장음표시 사용
181쪽
- ut si dicatur, quale ergo in dissinitione saetamenti poniatur caula. Respondetur , quod ad denotandum ordiuem, quε habent sacramenta ad ratiam: habent enim ordinem dupolitionis necessinum ad illud, quod sequitur dispositionem. Vade si dissi nitetur sanatio respectu sanitatis, in erus dissimi. ne poneretur aluauid,quod significaret ordinem ad i nitate, di tamen illud est per accidenQα ideo oui ues,qui dissini crunt sacramentum, posuerunt aliquid quod signiticaret orditum
Rellat soluere argumenta secundae quaestionis r in qua di-
ctum est, quod non est ponenda a:iqua uirtus superiraturaiis in sacramentis,quae sit eausa gratiae. Et arguitur sici dicit Au guaequae est icta uirtus aquae . dec ergo in iacia mentis est at cua uirtus, & non nisi uirtus supernaturalis: igitur in lao mentis est ponenda aliqua uirtus supernaturalis. Respondes, quod uirtus in sacramentis non est aliud, qtiam e socia si-
eni ad lignatum : te hoe uolebat habere Ausus . quando dicebat: quae est ista uirtus, id est quae est illa esticacia, di nolebat
se pretium,ia tamen nihil acquiritur meo,quia pretium non est nisi respe frationis.Similiter lator non dicit, nisi respectum rationis res, tu doni.
habere, quod in saeramentis sit aliqua uirtus superiraturalis. Vnde sacramenta, ut plurimum consisti ni in uerbis, di illa quado proieruntur, non datur gratia, ut im Vinatur: ut patςt dice , ego te baptizo in nomine Patris,&Filii,&Spiritus Sancti,amen. Proterendo ista uerba,non datur gratia: sed in instanti non esse uerborum,datur gratia: ergo ista sacramenta non sunt causa gratiae.Et istud argumentum fuit Ocellam: Ms hoc esset uerum, quod quado uia uerba non sunt, datur gratia: ta in primo instanti non ese uerborum,estent causa gratiae sequeretur, quod chim a posset producere unu totum mundum,quia seut chimira non est: se etiam illa uerba non sunt, quando datur gratia: ergo non poteli esse causa alicuius reiadeo male dicebant isti antiqui, quod uerba causabant V Aliud argumentum. Medicina continet uirtualiter sanitatem, sed sacramenta sunt medicina ergo sunt causa sanitatis, saltem spirituali & illa sanitas non est nisi gratia: Igitur. Scotus non respondet nisi conditionalitee, dc ponitiat tilis propositio.Si sanitas tantum posset dari ex aliquo agente volu tatio,& constitueretur signum practicum illa, quod euici uedaretur medicina uirtuora, ipsum immediate te rueretur ita nitas, se est de sacramentis,quae sunt a Deo instituta, possunt dici medicina uirtuosa, quia sunt instituta , Deo se, I cuicunque darentur,etiam daretur gratia, nisi iit obex in ta cipiete.Vnde habere sanitatem non est aliud, quam habere quatuor qualitates primas sibi bene prvortionatas. unde nou quaerit Scotus: virum medicina causet ianitatem,qtia: sanitas est seruia absoluta r sed ianitatem, quae eli proportio qua: uor qualitatum primarum.Id est,dubium est: virum medicina ut causa illius proportionis: dicit Philosophus,, ambulatio host eoenam ea causa sanitatis, te motus. Areuitur sic.Motus est, quando causatur sinitas in eorpore. rumiliter ambulatio non est,quando causatur sanitas in corpore t o modo et eo aliquid quod non est, erit eausa alicuius t unde est nota dum si omnes propositiones Philo hi dicentis, ut motuseausatianitatem, ambulatio est eausa ianitatis, debent se exponi.Motus est dii sitio,ia quam communiter Litas.Similiter ambulatio est causa sanitatis,idest, est dispolitio,ia quam sequitur sanita . , evit imoarguitur O . Noua ianitas non aduenit alicui una nouo iundamento: ergo relatio ligni ad fgnatum non adue . nit sacramentis .uobis, nis mediante aliquo povo adueniente,& illud nouum est uirtus: ergo sequitur, t iactaminia Labent aliquam uirtutem.
Pro solutione ponuntur aliquae propostiones. Primia elatio realis intrinsecus adi
CI ex hane distinctionem primam incidentaliter χux- D. isi istiritur. Vtrum in circunc: sione ex ui circuncisionis contertur gratia. in isto titulo quaestionis est tantum unus te minus decla cisti. .ei 7. randus, scilicet circuncisio.Unde circuneisio est abscissio facta q. d. Disse reuia
venit alicui, nisi mediante aliquo reali absoluto, scut est similitudo, quia nunquam erit similitudo, nisi aliquid nouum trate absolutum producatur. , Meunda propositio. Relatio realis extrinsecus aduenies potest iandari in aliquo, dato, quod nihil aliud de nouo prodireatur,sicut sunt ultima sex medicamenta, ut ignis no agit i lignum, quando non est debita approxumatio, si approxime . turrierit actio,& tamen nihil noui, in producetur. Tertia propositio. Relationes rationis possunt sunm,&attribui,sine aliquo fundamento de nouo producto in simili: sed sussieit,m sit alia eomparatio ad obiectum. Modo dico, Ptelatio smi ad signatum,est semper relatio rationit, & ars mentum quaerit de relatione reali. Patet quia Deus ex tempoxe potest dici dominus, te tamen nihil de nouo producetur in
. similitet deuarius incipit eo pretium, ta tamen rutiluin cat ne prsputii, ex institutione diuina purgationem Peccati originalis tignificans. Ita, quod circuncisio tunc ligni hcabat, Et purgabat a peccato originali, sicut nune baptismus apud
nos. Et arguitur, P non puta per circuncilionem non conte
tur gratia. Nam habetur ad Rom. . Et signum accepit circuncisionis i gnaculum inititiae, ubi glossa dicit, quod peccatum originale tolum ibi dimittitur: sed gratia ad bene operandum nou datur. In oppositrum est Augusti. die .Q Ised tam magnis,quam paruulis ualuae c. rcuncisio: ex quo it instituta: ucut apud nos baptismus. Pro solutione huius quaestionis ponuntur aliquae proposi
Prima propositio.Est cerium,quod per circuncisionem precatum originale deletur: ita, V nunquam dubitauerunt Douores; sed habuerunt illud certum,u per circuncisionem peccatum Origina e delebatur. Unde peccatum originile est careatra testitiae Originalis debitae in ede. Pro declaratione est notandum , quod Deus dederat pulis elirum donum spirituale Adae,quod uocabatur iustitia originalis,per quam iuilitiam originalem reis ilebat omnibus eo cupiscentus uoluntariis carnalibus, Ec inclinationibus sualibutritat homo per illas concupiscentias nunquim peccasset,quia per istam iustitiam originalem resistebat,& per institiam originalem omnes potentiae, de carnales inclinationes, paciscae erant, &per iustitiam originalem acoptabatur homo ad uitam aeternam. Et est differentia inter iustitiam originalem,&gratiam: licet snt duo dona spiritualia a solo Deo et cabilia, quia per gratiam non positamus refrenare coneupi- 'scentia carnales; nec etiam per gratiam est pax in potentiis sentiti uis, di in carne nostra. Iustitia uero originalis est periectior gratia, quia iustitia originalis habebat hos essectus,quos pratia non habet. Lx quo sequitur,l iustitia originalis erat multo per lactior, quὶm gratia: conueniunt tamen, quia petebar atem,quis acceptatur ad uitam aeternam, di per gratia: sicu per iustitiam Originalem. Ex quo sequitur,l si Ada non peccasset per inobedientiam . nunquim peccasset per inclinationem. Lt postquam Deus dederat istam iustitiam Originalem Adae, et peccauit Adam, & amisit illam iustitiam. Deus ordinauit,u nunquam aliquis homo postea haberet illam iustitiam originalem. Et nune nos non habemus iustitiam origi dimnalem : non tamen dicimur carere iustitia originala,quia non in t maest nobis debita inesse, eo, et habemus ei aequi ualensiaput agra rara inu tiam baptismalem: Dico tamen τIustitia originalis erat no- Da origo abi, debita ineue in puris naturilibus ante baptismum, quia ti, Gliseo. tunc anima nostra nullam habet uirtutem: nec habet peccatum inuale,sed originale,quod deletur per baptismum: di dicitur debita messe, pro quanto in primo parente amisimus eJ, di non habemus ei aequi ualens:puta gratiam, antequ1m bapti
Et est aduertendum pro prima propolitione, quod ad notitiam certam, duae conditiones ri uiruntiir. Prima quod sit sine dubitatione.Seeunda, τ si sine deceptione. Ideo non est nobiseertum, dic. Et illa prima proposito probatur auctoriis tate, di ratione. Ratione se. Nunquini Deus reliquit genus humanum sine aliquo remedio contra peccatum originale,
quia nunquam fuit aliquis statu 1 post lapsum, cui Deus non dederat aliquod remedium. Probatur, quia Delix fruitia de disset siquam legem, nisi dedisset aliquod remedium ad illam obseritandam.Vnde in lege Mosayea, fuit aliquod remedium
contra peccatum originale. Nam nisi peccatum originale d leretur: nunquam posset aliquis consequi salutem.Cum ergo Deus ordinauerit nominem ad salutem aeternam, oportuit ea dare remedium ad delendum peccatum originale. Vnde pe catum originale est verum peccatum mortale: sicut enim per peccatum mortale priuantur uita aeterna, ita etiam per peccatum ori ei nate priuam ut uita aeterna, quia certe decedentes sine
182쪽
Pro solutione est aduertendum, P deletio peccati, Ni iuu-
so gratiae respiciunt poten iam Dei, ita quod ii ullus principaliter potest dii tere peccatum , nisi Deus: bene tamen ministerialiter sacerdos dimittit culpam,& transmutat polia aeternam in temporalem; sed solus Deus habet dare gratia inritat neque Angelus, neque sacerdos. ueque aliqua alia creatura potest dare statiam.
Pro quo est notandum, et diis ex est potentia Dei, scilicet
absoluta,& ordinata. Absoluta ei tres ictu cuiuscunq, quod non implicat contradictionem, quo Lunque sit illud . ideo potentia i et abi oluta,respicit quodcunque possibile, non implicans contradictionem, sed potentia Dei ordinata est, quae si agendo terminatur secundum regulas diuinas, ta Deus iacit secundum potentiam ordinatam, quando iacit iecunqu suas regulas. Et non est intelligendum,quod potentia absoluta, ecpotentia ordinata, sint dux ret dulinctae in Deo: i ta est una, ta eadem causa scilicet uoluntas. Quet quando uult Deus agete secundum regulas a se praescriptas, uocatur potentia ordinata, de quando non facit se naum redulas suas, uocat G po tentia absoluta, sicut potest dari exemptu derepe qui aliqualido potest liberare aliquem uolitione sua putati sit aliquitiqui ex lege ciuili det et manarus lit ad suspendium, si rex iuueniat
ipsum sibi gratum, di pulchrum,potest tibi di ter e cvipam,ti liberare eum a suspendio. Circa Loe quaeritur talis Quaesio Utrum possit emitti culpa originalis, sine in sussione graciae, de quximo quaerit et ii de potentia Dei absoluta. virum Deus possit dimittere culmsam, di non insundere gratiam. I e tuo sunt duae opimones. rima est Richardi de media visi qui uidetur tenere tale proipolitionem. De de Potentia ab ut a, noupo cst dimittςr culpam, quin infundat gratiam . Probat quat or xatio uibus, quae soluentur tot mando. Pramo sic aiguitur, per Richardum. Non potest anima deleri peccatumnis sat de immunda muuda: sed linen potest seri itis per aliquam mutationem iaciam tu anima ; se iala mutatio non pote si esse ad aliquam relationem, quia ad se- lationem non est motus: ergo erit ad aliquam formam a d. 'lutam. Et illa non est nis fracta : rsa non potest anima vivit
dari, tu infundatur gratia. lPto solutione ponuntur aliquae propositiones. Prima. Peccatum deleri in ad quo , non in nisi Deum non imputate illud ad pixoam aeter iam , ut peccatum dei inti time , quando Deus non imputat mihi thud ad poenam
Secunda propositio. Illa culpa peccati originalis, nouest nis ipsum peceatum originale . Pro 'itio est aduertendum 'culpa non est aliud, nisi de se
mitas, seu carenti a rectitudiam a i dcbitae inesse. Ex plum. ut odio talem, uel pereulio talem sine rata Oile, tale odirum s ut si percussio, calet ratione: qui nou tu undum vitam se
sine baptismo nunquam uidebunt Deum . Et quam penam liabebunt Dico quod carebunt vi sione Dei, ex dicit de Arimino , quod cadetit in infernum Post diem iudicii. Dicet etiam Deuc iustis: Venite betnedicti i 'atris mei,& consequimitu uiri tam aeternam. Similiter iniustis: ite maledicti, dediscedite in ignem aeternum. Sed clarum est, quod pueri decedentes s ne bantismo non pertinent ad nrinia sementiam: sed ad secundam sententiam, ia cedescenae it ad inseruum, de punieturi cena sensu .
Et siquis quaerat,quod est illud remedium, quod Deus dedit ad deletisum peccatum originales Dico, a nullum fuit unum remedium,quod esset pro quolibet statu. quia sicut post lapsum suerunt alii, di alii itatus, ita etiam fuit aliud, de aliud remedium. Nam ab Adam, usque ad Abraham non suit circa cisio, quae fuit datat Deo Abrahae, di durauit ab Abraham usrue ad Aduentum Christi, de nox non habemus eam amplius, .ed baptismuni.ideo ista Propositio est uer Pro quolibet statu uix titit aliquod tum edium peccati originalis. Secunda propositio. Remedium quod fuit datum in lege Novit contra originale peccatum, non sitit datum Moysi, sed Abrahae,& suit circuncitio, quae fuit data Abraliae per quattuor centum annos ante Moysen.Sed ex isto non sequitur, lin lege Mosa ea non fuerit illud remedium; sed exitio ben sequitur,ui aliquod rem e lium suem etiam in illo statu; puta ab Adam usque ad Abraham. Habebant enim oblationem, to eo cuius in line Monyca luit citcuncilio, loco cuius nunc habemus baptismum. Et si quaeratur: utrum ex deletione peccati originalis se-tem diu nam e ergo talis catentia voeatur culpa, di deserici
tax.Lt peccatum uisibi miter captum, uocatur deordinatio, uel actus non te M s,quia non acceptatur a uoluntate, di inde
benedixit Augustinus, e multi alij boni, T Deus non potest producere peccatum: quia peccatum non est nisi quidam priuatio. Ex quo sequitur, a tot culpae in nobis, quot sunt peccata commisa a nobis, di una culpa realiter potest remitia siue alia. Et e si aduertendum, P post actum peccati, nihil remanet in nobis, quo homo dicatur peccator, nasi ordinatio ady nam sternam, di per talem ordinationem homo dieitur peccator. Ex quo sequitur,l sicut actus transit, ita ista carentia rectitudinis transit: ergo transit culpa.Ideo dissicile est ex ouere istam in bona logica, culpa remittitur a Deo: quia culpa non est, cum culpa non sit nisi peccatum, vel carentia rectatudinis,quae deberet inesse actui sed bene culpa fuit iume, ta de hoc magis videbitur in I Vica,& etiam interius.. viserius notandum eli, quod culpa non opponitur priuati-ue iustitiae originali, neque gratiae; sed solum opponitur rectitudini. quae deberet inesse actui, di iustitie originali solum opponitur priuatiue peccatum originale. Ex quo sequitur, ῬP ccatum Originale non opponitur priuatiue gratit: quia gratia ham suam propriam carentiam, scilicet culpam. Respondendum est ergo ad formam argumenti. N5 potest
peccatum deleri de amnia, nisi anima fiat de immunda, munda. Notandum est, ur anima seri mundam, potest dupliciter intelligi. uno modo, quia non ordinatur ad poenam auerna, di tunc dico ista est vera, ux anima non potest sera de immunda munda: nisi de hoc quod erat ordinata ad petuam sertiam, ii at non amplius ordinata ad illam.Alio modo eli ipsam Iccipere gratiam, S scissa est talsa, anima non potest fieri de immuta i munda, nisi conteratur ei gratia, quia culpa no potest deleri in homine: dato, P non conteratur ei gratia de potentia Dei absoluta. Secundo arguitur. Non potest de aliquo subiecto deleti
priuatio, nisi inducatur habitus : ita liceit, uν peccatum Ori- sinate opponitur priuatine gratit: ergo non poterit deseri ab anima, nisi inducatur gratia. Respondetur π iam solutum est, quia peccatum originale non opponitur prati liue gratit: sed iustitit originali. Contra. iustitia originalis, & gratia mutualent: ergo si peccatum originale priuatiue opponitur iustitiae originali: etiam Oppo, nitur gratiae. Respondetur, et licet iustitia originalis,de fra filia aequi ualeant, quo ad acceptationem: tamen non sequitur,tu' quicquid opponitur priuatine iustitiae originali, etiam opponatur fratLv.
Tertio sica guttur. Non potest deleti culpa, ius homon imputetur ad poenam: sed si non imputetur ad poenam det . tur de ordinatio, sed deordinatio non deletur, uis dando gramiam; ergo sequitur, ae non potest deleri culpa, nisi inducatur statia. nde dictum est, u idem ea culpa, Minuras,& peccat
tum pro sat mali: est cuim ipsa careutia. Pro quo est notas dum. 9 Scotus respondet ad istud argum tum dicen I. Dubri an est,utrum Deus de potentia sua soluta possit nou imputare nos ad puliam, non delendo peς
ca uni, siue culpam,& ponitur ab eo talis propositi P aura. Devi i nimput taliquem ad y nam aeternam, ubi non imputabat peccatum in eo, ut quido Adam fuit creatus in pauis nMuralibu , di in illis sex horis Deus non imputabat eum ad pomam aeternam, quia neque inueniebat culpam. Tunc sc sociuatur argum ritin. Tam potens est Deus post citipam, sic up ante cu ain: sed ante eulpam, tot erat aliquem no imputare ad poenam aeternam non delendo peccatum: erat etiam Deus potest post culpam non in putate aliquem ad pinnam, non delendo culpam. alto scaretii tui . Si culpa dimittitur, o tanta diuina dirmittitur,& si onensa dimittitur, homo Deo. recolici batur, de
acceptatur ius per gratiam , ergo sequitur, quod quando culpa dimittitur, datur gratis. Pro solvi utione ponunt ut aliquae propositiones. Prima Quando culpa dimittitur, offensa remittitur, quando ostensa dimittitur homo reconciliatur Deo. Vnde honii, Salui nem reconciliari Deo, non est aliud, luam hominem non ordi nati ad poenam aeternam .Ex quo sequitur,quod homo est reconciliatus Deo quando Deus non ordinat ipsum ad pinnamaternam; sed ordinat eum ad uitam aeternam.
Ergo ad propositum, quando arguebatur, quando dimite tittit culpa . d mittitur ostenta, dicat. ergo est acceptus Deo, Dua M. Vnde se x nunquam acceri et aliqum a iuriam
183쪽
uitam aeternam,msi per gratiam, licet benὰ pollet de potentia
absoluta. Contra Mehardum, ponitur talis eonfuso scoli. Deus de potentia sua absoluta potest dimitere culpam, siue peccatum originale, siue mortale actuale, non iniundendo gratiam. Ria ardus uero ponit conclusionem oppositam huic, de Qua uitiam est, &de eius quatuor rationibus, de earundem sol
Nune restat im gnare opinionem Rieliardi, di probare,qubd Deci potest remittere culpam peccati originalis, non insendendo gratiam. Et tormatur sic argumentum. Quaecunque sibi inuicem repugnant circa idem, illa mutuo se expellunt et emo quandocunque aliqua repugnant, quodlibet ill rum excludit alterum, ut calicitias, Ni rigiditas repugnant sibi inuicem in eodem subiecto: erso se excludunt ab eodem, idest non possunt esse in eodem. Exemplum, ut sunt ista tria, a, b, c, si ista repusnant,quodlibet illorum excludet alterum, eo non possunt esse simul: sed se est, zeulpa peccati, multa repugnant, cum ludo naturalis, di iustitia originalis: ergo qδ libet illorum excludit culpam originalem: ergo potest remat. ladando solum re titudinem naturalem: ergo male dicebatur, P culpa peccari o iginalis non potest remitti, nisi insun. dendo gratiam Pro isto argumento est aduertendum, i rectitudo natur lis est,quae excludit omnem difformitatem peccati. Unde ad rectitudinem naturalem requiritur, quod Labens tectitudinem naturalem,non sit in peccato: n tamen, u) sit in gratia,
Mel habeat gratiam necessario. Unde si Deus produxisset Adain putis naturalibur, non dando sibi iustitiam originalem, neque gratiam, &praescindendo omnem difformitatem peccatii tunc Adam habuisset rectitudinem naturalem: ergo posis bile est, quod aliquit habeat rectitudinem naturalem, Ecnon iustitiam originalem, uel gratiam. Et si quis diceret, u xum est,quod licet culpae peccati originalis repugnet rectitudo naturalis: tamen dico, quod nunquam potest dati, nisi simul detur gratia.. Contra. Magister sententiatum habet in textu,quod Deus condidit hominem rectum naturalite id est in puris naturalibus: ergo secundum rectitudinem naturalem non habuit Eratiam: ergo salsum est quod sit immisibile, quod iniit detrectitudinem naturalem, quin det gratiam. Item s no posset dati rectitudo naturalis,quin daretur grati sequeretur Petratia esset sarma naturalis, quia consequeretur naturam, quod est filiam: ergo male dieit,et non potest dari rectitudo naturalis sine gratia.Unde in instantion quo Adam filii ere tus, habuit iussit iam originalem. Vnde si dicatur, quod uetuest, quod simpliciter Deus potest dare rectitudinem sine gratia; tamen post lapsum siue,post peccatum, non potest dari alicui recti tuuo naturalis sine gratia. Hoe improbat Scotus duabus rationibus.
Prima ratio.inia rectitudo naturalis ante lapsum, de post lapsum in eiusdem rationis; ergo si ante lapsum poterat essesne frui etiam post lapsum poterit esse line gratia , & per consequens potest culpa remitti: dato, in Deus non insundat erati amatem o situm alicuius praeeedere in subiecto, non finit oppostum illius habere aliam separabilitatem, uel ivseparabilitatem in aliquo: ergo hoc quod est culpam praecedere in aliquo, non facit rectitudinem naturalem habere in alliano alio separabilitatem , uel inseparabilitatem eiergo. tem qualemcunque Deus potest creare secundum se a aia solutam, illum eundem secundum eandem .rmam absoluta potest reparare, ad est, iterum producere: sed sic est, ut Deus potest creare hominem secundum rectitudinem naturalem: quia potest cieare hominem in pili is naturalibus: ergo post lapsum,idest post peccatum, potest eum reparare, id eii reducete secundum eandem Armam troise: ergo potest Deus tare rectitudinem naturalem,non aando gratiam;ergo potest esse rectitudo reaturalis sine gratia, post lapsum,quia si daret gratiam, non reparaui P esse, quia repararet secundum tintina absolutam, cilieri secundum gratiam. Unde de ista maiore ueniunt aliquae propositiones. Qua rem prima estGulpa non iacit naturam esse aliam in se, quia post tam homo peccat,in natura sia non est alitis homo, iaseulerant Angeli, antequim peccarent secundum naturam; ita etiam sunt nunc quia culpa non iacit naturam esse aliam:
similitet luciso est ita per i s in natura sua, sicut antepe
Meunda propositio.Cuinseumlue natura est capax ante i sum, illius etiam incapa pasti ura, ut aut epeceatum potuit aliquod donum resipere: ita etiam post pecca
tum potest; sed ante peccatum fotuit rectitudine natutalem habere; ergo Se post. Tertia propolitio. Deus Potest imprimere naturae, quod cunque,cuius ipsa est capax; sed natura ante lapsum erat e pax rectitudinis naturatis: crgo Deus potuit sibi imprimere illam rectitudinem naturalem, ergo potuit habere rediit udi nem naturalem: dato, quod non habet et gratiam. Contra istud, quod dicit Motus arsuitur sic. Deus potest creare virgi. nem, di tamen post amissam uiminitatem Deus non potest eam reparare; ergo maior tua eii iesia. Minor patet per Hieronymum,quia inus non potest sacere de non virgine virginem; ut iste perdidit virginitatem suam: Deu uou potest tacere ipsum non perdidiue virginitatem suam. Pro quo ponuntur aliquet propositiones. Prima. Deus potest reparare aliquem siue virgine,sue quia eunque,sub illa Grma absoluta tracisa, sub qua potest et e re.Ex quo sequitur,Ψ scut tot est croare virginem, ita potest reparare virginem , secundum oniuem sol mam absolutamquam dicit virginitas. Secunda proposito.Virginitas dieit, nunquam cecidisse,naque mente, neque carne in peccatum carnis: in quod pece tum carnis natura nostra inclinatur, supple,in sua adolescenti video ad hoe,quod aliquis dicatur virgo; oportet, P nunquam habuerit mentem, adest uelle enicax ad fornicandum; neque unquam habitauerit cum muliere. Ex quo sequitur, Pvirginitas non dicit solum aliquod absolutum: sed dicit u quime idisse. Tertiarropositio. Actus qui praeteriit,postquam praeteriit. non potest non praeterii si αLx quo sequitur, ut postqua homo ceci ait in peccatum,non potest non cecidi si di . Sequitur ulterius, quod postquam aliquis perdidit uirginitatem suam, non potest non perdidisse uirginitatem suam: ex mactus,qui prateriit non potest non praeterijsse . Concluditur et so, i Deus potest reparare aliqui virginem, secundum omnem formam insolutam,quim dicit virginitas. Sed moueret ibi aliquis talem qui stionem. Utrum Deus possit iacere de non peccato peccatum. Respondetur per aliquat propositiones.
Primor pereatum ex parte subiecti ampliatur , pro illo . quod est,uel test esse peccatum. unde dicunt aliqui, quod
eit, vel potest esse peccatum et potest non esse peccatum, quia virgo, quae nascetur cras, poterit non esse putas moriatur cras. Aliqui tamen tenent,quod peccatum non potest non es se peccatum. Credo autem, quod Auctor causarum est ille, qui dicit peccatum posse non ei te peccatum. Scotus tamen, neque alii Doctores, volunt habere hoc: sed quiruiit virum res, quae iam praeteriit, possit non praeteriisse. Exemplum: ut si aliquis homo ceciderit, virum Deus possit facere,quod nos
Respondetur secundum Doctorem, & multos alios; puta secundum Bonaventuram, quod Deus de sua potentia absoluta non potest iacere actum, qui praeteriit, postquam prael riit non praeter ijsse: nec poterit sacere ii minem, qui cecidit, non cecidisse. Et probat Scotus una ratione, quia Deus no' potest sacere impossibile:ergo Deus non potest iacere iuvit, ad quod nec potentia absoluta, nec ordinata potest se extende rati Probatur sie. omnis iactio, est de non ente inens,scut creatio vel de ente, in non ens: puta de uno hadu qualitatis. in alium et uel de ente, in non ens, sicut in eorruptione: ergo jla,quet erit de non ente, in non em,erit impossibilis: ergo illa. quae erit de peccato, in non praeteritum, erit impossibilis. Pa tet,quia precatum nihil est, non esse peceatum nihil est. Ideo non est odenonente, in non ens, Item sacere rem, que praeteriit non praeteriisse, est ipsam de nouo produeere, uel aliquid aliud, ut rem quae praeteriit, tacere non praeteriisse, non est aliud, quam ipsam de nouo reproducere, de producere de nouo,non est sacere illam non pri termisse; ergo Deus de potentia absoluta non potest iacere rem, qui praeteriit, non praeteriisse. DiMm est, in Deus potest reparare virginitatem, quo ad omne ens absolutum. Contra: Deus post amissionem virginitatis non potest reparare aureolam virginitatis: ergo non potest reparare omne absolutum. Antecedens patet, quia Deus non test iacere, quod post laesum virginitatis, uirgo habeat gaudium denunquam cecidive in peecatum carnis: eiso non potest reparare aureolam. Patet: quia Deus non potest iacere, τ homo h
beat aliquod gaudium de aliquo ratis: ergo Deus non potest mere,
184쪽
iacete, quod aliquis gaudeat de non eecidisse.
Notandum eu pro isto articulta, τ aureola virgἱnitatis, ii-hil aliud est,quam gaudium accidentale de iiunquam cecidit
se, neque mente, neque carne in carnis peccatum.
I'to quo est aduertendum caeduplex eli gaudium: scilicet essentiate,& accidentale. Eilentiale ea, quod habetur de summo bouo: puta de Deo. Sed accidentale est, quod habetur de
aliquo alio politiuo, quMu de summo bono. Et est aduerten . eum,quod gaudium,& tristitia opponuntur. Unde sicut tristitia est de aliquo nolito eueniente, sic etiam gaudium est de aliquo uolito, uolo dita dere ab ista aula: tamen mihi ac cidit detentio. ex qua sequitur naturalis tris litia, ad uelle quod accidit, sequitur gaudium, ut uolo nunquam cecidisse in peccatum, ta nunquam cecidi, sequitur in me gaudium . Ex quo sequitur, quod possumus referre ad uoluntatem --nes aureolas, scilicet Martyrum, Doctorum, die. Vnde aure la martyrum, eii gaudium quod habent, quia dederunt cor pus flagellis, di tot neuti propter Deum, di pi Nicatores maius gaudiunt accidentale habent, quam qui non praedicant: Gnialiter qui docent,quam qui non docent.
Et is dicatur, quod de negatione non potest esse , & haberi
gaudium Mespondetur ponendo talem propolitionem. Si aDurmatio est fugibilis, de odibilis, sua negario est amabilis r sed sic est,quod cecidit tu in peccatam caruis, mente, & corpore, est odibile, & sugibile: eigo sua negatio, puta non cecidisse cliainabilis . Ex quo sequitur, quod maius gaudium habet quis de non cecidi ite unquam, quam cecidi Ile, ta postea resurrexisse: sicut vi igo Maria, ex Beatus Ioannes. Vnde Virgo Maria habebit maius gaudium accidentale, quam lyetrus, uel Pau- his qui non fuerunt virginus. Tenetur ergo ista conclutio, uxde potentia Dei absoluta,Deus pollet dimittere culpam otirinale, non conserendo gratiam; ia hoc maxime, quia gratia non opponitur culpa Olagmali.
Sed est dubium: virum Deus possit dimittere culpam otiis ginalem,litie collatione alacuius politaui repugnantis ips culpae originali.
Et si dicitur iam tactum est,de ista inaestione: puta utrum
Deus possit dimittere culpam non coniurendo gratiam . Dico, quod liic plus quaeritur.Vtrum Deus pollit. remittere culpam i me infusione gratiae, sine restitutioue reciitudinas iraturalix, bc sine iustitia origina: Lt arguitur, quod non Bene semquitur. Iste non habet iustitiam originalem et ergo caret iusti tia originab: patet per locum a priuatiue Oppolitis: sicut be Dei equitur. Ille non uidet, I bc natu, est uideru: ergo est cicuti Similiter bene sequitur: Ille lion habet inititiam Originalem, di natus est habere eam: ergo uidetur carere iusima Originali. Patet,quia Deus potest remittere carentiam iustitiae originalis non dando iurimam originalem, ut probatum est: ergo uidetur, quod earebit iustitia originali.
Et ii quis dicat, non sequitur. Ille non habet iustitiam origit iam originalem: ergo caret iustitia originali ita debet addi. Iste non habet iustitiam Originalem, de tamenen debat stitiae originalis:ergo eget iustitia original LModo dico,quod stat,quod aliquis non habeat iustitiam originalem & tamen non erit debitor eius: ergo talis non et i uilitia originalia Pro solutione huius argumenti in i in unus terminus obscurtu,scilicet debitor iustitiae origimus. Vnde ille est debitor innitiae originalis, qui tenetur habere iustitiam originalem. D co ulterius,et Deus de sua potentia abi oluta, potest remittere culpam originalem, non infundendo iustitiam origi em:neque aliquod aliud positivum. Dico ulterius, V noli sequitur. Iste est propagatus ab Adam ergo est debitor rustitiae originalis Sed de et addi,& Deus uult istum teneri adauctitiam orserinalem:ergo est debitor iustitiae originalis.Lt hc prima consequentia non udebit,quia isto modo potest stare, et, Deus depotentia sua ab luta potiti uelle aliquum hominem non teneta ad tollitiam originalon, quota tunc non sequitur. Iste non habet iustitiam origines , te est natus habere eam ergo eget ea,quia Deus noluit eum habere, neque ei se dubitore iustitiae pro illo tempore.ideo in initanti in quo virgini Mariae sitit i inta anima, in illo eodem iactanti Deus inludit gratiam. Ideo non habait peccatum originale, nec nut concepta in peccato oristinati,sicut dicunt a homi . iacundo arguitur sic. Homo non potest reconciliati Deonis pet mutationem ad nouam salmam absolutam, puta uel ad gratiam, uel ad rectitudinem, uel ad iustitiam originalem. Patet,quia dicit Scotus in primo.dist. t 7.quod impius non potest iustificari iii si pet mutationem absolutam et ergo si impius
non possit iustis cara uis per mutatioum s aliquam
absolutam. etis etiam non poterit remittere eulpam nisi in.
1 undendo gratiam, uel rectitudinem naturalem, uel iustitiam originalem.Vnde uisum est, quid est reconeiliari Deo.Vnde ut Tm m
e una est pro isto argumento, quod in iustificatione impii, idest quando peccator iusti scatur, tres mutationes iunt.Vna - - ρης ea, quae est de inimico, fieri non inimicus. Alia est de non di- - ν gno fieri dignus,supple uita aeterna. Tertia est,quae fit de non si Mur.
potente mereri, fieri poten mereri. Vnde est aduertendum,squando peccator peccauit, tria amisit Primo amisit amicitia
Dei, quia facius est inimicus Deo. Secundo est in tignus uita aeterna. Tertio non potest mereri de condigno, quia actus sui nullo modo ordinantur ad uitam aeternam, per oppositum quando homo pinnitet,ia constetur de peecatis suis, eis citurtion tua micus,quia non imputatur sibi Pinna aeterna &e. Notandum est instiper, quod in iussalicatione impii,quae est priuatiua, quo ad primam mutationem, nou oportet, quod aliqua forma postula de nouo acquiratur,quia aliquem seride inimico non inimicum, idest aliquem noa imputari ad dinam aeternam, non est aliqua ibraria positiva, Sc in prima mutatione intest reconciliari Deo sine hoc, quod acquiratur nouasor a:sed in aliis duabus mutationibus, acquiratur noua . ma absoluta. Et ex istis Scotus uult habere duas conclusones. I rima. Deus de potentia sua absoluta, potest remittere cui erili pani originalem: Immo etiam culpam inualem non consereri se Geo gratiam. d. . ita
Secunda Deus potest de sua potistia absoluta remittere cul iis ιώρα. pam originalem, non coiiterendo aliquod post tuum. ideo uidendum est de potentia ordinata.utrum Deusdem Viriari potentia ordinata, politi remIttere culpam originalem, non con tenua ενώiere do gratiani. Ota Dei
Pro solucione huius ponuntur tres opiniones. psis ν ni Prima ei Magistri se utentiarum,quae itat in duabus propo se a Dura
Pruna. Per circuncis nem deletur peccatum originale.
Secunda. Per circuncisionem non conterebatur gratia uirtu ωοῶν εἶ
te sacrameta. Probatur ista propositio auctoritatibus sanctor Ista opinio pro secunda parte estialsillima, quam nulli dociores tenet. A lia eli opinio Guillelm Varronis, quae illat in duabus proia olitionibus.
Prima. Per circuneisonem deletur peccatum originale. Secunda. Iu circune sone coii et to gratia, non ex institutione circuncisionis principaliter,sed manus principaliter, te concomitanter, N. hoc eri quod uolebant habere omnes auctoritates T in circuncisone non conuitur gratia principaliter, sed minus principaliter.Tcrtra opinio est Moliquet stat in mestu propolitionibus.
Prima. Non est possibile de potentia Dei ordinata aliquam
culpam originalem,uel attuale remitti, sne intiatione gratiae. Probatur.Nam poli lapsum, non elidare medium inter illiunt regni,& filium Perditionis idest,ut non est dare hominem,qui ε sam putis naturalibus, dea, qui non si in peccato, uec ingra- tia, tilius regni est, qui est dilectiva Deo: Spollidet regnum eius,sed filius perditioni est, qui non eii dilectu sudeo nou eudate aliquem in puris naturalibus post lapsum. Ex quo sequitur, 'mi sapiunt, non tint homo qui non iiii in peccato ori- si hi praecis quin fuerit in gratia, uel in peccato mortali. neque virgo Maria: neque aliqui sancti. Et dicitur notantermor tali , quia cum gratia bene stant peceata uenialia nec perhoe citiciuntur inimici Deo, quia multi sunt, qui peccauerunt uenialiter, N tamen sunt in gratia.
Secunda propolitio. In circuncisione datur principaliter gratia,& minus principaliter deletur eulpa oris ualis aua propositio est directe contra Varronem. Probatur ista propositio, quia omne agens secundum recta rationem,principalius inteat periectionem,quam carentia,
uel desectum: sed se est, et Deus est agens secundum rectam tationem: ergo principalitis intendit dare gratiam,quae pnficit hominem, iliam remittere peccatum originale. Contra, privis natura deletur peccatum originale, quam detur gratia . ergo prius intendit celere peccatum originale,quam dare gratiam.
kespondetur, quod in philosophia dicitur,quod ad qui sunt L
priora intentione, sunt posteriora in execution Exemplum, νεμ
iit in geneiatione quando homo intendit onerare hominς, homo est posterior in executione, ira, quod quae praticipalius . intendimus,suut illa,quae posterius sunt sacta scut ingeneratioue, homo generans, principalius intendit generare hominem, de tamen multa sunt prior antequam genetretur homo.
Similitet intendens aedificare doma, de se de Gulib. Ex quo
185쪽
duecte formam substantialem , quὶm intendat eorrumpere
formam eorrumpendi : ut ignis ex ligno producit, bc generat ignem: de iste ignis intendit principalius generare formam ubi aut talem ignis , quam deii maere tormam ligni corrum Pend.: Et ideo dico,quod agentia i turalia, quasi de per accidens intendunt corrumpere tormam eorrumpendi, de D sunt infinitae auctoritates Sanctorum,quae dicunt, quod sacramenta ueteris i is nullomodo conterebant gratiam : sed sic est, quod circuncilio est sacramentum vetetis legis tergo in cir cuncti. one nullomodo contertur ῖratia: ecper cosequem, mali dieit Scotus
lyro solutione notandum est, quod in ueteri lege dupliciarae a Da Retunt faciamenta, iei licet improprie dicta, sicut erant puria satio. cc at inimundis, contactibus , di purgationes aliae, Scerat praccptum in lege, quod quicunque ellet maculatus. uulleprolus, non poterat intrare templum line purgatione : ergo habebant illas purgationes a lepra, ec sacramenta impropriei eicia: stdmag:sptopita, quam ista, crant oblationes,qu a ali- qui offeretiam ii, templo animalia, di istae ob ationes magis et coant ad periectionem sacramenti, qui in alia pulsa tiones, quia Deus colebatur in illis Oblationibus: ergo illi magis tendebant ad persectionem cultus diuam, quam pur- sationes. Deon uibus isti, ponitur talis propositi Omnia lacram ema improprie dicia, uocabantur cerimonii, apud antiquo , sicut purgatione a lepra , de etiam oblationes quasi a .
Alia proposito. Ista sacrameno improprie dicta non con-mebant gratiam, tauquam ligna e Eeacia: licvt faciunt nunc secramenta nouae legis. Et eli aduertendum, quod ista sacra menta improprie eicia, quae sunt Timoniae: licet non con se irent gratiam, tanquam tigna essicacia, tamen conterebant graciam per modum meriti. Et omnes iste cetra moniae trabebantur apud antiquos, tanquam praecepta, Ni deo quia habebant eas, tanquam praecepta, quando iaciebant homines ueteris legis istas oblationes, exobedientia iaciebant, iactiam ex charitate. Ideo hoc faciendo tales merebantur. Vnde ad hoc, quod aliquod sacramoitum conterat gratiam, non requiritur aliquis a , tuterior illius suscipientii meritorius: sed iussi eit,l recipiens non ponat obicem: dc non sic est dei sitscsrιmolim: quia quando isti recipie ut oblationes, Triebat, P haberent aliquem actum interiorem bonum:
couletebatur illius gratia per modum meriti: de noti conserebant ille cerimonia, laue illa sacramenta gratia, tanquam
signa est cacia. Et si quitatur: utrum ille estimoniae erant datae, tanquam praecepta, uel iub poena peccata mortalis, uel uenialix. --co,quod sub poena peccati mortalis,di erant sexcentum c imoni se odii gantes. Et ii dicatur, unde possumus habete, quod ista praecepta ob igabant eos ad poenam peccati mortalis s Dico, quod ex plura, quia ex scriptura habetur,quod eius qui praeteri rit se purgate aqua purgationis, perdetur anima eius depo- isti etrimoniae dicebantur et intoniae, quia ad cultum diuinum iaciebant,& eontinebant tria, scilicet legalia, e rimonialia, Sc moralia di nos etiam habemus tria illis correspodentia,scilicet genuflexiones, pectoris percussiones, di orationes. Et solum remanserunt moralia, quae etiam nos obligam, scut eos obligabant. Iudicialia autem non remanserunt: sed bene aliqua les lia. a Et ideo dicit Scotus, quia bene durum euet, quod aliquis obseruasset praecepta ex charitate, di obedientia, &reretur. Non dicit Scotus,quod cetrimonii non conserebant gratiam, tanquim signa eis cacia; sed conserebant perna
Alia erant sacramenta in ueteri lege proprie diΡ , sicut circuncisio . Et de isto tactamento, ponitru talis . Proposi- Sacramentum proprie dictum in ueteri lege, si ei re cisio, uere conterebat gratiam, tanquam lignum ess cax; Sie
uidelicet quod ad hoc, quod cireuncisio esset, di quod gratia
conferretur,sussciebat, quod non poneret obicem recipiens circuneisonem: sicut sacramenta nouae legis conteriant gratiam tanqui insigna essic ςi . 1a rii. G. Vnde antequam puer circumderetur, oportebat, quod na
reto diei: ira quod in octauo die circuncidebatur, cub tro lapideo. Et dubium est s puer sti siet mortuus ante illos no . ῶν dies, ii saluabatur, uel damnabatur. Dicunt multi,qu inimo iaή, . de rariptum saluabatur : tamen in or para tenet,quod sicut
ira erra ut iapueri, qui sine baptismo moriuntur, damnantur: ita
a tem circunctito crat pro uiris: pro i minis autem sebat aliquod facii ficium. L teli dubium . Utrum circuitolio cons bat gratiam, sicut baptismus: putauirtute opem rerari uel uirtute operis operantis, de si boni motus interior. sit scipientit. Et si dicatur.iunt inlinitae auctoritates dicentes,'circun
ciso non coiii eiu Oat Tratiam.
Respondetur,quod circuncti onem non conserre gratiam, potetitiitelligi dupliciter . Vno inudo, quod paruam con- , referat statiam si ita quod non tantam L aliam ciat terebat, r. quantam sacramenta nouae legis, quia ueteris legis lacram n ρῖlim .ilivia, Ol ter c bant gratiam uirtute pallionis praetitiae, ta faciamenta nouae legis,conterunt g aliam uirtute pals nis Cni ι- se,. Iribasti exhibitae, Sobi equium exili bitum ad maius bonum ordinatur, quam obic4itium prauitum. . t. de si quis suiller bapti- t. ch im ratus ante pallionem Christ6 bapti inius non contulisset tan . tam gratiam: iicut nunc, post passionum Christi. Tamen dicunt aliqui,τ in instanti conceptionis Christi, pallio tuit exhibita,quo ad actum tinteriorem, quia in intranti illo, Christus uoluit mori adeo dicunt isti, T ratio praedicta, non est ratio quare sacramenta nouae legis conterant maiorini gratia, quam sacramenta ueteris legis. Secundo dicebatur, circuncisionem non conserie gratiam,
quia non erat illa gratia immediata dispositio ad gloriam : de hoe solum sebal,quia genus humanum nou erat adhuc redeptum.Ideo quicunque erat circunctius, ex moriebat ut, ton intrabat paradisum, ut si Virgo Matia mortua suis sci antei aD sionem litisti, non intrasset paraditum . 'ed hoc non prou niebat ex circuncisione , sed quia genus humanum non erat adhuc redemptum. I ettio modo potest intelligi, quia aliquibus non consta
Pro quo est aduertendum,τ isti qui ponebam istu tertium
modum, dicti ut, quod circuncilio erat determinata a volun tale diuina, ad certum gradum gratiae, se, ae per circuncisi nem, non poterat dari nisi tot gradu gratiae, puta ut quin-ru uelle Item si circunciso inueniit et aliquem in lato grau gratiae, ni bit Onsetebat tibi, do quia aliqui laus non eonterebat gratiam rideo dicunt auctoritates, quod circunciso non nictebat gratiam. Unde dicunt aliqui,ui si Abraham Labuisset tantam gratiam, uel maiorem, ad quam determinabatur quando luit circumsus, circuncisio nihil contulit et sibi, de hoe tanquam isacramentum : ncci bene utri iste Operis op tantis, S hoe tanquam signaculum. Dico P Abi aliam circuneidendo se ex pret pio diuino, merebatiar: ideo circuri citio bene conserebat gratiam uirtute operis operamis; sed no tanquam sacrametitutii Et si dicatur: ereo sequitur, quod circuncino non erat iis uum evicax, quia uo semPcr sigmucabat gra
Dico, quod sacramentum non dicitur semper signifieare gratiam, eo, quod in sul tione sacramenti temper eo feratur gratia; sed quia lignincat gratiam H fieri, uel in ese, quia tunc dicitur .n elle .quaticio in vi habet gratiam . Exemplum, ut Christus qui baptaratus est a lancio Ioanne, baptii mus ille quo Christus baptizatus est , sui libeat praciam in ense ta non in fieri, quia significabat, quod habebat summa gratiam vitiae ii beata vi o in inflanti tuae conceptionis haouisset tantam erat iam .quantam Deus disposuit tibi dare, di ρ
si ea suisset Optizatar Dico, quod ille baptismus signiscalliat gratiam in esse, de non in seri. Dico, quod per baptismum
semper deletur peccatum, tamen non semper datur gracia. . Patet si adultus in peccato mortali suscipiens baptismu .pe catum quidem remittitur; tamen gratia non datur: sed postea eum habuerit displicentiam de illo peccato dabitur ei ' gratia. Vnde stat duobus modis, quod sacramentum deleat
peccatum, di nou conterat gratiam. r. i . e
Primo quando recipiens ponit cibicem ς secundo quando recipiens Labet gratiam , quam Deus di- sposuit tibi cate: sicut in multis sanctis. Et quaeritur. Utrum sicut per baptismum deletur pereatum actuale, di originale ; ita etiam per cireuneisionem delebatur peccatum originale,& actuale: ut si miti et aliquis adultus, quii olui siet circuncidi, &uoluisset recipere sacramentum, di fuisset homicida, & sera set multa peccara; virum deleban- . tur ei peccata sua s Dico quod sic, sicut nunc per baptismunus ille intendebat uere recipere illud,quod ecclesia intendebaesbidare. aeritur quis modul est magis tenendus'. Dico, quod primis, ec auctoritates quae dicunt, T ciminciso non e
186쪽
seri grati debent intelligi, τ eircunei co non eonserebat tantam gratiam icut sacramenta nouae legis. Nunc respondendum est ad argumenta principalia. Primo
se arsuitur. Circuncisio non aperiebat ianuam: igitur non conterebat gratiam.Negatur consequentia, quia licci circu ciso non aperiebat ianuam, hoc tamen non erat, quia non
conserebatur urati a. sed quia Deus dis fuerat, v nullus i traret paradisum, quequo pretium e set solutum. Secundo sica acramenta solum conserunt illud, quod signi-seant: sed ei relinciso solum significabat ablationem peccati ab anima: ergo. Pro solutione est notandum, P circuncisio quo ad actiim exterio tem,sgnificabat ablationem pelliculi, & aliquam purzationem tamen ligniscabat gratiam,ves in elle, vel in fieri. Deas enim scordinauit, quod cuicunque daretur sacram e tum,daretur gratia. Vnde licet omnia iaciamenta significent gratiam: tamen cum hoc stat. quod habeant alia ligniscata propria & proxima, quae significata sunt essetius gratie. Vnde sacramenta dicuntur habere duplex significatum, scilicet i motum.&Principale, di illud est gratia. Alia sienificata habent, Sc ploxima,& illa sunt essecius gratis. Vnde baptismus fgnificat yrincipaliter gratiam, Be cum hocsgnificat anima mundari a peccato, & sic est unus essectus gratiae, quia gratia habet multos effect x. Ex isto uult habere Scottis, i sacramenta ex parte sgnincati proximi, possisnt distingui ab inuicem tticet non ex parte significati remoti.
cisione quaeritur. Utrum tempore legis naturae fuerit aliquod sacramentum, uel aliud correspondens ei reuncisioni, per quod delebatur peccatum originale . Vidimus in praecedenti quaestione multa incidentia. Nunc autem quiritur. Vtrum tempore luis natur afuerit aliquod sacramentum correspondens circuncisioni, id in per quod delebatur peccatum Originale. Termini fuerunt alvi declarati. Aduet te tamen, post iapium Adae,ssierunt tria tempora. Primum fuit legis natur ,&durauit ab Adam, usque ad Moysen. Secundum fuit legis script , di durauit a Moyse, vsoue ad Christum.Tertium est lepis Euangelieae , & fuit a Christo, di durabit usque ad diem iudici j. unde tempus legis nature fuit diuisum in duas partes. Vna durauit ab Adam, usque auAbraham. se licet quatulo Deus dedit Abrahae circuncisione, uoircuncideretur. Vnde circuncisio durauit ab Abraham, usque ad Christu. Alia uero par xl gis naturae durauit ab Abi ham,vsque ad Moysen.Et quistio qu rit de tepore inter Ada,
di Abraham. Vtrum in tali,iuerit aliquod remedium contra peccatum originale.
Adverterunm est, et illud tempus, dicebatur tempus legis
naturae, quia illa Raecepta, quae habebant, non erant in scriptis, di per hoc distinguuntur contra prscepta legis scriptae: ideo maledixerunt aliqua, quod dicebatur tempus naturae, quia illi qui tunc erant, solum seruabant praecepta legis natutae . Vnde nos habemus aliqua praecepta legis nature, qui ipsi habuerunt. Nam piscuta legis naturae, dicuntur dupliciter. Vno modo proprie, & Dconmes propositiones practicet, qui bus assentimus, appraehensis terminis, vel conclusiones Mdu- ex illis dicuntur pr cepta lepis naturae, stricie capta. ut ista proposito. Diliges dominum Deum tuum super omnia. Ista est propositio vera practica. Alia sunt prie 'a legis naturae irae capta,quibus non assentimus apprahensis terio inis; sed assentimus, quia sunt consorima illis de lege naturae stricte capta. Ideo maledicunt illi, quod dicitur tempus legis natur , quia solum obseruabant pretcepta legis naturae. dicitur tempus legis naturae,quia non habebant praecepta in scripti . Quaerit ergo ista oti aestio, virum . tempore Adae . usque ad Abrabam, si erit aliquod sacramentum, vel remedium contra peccatum originale. Et arguitur, quod se, auctoritate Gregorii, Nam illud quod agit aqua basi tismatis circa nos, ita ciebat fides apud ueteres propatu illis; sed per aquari baptismalem delentur peccata originalia apud nos: ergo sides patentum iaciebat ii lud idem , & sic noli oportebat habere aliquod factam ei,
Inoppositum arguitur per At gust. 19. contra Faustum . In nullum nomen rela Povis possunt homines coad uuari. aris iaaliquo lano sensibili, vel in aliquo sacramento: oportet e go. op tuerit aliquod sacramentum. Pro solutione huius quaenionis, restat ponere propositi nes Scoti. Prima. trio nullo tempose Deus cultores suos, sine remedio dimisit,& hoc contra peccatum originale. secunda propositio. In omni tempore, necessiria suit ad si Iutem deletio peccati originalis, i. ivit necessarium. σs aliquis saluari vellet,τ peccarum originale esset deletu, quia peccatum originale est peccatum mortale: sed nullus intrat paradisum, cum peccato mortali: oportet ergo s peccatum originale deleatur.
Et et peccatum originale sit mortale: patet,quia priuat hominem a uisione diuina,& a gratia: ergo damnatur, & non uis propter peccatum moriale: ergo. runt Doctores: utrum omnes qui nati sunt ex Adam post lapiumr nati sint iupccc . to originali. Pro solutione notandum, P magna est disserentia inter Atiad Maeonceptionem, & natiuitatem. Nam coaceetio non est aliud renci' proprie, nisi infuso animae in corpus; sed naica non dicit , nasi mala ari exitum de uentre matris; &tunc ponitur talis propost o. ain. υ, σTantum erunt duo, qui fuerunt concepti sine peccato ori- sinati: scilicet Christus, di Virgo Maria, quia in illo instanti Ico μυια in quo anima sint infusa in corpus Virginis Mariae, dedit ei tantam gratiam, quantam disposuerat ei dare: ergo in illo i santi, non habuit peccatum similiter de Christo. Secunda ropositio. Multi sunt concepti in peccato originali, qui tamen nati sunt sine peccato originali, quia in in stanti in quo Deus insedit animam in corpus Ioannis Baptianae, non dedit sibi gratiam: sed sint in peccato oris nati; sed antequam exiret de utero, fuit sancti dicatus, di exiuit sine peccato originali Ideo quando quaeritur, utrum omnes qui nati sunt ab Adam.& dicituri no, ut satis patet. Et si quis dicat, peccatum originale in tempore legis naturae poterat dimiti per bonam detestationem, & per bonum motum: eigo n&requirebatur aliquod sacramentum. Respondetur per talem propositionem, quod licet peccata originale poterat deleri per bonum motum in adultis: non tamen in paruulis. Nota, quod adultus est ille, quae scit discernere inter iusium, di iniustum; nullus est in mundo qui incretur, neque qui potes mereri, nisi adultus. Paruuli ueiciunt discernere inter iustum, di iniustum. Ideo peccatum origin te non poterat deleri in eis per bonum motum; ideo oportebat habare aliquod sacramentum Alia proposito. Postqu1m in paruulis peceatum originale non poterat deleri per detestationem peccati: oportebat essa aliquem actum alicuius personae relatum ad illos paruulos, per quem peceatum deleretur. , Alia propositio. Nullus actus erat certus ad delendum pee catum alterius, nisi a Deo esset institutus: nescimus enim antantismus deleat peccatum originale in paruullis, nisi qui estinuitutus a Deo. Alia propositio. De nullo actu sumus eerti,quὀd deleat pee earum nisi sumus cerci, quod Deus acceptat illum actum ad
Alia propositio.Cum Deus non solum adultis dedit remedium contra peccatum originale , oportet etiam elle aliquod signum in paruulis, per quod parentes ellent certi, et peccata originale deleretur in suis si ijs. Ex quo sequitur. et oportuit Deum instituere aliquod signu, per quod deleretur peccatum originale in paruulis. Et si quaeratur. Vtrum tale signum erat sentibile uesintelligibile. Respondetur, ouod magis probabile est , et erat sensibile, quam tantum intelligibile. Patet, nam pro toto tempore post O ,-- lapsum signa sensibilia respectu inteligibilium. multu luerunt homini congrua. Et siquis quaerat, quod fuit aliud lignum con : Mai. fruum. quod habebant pro deletione peccati originalis. Re- . .es, ςia spondetur,v non legitur,quod signum erat et potest tamen di- F.a re, e .ci probabiliter et, tarte fuit illa praesentatio pueri Deo: vel es viri se potuit illa inuocatio, quam tacie iit parentes pro pueris, ut eis non imputaretur illud peccatum ad damnationem prς- insentatio enim hiit pro mulieribus ad delendum peccatu omelnale loco circuncilionis. Nam ipsi non circuneidebantur. .eut mastuli.Videtur ergo dicendum, re illi de illa lege habuerunt aliquod signum uera per quod delebatur peccatum originale. Restat nunc soluere argumenta principalia. Primum argu - s. -- mentum D. Gregorii: quod facit aqua baptismalis apud nos, at in altae iaciebat fides in lege Moseyca, dic. Sed aqua baptism iis
187쪽
li nune deset Neeatum originale: ergo sola fides tune det
bat: te per conseMens non oportet ponere aliquod saeramen
Pro solutione ponuntiar aliquae propositiones. Prima in auctoritate Gregorii non ponitur sae 'o solo actu , ves habitu interiori solum. Unde fides est notitia adhaesiua: certa, firmma in fallibili , & ineuidens, quam Labemus de articulis, ut
Labeo fidem de isto articulo, Deus ueniet iudicare uiuos, ecmortuos,dicitur fides: illo modo non capiebat D. Grex rius fidem. Unde peceatum originalem lege naturae deletat ut per fidem parentum, eum aliquo signo exteriori, puta cum inuocata ne,uel praesentatione: ita. quod per lam si deni parentum, non delebatur peccatum ' sed cum hoe te. ei reuatur Proesentatio Deo,uel inuocatimquod erat signum s sibile. .
Alia propositio. In adultis delebatur peccatum per sdem
suam, di ante aliquo sacrificio,vel oblatione: di tale sacrisi. cium proprie dicitur immolatio alicuius animalis. Adsecu dum argumentum.Samianentum non potest instituitas tiniae diate a Deor sed non legitur Ψ unquam lue rit iustitutam a Deo aliquod sacramentum ad delendum peccatum originale in paruulix, pro illo tempore: igitur. Ad hoc ponuntur ali mae eo usiones. Prima conclusio stat in aliquibus propo itioni L Prima Deus patribus nostris pro illo tempore, si uenter loquebatur per A ellim. Secunda gro Possibile fuit,ae Deus reuelauit patribus signum senia bile, per quod uolebat peccatum originaledeteri. Vel potest aliter dici, qu6d exscriptura potest haberi, quod fieri tali quod signum per quod delebatur pereatum originale . Nam habetur ex scriptura, quod multa sacrificia ficiebant,qui placebant Deo. Ideo nunquim isti patres fuissent tam sumptuo,s sacere tot,& tanta sacrificia, nisi sinisset reuesatum Deo, quod hoc sacerent, Sc sie potuit eas reuelari aliquid, per quod peccatu uxorigurale deleretur. Et siquis dicat quare est, quoamus instituit tot sacrificia pro illo tempore legis natur e , de nune non habemus. Respondetur, quod populus ille pro illo tempore erat inclinatus mirabiliter ad idolatriam, quod p ret. Nam magna pari illius populi coidit in i, esim: ut ergo ille populus tetraheretur ala idolatria dedit eis illa lacrificia inunc autem non oportet. ita apud nos, ruta non semus ita inclinati ad idolatriam M. Et si dicatur. riscium non po test eae aliquod sacramentum: ergo maledicis , qu bd habe, dant aliquod sacramentum, quod deleret peccatum origina te. Respondetur, quod non est contra rationem sacrifiea ,
quod sit sacramentum, rhouod sacrificium possit reptis e lare aliquod signum selisibile, per quod deleretur peccatum original Relinquitur ergo, quod Deus nuquIm dimisit suos
cultores sine aliquo remedio ad salutem et nec etiam pro tem pote legis naturae.
T κ v M illa saeramenta nouae usis habeant. Christi Disone efficaciam, dic.
Vidimus in praecedentidistinctione de s cramentis legis naturae, di legis Mosaicae . Nunc consequi iter uidendum est des
Et primo in communi qui ritur talis quei io.. Vtrum saeramenta nouae usi, habeant esseae iam a Christi passione. Omnes termini sunt declarati. Primo dixiamus, quod duplex est sacramentum, scilicet propriὀdiinum,& imp oprie dictum.Vnde nota,quia noua lex, dc lex Luat lica,& lex Christi, idem sunt. Item iste terminus habere, superius declaratus est.Nam habere, aliquando est praedicamentu, et tune est res extrinsecuc: puta tunicae ad corpus, uel caligarum ad tibias,&importatur per hoste incis, tunic Tum esse, pileatum esse , Sc. Sia liabere, ut est postpraedica mentum, non est per se unum: sed habet septeni modiis, ecscptem modi se uni unum spodicamentum, di non est
per se imum. L acia iaciameati,ses. cimii signi praebei.non est ni spueritas,ortitudo consormitas ad rem signatam
per tale signum: puta per lacramentum.
Alius terminus est ly Christus, qui est terminui eonnotativus, supponit pro secunda personara diuinis, eon notando naturam humanam incite libi, ut esse sibi unitam. Ex quo sequitur,quod ad hoe.quod aliquid dieitur elle Christi . requiritur, quod duae iraturae sint tu eodem supposito: una per identitatem alia per unionem: sic filius Dei, suppositum diuinum. habet duplicem natumne Ee est suppolitum duarum naturarum: habet enim natu An divinain peradentitatem: Senaturam humanam, per unionem. Ex quo sequitur ,-Christus importat rationem in se contingentem. Ex quo su luitur,
quod tu hil per se. potest praedieari de Chelilo t sed moe con- tangenter, ut Christus est homo.Nam i a triduo illa fine falsa, oliui est homo. Altu, terminui est passione. Unde passo multis modis capitur. Uno modo prout est unum praedicamentum, S i e non est nis unus rei pe lux extrinsecus aduenientis ad agent. Aia .
modo capitur pro aliqua aualitate, qux producitur ab aliquo agente in pata, de sic caliditas quam aqua recipit ab igne dicit ut paruo, di sic non capitur hic Alio modo capitur pro dolori ec tristisia, qua in Chri ius habuit tempore mortis, & sierapit ut hic & se intelligitur quando quaeritur. Utrum sacra menta n pu habeat talicaciam a tristitia. de dolore Christia targuitur Φ non,quia causa in a tu, S este , in actu si .
inui sunt igitur. R spou DRO, Eec. J Inoppositum est magister. Re-0ondet Scotus per aliquas propositiones. Prima. ngruum O legem Euangelieam adornari perseetissimis sacrame ntis Protatur multipliciter. Nam lex Euangelica , vel noua, est periectissima, ita Quod Deus non disponit dare persectiorem legem: patet Matinxi 17. Noui,&aeterni testameti fide , dc tuest post istud saeramentum non erit aliud.Et ultra illa lex est peri isma: ergo existentes in ea debent habere praestan tiora adiutori lita adiutoria non sunt nisi sacramenta et ergo cotinuum est periectissimam legem, adornari perfectis limis iacramentis. Item sex nostra in propinquis sma statui beatifico et ergo est persectior inter omnes alias leges. Antecedens pate quia poscisum legem non erit aliae igitur. Item in procer immitato ad periectum, posteriora sunt semper peri inora: sed in pro milegum, fuit processus ab imperi eao ad persectum: et D lex post oretit persectior. Vult enim Sc Dis, P tres luerunt leges, scilicet naturae Moysis,& Euxngelie ua i prino luit perie secunda persectior, de tertia per Dissima: eiso lex nostrae: debet adornati persectissimis s
cramentis. Item probatur secunda , quia peti ix sim caus meritoria gratiae. tuam Deus disposuit date genera humano, es Christux,qui suam uitam, tacuisum complevit nobiscum, modo sic est, quos cautameritora ainc. inat Deum ad coni: xendum bonum illa pro quo ea a meritoria , metetur: sed sic est, quod Missus, qui erat causa memoria merebat ut monobis et ergo inclinabat Deum ad dandum ii ix donum ter merebatur pro nobis de se merebatur quod daret ista pulcherrima adiutoria, & similiter omnia bona , quae habemus: hiis vrariam: siue gloria: omnia habemus uirtute Milionis Cbri-ui.ita quod si Christonon uillit pallus. iiiiiii habuissemus. Vade cauta seeunda nihil potest coe primat: sed causa prima, de meritoria, de plauci alii, est Christus. quia si sac
rem omnia bona mundi, non sunt meritoria mii uirtute Chrisi passionis. uel exhibitae. uel praeti sae. iEt si dicat aliqui . Vtrum passin Christi praemia impetrabat nobis aliquoiabo num, uel passo exhaluta. Respondetur, quod passio Christi, de exhibita & praevisa, impetrabat nobis aliquod bonum, Seordinabatur ad illud Secunda propositio ad maius bonum ordinabatur pasllo Christi ex uin quam paeaeuis Nam Obsequium ii datum, ad maius bonum, ε periectius di iratur, suam praeuisiun. Ex quo sequitur, i cum sacramenta ueteris legis habeant Meacia uirtute passionis praeuii de sacramenta nouae legis, uirtute passonas exbibitae, I maiorem ei Maeiam halgent s.
nenia nouae legis , quam sacramenta ueteris lagis, de par consequens conserunt maiorem gratiam. a
Sed quaeratur, pol quam tu dicis, quod persectissmeauia meritoria, te principalis suit Christus qu ritur, utriam rotaerint omnia bona, quae iecit post summam gratia; quia a primcipio suae conceptionis tu iustanti suae incarnationis hamiit summa gratii. Aduertendum est. ux Oes actus mer. torii, quo aliquis existen ingratia, quam Deus disposuit sibi dare facie, uocantur thesaurus. clauae. Mea ordinati ita που dc expo-.D. t Tat Tom. III L. D a nuntur christar m
188쪽
nuntur pro notus,& ex isto thesauro dantur nvis induli n-tiae, leueniae. Christus enim ab instanti suae eonceptionis ba
buit totam gratiam.qiram De ut disposuerat tibi dare , na Opera,quae lecti polua pura ieiunando, patiendo, & ita de aliis,omnia ista sunt thesauru Gesesae. Similiter dicatur de Beata Virgine Maiia , quod in inllanti conceptionis propter
honorem filii, dedit ei gratiam omnem, quam disposuerat ei dare. Ideo omnia bona opera, quae fecit, postea inerunt reposita in thesauro ecclesiae. Lx dantur nobis indulge tiae, & sacerdos potest absoluet imiliter de sanctis, & b nis: igitur per se iissima eiusa meritoria pro nobis suit Christus . Et si quis dicat, concedo, quod sacramenta novae le- sis sunt perfectiora , sacramentis ueteris Iesis extensiue, sed non intensiuὀ. Contra hoc ponitur, quod iuramenta nouae legis, di intensiue, di extensiue sunt persectiora sacrame suetetis legit.. I ro quo nota, quδd persectio sacramenti, uel alicuius si practici satia duobus, scilicet inuere significando.&secu do in causalido gratiam, ita quod si quaeratur, quae est pen- sectio sacramentis Dico quod iunt duae, di quo ad utramque sacramentum nouae legi est perfecti ut . Primo , quoad uetesignificare. secundo quo ad causare gratiam : ergo sequitur, quod sunt pertiniora intensue. Nam aliqua sacramenta esse persectiora', non est nisi peti ctioii modo signiscare, di caulare gratiam. Sed quod sint persectiora extent ue : patet.quia sunt plura: ergo sunt perlectior . . ra. Consequentia patet, quia sacramenta extensiue eue perse-
ctior non est aliud, quam esse plura e sed se est, in plura sunt
in noua lege quis inuetem,capiendo sacramentoni proprie patet. Nam nos habemus septem, d ipsi habebant sotu unum: eo sunt persea ora extentive. . Pro quo nota, quod sicut in uita naturali inueniuntur seiam ita ut uita spirituali sunt septem sacramenta. Virile prisae naturali inuenit ut generatio. te isti in uita spiri-
- tuali corre 'ndet baptismus uia per b tismum regens
ramur in fide omni, di in eiust e. Secundo multa natu tali inuenitur nutritio , cui Correspondet Enes: aristia, per quam Oritualiter nutrimur. Tertio in uita naturali reperi tur corroboratio , cui correspondet confirmatio. ito
inuenitur reparatio sanitatis perditae cui eorrespondet irranitentia: sicut enim recuperatu sanitas per medicinam se etiam recuperatur atra tar nitentiam. Quinto repeti,
tur praeparatio ad aliquid melius faetendum; ει persectilis eraquendum, i correspondet extrema unio. Si eut enim homo p paratur ad nullus iaciendum ita per unctionem ad perrectius agendum . Et nota, quod ista quilinue conueniunt cuicunque perso e per se, Se singulari. Sedulita ista qui ,
. que sunt adbuc duo, quae conueniunt in ordine ad commu nitatem. Unde congruum est, quod homo intendat aliquem gradum per quem pollit administrare communitati, Sehule correspondet ordo aliud requiritur, ut ultimum, se ilicet conseruatio. Nam communitas non posset eonseruari, nisi pet mmunicationem, de multiplicationem: hula eorrespo
Ex isti sequitur, qu M illa septem reperiuntur in uita spirituali: sed non sunt nobis instituta, nee tenemur omnia ob seruare. Pro quo ponitur haee propositio quis domnia ista. septem sacramenta sunt instituta Christo: patet de quolia, bet in diuersis locis.
Primo de baptismo. Matthaeivltimo, quia Apostoli Chri. sto uiuente. baptizabant Paret de Lucharistia, quam Christus in coena instituit. Deconsonatione patet. Aeeipite spiritum Sanctum. De inmitentia non pater, per illud: Iacobi quinto. Constemini alterutrum peccata uestra. Uii se per illa uerba Iacobi, nunquam fuit insutura poenite aia et primo, quia Iacobus non habebat potestatem: in tota ecclesa instituendi aliquod sacramentum, quia non erat Monarcha , seu summus Pontifex.
Secundo dicitur ' Iaeotat per illa uerba n5 manifestabat, neque promulgabat illud fac ramentium. Unde qua cunque Apostoli promulgabant aliquod sacramentum, semper porro.
bant aliquem terminum per quem cognoscebatur, Peratim
nitutum a Deo. Sic autem non fecit Iacobuum Item il la uerba, is dixit Iacobus orate pro inuicem, non dabat, neque promulgabat, tanquam praeceptum rergo nec alia: patet,
he. iii prima non magis obligant, quam ultima; istitur no suit' . ibi instituta ponitentis: habetur tamen in duo assibuς, tibi poenitentia fuit instituta. Primo ibi. Accipite spiritum sanctiun. secundo ibi. Dabo tibi claues regni coelorrum .
Aduertendum tamen est, P Apostolis non dabatur potestis
remittendi peccata principaliter; sed dabatur eis potestat arbitrandi, di sententiandi. Et ii quis dicat. Scotus contradicit bi ipsi, quia dicit, sacerdoti pertinet remittere culpam et igitur. Dicitur, solus Deus principaliter remittit culpam: Christus uero excellenter,& sacerdos ministerialiter. De extrema uu-ctione habetur, Iacobi quinto Insi matur quis ex uobis inducat presbyteros ecclesiae, di orent super cum ungentes eum oleo in nomine Domini. Similiter patet, e melim, Marci 6. Vbi dicitur,a, Apostoli ungebant oleo multos in sicinos, de sanabantur: hoc autem erat uirtute Christi, a quo iuerat inai tuta. De matrimonio habetur: Matth. i y. Dixit Christus,non legistis, Tmasculum, de scrininam fecit eos Deus, di dixit peros Ad e,quamobrem relinquet homo patrem, ta matrem, de adhaerebit uxori suae, ubi Christus comprobabat, de ratifica
bat illud, quod per os Adae publicauerat. De ordine habetur
in duobus locis. Primor Matth. 2o. QEorum remiseritis peccata . Secundo: Matth. 26. Vbi dicitur. Hoc tacite in meam commemorationem. Vnde hic olfenditur duplex potesta, s cerdotis. Primo instenditur potestas supra uerum coipus Christi. Secundo, τ habet potestatem super corpus Christi mysti cum, quod est congregatio fidelium omnium, de sacerdos habet potestatem super ii corpus, dimittendo. audiendo, ἰχα Lx o miribus ii iis sequitur L quod illa septem sacramenta, a lo Deo potuerunt inlumi, quia solus oti, qui potest se detum inare ad producendum euectum signatum: igitur ab ipso solo sunt initituta . Et ex Eri duabus conclusionibus a patet
Nune uidendum est de responso ne ad quaestionem propositam, quae essi Vtrum sacramentano ut legis habeant Acacia
Christi parsione. .jPro cuius soluta one ponuntur aliqua propositiones. Pti ma est,t Deus est causa evicaciae satramentorum. Pro euius de laratione nota v iactamenta habere ei sociam, nihil
livdeth quam ipsa regulariter habere essectum saeramentora
concomitanter. i. ex ordinatione diuina. Vnde esse lux sacramentorum, ut uisum est, ingratia: tedite est ui salui Deus potest ficere ii essectus sacramento si concomitetur sacrani clarigitur solus Deus test iacere essicaciam in sacramentis. Letolus t eus postit iacere sacramentorum effectus concomitari ipsa sacramenta: paret,quia solus Deira est, qui potestia cero euectum sacramentorumIuta gratiam: igitur. Et si quis dicat, ut sacramenta habentemcaciam a passione Christi :G-go sequitur, et non Olus Deus habet si re ectaeaciam sint menti. Respondetur, 'duplex est causa esseaeiae sacramentorem. quaedam est causa princinali . causin concomitanti an euicaciae sacramentorum, Ses e selus Deus est causa emeaei sacramentorum. Alia est causa merit ia, quae causa meruit. vesinus: puta gratia concomitetur sacramenta, de ista est Christus,qui est causa meritoria eis caciae sacramentotu. Ista
duo probat Scotus: primum, cui Deus est causa prineipasis es scacie sacramentorum quia solus Deus instituit saeramentae ergo solis causit eis Miciam principalito ist sem sacramentorum. Consequentia patet, quia nullus est alius a Deo, qui possit facere istam eou comitantiam: ergo solus Deus potest facere istam eiscaciam. Secundo. qusa uiuacramenta habent ei scaciam solum a causa, quae determinat sedare effectum sacramentorum , ad susceptionem illorum et sed sol ut De ut de terminat se ad dandum gratiam: igitur, sce. Et si dicatur. PDeus non determinat se; sed determinatur ab alio. Contrahoe arguitur. Nam sequeretur,u Deus respectu illi . esset
causa lecunda; sed hoc est salsum: ergo sequitur, quod solus Deus determinat se ad dandam gratiam,& non determinatur ab alio. Restac nunc probare, P sacramenta habeant esse uiam Christo. tanquam a causa meritoria, quia Deus disposuit, Ῥhomini ficto inimico per culpam.nunqua remitteret culphnis per aliquod obsequium, quod esset magis sibi gratum, q illa causa fuit displicens: sed sic est, u nullum tale obsequi si tale
obsequium nisi peis iis dilecta meis, et fuerat tota commututati ii culpam non commisisset. Vult ergo dicere. ut Deus dis bosuerat minquini re mittere culpam,msi per obsequium sibi magis placens, se gratum,si fuerit culpa dii cens: Sc per per-Gnam magis grata,et tota communitas: emo oportet inuenite illam persona magis dilecta. sed dices concedo omnia, quae tu dicis: tamen dico 'genus humanum potuit dare illam personam , quae suetit magis Deo grata, et qua fuisset tota communitas, si non commisisset culpam. Respondet Scotus, . hoc est salsum, Nam totum genus humanum erat ini micum
189쪽
Misum Deo tergo non potuit facere aliquam propriam per lanam magis piatam Deo, quam culpa esset displicens. Sed di et et aliquis, quae est illa persona. Respondet Lotus per talem proposti nem. Tota Trinitas disposuit dare unam personam genera humano, LChristu,sbi magii dilectum, quam lutilet tota communitas si culpam
Secunda propositio. Tota Trinitas uoluit inclinare istam personam magis dilectam, ut daret tibi obiequium magis gratum, quam culpa suit displicens : D ii dicatur quod suit illud obi equium quod iecit lixe persona s Respondetur,ur fuit ustitio illae scax,qua uoluit exhibere se morti, ut nunc dici tur Clitissus pro nobis moi tuus est.
Et siquis dicat iterum. Nonne persona cedilecta potuit esse Angelus. vel homos vel utrum opolluit esse filium Dei Respondetur pei talem propolitionem. Non potuit esse An-
pestis, neque homo purus, quia tantum essemus obligati Angelo,sicut Deo: cum Angeius esset redemptor nolier. nec potuit ese homo puri,s, pror, ter eandem rationem: ergo oportuit esse filium Dei. Exinoi equi Hir integra charitas, quam circa senus humanum habuit Deus. Sefluuntur tria corollaria. li imum, quod Deus magnam miser acordiam, Ni uilitiam seruauit dando nobis sacramema quod patet.Nam magnum opus est matericordiae honunt immico dare remedium
ad salute in i sed Deusdedit nobis sacramenta uirtute pallionii Christi,quae sunt remedia ad salutem: igitur. Deus etiam seruauit ma nam iustitiam. Nam propter obsequium, quod erat magis tibi gratum,quam culpa diti licens, deait nobis teis
mediae ergo masnam iustitiam commutatiuam seruauit rei
ro Deus dando nobis faetamenta, stati misericors, di iussus. I xkoc Mintur, quod dotrinus Chrnius citca genus humanum suit misericors,de iustus. Misericors,qilia pro inimicis totius Trinitatis, quam Tiniata: em Christus summe diligebat, uoluit mora et ergo luit misericor , dirui ius, quia propter beatitudinem, ad quam erat ordinatus ab ius ti suae concorticuis, uoluit mori,& sustinere omnes poenas, di dolores . e tristitias: cognoscebat enim, quod gratia, di gloria erat tibi data,& propter gratiam, & gloriam tibi catam, noluit esse insta ux: sed uobiit nam gali morte ergo it i us . Secundo sequitur , quodsi cramenta eterii legis lan liabebant tanta gratiam,sicut sacramenta nouae legis, quia sacramenta uete ris legis habebam solum efficaciam uirti pallionis praeuist: sed sacramenta ne irae legis habent enicaciam uirtute palli
ni, Christi exhibitae; scia iis est,quq dvbsequium exhibitum
ad mai u bonum ordinator,quam praeuissim : ergo Deus passisionem Christiolis bitam ordinauit ad maius bonum, quam praeuisam: & non nisi, ut det maius bonum: ergo norba sacramenta maiorem gratiam conserunt, quin i a 'Θmem uel ri, leuis. Tettio tequitur,quod baptismus aperit Domi anua paradisi, quam circui ciso non aperiebat. dicas, quod
hapiismo , ii ue susceptio baptismi non fuit causa, ut aperiretur paradisus: ergo maledicitur, quod bapti limin aperuit portam paradis . Respondetur, quod quando dicitur,u baptis mus aperust portam paradisi, non est intelligendum quod aprriat, tanquam causa principalis ι sed quia baptisinus recipit uepost solutionem pretii: Deus enim orditiavit, uod nunquam aliquis intraret paradisum,nisi prius suisset solutum pretium progenere humanor puta mors alleuius, sibi matiis dilecti , quam suerat peccatum displicem. Et hoc patet de multis,qui mortui sunt in bono statur sicut Ioannes Baptista, &e. & tamen non immediat E intrauit ad paradisum: sed ad limbum prius, de hoc quia ianua paradisi nondum erat aperta,quia protium nondum erat solutum: sed postquam pretium est sol tum: Baptismus qui est causa gratiae,est immediata dispositio ad gloriam: se autem non erat de cireumilione: igitur. Restat num soluere argumenta, quae probam, quod sacramenta non habent eis caciam a Christi passione, taliquam , eausa memoria, di a Deo tanquam a causa print,pali. Et arguitur sic. Passio Christi non est: ergo non test esse ea ἀ meritoria. Patet, quia causa in astu,&effectus in actii iumul sunt, & non sunt ; ergo passio Christi non potest esse causa meritoria esticaciae. Resirendetur per talem proposti nem: licet passio Clitisti non si in ese au, idest in rerum n tura, in tamen in acceptatione diuina, quod susticit ad hori uod sit eausa meritoria sacramentorum . Multa enim or-inamus ad aliquod bonum, qui non existunt actu, nisi in in
Secundo arguitur ce. Si sacramenta haberent emeaciam 2 Christi passione, uel haberent a Christa passione praeuata, uel
exhibita: sed nullum istorum est dicendum: ergo non habente meaciam a Christi passione. Quia non primum:patet, quia tunc sequeretur, T saeramenta vetoris legis haberent tantamessicaciam. sicut lac tamenta nouae legis. Nec secundum, quia tune sequeretur. quod baptismus,&Eucharistia, nullam ha berent eis caciam,quia illa duo facramenta tueriint instituta
ante Christi passionem exhibitam: ergo uidetur,quod passio Christi nullomodo est eausa efficaciae si cramentorum Respondetur per aliquax propositiones.
I ima Probabile est, omnia sacramenta nouae legis ha--βbuerunt essicaciam a passione Christi exhibita. Pro quo no i. Dota, quod passio Chtini suit exhibita dupliciter . Vno modo Uria quo ad acium interiorem , & dico, quod ii iit ab instanti suae conceptionis exhibita. Nam in infanti suae conceptionis, Christus habuit uelle mora pro pitulo. Ideo isto modo sacra- menta habuerunt emeacia mi pastione: immo talis Musi terior quem habebat Christus in principio suae eonceptio uis, it perfecit or,qui in mors exterior . Vel potest dici aliter, maliqua sacramenta habebam estieaciam a passione Christi hibita, Sc aliqua a passione Chri iti praeuisa . Vnde baptismus, de eucharistia habuerunt eis caciam a passone Christi prsui
n. Aduertendum est, quod sacramenta ueteris legis, Se ista duo,quae aut e passionem Christi instituta suerant: non habueriint tantam eis cram, sicut alia. Vt, de baptismus . non tanta essicaciam habebat ante passionem, licui nunc: ergo maiorem confert gratiam nune,quam ante passionem.
Temo arguitur. Si sacramenta haberent essicaciam ὶ passione Christi, uel lioeesset tanquam a eausa principali, uel meritoria. Non principali, quia sacramenta non possiunt habere eis caciam, tanquim a causa principali, nisi ab illo, qui potest producere essedium, seu signifieatum eorum: sed sol ut Deu potest hoe facere Nec secundum est dicendum, quia respectu gratiae nulla est causa meritoria; ergo pastio Christi, non potest esse causa meritoria. Respondetur per aliquas propolia
Prima Gratia nou habet causam meritoriam de condigno s. lini in illo instanti,quo reeipitur. Patet. Nam quando bene Oph ιενιῶροἱ ror, nullus est alias nux in me de condigno, per quem reci- e . . ro gratiam, quia quamcunque gratiam recipio, illam recipio D. -εν uirtute passionis Chtisi, ita ut ii noluiiset Christus mortuus: is vectara licet multa bona iecisse nux, nulla tamen profuissent. .
Secunda propositio. I ii illo qui recipit gratiam, potest esse
Tertia propolitici. Ille qui recipit gratiam potest habere
causam metitoriam extrinseram de condieno. Exemplum, ut
ego reeipio gratiam, in me eli causa meritoria de eongruo: etiam de condigno,dummodo sit extrinseca, quia uirtute passionis C isti, de ista eausa, non est in me cum dicitur extrinseca, Sc hoc in receptione primi gratiae. Nam post primam gratiam, operationes quas facio sunt meritoriae de condigno. Ressendetur ponendo tales propolitiones. Prima. Nunquam aliquis recipit gratiam, nis alius actu νmeritori ux praecellerit. Secunda propositio. In incarnatione, suit maius opus meritorium, uam in quocunque alio opere. Ista inevitatio non habuit aliquem actum meritorium praecedentem,qui ordinatus suetit ad illam incarnationem.Nam virgo Maria in illaminearnationem habuit multos actus, qui erant metitorii: sed non ordinabantur ad talem incarnationem, ita τ propter iulat meruerit: sed bene propter illos, meruit accelerationem 4 incarnationis Christi. vltimo arguitur se. Si sacramenta haberent eMeaeiam passionem maxime uirtute uulneris lateris Christi: sed hoe non rigitur. Patet minor, quia erat mortuus u3do inflictuni
est illud uulniis: igitur. Respondetur, quod si illud uulnus suerit post mortem, seut dicit Euangelium, nunc uirtute illius
nullam essicaciam habuerunt sacramenta Contra. Videtur in multis locis , quod sacramenta habuernmessicaciam ab illo uulnere. a quo exivit sanauis, Zeaqua. Respondetur, quod si h inueniatur in aliquo loco, hoe est periimilitudinem us, Se sanguinis ad duo sacramenta puta ad sacramentum baptismi.&eucharistiae. Nec tune poli mortem erat Cliti stus: ergo non habebant essicaciam sacramenta ab illo uesuere. D. Pet.Tatat. m. IIII.
190쪽
Ci R c A istam distinctionem secundam quHo. Vtriam baptizati baptismo Ioannis, necessario tenebantur bapti Eari baptismo Christi an ista quaestione solum declaradus est iste terminus baptismus, se quia in sequenti distinctione declarabituradeo ad praesens dimittendum eae aemur ergo utru baptizati &c. Et arguitur,* non,qui quiserem non possiciunt in baptismo Ioannis, di patrem & talium ex Spiritum sanctum cre bant , non sunt rebaptizandi, igitur &c.
naia solutio ue istius quaestionis honitur talis distinctioriubdIoannem bapti rare , potest intelligi dupliciter, scilicet,quod i iis in. baptizaret aliquemm ωrma Chri sis. puta dicendo Bapti 1o te iis, ei. nomine Patris,& filii, de Spiritu sancti: Amen.& tune dico, quia talis non erat rebaptizandus: quia talis uere erat baptivatus baptismo Christi, di non Ioannis. Alio modo potest in telligi,quod baptizaret in aliqua alia isima,put Baptizo te in nomine uenturi: uel poterat baptizare solum pone do aqua,
di quicunque erat baptizatus istis duobus modas, erat iterum
baptizandus. Et tuc dico, quδd baptismus, qui fiebat istis duobus modis ultimis, poterat dici baptis aus Ioannis,quia ipse inuenit illam formam. Quaeritur tamen si Ioannes baptirasset in nomine Christi, seu forma Chri Ri,antequam Christus institui siet baptismum, Vitum talis esset iterum baptizandus dicitur, quod uerius esset dicendum,quod non essent baptizati,quia Ioannes non habebat potestatem instituendi baptismum. Et si quaeratur, quare ill i, qui erant baptitati in nomine uenturi debebant iterubaptizari. Dico,quod propter generale prsceptum de baptis mo, quia quicunque non fuisset repenetatui ex aqua &e Et si dicatur,quod illud pretceptum no luit rationale ergo dicitur, quod illud praeceptum generale suit rational quia fuit rati Obile omnes oblitari ad hoc, quod essent membra ecclesiae. sed per baptismum eis cimur membra et lesiae. Item congria usuit,quod omnes obligaremur ad illud praeceptum, ut haber mus aliquod signum ister quod distingueremur a secta Iudaeo tum,&aliorum. Et si iterum dicatur, quare ergo baptiχabat Ioannes eum cognoscebat, quod iterum debebant baptizari Res detur: propter duo,quia congruum est,quod medicina
Draeparata ua,p cedat medicinam curatium, & sanatiuam,
sed ite est,quod baptismus Ioannis, erat medicina praeparatitia ergo cundo dicitur,qubd baptizabat ad dandum exemplum de uero baptismo futuro. . Ideo dicebat Ioannes, baptiro uos aqua, tamen medius u strum stetit, quem nescitis, qui baptirat non tantum in aqua, sed in spiritu,&ueritate.Vnde baptismus Ioannis, non magis prosuit illis,quos baptizauit, quam s ego ponerem aquam super caput,quo ad gratiam recipiendam. Dicitur enim, 'uod
Ioannes magis meruit, quando iusserunt, utra esset messas, di dixit,quo non, di quod non erat dignus soluere corrigiam ieri messae, quini meruit in tota uita sua. Dicit enim magiis
stet, quod illi, qui erant baptirati a Ioanne erat baptizandi propter infidelitatem, tamen dicit Doctor, quod insidelitas non est cauta sui sciens, ut baptismus debeat rei terari, dummodo ille intendat recipace,quod intendit ecclesia dare, siue
credat, siue non,nec est opus iterum baptizare eum. stat nunc soluere argumenta cum arguitur primo, qui
spem non posueriant in baptismo Ioannis, di crediderunt Patrem,& filium,& Spiritum sancitim, non erant iterum baptizandi. Dicitur,quod hoc non tenetur. Nam ipse Ioannes Christus, credebant omnes articulos, tamen prcrater pric tauolebant baptixari. Et s dicatur non habentes Oem sunt ba-stirandi:ergo habentes fidein non sunt baptitanda,patet c equentia, quia sicut se habet assit matio ad assirmationem, ita negatio,ia negatione Dico, quAd te regula debet ii Dat .. ita tellisi in caus praecisis, ira, quὀd si aliqua assirmatio, sit pring M I. in eici causa alicuius assimationis,ua ne io illius assirmatio acti motis nis, erit praecisa causa negationis alterius, ut de istis, quicunia que habet pulmonem reipirat:ergo quicunque non habet pul
-.. σα monem non respirat . sic autem non est hie, quin infidelitas,l. -- non est praecisa causa, quare quis debeat baptizari: sed causa
pracisvrincipalis est. quia non accepit Erat iam baptismi dicit Scoci imiliter dicitur, v illa regula forum habet veritatem
in terminis conuertibilibus. Secundo arguitur,quod datur in sacramentis,non est itera
χandus. Respondet Dotiis, quod in baptismo Ioamur
lenitus baptismus dabatur. ideo erat rebaptiuadus. Vnde per aptismum Ioannis nullus gradus gratiae neque aliquassispo stio ad gratiam dabatur uirtute illius baptismi: igitur erant illi iterum baptirandi .Et si dicatur, quomodo: ergo debet in tellisi illa regula,quod datur, non es re iterandummam sacramentum est unum, constans ex duabus partibus, quarum unasne alia nihil iacere potesLVnde si sacerdos dicat uerba, de noponat aquam, uel econtra, si ponat aquam, di no dicat uerba,n ut penitus facie. ideo mutus non potest baptietate, quia Itacet possit infundere aquam, tamen non potest proferre uerba. Dicitur etiam, ν ista regula habet uerum in sacramentis,q habent ordinem ad inuice, sicut in ordinibus sacris puta su diaconatus, diaconatus, di prisbyteratus. Nota, quod Deus ab aeterno prauidit passionem Clitisti:quaeritur,utrum ab illa praevisione aliquid potuit habere efficaciam.Dico quod non, quia passio Christi non erat exlii bita,neque actu interiori,neque actu exteriori. Dico ulterius, quod etiam ista regula potest habere uerum in sacramento Eucharistiae. Nam in isto sacramento, una pars bene potest manere sne alia, non laquam principale sgnatum. unde aduertedum est, & ponatur casus. qudd aliquis iacerdos, ut uult celebrare, incipiat nullam, di
non ponat uinum in calicem, sed aquam, uinum existimans, de
consecret, di uenit ad sumptionem, di sentit esse aquam, de nou species uini :certum est, et talis uere consecrami panem, non antem uinum, quia aqua tota, non est materia debita consecrationis In tali ergo casu,tenet uerum illa regula,et cauto est suppledum, quod omissum est Sci debet enim rei terare, de caute iupplere omisium,se, ut ueniat ad cornu altaris, de accipiat uinum,&aquam, ut moris est, de eat ad medium altaris: ec dieat illa uerba Aimili modo postquam cenauit &c Hie est ealix sanguinis mei noua & aeterna testamenti, mysterium G dei, qui pro multis effundetur, in remis Itonem peccatorum.
Nihil amp. ius dicat, sed has dictis. sumat, etiam si aqua bibisset prius, & suita trulla saeiat coniessinuem de negli
I Rea istam distinctionem tertiam quaeritur. Vtrum dissinitio baptismi, qua ponit Magister in liteta sit propria diffinitio bapti i,& est ista.Bapti sinus est tilictio , id
est ablutio corporis exterior,facta sub io ma uerborum prascripta, Et hoc quaeritur
primo. Sec do quiritur de pro Dia servi Tertio de materia.Quarto de institutione. NQuiritur ergo primo.Vtrum diis nitio baptismi data a Magistroiit bona. Arguitur, quod non, quia pars non praedic tur de suo toto ergo ista est talia. Baptismus est tincito Nanxianctio sue ablutio, est pars baptismi. Nam baptismus cons sit in ablutione, & uerbis Ll, quod ablut o sit pars patet pen Augustinum dicentem. Accedit uerbum ad elementum, di fili sacramentum, idest sacrarmentum baptismi consistat in uerbi di aqui ablutione:erso ablutio est pars. In opposium est Masilier in liter a. Pro solutione huiust praemittitur primo, iste terminus baptismus,e impostus adilanificandum aliquod sacramentum speciale, siue significet ablutionem, quemadmodum baptisma apud iudaeos signis e bat ablutionem uaistum, sue aliquid aliud: ergo baptismus significat aliquod sacramentum speetate. Secundo supponitur, quod cum dicitur sacramcium baptismi, ibi debet capi eonstructio intranstiva pro transtiua, it quod est intelligendum, sacramentum bapti siti, idest sacra mentum, quoa est baptis imis, sicut idicitur in iane dictio aquae.Creatura sitis,idest creatura, quae est sal, iction, quod est creata a sale.
Tertio supponitur,ff ise terminus baptismus, potest si,
et fiori ad signi standum ablutionem animae a peccato ora L nati. Potest etiam determinari ad fundamentum suum, se,