장음표시 사용
571쪽
Nihilomitius et haec regula nonnullis exceptionibus obnoxia est; unde et tanquam generalis dumtaxat ponitur.
PBop ITIO III . - Iusta interueniente eausa, potest par hus alibi quam in parochiali domo, intra fines parochice destere.
Constat ex pluribus Sacrae Congregationis Concilii declarati ovibus. Id nempe esse permittendum Sacra Congregatio Episcopis rescripsit, quoad multos particulares casus, in quibus justae allegabantur ejusmodi causae. Inter alia hujus rei exempla duo sequentia, ex Fagnano, Subjicimus : a Petente Pr ei posito Piscienti declarari, an posset compellere parochos ada habitandum aedes conjunctas ecclesiis parochialibus, Sacra a Congregatio censuit posse compellere : si tamen aliquis casusu Occurrat, qui rationibus specialibus iunitatur, rescriben a dum ad Sacram Cougregationem. v Fagnauus, in eaput Emtirpandae, de Praebendis, D. 13.) a Vincentio Gurellio postulantea sibi concedi ut posset habitare in domibus paternis, eo quodu in domibus ecclesiae paroe hialis satis commode cum senexu essetὶ habitare uon posset, prae Sertim cum ecclesia essetu vicina domibus pateruis, et in ecclesia etiam coadjutoremu sustentaret : censuit scribendum Episeopo, si vera suntu narrata, permittendum oratorem manere tu domibus palo u nis ; dum tamen et ipse curam animarum exerceat, ut de-u bet. v Fagnauus, loco citato. PROPOSITIO IV . - Etiam ut eaetra parochive limites habitet parochus permitti potest, justa de causa; in loco tamen ita vicino, ut ollicium suum convenienter e tere Possit. - ita pluries declaratum a Sacra Congregatione Concilii quoad casus particu lares, in quibus aderat id permittendi valde urgens ratio. De quo etiam unum aut alterum exemplum ex Fagna uo transcribimus. a Die I 6 junii 160T, Sacra Congregatio censuit secuna dum ea quae proponuntur, Episcopum Suo arbitrio posse a permittere, ut rector, qui neque ex fructibus aedes in pa- ω rochiali construere, uec alias intra suae parochiae 1ines coma ducere potest, inhabitet domum in altera parochia viciu uiori ...; atque ita in Sua parochiali animarum curam gerat,
572쪽
a fruetusque suos faciat, perinde ac si in parochiali habitaret; et idque donec alia ratio, qua residentiae adamussim satisfiat, et possit iniri. n Fagnanus, in caput Extirpandae, de Praebendis,n. 18.ὶ Memorat ibidem citatus auctor casum rectoris duas paroctias unitas habentis, et habitantis extra carum fines in Vicino castro, seu oppido; unde tamen facilius parochianis suis adesse poterat, quam si intra fines parochiae degisset. Carebat caeteroquin domo intra sines sita. a Die 15 septem-u bris 1607 Mora Congregatio Concilii censuit rectorem, quia hactenus in dicta domo, in castro aedificata, permittentibus et Episcopis permansit, fructus fecisse suos. Ιmo etiam dein-u ceps posse Episcopum ... permittere, ut ibidem manere pediu gat, dum tamen, etc... v Notetur autem quoad hoc requiri gravissimam rationem, ac veluti quamdam necessitatem. PROP ITIO V . - Ouando parochia distat a civitate duobus passuum millibus aut amplius, non licet par ho in eivitate diu
noctuque, eaeceptis diebus festis, commorari, etiam relicto in paro-ehia substituto: item non ei licet noriurno dumtaxat tempore in parochia habitare, et dista missa summo mane ad eivitatem redire, sisque per majorem anni partem in civitate diuturno tempore d stere; quamvis etiam substitulum in paroehia manentem haberet: item vice versa, non ei liret nocturno tempore per majorem anni partem in civitate morari, quamvis diurno in parochia degeret, atque ibi habitantem substitutum haberet. - Εxpressam de hoc
triplici casu Sacrae Congregationis Concilii decisionem retulimus supra, ct l, n. l2. PROPOSITIO VI'. - Ouando parochus absque lestitima causa non habitavit in domo par hiati, sed in alia intra fines parochiae
suae, etsi contra praeceptum residentia' peccaverit, non tamen tenetur ad muriuum restitution 2 atque i in direndum videtur si habitaverit eaetra parochise limites, modo necessaria ad curamma stiterit: in utroque tamen casu, si jussus ab Episeopo ut debito Deo habitaret, purere renuerit, mulciari potest. - Ιta concludendum videtur ex variis Saerae Congregali is Concilii declarationibus. Unam aut alteram ex Fagnatio subjicimus : u cum Diuitiaco by Corale
573쪽
PARS QUINTA. 5G3u suerit quaesitum a paroelio Ravennatensi, an parochialemu ecclesiam intra civitatem obtinens, et in aedibus ecclesiae, a seu intra limites parochiae, diu noctuque non reSidem, ei a dem tamen occlesiae in divinis ii serviens, teneatur tanquam et nou residens ad fructuum restitutionem: responsum, non te-u neri; sed cogendum in posterum residere tu domo ecclesiae, a vel si non habet, in propinquiore intra limites parochiae. α Et iterum orta dubitatione, an rector parochialis ecclesiae, et habens domos par hiales, satisfaciat residentiae habitandou in domibus propriis ipsius rectoris, i utra tamen parochiae a limites constitutis, ita ut alias non faciat fructus suos, sed a teneatur ad restitutionem perceptorum; responsum est te- a neri habitare in pedibus parochialis ecclesiae; non tamenu amisisse fructus, si intra sines parochiae resedit, nisi ab Epibu scopo fuerit jussus in pedibus parochialibus residere; quo a casu, si id non praestitit, mulctari potest ab Episcopo. α G aprilis 1606. v Fagnanus, in caput tirpanda , de Pr bendis, n. 14, 15 et l6. Item quoad parochum, qui extra fines parochiae, in quodam castro, gra thus de causis, et annuentibus Episcopis habitaverat, referente eodem Fagriano sibi d. , a. 18ὶ: a Sacra Congre-u gatio Concilii censuit rectorem, qui hactenus in dicta domo, a in castro exaedificata, permittentibus Episcopis, permansit,
De poenis et modo procedendi eontra parochos non residentes.
Pro praesentis argumenti gravitate, non tantum exponendam duximus hodiernam hac de re disciplinam, sed et breviter recolendum, quid juris olim ante Τridentinam synodum viguerit, et quam diversimode contra non residentes ecelesia praeedi statuerit, prout curata vel simplicia beneficia obtrunent. Illuc dicemus: l 'quis fuerit ante Τridentina decreta
574쪽
contra non residentes proe edendi modus; 2' quis existat a tempore Tridentinae synodi contra canonicos non residentes; 3' quis tandem contra Parochos. QUAE IO i'. - Ouisnam fuerit ante Tridentinam synodum
eanonicus procedendi modus, contra clericos non residentes.
I' Si clericus non residens latitaret, ita ut non posset citari personaliter, jus disposuerat in hunc modum : citari debebat tribus publicis edictis, ecclesiae ipsius valvis assigendis: quo peracto, si intra sex menses, ab ultimi edicti assi xione computandos, non reverteretur, beneficio suo privari poterat. Id constat decretali tum 1 l, tituli 4 de Clericis non residentibus, libri a decretalium; necnon ex communi et recepta hujus decretalis interpretatione; prout inter alios, exponit Fagnanus, dictam decretalem commental S. 2' Extra casum clerici latitantis, id est, quando poterat citari personaliter, non requirebatur trinum edictum ; sed de-hohat fieri citatio personalis. Suffciebat autem unica ejusmodi citatio. Imo sussciebat simplex requisitio, seu monitio, Seu revocatio, cum competenti termino ad redeundum: quo termino clapso, etiam non exspectatis sex mensibus, beneficio
spoliari poterat. Constat decretali Eae parte 8, tituli 4, libri 3 decretalium ; et expresse id docet Fagnanus in caput G tuae.
ile Clericis non residentibus, n. 9ὶ.3' Non tamen tenebatur Episcopus contra non residentem ,
procedere statim per viam privationis beneficii; sed poterat si ita ipsi videretur, adhibere dumtaxat poenam privationis fructuum, vel cenSuras ecclesiasticas, suspensionem videlicetot excommunicationem; ita ut ad privationem non deveniret, nisi post inutiliter praemissas ejusmodi poenas. Id probat Fa-gnanus textu decretalis G tum, de Clericis non residentibus,
4' Praedicto modo intelligi solet, quoad praesentem mat riam, jus commune, ante Tridentinam synodum vigens. non obstante decretali Extirpandae 30, de Praebendis ', quae tamen magnam dii scultatem sucit, eo quod aliter diisposuisse videa-Diuili od by Cooste
575쪽
tur. In ea scilicet statuitur. ut qui paraecialem habet ecclesiam, debeat per seipsum illi deservire, Seu residere; et Sic additur: Alioquin illa se sciat auctoritate hujus decreti privatum, libere alii conferenda, qui velit et possit quod dictum est adimplere. Quae verba satis aperte indicant paroelium illegitime non res, dentem esse ipso jure parochiali suo beneficio privatum. Jam vero si privatus existat ipso faeto, nihil Episcopo remanet faciendum, quam declarare parochiam vacantem, ut alteri comferri possit; et sic stare nequeunt quae diximus de modo princedendi contra nou residentem. Hinc in concordanda hac decretali cum praecedentibus valde insularunt canouisis; de quo quatuor excogitata systemata resert GonZaleg in caput G tiue, de Clericis non residentibus,n. 5 . Prima explicatio, quae est Garciae, dissicultatem solvit dicendo, per decretalem Extirpandoe sublatas et antiquatas fuisse praecedentes. Sed hoc admitti nequit ; siquidem a Gregorio IX qui decretali ratirpandae posterior est) in ultimo
capite tituli de Clericis non residentibus, decernitur, clericum non residentem Spoliandum eMe, non autem esse ipso jure spoliatum. Secunda explicatio, quae est Ilotherii, distinguit privationem beneficii, ab illius poenae executione : et dicit, pr vationem beneficii incurri quidem ipso sacto non residentiae. juxta eaput Eaetirpandvie; alias autem decretales, quibus re lubritur praevia citatio vel monitio, respicere dumtaxat executio. nem. Sed neque hanc explicationem esse admittendam probat Gonraleg variis rationibus. Tertia est Τhomae Hurtudo, qui vult in decretali ratirpandae subaudienda esse verba haec, Praevia monitio εἰ et sic Omnia concordare existimat. Sed
neque id laudato Gongaleg arridet. Quarta demum en Germonii, qui distinguit inter non residentes qui praesentes sunt in regione, quamvis uou resideant; et non residentes, qui absunt. Et priores quidem ipso jure esse privatos, juxta caput rati pandin, casum hunc dumtaxat respiciens; do posterioribus autem emo citelligendas alias decretules, nique ipsis applicui das. Et huic ullimae explicationi assentit GongaleE.
576쪽
Hanc dissicultatem ne introspexisse quidem videntur nou- nulli canonistae, verbi gratia, Ferraris verbo Parochus, art. 2,n. 55). Quibus praenotatis circa jus eommune, quoad praesentem quiestionem, ante Tridentina decreta vigens, expendamus nunc quid Tridentina synodus ex hoc antiquo jure Servatum voluerit, quidve immutaverit.
QUAESTIO 2'. - Ouisnam, post eo ilium Tridentinum, sit mmdua canonicus procedendi contra absentes canonisos eathedralium
vel collegistarum ecclesiarum. - Sic disponit dicta es nodus sessione 24, cap. 12ὶ : a Praeterea obtinentibus in iisdem ca-u thedralibus aut collegiatis dignitatus, canonicatus, Praeben-κ das aut portiones, non liceat. . . ultra tres menses ab eisdemu ecclesiis quolibet anno abesse . . . Alioquin primo anno privina tur unusquisque dimidia parte fructuum. Quod si iteruma eadem fuerit usus negligentia, privetur omnibus fructibus,u quos eodem anno lucratus fuerit. Crescente vero contumacia,u contra eos juxta Sacrorum canonum constitutiones proceda-
a tur .n Per hocce decretum multum immutatum est quoad canonicos jus ante Τridentinam synodum vigens. Antea enim, ut in superiori quaestione videre est, poterat Episcopus co tra non residentem procedere ad privationem beneficii, sive post competentem terminum si personaliter citatus suerat , sive post sex menses si tritio edicto facta fuerat citatio . Post Tridentinam autem dispositionem deveniri nequit ad privati nem nisi post tres annos. Quod sic adnotat Famanus in caput Eae ture, de Clericis non residentibus, n. l4ὶ: a Atque ita absenit tes ultra tres menses hodie beneficio privari non potorunt
et intelligo propter desectum residentiae) nisi post lapsum
a trium annorum, et servata sorma ibi praescripta, ut saepius a declaravit Sacra Congregatio ejusdem concilii interpres. Mi et ni me enim verum est quod refert Mantica ..., videlicet pera illustrissimos Sucrae Congregationis interpretes suisse decla- a ratum, Episcopos poMe procedere ad privationcm ob non a rosidentiam, tametsi temporum intervalla, de quibus in di-Diuitiaco by Corale
577쪽
u cto capite i 2 sessionis 24, non fuerint observata. Imo enim a Sacra Congregatio censuit exspectaudum esse Iapsum trium α annorum, priumuam ad privationem in totum procedatur. et Et primo anno absentem ultra tempus permissum privan-α dum esse dimidia parie fructuum; et quidem ad ratamu mensium quibus abfuit, si non integer est annus ; secundo,u omnibus fructibus; tertio, privandum titulo: et ad priva-u tionem hujusmodi procedi non posse nisi forma Servata. nIdem tradit Famanus in eaput Liret, de Proebendia, n. 26, et sic eoncludit : u Atque ita hodie correcta est dispositio aut
u quorum can lum, Secundum quam canonicus absens privaria poterat beneficio, si infra congruum terminum sibi praefixum v ad residentiam non rediisset. Nam post concilium Τridentiu numὶ privari non potest lituis, nisi post lapsum trium anno-a rum. v Et citat ibidem expressam hac de re Mem Congregationis Concilii declarationem.
QUAESTIO 3'. Ouisnam sit, post eo ilium Tridentinum, canonicus procedendi modus contra parochos non residentes'
Pendet hujus quaestionis solutio a sequentibus Tridentinae synodi textibus; qui attente ponderandi sunt, ut recte res discem natur : Sestione 6, capite t. contra Episcopos non residuntes
sic decretum est: Si quis ..., justis et rationabilibus ea is c sanιibus, seae mensibus continuis eaetra suam dioecesim morando abfuerit, quartae partis fructuum unius anni. . . pamiam ipso jure incurrat. Quod si per alios Ma menses in hujusmodi absentia perseveraverit, aliam quartam partem fractuum. . . eo ipso amittat. Crescents vero contumacia..., Metropolitanus RusPastaneos, m- tropoliιanum vero absentem stili rasaneus Episcopus antiqui ... Romano Pontifici denuntiare teneatur. Haec statuta suerant a
Tridentinis Patribus tempore Pauli III. Sessione autem 23, capitu i , praeter illas poenas, statuunt contra Episcopum, ultra
permissos tres menses absentem, eum, Winter mortalis peccati reatum quem insturrit, pro rata temporis absentis fructus suos non faceree me tui et conscientia plia etiam Melamιione non secuta
578쪽
568 TRACTATUS DE PABOCHO.nis 23, eas dispositiones ad paroelios extendunt his verbis:
dem omnino, etiam quoad culpam, amissionem fruetuum et poenas, de curatis inferioribus. . . sacrosancta synodus declarat stt d
cernit. Et tandem quoad eosdem parochos ibidem sic specialiter disponitur : Ouod si, per edictum eitati, etiam non Personaliter.
contumaces fuerint, liberum esse vult ordinariis, per censuras ecclesiasticas, et sequestrationem et subtractionem fructuum, aliaque juris remedia, etiam usque ad privationem, compellereοῦ nec Mecutionem hunc quolibet privilegio..., eo uetudine, etiam immemorabili quae potius eorruptela censenda est , sive appellatione aut inhibitione. . . , suspendi posM. a
Porro his attentis,textibus, necnon Merie Congregationis Concilii declarationibus, et recepta doctorum interpretatione, proposita quaestio resolvenda est ut Sequitur:
I. Liberum est Episcopo eontra parochum non residentem, sive per subtractionem fructuum, sive per censuras, Sive per privatimnem beneficii proeedere. - Id aperie Sonant modo transcripta concilii Hidentini verba, liberum esse vult ordinariis, etc. Atque ita intelligenda esse verba haec tradunt communiter doctores, eum rignano in caput G tuae, de Clericis non residemtibus, n. l8 . Idem declaratum suit a Sacra Congregatione Concilii, prout testatur laudatus Fagnanus in hunc modum :α Consulta, an sit arbitrium Episcopi qua via et quo remedio a uti voluerit coiitra non residentes, nempe vel censuris, vel a Sequestratione, et subtractione fructuum, Vel privatione; et respondit, ita esse. v Loco citato. Objici quidem potest ejusdem congregationis quaedam declaratio, qua respondit, contra parochos ob grassantem pe- Stem non residentes, non esse illico per privationem beneficii procedendum; sed adhibenda prius esse alia remedia . At- vero respondet Fagnanus, hanc declarationem respicere dumtaxat casum illum pestis : excepto autem hoc casu pro quo theologi tunc temporis adhuc disputabant, num tenerentur parochi ad residendum personaliter , veram remanere con
579쪽
PARS QUINTA. 569 Unde omnino derelinquenda est opinio nonnullorum Veterum canonistarum, qui sustinebant, etiam post concilium Tridentinum, non posse Episcopum procedere ad privationem contra parochos non residentes, nisi praemissis aliis remediis. Est e contra in arbitrio Episcopi ut statim, si velit, ad privationem procedat.
II. Si velit Episeopus per privationem fruetuum procedere contra non residentem parochum, tenetur servare intervalla et quantitates, prout quoad Discopos sessione 6, capite i, praescribuntur.
Sequitur ex eo quod statuta contra Episcopos non residentes applicata fuerint parochis non residentibus, expresse quoad privationem fructuum. Accedit declaratio Sacrae Congregatiωnis Concilii, quam sic refert Fagnanus lin caput Eae tuae, de Clericis non residentibus, D. 24): et Orta dubitatione, an Episcinu pus procedens per Subtractionem fructuum adversus pam-u chOS non reSidentes . . ., teneatur observare eadem intervalla K eamdemque rationem, quae contra Episcopos non reSidentesu statuitur in capito 1 sessionis 6: censuit, Episcopum, quo u ties in poenam omissae residentiae vult parochis subtrahere η partus fructuum, quos residendo suos fecerunt, debere M u vare, quoad intervalla ut quoad quotas, praescriptum cou- i cilii capitis i sessionis 6. nIII. Si velit Episcopus Mequi privationem, quoad eos dumtaaat fructus, quos parochus, Ob omissam residentiam, non fecit suos, non debet praedicta intervalla sequi. - a In executione autem a facienda super illis fructibus, quos iidem par hi pro rata a temporis absentiae suos non fecerunt, nec tuta conscientia a retinero pomunt, Episcopum non debere sequi tutervalla,n do quibus in dicto capite i sessionis 6. n Ita Sacra Congregatio Concilii sapud Fagnanum, loco modo citato).
IV. Par hus absens illegitime, praeter pereati reatum, non facit fructus suos, nec potest illos retinere; sed illi fructus debent uni eari fabriem ecclesiarum, aut pauperibus loci. - Nam synodus
postquam id statuit quoad Episcopos, subjungit se idem de-
580쪽
cernere quoad culpam, amissionem fructuum et poenas, de curatis inferioribus. V. Si Episcopus contra paraehum non residentem procedere umiit per privationem beneflcii, non tenetur eum citare personaliter, sed potest citare per edictum. - Constat ex verbis capitis i se sionis 23, quod si per edictum citati, etiam non personaliter.
Et idem tradit Fagnanus sin caput Eae tuae, de Clericis non
resid. , D. 3l.)VI. Episcopus procedere volens per privationem beneficii contra
parochum non residentem , non tenetur citare tribus edictis, sed suseficiι unum, cum assignatione eompetentis termini. - a Post con-u cilium ait Fagnanus) sussicit unicum edictum peremptorium
a cum competenti termino ad redeundum, cum non requirata trinum, sed simpliciter dicat, per edietum citatis in caput
Eae tum, de Clericis non resid. , n. 32). II. In moedicto casu, non tenetur Episcopus, post eitationem per edictum, e pectare seae menses, prout volebat jua commune ante Tridentinam synodum; sed statim elapso termino ami ato, privationem beneficii Mequi potest. - Sequitur ex his verbis, per edictum citati, etiam non personaliter. Nam sic loquendo,
indicat Arnodus se voluisse, ut edictum esset Ioco personalis citationis, et eodem jure regularetur: porro de jure communi, quando citatio sit, non per edictum, sed personaliter, susscit exspectare ut clabatur assignatus terminus, et nequaquam exspectandum est sex mensibus. Vide Fagnanum, loco citato,n. 34. Nota. - Α sortiori sequitur in dicto casu exspectandum non cMe Per tres annos, sicut supra quaestione 2ὶ vidimus esse
necemarium quoad non residentes canonicos, aliosque beneficia simplicia obtinentes. VIII. f motus quos par hus, ob omissam residentiam non fecit suos, debent applicari fabricae Melesiarum, vel pauperibus loci, per ipsummet parochum, et ipso id non pra stant', per xuperiorem. - Constat his verbis Τridentini decreti : aut ipso cessante, per Diqiti eo by Corale