장음표시 사용
271쪽
M eausa nulla ereatura potest agere in eo ux Christio somdo ad formam , concedo totum argumentum,& dico. quod corpus Chii tu potest mutari in sacrametito, motu alterat ovis, ut patuit in tertia conclusione, sed ibium ab ipso de immediate : contra, corpus Christi est sus reptiuum ali. uius formae per te: igitur creatura potest imprimere sori am in illud, sicut ipse Deus: igitur non est maior ratio , Dod recipiat aliquas qualit tes , uel possit recipere ab ipso Deo, quam a creatura . Respondetur negando cons 'uentiam, quia creaturam sua actione non solum respicit per susceptiuum, id eii secundum, quod est susceptiui inierinae, sed etiam secundum illas conditiones accidentales, videlicet secus dum debitam approximationem, uel dui antiam.& secundum quod localiter est in loco. Sed Deus si xiosus non ii inutio potest agerem corpus quantumcunque non locat aer e Laens,quia potentia eius respicit DiIum --
solut secutidum quia eii lusceptiuum tormae, absque, ali qua alii condita oue Hinc intelligendum, quod in hoe textu doctor declarat
aliqua de nutritione corpori Pro Cuiu notitia, quae Luturaliquae parua quaestiones . Prima quaestio, utrum ii corpus
do naturali nutriretur:. Vtrum nuti iretur sub modo sacramentali: Rispotidetur quod sic, ut dictum est, licet non nutritetur primo in secramento, sed concomitanter, quia si uita eius non continuaretur sub modo naturali. neque sacra Hetuali. Secunda quaestio, posito casu, quod e pus Christist in Luebarissia, & non in alio loco. Quaeritur utrum possit nutriri in Euchari ilia, naturaliter loquendo, de uirtute agentis naturalis. Responde ut, quia non , ut patet ex diciis. Contra: si hoe esset uerum, eigo moreretur ibi. Respo detur negando,quod moreretur: immo dico, quod nunquimmoreretur,quia sicut nutritio non potest ei conuenire in Eucharistia, ita neque mors.Lt ideo est, quia ibi humidum ra dicate nullo modo poli et corrumpi. quia ibi non posset corpus Christi pati, eo quia non est ibi loraliter . Contra:corpus Christi non haberet ibi dotem immortalitatis: ergo esset mortale. Respondetur ponendo talem propolitionem, possibile est,quod aliquod corpu3 sit in vita mortale, & corruptabile,quantum est ex parte sui, & tamen uita eius necessario perpetuabitur . contra. Omne habens materiam prima, di quatuor qualitates primas, est corruptibile , sed corpus Chtaui, ibi in sacramento, estet huiusmodi i igitur esset corruptibile . Respondeo concedendo totum, di si dicas: ergo potest corrumpi et nego consequentiam, & ratio est . quia quod non postet corrumpi, lipe non est ex parte sui, sed prouenit ex hoc, P nullum agens creatum potest habere aui nem in tali corpore, ut multi di eunt de coelo, quod est corruptibile, & tamen non potest corrumpi ab aliquo agente creato et eo quia nullum tale agens potest inducere illas qualitates alterativas in illud.
V Ax R i τ v κ septimo. utrum Christus in Euchari-- stia existens, possit per aliquam naturalem uirtutem transinutare aliquid aliud a se. Pro solutione huius quaestionis ea notandum, quia sunt duo termini declarandi in hae quaestione, quorum primus est iste, naturalis uirtus. Unde virtus naturalis, est potentia per quam potest quis aliquid producere, seu aliquam Operationem naturalem habere, idest, quae non est supra communem cursum naturae . Secundus terminus est iste, uidelicet transinutare . Vnde transmutare idem est omnino quod mutare ita, quod se illud dicit ut transmutari, quod aliter se habet nunc quam prius.Ex quo sequitur , Fadhoe,Taliquid transmutetur,duae conditrones requiruntur. Prima quia sit, seccda,quod recipiat aliquam formam, quam prius non habebat. Hi, notatis pro parte nNativa, & vera. Primo arguitur se, in no,quia bene se luitur,eorpus Christi, sue Christus in Eucharistis, non potest pati: ergo neque asere: sonsequentia patet, quia omne agens in agendo repatitur. quo sequitur, v si posset agere, & pati, sed consequens est taliam ut probatum est superius, qu iam non est in loco occupati uerigitur,& illud ex quo sequitur. Secundo arguitur: Christus in Luctatistia non potest ag ra in aliud corpus et igitur pars negativa vera, consequenti nota, sed anteeedens probatur, quoniam omne cor ut, seu omne agens ad hoc quod agat in aliud, requiritur, insit sibi debite appiiiximatum, Ee sit localiter in loeo. Sed sic est, cubd corpus Chri ii non est in loeo, di per consequens nullidebat uapproximatum ergo non potest agerem aliud. i'ro solutio te huius quisionis ponitur a dociore talix di- usii tui'. sicut. homo est compositus ex anania. & corpore, ita quod habet duplices porentias, quae a m enim sunt po- Hama haset tintiae, quae conveniunt ipsi antinae, & sunt mere spiritua . sales, iic videlicet, quod secius o quocunque corpore , intel- 1-Mat. lecim sibi conueniret, ut sunt iliae intellectias, ta volunta . Aliae sum potenti x corpotales, di i si non sunt ipsa anima, sed dicunt aliquid compolitum ex quadam parte corporcs, ta ipsa anima, ut tot eluta visiva,& a uiua. Ex quo tequi tui corollarium, secundum Gregorium, quod operati Oves Tisinarum potentiarum reperiuntur immediate in Gimposito ἀπ- . ex materia, di torma. Et huius opinionis est Gregorius con-itia omnes alios nominales . Sed istae potentiae corporalessant duplices , quaedam sunt, quae comaeniunt tota composito, inquantum animatum , ut est potentia vilitia, & auditata uar Atiae iunt, quae conueniunt magit ratione corporis, quam ratione animae ipsi toti, ut ibi te possumus dic dea potenti organica . Et si quaeras, Quare istae potentiae Omnes conuemunt ipsi homini: Respondetur. quod ratio est animatu homo, quia si excprpore. Saninia. Hoe nota toponuntu duae conclusiones. Prima, Christus ut existensi
in Lueharistia , non potest uti aliqua potentia corporea. uxciuique stilla, hoc est, siue si primo , siue se eundo mo . do. Probatur ista conclusio per talem maximam.Omnis potentia activa corporalis, ad hoc quod apatre miriliti eri do patium sibi approximatum localiter, di requiritur, quodi 'tam agens,quam patiens situ in loco localiter. Sed se est, . quod nulla poteutia corporalis ipsius brast in Lucharistia i . habet aliquod passumsia approximatum loealiter,quia i .: re sa non ea localiter in loco: ergo eorpus Christi non potest ut aliqua potentia corporali . Maior patet tertio physi . eorum per Aristotelem. Minor est fidei. & eonsequentia est nota: igitur concluso prima vera. Nota extxa textum, quod agens naturale duobus modis agit. Uno modo in il lud, quod est sibi approximatum. Alio modo in illud,quod est sibi remotum, quando agit in propinquum,clarum est, . . quod agit immediate in approximatum naturaliter, sed qnagit in remotum, tune agit per sibi approximatum mediate: . quoniam agetis nunquam haberet actionem in remotum: nprius agat in propinquum. Et hoc si illud propinquum sit iurisceutiuum abionis.
secunda conclusio. Christus in Lueharistia existens potest vii potentia spirituali , aut potentia intellectiva, se in uolitiua . Illa c'nclutio probatur per oppositum alterius quoniam agens spiti uale ad si , quod agat . non requiriritur, quod se iii loco localiter et igitur corpus christi iii Eucharistia , dato quod non sit localiter in loco nihil mi- .nus potest agere per potentiam spiritualem, . Livinde declarando magis is ani conclutionem. ponit talem propositionem . Christus in Eucharinia poteti habere dupli e
ch Utar Iaactionem spiritualem , quaedam est, quae est pars spiritu ilis tam ex parte agentis, quati ex parte termini producti t. aliam potest habere,quae. est spiritualis ex parte agentis, sed ex part Germini est corporalis. Unde illa aestio est Gi-.
ritualis ex rete utrius alie , quando aemi est spirituale, 'M N effectus spiritualis , ut quaudo intelle ius producit in- . teuectionem. Sed notum ea , quod intellectus est agens Virituale, &intellectio est spiritualis . scitu ne est oipiritualis ex parte agentis, & corporali , ex parIe te mini, ciuando agens est spirituale , di effectus productus
est quid corporale , ut si Angelus moueat lapidem . ibi P '
erit actio spiritualis ex parte agentis, & eorporalis ex par- te termini: quoniam agens est spirituale, puta Angelus,&eilectus productus est quid corporale , puta lapis motu , ..i uel motio lapidis. Milao ad propositum , doctor uuli ex sua propositione duas habere cones usones , quarum prima est talis Christu in Eucharistia existens : potest hab re actionem spiritualem, tam ex parte agentis, quam ex parte termini, patet, quia si ibi loquatur uni Angelo, tum Christus causabit unam notitiam in intellectu Angeli, Mille effectus , siue illa actio , est spiritu is ex parto utriusque. Pro cuius declaratione est notandum, quod unus Angelux
272쪽
alteri Et si quaeras, quomodo hoe potest seri: Respondeo
talem propostionem Onitiem notitiam quam potest aliquis intellinus producere in seipso, mediantibus au quibus cau-ss,eandem notitiam, uel sibalimilem, potest producere Angelus in alio Angelo,vel unius intellectus in alio intellectu mediantiba cautis elidem,&hoc sitit debita distantia declaro per eremptum, quoniam intellectus meus cum sorte, producit notitiam de Sorte, tune dico, quod unu Angelus eum Sorte potest producere in alio Angelo, notitiam de ipso
Forte Similitet intellectus, idest Angelus habet speciem intellipi bilem Ioannis . tune dico, quod illa species intelligibilis eu ipso Angelo put Nucere in intellectu alteri ut Angeli notitia ipsius Ioinis, &iste alius eisde causis, psit diducere notitia Ioanms in intellecta Gabrielis , di Gabrielo etiade eaulis. i. seipsis, ta specie intelligibili, potest producite notitia Ioan is in intellectu Michaelis. Ex quib patet quomodo loquuntur Angeli. Nam clarum est, quod unus Angelus habet notitiam alterius. Ideo dico, quod eum eisdem caulis, cum quibus producit notitiam in seipso, potest pro- dueere illam in alio.&hoe est loqui mentaliter , de similitermeatur de animalibus. Ex quibus sequitur, quod in istis i euricinibus, loquens se habet mereatatue, di ille eum quo loquitur mere palsue. Ex quibus omnibus patet nostra primaeoncluso,quod Chri ilus in Eucharistia, potest agere actione spiri uali ex parte utriusque,quia potest loqui, seu illuminare unum Angelum.
Secunda cone usio: Christus in Eucharistia potest habere aliquam actionem ex parte principii spiritualem &ex parte termini corporalem, patet,quia anima Clitisti, siue cor
pus Clitisti in Eucharistia, poteri mouere totam hostiam simul. 8e non partem post partem, & talis actio, seu motio, erit spirataialis ex parte principii, idest ex parte illius animae,& corporalis ex parte termina qui est motus eorporis.
Et si dicax nego, quod anima possit mouere hosum simu, patet sici Angelus habet potentiam mortuam non organiem, idest habet potentiam qua potest mouere totum timui. Unde Angelus est tam mirabilis naturae in mouendo, qu5d potest mouere aliquod graue simul totum, et uelocisti me. quoniam de Arielis clarum est quod non habet potentiam
motium organi eam, tunc subintero, ergo ipsa animalia. t etiam potentiam motivam, sicut Angelus, eoqu5d est
smilis Angelo: ergo habet similem potentiam illi, scilitet in mouendo aliquid simul,& non organice, idest n6 partem post partem &per consequens habeo, quod potest mouere hostiam simul. Deinde doctor afuit contra se, Ic suam re liuionem, seSi ista probatio eilae bona, sequeretur,quod anima haberet duplicem potentiam motivam , scilicet organicam , te non organicam, de hoc est superfluum ponere in ipsa animarergo: minor pate quia si ponantur illae duae potentiae, erunt eiusdem rationis, de per consequens una superfluet . eum do patet eadem minor,quia anima pro isto statu, non potest mouere aliquid per potentiam non organicam, ergo frustra ponitur talis potentia in Christo.
Pro solutione istius est notandum, quod duplex est potentia in ipsa anim quaedam est potentia organica, quaedam est motiva non organic Unde potentia motiva organica, est quae non mouet aliquod totum simul, sed partem post parte. Et isto modo anima pro statu isto mouet corpus organice, quia partem, post partem. Sed potentia motiva non organica, euilla, quae potest mouere aliquod totum simul, di non unam partem mediante alia, ut dicetur insta in materia de dotibus,quia anima beata poterit mouere totum suum eorpus. M adieci,quod licut es, Angelo non negatur potentia motiva non omanica, ita non debet nuati ab anima,
quod probatur a iactore, quia non debet negari, quod est
persectioi,.s in ea, nisi manifeste appareat contrarium. Dieente Aristotele secundo degeneratio quia anima magnificanda est tantum quantum poteu,sed sic est quod non manifestὰ apparet, quod anima habeat potentiam mortuam, ergo non debet nisari ab ea. Modo ad argumentum nego, quod tales potentiae sint hiusdem rationis: immo sunt alterius, &alterius rationis.Cuius ratio est, quia anima per potentiam motivam organicam non potest mouere eorpus, nisi per partem post partem, S ista putentia Quirtus propriissima dita potentia motiua non or anica potest mouere totum eo pus sint ut: ergo sunt alterius, di alterius rationis,quoniam ex diuersis proprietatibus rerum cognoscitur diuersitas rati
au. Ad quatitur. utrum hoc si uerum,uidelicet, quod po
imita disserunt specie, te sunt alterius. Se alterius tonit: Re-Vondetur, de mente Scoti in materia de dotibus,quod prae , DL qiι dicte potentiae non differunt specie , nec sunt alterius, & ἐι moalterius rationis, immo ipsa anima , sine quacunque distinctione,dicitur potentia motiua Organica, & potentia mo- - σMertiva non organica. Unde se est imaginandum, uidelicet , et, s mca wipsi animae de per se conuenit, quod ipsa sit volentia mo- -- ar. tiua non organica.Nam hoc sic declaratur, ipsa anima, quan b. v I mtum eli ex natura sua, habet quod posse mouere totum a te riac assimul & ideo de se habet mouere non organicia Sed
de per accidens est,quisd moueat corpus organice. Cuius ratio est, quia omnes partes corporis non sunt aequaliter
disposita ad motum : immo una pars est magis si polita, quam alia. Et ideo pro statu isto, propter indispositionem
praedictam partium mouet organice, immediate mota una
parte mouet aliam partem. Et quia post diem iudicii , corpus erit opta me dispositum admotum, ideo tune anima poterit mouere ipsum totum simul. Et si quaeras, an ista potentia sit
corporalis, uel si,iritualisa e pondet quod illa potentia motiua, uel non o antea , est spiritualis, quia ipsa anima, sed propter diuersos respectus uocatur si uel sic, idest organio. uel non organica,& propterea non opponitur ex parte corporis neque ex quadam realitate animae, &cum probatur minor, quod uita superflueret: Respondet Motus pone
do halem p opositionem, quoniam clarum est, quod post diem iudieii homo habet Densum gustus,& alios sensus, Sciam eii non erit neeesse, quod pri dicti senset habeant tune suas operationes,quia non erit ibi cibus, neque potus, sed honuntur ibi propter perfecti ovem, de decorem illius in quo sunt . puta hominis, ita quod hoc posito, licet potentia motiva non organica non nabeat actum suum in isto statu, quia non est nobis naturalis, tamen propter hoc non sequitur, qu id ponatur si ista immo ponitur ad decorem ipsiuxanimae,& habebit actum situm pro alio statu, qui ea sibi naturalis. Modo ad harmam argumenti respondetur nefando minorem, & cum probatur primo, & secundo modis. pa- olet quid sit dicendum . Relinquitur ergo, quod amma Chri si in Eucharistia, habet illam potentiam motivam non organicam, non sobam quo ad liabitum, sed etiam quo adactum, di per eonsequens potest habere actum potentiae tisi organicae mouendo totum corpus smul. Et si quaeras utruChristus inim uita mortali usus suerit aliquando praedicta
potentia motiva non organica, mouendo te totum simul:
hespondet doctor, quisd forte bis, secundum , qudd habe
tur in sacra scriptura, primo quando elapsus sit. t de mani-biit Iudiorum uolentium ipsum praecipitare de monte. S eundo quando elapsus suit de metate parentum, di in tem plo suit inuentu ι disputando cum Iudaeis. Ex quibus omnibus habemus , quod anima Christi existent in Euchari sua, potest mouere aliud corpus non organicὰ, puta tace dotem, uel hostiani. Et si quaeras, utrum anima Christi possit mouere corpus Christi in Eucharistia se: Respondetur,quod non, quoniam dictum est, quod nulla nitius errata potest mouere corpus Christi ibi existent . in tali modo
essendi, sub quo a solo Deo potest moueri, sed anima Chrisi est ereatura igitur . Contra non poterit mouere hostiam: ergo neque aliud corpus, nego coli sequentiam, di ratio est, 'quia ad noc quod moueat aliud corpus per potentiam motivam non organicam, non oportet, quod moueat se, ne
que corpus suum. Vnde sicut Angelus potest mouere ali- 'quem,non mouendo se, ita dicitur de auima Christi, & de 'quacunque alia anima.
Ad argumenta principalia quibus primo arguebatur: uolendo probare, quod eliristus in Eucharistin existens cst transmutare aliquid aliud a se , di hoc alia traiit mutatione , quam loci , quia de locali transmutatione con-eessimus
Arguitur primo se , Christus in Eucharistia potest
transmutate aliud a se: igitur pars astirmatiua uera, consequentia est nota. Sed antecedens patet, secundum Aristot s. Metaphrsici potentia activa est principium trania mutandi aliud inquantum aliud , sed se est, quod Chri-
sui in Eucharistia existent habet potentiam activam: ergo ut sie habet et incipi uin transintitandi, &per con sequens potest transmutare aliquid aliud a se, cons uentia secunda patet cum maiori, sed minor probatur, uidelicet, et Christus ut in eucharistia habeat potξtiam activam, circa omnem salmam absolutam,Christus ut in eucharistia, liabet om
273쪽
vir. ν to: espondetur ad hoc prius ad materiam per aliquas propo. Π titiones. Prima: illa diis nitio Atilio telis est intelligenda si videlicet,quod potentia activa eii principium travimutandi, die. quantum est de se, nisi aliunde impediatur. Secunda propositio . Licet Christui in Lucii aristia habeat omne acci cni absolutum, seu ouine formam absoluta,
quam habet i ob modo naturali, S per eonsequens potentiam
acti uani, nisi Mutinus non potest agere, ut i in exastens. Tertia propositio.Ratio quare C ristus in Eucharistia noagere in aliud, es quia non est sub debito modo agendi. ideo habet tria impedimetita. Primum,quia non est in loco localiter.Se iidum,qui non est debite appro limatum passo. Tettium ex parte medii potest pcbuenire. Modo ad sormam nego antecedens,& cum probatur, concedo maiorem in sensu dato in pthna Ipoli: ione, re cum dicitur in minori,Chri. stus habet potentiam, A e concedo, te uti consequemiam, quia licet habeat potentiam, tamen impcitur aliunde. i tra. tu non solui, argumen: uni. quia dicitur in praedicta dissinitione, quisa potentia activa est principium transmutau-d i aliud Scc. Modo si lit principium noe in Christo, potest triasmutare, hoe patet per tignificationem illius gerundii tra sui itandi igitur.Resi nJetur, Usiponderetur illud gerun-dium. notatur talis respectu , qui habetur 1 doctore subtili in primo, di in quodlibet inuidelicet, quandocunque ponitur gerundium cum termino siemsitante potentiam, semper ibi denotantur duo. Primo, et illud cui conuenit, uel attribuitur, habeat potentiam Secundo, quod illa potetia possit exire in actum, de per hoc Gluitur talis quaestio utrum ista sit concedenda, fili ut in diuinis habet potentiam generaticli: Res n- detur, et illa est salia, de ratio est, quia connotat per ly generandi,* dicatur,t filius Dei habeat potetiam illam, qua potest exire in actum,quod tamen est salsum.sed ista est uera: Dilius Dei habet potentiam senerativam. quia in ista denotatur per lygeneratiuam, Phlius habeat illam rem , quae est potentia generativa, siue prines pium sis aegoneratium Ethoe
est uerum,qui filius habet intellectum, di memoriam si daquae sunt potentia, siue principium generationis, Sed in ista: lilius habet potentiam generandi,duo denotan ur. Primo, lfi liui habeat potῆtiam generatiuam, Secundo, i posset gen rate, quod est salsum.licet filius habeat eandem potentiam generativam, quam habet paterinon tamen per illam potest g nerare.Cuius ratio est, quia ipse ut existens in patre, habet terminum sis adaequatum.& etiam, quia tune essent infinitae potetiae in diuinis. ut pulchre dedueit seotus in tertia quaestione quodlibetoriam.Modo ad propositum, quando dieitur P potentia activa est principium transmutandi,& u talix est in Christo,quia duo dicuntur ibi. Primo, quia habet potentiae: hoe uerum est.Secundo, τ possit exire in actum per illam existens,& hoc est sal m.quia licet Christus habeat potestatem transmutandi.quantum est de servon tamen potest exire in actum propter impedimenta de Secundo arguitur sie.Christus in eueharistia potest mutari ergo potest transmutare aliud a se, eonsequentia est nota. Acitecedes probatur per Aristotilem. r. le generatione, quia tio movi uens uita mortali, semper nutritur, sed sic est, P corpus Christi in euchalistia uixisset vita mortali, da Christus erat
mortalis, igitur semper nutriebatur,& per consequens nutrimentum conuertebatur insubstantiam eius. Pro solutione nos. tandum caedico ad maiorem,distinguendo, i corpus Christi nutriatur in Eucharistia,qui aluei intelligit primo. te se negatur maior, uel si inteli gatur secundo,siue concomitanter, de se conceditur maior. Et tunc negatur consequentia, quia nosequitur, Christus in Eucharistia agit, seu transmutat, quia mutatio proprie dicta, non est nisi ad generatione partis su stantiae nutritiuae, quae nutritio fit alibi, quam in Eucharistia,ec per consequens agit ibi, de non lite. Tertio arguit se. Corpus Christi ut in Eucharistia potest
habere actiones corporales, igitur pars as irmativa uet con .se luentia est nota inodes probatur, te uolo,u simul in illo tempore,in quo Christus vivebat uita mortali,t sic sic, homo uiuens uita mortali, semper indiget respiratione, te inspiratione aeris.Sed sic est quod Christus in Lucharistia, uiuit uita mortalia ergo hic continuὰ respirat, te inspirat aetem. Sed te spirare, te inspirare, sunt actiones, igituriconsequentia est nota, Sc minor patet per suppostumanaior patet in libro de te . spiraticne, ubi dicitur ui 1uffocatio. sue in aere, siue in aqua, semper fit propter deseruim re irationis. igitur homo, dum, s. l. tuν 3. uiuit, indiget respiratione: Respondetur ad hoc argumentia,
nefando intectu hic cum probatur, admitto suppositum.
Zc nego cosequentiam, de ratio est, quia licet ista maxima sit
uera de nobis cre ituris, tamen no sie est de Christo:inquanta Christus in Eucharistia,non inspirat aerem, neque rispirat. Et ratio huius est.quia oporteret tune ponere aerem in Eucharistia simul cum eorpore Christi, quod est absurduni Et si
dicas: contra. ergo eorpus Gitisti moreret ut in Lueharista N per consequens habeo intentum. patet:quia tunc non habebit pulmonem rcitigeratum, sicut sub modo naturali: Resi det ut secundum dotarem, negati loconsequentiam. ec cum probatur dicit doctor, ae si pulmo ipsἰus eoi potis Chtiston- uigidetur in eoelo, etiam in Eucharistia erit in frigidatum: ii cet non refrigerabitur ibi .Et ratio huius est, ouia eadem iri z ditas,quae causatur in pulmone in coelo, cautatur etia in pii mone in Eucharistis concomitanter, licet non m .
tro arguitur si Volendo protare,u, Christus existens in Lucharistia possit mouere corpus suum, ibi existens. Christus in Eucharistia habet eandem potentiam motivam, qua habet in ecoelo, de nullo modo impeditur, igitur si in coelo potest movete corpus suum, ita, de in Eucharistia Pro solutione huius quaeritur utrum Christut in Euchar stia potest mouere aliud corpus Respondetur per dillinctionε quia aut per potentiam o ganicam, te sic dico, T non.aut herpotentiam motivam non organicam, dc se dico, i se,ut deductum est in mecedentibus. Et ratio primi est, quia ad hoc, et potentia motiva olgaui ea habeat suum actum, requiritur ordo partium ad partes loci, seu esse loca iter in loco.Et quia Christus non habet illum ordinem in Eueharistia, ideo no potest uti illa potentia organi ea motiva. Et si dicas rigitur habeo
propositum, V Christo potest mouere corpus suum potetia
non organica: nego consequentiam, de ratio est, quia licet eo cedam, P Chrissus possit mouere aliud corpus potentia ni t tua non organie non propterea concedam. Spol si mou re corpus suum. Et ratio est quia corpus Chri sit,ut tu Lucti ristia non subest alienae potetiae motiuae nisi diuinae, di immediate.ideo potentia mortua animae Christi uon organica, nopotest mouere eorpus Christi: tieet bene quodlibet aliussi Et
ite patet,quid sit diecndum ad sormam argumenti, negando antecedes de potentia non organica, quia licet habeat illam, tamen no potest exire, ut ibi,in auam:Ideo antecedens est in sum, cum dicit, de non impeditur.
Notandum est hie,l nominales per oppositum tabet hie,
quoad unum, quia Occhatenet, lanima Christi non possit mouere corpus Christi organice, i potetia motiva organica Sed oppositum est demente Scoti. undo leuet idem O cham ,τ anima Christi potest mouere corpus Critisti circuli riter sub hostia. Contra , arguitur G.Corpus Christi in Eucharistia semper est in eo um loco, ergo noli mouetur circulariter: Respondetur,u non habent pro inconuenienti, Faliquid sit in eodem ioco, de et moueatur cireuiariter semper quia licet esset idem locus sat maliter, tamen signiscatiue, Ee aequi ualenter, esset alius, de alius locus. Alii autem propter
istud argumentum, nolunt concedete ut moueatur ibi circulariter. Ideo non sunt creden. quia no sunt solidi in suis opinionibus. Et haec de quaestione ista.
ae E R t T v a octauo utrum aliquis intellectus ereatus, oraturaliter possit uidere corpus Christi in Eucharistia.
i.utrum aliquis intellectus creatus uirtute propria, possit intuitiuὰ aenoscere modum essendi corporis Cliristi,quem l ta G, imabet Christus in Eucharistia. Respondetur pro parte adimativa, dc arguitur primo sie. Anima Christi naturaliter eo; - n. a. his c
scit se es le ubicunque est,sed sie est, et anima Christi est iu Eucharistia:ergo gnotat se esse in Eucharistia, te per consequens aliquis intellectus ereatus cognoscit intuitiue uirtute propria existentiam eorporis Christi in Eucharistia. Secundo se. Existentia Chri isti in sacramento est cognostibilis ab
intellectu creato. igitur pars assirmativa uera conseqtientia est nota,antecedens patet, quia existentia alicuius, seu modus essendi, ii est excellentius cognoscibile, quam existensi uel quam ipse cuius habet existentiam Sed se est,r Christus naturali tec est cognoscibilis ab intellectu creato, ergo, 8c quicuque modus essendi, siue quecunque existentia eiusAdsequetia est nota cum minore, sed maior probatur; quia non potest aliquis modus proliortionabiliter siue in inlinitum exe dete illud, ius in modus.Tertio uc. 2eatus aliquis potest cognoscere beatitudinem alterius beati. igitur potest e suescete exuleariam corporis classii tu namento altaris. conse
274쪽
eon sequentis patet, illa beatitudo non est minus spu-
rituali q in existentia corporis Cliristi in Eucharistia, in spotest e noscere istam, diluam. Antecedem patet, quia su nus beatus potest cognoicere alium, Sc ulla anima aliam.ergo,& Matitudinem eius , quianvii magis excedit intellectu erus beatitudo alterius beati,st ipsa an inis alterius beati.
3 M 3 m. Pro deelaratione illius rationis quaeritur.Vtrum unus in
Nit avi testinus potest e uolcere beatitudinem alterius intellectus, 'st ι γ' ut angelus Gabriel &c. de uidetur, θ non,quia ille intellectus h uiden, beatitudinem alterius, posset se iacere beatu. Sed hoe i est inconuenietis .probatur,&b Ebatione suppono uitu principium in uia nostra,vi quodcunque cognoscit aliquam uotitiam,cognoscit obiectum illitas noritis. Exemplum, ut si co-Οnoscerem notitiam Petri, Per caudem notitiam cognouo Petrum, tunc ite i siquis intelletius possit cognoscere beatitudinem alterius. igitur per istam notitiam povet cognosce
λ te obiectu ni clius ciatitudinis, puta Deum, sed hoc uulere,
est esse beatum. igitur ii aliquis inteἰlerius uideret beatitudinem alterius, poterit i. Licere beatum. Pro solutione dico,s, Quando Quaeritur, utrum intellectus unus poterit cognoicere beatatucinem alterius intuitiue,distinguendum est quoniam beata tu duobus modis capitur. uno modo pro illa qualitate existente in i ellectu, de uoluntate, do isto modo duco .et unus intellectus potest cognoscere
beatitudinem alterius,quia potest coenos ete ista qualitate. . Alio modo capitur beatitudo pro eadem qualitate praedicta cum tendentia ad obi dictum beatificum hoc modo ea d bium, an possit ces noscere unus intelle s beatitudinem arutemus, quia videtur,l non , quom an cognoscens at tange
tia siue relatione illa,cognoscit termina, sed terni inus est ipse Delis, igitur s eo uitiae inco ueniens, qdsuit deductum. 1 delicet. quod talis pollet se sacere beatum. Sta respondei, per distinctionem, aut ille talis intellectus, pri us cognoscit obi ctum beatis eum aut non. si primum, dico, utroque modo unus intellectus potest cognoscere blatitudinem alterius. si secundum dico σlicet cognoscat beatitudinem primonio. do, non tamen secundo modo: Ex his sequatur eo tollarium. Nullus intellectus potest cognoscere intuitive beatitudine alterius intellectus, lub ratio aequa tendit in obiectum beatis
cum, nisi sit beatus. Ex quo sequitur, T angelus Gabiici non cognoscit intuitiue beatitudinem angeli Michaelis.
C D i cx xv R &e. In illa qone erunt duo articuli. In primo deducit doctor opinionem Sancti Thoniae , 5e Richaidi,ti solutiones narum rationum. la secundo respondet ad filiatilionem.& ad argumenta principalia. Pro expediistione primi, quando quaeritur, utrum intellectus creatus naturaliter possit uidere corpus Christi Ma Eucharistia. ResponD. det sanctus I homas per duas propositione , quarum prima TH. erit, intellectus uiatoris, non potest coguoscere naturaliter exiistentiam corporis Christi in Eucharisti Patet . quia talis existentia est obiectum fidei. i.nos habemus fident,l corpus Christi ea in Eucharistia, isi in intellectus vi toris noti potest intuitiue cognoscere istam existentiam ergo: consequentia tenet, quia intellectus creatus, ex naturkibus non haberet fidem. Meunda proposito est. Intellectus beatus, potest cognoscere in uerbo, bc cognoscit illam existentiam corporis Christi in Eucharistia protat quia fidei succedit mi .i. ea quae obscure,& qnigmatice eognoscimus per fidem, in patria cognos emux clare, scin praeientia. Sed nunc habemus fidem,si corpus Christi est in Eucharistia : igitur cognosconiis in patria
Ad argumenta pro opinione, doctor soluit rationes sincti saluti uisa Thomae quai um prima est in qua dicit,' uiator non pol est ma D. TM. cognoscere istam existentiam.quoniam iides dic Prosi, uti one uuaeritur. utrum sit necessarius habitus fidei ad cognosce M. Giussi- dum eomus Christi ibi es. in Eucharistia. Distinguo.aut nobis,quὀu non possumus cognoscere nis mediantibus phan-smatibus,& ut sic dico. π cst necessarius, ad hoc, et conceda- ad eumIcε mus istam propolitionem corpus Christi est in charistia, ἐ- aut Ust necessarius intellectui qui non et Phalasmatibus, m de sic nego, immo quatum est ex natura sua intellectus potest
immiram cognoscere totum ens, de omnia interiora eius. Vnde uult hael a rima , bere doctor, p intellectus ii oster ex natura sua, potes cogit sed -- scere omne etis finitum. tedilia existetia in unum ens finitu: --ra λ igitur potest cognosci ab intellccitis uiatoris quantum est demitis . seScd τ nos non possumus cognoscere illam , hoc ideo est,ria proslatu isto cognitio notii a dependet a sensibus. Lx dias patet ad pluriam rationem I homa, ae aut ecedens eu talsum,qu iat is existentiansi est obiectium fidei intelle svia ,
totis, quantum est ex parte ipsius imul lictu . . irro solutione secundae rationis sancti Thomae sue probationis in qua dicitat, τ s dei succedit clara uisio. Quaeritur Ae: ZMaaut ruista propositio sit uera fidei succedit clara uisio: Resbou fa ,isi ..det docior distinguendo, aut ν fidei succedit clara uisio,iluo ad obiectum principale, di sic est uerum ae fidei succedit ueritas, puta fidei quam habemut de obiecto, puta i Deus en iri nus,ec unus, de et pater enat illis, de s pater, de Κlius spiran spum sanctu,huic s dei succedit clara viso in patria, sicut nuccredimus pridi ita clare, de intuitiue uidebimus illic. Aut tu intelligis, et fidei succedit clara uisio quantum ad omnia alia, respisu quorum est fide , puta ae Christus est in Eucha milia, z fuit incarnatus dic. Et sic No declaro hoc exemplo Vnde ego firmiter credo, in baptiuino datur gratia, de similiter in confirmatione.Similiter ego habeo fidem de existentia corporis Christi in Euchari uia, te de incarnatione uerbuti de die iudicii, desie de alijs creditis. Sed non tamen oportet, et ego beatu videam postea in uerbo quando datur graditia in baptismo, sue quado datur in confirmatione, neque oportet i ego clare videam incarnationem, neque pastione; neque exili nitam corporis Christi in sacramento, ad hoc, lcm beatu ,quia neque est necet alium uidere praedicta in se, neque in uerbo,ad hoc, T aliquis se beatus. Ex dictis apparet ad tormam secun rationis Thomae negando antecedens, de intellectum ipsius tenet, uide omnibus creditis. Ideo male .probat sua duas propositione : licet imi veret. Aliter dicitur, Adducit doctor opinioneni Richardi. Proculus intellectione supponitur, rantiqui. suerunt. Muplex lumen s. naturale, de lumen gloris.Vnde lumen naturale non est liud,qu/mip mri. . a
se intellectus,qui potest cognoscere obiectum sibi propoitionatum.Sed lumen floriae, sue supernaturale, siue eleuatum secundum sanctum Thoma, est quaedam qualitas informans intellectum per quam intellectus eleuat ut ad cognoscend
ali quod obiecium quod est in proportionatum, sicut Deum Ita τ dicunt, et intellectus nolier no poteli cognoscere Deu, nisi eleuetur lumine supernaturali. Hoc supposito, ponitdo minus Richardus suam opinion zm,quae st/t in duabus prodo . ,
si ionibus. Prima est, intellectus uiatoris non potest cognoscere exissentiam eorporis Christi an sacramento: probat, qui lumen viatoris non se extendit ad cog lcendum illam exi
Secunda propositio. Intellectus beatus potest eognoscere.& cognoscit illam existentiam in uerbo, de in proprio genere de in hae ultima pallicula discordat a Thoma probat: quoniam licet iste modus exastendi corpor x Christi in Eucharisia excedat intellectum beati . tamen intellectus beati potest eleuari per lumen gloriae ad cognoscendum illum modum essendian genere proprio. Vnde pro huius de laratione est no- ρυι ea
raudum et duplex est notitiam beatis. Vna est in uerbo. - - iis mcunda est in proprio genere. Vnde notitia in uerbo, est no- Mai . titia , quae immediare terminatur ad uerbum . Ita quod M'bo σμbeatus videns Petrum , uel loannem in uerbo , illa uo- genere γν titia immediate terminatur ad uerbum, de mediate, siue ναο, rq dsecundario ad Petrum, uel Ioannem. Sed notitia in genere proprio, est notitia alicuius rii, q immediate terminatur ad
illa te, deno ad aliud. vult ergo habere Ricbardus,u bea: us pol habete vitam notitiam, quae immediate terminetur ad existentiam corporis Christi in sacramento, de hoc intulit uam, si tamen intellectus talis beati eleuetur per lumen super
Docior ex praedictas de primo articulo accedit ad secun id,
in quo ponit suam opinionem:declarat primo tret terminos. 'Quorum primus ea intellectus.Secundus est nauiraliter.Tertius videre. P o declaratione primi notandum est, nicil Dών dius est duplex. quidam est omnino separatus a materia. am. mo imantum separatus, τ Deus no potest facere. , informet
materi .vtestini essectus angelicus. Alius est intellectus crea- . tus,qui est coniunctus .materiae, vel saltem potest comungi . .a- .periti formationem, ec iste est multiplex. quidam est animae
separat , alius est qui coniungit it corpori gloriose, de quibus ponitur talis propositio. Isti duo intellectus sunt similes angesis Dei in intelligendi .i. ex natura sua possunt cognosce πει de intelle quicquid angeli pollunt cognoscere, licet non ita periectri I. Alius est intelle aux coniunctus corpori mortali, quod agςra I , inineta μuat animam, sicut est intellectus nouer, de quo ponatur tali proposito. Intellectus coniunctus corpori corruptibili, dem ι-t---, det a sentibus in intelligendo. - πιι 'secudus inunus est lynaturaliter.Pro cuius declarati um.
275쪽
sau arti. Uecimaeo Septima. l 29
me duas propositiones .Prima est.Intelle ux noster dies
Naturali- tur intelligere naturaliter, eo u) ex natura tua intelligit, quoniam clarum intelle, is noster nunquam intelligeret lai . piden nisi lapis concurrat in se, vel in sua specieci unda 'ropositio:In proposito capitur intelligere naturaliter. vii dein est τ intelligere,concurrentibus omnibus causis naturalibus naturaliter manentibus, di causantibus, ut nunc intelligen albedinem Dicor notanter intelligere natiaraliter, quaa illa notitia causaturaeausis naturaliter concurrentibus, puta ab intellectu meo,&abalbe sine. Ex quo sequatur corollariu, quod beatus intelliso in unon intelligit ipsum naturaliter, quia Deus non naturalitercausat notitiam mante lectu beata, immo mere libete, di cotingenter.
Tertius terminus declarandus est, ly videre.Pro quo est notandum, ut in rheologia,& in philosophia,quado videre at νε ωσιν Mi tribuitur intellectui, idem est, T cognoscere intuitiue, quin aliquis intellectus videns Deum, coenoscit ipsum intuitive. in Phi unde duplex est notitia, quaedam eii intuit tua, quaedam vero est abhractiva. Vnde notitia intuitiua eli rei praeientis, Thouo ut praesens est. 1Yo euius declaratione est notandu, ut res dicitur praesens, ut praesens est , quando ipsa intelligitur praesens intellectui, quod susticit ad causuidum sitam notitiam. Et ideo da fit nitur sic.Notitiam intuitiua,est uotitia rei praesentis, quae sustieienter causat de facto sitam notitiam, . et est iussitata ad caasandum nam notitiam.Ex quo sequitur, ς' omnis notitia,dimia in v intuitiua, quae immediate causaturo obiecto, de intellectu.Sed notitia abstractiu est notitia rei absentis, secunda. quod relucet in aliqua similitudine. i. notitia rei,quae no causatur ab ipsa re immediate, sed causatur a similitudine, & ψεν ipsius rei immediate, ut intellectus meux habet speciem intelligibilem de Sorte,tunc illa species Sortis ipse absente,eausat notitiam in intellectu meo de ipsa sorte, & ista notitia se causata a specie intelligibili ipsius sortis repraesentat immediate ipsiim Sortem, licet Gl potius aliter sentiat. Dicit enim Gregorius,T notitia abstractiva quaecunque sit illa euastu intuititia alterius,&alterius obiecti, declaro. Uuli enim g- lia re,u, si ego habeam notitiam abstractivam Sortis perspede intelligibilem eiu , talis notitia duo reprεsentat. Primo MM H illam sputem intelligibilem, di hoc intuitive. Secundo idio m sortem. Sed doctor subtilis dieitcontrarius, videlicet, Unotitia abstractiva, non repr sentat speciem intelligibilia, sed solum repraesentat rem cuius est immediate. Notandum est, vi inter istas duas notitias, solet assignati duplex,aut triplex disserentia. Prima est, i quilibet notitia Q. Ar intuitiua est periectior ipse notitia abstractiva,& hoe propter elaritatem notitiae. ecunda est, ux notitia intuitiua immedia iis Desilia te causatur ab obiecto, per rationes motivas. Sed notitia abstractiua non, sed a specie ipsus obiecti. Ex quo sequitur c
os notitiae, abstractiva s& intuiti uaconueniunt in hoc,T repr sentent obiectum, tamen diuersit in hoe,quia non immediate causantur. sed una immediate, de
alia mediate.Tertiadi fieretia est,quia notitia in tu uiua causat iudicium de propositionibus contingentibus, alia ueronomui capio istam propositionem,Sortes Currat. lodo dicos, dato et nabeam notitiam intuitium de Sorte Nabsit actiuam curius eius:Istae tame notitiae de Sorte, di decursu eius. non sunt iasscientes ad causandum iudicium, v Sortes &c. Noe notato, si quaeratur, utru corpus Christi in sacramento
pauit cognosci a me notitia abstractiva: Respondetur quod se quia de hoc nulla est diis euitas, quod sic probatur, quoniam impossibile est cognoscere aliquod complexum , nisi cos noscantur extrema illius complexi.Sed sic est,quod com cimus istam propositionem,& habemus fidem ce ista, vide. licet eorpus Christi est in saeramento Sed quomodo est possibile, 'uod habeamus notitiam abstractivam de Christola Luchatini sue,quod cognoscamus illam abstractive, eum no habuerimus notat iam intuitium ae ipso quoniam communiter dicitur, quod notitia abstractiva prasipponit notitiam intuitium:Respondet doctor , quod uatus Augustinus do cet nos inli. 8.de Tri. c. di saluomodo poterimus cognoscere Christum abstramite. Vnde dicimus, quod nos cognoscimus Christum in quibusdam intellectibus communibus, sue conceptibus, acceptas a si laribus, oui conceptui communes attribuuntur ipsi Christo.Hoc declaro per exemplum, ego cognosco abstractive Chri lium esse passum, quia habeo notitiam hominis intuitivam, di quia habeo notitiam intuitiua ulterius de passione,siue flagellatione alicuius, tune ex istis,
ego sermo milueo eptum,quod Christus scit homo passus
incruee. Unde secundum doctorem in primo, intellectus ex vi specierum intelligibilium,eli sit viciens ad demonstrandu, siue considerandum aliquod complexum,quod nunquam e
gnouit. Et talis conceptus vocatur a Gregorio in primo, conceptus holus. Dcclato. ut intellectus meus cognoicit monte, di cognoscit aurum. tune ex illis duobus conceptibus, sue noti rijs toteli intellectus meos formare unum conceptum,quo cognoscat montem aureum .quem nuquam vidit. Et isto modo habemus conceptum iRomae, Partitoria,& cet te rorun , quaerit aquam vidimu . ut patet practicanti. Ex quo sequitur, Ucum dicitur communiter P notitia abstractiva praesuppo iiii notitiam intuitiuam,potet: dupliciter gloriari. Primo lic, Puerum eli de intuitiua Oi: is est abstactiva, vel sibi sutilis.secundo se quod verum elide notitia absti activa discrete .sngulariter representante rem, & non de illa quae repreti en
tat in cominum . de in eo nitit o. Ex quo su luitur,quod licet nia, ni, tui - ,
vidimus Virilium pati, tamen per sibi similem habemus notitiam abstractivam eius passionis, & sic de caeteris. Contra. Si praedictus modux cor noscendi Christum est: t bonux, i eque . si retur, quod erraremus in fide, sed hoc est incoitu emen x : igitur. quod sequatur,patet, quia non lor maremus uobis, quod habcbat anillam iaciem, re erat paritu , & sic de caeter s. gi tur:Respondet doctor, quod nihil interest fidei nostrae an er raremus in illis conditionibus lingulaributi vel in aliquibus, quoniam fides nostra solum respicit aliquem hominem tingu strarem,cuius notitia potuit nobis causati ex uotitia alterius o cM H..hominis, ut puta ad fide nostram spectat credere quis d Chri- ad si n sius suit crueitixus,& mortuus, quod erat Deus, & sic de caeteris, S: ita similiter, sicut praedicta de Christo pollunt a nobis cognosci r limitia, ita quod existetitia corporix Christa in
sacramento potest a nobis cognosci ex alio modo citendi, . puta ex cognitione existentiae alicuius in continente, seu signato. v Tun rationibus terminorum posti ,3ce.ID inde ponit doctor sitam opinionem in tribus conclutiori. - ,
in quibus stat solutio totius quaestionis. inarum prima esthac, intellectu ν noster, pro statu isto pro quo est coniunctus 'corpori mortali, non potest cognoscere, sue videre naturali ter eorpus Christi exilien 1 in Eucharistia, ut ibi est existens. 'Probatur, quia intellectus noster prex statu isto, in intelligen do dependet a sensibus rergo eodem modo intelligit quo se
tibi .ia sunt sibi praesentia:Sed lie est, quod aceidentia sub quibus est corpus Christi, eodemo se habet post consecrationEadsensum nostru sicut antς N antriintellectus ito iter non in- 'Ite i. igebat, sue no cognoscebat labillis accidentibus esse corru, Christi, quia tunc omnino non erat:ergo nec posti consequentia parce, quia tensas noster non potest cogno inere corpus Christi in Lucharistia, sed tamen cognoscit accidentia, quae uniformiter ita se habent post consecratiouem, sicut a:
Secunda conclusio. Omnis intellcctus non alligatus sentibus, siue animae separatae, siue angeli siue hominis beati, phtest viaere natura iter corpus risti, ut est in Eucharaitia. Πεc concluso probatur, de procius probatione, sumitur maxima Aristoteli .. lethaphysices,quod i eutres se habent
ad emitatem, ita ad intelligibilitatem. quae maxima scini et saligit urit . quanto res est periectior in emitate sua, tanto est intelligibilior. Sed sic est,qubd substantia est prima , Nperser iis i. . nactior omnis mcdo essendi,cum talis i.modus ellendi sit acci-dcns, sed intellectus separatus a materia prius intelli sit sib- stantiam, di persectius, quam modum essendi ipsius hibstantiae, & ter consequens prius cognoscitur corpus in Lucharistia, quam modus essendi eius. vel talis modus essendi non impedit, qui aut deductum est prius , intelligit talis intellectus
prius &perfecta us perlectiora, quam imperfectiora, quoniam unus angelu priu3, 5. persectius intelligit unum angelum, st muscam. Et Dreuiter aisuit doctor se, probando eandem conclusionem. Modus accidentalis alicuius obiecti non impedit de per se cognitionem illius obiecti:sed se est, villa f- sentialitas qua corpu1 Christi est praesens accidentibus, est tibi accidentalis,ergo non impedit cognitione corporis Christi, vel quin corpus Christi cognoscatur. Deinde doctor remo .uet instantiam,qua quis diceret, u rationes Scoti probantes istam conclusionem secundam , sine concludunt, P corpus Christi, possit cognosci ab intellectu separato, sed non intuit lue. Cuius ratio est, quia existentia corpori 1 Christi, est supernaturalis , di per consequens improportionabilis r
Contra hanc arguit do ctur, primo probaasto, et ista evas
276쪽
nihil valet, immo,u, possit uidera intuitiue a tali intellectu, di hoc probat duabiis rationibus .secundo argui t, p ratio quaas lignat nihil valet puta illa quae dicit, ut illa existentia est supernaturalis .i rimo lic.Omnis virtus potens cognoscere obiectum dum est pixsens intuitiue, potest cognoscere ius absentiam, dum est abs eiis.sed lic est, u intel ectus separatus potest cognoscere Pixi cntiam panis, quando est praesens intuitiue igitur poteli cognoscere eius absentiam, quando est absens, di hoc intuitive. Et ultra, potest cognoscere absentia panis, dum est abiens intuitiue, ergo potest cognoscere preteientia
corporis Christi in sacramento intuitiue, coni equentia ista ultima probatu quia qua ratione videt unum,& aliud, quoniam corpus illud in se est obiectum proportionatum intellectui tali intuitiue, di ultimum inlians non esse panis sub illis occident ibus,est ptimum instans es e corporis Christi, igitur: Sed consequentia primi argumenti est nota, cum maiora. Mι.nor patet, quia praetentia panis ante consecrationem. non est obiectum supernaturale, de etiam, quia intellectus dependet
a sensu in intelligendo, ideo potes cognoscere praesentiam panis absque hoc, tr accidentia sint sibi praesentia, licui. di nobis.Sed maior est maxima Aristotelis.2 de anima, ubi ait, Uper visum, non tantum luccm cognoscimus, sed di tenebras, 1. absentiam lucis, seu luminis igitur euaso nulla. Quaeritur. Utrum illa maxima Aristotelis sit vera, videlicet T per visum, non tantum cognolcimus lucem: sed de eius absentiam, siue tenebras siue priuationem lucis. quod ide est dicere, ut cognoscens habitum, cognoscit eius priuationem, de videtur u non, quia tunc sequeretur,u nos possunt uxco suoscere absentiam panis sub hostia intuitiue post consecrationem eo quia videmus ante coniecrationem suam praetentiam,sed hoc est salsum. igitur: Respondetur ad hoc argumentum, negando, T sequatur. quia non polliamus cognoscere abiem iam panas lub accidentibu .Lt cum probatur, nego, videamus eius praesentiam intuitiue, ergo ponitur talis pi positio. Nulla Hibstantia extrinseca nobis, potest cognosci a nobis intuitiue, quoniam si oppositum esset verum, reo possem cognoscere absentiam panis sub sacramento post consecrationem, quod tamen mani secte est falsum. Ex quo sequi tur,u sola accidentia, di solum nosmetipsos cognoscimus intuitive:omnes vero aliae substantiae, a nobis tantum arguit itaue cognoscuntur, immo dico, T anima mea non videt corpus meum intuit lue. Ex quo sequitur,v benedicit Uccham, i notitia intumua est illa, quae immediate est causata de existentia ipsius rei.Tune arguitur secundo volendo probare, τpraedicta maxima sit salsa, quia notitia qua cognoscitur ista absent i a lucis, siue tenebra, quod idem est, est intuitiua, vel abstractiva Si dicas, Test intuit tua, ergo habetur de illo in
non est,contra Scotum,& cotra rationem eius, puta notitiae
intuitiuae.Si dicat, u est abstractiva:contra, notitia abstacti. ia non causat iudicium de propositione contingenti, Sed scest, u ego habeo iudicium per te,de ista propositione contingenti, absentia panis est, vel hic res est absens igitur non est notitia abstractiva, neque cautatur ab aliquo. Contra eandem aximam citificulter, visui cognoscit lucem, de tamen non cognoscit tenebras aluia.vel hoc ellet notitia intuit tua vel abstractiva.Sa dicas abstractiva, contra, sensus, ut est visus, non
cognoscit abibadii ue: igitur non est abstractiva Si dicas, τest intuitiua,quaero tunc a quo causatur, & non potest diei nis a tenebra,& sic habetur contra te,T illud quoia no est, causet, Se immutet sensum,quod est contra experientiam, di veritatem: igitur maxima non habet veritatem. Pro solutione illorum duorum argumentorum quaeritur,
suae notitia est illa qua cognoscitur a nobis absentia rei: R pondetur, P talis notitia non es intuit tua, neque abstractiva, sed est quaedam notitia discursua, seu recordativa, ius habetur per memoriam siue recordationem. Declaro hoc uno exemplo: phantasia mea cognoscit lucem, de cognoscit .u, sensus exterior in tali loco st: ubi nilne est non immutabitur, quia cognoscit, P non est alius locus, & cognoscit, v nsi immutatur,& cognoscit etiam, i non est indispositio ex parte sui Ex quibus cogititis inseri, non immutor, ergo obiectum puta lumen, non est praesetis, Ex quo sequitur, lista notitia abstractiva, non est, simplex notitia. immo est notitia complexa,quael aiat per quendam discursum. ideo talit non est in tuitiua, neque abilia Hua: quoniam sola notitia incomplexa, proprie loquendo, est notitia iiituit tua. N abstia ua, ut dicit Gregorius in a. Ex quo patet, 'viliis . non hercipit tenebras,& ratio est,quia tenebra co noscitur,ut aietum, est per
quendam disturnim pliautasaea lodo potentia vi sua non es potentia dis arcua. ergo non percipit tenebram . si dicat
o maxima salsa,quoniam vi suspexcipit lumen,& non tene-
tiras. Respondetur, et maxima est vera solum de potentia discursua.& sic de aliis. Et si quaerax ergo maledicit Aristoteles secundo de anima, ubi dicit, τ visus non tantum percipit lumen, sed etiam tenebram: Respondeo , T visus percipit lumen,& non secundum se, sed secundum potentiam suam superiorem puta secundum phantasia cum visus est admi muratiuum phantas .
Deinde arguit doctor secundo, volendo probare, et euasio
contra probationem secundae conclusionis, nihil valet: voleudo etiam probare, τ intellectus separatus eo nostit intuitiue existentia corporis Christi in sacramento Omne en crea tum, potest connosci ab intellectu separato tam notitia intuitiua, quam Atractiva, & hoe ex natura sua:sed se est, Ucorpus Chri iii existens in Eucharistia, est ens creatum,& p test cognosci ab intellectu tali, ergo potest cognosci cum sua existent initituitiue,& abstractive:consequentia patet, quia isti notitiae non disserunt , nisi penes potentiam obiecti , alia di alia: erso s aliquod ens cognoscitur abstractive, illud iders fuerit praesens, cognoscetur intuiti ue.Minor patet, quia Omne ens creatum, potest cognosci abiit active a tali intellectu. Sed maior probatur per robataonem consequentiae, quonianotitiae praedictae solum differiant propter aliam, & alii pro sentiam obiecti ,ergo si aliquod ens intellectus cognostat a practive, illud idem ens potem cognoscere intuitiue, si sit prxsem. Deinde doctor impugnat ratione euasionis:dicebat enim, T talis intellectus non poterat viri re intuitiue corpui Christi in s.cramento: licet bene abstractive, quod iam impugnatum est.Sed dabatur ratio talis, vadelicet, π talis existentia corporis Christi,est supernaturalis, de per consequens improportionabilis intellectui nostro, quod impugnat se, v naturale, & lupernaturale, non distinguut tes intrinsece, quia istano disserunt nisi penes aliam,& aliam habitudinem ad ages, quoniam illud vocatur naturale, quod fit ab aecte creato, desupernaturale,quod fit ab agente increato.Sed se,est quod illa alia, te alia habitudo ad aseris,non variat naturam rei, ut dicit Augustinus,ergo sue illa existentia corporis Christi in sacra meto sit naturalis, si uelit supernaturalis, no tollit quin
stit cognosci ab intellectu separato. igitur ratio nulla est. Item aliquando su ut aliqua entia quae sic se habent, quod unum est naturale, Ee aliud supernaturale, Be tamen illud, Pest supernaturale est in persectius.erso v aliquid sit supernaturale, non tollit quin sit cognoscibile ab intellectu separato. Alia ratio, vide in libro. Ex quibus patet secunda eonclutio
Tertia coclusio. Intellectus beatus nullo modo peractum beatificum videt corpus chris i in Eucharistia, immodato, Unon videret, nihilominus esset beatus: Sed non dicit:quod non videt, immo videt, sed quia est beatus, non differtὶ non beato, vel non distinguitur, ut est obiectum beati fi m de ea quae includuntur in ipso , vrest tale obiecti,in . Sed sic est, et ese eoi potas Christi in Lucharistia , non est obiectum beati si cum, ut ae se patet, ne ue inelusiuum in obiecto beati seo, ideo non est de ratione Mati videre corpus Christi in sacramento, Se per consequens nihil iacit ad rationem beatitudiani videre alia obiecta ab ipso Deo, de per consequens habeost s beatus non videret corpus Christi in Eucharistia, nihil minui esset beatus .eonsequentia est nota. sed maior prob tur,quia clarum est, T quaerenti quae est differentia inter beatum, de non beatum Respondetur P est hec, quia beatus videt obiectum beat iticum, se non beatus non: igitur nonduserunt nisi penes visonem, de non vilionem i lius. Vel aliter minor patet, quia in ovest magis de ratione beati videre magistem ligni fieatam per unum signum quam per aliud sed sic estv no est de ratione, beati v videat s gnata per alia sacranicia
videlicet, τ videat quomodo peccatori datur gratia in baptismo, vel in confirmaraone,e o non est de rone beati v videat corpus litisti in Eucharistia: Minor iterum patet . quias corpus Christi esset inclusiim in obiecto beati se hoc ideo ei et, quia est sacrametum fidei catholicae, sed hoc nos igitur: Minor patet, quia tunc aeque includerentur in illo obiecto omnia alia sacrametita, εἰ sic est et de ratione beatitudinis,st beatus vidis et qu ando sit data pratia huic in confessione, Eo huic in eonfirmatione tota quod tamen nullus sanae metis concedere trigitur. vel probaturaliter illa minor vide in margine.Et addit doctor, ν non est de ratione beati, beatus in
277쪽
igitur multo minui pertinet ad obiectum beatificum, eo rn scere in proprio genere, quini cognoscere in uerbo. Sed dicium non est de ratione beati,*videat aliquod corpus an verbo,ergo non est de ratione beati quod uideat in priozeuere. omnibus sequitur, V uat duos aequaliter este beatos, ta videre sura in uerbo ou quam alium, quia beatitudo non te ea uidere alia obiecta ab ipso Deo ex quos qui tui secundo, ut unus dicitur marax beatias quam alius: quia magis intense uidet obiectum beatificum, quam alius. ἀ- Ad argumentaquibiis, primo se arguebatur. Beue sequi. turalia extilentia corporis Christi in laicharistia esi furema . ruralis.ergo est cognoscibilis supernaturaliter,& ultra, est co. snoscibilis supernaturaliter: ergo non test cognosci natu Talitericonsequentia patet:quin bene sequitur, est cognose bile si maturale:ergo non potest cognosci nisi superiratura liter, quin iactibile supernaturaliter, non potest naturaliter fieri. ergo cognoscibile superuaturaliter, non potest naturaliter cognosci &C. Ex--ι- Pro ibi utione linius argumenti uidendum est. utrum ali- νει se que pradictae consequentia snt bonae, di quaeritur. utrum bene imitatu hoc est existens sit pernaturaliter: ergo est cognoauis icibile lupernaturaliter .Respo iis pruno se, di distinguo de Min. ly supernaturale quia aut ly supernaturale tam in antece
cente quam in consequute aeterminant idem. puta ly ens, Sctunc dico,quod est bona cosequentia, de antecedem di consequens sunt uera,unde ista est ueta, existentia corporis est e
gnoscibilis supernaturaliter,ad istum sensuit Mens supernatutae supernatii taliter est cognoscibile, aut ly supernaturale in antecciente sisterminat ly ens, di in consequente ly es
gnosc. bile, seu cognoscibilitatem rei, tune non ualet cons c. quentia, quia tune antecedens est uerum,&eonsemiens sau
m.Vnde ista est falsa, illa existentia non est cognoscibilis m. si stipernaturaliterax quo natet,quod ista coniequentia ni , hil valet.estens supernaturale, ergo non potest cognosci nisi supernaturaliterita ratio est,quia ly supernaturaliter, aliter. connotat in antecedent qua in consequente.Vnde in ant
cedente denotat seu determinat rem sub ratione qua est s inbilis 1 sua eausa , & est cognoscibilis.vnde stat bene, quod
aliqua res fiat supernaturaliter, di quod naturaliter cognoscatur. Et ratio huius est, quia quantumcunaue producatur
aliquid supernaturaliter , postqvam est productum, est quid
creatum, di per consequens est obiectum proportionatum intellectui creato, te se potet intelligi. Et per hoc patet ad ista consequentiam quatiebat:bene sequitur est sactibile super naturaliter:ergo est cognoscibile supernaturaliter: distinguo quod bene sequitur. aut quod ly supernaturale deternunat idem, puta ly eni inclusum inj factibile unii ormiterina tecedente,& consequente, di i e concedo aut difformiterina quod in antecedente determinalty iactibile,& in cons uta telye noscibile, mi e nego , de illa patet ad iocinam. quod neganda est ista consequentia,& eum probatur : neeatur iturum consequemia. Et eum probatur per simile, de ty iactibialea espondetur per distinctionem ut patet superius. Secundo arguitur. mitio fidei est smpliciter euidelior omni vi nitione naturali , di omne illud quod e nosciturpet iam, excedit oe illud quod eognoscitur naturaliter. dse est quod existentia eorporit Christi in sacramen:o eognocitur a nobis per fidem,ergo non potest cognosci a nobis naturaliter. cosequentia est nota cum minore Sed maior patet, quia si cognitio fidei non excedit omnem cognitionem naturalem, frustra esset fides, quia tunc intellectui ex natura sua
Γ ais. λttingere illa quae cognoscuntur per sdem Respondetur ad argumentum,quod ista est salsa, nuodcunque cognita. -fidem excellit quodiaque eognoscibile naturaliter, quobis.is d. viam licet sit ueta apud nosmon tamen apud intellectum s istima, paratum. Vnde multa habemus nos, di cognoscimus per sex natura dem, quod auelicus intellectus elare,&intuitiuὀ. de natura νυ a. liter potest cognoscere, de cognoscit,ut mortem Christi,& uitam eius,de quibus nos tantum habemus eognitionem fidei. de existentia corporis Christi in sacramento tamen intellectus separatus naturaliter, te intuitiue potest uidere illud.
Tertio at uitur.Si intininus separarat ρ'sset intuiti uecognostere illam existet iam eo ris Christi in Eucharistia, sequeretur,quod daemones possent eam eo oscere quod est Dium,igitur . quod sequatur, patet,quia iismon est intellectus separatus,ec habet naturalia sua integra secundum Dionysium, sicut habebat in e o. igitur poterit uidere illam existentiam Sed salsitas consequentis onenditur, quia inimicis auae nis ructuat cognoscere faciamentum gratiae. Confit matur,quM non possis ni videre hoc saetamentum
daemones luouiam secundum Ambrosium, daemones latuit mysterium incar irationis: sed se est,quod si istud sicrame aper se possent terci re, etiam di illud poterant, quod elisali uia Argo intellectus separatus illam existentiam non potest
Consi matur secundo per Damascemim die entem, ei qui interrogauit eum qualiter panis fit corpus Christi,quod sy-
ritus satiat ut sic superuenit in consecratione,* facit ea quae sunt supra rationem:&intellectum: ergo ista existentia excedit intellectum nostrum,&per consequens non potest cognosti ab intellectu aliquo. Da es Pro solutione huius quaeritu utriam mali angeli possunt cognoscere existentiam corporis Christi an Luchari sua: RG spondet doctor,quod malus angelus abs a te exuatura sua, Muirtute fua, potest cognoscere omne cognoscibile. creatu. ... speramitatur tibi. quo sequitur,quod mali angeli ex natu 'ta sua, i meus permitteret postent c noscere cogitationes P cordium hominum, re mysteri agrariae. puta omnia sacrameta, di omnes etactus sacramentorum, s.collationes gratiae in illis saeramentis, Et si quaeras, an de facto cognoscant illa Mespondeo cum ni istro sententiarum quod licet malus angelus ex natura tua possit e noscere cogitationes cordium, tamen Deus no Nermittit. Ex quo sequitur, quod Daemon ex natura sua, posset cognoscere existentiam corporis Christi in Eucharistia. x quo sequitur secundo,ouod daemon ex natura sua potuit cognoscere virginitatem arae Mariae uirginis in patrui sed Deus non permisit, quia si cognouisitent, nunquam dominum ploriae crucifixissent, & sic impediruissent redemptionem no m.Et per hoc patet solutio ad confirma- . .
tionem Ambrosj,distinguendo quod mysterium incarnatio .
ni statuit daemones, an lex natura sua, de iic negatur, aut gamus ita ordinauit:& se conceditur, di tunc negatur cotis quentia r Respondetur ad argumentum timando minorem,
immo ex natura sua possent cognosceres ubi pm illium esset. Adeon firmationem Damascent. Dico quod intelligit quod 0mtus sanctus facit supra intellectum alligatum seia, uia
non supra separatum vinxtitur prodeclaratione, an intellectui possit intellige- - are cogitationes cordium , ex natura sua: i pondeo opinio
doctoris subtilis,Occham, di de Alliam est,qu4d si &quasi
in hoc eoncordant omnes nominales, licet Gregorius explesse in seeundo dicit,quod unus intellectus non potest cognoscere cogitationes alterius. O n.
tra q1 arguit lita eitationes unius intellectus pnt esse debite approximati intest ut alto ergo pol cognoscere altat.Nego quod prit esse debite approximatae, quoniam cogitatio existens in uno angelo,non est taliter approximata alteri,
qualiter deberet.eise ad hoc quMeognoscat ut ab alio antelo .unde se imaginatur Gregorius, quod ad hoe, quod visus
uideat, requiritur certa approximatio obieci .pura, quod sit subiective in cognoscente. Ex quo infert, P cogitatio unius no est subiective in intellectu alterius Ex quo sequitur, quod licet ego sim debite approximatus alicui angelo: tamen cogi ratio mea non est debite approximata, quia non est subiectiue in intellectu illius. arto arguitur sic. Nullus intellectus ereatus potest e
gnoscere suturum contingens, propter eius indeterminationem ad fore, uel non fare. Sed sic est . quod corpus Christi in
secramento eontineri, est tam indeterminatum, sicut suturucontingens, quia dependet a uoluntate divina .ereto nurulus intellectus creatus potest cognoscere corpus Christi iaLucharistia. Pro solutione huius argumenti,quaeritur. Utrum res contingent possit cognosci ab intelleia nostro:Respondetur per
aliquas propolitiones. Prima.Res contingens, tan diu est contingetis. quim diu non ponitur in suo este,&tune non potest cognosti a nobis. Ex quo sequitur, quod nune non possumus cognoscere An tichristum. Secunda propositio.Res eontingens quando est extra tu eausam,& producta, bene potest co oscii nobis. Ex o s quitur extra textum, quod apparet superstitiositas astron morum.qui uolunt scire sutura contingentia antequini sint extra suam causam,quae neque ipsi, neque daemones possunt
scire,& cognoscete. Ad propostum , dico quod hoc tu tutum t eaorpu, Christi contineti sub aceidentibus in altari, nimpotest cognosci naturaliter et tamen post ouam postum est in He puta quando corpus Christi ibi Metauo continetur, tune
278쪽
Intel lectui ereatus potest illud cognoscere. & se patet ad sormam.distinguendo maiorem, di minorem, quoniam res nisi ii abeat entitatem,non habet eosnoscibilitatem.Sed sic est,' suturum contingens in sua caul non habet adhuc entitate: ergo non habet cognos cibilitatem.Et L de quaestione.
QVAn Ri T v R. Vtrum existentia corporis Christi in E -charistia possit videri oculo corporali. Proculus declaratione notandum est, τ oeulus corporalis dupliciter lumitur. Uno modo pro ipsa potEtia, quae est quid compositum ea quadam parte corporis , ti anima intellis ua. Alio modo proorgano potentis vis tu ean quaestione autecapitur primo modo,ita P est sevius. Vtrum potentia visua, possit videre corpus Grilli ut est in sacramento. Hie nici Tua derit Pro solutionetquinio nix, nota V est una opimo quam doctor noster recitat, di tenetur cum munitet a nominalibus,& conlistit in tali propositione. Corpus Christi possit videri oculo corporali in Lucharistia si Deus permite etat ratio est ista, quia , T non videtur corpus Cntilla ab oculo corporali, est ut non amittamus meritu fidei & huius opinionis est Oecham, dec teri. Sed contra istos probando, i maledicunt, & pro parte negativa arguitur primo a doctore subtili , & pro arqumento supponitur piamo secundum perspectivos.Magna est differ tia inter illud quod auditur, di illud quod videtur, quoniam illud quod videtur,causat suas species ad modum vgurae pyramidali , ius basis est in te ui di conus in oculo, sedi 'lud quod auditur causat suas species ad modum circulorum rotundorum.Hoc si1ppolito, arguitur ire Si corpus Christi uiruderetur in Eucharistin t equeretur, quod non videretur esse maius quim holita, sed hoc est salsum: igitur. quod sequaturi atet, quia regula pospectivorum Ost, quod uidetur, uidetur ub Esura pyramidali, cuius basis est in reuisa, di conus idioculo :eiso si corpus Christi videretur,videretur ad modum pyramidalis figurae, te uiso mi an corpore Christi, Deo nui in oculo ec vina visio erit in corpore Christi: ergo uisio hostiae,& viso corvoris Christi erunt simul, di vitta, ergo sunt aequalia,quia suo aequalibus angulis,di aequalibus uisu, viderentur.sed hoc est inconueniens. Secundo Sequeretur, quod corpus Christi ibi videtur , tundum i ed hoc est inconueniens .igitur, quod sequatur pa-ut,quia uisio sub qua viderentur jecies simul uidereriir, de corpus Chosi di sub aequali angulo eorres enti. Sed quati identur sub eodem angulo, victatur aequalia: ergo. istae sunt rationes quibus Scotus con ludit, quod corpus Christi non votest videri oculo corporali in sacramento. Sedocellam respondet, saudo ad primam rationem,quod senuatur.Et cuprobatur,dicat quod regula perspectivorum intelligitur de re
aliqua, secundum quod ipsi uidetat ed cum hoc dicit, quod est possibile, quod videatur aliquid, de non sub tali figura pymamidai Lee se 1 luit primam,& secundam rationLucet male, Quia negat principia scientie praedictae. Tertio at itur sic contra Occham. Quoniam s, corpus Christi ibi videretur, sequeretur , quod videretur infinitis uisonibus, sed hoc est inconueniens, igitur, quod sequatur, pa tet,qura uideretur sub infinitas partibus hostiae.Vel dieas,ubi uideretur, uel a medio, uel ab extremitatibus Respondet Occbam, quod una uisione confusa, di non distincta uideretur sub omnibus partibus. Quarto arguitur contra ipsum. Si eorpus Christi uidere. xur, tequeretur, qud di cesset quia causaret suas species, sed hoe est salium:ipitur .Quia si salsum, patet,quia tunc causa-xent ab ipso species infinite intensi in medio, sine magnitudive,quoniam albedo per te Occliam in coit ore Chri sti, est ins nite intrusa, uel saltem habet infinitas partes simul aequalet in persectione, di per coniequens sipecies quae causabit ut in aete, erit infinita, quod es in nut meus,apitur.
into arguitur scSi corpus Christi posset hic uideri, s
queretur, quod ria xque. Dideretur albedo interior ipsi ut corporis .iscut exterior quod est contra totam plii losophia, Midelicet dicere,quod uideat interius oculux corporalis, sed cotilequentia patet, quia accidentia interiora, ct exteriora sunt omnia praesentia hostiae N unum non dis at ab alio, er .so si unu videretur,& teliquum .di tunc sequeretur, si medicus uido corpus Christi, poliet hic multa secreta a sole. Sexto sie.probando,quta non possit tangi ab aliquo, quia
tunc tequeretur , quod hinui perciperet calliditatem, ecfrigiditatem dc humiditatem, di siccitatem, di se de alijsaeum omnia praedicta sint simul, sed dicere ista, des milia , est d struere principia philosophiae: igitur non suut dicenda. quo sequitur,quod Occham dicendo ista, contradaeit prio cipius philosophiae , di negat illa. Ideo omnes docior antiqui, tenent partem oppostam,&dicut, quod non potest uider . Pro solutione huius quaestionis doctor ponit opini
nem Richardi de media uilla, qui conuenit cum eo in modo declarandi. Proculus deelaratione, ponuntur distinctiones, quarum prima eit, quod duplex est oculus eorporalis, videlici glori Oisus,ut est beati, non soriosus, ut en uiatoris non beati. - dillinctio.Videre aliquid, t esse dupliciter, aut naturaliter virtute Mentis creati, aut uidere miraculose,& p mira culum. Istis duabus distinctionibus postis, ponitur concluso domini Ricliardi.Neque oculus gloriosuri neque non gloriosus,potest indere corpus Christi in Eucharistia naturaliter. Hanc conclusionem probat tribus rationibus, quas dicut aliis qua esse beat i I homae Pruna ratio Non potest ese actio naturalis, sine contactu. Sed corpus Christi, ut ibi existens, no potest habere contacta, ergo ibi non erit actio,& per consequens non uidebitur. Probatur minor,quia corpus Christi non tespicit ibi species subratione quantitatis.Et dicitur extra textum, quod licet cor.
tus CLDiti sit existens suballis speciebus, non tamen tangit ilis. Doctor soluit istam rationem dicendo pruno, quod non
Et pro eius se tutione quiritur primo,utrum ad hoc, quia aliquis agat, requiratur contactus. R essendet doctor, quod ad actionem qua producitur aliqua harma absoluta, non requirit ut contactus. uerbi gratia, ad immutata onem potetiti Non requiritur contactus, diratio est, quia eoniae ius dicit te spectum ad corpus eatrinsecum,sed talis respectus non requiritur ad pioducendam solutam absolutan' igitur non reum ritur contactus.Minor patet, quia talis respectus est extrini
cus. Et ex hoe sequitur, quod praedicta rat o,nihil valet, quae inserti . Corpus Christi non potest uideo, quia non potest habere contactum,cum dicium si,quod ad uisionem no et qui itur contactus, quia est actio qua producitur ibrana absoluta Ideo ad serinam, maior est salsa. Et si arguas per Aristotele Omne agens, en simul eupas
se, ergo ad actionem requiritur contactus. Pro solutione est aduertendum, quod duplex est conta ctus, scilicet mathematicus, & virtualis. Vnde inter ilia est contactus mathematicus,quorum ultima sunt simul. ut duo digiti uniti ad inuicem. S inter illa dieitur esse contactus uiriualis quae sic se habent, quod unum producit aliquid in aliud, de se inter coelum, de ista inferiora est contactus uiri ualis,& iso modo coelum tangit ista inseriora. Ex quo sequitur. quod ad actionem, requimur contactus, uel mathematicus, uel uirtualis.Sed non propter hoc requiritur mathematicus. Deinde secundo Ricbaidus probat suam conclusionem, scilicet, quod corpus Christi Ece. quia color eorporis Chrissinon potest immutare potentiam. igitur corpus hriui non potest uideri. Consequentia es nota, sed antecedens proba.tur. quaa color recipitur immediate in quantitate, sed sic est. quod corpus Chri tu ut est i n Eucharisia, non habet ordinem partium, ad partes loci ratione quantitatis I igitur neque ratione coloris, de per consequens non potest immutate :R s pondet doctor concedendo,quod color recipitur immedi te inquantitate. de ratio est, quia nulla est qualitas ex tesa, nis pro quanto recipiatur m quantitate, quoniam qualitates non extenduntur, uisi ratione quantitatis quanta enim tu rit superscies, tantum album fore dicit Aristoteles in praediis camentis.Secundo concedo,quod color ille non dicat ordi
nem partium ad partes loci , ted cum infers, ergo non potest immutare.dico quod nihil ad propolitum. Et si arguas extra textum contra doctorem, quia ad hoc, quod color immutet, uel ad hoc quod agat requiritur,quὁd habeat ordinem partium ad paries loci, per ipsum alibi, de secundum mnes : erro maledicit in proposito, quod nihil ualet Respondeo quod ad hoc,quod color agat, licet si u rimit quod requiratur, illud tamen Ricbardus non probat, ideo nihil ad propositum. Modo ad formam respotuletur, salido antecisens, Eceum probatur, iterum negatur, de eumr obatur,u Satur ultum consequentia, uidelicet, quod per
279쪽
retrio Rich diis probat suam ennelusionem se.
13 ratio sancti Thomae. Adhoe . quod aliquid νι- deatur, requiritur quod ab iplo derivetur, id es causetur jecim vitabilis in medio, sed liceti, quod a corpore hra. m. vi in Eucharistia , non potetica uiariati a ia species resistigitur non potes videri ibi Pater minor, quia non ea inimeo localiter. r. luitum Doctor soluit hoc arpumentum per illam rationem in
ε aratu selle his, Maicit, quod ad hoc, quod ali cluid agat, non requiritur, quod sit in loco localiter . t et quia Aneelus non usi in loco localiter, de ratum poteli mouere aliud cor lius secundum diuersas paries illius corporis, ut si Ans
vilia beret vir utem alterandi aliud corpus , alteraret, Daxo quod non esset in loco localiter: ergo apparet , quod adhoe, quod aliauid Mat in aliud corpus, non oportet,quod sit in loco localiterit ita insussicienter, neque univcrsali ter probat uitet unum ti Vinquam. Ri positit . di probauit suam concluconem consequor et ponit aliqua diu Primum dictum I. uia. . vi mcn sis iae, quest pomtur in oculo glorioso, non est iu L. iens ad hoc, quod oculus videat corpus, non exulens iniceo localiter, α per consequem nou videbit corpus Chri sti ut hic. secundo dicit , quod per miraculi. in non potest eleuari potentia visiva taliter, quod videat exilientiam corporis Christi in Lucharistia . Et ratio est, u nullus oculus corporalis, potest eleuari ad videndum iurulanti ac leparatas, sed wrpus Christi in Euchari ilia . habet modum si bstantia separatae : igitur per miraculum non potest videli.
Doctor noster impugnat illa duo dicta, & re pondet ad arsina acri gumentum &dicat, quod assumit, quia debet probare , quia non probat , quod per miraculum non posset portentia vili ua eleuari , ad videndum corput Christi in Eucharistia . Et ii dicas , quod probatum est per illud ruod dicit , quia corpus Christi in sacramento habet in um substantiae separatae dico , quod non est simile d si antia separata, di de eorpore Christi ut hie, quo ad hoc, quod eu videri, vel non videri, quia corpus Christi in sacramento , habet principia sensationis, puta quantita- . - .ai tem, & quilitates, sed substantia separara , non habet il- Ii. Et si diras, quod corpus Cholh h murium modum
2 . essendi, sub quo non poterimulare potentiam. Responde- dictum est, tu debebas probat e stud , quod non probas.
Sed contra primum dictum , arguit mor M. Corpus risti non est praesens alicui ei, ad manus, nisi minimo sensibili quia milli indivisibili est pris 3, sed solum est et aesens partibiis sensibilibus,quantur evnqv minimis. Sed. ila est secundum Aristotelem in de se ditari sentato,quod minimum sensibile, potest percipi a sensu perfecti illi ere a sortiori eoi pus Christi, ut eli hic potest uideri ab oeu , siue a potentia , in qua ponitur lumen gloriae. & per conse tuens habeo primum3dictum salsum, pari et cum
secundo. l . O iEt si arguitur hic extra textum , Motui ni radicit sibi ipsi r ergo male dicit. Antecedens patet, quia hic ncludit, quod potest videri , εc in quaestione , quod non: ut patet per argumenta post oppositum et igitur. Respon. detur,quod doctor non intendit in praedictis argumentis,&solutionibui habere illam eonclusionem dedussim, scilieet quod eorpus citris i possit uideri in sacramento . sed probat , quod Richaiaus, neque Thomas sufficienter probant
intentum, neque conclusionem . Bene tamen cum eis com
venit in illa, puta quod corpus Christi,ut hic, non possit visederi oculo corporali. 6-- -- Et si quaeras,utrum sit dabile minimum sensiale: Respon- propositiones t quarum Prima est de mente F, is iam, Gregorii de Arimino, in primo di. to. Non est dabile mini. βι. mum sensibi: eontentum in alii x sensibilibus. Et ratio est, quia non ea dabile lamparuum sensibile, i si uniatur aliis, quin possit sentiri eum istis. Meunda rropositio. Dabile est minimum sensibile, quod non potestientiri ab aliiv seorsum, quae propositiose, e ponitur. Dabile est aliquod paritum sensibile, quod seo - sum non potest sentiri . Consequenter doctor arguit contra secundum dictum, quoniam non est smile de eo rechi isti, di de subdantia separata: quoniam substantia sep rara non est colorata, sicut empus ciuisti. Ideo non potest
videri. Te hoc si ad ce clusonem. I A D u. Axs τι o Nun tacit Deinde doctor ponit
suam opinionem respondendo ad quaestionem per Aliquas Hiani se aropolitiones. dum Sc Prima est . Deus de potentia sua absoluta potest causare visionem corporis Cluisti an Lucharisba , in oculis
starioso , ves non glorioso, idest an potentia visiva I imi cato quod corpus isti non essetan alio loco, quam in sa- cramento. Pro ut quia vitio est imma absoluta. ergo id illam eandem uisionem non requirit ut praesentia obacii re . . t ἡ po dato, quod eorpus Christi in Eucharistia non dieitur esse praesim potentiae uitiuae, non sequitur, quin Deus possit cau 1 ire uisionem de allo. onsequentia prima patet, quia omne ens absolutum, Deus taceret sine respectivo, siue contradi-itiuolle. Sed praesentiesuas obiecti est quoddam respecti-uum ergo
Eis artuat, contra . s estet talis uiso ereata a Deo, uel per istam aliquid uideretur, uel nihil. Non est dicen dum , qu bd nihil, quia tunc non esset uiso, nec est dice . dum , quod aliquid, quia tune uideretur corpu' Christi, igitur : Respondet doctor ponendo secundani,conclutio nem. Si Deus causaret salem uisonem in potentia visi ua, per istam non uideretur corpus Christi, ut est hic,id est, in Eucharistia primo . Et ratio huius est , quia ad hoc, quod aliquid uideatur primo, oportet, quod causet sitam. visionem. uel terminet illam. Sed sic est, quod corpus Chrisii, ut est hic, non potest causare suam uitionem, neque terminare illam i igitur non poteli uideri in Eucharistia primo . Consequentia est nota, di minor probatur , quia olisna ut dictum est, obiectum notitiae intuitiuae duo habet circa mia ιμ- notitiam intuitium, quia habet causare illam. Secundo, ri,ae babo quia habet terminare illam, id est cognosci per illam. Mi - nor se deducitur , qaoniam ad hoc, quod aliquod obiectum posse causare, uel terminare aliquam visionem, oportet, P sit indebita distantia potentiae uisuae. Modo corpus Chri iii ita se habet in Eucharisti Maeli non esset ibi praesens illis speciebus eo quod non est sub modo quantitatino , ergo corpus Christi, ut est in Eucharistia primo non poteri causare,
Lt si quaeras, utrum corpus Christi possit videri ibi an bis per miraculum: Respondeo, quod illud miraculum ni . hii iacit,quia miraculum non est ad quod implicat e tradictionem se est, quod uideri Christu a nobis in Euchai
stia, implicat eo quia causaret di terminaret sine debito modo eauiandi , dc terminaudit. Ideo per miraculum non potest uideri a nobis. Contra : de multas legimus qui uiderent corpus Christi in saeramento altaris et igitur maledicis i Respondeo concedendo antecedens, dc negando consequenti an quia ut dicunt communiter doctores Deus causaret turre aliqua accidentia,quae sunt repraesentativa similitudinis corporis Christi, vel caiisaret umilitudinem phrix Christi . Contra. Nos dicimus coincinniter, ego viri corpus Christi, ergo uel nos mentimur, uel tu male dicis: Respondetur, quod omnia dicta, debent referri ad species. id est uidi species sub qui bus continetur corpus iis sti. Contra: doctor in duabus conclusionibus praedictis con tradicit sibi ipsi rigitur male dieit. Antecedens patet, quia in prima dicit,quod per illam videri potest co*ut Chri tu in secunda dicitquod non videbitur corpui chris sed ista sunt
ni radictoria igitur. Pro solutione notandum est, quod uisio dupliciter capitur. Uno modo pro quoda absoluto, siue pro quadam oualitate.& isto modo capit doctor in prima propos tione. Alio modo capitur uisio pro illa qualitate eum attingentia', seu te identia sne repraesentatione obiecti, & hoc modo non intelutigit docto ii prima propositione Ex omnibus isti sequatur. st vult habere doctor, et Deus potest eausare illam qualitat ilicet non diceretur uiso, eum per illam non videretur obim
m. Sed de Bassistis ducit ita , quod eorpus Christi Pollat . . .
Ad argumenta quibus primo , sic arguebatur . dea S.I-- tu, tui uidendo speelex sub quibus continetur ut um Cor- ρ rimitia a Ius Christi, non decipitur, sed sic est . quod si non ui- isset clare eorpus Christi , fuisset deceptus, uel posset
decipi , ergo consequentia est nota . &n aior patet, quia deceptio repugnat beatitudini . Minor patet . quia posset dubitare si non uidiset corpus Chrmi , an esset ibi, vel non , uel posset et edere, quod non esset ibi reum tamen D.Pe Tataria m. IIII. M ibi
280쪽
ibi tune deciperetur . stii utrumque repugnat . beatitudini: igitur beatus uideret ibi corpiis Christi oculo corporali Pro solutione quiritur, quae potentia decipitur in boes
. n ab is eramento .utrum alioua potentia decipitur. Li primo quae Dimaia da mire nobis.Secundo ae cratis .cio nobis pono duas proposi
. luima. Potentia nostri sensus non decipitur circa euehariin- Εω- sitam: sed quia sensu non semit nisi accidentia qui sunt ibi: . puta quantitatem colorem figuram εἰ cista in hoc non decipitur Ruia illa quε sentit sunt ibi ci tur. seu ret. Pro quo est uot dum .ut dicit Gregorius in primo . sensu tra exterior nunquam decipitur cuius ratio e . quia deceptio est elatur Im una notitia iudicativa qua quis iudicat aliquam tem aliter ει- esse quam est Sed talis notitia iudicativa no recipitur in sen i Arcessu exteriori. igitur sensus exterior non decipitur. Ex quo soquitur quod super sua est glossa aliquorum i quaudo dicitur quod sensus non decipitur circa suum proprium sensibile,id sit debita distantia di medium sit debited spositum. Mesida propolitio. Intellectus nostere dcipitur in eueharistia propter unum argumetum sophisticum, quia fit sie: ibi sunt aliqua accidentia: ergo in aliquo subiecta ergo sint subiective in sublutia panis: De beatis autem ponitur talis propolitio. Beatus in eucharistia non decipitur per sensum, ne que Per intellectum .de sensu patet ex inia Arii .e de intelle M patet Muta beatus bene eognoscit absentiam panis inal tartadeo ibi non dubitat, ait ibi sit sibi antia panis. uel non post consecrationem, immo per intellectu clare uidet ibi eorrus Christi,ideo non dubitat, ideo respondeo ad tormam ae menti concededo, quod beatus non decipitur per sens uni
exteriorem, sicut nec et aam per intellectum, immo claret ui
Ad secundum argumentum concia consequentia,quod videtur corpus Christi visione intellectuali a beato: sed non corporali. Et non liuellige s dimittatur naturali cognitio. ne tua. tunc enim non cognoseeret ibi elle corpus Chri si, nempe per actus set istum. Et cum probatur minor die quoa si cimittatur naturali cognitione sua, no sciret peractum sensus .utrum hic esset corpus Christi, sed t1tum per intellectum videntem istud intuitiue .Lt eum insertur quod dubitaret etiam solutum est,quod non est uerum:quia uidereς per intellectum, ideo est certificatus. Tune quaeritur. virum deceptio repugnet beatitudini. Respondeo per duas propositiones. tis Prima.Il qui eit beatui de nullo dubit iti uel circa ni Mi
rat ri ais Secunda propositio Compossibilia sunt beatitudo, te de accipi ceptio, saltem circa aliqua obiecta, adia ab obiecto iaatis- alia ab Ma co. Lx quo sequitur, quod si aliquis quaerat. Vtrum beati m Mai si a ludo de deeeptio sint compossibilia, distinguo aut de potentia ordinata, dico quod non :aut de potentia absoluta, disieiterum distinguo, ut circa obiectum beatificum, de dico, quod non, ita quod Deus de Potentia sua absoluta. neque ordinata, non potest iacete quod ego sinat abiecto beatifi- eo, & quod cecipiar aut circa alia obiecta, ab obiecto tisco, di sic dico, quod se, uidelicet, quod possunt stare simul,quod ego sim beatus, ta quod decipiar circa multa si
in Secundo arguitur sc . Si esset lux punctatis, id est recepta
.i in puncto, illa posset uideri tergo corpus Christi in eucharistia existens, potest uideri oculo eorporali. Consequentia ρ tet, quia non minus uisibile apparet corpus Christi in euch
rima quam illa lux punctati . Antecedens probatur primo . qui, illa lux distundit sua species spheristri igitur. tum secundo: uia secundum perspectauo , quando fit restexio radii visualis, fit ab uno puncto resecimii , quod non potest seri nisi liud punctum diffunderetur. igitur. Pro solutione istiti notandum est,quod dubium est inter . ..ti. doctores, utrum possit dari lux puncta liquet albedo, uel ni-Damsi, grodo,uel color punctatis, tac. Dico, quod probabilius est 'si is dis dicere, quod non est dabilis color punctu lis, et ite dicoH.babitiis, luce quoniam si esce t lis color, uel lux , non esset est..i Misa - Cuiu intentioui . ideo ad argumentum negatur antee tisis dens : quia praesupponit falsum, indesidet, quod talis lux sit uis bilis. Contra:des acto reperitur color punctualis re so male dicis . Patetr supponendo, quod sint puncta indiui ubilia: quia tune in talibus punctis, recipitur color: quia aliter non Get corpus coloratum. Reipuodetur ne doconsequentiam. Et eum probatur, dico quod punctamia
sunt partes corporis , s ideo in illis non recipitur e lor . Dico ulterius ad secundum argumentum, dato quod Et dabilis talis lux punctatis , adhuc non posset uiderii quod patet, quia non posset distiandere suasi ecies, quod patet per maximam philosophi. ad hoc , quod aliquid os t, oportet, quod habeat certam quantitatem diui tibilitatem partium, de quia illa lux non esset huiuisio- adi et iritur non posset agae ii enue uideri . Nota tam . d Marsilius probabiliter defendit, utrunque, puta quod sint dabiles, & quod non, te tenendo adlinc, quod sunt dabiles per rationem superius dictam. Dio, quod adhue uou pos set videri, quia oportet, quod visibilehabeat aliquam e te sonem, quod negatur de illis, sed essent tantum, sicut scientia, videlicet ei sint intens, de non extensi . Et cum pro batur secundo antecedens, te puncto reseconis. Notandum est, quod radius visualis est triplex, quidam rectus, qui dam tractus, quidam resexus. Vude radius rectus est fit mr ad qui procedit ab aliquo visibili per lineam rectam. Le μιιι ι quia inuenit obstaculum , ideo reflectitur per lineam re- u. tactam, ut patet in speculo , quia ibi videmus per radium reflexum. Sed ladius tractus eii qui procedit a vili bili per lineam curvam , ut ii videatur aliquid in aqua. tvuc radii illi qui procedunt ab aqua usque ad aetem iringuntur. Hoc suppolito, quando dicebatur probandi seeundo antecedens, quod quando fit reflexior ad ij fiet si ne punctaute lectentis, Respondetur nefando illud quo-biam, ut dicit doctor, in pradicta reflexione, illa lux punctatis si esset, non esset primi in agens, a quo multiplica retur illa lux .'Ideo dicit doctor, quod omne illud, quod
videtur, causat omnes suas specie x, rc non una unam, & .
alia aliam, ut alius imaginatur. Et hoc, siue uideatur peclineam retiam, siue rinexam. Cuius ratio pulsi re allignat ut in philosephia, quia omne agens naturn agit tantum
quantum potest , per lineam re tam et puta breuissmam . A eadem actione qua agit per illam lineam, si inueniae obstaculum , agit per initam rei texam, ues refractam, Et ratio huiui est, quia agit lecundum ultimum suae po
Lx quo sequitur corollarium , quod quando aliquis vi- QM-da det se in speculo ,hion est imaginandum, quod ille causat se MD in suas species usiue ad speculum, di quod ii speetes Ou- insant alias spe Husiue ad ipsum. sed ipsemet causat pri- a lurimas, di secundat, per diuersas lineas , eo quod inuenit o saeuium. Et per hoc soluitur illa Paestio, utrum in spee io videatur ipsa res, vel imago: Respondetur, quod uidetue ipsa res: cuius ratio est, quia inpotentia ui sua sunt speciereati satae ab iptare. Et ideo potest res uideri per illas. Ee e de quae itione ista, consequenter de distinction decun
Ia e A distinctionem undecimam quoritur primo . Utrum sit possibilis ita substantiatio. In qua quaestione ly pos. s bilis capitur primointeiitionaliter ita pi quod est sensiti. Vtrum transubstanti tio possit ede per aliquam potentiam.
Pro parte uera , di amrinatiua arguitur, illic per Ambrosium, de habetur de conlecta. lii lines. i. Revera mirabile.Non minus Deus est potens mutare unam . . inaturam in aliam, quam date nouam naturam rebus.sed se est, u Deus est potens sacere secundum, ut omnes constentur: igitur etiam potest tacete primum.
stione erunt tres articuli. Primus quaerit quid est tra subsantiatio . secundus vitum diuinitio eius de aliquo veriscetur. Tertius quaerit. virum transvinantiatio pertineae ad genus mutationis . Pro expeditione prinii arti-ςua i ta nox adum , quod trosubstantiatio se dissium dissitu