, definiri posse. Non uno enim eodemque tempore u inserioribus saeculis sese ubi quo Osserunt; sed sensim atque a pedetentim, ut assolet, tanta lacta est antiquissimae disci-u plinae immutatio. . . Tantum a veritate abest, ut id de quarto et aut superioribus saeculis assirmari possit, cum ne anno qui-α dem 1563 in omnibus civitatibus receptae fuerint atque et institutae, ut certissime constat ex concilii Tridentini ses-
45쪽
ario no 14 eapite la, de Ref. in ... Constat in non paucis civita-a tibus, illarum praesertim provinciarum, quas modo Neapolia lanum regnum dicimus, saltem tempore Ughelli, auctoris a Italim meroe, superiori nempe saeculo, nondum parochiasu a ea hedrali distinctas institutas fuisse. v eo citato.ὶ Duobus deductis argumentis, tertium hic addendum veniret, ex documentis, quae per singula decem priora saecula contemporaneam urbicarum parochiarum existentiam excludunt : quale est. Verbi gratia, canon 13 concilii Urraconensis anni 5 16, in quo sic lucernitur : Epistolae tales per fratres ametropolitans dirigendin, ut non solum a erathedralibus ecelestis presbyteri, verum etiam de dioeresanis ad concilium trahantur.
Dioecesanos presbyteros de quibus ibi sermo est esse rurales parochos, probat Marius Lupus de Paroeriis, disseri. 3, cap. 6ὶ. Cum ergo ad concilium provinciale adduci praescribantur canonici cathedrales et parochi ruris, set Dihil dicatur de parochis civitatis, signum est nullos tunc extitisse urbicos parochos; alioquin enim et de ipsis quosdam adduci mutum fuisset. Ast tertium illud probationis genus longam secum traheret textuum ci disquisitionum sarraginem. Quare lectorem . si sorte illud desideret, ad Marium Lupum ct Nardum
remittentes, subjungemus dumtaxat praecipuarum, quae menti facile occurrunt, objectionum solutionem.
Nonnullae diluuntur obieeitones.
Obbietes l . - Duo argumenta superius adhibita negativa sunt, nec proinde rigorosa : probatur nempe urbanas parOchias ante annum 1000 non extitisse, ex eo quod nondum reperta sint monumenta quae ipsarum existentiam testentur,ot ex eo quod vox parochia non Occurrat in sensu urbanae parochiae usurpata : porro seri potest ut, quod nondum repertum est, aliquando reperiatur; nec tanquam rigorosae ejusmodi negativae probationes in logica admittuntur : ergo. Diuitia le
46쪽
Respondeo. - 1' Quando factum aliquod talis naturae est ut, si extiterit, debeat monumentis consignatum reperiri, sex absentia monumentorum recte et rigorose ad facti noninxi, stentiam sit illatio. Λtqui urbanarum ante annum 1000 par chiarum existentia, inter facta hujusmodi recensenda est. Cum nempe ubique pullulent, medii praesertim aevi, monumenta,
quae rurales parochias, necnon urbanarum eccleSiarum ordinationem perpetuo memorant, miraculum foret de urbana
parochia nunquam in cis mentionem fieri, si revera parochia tune temporis in episcopalibus civitatibus extitissent. Imo frequentissima deberet de hujusmodi parochiis mentio occum
2' Argumentum deductum ex modo quo Vox par his in monumentis Oecurrit, non est negativum, Sed positivum :demonstravimus siquidem ita adhiberi hunc loquendi modum, non tantum ut parochias urbanas sileat, Sed ut harum parochiarum hypothesim positive excludat. Parochiae scibicet perpetuo opponuntur eivitati; quod profecto neque in mentem neque sub calamo Seribentium subrepere potuisset, si tam in civitate quam in agris parochiae statutae suissent. Obietes 2'. - Si non extitissent urbanae parochiae, inutiliter extructa fuissent tot templa in civitatibus episcopalibus; quod admitti nequit. Huic objectioni obviam ivit Marius Lupus, rem ita enodans: u Sciscitabitur fortasse aliquis : quorsum igitur alias praeter u primariam, in civitatibus extruere sacras aedes' Huic quae- a stioni breviter reponam : cum prisci fideles non solum 4 dominicis diebus apud Episcopum ut liturgiae interessenta saltem plerique uno, quocumque tandem, in loco conve- nirent, sed singulis diebus statis horis mane et vesperea orationi vacarent jugiter, prout antiqui Patres sacris innixi u scripturis eos hortabantur; quamvis etiam domi orare pos- a Sent, idque persecutionum tempore peragerent; perdissicile
a vero esset etiam post extructam unam in civitate occlesiam
et ad eam pluries in die fideles accurrero ; idcirco quasdam
47쪽
a alias minores pedes tu urbibus struxere, ut una simul pluresa in iisdem ad orandum, psallendum, hymnosque Deo decana tandos statis horis singulis diebus commode convenire a P Sent. Praeterea cum praecipuo cultu prosequerentur locare in quibus martyres aut passi suerant, aut eorum corpora aca reliquiae erant reconditae, ibique orare potissimum stude- a rent, ibidem basilicae aedificatae fuerunt, orationi ex primo a eorumdem instituto, psalmodiae, et martyrum cultui destia natae, non vero publicis habendis liturgicis diebus conve a libus; ideoque oratoria, martyria, ut memoriae apud antiquosa plerumque nuncupantur. In oratoriis autem hujusmodia quidnam perageretur, aperto declarat Augustinus cpiu stola l2l : In oratorio praeter orandi et psallendi cultum, a penitus nihil agatur, ut nomini hula et opera jugiter impensau corieordet. Ita etiam epistola l09 : In oratorio nemo aliquiua agat nisi id ad quod est faetum, aut unde nomen acrepit. n
Marius Lupus, de Paroeciis, dissert. 2, cap. 5, Pag. 185, editio Beryomi.)Nota. - Putavit Thomassinus, presbyteros et diaconos cathedralis Ecclesiae minorum aliarum civitatis ecclesiarum curam habui me, ita ut earum essent parochi, seu, quod idem cst, ita ut earum parochi cathedrali simul presbyterio addicerentur. Ast hallucinatum cum fuisse contendit Marius Lupi, et validis rationibus probat e contra, minores Sacras Mes, a eathedralibus sejunctas, proprios habuisse meosque presbyteros diaconosve, neque liturgicis diebus ad mera in ipsis faetenda aeuthedralibus ablegatos fuisse dissert. 3, cap. 2). Objicies 3'. Incredibile est usque ad annum 1000 magnarum civitatum fideles omnes in unam, cui praeesset Episcopus, ecclesiam confluxisse : nullum quippe tomplum tantam potuisset multitudinem capere.
Respondeo. - i' Bes certiis monumentis constat; ergo pomi-bilis fuit. 2' Etiamsi non posset intelligi quo id modo possibile
48쪽
potuerint nos latet. 3' Tempore sancti Athanasii, id est quarto saeculo, constat sussicientem suisse unicam ecclesiam ad capiendos omnes civitatis fideles. Ipse enim in sua apologia 2 sic memorat quoad urbem Alexandrium : Festum erat Paselin,
et tanta multitudo Adelium oderat, quantam in urbe esse adoratores Christi Principes optarint. Cum igitur et ecclesiae parviemumque essent, et magno tumultu posceretur ut in magnaecelesia si) conventus celebraretur. . . quod factum essι. . . De
Alexandro autem Alexandriae Episcopo ita refert ibidem
Athanasius : Cum alia mea angusta essent, in ecclesia majore, Theone nuncupata, quam ordimabat, synclara celebrare voluit pia enim jubebat Melium frequentia. . . me et Treviris et Aquilei fleri; nam et illis diebus festis ob multitudinem, cum adhue templa ondiflearentur, collaetas habebot. Ex tota illa apologia eruitur unicum templum potuisse commode confluentes Alexandriae fideles capere. 4' Sequentibus saeculis certum est haereSes non parum imminuisse numerum sidelium iu civitatibus episcopalibus, praesertim a tempore invasionis barbarorum, qui plerique ariana labe infecti erant. 5' A numero fidelium connuentium ad ecclesiam cathedralem demendi sunt insantes, infirmi, et numerosi monachorum ut sacrarum virginum coetus. 6' Civitates episcopales non adeo magnas fuisse probant maenium Septa, quibus olim arcialas fuisse doeumenta et ruiuae etiamtium testantur. Has, aliaSque
id genus rationes qui perpenderit, minime impossibilem inr-mabit legem fidelibus civitatum episeopalium impositam.
festis diebus una cum Episcopo sacras Synaxes agendi. InSuper γ' cextum est amplis anas fuisse cathedrales ecclesias, easque peristyliis, porticibus, aliisque contiguis stationibus iustructas, ubi sideles pro eorum statu ac couditisne, sive catechumenorum, Sive poenitentium, consistebant. Befert exs3Dehrono et sincero documento Marius Lupus de Paroreiis,
ili Nempe non lum dieaia. Id erimini Athanasio verterani ipsius aemuli, quod in
ea eeelesia nondum eonsecrata celebraSSet.
49쪽
dissert. 2, cap. 8, pag. 236, edit. Bergomi) quamdam Brixiae civitatis ecclesiam, cum referta popula corruisset, plus quam septem millibus hominum necem intulisse. 8' Ubi angustior fuit ecclesia prae conssuentium multitudine, per modum exceptionis statuit Sedes Apostolica ibi sacrificium iterari, ut constat ex celebri sancti Leonis I epistola ad Dioseorum
Alexandrinum Episcopum : Ut autem in omnibus observantia nostra eoncordet, illud quoque volumus eustodiri; ut cum solemnior quorque fesιivitas conuentum populi numerosioris indiserit, et ea Melium multitudo conveneriι quum reeipere basilica simul una non possit, sacrimit oblatio indubitanter istretur; ne his tantum admissis qui primi advenerint, videantur hi qui postmodum eo Iuaerint non recipi; cum plenum pietatis atque rationis sit, ut quoties basilicam, in qua agitur, praesentia novos plebis impleverit, toties sacriflcium subsequens osperatur.
O ieies 4'. - Clarissimorum scriptorum auctoritatem, qui cum Thomassivo urbanas parochias quarto saeculo adcensent. Respondeo i '. - Non esse tanti faciendam dictorum scriptorum sententiam, Si constet infirmum esse praecipuum ac sereunicum ipsorum argumentum. Porro ita se res habet. Arguunt nempo ex civitatum Romae et Alexandriae exemplo, et potius Suspicando quam rigo se concludendo inserunt, in caeteris pariter magnis urbibus jam a quarto saeculo extitisse, quas sibi Romae et uexandriae videre visi sunt, urbanas parochias. En
Petarii verba : a Epiphauius, in Arianorum haeresi, dum hujusu originem et historiam Arii describit, quiddam do urbea Alexandrina resert tanquam ei peculiare, aut certe proptera raritatem memoria dignum : fuisse plures in ea ecclesias, a liuidus regendis prest teri praeponebantur, qui ecclesiastieau munera praestarent iis, qui circa unamquamque domiciliumu haberent. Eas urbis partes Alexandriae proprie αμ ροεια et μυρος appellabant. Ouamobrem justa suspicio esι, in a magnis urbibus, propter populi multitudinem, plures eccleu stas fuisse, et singulis certum vicorum et domorum numerum v attributum. Ιu abis vero unam tantummodo, in quam oppi-Diuitia le
50쪽
a dant convenirent eeclesiam, hoc est pamoiam vel paroehiamu fuisse. At extra urbem in agris plures itidem collocatusu ecclesias Opportunis in locis; quibus vicina praedia villisquea et rusticanae habitationes amignabantur ; quas quidem pa- σε raecias nominabant. n TMologicorum stogmatum, de Ecet Hustiea hierarchia, lib. 2, c. 12, n. 4.) Non aliud reperire est apud Thomassinum, et alios ipsi consonos, alicujus momenti ratiocinium, quam ex hoc semper recantato Romae et Alexandriae exemplo. Porro riusmodi argumentum ex duplici capite nutat et pro infirmo habendum est. Primo nempe quia certum nequaquam est, Alexandriae λαυοας, et Romae statutos titulos veras parochias suisse : id negandum existimat Nardi. Sed quidquid sit de hae controversia, quam hie inlaetam relinquimus ; permisso etiam Veras Alexandriae et Romae parochias ab antiquo extitisse; secundo nullatenus probatur id institutiet caeteris commune civitatibus; et tamen, Si quid singularc fuerit, ct duobus dictis locis exclusive proprium, Perperam ad reliquas urbes extenditur. Porro singulare non sui SSedietum Alexandriae et Romae institutum non probavit moma Sinus. E contra Vero, nullas paraecias in aliis civitatibus ante annum 1000 extitisse, validis argumentis probarunt Marius Lupi et Nardi. Unde dicendum peccasse ΤhomasSinum, et ipsi eonsonos, eo logicos desectu, qui dicitur a particulari ad
Respondeo 2'. - Ipsum Thomassinum hac in re non satis sibi conclare, ut adnotatum videri potest apud Marium Lupum. Qui auctor etiam addit, scripsisse Τhomassinum ea in regione, eoque tempore, quibus facile ipsi non liceret totam introspectam veritatem pandere. Nec parvum ab ipso vulnus d trinae a Sorbona acriter propugnatae illatum, cum parochos a temPO-ribus apostolicis ad quartum usque saeculum dejecit; ulteriussi voluisset progredi nimiam sorte sibi concitandam invidiam
pertimui Me. Objicies S'. - Nimium fuisse Marium Lupum, cum audacter annum millesimum parochiarum urbauarum institutioni prae- Diqitigod by Corale