장음표시 사용
241쪽
lixe in instanti essent prolatae Meundum dictum est, quδd in
instanti completae prolationis istorum uer tu, Hoc est eo rus meum, die. exillit sub istis speciebus.Ex quo sequitur e
rollarium demente su quod acerdos proferens illam orationem, Hoc est corpus meum, dic. intendit denominare ii
lud per lyhoc,quod in ultimo instanti illius prolationis continetur sub illis i ciebus. Et per consequens intendit demonstrare corpus Christi, di illud, quodisie ibi erit. Terti si dictu: sacerdos dicit praedita verba in persona Christi, & no in pe sena 'ropriased quidam monachus dicit,quod ly hoc, d
monstrat illud, quod uuli sacerdos.i. ad intentionem proset Etatis, de credo,quod ita est: de hoc derisore sermonis, iecus es set in illa oratione quia dicit quod si Deus non revelet nobis quid demonsuetur per ly hoe, nos ignoramus illud,dominus Altisodoren.dicit breuiter,qu4d demonstratur per ly hoc, corpus Christi, quod erit, uel quod est,demonstratione v sa,ut quando quis pulsat ad ianuam clausam,dicens, socie sereri iguorat tamen, si sit mulier vel vir. Alius doctor dicit,lilla uerba, Hoc est eorpus meum dies ni scit corpus Chi tu, quando proseruntur, non pro tunc, sed pro tunc quando erit.
Et sic dieit, p per Ir hoc demonstratur corpus Cnristi, no I
pro tunc, quando uicitur, sed pro tune,quando erit. ALi τε x xRoo rce. J mctor respondet ad materiam huius quae itioni, logicae, de ponit duodecim cociusiones: quarum prima est talis. imma concluso: conceptus totalis, te eo plexus alicuiu orationis, non habetur. iiiii in instanti termise nam eprolationem orationis Ex quo sequitur, quod oratio non est uera, nisi quando profertur. Pro quo notandum est,idisserunt conceptus qui causatur per orationem vocalἐ, quia sequitur orationem uocalem, di conceptus,qui exprimit perorationem, quia talis praecedit orationem, v coceptus quos
habeo de his quae dicenda sunt me uobis:ita quod conceptus, qui eausatur peror xionem uocalem in uno audi rate est in alio proserente ante orationem vocalem. Modo doctor
dieit,quod hie loquitur de conceptu,qui causatur per orationem, At non de illo,qui exprimitur oratione.
Deinde doctor probat suam conclusionem, quia ad persoctum eonceptum totalem orationis uocat in requiruntur omnes partes orationis fuisse: sed ante illud instant, non habe tur omnes partes huius orationis: ergo ante illud no erat uera Intellige hic, quod non dico, qubi successiva habeant vltimum instans sui else, sed dico hoc ultimum instant ei Ie prima
non esie illarum uocu in orationis. Probatur a simili, quia sicut non habetur talis conceptus dictionis ante persectam prolationem eius cita est dicendum de oratione. Ex quo sequitur quod in hoc conueniunt dicito, dc oratio, sed diuerunt, quia partes orationis significant.& dictionis non Verum est tamequod in proposito non est differentia, quia in ista oratione Hoc est corpus meum,&e.una dictio per se nihil signiscat s- ne alia: tamen bene in aliis. Contra: ne sequitur, si dicta es.sent uera,ergo ueritas propositionis uocalis est,quando ipsa
non est,sed hoe est inconueniens: igitur:patet,quia oratio uineali non esset in instanti, Ee sie estuabilis esse s sine causa. Respondetur quὀd argumentum est dissicite:tamen dico, Fueritatem propolitionis habere orationem vocalem, quantis. εὐ- , potest intelligi duobiis modis, aut quando non est sermaliter,aut quando non est in alio eubctu libi proprio Primo modo, nemo, 'uhd propositio uocalis non est, quando ueritas eius estSed secundo modo nego, quia in Datalia audi eutium eausatur aliquid ex prolatione singularium partia orationis. iapecies, di deinde intellectus axens se eouertit ad illas, te ex illis formatur conceptas illius oratiotis uocalis ab
ipsis intellectu. Ex quo sequitur,quod ab ipsis speciebus, de ab
intellectu, eausatur oratio mentali Ex quo sequitur, T Orλ-
tio mentali non ea utatur a dictionibus uoealibus, licet re qui tantur de necessitate. tanquim quaedam prima. Meunda concluso doctoris:Non est idem instans completis prolationis ipsius orationis, de insans pro 'uo intelligiturueritas propositioni ,vel unio extremorum. Uatet, quia Ada uit: est vera. & non intelligitur pro tune esse uera, sed pro tuecum intelli 'ebatur unio extremorum . Ex quibus sequitur corollarium,quo non est idem instans in quo oratio conciaritur esse uera: quia est in instanti solationis r de instans pro
quo intellisit ut esse uera quia pro alio intelligitur: puta quod ruando suit uera: illa unio non habetur in instanti periectae
Tertia cocio pro illoti e . aut instanti propositio est uera, quod tempus, uel inflanx lignificatur per copulam talis propotitina ratet: qui audita in propcurionibus f sc ut pusinis eopula : ideo ueritat propositionis tune est. QMndo ν μου
denotantur extrema uniri P copulam, de hoc patet:apud eo. gnoscentes uel intelligentes logicam. Ideo quaeritur. Vtrum sinamouerbum significat tempus, aut instans. Pro responsione pona- p M. ttur quarta conclusio, uidelicet, P uerbum cuiuscunque te. I - riam.
poris sit, potest consignificare tempus.& instans. Pro quo nota, quod pro praeloquendo, nomen si nificat tempus, ut --,nus, dies, dic. de non uerbum . sed bene uerbum significae suum ligniticatum, cum annotatione temporis praesenti Παteriti, uel suturi, ut lego &eSimiliter non est dicere, uerbum sisniseatinitans, de conii nifieat instam, quia licet consignae instans, non tamen signi hcat.
Et si quaerat quomodo tempus agnoscitur,quando uerbum e significat tempus, uel instans:Respondet doctor, quod respiciendum est ad unionem extremorum, quia si intelligitur unio illa primo fieri pro tempore. tune uel uum consignificat
tempus: u pro instanti instans, ut cium mouetur, Sortes currit,tue Osignificat tempus. in istis: Deus creauit animas,
uet D mconsignat itis aus Rui aereatio fit in instanti, & motus in tempore. Nota tamen, quod est aliquod uerbum in aliqua propositione,quod non contignat tempus, neque instans temporis licet bene ternitatis, ut uerbum in ista propositione:pater generat ueroum, quia Pater genuit uerbum item liter.uide in octauo physicorum. Ex ista quarta propolitione sequitur corollatium, P uerbaeotis igia et tempux, di instans secundum tertium modum diuiuo eationis idest, is uerbucosignificataeque erimo, ut ca ais. Seeundus modus est,quando trans .atiue lignificat unum:&ex natura sua signifieat aliud ut ridere.
Tertius modus est,quὀd aliquid unum signiscat, & pluras uiscar,ut mentale, di ista modo capit hic doctor in proposto, quod uel bum significat tempus, uel insitans secudum tertium modum aequi uocationis.Ex quo sequitur, quod si fidi. ret syllogismus, in cuius praemissis poneretur uerta tignificans tempus: Sin conclusione poneretur significans instas: ..tune talis esset soluetidus persolutionem parat Ozismotu pec
ima pro ostio sue conclusio. quae non est de mente doctoris, est, verbum alicuius propositionis si est praesens,ia configfiat instans,cosmat initans perfectε prolatio: is totius orationis.Patet,quia tale tepus consignificatur, ut Psertur talis oratio:& per consequens tale instans. Ex illo modo sequitur, quod est necesse dicere quo ad ueritatem propolitionii uocam,quod unio extremorum sat pro te more in quo prose tur:& aliter non esset uera. Ex quo inseri Scotus, ς multae. sunt propositiones uocales, quae nunquam uerae sunt, ut dicendo: ego bibo.quia est talia:nis simul bibat, ta loquatur, quod
est dissicile,& de illa ego dormio,&c.quia non ni unio exti morum quando prolatio fit, sed pollea. Sexta propositio, seu conclusio in omni propositione in qua ponitur copula consgnificans instans p Oens, omnia significata per orationem, di partes, debentiesem ad illud i stant:& debent intelligi pro illo instanti:quia determinat phili,sopbus,s esse significat compositionem, quam sine extremis non est intelligere.
septima concluso in hae propositione : Hoe est corpus
meum, totum fgnificatum,&significatum partiale eiusdem debent reserti ad instans persectae, di completae rationi .
Octaua conclusio demonil ratio, quae fit per pronomnhoe, debet resem ad instans com diletae prolationis & hoc ad intellectum, ut dicebat Richarmus,& Dc fit ibi demon illatio corporis Christi, quo ad intellectum : & demonstratio a4 sensum,quo ad species iano i propterea sequitur, qu bd idε est ista opinio eum alia,quia disserunt in hoc: qui ascotus dicit hie,quod si demonstratio determinate pro eo orer illa autem dicebat subdisiictione. ira ou4d nihil ponebat deter
natu. Et eum hoc uidetur concordare Olxoti ut uisum fuit .
in praecedentibu . Nona tropositio quaerens quomodo demonstratur ibi eorpii Christi irespondeo quod qualis est ordo inter magis uni . uersale,&minus uniuersale: talis est ordo inter uiculari magis uniuersalis,& minus uniuersali quia inter ens, substitia corpus Christi:est ordo, quod superiora sunt priora origi ne. Ex quo sequitur,quod quanto macis descenditur, sit descensui ad periectionemrita quod homo est perfectior animali,& animal coffore, di corpus subitantia, di substantia ente: ita quod ens est impers aius inter omnia ista. Modo ad pro positum ita dicendum est,uν sicut est ordo perfectionis, scili
242쪽
Quarti . Oehatiae: Secunda. 9 I
quia pers dictἰor est hie homo, quam hoe animal, & hoc anumas, quam hoc corpuς,&hoc corpus, quam haec subitantiartihxe iubilancia,qirum hoc ens:ira quod hoe ens inter omnia ista est imperiectius singulare, exeini tum uide in uter Decima propositio protio meu hoc tu hae propositione: Hoc eii corpus meum uenion strat lingulare cutis uagu, ita quod est senius.Hoe est corpus meum, ideli, hoc eus est cot-Pμι meum, non demonstraudo aliquid singulare, alleuius mi
Undecinia propositio. In ista prolatione: Hoc est corpus
meuut,ly ho potest demonstrare singulare entis r puta Loccstens. Dat exemplum deludais,qui quando uidebant manna dicebant: ecce hoc. Deinde quaerebant de illo singulari: Quid est hoc: ut quando uideo iocium cum manica picua,
ego quaero tibi, quid est hoc supponendo , quod illud , quod
iniit ens deinde descendimus ad singulat .
Et si quaeras quid est illud singulare ens quod ibi demo stratur: Rei pondet doctor per undecimam propolitione lup xdicta propositione, denio uitiatur aliquid lingulare, in aliquo interiori 1. ut includatur in corpore Christi: ita-uon demonstratur ibi corpus Cliristi absolute, sed demonstratur hoc ens,quod est corpus Christi. Amuri utru Sortes iit plura lingularia.vel eovus Christi sit plura singularia quae dissicultat ex pertiu8t ad Metaphyscum,quia videt utiquod sic secundum dictai uperuis realitatem, quam includit: Rospondetur ut dicit Bonetus Metaphyseus,quod Sortes est unum ens,& uua res,exactu, di potetia constans. Et licet secundum Scotum ponentem pluralitatem realitatum in sorte,sint plures res realiter distinctae, tamen una realitate,& una unitate, & hoc a differetia individuali,
quae realis est, de unit omni λ in unum.
aeritur. Vtrum genus praedicatur immediate, uel mediate de sitis speciebus,indetur de mente scoti, quod non, quia prius Dradicatur de hoc animal Animat: Respondetu modnon est inconueniens secundum Franciscum in suis pautas rvidelicet quod prius praedicatur de hoc auimali, quam de homine,& de asino. nendus,nisi oponatur: quia si de rigore exponatur, n5 tenet
illam Motus.Sed si exi, o natur in ei,tionem profer eiuM,uc. tenet illanarita quod tit senius, i tale uel bum poteti contio-tare iii stans perie, orationis ad intcntionum Proterm is: ideo contra primum sensum docior arguit, ut patet in intellectu. Alij duo modi quorum primus eii, uerbum praesentis teporis iuptopolitione connotat tempus, in quo tale uerbii iii
protet tui, ut dicendo, hoc eii albuin, ly est connotat tempus: in quo priaiertur ly album, Sc tu ilia Deus creat, connotat instans, in quo ego termino illam propositionem. Ille modus est multum probabilis rideo ponitur, quod eli, coniicitat illud inita is, quod concitat de praesenta in propolitione.Secudus, verbum lignificare instans, aut tempus, potest intelligi duobus modis. Vno modo de rigore sermonis. Alio modo iecundum intentio uem proferentis, de rigore, diuers, sunt Opi- mones rideo teneo probabilius, quoa con notat illud tempus, ta instans, pro quibus intelligitur unio extremorum: Dei e-cundo, uidelicet secundum intentionem proterentis, dicit
Scotus,quod eli probabile,quod sit dabit ut patet de oppo- , nente, di de respondente,quia dato, quod per duas horas di-
sputea ex intentione illorum omnia reduciatur ad idem in- .sians, quia aliter respoudens nunquam esset redarguendusaicet contradictoria concederet. Et lic isto modo capitur dupliciter. videlicet,aut quod connotat tempu,, uel instans ad latentionein proterentis ablatu te,aut in ordine ad Deum. Primo modo,non potest dari illud instans determanat uni. Secu-do modo i acerdos proserens ilia uerba:Hoc est corpus mea dic.pioieri illa acti in unico instanti.
Et si quatas quid est illud s Dico in est illud in quo De ua
detterminauit sicere,i corpus Christi sit praesensi peciebus pavis,& istud solem a Deo est cognitum. Modo ad quaesti nem, iste tertius modus respondet petr distinctionem: si de rigore,& sie dico, i teneas,quod uolueris, licite tenebis,quod talε initans est illud, pro quo fit unio extremorum: si ad inte- tionem Proserentis distinguo, aut abi lute, cite Deus scit: aut in ordine ad Deum,& se dico,i est illud in quo determiane,& de asino. nauit, seu instituit, et corpus Christi sit praesens speciebus paDuodecima propositio.Non est idem sensus istarum duar nis, eo uini,s,a, uel, sit, ut cognitum eli apud altis limumaetrum propositionum et Hoc est corpus meum, eli corpus in
meum . Contra, subiecta praedictarum propositionum supponunt pro eodem : igitur idem est si us . conlequentia patet,quia ouando sibiectum, de praedicat m, surpoliunt ageodem,&idem significant, semper iaciunt eundem sensum. Igitur : patet, quod supponut pro eodem: Reioondet doctor, negando consequentiam. Et ratio est,quia subiecta supponere in aliquibus propositionibus pro eodem, poteti intelligi dupliciter, uno modo,quod suppotiant pro eodem se dum
unum conceptum,ut illae, Sortes currit, di hic homo currit, demonstrato Sorte: uel alio modo secundum auum, di a iumconceptum, ut est corpus meum: quia secundum atriun, de
alium conceptum sapponit in Prima propositione, dc in se. cunda:quia in prima supponit ly hoc pro corpore CKristi, non absoluthsed communiter uage, pro ιllo, quod est corrui Christi,& in secunda supponit determinate pro corporὸ
auisti: uia deprima suppositione potest quis dubitate, de non de unda. I 'tobat doctor sitam conclusionem,quia ii esset idem sensus, etiam earum conuertentes haberent e e sensum, sed hoc est salsum, quia prima conu rutur, corpus meum est hoc ens: & secunda ser corpus meum est corpus
meum:modo sensus istarum non est idem: igitur neque pri .marum: rtiadecima cocluso.Hac oratio est couethua: uidelicet Moeest corpus meum. Unde duplex est propositio stagni dicatiua, di conuosiua. Prima homo est animal dupliciter, quin euicaciter lignificat actionem aliquam fieri in inst. ti prolationis eius. Ex quo sequitur, quoa omnis oratio sa. cramentalis,est essectiva alicuius, quia iniustanti prolati nis eius,sgnificat essicaciter Deam eis cere gratiam, idest, remittere peccatum recipientis sacramenta. Secunda propositio,licet ista sit conuerso Hoc est corpus meum, non tameista: hoe est corpus meum, patet : quia non esicaciter signi ficat in instanti traminatae prolationis eius Deum essectium causate aliqui Nox omnibus istis patet, quod ista oratio est uera,Hoc est corpus meum: eo quod pro instanti in quo reddetur vera.putatio ultimo prolatιonis, est uere ibi cooput Christiugitur est ueta, supposito quod uerum aliquod eo oseat insta nil aliquod tempus. Ericii quod est illud ilictos,quod eo mrotat eo lada praesediti in ali ira propositione: Re Meo quod iam dicta est. va modiussicit,ut i aqui propositione,&-aea
in istisdictis, concluditur sententia omnium conclusionum
postarum in hoc articulo, de rigore Iogices poteil desinat
Deinde doctor quaerit. Vtrum ista oratio hoc est corpus meum, ut conuersu sit uera:& videtur, ut sic, tuhil debet esse in sacramentis, nisi iit uerum:sed praedicta oratio est
sacramentalis. igitur.Contra, prius fit conversi , qui mu ι- .
to habeatu ergo non est uera: Respondet doctor, ut dii scultas ista,dupliciterpoleti practicari,iogice scilicet, ec tueol
sice .Logice iam uisum est.Theologice, dicit Peu uera, au-
tequam proteratur, de postquam profertur, et iiiiiii aliud est dicere,quam T ipsa est quoddam tignum sentibile essicax, de
uerum, bc certum, quo exhibito Deus causat praesciit iam cor .poris Christi,sub tuis speciebus patiis. Ex quo sequitur, is de
si nulla mentalis, respondeat sibi in intellectualicuius iacerdotis asini, nihil minus est uera: cum de ueritate logico prius natura fit couerso, quam sit ueta. prius natura eli actio Dei conuertiua,quam iptia sit uel quia ad horiae sit ueta: opo tet et ita lit in te.
Concitisio ad quaestionem: dicit doctor primo, a praedicta Dpropositio, non est uera, neque talia, sed ne illa. trae omnis propositio est uer uel falsa:ergo non neutrae conseq-n tia patet,cuiauerum, N salsum sunt priuatiate opposita, de ad em uimmediate habent fieri ei rea idem, igitur, uolestuet uel salsa: Respondetur,T uerum est, et omnis proposita. est ueta, uel laua:sed non oportet, et pro 'docunquu instanti, uel t pore, it uera, uel saltasicut Eiditur,u omae animal Des . uel uidem:sed non pro quocunque tempore, quia non ante diem determinatum.Ideo dico, i licet tua propositio: Hoc est corpus meum,&c.deueritate ligni se uera, ut dictum est: tamen de ueritate propositionali Ioquendo, dicit doctor, quod est neutratae hoc habetur in primo, de in secundo , α uide in medulla. Qifaeritur. virum ueritas propositionis distinguatur roli ter propositione: Responsio de mente doctoris, et sic, ut a strahit ut ex isto loco,uide in medula Hieronymi, de Ideo coneludendo dico, sta oratio Moc ea corpus meum, εἰς ut est conuersi , n est uera neque salsa, sed ut ly ut cis tur significati vhut neutra, quia tunc ueritas sacrameiae si in extubitione sensibilis sme de non iuueritate propositioni M
243쪽
Quaeritur.Vtrum in alio sensu missit seri quisci ipsa, ut ue' ra. dieatur conuersua panis in corpore Cholii, dcc. Ista or ito,duobus modis notest capi. Uno modo, pro tepore in quo profertur. Alio inc do, inquantum retritur ad instans peri cis prolationis.MOdo dico, et pii momodo non est uera, sed secundo modo dico, τ talis propolitio, ut uera,eii couersi uarquia tu accipis iliam ae si esset in ultimo instanti perie se prolationis,sed tunc uere est ibi corpus Christi:igitur est uera taueritu tauia in illo instanti habetur eius ueritas, & habetur spiratum .i .corpus Christi. Quaeritur utrum tam oratam pro tempore, pro quo prosertur iit prius.quam amo Dei, qua conueliit panem in corpus
Chritu: Respondet doctor,et uerum est, n= ptae cedit illa actionem prius natura εἰ forte tepore.Sed uidetur,u' non sit incoueniens dicere fine torte , non duratione . sed immediat Equia iustans in initanti est contentum . Vnde in illo ultimo initanta concederet Scotus tria signa. In primo habetur totalis conceptus.In secundo habetur actio Dei eonu et siuaan tertio ,habetur ueritas pro postionis.c-M . Deinde doctor dat consilium sacerdotibus, et, suis elisbi,
sisti. τ utatur eo modo, quo Christu instituit, cum debita intentione, te super debita materia, di vocaliter proferendo illam orationem Dicit do stor, i si tu quaeras, quare in serma consecrationis sanguinis,ponat ut calix dicedo, Hic est ealix, Sc.
Respondet v languis habet modum liquoris, de potius: io debet esse in vale. Et dicat sanctus Bonauen. τ demostratur c6tinens pro eontento,quando dicitur Hic cii calix, dic. Dei
de dicit doctor, τ ori istas diis itares suas in hae quaesti ne secimus, possunt fieri de uerbis, sue de ista oratione, Hic est sanguis,&e. εc adde tu, seu i in principio istius sermonis dictum est,ae omnes disti cultates possunt heri de omnib orationibus sacramentalibus.
s.lia. . r. AD PRIMVN ARGτΜEN Turi &ed Modo ad argumenta Diso,aLa. sic iguebatur, pronomen demonstrati uis, hoe nihil deuionstrattigitur non villassiciens forma in canone;cosequentia est nota, sed antecedens patet, quia si demonstrat aliquid,aut est subsantia panis,aut accidetia, aut corpus Christi.Primum, aut secundum noli est dicendum, ut patet, neque tertium quia tune illa oratio non esset conuersua. Et qa in dieit sacerdos Hoe est corpus meum, die. perte demonstrat
corpus Christi: igitur talis no est conuersi ua,ta per cosequens oratio sacramentalis. Confirmatur, quia uel demonstrat lyhoe eo ut Christi pro instanti in quo Psertur, uel pro alior sed pro tunc non est ibi corpus Christi, ii pro alio, Cotra, d
monstrat pro tune, quando est corpus Cntisti, sed tune istud pronomeno inrigitur non pol demonstrare: Rnso, in demostrat singulate emit,ut est in sil ullati, puta 1 corpore Christi. Et dico, ae demostrat pro insuti eo plerae prolationis, aut M. γν-- de rigore, aut de intemione proferetis, de demonstrat corpus Christi, & nego, τ non sit conuersua, cu probatur, haec si est conuertiva corpus meum est corpus meum: Vitur nec ista, ei delicet, Hoc est corpus meu. nego consequentiam, quia nous solide secundum eundem conceptum. Mean a Secundo se in ibim a saeramentali instituta a Christo, notir in pati licet regulariter aliquid interponere, sed secundum formam Moran r. istam, Hoc est.naorpux, dcc interponitur regulariter haec coiunctio. n. de necessitate igitur sorma ista noeest enim eorpus meum,&e. non est forma sacramentalis: Respondetur, mnon ponitur eo, Ust de necessitate sacramenti, lieet sit de necessitate ministra. Mo ad argumentum dico P estuera maior, nasi e esa illud it adat modo ecclesia tradit. hic forma. Tertio sie, ista oratio: Hoc est corpii meum,significat eo
pus sacerdotis esse sub speeielapanis , sed hoe est i sum:igie non est ectem sorma.Rndetur aut si illa oratio prostratur abs tute, te se concedo maiore aut si in petibna Grasti, os ratur, te se timo, quia i sie signiscat corpus Christi, eo quod sacerdos profert illa uerba in persona Christi. Artuitur lac cotta formam sanguinis,nullus euangelistarum posuit isti sermm ,hie est cali ergo n5 est uera, confirmat si P quatuor uerba conscitur corpus Christi, ergo ita ec sanguis eofici debet totidem, de nonponere tanta uerba. Respondetur negando, consequentiam,quia totalis serina suit tradita ab apostolis, te non ab euangelistis,quia apostolorum est fundare eccle. sam de evangelistarum est narrare ea,quae gesta sunt a Chri- .Et Meoarmationem dico,qu non es uerbum traditum, ut tur quatuor,uel quin ut uerba de illis fiat consecratio sanguio,vel respondeas sicut de Athaeo es dicis, quod non est traditum ab euangelistis,uidelicet perdist uictionem,
aut soli atet,ci ila concedo, aut aequivaleater,&M uno.
V Ar Rr T v R.J Viru hoc sacramentum possit recipi i non
Notam ista quaestio mouetur ex eo, τ Christus post cinaeonsecrauit,& dedit discipulis suis, ideo pro solutione quaeratur, utrum corpus Christi manducetur a recipientibu .
Pro solutione nota,u, triplex est manducatio ea malis,qamanducatum in substantiam manducantis conuertitur , α dentibus conteritur, & in forma digeritur. Et isto modo madueamus semper, modo isto loquendo, dico et speetes panis manducatur a recipiente sacramentum. Secundo dico quis disto modo corpus Christi non manducatur a recipientibus. Et si quaeras. Vtro eo ux Christi traijciatur in stomachu, ad trahitionem specierum, & accidetium. Dico, T distinguε dum est,aut illa acti dentia fuerint ita fracta in ore, di maiu-cata, P non remaneant sub sorma debita, di conuenienti accidentibus panis, disic dico v non traiicitur corpus Christi
in stomachum,uuia responsio est in illa materia, Ut diu est ibi corpus Christi,quandiu manent accidentia sub sorma couenienti accidentibus panis, aut non ita mutantur, ut a mi
tat sormam, Sc sic dico, T sc.i .u, Christus benediditas descendit in somachum recipientis,iicut accidola, per rationemia dicti. Alia est maducatio spualis,q tria, lata est a manducatione trali. De qua dico duo, Ni qa maducatur primo masticat dentibus: secundo incorporatur in thsum mi ducant ita in masticatione spirituali iunt duo consideranda. Primo mastieatio spiritualis,quae est,qn deuotus,& sapiens cogitat, de praemeditat quantum est illi,d sacramentum, tunc dicitur spiritualiter mallicare, de considerando incorporatur, fixe est manducatio spiritualis, quia recipiens incorporatur in Chriso. Alia est manducatio 1 aeramentalis, quae est manducatio
alicui ui signi sensibilis, quod uere masticatur sub quo est aliquid realiter contentum quod daritur corpus Christi.
Qo vim Corpus Christi truit datu discipulis mortale, scuttune habebat, uel corpus impassibile,& immortale,de hoe dicit Hugo, ut dedit coi pus impassibile, & immortale. Sed ista
bpinio non tenetur,quia habet concedere duo contradictoria esse uera de eodem, ideo dico, P dedit ipsis eorpus suu, setit habebat pro tunc. Pro quo nota,u dfis Alti dormalistinguit ista propoliatione,uid icet corpus Christi fuit datu pallibile, M mortale, discipulis in e a, ua unus sensus est.i. habens potentia patii di, de se verus est se usus. Alius sensus est, u corpus Christi poterat pati sub illis speciebus te iste sensus est falsus.
Sed dico, in nue eorpus Christi recipitur a nobis immortale,& impassim te, igitur: io nostra est determinanda per quatuor distinctiones. Quarum prima est. Aliquis recipit corpus Christi quatuor modis, quia aliquis dicitur recipere sacrin praeciae, ec non saeramentaliter, ut est ille qui recipit caer mentum, ae si reciperet pane,no discernes corpus Christi, ab aliis cibis, te propter duas causas pol euenire, audex infidelitatis,aut ex cotemptu. Primum, ut si Saracenus in die paschali reciperet illud inter fideles, secundo modo, ut iacit malus Christianus, de de istis clicit Apostolus, non diiudicans.i. non discernes corpus diti, iudici si sibi manducat, de bibit. Quaeritur. Vtrum isto mo brutu possit recipere sacramεtae Daco u magister. de Bonauetura tenet, ut ii sat applieatio hostis consecratae ori muris, uel alterius bruti, in ilia in si a
ti defuit esse ibi corpus Christi, quia hoc iuit inititutum ad usum humanum, de non brutor v. Et cu dicit i statim fit ille cibus inhabilis quo ad usum humanu. Ista opinio prima est bona respectu sacrameli. Alia est opimo sta thoniae, Seestoria dicent tu,st sicut remanetib. specie, panis, de uini in hostiacosecrata,s cadat in cloaca, uel latrinas, no desinit ibi esse e pus Christi: itano desinit esse in v Et re brutoria, remanὀtibus accidentibus, re haec opinio estprobabilior.Secundomo dicitur aliquis recipere sacramEtu saeram Et aliter, de nia spiritualiter, Echoeni nil aliud est, A recipere sacramentu. tit sacramet sici recipere aliquod sensibile, inqtu estSis alicuius realiter coteiiti, sub illo Ex quo sequit corollarium, lnussu brutil pol reci te sacrament sacraniataliter. Rod cta est. Auo sequit scisi . u insdeles nulla intentione li betes de reeipiedo sacramm,licet recipiat, non in lacramε- taliter.Tn si hiant intentionE recipi edi illud, ut ecclesia in . tendit. i. rone sacram uti,dice ego uolo stare illud, qa Christianiraelin, recipit sacramentu sacrametaliter, licet non credat. Ex quo sequitur, v mali Christiam existentetia pecca ricipiunt aevis scam tu sacraraematiter . . . . .
244쪽
ritia da M. Tertio modo aliquis diritur percipere sacrametum saetamentaliter di spiritualiter, dc eii percipere effetium illius saeramenti. Vnde ista elidifferentia inter cibum spiritualem, R inter cibum corporalem, quia corpo alis conuertitur in substantiam cibam iridi sumentis, seu spiritualis eo uertit in se cibantem per Hem,ta charitatem, idest, per unionem dolationis, & tam orporatur in cillo: iuxta illud Augulu- ni Crede di manducasti.Quarto aliquis dicitur recipere sacramentum illud spiritualiter tantum . quod est quandove absque pereeptione sacran emi, in citaritate recipit effectum ipsius, ut accidit aliquando, quando quis in maxim ad uotione patit corpus Christi, & interea quod iacerdos praeparat te, ille grauius infirmatur,& habet uomitum, tunc iste alit adolat e lichaolliam, di do et,quia non potest recipere. Tunc dico,quod iste recipit' sacramentum ipiritualiter tu echmiliter dico de aliis qui sunt inter inlidete . iaeritur.Vtriam Augeii percipiant hoc sacramentum spiritualiter quaade t acramentaliter non est dubium. Pro solutione dico , quod recipere ipium spiritualiter est incorporari Christo, ru uniri,& ino modo ste qui Christum uidet notitia nituita , &diligit eum summa charitate discitur uniri Christo per summam dilectionem, scilicet consummatam, re intuit tuam notitiam Alio modo capitur per cipere Chri istum inuit ualiter pro incorporari Chri lita per tadem, di meritum dilectionis,de sic solum dicuntur percipere Christum maiores . Primo modo tamen conuenit angelis, de ratio est,quia angeli non credunt ructamentum esse, idest eorpui Christi esse sub illis speciebus, sed intelligunt,quia in tui
raue uident. Ratio est nota igitur.
Quaeritur si sint duo homines, qui aequaliter habeant deuotionem recipiendi corpus Chta iii,& uoluntatem, di unus norecipit propter impetrantem. alius sic.Tunc quaeritur ut tu istorum recipit ut iis tantu talium spiritualiter uel uterq;. Primo dico, quod non recipiens, non habet gratiam uirtute operis Operati, ideo nou habet gratiam illam, quae datur per aliud, di hoc uirtute operis operati. Secundo dico, quod ruiuam bonam uoluntatem datur sibi pratia uirtute operas operantis, de recipienx dico quod recipit utranque, deo ad quaenionem dico, quod uterque recipit racramentum spiritualiter,sed non aequaliteriquin unus magis, quam a ius.pura ille qui recipit sacramentum.
Quaeritur. Ut tum Clitistio percepit corpus suum factamEt aliter,&spiritualiter:Respontio , quod de hoc duo fuerunt modi dicendi, utrum riuus percepit corpus suum in cina
sacranient aliter, uel spiritualiter. inio communis, de tenedum est, quod Christus hercvat corpus sisum primo, & deinde de t Licipulis ix sub speciebus panis, & uini. Secundo
dico, quod Christus percepit suum corpus sacramentaliter, uia sub ratione spm, sed non percepit illud spiritualiter .vne non percipere sacramentum spiritualiter duobus modis potest intellii l. no modo propter indignitate, de isto modo non dieitur de Christo. Alio modo non percipere sacrame tum spiritualiter propter plenitudinem gratiae, de quia Christus no poterat magii uniri Deo, quam erat Maia erat Deu neque incorporari ecclesiae, quia erat eius caput, Ideo isto
modo dico,quod propter hoc Christus percepit sacramen .i ter, di non ip tualiter. Alius modus diceuli est, Quod de dius discipulis suis sed ipse non accepit se sacrament iter, eo iste modos non tenetur comunitet, ut patet in Glossa in e. s super Leviticum, ubi dieitur, quod sacerdos inueterilese prius aspersebaciti perie sangui item, se aquam, S deinde tversior. ita quod Christus prius recepit, de deinde dedit iis. Et si dicas, ergo idem recepit te ipsum,dico, quod hoc noest inconueniens propter possibilitatem existentiae unius corroris in diuersi locis. Secundus terminus est posset, quod onitur dupliciter.Uno modo simpliciter alio modo licite. te isto secutio modo capitur in quaestione . quia de primo non est dubium, quia in liciter bene potest recipere post prandium,sed non licet,
Tettius terminus est ieiunium, quod duplex est, naturale, de ecclesiae. Primo modo est abhinentia simpliciter a cibo, de potu, de abomiu illo, quod trahitur in uentrεs habeat no
Ex quo sequitur corollarium, Tablues seu degluties aqκae
guttam, irangit ieiunium. De secundo dicit carentiam cibi, ει potus ordinatione .lesiae. Ex quo quaeritur. Vtrum res Go iacta de mane extraordinarie u Natie auium istud. Vnetinctio nidi ria est comedeta hora notia temet, di omni
alla hora est extraordinaria. Responsio est. quod resectio facta de mane ante horam nonam, extra medicinas, eli frangere ieiunium, nisi priuilegio aliqui tulgeant, sicut Anglici qui comedunt summo mane aliquod modicum in talibus dieia Secundo dico quod resectio sub ratione potui extraordinaria, sed si non sit successiva, non irangit ieitinium,quin sumere aliquos potus ante prandiu nonagis uidetvr habere rationem medicinae, quam potus: de poli prandium dico, P non irangit ieiunium receptici potus,quia magis sacit ad disestionem, quam ad reiectionem de cibo, ut est resectio cotis ii num. N eusabatorum. Dico a ista talis, si fiat moderate, non fra ligit ieiunium. secus de alias qui comedui multum deprNiciis. Et liuialiter, dico sumens non frangit ieiunium modo dico, T quaestio
fartus terminus es, licite qui intelligitur dupliciter.Pri μmo regulariter secundum Grego.&se regulariter loquendo μήκη accedens ad sacramentum,de e esse ieiunus ieiunio naturq, de ratio.est, quia Christus ita instituit ex quo habetur secundum doctorem, quod indetur de iure diuino eue, Trecipiat sacerdos sacramentum ieiunus ieiunio naturae, ut patet indec.c. liquido. Si autem in casu recipiatur,ticipoliquam limpliciter responsum est ad quaestionem debemus respondere ad xl Iam pro , qua ponitur conclusio&icet recipere iacramentum Euc arturae, non etiam ieiuno stomacho. Ex quo sequitur,m non repugnant istae duae conclusiones, uidelicet et sit necetiari u recipere sacramentu ieiuno stomacho, hoc declaratur per duos casus in litera, uidelicet in casu mortis, ec in casu erroris, uel defectus in consecratione uide lueram. aeratur.Vtrum liceat dare sacramentum suspendendi . Respondet Aster. per distinctionem uidelicet, quia aut confitentur,ec recipi ut morte in patientia, aut no sunt digni de renuetes,ut probabiliter agnosci potest. 15 dicit,n primis noeti negandum illud sacramentum, sed bene secundis . Et hoc probat ex uerbum habentibus in sacro canone, de isto modo
ucet communicare, modo ieiuno stomacho.
Nota quod nullo modo licet conficere corpus Christi absque hoe quod non conficiatur sanguis, licet non sit uinum
in tota ista patria sed tunc sacerdos debet admonere populum,ut oret, τ possent recipere spiritualiter, eo π non possunt recipere sacrameat aliter illud. Quaeritur ubi nunquam traderunt uinum, di non inuenitur. virum liceat saltempto consolatione illorum ibidem habitantium, conscere corpus iiiii,tamen respondet Aster .u non, de in tali casu consulendus .st Romanus Ponti rex, ut determinet super bo in ritur. Vtrum sacerdotes Dossint recipere sacramen tum non ieiuni, di uidetur, quὁa se, quia apostoli, post quanic nauerunt, receperiat: ergo Ec sacerdotes missunt: antecedει
patet, quia post cenam, ut habetur Math. Lucae 11. Mateli sed consequentia patet, quia sacerdotes ita debent se habete e ga sacramentum, sicut illi quorum sunt successores: igitur. iaeratur igitur. Vtrum expediens fuerit sacramentum istud, Christo posscsnam institui: Reipsudetur , quod sic, aft-- duplici ratione . Prima,quia figura praecedit uetitatem si---, Agnati, sed manducatio agni Pichalis erat figura sacramenti: igitur prius debebat manducari aenus. Secundo quia
istud sacramentum est memoriale pastionis Christi, &quia
quod ultimum fit magis infigitur memoriae. Vnde multa expediunt in constitutione alicuius,qui ion expediunt in eius usu:ideo non sequitur instituit istud iacramentum post emiram, eria. & nos debemus conficere post prandium, uel coe- maleque dicendo de apostolis, di ideo ad argumenium ne go consequentiam.
Deinde se Paulus dicit, si quis esurierit Domi maducet,
tunc si Paulus admonet populum, ut prius manducet,& deinde ueniat ad ecclesiam ad communicandum ergolicitum est . recipere istud saeramentum non ieiuno Romacho : cons quentia est nota quia apostolus non praeciperet, nisi lieitum esset: Responso:licet situ una, quod dicit, non tamen dicte
primo, sed postea.Ex quo sequitur, quod consuetudo Romana ecclesiae est laudabilis , utileticet distribuendo sacrame tum Eucharastiae inpar alis particulis, ut u5 uideatur ibi es egula uel et apula. Q gaeritur. Vtrum Iiceat laicit recipere siet amentum Eucharistiae sub utraque specie , de uidetur, quod sicrea, quae dicta sunt in quaestione. Responso quod sunt duae opiniones. Altera est Romani ecclesit , de altera bo morum , Qui recipiunt sacramentum sub utraque spe.
245쪽
specie per illam auctoritatem: civi non manducauem meam carnem, ta bibetit meum sanguinem 5 eLt si quaerias virum Boemi ilut haeretici, eo quia asserunt Romanam eccletiam errare, di haereticare, de hoc secundo, quia non voluerunt se subiicere concilio Coniuntiensi. Prima opinio, icilicet Romanae ecclesiae est, uod licet laicis comunicate sub u aque specie, quia consuetudo est in aliquibus locis,quod magni principes recipiunt sic sacramentum Propter tuam masnam deuotionem, & dignitatem, quia iuiestiuis diebus ascendunt ad pontidices, & petunt licentiam, di ipsis multoties conceditur. Secundo dico, quod secunda detera nationeme euar, de concilij Conuanti en. non debet dari laicis, niti sub una specie tantum, propter pericula euomitionis, seu euillionis. Iodo ad auctoritates deductas Pipsos dicendum est quod intelligimus de corpore Christa, de
sanguine quo ad ueritatem rei, de non quo ad exhibitionem signa. Modo dico. quod recipiens sacramentum illud sub spe ei ebus panis tantum, rec. pit facramentum quo ad ueritatem rei,di recipit corpus, ta tanguinem Christi, quia ubi est eo pus, ibi est sanguis, licet non reci'at saltauinem quo ad exhitiationem ligni, id est lub speciebo uini . Ideo censendi suae Neretici primi dicti Boemi.
VAE Rrτvat in hae nona distinctione virum existens in peccato mortali recilliens hoc sacramentum peccet morta- iter. In hae distinctione, & prima quae stione prine paliter doctor unum supponit,& aliud quaerit. Supponit istud,quod canit Gesel a.Sumunt boni, sumunt mali, sorte tamen inaequali, de hoc het magistet in litera, uidelicet,quod peccatores, & mali recipiunt corpus Christi: alia opimo recitatur a magistro, quae quidem reprobata est ab auctoritate ecclesiae, sic Ec istorum dicentiuopinionem,hoc supposito,tanquam ueram. Q. Ax Rivvn. Vtrum existens in peccato,&e. Pro cuius solutione nota,quod non ita sit irreuerensa sacramento ador do,scut percipicdo. Ex quo sequitur, Tadorans,& videns eorpus Christi in peccato mortali, non peccae mortaliter: cui ut ratio est, quia uisus non est,nisi species viii bilis, sed percipiens sacramentum in peccato mortali, peceat mortaliter, quia ut dictum est in quastione praecedenti, r-Pus Christi uere manducatur, bc traiicitur in profundo sto machi sacerdotis. Contra: Bellis amite, ut habetur primi Reg. o. uidentes arcam domini in peccato mortali, peccauerunt mortaliterit si turdi uidetis sacramentum, patet, quia Chrisus est arca id eris, in qua reconditi sunt thesauri scientiae.& sapientiae Dei:igitur. Respondetur quod illa ecclesia intelligitur de illis,qui uolui intelligere denoc sacramento plusquam illi,qui ii ni eapaees, & sic peccant mortaliter, ideo ad
argumentum nego consequentiam, quia non peccauerunt
mortaliter eo, quod uiderunt arcam, sed quia uoluerunt ea videre discooperiam, quia prohibit in erat omuibus excep-ptis sacerdotibus,ta ideo peccauerunt. Quaeratur.Vtrum tangens corpus Christi in peccatomo tali, peccet mortaliter, quia tangens arcam in vetera lege mortuus suit,&c.igitur uidetur similiter dicere hic. Respon . det dominus Attis odoreia.quod peccat mortaliter, nisi in ea su necessitatis,quando scilicet torte caderet in terram. Ex quo sequitur corollarium, quod celebrans in peccato mortali, Hipliciter peccat mortalii tr. I hamo non coiissimo, secundo modo percipiendo, & tertio modo tangendo, ideo sequitur quaest o. Vtrum &c. Et pro parte uera arguitur. τsc, quia recipiens saeramentum in peccato, indisne recipit igitur. Pro intelligentia huius notandum est, quod triplex est indignitas. Primo est indiguitas, quae uocatur indevotio.
Secunda uocatur uoluntas peceandi.Tertia est, quae uocatur contemptus. Primo modo accedens indeuote,& sitie reuereotia ad saetamentum uocatur indi nus secundo ille qui cum uoluntate peccandi acceditaeitio modo qui sacramentum contemptati habet. Ex quo inieri beatus Bonaventura, u recipiens cramentum se peccat peccato omissionis ua omittit te parat nec peccato commutoni:, quia cout cuiruta Pro solutione huius quaestionis nota, quod aliquis esse in
peccato potest tripliciter intelligi. Aut atau, ut exinens in tornicatione. Aut aliquis, quia peccauit, ta post non peccat, sed tamen non dolet. α tertio qui non est confessus. De primo ponitur talis conclusio. Existens in peccato mortali primo mo in actu exteriori, uel interiori recipiens illud
sacramentum, peccat mortaliter, patet,qui recipit indigne.
Vnde indigne recipit, qui non praeparat se, di indigne, quino
Quaeri: ut de iecundo.Vtrum existens in peccato mortali, qui non peccat a tu, sed peccauit, de quo peccato no recoedat, nec peti iteat, uectauit et se peccasse, ii recipiat sacrametum, utrum pecce Respondet doctor, quidam se habet v ii semia, pol tripliciter intelligi. Vno mo ex ignorantia avectat quia no dedit ali Q vera, ut sciret suu peccatu, qn debet scue illud, di recordari, ta de isto dico, τ peccat mortaliter, quia ignoraulia affecta a non excusat, immo aggrauat. De quibus dicit Aristo. r. ethicorum. Omnis ignoras malus. Secundo modo ex ignorantia crassa, quia nou adhibet tatam diligentiam, sicut posset ad pet nitendum, di record dum De illo uico, ae peccat sicut primus, quia talis ignorantia noexcusat a toto, licet possit inan us peccare. ertio modo adhibendo omnem diligentiam possibilem ad recordationem, de iaciendo, quod in se est, di non rccordatur, respectu peccati praetcmi, de non potuit cognoscere illud. De tuo dico,quod non peccat percipiendo corpus Christa,quod probatur, quia non maior diligentia requiritur ad recipi dum sacrametari ad neue motio sed si ille mortuus fuit lat, siluus fuisset. IUconcedit, ae talis no peccat recipi cdos aerametu eucharistiae. Secundo probatur ut patet in textu. Vnde nota,Ψ aliqudicitur se prxparare ad hoc sacrametu tripliciter, secunda ueritate, re tuo nisi iste,qui fecit,quod in se est, & non recordatur de peccato suo: pratarat te secundum ueritatem. & talis digne recipitSecundo 1 ecundum milibilitatem. di se iamqnon habet conscientiam de peccato probabiliter, licet sit in peccato mortali secundum ueritatem. Et de illo dico, quod nec indigne,nec digne percipiti acramentum; non digne, mnon secundum ueritate in praeparauit se, non indigne , quia ipse non peccat mortaliter,quia probabiliter credit non eueio peccato. Aiij tertio modo praeparauera ni se iu intentione peccandi,& de istis iam dictum est.
Ex quo sequitur corollarium. T licet inter dignia, de indignum non sit dare medium: tamen bene inter digne, de indigne recipere sacramentum, ut hic patet. Dontinus Altisiodoreti facit hic dii scultatem unam,quia uidetur, P nullus recipiat digne sacramentum,quod probatur ile. ostendiao se,u, volens recipere sacramentum dubitat, an sit in peccato, uel non, tune sic,quia omnis dubitas se esse in peccato mortali, si attentat aliquid facete, quod sine peccato mortali sacere debet, peccat mortaliter, ted recipiens sacramentum istud dubitat, an si tu peccato mortali, eo quia non conuat sibi. de tamen facie aliquid quod sine peccato mortali iacere debet: ergo Omnis recipiens lacramentum istud peceat mortaliter. Respondet quod sacramentum recipere in peccato mortali, non est mesum, cuius ratio est, quia percipiens in peccato, dccredendo,quod non si in peccato probabiliter , non peccat mortaliter, ut dieit beatus Bonaventura. Meundo dicit quod percipere lacramentum istud scienter, malum est ex senete, di put consequens est peccatum Contra, circuntiantia rei tacit genus peccati mortalis, sed scienter recipere, eaeircunstanti amicaetuis igitur non sacit , vel non uariat setius peccati,&c. luit ponendo talem responsionem. inandocunque ex aliqua citeunstantia intervenit ea Qt esse contemptiis Dei .iacit genus peccati. ideo negatur conseque tia. De temo qui peccauit, & est contriciis , di non contei sui. Dico quod ii non urgeat ne istas, neque Peticulum, &recipit,quod peccat mortaliter, quia oportet quod reconcilietur clesiae,dato, quod sit reconciliatus Deo per actum interiorem,quia uidetur conteninere, eo quod tenetur consteri, S: non iacit illud cum possit. Secundo dieo , quod talis
immitte me necessitate licite potest communicare, seu conitacere sacramentum.
Nota quod dicit beatus Bonaventura. debemus habere certitudinem, P sumus ingratia,& hoc no euideliae, sed pro babiliter.Vode certitudo euideriae est illa suam habemus de ista.Omne totum est maius sua parte. sed tua talis non dicitur esse necessaria quia non potest haberi in i ine ieculo, ilianeseit homo, an dignus amore, vel odio sit.uidelicet,an ut da
246쪽
- γορ ἔδερο destinatione,& reprobatione, de peerato uenisti, icc.Promatotide laratione luperiorum dictorum. Nota quaecunq; dictas ni de opinione secundum Scotu dicentur de con mente,secundum de Antaeo. Quaeritur. Vtrum debeat dari hoe sacramentum peccatori in peccato mortali existenti. Solet responderi, per distincti mem, aut in publicus peccator, aut occultus, quia solus consessor scit , quoniam tu,n uult abstinere a m cubina sua , Ece. Et de isto iterum distinguendum et aut perit sacramentum occulte , aut publicῆ. Si primo modo , tunc dans peccat mortaliter , & non debet tibi dari.
si publiee petat, debet tibi dari, & dando non peccat. Sed
sui notorius, de uiuratios, die. de isto dico , Dod est re pellendus. siue publice , siue occine petat. Contra non 1acies alteri, quod tibi non uis fieri , sed si sacerdos esset 1n peccato mortali, non deberet uelle tibi dari iuramentum,etiam s publiee petat rigitur non debet dari peccatori, etiam ii publiee petat. Confirmatur quia bene sequitute non tenetur sibi dati
sacramentum si putat in occulto ergo non: Publico in con sequentia patet, quia non tcnetur primo , quia est contraueritatem uitae, sed sic est etiam in pectore publice; igi tur. Item medicus temporalis sciens medicinam et emortiferam, di dans illam alleui, reus es mortis: a tima a d catur de medie ina spirituali . Item de duobus malis propositis, minus malum est eligendum, sed minus malum est, iquod teneatur pto malo apud uidetires, quam quod peccet mortaliter recipiendo: igitur non. debet tibi dati sa
Pio solutione nota. quod aliquid licet sacerdoti in iudi Eo quod non licet extra iudicium, ut est de iudice suculari,
qui poteti proferre sententiam, quando eii in sede iudiciali, ic non quando est in lecto. secundo nota, quod quando saeodo, est ine lesia sua
assistens in latere,est in iudicio suo,ta non assistens inlaciis sita, uel aliunde.
Tertio nota,qu5d unicuique petenti in iudicio ius suum, date licet.
Quarto, quod omnis parochianus accedens ad curatum suum in die resurrectionis, petens eucharistiam, pecu 1us Dum . Ex quibus inieri dominiis Altis dolensis colossa
rium , quod sacerdos dans Eucharistiam petenti in peccat secreto, non peccat, quia non dat, sed reddit sta ius, ta quam iudex. Modo ad primam obiectionem dico, quod talis debet uelle dari ius suum, quia si non , scinderet tunicam
domini inconsutilem, quae signat unitatem ecclesiae, di i delium. Ipse ergo sacerdos repellens talem publicet pete ten . daret occationem aliis, ut iudicarent de isto, quod est separatus ab ecclesia. Ad secundum dino, negando consequatiam quia sacerdos reddidit sibi ius suum, quia est in iudicio, di in sede, secus esset si in occulto. Ad tertium concc do primum illatum, de de medico temporali, di nego similitudinem , quia si medieus temporalis proponit ans modii ax medicina , unam morti seram , di aliam sanativam , Ms infirmus accipiat mortiferam, dimittendo aliam contra
consilium medici, tune ipse infirmus se interseit, Sino' interscitur a medicor ideo non est simile, quia aliter facit medicus spiritualis in illo peccatore. Ad ciuartum dieo, iunon bene arguitur, quod minus malum est a lacerdote repellere istum, quam dare.sbi sacramentum: moniam hoc non est malum, sia est sibi reddere suum ius: iueo argumentum nihil valet. Quaeratur. Vtriim recipiens Loe sacramentum in peec to mortali peccet mortaliter, aut uenialiter. Pro solutione notat Altis orensis, quod proprius esse ius illius sacramenti est duplex, scilieet remittere uenialia in recieiente illud, Ee praeseritate , mortalibus, tamen dico, quod si iste talia percipiens sacramentum sit in peccato moi tali. non remittuntur ei peccata uenialia, nisi temittantur mortalia. Secun
do dico,quod si talis habeat peccatum mortale, di per casum sibi remittatur,omnia uenialia sibi remittuntur in receptione huiux sacramenta aettio dico, quod hoc sacramentu Tegulariter tum remittit peccatum mortale, sed sola conse L io debita, licet ut dictum est in casu remittat. Exemplum ut
est aliquii sacerdos,qui tenetur dicere misam, di conlesiustitit Et deinde commisit peccatum, di non potest habere sacerdotem, de dato, ouodnabeat sacerdotem, tamen talis tradidit obliuioni illuci peccatum, ita quod sata inquisitionerto vitibur u recolit sepe alla: ira quod indit, occes
brat, iste talis digne celebrat, id est non peceat e immo in isto u remittitur sibi hoc peeeatum uirtute sacramen-
ti: ideo non ualet consequentia: ergo est superfluae fesso. Deinde docet doctor, quod peccata uenialia non indi- P nitentia exteriori sacramenti, neque interiori idest bono motu , ii cet bene sati iactio de illis requirator ia pur- torio, antequam talis euolaret ad gloriam. Sed contra, Aug. dicit, quod necessarium est , quod de peccat 3 uemalibus habeatur uoluntas detestatoria. Igitur maledicit scorus. Respondetur quod peccatum ueniale est, de quo noti test aliqua poenitentia, neque bonus motus antetior, necessarius, di est aliquod mortale uidelicet illud,quod hi umfuit, dide quo poenitentia satia suit: de istis intelligit Augustinus, cum dicit,licet quis peccato mordeatur, quia non tapletesatis secit Sed cum dicit, & hoe dico Mallo quem peccata mortalia non grauant, intelligit de mentalibus indigesi tibus ponitentia. Modo ad quaestionem dico,quod recipiens sacramentum in ueniali peccato non. peetat de nouo alio
Quaeritur. Utrum nocturna pollutio impediat dignam perceptionem huius sacramenti. Pro cuius solutione ponuntur de mente Gerson ali- D. Pliatio qua egregia dicta. Primum dictum : nulla pollutio noctur- ne nas-na incipiens,& terminans in sonano, est peccatum mor- Ο.
le: patet, quia secundum Augustinum peccatum adeo ac ira ri . .
est peccatum, quia uoluntarium: itaquDd unon este tuo- nis.luntarium non esset peccatum . sed ibi nulla est uoluntas: . igitur nee peccatum. Dicitur motanter inesPlem , & ter . . .
minans a somno , quia aliter , uel per meditationem praemissam, uel delectationem sequentem , potest 'esse pecca- . - - ,
tum, ut patet exemplificando. Secundum dactum, non an- ... - . - :
rum stat , quod aliquis polluatur ex demerito , sed quandoque exm trito.procedit, ut patet, quia saliquis ieiuno propter Deum, ex illis debilitate si procedat pollutio. pr cedet ex Opete meritorio.Secundo patet de praedicator qui studet materiam de luxuria ad praedicandum eam, dein -cte polluatur: talis pollutio nocturna non impedit percepti Oilem sacramenta per se, licet bene per accidens, quia impedit deuotionem, homo semper distrahitur, ergo talit --- . , a semper habet causam inhonestain, uel per aliquam cogita- tionem praecedentem, uel pergulam, ues per iraturam com ruptam.Tertium dictum : stat aliquem pollutum, & cesebore digne, quando procedatur ex opere memorio. Ideo ad
quaesitonem dico, ii quandoque impedit, di quandoq; non,
de talas tenetur contueri necessario aliquando, aliquando uero non, sed mestus est semper constera. Ad argumenta quibus arguebatur, nullus peceat mort
liter adimplendo praceptum , quia adimi exo tenetur,. sed quilibet tenetur iemel in anno percipere hoc sacramentur: igitur percipies hoc sacramentum in peccato mortali, non peccat mortaliter onsequentia patet, quia existens in
peccato mortali, tenetur percipere sacramentum: patet de Mico, qui tenetur infesto resurrectionis sui rapere sacramentum hoe de neccultate praecepti,di tune uolo, quod sit in peccato, quo facto habetur intentum . Secundo patet de s cet dote qui post consecrationem sacramenti est in peccato mortali, de testetur percipere sacramentum et igitur. Respondetis quod ad implanx praeceptum duobus modis in telligitur. Uno modo adimplens praeceptum eo modo quo te tur iacere,& s aior est vera. Alio modo adimplens eo modo quo non tenetur, de isto modo est falsa. Ideo nego consequelitiam. Et cum probatur,dico,quod nullus tenet ut communicare in peccato mortali ut patet in cap. omnis utrius':
sexu .de poenitentiis, & remissionibus in antiquis Modo dico,quod percipiens hoc sacramentum in peceato, iacit illud ad quod tenetur , sed non eo modo quo tenetur . Et ad primum casum dico,tquod ita praeeip tiar lateis. quod digne recipiant, sicut quod in paschate recipiant. Ideo tene tur se tacere sine peccato ex pinatentia interiori, di exteri ei, de ira dico ad secundum casum de sacerdote, quod dohet poenitere ponitentia interiora, de percipere non debet in peccato mortali.
Secundo se, si peccareti mortaliter percipietis hoc sa- s. i- βeramentum in peccato, sequeretur, quia sacerdos sepius ιυ- in tenetur eonfiteri thanno, sed hoc est falsum igitur, Quia citati. st falsum patet, quia sussicit laicis, quod semel conlatean
tur in anno, ergo de sacerdotibus, dc per consequem talis i cipiens sacramentum in mortali. non peccat et Respondetur, consenuentiam concedendo, denegando, τ sit consequens D. lut rarat Tom IIIL 1 a salsum, e mata
247쪽
sa siti tecum probatur, eoncedo regulariter . quod non te-OUM netur taleus, mii semel confiteri, sed in casu dico, quod tene ' tur pluries eans teri,d ita dico de sacerdotibus. Modo dico, quod seculati, tenetur confiteri in istis casibus , uidelicet quando uult intrare bellum secundo, quando utili nauigare. tertio in statu mortis, quarto quando uult recipere sacrametum .Hoc ideo dico quia similiter tenetur sae os conste
D, sicut seculatis, sed Deest, quod sacerdos. si celebret quot
die, tenetur recipere sacrλmentum quotidie . Igitur per rationem tenetur quotidie confiteri, uel saltem ter,uel quater in septimana, uel ad n quotiescunque habet conscie
D. Hau ον distinctionem decimam, quaeritatur primo. V taurossibile sit corpus ciui---.εν Ian realiter sub ii eoebus pauis, ta uini sui πιι cisi ra contineti. In ista quaestione sunt duo tersiara mini declarandi, uidelicet ly possibile, di ly jecies. o νι- ea rio solutione nota, et duplex est posit 1 pitiis. bile.c secundum quid, di simpliciter, simpliciter quo ad Deum , secudum quid,quo iacteaturam. Modo hic capitur post bile simpliciter, quia actio respicit Deli,
vel potentiam Dei. Sed species in proposito omittendosupernua sunt species panis,& vini. Hic Duo suNT &αὶPro parte uera uidendum est quid
cinctas Proo uora talem conclusionem Concluso sola fide tene- .cauoi tur,& de nectistate fidei tenendum est, quod sub specie x panis,& uina, ealiter continet ut eo 1 cliristi, & cadit sub mamm . illo attaculo, credo in sanctam ecclesiam, quia ἡe sacramen iis senti dum est eo modo sicut leutit sania mater ecclesia, sed ipsa sic sentitat itur.
Et si quaeras, una habuit hoc ecclesia: Respondeo: quia a
inrisio, di per tuas auctoritates daeetes, Hoc est corpus me Et hic est calix languitus mei,&c Notandum in secundo, Ῥinhoe sunt duae opiniones, quarum prima est haeretica, quae data quod Chri s non continetur realiter subistis speci
bux, sed continetur tanquam senum, ita 'ubd est sensus, species panis, S uini exilientes in altari significant corpus Christi realiter existere in coelo, M isa opinio ponitur a magistro in principio huius distinctionis. Et si quaeras,quomodo, respondendum est auctoritatibus: Hoc in corpus meum, Dicunt quod tigurative sunt inteli
genti,dicendo, hoc est illud, q-d signatur per hoc die. Hoc reprobat Scotus supponendo illud Augustini , quod circun-μ s G. stantia scripturarum, illuminat sententiam, idest, anteeedentia, di sequentia declarant praesentia. quo sequitur, quod quando talis passio sacrae scripturae uenit exponendus, temper debent adduci antecedentia, te sic faciendo, clarus erit sensus istorum duorum passuum, Hoc est corpus meum , α
lite est calix sanguinis mei, icci quod non loquebatur Christus liguratrue,quia dicit, Hoc est corpus meum. ubi ly hoe demonstrat uerum corpus Christi, quod patet per hoci quia subiu it, quod pro uobis tradetur. Similiter dicedo: hic eticalix sia inis,ly hic demonstrae uerum sanguinem CEristi, quod patet per inum relatiuum subiunctum. quapto bis
Contra uolendo et obare opinionem illam primam esse veram supponendo hi uoriam de Christo quando praedicauit,
dixit, Amen.amen dico uobis vis manducaveritis carnem,&ca uia tunc discesserunt multi ab ipso, dicentes hic sermod . durus est quos deinde teprehendit Christus dicens. Spiritus
. est qui uiuino caro autem non prodest quicquam. Et n-
si matur se ratio. Christus dixit, quod discipuli sui nouerant manducaturi carnem suam, neque bibituri sanguinem suum realiter. Igitur corpus Christi non continetur realiter sub speciebus panis Se uitii. Antecedens patet, quia Christus
diit in illo scamone, caro non prodest quicquam, sed spiritus est, qui uiuificat, quas dicat,quδd spiritualiter erant m
ducaturi corpus Christi, de non realiter: igitur spiritualiter debet manducari intelligi: Respondetur, quod manducare spiritualiter,capitur duobus modis. Uno modo,ut distinguitur contra carnaliter manducare, isto modo dico,quod Chri νιν dur μstus manducatur spiritualiter in sacramento altaris, quia in urimasticatur corpus Christi, neque dentibus aueritur. Et isto
modo Christus dixit Apollolii, spiritus est qui uiuificat. Alio
modo manducare spiritualiter distinguitur coutra mandu- care realiter, de isto modo non intelligitur au ritas, quia realiter, de spiritualiter manducatur in sacramento altaris.
Ideo Christus dixit: to autemno prodest quicquam , quasi dicat, ego dabo corpus meum sub forma hac, quia iuncio ma instituenda est uerbis, id est, hoc sacrametitum subflarma specierum panis, Sc uini. De seeundo mina uidentur hie, eccaςunc doctor respon' na a sedet ad quaestionem diuens, quod secundum principi apta lo--- sophorum, multa uidentur hic implicari, quin dicere,ae duo
quanta sunt simul, ecta quae intextu ponuntur, uidentiar a minplicate. Secundo quod corpus maneat in cinio, te ae sit praesens in altari, uidetur implicare, ec tertio, quod idem corpus sit in diuertas locis, dic. Primus articulus, et Omnia sunt declaranda, non perpri eipia pLilosophi, sed iustinendo ipsum. Ideo oportet theologo inuenire nouam philosophiam: igitur sunt in ista quaestione duo uidenda.Primo quomodo corpus Christi fiat praesens se , ain altari,manendo in c-oSecundo est uidendum, quom praeirne. do eli ibi quantum, de sine modo quantitativo. De primo sunt duae opiniones. Prima est sancti Thoma, omia quam impugnat Scotus. Secunda eli propria ipsius Scoti. Tha. quam Respondet igitur beatus T mas ad dubium, de dicit pri- . di chris amo, sine quacunque mutatione corpus Christi, ipsum fit.- , praesens in sacramento altaris. Secundo ad hoc, quod cor- ιHo is inas pus Christi fiat praesens in altari, oportet quod sat mutatio rara. in pane et Tertio per mutationem panis eii corpus Christi in altari ex quibus insere istam conclusionem. Conclusio: p cita ratio quale corpus Christi est sub speciebus panis, est, quia panis mutatur, seu transmutatur in corpus Christi- Haec opinio sundatur in lumine naturali. Vbi filii corruptu,
ibi est genitum: ergo eorpus Christi debet poni praesens spui visis. D.
ciebus panis, ubi pia fuit panis, sicut ubi prius fuit qua, ibi erit aer ergo. onsequentia probatur, quia ubi praesuit cor uersum, ibi debet poni terminus conuersonis: ergo ubi praefuit panis, ibi debet poni corpus Christi, & proiatio istius
consequentiae est secunda ratio eius: Respondetur illi rati m demente Scoti, fedonimi de Bassolis, quod maior non est necessaria, quia illud non elide ratione formali conuersionis, ut patet in casu ponendo, quod antia corrumpatue Parisit,&ex illa generetur aer, &deinae in ii istanti talis materia uirtute diuina ponatur Rome , di ibi generetur aer et quo iacto maior est talia, quia ibi non prasuit corruptum. puta aqua, ubi nunc est genitum , quia corruptum titit Parisijs, di penitum est Romae, ut patet per casum: ergo probatio D. Tlloniae non est bona. uel aliter, con. cedo maiorem, & nego consequentiam, de eum probatur,dico quod non est limite de genito, N.corrupto, te conuerso, Eetermino conuersionis, di ratio est,quia aliquid interminis simul manet sub utraque specie . puta sub corrupto, de genito, quod negatur de conuerso , de termino conuersi nix, quia nihil ni et cum utroque. Et ideo ratio D.Thoni nnihil valet. Deinde areuit do rcontra Dahomam. Et primo Gyponit , quod transmutatio est mutatio eo modo quo P test dici mutatio substantialis. Dicit eo modo, dccuuia non est proprie mutatio , quia non manet aliquid suo troque termino. Seeundo supponitur, quod terminus per se istius transmutationit, est substantia , de non aeci dens. Hoc supposito uolo probare, quod conclusio D.Tho-
me sit salsa. Unde bene sequitur: ideo corpus Christi praecise est in altari, quia panis conuertitur in uerum corpus iiiii: igitur terminus mutationis adque, est accidens, de non sublimitia. δSed hoe est salsum t igitur. Maior patet, quia termiuus ictius conuersonis, ea praesentialitas eorporis Christi in f tara, quae est unum accidens respectivum, sed favitas co sequentis: patet , quia nihil posset ιus ipso termino alicuius conuersionis , potest esse terimnus illius mutationi , sed praesentialita corporis Christi est posterior mu ratione, igitur consequem est salsitan . Minor patet per a
248쪽
suppositum, quia terminiis P se mutationis, est substantia, ii iis licet corpus Christi, εἰ non accidens. Vel aliter arguatur,&ponaturi oly post His, i y aliud, de ei iidem arg
mentum , sed solum mutatur posteritas iii aliet Mein. Et si quaeras utrum Scotus concedat , quius t erminus ad quem
conuellionis, si e corpus Christi, ut est praei ens lite: Respondetur quod non, corpus Christi ablblute, Dee prout est hie, nec prout est in elo. Secundo ad idem. Deus potest iacete corpus Christi isub speciebus pani, manente iubst ntia panis retro ratio quare ab est pridiens, non eli conue so panis, uel trani mutatio panis , coniequentia est nota, sed anteeedens patet, quia non est necesse, quod ponendo et, itatem in Diletiora , ponatur in priori, quia proprei ea, quod ponatur in coelo nouitas secundum ubi non opo
tet ponere nouam . am in substantia cccli, quia suus test sacere aliquam nouitatem in praesentia eorporis Chri, respecti, praesentiae suae sub illis speciebus, non iacien . do aliquam nouitatem in substantia paui, . Et si dicas, quod argumentum cou ludit de possibilii ει non de iacio, ut dicit I homas . Contra di pono, quod corpus Christi fiat pricens specie ri antequamlubstantia corrumpatur, & deinde, quod fiat trani mutatio, quo Licto, non ei scitur praesent per illam conuertionem, uel Oportet dicere idonei 5-ci bi praesens. Tune ite, non possunt diuersae transmutationes habere eundem terminum, quia diuersa transmutationes terminos ior males haben ergo praesentia corpori, Christi, di transmutatior is in corpus. non polliint poniter minus illius conuersionis. Tettio ad idem sic, quod eo mi er itur in aliud praexisteris, magis consequiturnaturam eius, quam e conuerso, sed panis conuertitur in eorpus Christipi existens ergo panis magis acquirit conditiones corporis Christi existentis in coelo, quam e conuerso, de per conse-γuens diceretur, quod in ista conuersone panit, ut conticeus potius aegrit pntia in e lo, si corpus Christi pixsentiam spe et ei in altari. Quarto ad idem, S pono, quod Deus
conuertat panem in corpus Christi in clo ita, quod Christus nod eum ibi praelem, sed in ccxlo: ergo uti tute illius
conueri otiis non habetur, quod eorpus Christi sit ibi pracis ἐpraesens. in into sic. Si corpus Christi sit ita quantum,
Leut est in elo, de sub modo quam ita liuo, et in faer mento per potestatem diuinam , ita quod substantia panis , ut inquanta conuertatur per potentiam Dei in uerum
corpus Christi sub modo quantitativo, sequeretur, quod exui conuersionis, non posset corpus Christi seri praetens speciebus panis, & vini, per consequens male dieis, quod ex ui conuertionis si ibi praesens praecise corpus Christi, quod sequatur patet, quia corpus Christi sub modo quantitativo, non posset esse lub tam parua i Orma , neque i cerdos posset eum leuare, igitur opimo sancti Thomae non est tenenda. Quantum ad istum articulum, Ece. Nune doctor ponit sua solutionem circa hoc quod dictum est,idest, circa istum articulum, uidelicet quomodo corpus Christi fiat prie sens Deciet ut panis, di vini. st dicit primo. Non est necesse ad saluandum hoe, uidelicet praesentiam corporis Christi in sacrameto, sugere ad conuersionem panis in corpus Christi, quia a prineipio inllitutionis huius sacramenti titit necessarium
credete corpus Christi esse sub illis speciebui, quia in boc eo
sistitueritas, de tamen non siit in prineipio ita mani teste diactum, quod panis conuertatur in corpus Christi. Ex quo quitur, qu saluare praesentiam corporis Christi ad species, fugiendo ad talem conuersionem, nihil valet. Unde doctor prius accipit unum sandamentum ex quarto Physicorum, quandocunque aliquod mobile, localiter mouetur ab uno loco ad alium loeum, necesse est ibi ponere ocio terminos, de quatuor murationes , ut si Sories moueatur ad locum ubi est Plato, tune oportet, quod Plato amittat suum locum. Dico tune, i in isto casu ex parte Platonis oportet ponere duas mutationes, de quatuor terminos sicut etiam ex parte Sortis. Dico primo, *prima mutatio Sortis est mutatio a quisitiua, uaest ararentia loci Platonis, silea non es in loco Platonis, adesse in loco Plionis. Suundo habet aliam mutationem deperditiuam, quae est ab esse ici loco suo, a quo mouetur,adnon esse in illo, di uocatur deperditiua,& alia voeatur acquisitiua,quae est a non esse in loco ad quem adesse in illo,qui de nouo acquiritur: isauria metum uetu. ex quo sequitur,s quandocunq; aliquod mobile mouetur
ab uno loco ad ausi, deserendo primum, semper sunt ibi duae mitati oves, una dUtcssi uua ternum quo, alia acquis uaga termini ad quem . Sed Κ tale mobile moueretur ab uno loco
deperdendo id iam, G: no acquirendo alium: tune ibi esset mutatio deperditii a tantum, ut si ego mouerer extra uni iter sum ellat 4bi mutatio depera ima mei loci, de nihil acoli ire
ritia, quia extra timuerit m . non in locus. Ex quibi, sabet doctor, quod possibile est esse unam mutationem d perditiuam tantum de aliam acquisit uam tantum .di liociem per
loquendo de tot libiti simpliciter.
Lx quibus sequitur rollarium, quod si nonatur aliquod mobile quod nullo motu acuuii itiuo neq; uc perditiuo, namueatur, &quod istud habea: iam nouum. hoc est impossibile, quia impossibile est alimiod mobi: e habete aliquam nouam praesentiam,sine aliqua mutatione, quia alias non esset dare rationem , quaremine magis uetificaretur umina con
tradictori im de hoc, qui in prius: puta de hoe, uod est coriapus Chiisti esse praesens nune speciebus palus, quam ante, si corpus Christi nullo modo in iteatur in te, N: per conseques, patet,quod maior est uera, uid licet eo tollarium. Et si dicas, quod ista ratio iion concludit, quia post consecratio
nem ponitur mutatio in altero extremorum, puta in speciebus panis, quia prius erant in subiecto, Ee nune post conse-erationem, sunt sine iubiecto. Et ideo non inconuenit, crum ficetur magis nunc alterum contradictoriorum, quam
aure: nillil facit, quia ii ponatur ealus, quod per aliquois
tempus prius Deus corrumpat subitantiam panis, eon se uando accidentia, di deinde iaciat ibi esse eorpus Chrilli praesens, i une nulla mutatio fit in aecidentibus, quia nullo modo mutantur per casum neque in eorpore Cliristi. et stodicas quare eorpus Christi nune sit ibi piaesens nulla mutatione iacta,id est,quare modo magis uerificatur istudeontradictorium , quam aliud , ideo leti per proposito corres riuauera. Ad propositum nullus catholicus seut dieit d Oot habet ponere ad saluandum ueritate ni sacramenti, eorpus Chriui dimittore loeum in eoelo post consecrationem factam a sacerdote, quia idem corpus potest elle in di uersis locis, ut patet,quia simul in manibus sacerdotis per sacrificium,&in coelo in obiectum beatorum.
Secundum datum. corpus Christi potest moueri loealiter, immo totus Christu , loquendo sim Niciter, si uolii erit, in modi eo. quod ia insuit in assumptione beatae Mariae uirginiς, quia tune dico,quδd Christus descendit,& obuiam
uenit matri suae, propter excellentiam, de sanctitatem , de hoe altero probabiliter. Tertium dicitam. ad saluandum ueritatem sacramenti huius, necesse est sateri, post consecra tionem corpus Christi esse praesens specie ς panis, tit pui chre magister deducit in litera. Quartum dictum. Non in conuenit, immo se dicendum est consecratione iacta a ca-eet dote T corpus Christi si praesens extentiae, id est,extende eo mutationem non proprie dictam, sia per mutationem acquisitiuam tantum, ad quam solum una condit ira r iit litur scilicet, qu habeat aliquam praesentialitatem,'uam I rius non habebat. Et sic corpus Christi bene mouetur loca-ito,qnia consecratione tacta est praeses s eciebus panis. Sed . ad proprie ductam mutationem duae conditiones requirui aur, ut patet in textu .Prima quod illud. quod mutatur, amittat locum , ut aequirat altum. Secunda fit acquisitiua. de mullo modo deperditiua, idest quod acquirat ibi praesentia, quam prius ibi non habuerat. I tillae it unus rei pectus e trinsecus adueniens, quia stat , quod iid corpus, & species
pani L sne subiecto, di substantia, di quod illa praesentia notariit,quia potest ese eo pus Christi inc o, & non esse praesens illis speciebus. Ideo dicitur, quod est respectus realis, extrinsecus adueniens , 5 ad istum respectum bene est ni
tus , licet non ad relatιonem extrinsecus aduenientem, licui dicitam est in quaestione de charactere , ta debet poniis a praesentialitas ,: illic t sectus , in praedicamento ubvseducitue . Vnde relatio ilia dicit relationem mutuam.
'uia Leut eo us Ct risi est praesens speciebus panis,sce coueiso, tamen continentia,quae est ibi non est mutua, quia licet species contaneant corpus Christi, non tamen econtra. Dicitur poni reductiu quia non formaliter eo,quia non ingenus die. iidelicet,quia illud, quod ponitur formaliter, deuci. tat se esse circunscriptiueiti tali loco. De secundo in quo quaerebatur quomodo est possibile corpus Christi esse quantum, lite modo quantitari uo, siue situ circunscriptiuo: unde modus quantitatiuus nihil aliud est, quam esse circunseriptive. Vide in primo PLysicorum. Pro euius sollatione ponit doctor tresi modos dicen- .di , quotum mimusest inrici, & Aesidii. qui dicuot, Q
249쪽
host te iniam eonversonis post connerationem. est e put talisti Secundo modo dicitur, quod praedicti conuersios
eudo,& cocomitant et terminatur ad quantitatem. de ad alia
Gluta corporis bene di ut usque ad illum locum Te
Dum dictum,quantitas est,quae est terruim concomitans ii sus termini conuersionis, in t elue in sacramento altaris, eo modo quo substautia eorporis Christi indiuili biliter. Exquibus inierunt isti corollarium, quod scut iubstantia corporis
Christi sub specie panis habet esse indivisibiliter se etia quantitas quae est ter uus concomitatu. cuius ratio est tertium dictum ipsorum,quia eodem modo terminus concomita, ponitur tab speciebus sicut eorpus Christi Sed corpus Christi in diuisibiluet liabet esse ibi igitur. Ex quo sequitur corollar respontivum ad quastionem secundum illos, videlicet quod non inconuenit corpus Christi quantum, esset a sacramento statis,& no sub modo qualitati uocluta est ibi indivisibiliter
Doctot noster arguit non contra couclusionem est unam,ruae est vera de mente Scoti, sed arguit contra modum poneni, ec quod non in diat in tertio dicio Et Primo si omne terminans mutationem aliqua sue primo,liue cocomitanter,
habet illas proptietat et quae sibi necessario di naturaliter coaueniunt:Sed sic est, quod quantitati eouenit uaturaliter alluc modus esse udi a modo Mendi substantiae: ergo quantita di cet si terminus concomitans terminum conneruonis, habet smilem modum essendi ita speciebus substantiae. ut dicit tertium dictum linor patet,quia quantitas ex natura sua est diuisibilis, di extensata mecedem Patet exemplo, & ratione ita textu Meundo arguit doctor ad idem contra tertium dictum,
tisiphonit doctor quod depraesentia corpux Christi idem dicunt tui,& Thomas,quod ex ui conuersonis,terminus ipsiux innuersi, est ubi prius fuit coni ersum: Igitur quantitat in s
cramento altaris non habet modum indiuisbilei qemadni
dum ipsa substantia cor tis Christi,sed antecedens ipsorum, de consequentia patet, quia penatum habet similem modu corruptoaergo quantitas habet umilem modum panisi sed substitia panis ibi erat diuis lis. ergo, di quatuitas Deinde doctor adducit aliam opinionem, quam uidetur sequi Occha,quae consstit in his dictis. Primuin Corpus C Eristi in celo est quantitas,dc quam non est quantitas corpus Christi in sacramento altam Ili ima pars patet, quia una singularis est uera, corpiis Christi inesto est qualitas, ga no distinguitura substantia per ipsos. cunda pars patet: quia nullaiiuguIaris eius est veta. Secundum dictum. Corpus C Eristi habens paries a se inuicem distantes est iacetio, sia non habet easdι- tante in sacramento altaris,quia corpus Christi quod est iactio est ibi, te in caelo partes eius sunt dulantes, igitur ,& tamen corpus Christi non habet partes a se inuicem distantes iii saerameto aliaris,quam partem probat,quia uia est una pars,
ibi est alia igitur.Tettium dicium, sicut potitiale est ponere plura corpora in eodem loconta possibile est deo ponere plures partes simul in eodem loco, eiusdem corpori .noc totum concedit Quartum dictum:scut possibile est Deo sacere idem corpus simul in diuersis locis cita potest facere quod quaelibet pars eiusdem corporis potest tale in diuersis locis. inintu dictiam.Omnes partes corporis Christa in factamento, habent esse in eodemaoco,quia non sunt extra se inuicem Pro quo nota quod depositione plurium corporum in eodem loco,iant duet opiniones. Prima opimo dicit,u, hoc fit
penetrationem corporum adinvicem, quia unum corpii intrat aliud, Sc uti dicunt, in similiter una pars corporis Christi, subintrat aliam. Ex quo dicunt isti,t isto modo corpus Christi est in sacramento per si bintrationem partis in patiti'uod saliam est, quia tunc nasus ellet in pedeia bus est modus aicendi Moti, scalior si qui uidebuntur in sequenti quaestione. Viaterius dicit, Ῥ ubi est oculus Christi in lacramento aliaris,ibi est nasuti de caput,&reliquae partes corpori sutau nullum ordinem habent pratactae partes adinuicem, neque ad totum, quod netanda est dicere. Ex quo iniero, τ ubicunque est una pars corporis Christi, ibi est totu corpus Christi,& ubi est una pars corporis Christi, ibi sunt omnes partes. Exquo insero,*est impotitau Occlia, et carnes Christi sunt in sacrameto, sicut carnes in sacerdote licet aliet dica: r no cocedit istud: immo cocedit, et corpus Christi ibi habet figuratione corporis. Lx quo sequitur, rnon sunt carnes separatae ibi, sicut essentini lapides Exsus sequitur,ui in omnibus bene dieit,pr terquam in illo, in quo dicit, F partes corporis, no sunt extra se, te in illis qui via uitur eoco tuare cum isto dicio,quia videtur innuete subintrationem partis in partem, di impugnat ea ibi
dota quia una pars est e vita aliam Galiter , quia rara no est
ibi, ubi est alia: secus est sty extra dicat distantiam loraletruruia tune falsum es. Iἐeo doctor ainuit contra Ilo Arguitur si partes corporis Christi ideo euia in eode loco in saera-
meto,qu subintrant se inuice, sequeretur,ui partes eius ibi
uultu ordine habetent, sed cc sequens no est possibile. igit, Minor patet, quia bene sequitur, corpux Christi est figuratu. Igitur partes ei us habent ordinem ad feci omequentia est nota. sedant Vens patet,quia bene sequit, etsi corpus Christi, animat igii est o antratu consequentia patet, quia alias no animaretur: dantecedens est verum: de fidei. igitur partes eor potis Christi in sacramento altaris, habent ordinem inter statuta ibi una pars realiter est extra alia, licet lint omnes partes in eodem loco:& per consequens ista uesanda opiuio est deserenda, tanquam falsa Dico ergo aliter&e. Ponit doctor suam opinionem: procu opimo Sositus notatia dicit primo, et duplex est positio. Una est praedie menti quantitatis. Bealia est praedicamenti situs.Vnde politio risit a d. de uere quantitatis, est ordo partium in toto Vnde ordo sq. isse secudum Scotum,& Adam, est ordo partium talis, quod
una pars cistinuat ut secsidae,&secunda,lertiae :&tertia quarta: Ac non prima tertiae, aut quariae. Exemplum,ut ordo par Dum in corpore humano est, quia eaput primo continuatur
nem partium habet omne quantum continuum,& permane ἀLx quo sequitur error ipsius occlia dicentis, Ῥ corpus Christita satramento, non habet ordinem partium in toto et quia te-uet w qubet pars est i qualibet parte iit paruit i sua opinione. Lx quo intero, ut corpus Cinisti in lacramento eli cor uxqirantum luia partes eius coniunguntiar, seu continuatur ad inuicem.Vnde iecundum non1inales triplicitet capitur ad i
uicem Uno modo pro copolitio ex materia, & u,rma:&i Inuiuo concedunt, in sacramento est uerrem eorpus Christi: qui est ibi compotitum ex materia, &ibima. Alio modo ea /- ι pitur pro eo ore degenere quantitatis, ecta e connotat tualem distantiam partium adinvicem: sed in isto dicto non probatur,2 illud tale quantum corinotet. Sed dico P iste tet-nunus, quantus, seu quantum, supponit pio substantia, con- notando ordinem partium adinvicem, et non siluationem. Ideo ita est corpus Christi quantum in sacramento,sicut in substantia Tertio capitur corpus secundum eos, pro corpore degenere quantitatis,quando ille terminus coss suppomepro materia praeciae, instimata quibusdam acciuentibus diseponentibus.Ex isto inseri de Alliaco. u, si, Petrus consecrassit in triduo,ibi titisset soliam corpus de genere quantitatis: videlicet, Ptia esset materia tantum et eum quibusdam qualitatibus, di non prinium quia ibi non erat: non secundum i quia quantitas non distinguitur a substantia per eos &c. con notat siluationem partium distatium , se inuicem: Sed positio de tenere situs, est ordo partium ad paries loci: de est quida
respectus eo equenx quo ad extensionem partium alicuius totius ad paries loci. quia ego sum in loco, modo, existentia mea sese habet,et quaelibet pars corporis mei est praesens cuilibet parii loci: ita et cuilibet parti corporis,correspondet Τ-
Iria pars loci otaviste partes sese habet et, secunda prae- P λ. d.
apponit primam:quia caput se est praesens alicui parti loci, tenera si
cui non est manus:priesupponit i corpus meum habeat ordinem partium in toto:quia aliter ita ei te manus praesens partiti O, cui est praesens caput, sicut est psens ipsum caput. Ex quo seqtur T cu error Oeclis dicetis, τ ista diuisio est teiicienda: eo quia membra idem sunt.secundo disierunt quia ita specificatu na et non aliamura prima sisnificat ubi circunscriptiue: sed non speeifieat illud Ex quo sequitur P modus quantita riuus alicuius corporis quanti, non enaiud, quam modus partium corporis ad partes loci, sic Plunt circunscriptive in loco.Ex quo patet ut Deum siem eorpus Christi esse in sacra - , mento altaris siue modo quantitativo, est Deum taeere omnes rartes eius esse in eodem loco; uel non habere ubi ci
Deinde ponit doctor suam eo usionem.Deus potest sace- , re eorpus quantum secundum primam positionem, sive secudam.1.absque hoe v habeam secundam positionem: quod sa- cete duobus modis potest intelligi. Vno modo per negati nem termini. Alio modo ner is bile etiam posito termi- facis. c. m. Exemplum primi: quia si corpus meum esset in vacuo,vei r extra uniuersum nihil minus partes eius haberent posti imis onem partium in toto ; sed non haberent aliam, puta ordi- ωνε H- nem partium ad locum:quia ibi non est locus: & per eo se Pad marequens non haberent ordinem ad locum.Exemplum secundissi dv liis
ponatur quod sit aliquod coryus, ut atticui incassat corpus mi si
250쪽
meum, te habeat ordinem primum,& non secundum .idestu non habeat ordinem partium ad partes loci, hoc probat do
ctor sie Quaecunque natura,quocunque formam alicuius generis simpliciter contingente r respicit, totum genus iiiiinlicister contingenter respicit Sed Meltu eorpus Christi se habet contingenter ad quancunque positionem partium in loco: erro, Se ad talem positionem. ergo Deus potest sacere t praedicta postio non se habeat scit destu corpus eoexillat aeri: de habeat ordinem partium ad totum:&non ad partes loci: de per consequens Deus potest facete in corpus Christi habeat ordinem partium ad totum,& no ad pactes loci: eo quia omnes partes sum si mutin eodem loco.Vnde nota P ly contai
τὸν sim tici bibet ad illud quod sibi inest,
ire quid. Mobus modis accipitur. uno modo intrinsece:& illo modo et ' homo se habet ad risibile. Alio modo extrinsece: quia licet
P quantum est de se posse esse sitie illo tamen ne tutatur ad recipiendum per aliquod agens extrinsecum, ut superficies necessitatur ad recipiendum colorem extra rationem suam a causa extrinseca: quia quantum est de se, non habet , sit colorata hoc coloreuia necessitatur per aliquod agens proda
cens colorem in ipsum. Et ita dicatur respectu illuminationis: Nisto modo, mundus dicitur necessario illuminatus extri
sece, Se linea colorata. Modo dico F dicit contingenter simpliciter,ad exclude dum ly necessario necessitate extrinseca. De
Haro tunc maiorem,videlicetvquando noue materia res
picit &ciquantum est de se no repugnat i habeat tale genus, ut si aliquod corpus recipiat quemlibet Quantum est de se cotingenter etia recipit dolorem.Deinde ceclarat doctor, raedicta per aliam maximam,quae talis est Natura aliqua, no h bet intrinsece necessitatem ad opposita dissim, quin habeae ad aliquod istorum. i.nulla natura habet necessitatem in rim
suam ad aliquod disiunctum, nisi neeeditetur ad aliquam partem illius disiuncti. igitur si aliquod debeat habere necessitatem intrinsecam ad habendum aliouod genus, dicit habere etiam necesstatem intris se adipeciem aliquam illius generis. Et se patet suomodo doctor deelarat, quare dicit simpliciter, via intelligit illudito non necessario. aliter sequeretur et deductum est Contra stiam maximam sie arguit doctor.
Numerus nece sario est partivel impari de tamen non necessa---. rio in aliquod illorum. ergo maxima falla Respondet doctor, Targumentum non pro te quia maxima tormatur deli gulam,di argumentum procedit de alio communi. Contra se mandoi erficie necessario est colorata:&tamen non nece iserio respicit aliquem colorem .erso maxima talia: Respondetur F argumentum est solutum:quia superficies quavia est de se,contingenter est colorata.Cotra magis subtiliter atauit M Oechaeontra eoclusionem primam Si maior ellet vera, sequz ra a M. retur aequantum pollet esse line ordine partium ad inuicem. patet: quia quandocunque aliquod generatum contingenter recipit quamlibet ibrmam alicuius generis, contingenter cipit iplum genus: sed se estu qua utum, ve aqua, habet quolibet ordinem contingenter partium ad se inuicem, immo nistrante eadem aqua polliunt fieri dimensones partium adinvi-e .ergo illud,quantum est de se potest habere ordinem partium amnuicem: Respondetur z argumentum tantum cogit,
τ oportet dicere unum istorum, vel ιν deus per suam poter. tia pol iacete quatu & homogeneu, &quantu heterogeneu, et non habeat Ordine partium ad inuicem,vel oportet dicere, ν minor uniueti aliter est uera:sed debet intelligi in heterogeneis.Consequenter doctor Scotus redit ad idem proΡndum quod probabat prius. Ista existenti vel ponit talem e lusi nem,coexistentia quanti ad quantum, non est simpliciter ne hessaria ratio illius postionis secundae.id est stat de potentia Dei aliquod corpus quantum, eoex stete corpori quanto, Se tamen non habere illam post iondm secundam, tost ordine ad paries loci.Vnde disserunt existentia, quae dicit praese tiam tantu luemadmodum Raphael coexistebat corpori in quo apparuit I hobiae dici& eootensio. Na coextensio addit
nouum respectum,siue commensuratione partium, ideo in existentia non est extenso. Ex quo infero ε Deus potest sacere corpus meum existere aeri,&tamen corpus nome-
surari ab aere,quia Deus potest separare illum rei pectum mesurativum. Dico tamen supernaturaliter loquendo , quia naturaliter loquendo,quan 'ue duo eorpora quantac existunt dee.habet coexstensioni Ex quibus seqtur unum corollarium de mente doctoris,et non eu necessarium dicere u si
eorpus Christi habeat postionem primam,quod habeat secu da Et si quaeras,quia est istud, facere,videlicet quod corpus quantum uc coexulat aeri, di non habeat ordiuem ad D
loel :Respondet doctor, qudd nihil aliud est, quini Deum saee
re absolutum fine respectu extrini ux adu emente , ut tecie in tarnace trium puerora quia ibi fecit,quod ibi non ei et respectus extrinsecus alueminis agentis cum passo,puta fuis cupueris. Unde quando sic se habent duci corpora, quos unum coexistat alteri, tria imaginanda sunt ibi: ut si lapis coexisteret aeri, tria sulit ibi imaginanda. Primum totum coexistes. Secundo coexistentia totius:& uocatur ubi.Tertio ordo partium corporis eoexistentis, ad paries loci,& vocatur situs .Ex quo sequitur eotollat tu, qui a litus necessario concomitatu tibicita quod Deus non potest sacere ubi line iitu: quia coexi sentia totius ad totum.er o uidetur hi cummo do tacto habet coexistentiam partium ad paries sed non sequitur , quod ordo sue respectus partium vnxiis quanti ad partes loci, non sit separabilis: immode facto est:quia omne absolutum Deus pote st separare a respectu.
Deinde doctor arguit eo tra se.Impossibile est aliquod qua tu esse sine modo quantitatiuo: ergo impossibile est quod ali
quod corpus.quantum coexisteret alteri corpora, di non habaret respectum ad partes loci,qui commensii ratur illi: Respondetur,quod duo corpora quant possunt consequi duo rei pectus, unus intrinsecus adueniens,ut est ae ualitas , & inequalitast alius extrinsecus adueniens. ut est ordo paritum, ad
Ad argumentum negatur antecedem:& cum probatur diristingor luia duplex est relatio. Una est intrinsecus aduenaeus, scutaequalitatis, di iii equalitatis: &sic concedo. Alia est ex. trinsecus adueniens,quae dieit sit ualem politiciliem, disic ne- .Existis dico primo corpus Christi in sacrametito est quantum,quia est ibi,ut est in esto. Ex quo sequitur corollarium libi est latum, longum, te erosundum Secundo dico quod par tes eorporis Christi in iactatii emo habent primam politionem, scilicet partium in toto,quia caput continuatur immediate collo, Neollum spatulis,ec non pedibus. Ex quo sequitur quod collum corporis Christi in sacramento se mediat inter caput.& humeros,qu Ad non mediat inter genua. & P des.Vnde incorpore Christi duo sunt imaginanda. Primum sit uatio positio, respectus, &dimensio loci, ta hoc est extrin- seeum,& isto modo uoti loquitur doctor Secundum ordo pactium ad se inuicem , & illo nodo loquitur, ex quo sequitur ut in secundo corollatio immediate.Tertio dico, quod pasetes eorporis Christi in sacramento, non habent positionem, Juae dicit ordinem partium ad partes, quia sunt omnes in eo-em loco. quo sequitur, quia partes corporis Christ,iu sacramento non habent ordine ad paries specierum pani quia non est dicendum, quod caput Ciuisti sit in una parte, di alia pars in alia parte,quia in aualibet parte hostiae, est totus Christus.Ex quo sequitur, quoduersa liostia non vertitur corpu Christi. Ex quo sequitur, quod ii aliquis haceret unumPauem in sicut a Christi crucifixi,& deinde cosecraret illum panem: non propter hoc, ubi . et caput modo in speciebus panis, ibi esset caput Christi,sed in qualibet parte esset. Ex quo sequitur quod neque quantitas Ouisti, neque rotunditas, neque qua . litas,ut sunt es do &c.sunt extensae in coli ore Christi, licet snt quantaeuiuia quantitas minui dicit,quam extenso equonii extentio dicit ultra quantum, eartes ad inuicem dissItes totaliter,& importat secundam politionem, quae non est ibi. Et siqvxtitur virum a capite Christi posset trotrahi linea usque ad pedes in sacramento altaris: RespondeturquM non,
ruta quaestio praesupponit, quod caput sit i alio loco, quim pera Christi,quod est sil sum, di licet dicat Euclides,* a puncto ad punctum est protrabibilis linea. no habet Ioeum. si illa duo puncta, sint in eodem loco. Modo paries corporis Christi in sacramento, sunt in eodem loeo, ideo ab una ad aliam no est
Lotrahi bilis linea. Ex quo sequitur et licet eorpus Christi sitngum, latum,& prosundum,tamenno potest trahi linea in longum, neque latum,&e.cuia omnes partes sunt in eodem loco. Ex quo sequitur corollarium , ε ridiculosa est ista quae stio, in qua quaeritur, utrum Christus si in sacrameto, eo modo quo in mice, vel utrum iaceat,vel sedeat, uel steti Isti te mini dicunt ordinem partium corporis ad partes loci, quem esse ibi negamu . Ex quo sequitur ultimo, responsio ad quaestionem, et eorpus Christi est in sacramento altaris quantum, sine modo quantitati uoci .sine i lo ordine.1.respectu partium, ad partes loci quia omnes partes eius, sunt in eodem loco, leper consequens partes eius, non correspondent diuersis partiis
laus loci .Ex quo sequituri hoe no est mirabile nisi apud querentes non intelli pere, sue non pote s intelligere. quia mallus sane mentis dubitar, Emus posset iacere ablolutum, si