장음표시 사용
291쪽
Quarti . Vndecim q. Tertia. I As
riam panis introducat sormam corporis, amen repugnatia pro nyne,quia eo us Christa est nunc immortale , de in eorruptibile, ita q-χ e pus Garisti impassibiliter contin tur a Lua istina, id est ab anima. Ideo non potest agens natu- rate tran smutare illam materiam eorporis Christi in aliam scit mam . quia omne quod transmutatur, patitur, sed illa materia corporis Christi non potest pati,ergo nee transubstantiari. Ex dictis habetur talis propolitio in philosophia tquod
quaelibet materia potest intor mari quacunq; sorma. per ages naturale, licet non iminediate, sed permultas transmutationes, unde sie imaginantur, quod ex ligno potest fieri aurum. non immediate, sed per multas transmutationes, & hoc po- - tentia naturali .Ex quo sequitur tollarium, quod si Alchivi . mime cognoscerent ordinem transmutandi, di haberent experientiam de ligno & lapidibus, dici iacerent aurum, &argentum.His dictis declarat doctor quo modo panis possit trasubstantiati in corpus Christi .ibi utrumque illorum saluabitur in proposito, id est quod dicunt primi,& illud quod dicut
metiremis secundi,idest Aegidius .patet quia tam panis, quim corpus Cliristi sunt in potentia Dei obedientia. i. quo ad suum effetotale,&quo ad suum non esse totale, habent etiam mathriam,sue principium eiusdem rationis: igitur Deus potest materiam panis conuertere in materiam corporis Christi desermam in formam,ergo tota bstatia panis . potest transubstantiati in totum eorpus Christi. N hoe non uirtute agenti sereati.Cuius ratio est,quia in actione agentis naturalis, debet manere materia eommunis utrique termino transmutationis,quod non fit in proposito, quia tota materia con uertiturin materiam Sc nihil manet commune. patet, quia agens naturale, non habet materiam in sua potestate, sed supponit ut actioni suae, exprima suaestione huius quarti .
Notandum est tamen , quod illa ratio de mente Aesidii nihil valet.Cuius ratio est, quia Aegidius imaginatur sicut postea dicetur, quod quando panis transubstantiatur in v tum corpus Christi, materia panis informatur Arma eoty ris Cht illi', tamen secundum Motum hae e non est pol immaratio,quia ipse negat, quod dieit Aegidius.Sed de modo possibilitatis,&e.Doctor in hae parte 'uaerit de modo, qualiter panis conuertatur in corpus Christi. Ad hoc respondet Aecidius, di ponit tales maximas. Materia ut est qu id, est indi stincta ad omnem tormam, ut habetur primo de penerati ne, id est materia, ut est receptiua sermae, est indifferens ad suameunque formam. sed se est, quis d solus Deus potest in
troducere in materiam quamcunque tarmam,ergo Deus respicit materiam ut quid,ergo soli Deo est possibilis . prob tur,quia solus Deus est, qui non agit permotum, Ze per mutationem,erso potest introducere in materiam quam n queo mam. Antecedens patet, quia non est instrumentum
quod semper agit per motum & mutationem, sed est prima causa:consequentia patet de se. Et ultra Deus potest initoducere quamcunque formam, ergo potest introducere illam sermam corruptam in materia cons uentia pate quia secundum doctorem Deus potest reproducere, idem numero,
quia non agit per motum Sc mutationem, ximpediunt i stud redire.Et hine est,quisd agens naturale non potest reproducere idem numero, eum agat per motum.& mutationem.
Ideo Aegidius uult habere, quod solus Deus potest produeere, di reproducere formam in materia. Et ultra. sed sic est, quod ad identitatem sermae sequitur identitas materiae, ita quod si eadem set a numero, est etiam in eadem materia numeto,ergo si Deus potest producere quamcunque istina in materia, ipse potest sacere, quia una materia fiat alia. Et rideo, quando Deus eonuertit panem in eoipus Christi, tacitquod materia panis,fit materia corporis Climst . Ex omnibus consequentiis pnehabitis breuiter elicitur talis ratio demente Aegidii,ad identitatem sermae sequitur identitas materiae .ergo si aliqua .rma producatur in aliqua materia,qua docunque erit eadem, erit eadem materia numero. Sed ite est,u, larma corporis Christi producitur in materia panis, d. ergo materia panis si materia eorporis Christi. --HI. contra &c.J Doctor impuenat rationem domini Aea rara sidii,& ntimo illam maximam.scilicet, materia, ut est quid,
est indiuino,quia ista propositio potest habere dupliu sensum,unus erit.quod materia,ut in receptiva serviae est indistinia, secundum numerum, idest, uisa tantum est una materia numero. Alius sensus est,quὀd materia,ut est quid, est
indistincta secundum rationem, Sc speciem,idest,quod materia, ut quid, est cuilibet materiae eiusdem eiei, & non dis
set specie.& quilibet iapturustasuum est v, dum.
Scotum ut probat. igit maxima est salsa. minor probatur primo quo ad primam partem, tripliciter videlicet, quod materia ut quid, non sit tantum unum numero . primo quia dice te istud,est contra philosophum: igitur dicere istud elimalὀdieere in philosophia. Secundo quia hoc dicere est contra rationem naturalem, ergo maledicitur.Tertio, quia illud di- re est contra illud quod intendit ipsemet Aegidius: igitur male dicit. Primum antecedens patet, puta, quod sit eontra
philosophum , quia Aristote ex duodecimo metaphys ces dicit,quod ii cui principiata sunt alia, & alia ita,& principia
sunt alia,& alia. ergo non tantum est una materia numero.
Ite Atistoteses dicit ibi expresse,quod alia est materia mea, di alia est materia tua. non specie, sed tantum numero, ergo non est tantum una materia numero. Item hoc etiam patet
per philosophum primo physicorum, & in primo de generatione, ec corruptione, ubi inquirit quomodo sit eadem materia numero in corrupto,& genito, ubi dicit , quod eadem materia numero manet sub utroque termino transmutationis, eadem materia,quae prius insermabatur .rma corrupti. postea informaturior mageniti. Et ibi dicit, quod in duobus genitis, sunt duae materia, ergo non tantum est una materia numero. Antecedent patet,quia non est eadem materia numero in aere, di in aqua. Item confirmatur hoc ratione. qui a s eadem materia numero esset subsorina aeris, se sub tarma ignis, non requireretur producens corrumpens ad
hoc, quo se ima ignis esset sub serma aeris, sed consequens est salsum, secundum omnes phitasophantes: igitur materia
non est tantum una numero. Primum antecmens patet,sci
licet,quod est contra philosophum , &per consequens maxima eli salsa, secundum istum interiectum. Secundo proba acu. σε ut se,quia dicere istud, est eontra rationem naturalem , i- ν i. δε-agitur non est dicendum. Anteeedens patet, de pro probatio
ne nota, quod materia est prior Qrma, di ratio est, quia est receptiua omnium Brmarum, destia amentum. ideo semper praesupponitur illis, tune se prius non uariatur, propter uariationem posterioris: sed se est, quod materia est prior ima substantiali, te per te est una numero tantum, ergo nouariatur propter aduentumHormae substantialis, Se per e sequens, pollunt esse plures sormae in eadem materia, ut putator ma ignis,& Mrma aquae,& se sequitur finaliter,u, non
oporteret, agens naturale corrumperet aliquam Bimam, di deinde uariaret aliam, de ista sunt eontra rationem. Se
impossibilia,& per consequent,de.illud ex quo sequitur. Tertio probatur,u' antecedens tertiae rationis sit uerum, uidelicet et si iste intellectus contra intentum istius Aegidii, pater,quia ipse diceret dicendo hoc,'eadem matella in t matur duabus sermis,sed hoc est salsum. Anteeedens patet,
quia Varum est,et s si eadem materia. i. tantum una, iam serma corporis Christi habet materiam panis ante transmutationem .ergo male dici t,l torma corporis Christi in transbbstantiatione, recipiturata materia panis. quia tunc lamp it duas materias numero distinctis: quoniam si materia panis est eadem eum materia corporis Chtilii, non potet pom in ea forma corporis Christi coliam Latini illam. Et ite sequitur,m eadem materia inser matur serma panis,&isema corporis Christi. .
Si autem intelligat,quia materia sit indistincta, idest
eiusdem rationis eum qualibet. Docior uuli impugnare, secundum sensum praedicti maxime, seu propositionis. Et a suitur se. Si Aesidius uelit,quoia sunt diuersae materiae,tu equa deductio, ni fili valet .Et ratio est,quia quando inrma corporis Christi recipiturin materia panis, &eadem est materia panis,tunc portet coneedere, quod eadem forma haberet duas materias, secundum ipsum, scilicet materiam eor-
Iris Christi. N m ateriam panis, idest non sequitur illa dedulo,quod si dedueat, quod Deus possit imprimere eandem
formam illi materiae, quae inest im , idest materiae corporis Christi uel isti corpori, hoe nihil est, idest eonsequentia nihil vale quia eadem iama numero. non potest limul insoris
mare duas materias,quarum utraque est Lisciens recepti
uum. Esto etiam, quisd daretur tibi consequens, idestilla consequentia,adhuc non sequitur, quod ex una materia, fiat alia, quia prius non uariatur ad uariationem posterioris, sed materia est prius, ergo non uatiatur, idest non fit alia, pr pter aduent-m alterius sermae. idest materia panix, non fit materia corporis Christi propter aduentum sormae corporis
Christi.Item si materia prius fieret alia, idest nisteria corpori s Christi,tune Mima corpori s Christi non potest impriministeriae panis,quia serim eo moris Christi, non potest tiri.
292쪽
ptimi materiae,quam de facto habet, ut anima mea. non po test imprimi corpori meo, quod iam habet: igitur inaur Gieit. Item si sorma corporis Chri tu insormaret muttiam panis. illa impresso seu informatio , non esset trans nutatio, sed potius generatio, sed hoc eli inconveniem: in tur . quod sequati ir, patet, quia tunc est generatio, quando materi que irius erat sub priuatione aucuius ibimae, nune habet it .am tbtinam, ei soli materia panis in tot matur i. mis c,rpo os Christi de prius non insorinabatur tunc ibi ei '. c. atio.
Item illa propolitio Aegidii est i a ia, pura quod ici ut Deus respicit materiam, ut est quid quia agens nar in ale,rc spicit illam,ut est quid, ergo non solus Deus. A ntecedens I arce, quiar picere in ateriam , ut quid,esi respicere materiam. ut est sus eptiua formae sed agens naturale respicit mat criam,ut sita igitur. Anteceden, paret quia respicit illam secui dum quod potest producere formam in illam, eiso respicit illa ut quid. item illa propolitio Aegidit,quam assumit in argumen et O.videlicet, qu*d Deus non agit per motum, & mutationem, est salsa. igitur male ducit. Antecedens patet, quia creatura agit ut mouetur a Deo eo quod est instrumentum ipsiuς Dei, re instru mentum agit ut motum a principali agente, ergo ipse Deus agit per morum, di mutationem. Ex quo sequitur, Aegidiu minus bene respondet ad quaestionem, in qua quorrebatur,quo modo transubstantiatio erat possibilis. Ideo dimissa sua opinione, di i i pugn-t , doctor dicit, cris uuam ii ergo Sc. lii hac pat te doctor rei pondet ad quaestionem praedictam per talem conclusionem. Conuerso ista, scilicet panis in corpus Christi, est possibilis. & ratio est,quia tam terminus a quo,puta panis,quam terminus ad que istius conuersonis puta corpus Otrista, sunt in plena ouedientia iplius Dei, ita quoad totaliter eue, scut quoad totaliter noetie, Sc tu bil aliud requiritur ad illam conversionem , igitur illa est pollibilis.Sed eii dubium, an lixe debeat diei conuerso,& videtur quod non .quia per conuertionem,seu transubitantiationem, corpus Christi non accipit esse, quia prius aute illam conuersionem prae existebat. igitur non debet dici
conuersio, yel corpus ulit isti ccipae se per illam, quod i menςst falsum . Ad hoc argument im respondet doctor Aegidius,diccdo, quod duplex cu conuellio transubstantiali , quaedam est partialis, di ista nunquam est prae existens. unde conuersio partialis est quando in materia introducitur forma, qua prius illa materia carebat, de ista conuerso peragens naturale fit, tina quam ς si prae existens, ut patet. Alia est quae, est secund/ eo Muersio, vel transiibilantiatio totalis, qua totum convcimur in totum . De qua dicit Aesadius, quod non oporte quod terminus ad quem, accipiat esse, sicut de ptima. Cuius ra-xio est: quia ista than substantiatio, non est mutatio: ideo
potest fieri in prs existen Aed propterea non sEquitur, quod corpus Christi accipiat esse, ut patet.Sed istud no Iussicit, dici Docior in hac parte dicit, quod di stinctio nihil valet, ta lnulla ponitur transii bliantiatio partiali replicat se, dato pirans sanciatio non sit mutatio, adhuc non saluatur quin per illam tei minus ad quem incipiat esse. igitur maledicis. Antecedens patet,quia terminu iactionis nouae, e realis, semper accipit ese per illam actionem. Ista proposito est mam. festa,quia clarum est, quod per generationem actiuam in diuinis, filius accipit eue . quoniam nihil aliud est te in .sa
cito ut, proprie dici, seu de genere actionis quam illud, quod per illam actionem accipiat elis. Et ideo quia filius, est terminus generationis active patris, per illam accepit ese, & per . sonam esse,& Deum eue. alioquin non esset intelligibile, quomodo aliquid eue tibi, scilicet in diuinis terminus actionis,&tet minans illam actionem patris, seu generationem, quae e stinio de genere actionis.si dicas contra operationes immanentes sunt actiones, de tamen termini earum, non accipi ut esse igitur maledicitur in proicia propositione. Aniccςdes ritet, a per intellectionem non accipit esse res tui et lina. neque pervolitionem,res volita: igitura est det, quod hoe nihil valet,quia istae operationes non sunt de Mucie acti iis de quibus loquitur hic, sed sunt tantum termini, νι o u est. Ideo termini istarum actionum immane uium, non oportet, quod accipiant et te,nisi tantum unum esse intentiou ais, idest eici volitum,& intellectunt: ergo propositio mea est uci: vide icet quod terminus actionis nouae, di te alis, Minde genere actionis, semper accipit elle per illam actionxm, vitur per eum t crininus ad quem accipit esse. Et per conseques corpus Christi accipit esse potia uiuinantiationem quin est termanus Lalis actionis,idco primum argumentum tui. Respondetur euadendo, quia duplex est actio, quaedam post tua,nuxdani vero privativa. sue destructiva, siue nefatiua. M do conceditur,ur per actionem activam, siue potitiuam. te immis ad quem incipit est e. sed non per aliantis deo dicit , Uttan sub: tantiara ocli actio destructiva latum, uidelicet ipsi Hiermini a quo. Et ideo est in agis in hoc no actio, quam actio. Et sic soluitur argumentum. R espondet docior, is hocmbilvalet,& quod haec responsio non uidetur probabistis. Et ratio est, quia transubitantiatio, est actio siciua, patet, quia illa actio eli posit .ua, quae est inter terminos politium', sia tran- substantiatio est huiusmodi, igitur. minor patet, quia ta ter manus a quo, puta panis, quam terminus vi quem, puta cor-lius Oirini sunt termini positivi,& illa actio non est anni Matio nece creat io,igitur tua ibi utio nulla. Et si quiras quid ergo ad argumenta probantia quod corpus Christi accipit esse per transubstantiarionem. Pro solutione est notandum, T doctor noster supponendo, in transubstantiatio sit inter terminos postiuos ponit Ialent diiunctionem de trasubstantiatione, secundum unum modum dicendi probabilem, quem tamen si aliter non te net, ta non est de mente propria. Duplex est transubstantiatio,quaedam est productiva, quaedam adducit ua: Vnde trai subitantiatio produci aua est ilia per quam terminus ad quem accipit ei te Sed transubstantiatio adductiva, est illa per qui terminus ad quem, adducitur in ei se tali, uel tali loco. Ita, stpertrati lubitantiatiouem adductivam, terminus ad quem, non accipit esse simpliciter, sed tantum bre, vel ibi. Et sub aliis uerbis potest poni praediata distinctio, quaedam est ad entitatem sui termini, de vocatur producti a alia est ad prisci tralitatem sui termini, di isa vocatur adductiva. Rei pondeo ad argumenta, hac polita quod Iulit soluta. Nam trans ob sanitatio 'uapanis conuertitur in verum corpus Christi, noest productiva, sed est adducitu a. id est perquam corpus C lixisti non accipit esse simpliciter, ted accipit esse hie, sub
Ex quibus patet solutio addubium adductum, ad quod respondetur, tur ista transubstantiatio est possibilis. Et potest dici conuerso adductiua, licet non productiva. Liargument procedebant contra productivam tantum. Ex quo icqui Iur, Ψ transubstantiati' adductiva, siueconuellio, potes este in prae existens , quia potest prete existens fieri de nouo praesensi ui eloco. i. hic ubi suit terminus a quo. puta p/nis manesta me ubi erat prius puta in coelo. Et per hoc soluitur primum arg. Et si obiiciatur doctor iacit tria argumenta probando,u, nulla sit transubflautiatio adductiva. Plinium istius tra
iubstantiation 13 adducit uet terminus ad quem, non est substatia,sed praesentia subsantiae,quae acculit sibi. ergo non debet ςsse transubstatiatim cosequetia patet, quia terminus trasubstantiationas semper debet esse suoi otia. Respondes docior ad hoc argumentum n ganda antecedem, inimo dicit, te minus ad quentistius transu a iurationis adductivae,cit lubstantia, quin es corpu, Christi non simplicitet, sed ut habens ta em, vel ia in pux semiam. Ex quo tequitur, quod talium illius transubitat
Secundo arguitur se, per illam transubstan'ationem, corpus Christ nou a idit Oe ubi prius suit pauimgitur il ii si ibstantiation qn eit ponenda. Am edi. imi tui, uiacm cessum est multoties, hi non est de ratione tarmini conueri nis. i. terminus conuersionis ad quem esse ubi praesuit teli ianus a Uio. igi ur. Respondet docior ad hoc, negando antecedens,& cum probatqr. Respondet distin uendo,Vno lit de ratione termini conuel sonis esse ubi praesiit terminus Aquo, aut in trans stantiatione productiva limpliciter. & ceconcedo, aut in adductiva, di se nego. lodo dico ut ista lita substantia timest adductiva panis in colpus Cbristi. Tettio arguit ut sic. Si per stamcuuersione ripatus in corpus chrisii, termissus ad quem incipe xxv essep tens. ut Fudicis sequetςtur'tot essent conuercones,quot susti p xitintialitates.& sc non inet una travi ubi antiatio, quod est iu conuenien . igitur. Respondeo, di pro ibi utione laudia est,
τ duplex est pr seu uoddam eiὶ primarium, ta primum tistud est corpus Cliriai. A liud est eoominit uti*sc par ini,
ut anima, dc μcidentia sunt praesent concomit uter, tune dico, ui tantum debet esse una conuersio quia tantum est unum pomunis natum ideo negatur se luela. Imo ist Wia, e c. l Nunc doctor pro illa confirma oneec taclara inne is ius modi dicendi iacit unum primam. ς
sumtaim M γrotando,quod ista sit uera: sicut corpus chri stil
293쪽
Quarti . Vnde cime. i Tertia. I 47
per eonuersonem, seu transubstantiationem non aecipieesse simpliciter r sed tantum hie uel ibi . Ita substantia panis non delinit eliae simpliciter , sed tantum hic uel ibi per illam
conuersionem. Et arguitur sic. is terminus a quo conuertitur inter inum adque, eo modo quo terminus ad quem
saccedit termino a quo: Ied sic est et tu dicis, puta ista uia, Pterminus ad quem . non sucedit i ermano a quo simpliciter, sed secundum piis initiam in tali loco: ergo terminus a quo
puta panis non eo lauettitur in terminum ad quem.1. incorpus Christi sinu iciter med secundum talem prς sentiam,vel talem .Ex quo sequitur, quod uult habere illa ratio , quod Pos uam uirtute istius conversionis, corpus Chri isti se Lim
accipit elle hic, di non simpliciter, etiam uirtute istius conuertionis palus solum destini teste hic, & non simpliciter. Si dicat ut dic. t te diceret aliquis euadendo: di tibi lcorpus Cliti tu absolute sueeedit substantis pamiar.absolute esse corporis, succedit esse ipsius panis; quia corpus Chri luitem esse succedit pani des Deti viae.i.quia corpusChristi manet secundum suu esse simpliciter, pane desinEleelse. Contra:hoc no est succedere:ergo male diei . Antecedens patet et quia eodem modo ego dicerem quod sol succedit omni eormaptioni per tuam rationem quia sol habetis esse habet esse
Ex quibus sequitur, quod ista uia est probabilis, quae in cipit ibi potest vici, quod transubstantiatio rapitur dupliciter ilicet non teneatur a doctore nostro,&α Item seeundum hane uiam, die. Docior hie ponit unum notabile dicens, quod si uelimus tenere cum praedicta uia , litae opinione probabili , di tenere comi usi nem praehabitam: uidelicet, quod uirtute huius conuer
sonis panis non desinit esse simplieiter e sed solum decuit
esse hic, consequenter debemus tenere, quod termitu istius uersonis,puta panis, di corpus Christi, sunt incompossibiles, eo modo quo terminat: idest eo modo quo unus succedit alter H quia ut se, non possunt esse de poteutia ordinata Dei simul: licet bene de potentia absoluta. Exemptu, ut licet Deus possit facere simul ignem c si aere de potentia absoluta, te serte de eadem ma et ιa, tamen ut aer succedat igni. i. ut termini ad duas actiones,lic incomis possibile, sunt, quo ad simul inessendo. ntia uidetur &e. Doctor iubtilis arguit probando quod in illa etinuersione
sue transmutatione panis in corpus Chri ili, non sit tantum una mutario, immo iunt dus mutationes capietido mutationem large . Nam una uocatur anni bilatio,alia transubstantiatio: igitur non est tantum una. Alix patet: quia per illam
mutationem corpus Christi succidit pani, ut hic,secundum illam uiam,& pauis de ite me , ut hae: igitur oportet dicere esse aliam mutationem,per quam panis desinit tale simpliciter, ut sit ibi transmutatio per quam panis desinit esse hi di annihil alio per quam panis desinit omnino esse: Respondetur. Quod noe argumentum, licet domi dicat, solutionem quaere, bene concludit, quod ibi est anni hi latio, per quam panis desinit esse simpliciter,& transubstantiatio, per quam panis desinit esse in illo loeo', uel in illo. Ex quo patet,quod panis anni hi latur, sed non uirtute conuersonas, sue transubsantiationis, sed uitrii te anni hi lationis Ex qui . bus sequitur, qu secundum istam uiam, quisd eo modo, quo corpus risti incipit esse per conuersionem panis, ita
panis desinit esse, non in quidem simpliciter esse,sed esse hie, vel non esse hie. De secundo articulo huius seeundi artioli. In quo quaerebatur,quid est formale in termino i quo conuersionis, & intermino ad quem conuersonis, idest in conuersone panis in corpus Christi. Pro cuius solutione est notandum, V illud vocaturior male in termino conuersionis, ex quo sequitur ipse
Vade scut in conuerso,puta in pane,sunt duo, puta materia, di forma, se etiam in termino conuersionis. i. corpore Christi, sunt duo. Lmateria, Sc forma.... Et si quaero, uidest istud set male in termino eonuersi
ais ad quem , uel an si ibi tantum una forma. Respondent Thomistae, te nominales, quod in termino ipsus conuersionis,sue in natura humana ipsius Christi,nillil aliud est, qua
materia prima,& anima rationalis. Ex quo sequitur de mente istorum, quδd anima rationalis immediate informat materiam primam, Sc nulla alia forma ponitur in illo eomposito. Lin termino conuerso nix.
Sed contra illos ponit ut talis conclusio de mente Oct iis . In tam .de in quocunque a isto, sunt duae lamiae substantiales, una est se a corporeitatis, quae non dicit nisi
plures ibrinas partiales,vesernia carnis,osti, eapitis, cerebritae. Alia est tornia, Quae dieitur forma substantialis viti- ym a tmata,& in hominibus d Qtur anima intellectiua, & in aliis p re rati. est forma sentit tua , di ipse dat esse corpori , 5e toti ani- in ηn ma
Vnde se imaginor,quod ex materia prima, & forma car- si formonis, sit unum compotitum, quod informatur sorma interu pam Dalectaua. Ex quo sequitur, quod anima intellectiva, non in tot pay utammat immediate materiam primam, sed quoddam compositum ex materia prima, di torma corporeitatis. His notatis sanet ut d liomas probat opinionem tuam, videlicet quod in natura humana hristi. de in natura alicuius alterius Itominis, non si aliquid nasi prima materia, de anima intellectiva, quae quidem rationes ii csicluderent, essent contra ipsam caelusonem nostram, sed si soluantur, concluso nostra mansebit nunc probara, contra ipsum. Prima ratio. Vnius entis,est tantum unum esse, sed unius estis,est tantum una forma, igitur in animato, quod est tantum via umens, est tantumvira sorma,ergo etiam in Christo.
M tationes ergo,&GlRespondet doctor ad maior con dendo eam,&negando minorem.Si eapiatur ly esse uni
sormiter in maiori, εἰ in nor .
IVocuius declaratione est notandum, in sicut ens diuidi. rn. tur in compositum, de smple ita etiam ly, cise diuiditur,
igitur quoddam est eue eompositum, & quoddam est effe
Vnde esse compositum , est illud quod includit plura est e ' partialia edere simplex. est illud quod non includit plura esse,ut in angelOSequitur primo, linvito esse. sunt plura es Hse. Ex quo sequitur secundo,u non euinconueniens,ui in v.
no composito, sint plura esie si artialia, quia esse hominis, a retinet eis e corporis, di esse animae . Ideo maior est talia, quia unum esse, pura homini potest esse a pluribus formis , puta ab esse ibrmae eorporis, de ab esse formae ultimatae, puta a
Notandum est hic, PThomist tenent,u, esse, sit quoddaaccidens luperadditiin ipsi essentis, ii uel purei. ideo uicit do h. ctor, ii non intelligit istam fictionem Thomistarum. Vnde imaginatur, ae licet homo sit quoddam compositum, tamen sibi aduenit unum esse,quod non eliquid compositu, immo simplex.Si tamen omnino sat vis in verbis die. i.si serte dicat aliquis, praedicta maior est uera, putat unius esse est tantum una forma:eo quia compositum ultimate, di completiue habet esse ab una inrma. Resipondet doctor, F potest concedi, s esse compotiti est tantum ab v naseima completiuerti st compotitum habet, i sit tale, a tarma specifica. i.a sorma ultimate inruimante. Ex quo sequatur, v homo completiue habet esse ab anima intellectiva tantum , eum hoc stat,u, illud elle te eludit plura esse partialia, ut elle hominis continet esse materiae primae, de vite animae intellectivae, de esse rinae corporeitatis.hoc declarat cioctor per exemptu, quia clarum est.m compositum est unum: licet contineat ii, sedi. .
uerstatem partium. ipsum totum integrale integrantium.
Ex quo sequitur,u, licet homo habeat esse completiue ab una ibi ma, tamen non sequitur, quin in illo includantur plures sermx, non tanquam specifice continentes illud totu, sed tanquam inelusae in potentia illius compositi t.in corpore, siue in materia .Ex quo inseri doctor,Ψ quanto animat uni est petiectius:tanto requirit plura organa, de continet in se illa, de V requirit etiam plures potentias habentes diuersa organa, quae differunt specie persuas sermas corpore itatis. Ex quo sequitur,v elle hominis est unum esse , lieet contineat . plura esse partialia. N illud est uerius, di persectius quo vallorum esse parti aliis, licet no est uerius in indivisibilibus. Ex quo infert doctor,ae in compostis eum partibus, inuenitur u crior unitas,& entitas in maiori compositione, quam
cum partibus in minori copositio .i. ueriori modo dicitur compostum unum ens quam suae partes seorsum sumpti, licet compositum includit maiorem compositione,quam quilibet pars. Deinde secundum Tho. confirmando suam rati nem iam solutam uult probare,* sit de mente Aristot. Uincomposuo non sunt plures serma substantiales, & adducieipsum in quatuor pallibus, quos EA Acissi septimo metapiti capitulo ae dissinitione. Primus passus est. dicit ibi Arist. Φgenus nihil aliud est praeter speciem seneris . . genus non inuenitur nisi in speciebus.Tune scisi ponantur dut tarmae in uno animato,tune genus erit aliquid aliud a specie, sed hoe ea contra piatosophum, igitur. Anteretis patet, quia genu D.petaatan imHIL N a tune
294쪽
iste sumitur ab una Gima,puta a sema eorporeitatis,& species sumitur ab alia. puta ab attinia intellectiva:igitur genus erat aliud a ipecieΝcundus ratius est. quoniam dicit In ilosophus ibidem:quod finalis ut fierentia. de substantia rei, est diuinitio.i .ultima differentia, est tota iubstitia.&diis uitio rex Sed sic est, v si ponatur alia istina ab anima, ab illa non sumitur disterentia , sed genus. igitur illa differentia non elitota subitantia rei, quod est colura philolophum igitur.Tertius pastus .quoniam ha t ibidem Aristoteles, iubd non est ordo in substantia:sed sic eli, quod si poneretur plures .rmiam esset ordo formarum, istitur contra Aristotelem. aartus passus est:quia Aristoteles dicit ibidem, quia disseretia posterior,includit differentiam priorem, ut rationale includit sensibile & dat eae plum, quoniam fixio pedis, es quaedam pedalitas: tunc sic: si di fierentia communior iameretur ab alia solina,quam disteretia inferior, sequeretur,u differ Hii' interior non includeret superiorem. sue comuitiorem,
quod est contra Philosophum: isitur est de mente Aristo telis, quod in composio non sint plures me subluniatiales. . Ad confirmationem adductam de septimo Metapbysicie&c.Doctor nostet in hac parte tespodet ad istos quatuor passus per ordinem.Et dicit primo ad primm quod illud capitulum non bene exponitur,licut patet in expositione, quam iecit ipsemet Aristotiles super illud capitulum Et ratio est quia ibi auctoritates adducuntur truneati. Ideo nihil ad v. i.nihil ad propositum. Secundo dicit, quod illa litera in illo passu primo,ponitur sub quadam disiunctione, uidelicet genus nihil est praeterea, quaesu ut generis ecies, sed sestquid,ut materia est, &hoc uerum, quia e t una dis uncis. uacuius una pars in vera. uidelicet materia est. Unde secundum omnes doctores, genus est quoddam potentiale, respectu specierum: quoniam sicut in entibus naturalibus materia est , quae recipit tormam, di sorma est , quε recipitur in materia: Sic etiam species componatur ex genere, tanqua ex materia,& ex disterentia laqua ex istina. Et dicitur genus per similitudine : quia scut materia est in
quo sequitur, et, sequatit ripatet quia rapio rationem Aristotes is quam ponit ad eosn Oscendum quando fit nugatio , quoniam quandocunque distinitiones nominum ponantur simul, idest immediate, faciunt nugationem: Etiam ipsa n mina si ponatur simul iaciunt nugationem, sed sic est hic,dicendo lubstantia animata sensibilis rationalis, et substantia animata sensibilis, ibi e nugatio quia ibi est repetitio unius , di eiusdem.Igitur etiam erit nugatio dicendo animal ratio nate.patet consequentia, per rationem Aristotelis. Ex quo sequitur,l semper est nugatio quando immediate additur samius interiori,&ὰ contra ut dicendo homo animal , ani mal homo. Ex quo sequitur, P ibi est nugatio,dicendo su stantia animata sensibilis rationalis . quia superius additur inseriori, puta ly sensibile, ad II rationale. Ex quo sequitur, 7 de mente Aristotelis est, O cisserentia inferior nou includit per se,&quiditatiuedinerentia superiorem, quia aliter non oportet divinire per plures differentiis, cuius opposita vult habere Aristoteles, ut patet di fiu se intratu. igitur . Et
eum probatur T sic, per illud quod dieit Aristoteles,u fissici pedis est pedalitas,denotando τ pedalitas per se, qiiiddit liue includatur in fissione pedis, visuperius in suo inferiori. Ita spr dicta praedicatio est quiditatiua , & denotatur,
per nomina abstracta. Respondetur,u, iste textus nihil est ad propositum quia per hoc quod dicit Aristoteles, ut fissio pedis est pedalitas, non vult habere F silio pedis, eilentialiter.& qui dilative includit pedalitatem, sed vult denotare ux fis. so pedis est unum membrum, in quo immediate debet diuidi .lieda ita . Vnde dicit Aristoteles . inserius, debet per se diuidere superiorem, inquantum huiusmodi. Et T iliteitigat Aristoteles si probat doctor, quia in eodem capitulo dicit Aristote .les, ut unor et diuidete dimerentiam & declariit se, quomodo intelligat dando exemplum , vi habentis pedo. i. animantium habe latium des, aliud alatum,&aliud non alatu quia tune diuiso nihil valeret .sed si e ualet, aliud habens pedes fis x, aliud non sitas. i. diuersos. Ex quo insert. m hae nint di
talem. Et ideo fissio pedinperie est habens pedes, sicut ala- seduli ut otio in hii. D ri μὰ tum L qu inscrt doctor unu ni eo tollarium ad intellectio finitio rei.& dicit quod no e de mente At illo telis: sed debetine ligi se, uidelicet quod ultima disterentia complet totale distinitione rei. Ex quo sequitur, quod Aristoteles uult habere quod in dissinitione nihil debet poni nisi genus, Nultima disterentia:quoniam in diis uitione qui ditativa, deesse geuus &diuerentia. quibus fit tota dissinitio qui- citativa. ut patet periplum Aratio. ii. phy.
Ad te ilium pasum res podet doctor,quod nihil ad Briuomam quando dicit Aristoteles, quod in substantiis non est ordo, nihil aliud vult here, nisi quia si erit nusatio ad dudum
ei multionem superiorem anteriori, ita erat e contra, ut si si nugatio dicendo quod tonabile est sensibile, tinerat dicendo quod se nubile est ratiotiabile: quoniam in substantiis nota ei ardo talis. Ex quo sequitur quod non est ordo inter illas dinerenti ias,ad ponendum negationem: quoniam qualitercunque ponatur, siue uua praecedat, sue sequatur, semper
Ad quartum passurri codi tur. Ουὀd differentia insiti TV V m πα
disterenti: superiorem: scilicet sermae substantialis, δε eeneratio simpliciter.Sed pe
Restiolidet doctor, i hoc est manifeste salium,&contra intellecti, ni Aristotelis uia nunquam differentia superior predic ut per se, & qui ditatiue dedisserentia inseriori, ut patet dicendo rationabile est animatum, quae non est qui datativa, de tamen esset,sistud quod in lettur esset veru: Ex quo sequitur corollarium extra textum, T nominales male faciunt,qnando in differentiis faciunt coordinationem pradi-c' emotum. Et si quis dicat proba mihi, quod differentia in serior non includat dissicientiam superiorem per se, &quiditati uelitespondet pro iido se quias disterentia inserior incIuderet die rentiam superio temper se, tiquiditatiue, sequeret ut v dissinitio composita ex senete proximo, & ex differentia proxima, eset nugatio: ut dicendo animal ratis nes quia bis dice tetur, sed noc es inconueniens.igitur illud
Secundo arguit T homas probando. v non sunt ponendae fures tormae in animato composito sic. Si in eodem composito animato essent ponendae plures serinae .sequeretur,quod disterentiae set ar m non saluarentur,sed hoc est ineonue niens igitur.quod sequatur patet, quia differentia sol marsi est .st inima substantialis dat esse smplieiter, sed sin eodem eomposio essent plures formae,.rma substantialis, puta anima intellectiva, non daret esse simpliciter toti, ut patet de se, quia aduenit enti in actu igitur non saluatur illa differentia. Et et non fatuetur, natet quia illa secunda disterentia formarum est, et serma sudstantialis aduenit tantum emi in potentia, sed forma accidentalis, aduenitenti in actu limpliciter. Sed se est,quis d stuponas duas sormas in uno composito,isima substantialis ultima adueniet enti in actu simplicite ergo non saluatur illa d fierentia. Antecedens patet,quia adueniet enti composio ex materia prima, & torma corporeitatis, quam tu ponis. Etu non salvetur,patet, quia dii rentia is arum est, uod subsantiae est generatio simpdiciter,
neratio sormae accidentalis, est seneratio secundum quid, sed se est quod si essent pIures formae substantia es, in eodeeoni posito, generatio ultima non ei et generatio simpliciter. cum non daret esse sinpliciter, immo secundum quio. Io temtia non saluatur,sic nee aliae dux Consi matur hoc ultimum medium, per Aristotelem,quinto physicorum. Nam Aristoteles aba ponit differentiam inter generationem, di motil quia
illud quod generatur, non est, sed illud quod mouetur est. Sed se est,euod s ponamur plures inrmae in animato eo posito, illud quod seneratur est, quia subiectum mini io atriori est, quando aduenit ultima ibi ma, ergo, uel Aristot les maledicit,uel incomposito non sent duae inimae.Sed primum non est dicendum, ergo secundum est tacendum. Osematur sic uudo illud Aristotelis ibidem ponentis secte
295쪽
Quarti . Vndecimae. fere Ia. t 49
a gerentum,inter tenerationem,& motum.quando dicit,
in quod i lud quod mouetur: est in loco: sed illud quod seneratur: non est in loco. Sed si essent plures sorine ponendae in composto: tunc illud quod generatur, puta lubiectum erationi , esset in loco , saltein per formam priorem: igiturauel Aristoteles mentitur: ues tu domine Scote male dicit. sed non est dicendum primum: ergo est ditandum secundum.
Ad argumentum secundum re ndet Motus uetando ., quod diiserentia formarum non saluaretur. de cum Probatur: quod non saluaretur. t 'rimo dicit quod qui uocaturdely simpliciter. Pro quo nune quaeritur. utrum formanis. . . substantialis, dat est e limplieitet . ut dicit ista prima dissinitio formarum Respondeo, quod illud dare esse sit ipliciter iiiiii ' dupiciter in te igitur, uno modo: quod dare esse simplicite etalli itis, primum e se. Et isto modo dico quod non oporem qud di imi substanti illudet esse simpliciter L primum esse, posito quod primo adueniat materiae,quod probat doctor,
quoniam ii quantitas primo adueniret materiae primae, et uas, ima substantialis, tune quantitas quae est sorma accidentalis , diceretur dare primum esse. Alio modo potest diei uod rina substantialis dat esse sim liciter, eapiendo essemplicitet, ut distinguitur contra esse secundum quid Ethoe modo dico quod torma subluti alis dat esse simplieitui.non dat esse secundum quid, nequam accidentale. Et ratio
est. quia qualis est ali ua tot altile dat esse illi evi aduenit. quo sequitur eo rollarium.quod minor probationis illius sequelae est salsa, puta , quod ii poneremur plures Armae incomposito, tunc anima inreli ua non daret esset impliciter led secundum quid & acci citate. Ex quo inseri Doctor
quod non est cur sum, utrum primo, uel secundo adueniat talis forma. Sed sussicit, quod quandocunque adu nit dat essesnipliciter tale, qualis est forma. Et es probatur quod non saluaretur secutrua, nego minorem , icilicet , suod ponerentur plures formae, quod tune forma substantialis ultimo adueniret composito ex materia di forma: eon -
' cedo. igitur. aduenitenti tu actus m plicitur.Nego consequEtiam,quia illud quod est in potetia ad reeipitaum aliam tbemam iubilatialem, ut est compositum ex materia & forma muro rei tatis, non est ens in actu simpliciter. Et ea probatur quod no saluatur tertia disserentia formatum.patet inlutio de cum plurale quia subiectis esset generatio simplieiter, di Per consequens.non daret esse simpliciter.minor est falsa. Licum probatur exemplo.Respondet doctor quod tota diis cul tax huius argumenti consiliit in praedictis auctoritatibus d
Ideo dicit Doctor ad primam,quὀd quando dieit Aristoteles quod generatur non ea:capitur ibi a philosopho non esi. se priuative.Ita quod est sensus, quod subiicitur generatio m .i. quod est subiectum generationis, non est.i.non est elis copolitum liue simplicitetide istud est uetum,quia istud est materia prima.Exquo sequitur corollarium, quod Aristoteles non capit ibi illud, luod generatur. pro termino seueratio nis , sed pro subiecto generationis adeo ad tormam argumeti: negatur minor quia tune illud quod generatur: non e enscompletum, ta simpliciter in actu. Et si arguas. Si subiectum senerationis non haberet esse simpliciter,neque completum Sci ergo nullam formam substantialem habet, quae dat esse smplicitet .Rel pondet doctor, noeando consequentiam, iaratio est,quia consequens est salsum: quia licet istud compostum ex materia prima. e forma corpore talis, sit leo dum unam sermam substantialem, non tamen habet esse simplici ter secundum aliam idest secundum ultimam, sed caret illo
Nabos ege .ldeo eombos tum ex materia, ecforma corporeitatis, -- sese est unum ens simpliciter. secundum unam formam, de Gens -- - simpliciter, secundum aliam formam. Ex quo sequitur,l lim cet istud compositum ex materia prima, & forma cerporei - αι - , μυ talis,dicatur ens simpliciter. non tamen dicitur ens complemis. . res tum: requiritur enim ad hoe,T dicatur ens completum, P tale non sit in potentia ad recipiendum aliam formam sub M M a sunt talem,quemadmodum est istud.Ex quo sequitur. ν - ne vocatur a doctoribus forma Orporeitatis, sorma gener ea,& anima intellectilia,specifica. Et ratio primi est, quia copositum ex ipsa, est in potentia ad recipiendum aliam servi. Et ratio secundi est,quia compositum ex illa forma, non est in potentia ad recipiendum formam. Ex dictis patet solutio ad primani confirmationem. Ad secundam confimatio, nem, cum dicitur ibidem. quod secunda disserentia inter generationem, & motum. est, quia illud quod generatur, non
est in loco, di illud quod mouetur,est in i O espondat --ctor, quod Arictoteleι Q intellexit, quod illud quod teneratur non eum loco supple occupative:ita quod est senuis, i sta Aran,
subiectu ni generationis. idest materia prima, non in in loco a occupatiue, cuius ratio est, quia quantitas, est Atio essendi in loco occupatiuE,s subiectum generationis, sicut est ma- Mi. . 1 interia, non habet de se quantitatem, quia secundum Scotum L. quantitas non inhaeret immediate ipsi materiae sed toti eo ni O-m,mas polito igitur subiectum generationis, non est in loco occupative. Et cum dicit,quod Aristoteles dicit, illud quod mouetur est in loco, id est illud quod mouetur, habet aliquod Me --uod est ratio essendi in loco, istud declaratur per exemptu. Hatem tte
emotu alterationis, quia subiectum quod alteratur, est ris briu e. quantum, de quantitas Praesupponitur illi motui. ut ad hoc,q uod aliquid albescat, refixi uitur quod sit quantum. Et sorte dicet aliqu:s, hoe non soluit arguntentum, quia si tu ponar duas tormas subsantiale , illud quod generatur semper erit
in loco: istitur argumentum remaneret insolutum . Respondeo quod noneudo duas formas substantiales, consequenter debemus dicere quod Pi ius natura corpus est organi ratum, de quantum,quam introducatur anima intellectitia in illud, licet non prius tempore. Ideo concedo,quod illud quod g uerratur,&illud quod est subiectum generationis v tunatum prius natura est in loco,quam anima intellectiva introducatur, sed non illud quod ed subiectum generationis non ultimatum, ut est materia prima, sine quantitate. de qua intelligit philosophus, di non de materia quanta, quae est subiectuvltimatum generationis. Ideo quando dicitur, illud quod generatur est in loco, non habet verum in omni subiecto generationis, sed de ultimato tantum,& non de alio. Ex quo sequitur,ae duplex est subiectum genvi ataonis .s vltimatum,&non vltimatum primum est materia quanta secuudum est materia sitie quantitate. Sed si uaeras,&c. do tot hie remouet dubium, utrum illudquoa mouetur motu augmentationi , sit in loco, que
admodum illud quod mouetur motu alietationis di motu SHiem v locali. Respondet doctor,quod ista disseultas non est necessia n rati ει ria in hoe loco, tamen potest responderi secundum aliquos, d pi κ. quod sie, se ilicit se eundum Aegidium de Roma. Primo quia
quantitas, seu quantum, Praesupportitur in motu augmenta . μις- εtionis, Sc diminutionis, licet talis motus non iit quantitas. istic. e. aDoctor noster, non est contentus de ista responsione, di ideo impugnat eam quia vel augmentatio. pertinet ad setius qualitatis, uel ad aliud. Non est dicendum, quddad aliud, quia
per augmentationem aequiritur quantitas rigitur percinet ad genus quantitatis. Et ultra, per ipsam augmentationem acquiritur quantitas, ergo quantitas non praei ipponitur ibi in tali motu . propterea nulla quantitas eadem manua in toto motu augmentationis, de sub utroque termino augmentationis: igitur quantum non est subiectum ipsius motu . Ante
eedens est notum,& consequentia probatur quia subiectum debet manere, de de tacto manet in toto motu, de sub utroq; termino.ideo doctor respondet ad dubium, in qua respontione duo ostendit. Ibimo quid sit subiectum augine Nationis.
serendo ostendit, quo modo intelligit quod illud quod mo- Ε, inauuetur est in loco. I ro solutione primi dicit , quod Ceut subiectum altera. tionis, non est sudstantia qualis: ita subiectum augmentatio . I mirati .ms non est substantia quanta, seu qua tum, quantum est de se: Ex quo sequitur, quod licet in alteratione praesuppona tut forma substantialis, di etiam quantitatis . tamen non sieest in augmentatione. x quo siqnitiir, quod quantitas, iisue quantum, non est subiectum pur se augmenta: ionis, sed est em in actu, secundum sormas priore quantitate. & nonens in actu, nisi secundum aliquam sernam substantialem, idest non ent in aetii secundum quantitatem . Ex quo inis ' sere ultimum corollarium , quod subiectum per te augmentationis, di diminutionis, non est nisi tubstantia, per ,
Pro solutione secundi puta. quod illud quod mouetur est in ideo, uel est per quantitatem privsuppositam motui, uel P
quantitatem,quae acquiritur perinotum,dicit, quod subie dium augmentationis non est in loco per quantitatem, quam
habet, per quantitatem illam quam aequirit per motum de tamen subiecium alterationis est illud,quod mouetur localiter,sive est in loco per quantitatem quam habet, & noupet aliquid quod per tales motus acquiratur.
Tertio arguit Sanctui Thomas probando, quod ineomposito non sunt ponendae plures carniae. Et pro isto - in argumento supponit ut distinctio . Duplices sum sormae L. - . .vet.Tatu Tom. IIII. N a quae-
296쪽
quada sunt ordinat , di sunt qui siese habent, quM post
. rior non potest esse sine praecedenti priore. Et isto modo diceretur quod anima intelle tua, de serma corporeitatissimi tot mi per se ordinatae . quia non poteti esse anima intellectiva. quin praecesserit harma corporeitatis. Alii sunt somn g accident liter subordinat diiunt illi quarum una non necetiarii, pri supponit ali , ut forma hominis, de albedo: hoci opposito. Ariguit Thoma .quia quando . diuertis tormis sumitur praedicatio: tunc illi torma: iunt accidentaliter subor-dilia et, uel es lentialiter Si primum tunc illa praedicatio erit accidentiali sicut ilia homo elial b Si secundum, tunc est . . eit predicatio per se secundo modo, sicut illa superueiatumesico . oratum, quia ly supersciatum dicit formam priorem, puta quantitatem iti ly coloratum dicit formam posteri rem ni ita qualitaten erἶo ii in homine ponantur dux Gr-ntie sublutia es, S ab ultima acer piatur disterentia N a priori genus. ut oportet dicere tenendo illam opinionem: sequitur. quia praedicatio senem de specie non erit prae dieatio per te in primo modo: ut dicendo homo est a inuinimo erit in secundo modo: quod patet, quia i pectet. non includit tam formam corporeitatis ut torma, a qua denominatur genus: sed hoc est manifeste saluum, uidelicet, quod hic talis praedicatio non iit in primo modo, di contra Aristotelem in primo posteriorum. Ad hoc argumentum respondet doctor,quod ista ratio quam tacit beatus Thomas, non uidetur concludere, nisi Pquando est aliqua propositio, in qua subiectum sumitur a torma priori & substantiali, se praedicatu maiorina Psile- moti, ec accidentali, tune praedicatum non dicitur per se desubiecto,& istud concedo dicit doctor: ut illa noti est piaediscatio per se, homo est albus, quia homo sumitur . iorma priore, puta ab an mia inter ectiva, te praedicatum a posteriora. ut album uidelicet ab a b .ne. Lx quo sequitur,2 ista praedicatici non est per se, animai est homo, quod praedicatum sumituri forma possem ori, ta hoc concedo: Et ii dicas,
e so et rami station erit per se luperficiatum est cololatum:' concedo, quia coloratum dicit sormam poste ciorem. unde
ponitur a doctore talis regula.Quandocunque praedicatum eo subiectum sic se habent, quod praedicatum iu maturas' ma postcriori, , subiectum a priori, uel e contra, uunquiui .est ibi H icatio per te. Et ratio est, quia nunquam in tali- praedicatum includitur essentialiter in subiecto, ut dic do homo eli albus, ammal est homo. Ex quo sequitur, quod si ponatur,quod genus sumitur a sorma priori, di disiere tia a forma posterior i, ut dicunt aliqui, quod genus no praedicatur per se dedi fierentia, ecquod ratio ilia non est per se, rationale est animal. Respondet doctoria avdo coni e quentiam, rc ratio cu,quia species non solum in idit disterentia, sed etiam genus .Et ideo est per se, homo est animal, licet ista non sit per se.rationale est animal. Et si iturum arguas ista non est per se super sciatum est coloratum , ut dicis igitur nec in coloratum est superficiatum,quod est tal- sum quia praedicatum includitur in subiecto Respondeo po , nendo talem propolitionem de me ute Scola. Quandociniq; per Iuta et uin, vel Pradicatum, non importat aliquid per in unum, ita per ac Duens, tune talis praedicatio non est per se. Ex quo sequitur, ae ista non est 'r se super sciatum coloratum est coloratum sicut nec tua homo albus est homo. Et ratio huius est: quia subiecta talium propositionum, non important aliquid per se unum. Et si quaeras ulteriorem rati
nem,dico π ratio ed. quia illud quod in se non est per se Wnum, nulli eil per se idem .i. quia alterum extremo tu est enser accidens. ideo nulli est per se idem. Et ii quaeras, quare oes Respondet doctor, ui sicut non est quaerenda causa quare ex materia, di forma nat alia uid per se unum, etiam non est quaerenda causa, quare ex subiecto, di accidente,ilatens per accidens. Ideo non est ouaerenda ratio quare illud eos Paccidens, nulli est adem, nisi quia illud est illud,&boee hoc.
Et si quaeras quare non est quaerti a caula respectu illorum litespondeo, quisd ratio est i quia ills propcstiones sunt immediatae, b carent mediis quibus pollent probari, di oste diret ista est immediata calor denominat calidum, uel iacit olidum, di is e calor calciacit, di ilia est immediata, calor constituit calidum. Ex quo se uitur, quod in propositionibus immediatis,una est immediator. Et si quaeras quomodo
cognoscitur,dico τ una est immediator altera quarado praedicatum unius, quasi videtur magis de ratione subiecti, qua praedicatum alterius. Et quia magis est de ratione caloris, et
inhaereat,quam quod calciaciatatio ista dicituriari diatior, ea lardenomiarat olidum. seu costituit calidum, quam
ista calor calefacit, licet auioae sunt immediat pQuarto arguit notus contra, te addendo rationem Tho- . raiis v. mistarum. LThomae, S ista ratio est melior omnibus aliis li- Th. v. icet videatur communis. Non eli ponenda pluralitas, dic. tinatanti.
Nulla est neeeivitas ponendi illa, tormas: igitur non sunt po sit formamnendae. Minor patet: quia forma perrectior continet in se iiii cui to, periectiorem virtualiter, sicut tetragonum, trigonum, die. Matia arca
Ad quartum argumentum. Respondet doctor, nudargumentum est bonum contra secundum opinionem licia r. scd. ea Didicentis, P amma tutellecti vaco utinet virtualiter an iniam uit. sentit. uam, di vegetatiuam,& uegetatiua continet virtualiter formam corporeitatis: quia ii hoc estet vetum, tunc tion esset neceise ponere formam corporcitat s Sed secundum aliam viani .i .iecundum meum modum dicendi, Respondeo
per talem propositionem. Nec e est ponere sormam corpore itatis: ita u necessata, cogit. Et si quaeras quae est illa necessias Respondet doctoli se tua est ens reale, quae est ratio viii uersalis distinguenda hoc ab illoc ita u hoc non est hoc . quae quidem contradictio,est ratio immediata distinguendi plura sub ente.Hoc patet per exemplum.quoii iam ii hoc, Nil lud, recipiat contradictionum in ellendo. i. si hoc est , & illud non est: tunc esare liquet, P non sunt communaa in eis endo , sed ista neeellita sese in proposito, de cogit nos ponere ibi mi
corpore vatis:quoimam uidem ii per experientiam , T ani ma ivt lieti tua recedet ea corpore, manet forma corpore itatis, putati, rina olli , dc carnis, dee.erso in quolibet animato nece deest ponere uniuersaliter istam sol mam, qua corpus est corpus animatum.
Pro cuius declaratione est notandum, quod per illam sormam corporearatis, qui manet recedente anima non habet
corpus u si non corpus,quod ponitur in recta linea praedicamenti, quia illud est animatum, i ed habet corpus, ill sit cor pus,capiendo pro altera parte compDirti, ta ponitur in D dicamento substantiae reductive. Lx quo sequitur, quod corpus capitur dupliciter.Vno modo prout ponitur in recta li- Gνροιώ-nea praedicamenti. 1.piout est animatum. Alio modo prout placuere. est in praedicamento substantiae reductive. i. prout sui tu e praeci e pro altera parte compoliti. Ex quo inieri do r, et corpus,quod est alicta pars compositi, manens in suo esse sine anima,habet Lmam,qua est corpus isto modo, de non senimam. Ex quo se uit Wr, P talis forma corporis, necessario eu alia ab an una. Ideo patet solutio ad quatuor ratione pro conclusione Sancti Thomae,&opinione nominalium. Contra hori&can Lae parte doctor uuli probare, P anima delinente informare corpus, non manet aliqua lia ima, . quae uocetur sernia corporeitatis, seu mixti: de arguit fici no νω cst possibile,st maneat tot ma corpore itatis, de non sit alii- Ι - , --ma igitur non est ponenda talis tornia . Antecedens patet. qu niam maxima est in philosophia i dii olitio necess- tans ad aliquam tormam nunquam manet une illa forma,
sedile est quod torma corporeitatis est dispolitio necessitas
ad introductionem ammae rationat .s: igitur non potest mλ- nete inlis torma corporeitatis. sine anima intellectiva Confirmatur ista ratio:quia cum animintellectiva sit immortalis, de impassialis, non necesiario separatur . materia ex parte sui,sed separatur, quia aliqua forma substanti lis , quam requirit ut dispositioncm uecellit item, separatur.Sed sic est, quod talis forma necestario triuisita, noci est nisi forma corporea tali Misitur anima intellectaua sue tali, non potest
esse, nec separatur illa stante.Maior patet: quia . Inama iecuridui se, non habet liquid repugnans in materia, de coni quentia est nata.
Pio solutio ite huius quaeritur talis quaestio, it xe tu, me eis hi μlius intelligatur, utrum adhoe, ς anima intellectauam tot mei maletiam sussciat, quod tantum stibi forma corpo -
Pro solutione ponitur repula in philosophia:quaelibet lorma subsam talis alicuius mixti, quaecunquest, ct cum cunque sit, siue si tutellectiva,sive non, requirit totam Proportionem quatuor qualitatum primarum, ad hoc ut in solii et materian .Ex quo ι equitui ui ad hoc, u . intellectiva mancat in materia requiritur certa dispositio quatuor qualitatum primatui puta caliditatis,frigiditatis Sce. Ex quo sequitur iecundo,N ad boe et in ima corporeitatis maneat in materia, requiritur quod sit certa dispositio quatuor quali latum Frimarum. Scd utrum eodem modo requiratur ista
proposito ad hoc, et amaria uittaeaeua tulistinet, N ad hoc,
297쪽
Quarti . Vndecimae. Tema. I sil
praedictae quatuor qualitates se habent sicut magis periecta,ec minus Deriectum, idest praedictet qualitates requirantur ad hoc,quoia una informet,sicut alia, ita ad hoc quod alia i ibi me puta anima intellectiva, requiritur in periecta ori gradu.Et ratio huius est,quia quaecum, proportio requiritur ad dispositionem alicuius tomis, requimur ad sorina, ad quam
illa est dispolitio, sed forma corporeitatis est dispositio ad materiam. 5e requiritur ad ipiam aliqua dispositio: ergo quicunque proportio requiritur ad hoc, P tiarina corporeitatisint otii et materiam ,e sem requiritur ad hoc, quod anima intellectiva iniarm et materiam. ultra hoc, cicit docior,
uod ad hoc F anima intellectiva inlarmet, requitutur praeicit qualitates in gradu persectiori quia larma periectior requirit illud quod requirit impersectior, di cum hoe aliquid ultra. Ex quo sequitur corollarium,s si lax qualitates aesinant esse in gradu persectiora, quo requiruntur ad iussirma. ionem anima intellectivae,anima intellectiva desinet inlat mare materiam. Ex quo infert doctor, ut non sequitur illud euod assismitur in maiori confirmarionis argumenti, uide-Deet quod anima intellectiva desinat in t mare, quoniam anima intellectiva non desinit insorinare, sed ex eo, quod mixtio, siue proportio primarum qualitatum non est in tanto gradu in quanto requimur, ad Loe quod anima intellectiua insermet materiam. Ex quo insere, ut potest manere lar ma corporei tali ν, separata anima intelles ua. quia propor tio qualitatum potest manere separata tamen anima. Ex
ouis . .. quo inscrt doctor solutionem huius quaestioni ,quare est,mΣ .. uis postquam anima intellectiva desinit informate corpus, illuus . a corpu imm diate tendi ad corruptionem. Re ondet dos Tisis, iii. tiocit quia non est tam bona, &perteri, proportio&mixtio qualitatum primarum in illo corpore, qualis erat quando illud corpus intarmabatur anima intellectiva. Ex quo infert doctor corollarium, et eadem se ima uocatur ima corporeitatis, diser maeadaueris, sed ille terminus, forma caclaueris connotat.vnde supportit pro sorma corporeitatis, connotando talem commixtionem. i. in gradu ita
impetiacto,ut necesse si tandem deuertare ad corruptionem. Ex quo sequitur,l corpus a quo est anima separata maris risi Dacu. ponderat; quoniam talis mixtio est magis impersecta. Hisma Irmatis notatis, tespondetur negando maiorem probationis antece-
deutas: quin forma corporei tam, non ea dispositio nectili tanti impliciter ad animam intellectivam, licet bene si di-huari spolitio necessitans seeundum quid, id est ex pacis diuino, ad quia Deus constituit, te sibi ita placet: uidelicet quod in in-
Mniam in iiiiiii. in quo corpus eii debite Oiganizatum, di habet peris.ctam mixtionem quatuor qualitatum primarum. introducas I v c. r tur ipsa anima inici e lua. Ideo ad formam reisondeo, ne reum , sando antecedens, de cum probatur minor est talita: ut patet w da νε per dicta. Ad conlimrationem respondetur negando malo ad rem,qua a nouideo leparatur anima intellectiva a materia, M'. quia tarma corporeitatis separatur, seu desinit in t mare,
ita ideo separatur, seu desnit inserinare, quia proportio
quatuor qualitatum primarum non eli in gradu tam ueri cto,sicut requiritur ad illam animationem . Et ad probationem maioris cum dicitur, τ anima non habet innisteria repugnantiam. Respondet doctor, ut licet anima intellectiva non habet propria ut repugnantiam ad aliquam sermam naturalem, seu in materia, tamen insomnando materiam requirit ali pias qualitat s in certo gradu,& ipiis deficie litibus, ipsa anima non plus intarmabit mi etiam. Loe probar per ipa sum, ut patet in liter a. 'INNiT Nτxs illis rationibus, SciJ Postquam sanctus Ilio. probauit suo modo, ut non sint pone e plures sermae substantiales in eodem composito reuenitur ad propositum dis 'applicodorationes addubia proposita, uidelicet. quod est formale in termi no ad quem conuersonis . seu traniuina tiationis. Ad quod respondet per aliqua dicta, quorum priamum ei an composito animato,&pereo equeus in Christo, non est ponenda nisi una larma specis ea . di nulla alta huma -- pracedens, neque sequeus, & secundum hune doctorem,
. II. a anima intellectiva poc est duobus modis concipi. uno modo ut dat esse corporeum . Et illo modo per istam aniis muν mam habet compotitum quod dicatur corpus. Alio mo-I.rana M. do potest concipi ut dat elle intellectivum. id est esse homi-D. N. nis. Ex quo sequitur,2 eadem anima intellectiva, dat eo posito ei recorporis, elle animatu esse sensitiuum, di esse bominis.Cuius ratio est, quia sicut anima potest agere actione spirituali,&corporis, ita etiam pota dare ei e spuis
ruale,& eorporale.&hoe prouenit, propter persectionem ipsus xmmae intelluctivae .a ertium dictum responsi uiam . quando quaeratur ab ipso quis est ternianus conuerso tus, ideiiqs est illud corpus in quod conuertitur panis Respondet, Panima intellectiva considerata, ut dat ei se corporeum, facit primo terminum conuertionis, siue in tarma termini couerhonis. id est compostum ex materia prima, & anima in te . lectiva consideiata,vi dat esse corporeum,est illud corpus in quod conuertitur ranis post consecrationem, idest, in consecratione, seu traui ubilantiatione Ex quo sequitur,l secundum istum doctore in panis conuertitur in corpus Christi, quod componitur ex materia prima ,& anima intellectiva,
te anim non est formale istius conuerso uis simpliciter. de se eundum esse reale, sed secundum quod considerat ut dare esse eo poreum ipsi composito. Contra istam opinionem arguit doctor noster,duob. ser αὐ . Qtissimis argumentit quorum primum est, posito lin triduo rvit eoosectati et vel hollia consecrata a Christo in eoena
uisset reseruata in triduo, tune sc sub illa holita consecratassiisset terminus conuersonis sine dubio,tune quaero, uel ibi erat totum compositum ex materia Ec iorma substantiab.uel noti Non est dicendam, quod non, quia illa materia
non suisset sue serma substantiali. igitur selisit compositum ex materia & sorma substantiali.Tune quaero de illa aut idisset anima intellectiva,aut aliqua alia, i non fuisset an ii intellectiva, quia tunc anima Christi erat separata pςr mortem Christi .igitur aliqua alia fuisset serma , & non nisi sorma eorporeitatis igitur Pinpositum,& per consequensThomas male respondet ad qu*monem, tu qua quaeratur , quid est .im se in termino ad quem ipsus conuersionis. Sero arguitur primus terminus couersioni debet esse aliquid reale, ut reale, idest primus terminus conuersonix, non habet quod sit prunus terminus conuersonis per considerationem intellectus, sed sic est quod anima intellectiva, ut datese corpori composito secundum Thomam, dicitur solum habere esse rationis dest secundum intellectum, quia secundum quod si uel se concipitur, seu conlideratur, ergo animaut sic considerata,non est prunus terminus conuersionis reonsequentia est nota cum minori. sed maior eat et, quia ista conuerso panis in corpus Christi, est conuersio realis: igitur oportet, quod te minus ad quem, sit aliquid reale, ut reale.Tertio extra textum, arguitur sic ia ad hominem: Tu e- tum domine Thoma concedis, quod compositum ex materia, Se anima tutellectiva, est terminus conuersionis ut ipsa
nima intel ista ua dat esse corporeum, sed hoe est falsum, igitur male dicis, quia polito ilio casa non poteli saluari quod
in triduo esset compositum ex materia prima, Sc animam.
tellectiva, ut dat eis et corporeum. Nam i ecundum suid , ibi este tamina intellectiva, idest anima inteli cliua nullum esse daret composito in triduoagitur dicere, quod compos tum ex materia prima, di anima intellectiva, ut dat ei te corporeum , est term uus huius conuertionis , nihil est di
Alius tenens easdamconclusiones, Ne Postquam respondet ad quaestiones , seu ad dubium ieculi dum mentem beati Thoms & reprobauit suam opinionem, cum ibi stationib.& probationibus, adducit opinionem ipsius Aegidii de Roma, quae ponit aliqua dicta quorum primum est In nullo e5-
posito taustantiali, scilicet animato sunt pone. plures serinae substantiales: Secundum dictum non potest Laluari, lcompostum ex materia prima,& anima intellectaua. ut daeesse corporeum,st primus terminus conuersionis. Tertium
dictum responituum addubium quando 'ux ritur, quid est
sor male intermino conuersionis: Re ndet materia Primat ελ δε ut habens modum quantitatiuum, est terminus conuersonis, id est est illud compositum, in quod sit eonuersio. Et si
quaeratur ab eo,quid intelligit per modum quantitatiuum, non intellFit quantitatem: Cuius ratio est, quia pars termini conuolionis non est aliquod accidens ideo dicit, quod intellisit siquid derelicium per quantit Mem. ut puta quenda modum extensuit m partium ipsius materiae. Ex quo sequitur,quia non uult concedere . quia ille modus quantitativus, sit accidens I ropter rationem iam dictam, eo ruta intermino conuersonis, non est ponendum accidens: Quartum dictum. Materia prima sub illo modo quantitativo, seu extensuo partium est compositum, in tantum . quod potest dici corpus, scistud est terminus huius conuersionis. Et siquata , uare nNatur quantitas esse imminu, conuersionis,
spo et doctor, quia tunc non esset transubstant talio. re
298쪽
Quarti . Vndecim q. Tertia. In
furet Annae:quin illa productio ineludit plures producti
me, partiales,quae sunt ad diuersas imas, tanqvii in adpromos terimnos.igitur. Respondet Henricus arguendo con tra hoe. Aut ille plures formae educuntur de una potEtia materiae, aut e diuersis.Non de una. Fia secundum commentatorem, secundum numerum potentiarum, siaut formae inelnumerus sorinarum. igitur de iuersis.sed hoc est sum igitur.patet quia non est nisi una potentia in specie, in ipia materia, sed unam tentia in specie, est ad unam formam tantumlgitur si sunt plutes formae,sint solum numero disserentes in eadem materia. Se iido probat, seu improbat Henricus, quod non si eadem potentia ad plures tormas: euia tune sequeretur , quod forma esset a propaeante, quod est salsum. igitur diu errarum actionum,diuersi sunt termini, id
Deinde Henrieus huie rationi addit quatuor dicta, quasi
consirmantia suum propostum. Primum dictum est talea ieet in homine sunt plures fodi mae substantiales, scilicet intellectiva, & forma corporeata tis:tamen propterea non sunt diuersae potentiae in materia, amnio eadem potentia est ad formam intellectivam , di adsermani corporeitatis,quod probat per hanc rationem, quo
docunque sunt duae sormae se se habentes,quod una deduci. tur de Dientia materiae,& alia non, sed piacis e producitur
ad ipso Deo, tune est eadem potentia in materia ad illas ambas formas, licet quandocunque sunt duae formae, quae ed cuntur de potentia materiae, idest uirtute ageticis naturalis τin materia sint duae potentiae. secundum dictum . Quando nque aliqua forma nata est dare esse iraturale ipsi materis uirtute agentis naturalis lucilla iaciet suppostum: Et omnis serina superueniem,est accidentalis. Exemplum, ut sorma lapidis nata est sacere surpostum. Et si dicas contra, si hoc esset uerum sequereriar, quod anima intellectiva esset accidens .patet quia ipsa aduenit inposito post formam eorporeitatis, quae set a corporeitatis nata est dare esse suppositum materis, sed e sequens est salsum. igitur. Respondet Henricus, quod miraculum est, quando anima intellectiva separatur a corpore, quod etiam Qrma corpore itatis non separatur. quali dieat hoc fit per miraculumcuius ratio est, quia si serma corporeitatis ex naturasia posset manere, fine anima intellectiva, tunc corpus pro altera parte composti ei set unum accidens,& per consequε anima intellectiva adueniens,esset unum accidens. Ideo re spondet ad argumentum negando ui sequatur, de cum pro bat ut concedit, v aduenit post, sed negat ut sorma corporeitatis ex natura sua sit nata dare esse materis.quia si dat hoc, non est nis per miraculum Et ideo dicit, in a corporei tatis dat este corpori miraculose, eo quia non est nata dare
esse supposito seorsum sumpta ex natura sua, sed bene cum
Advertendum est hic,τ secundum scotum corpus pro altera parte composti, non est suppositum, eo quod est in potentia ad aliam tormam.
Tertium dictum, non est imaginabile , quod compositum
ex materia prima, deforma eorporeitatis, recipiat animam intellectivam , sed anima intellectiva immediate inseruiae materiam primam, seu i ωrma corporeitatis. Et ratio huius est,qui a s anima intellectiva immediate non informaret materiam primam,sed compositum ex materia prima,& Grma corporeitatis, sequeretur et non esset forma substantialis, patet, quia tune adueniret enti in actn. Quartum dictu. Anima intellectivaeontinet in se virtualiter uegetatiuam, di sensiti iram, sed serma corpore itatis.cotinet in se uiri ualiter omia se a qui possuntes e seorsum in aliis inmis eoiporum Ex quo inseri,* anima intellectio, non eontinet semam corpore itati muta illa est inextensa,& ista extensa. Ideo illa continet sermas inextensas, & ista extensas, & per consequens ius duae sussiciunt in mine. Sed pro maiori declaratione istius ultimi dicti, qui itur Irimo.Utrum Henriciis ponat duas sermas in brutis, uid icet sensitiuam,& eorporeitatis. Respondet Henrieus, Fnon Et ratio est,quia anima sensitiva continet uirtualiter in
se sermam eoiporeitatis, te ideo frustra poneret utile simili ter dicit, quod non est ponenda in Plantis, quia vegetati uacontinet illam. Quiritur secundo.Vtrum in homine ponatur se a cor
Nuitatis, secodii Henricum . πιι pondet Heuticu , quod sita
Et si arguatur eontra. Anima intellectiva virtualiter eonistinet sermam eorporeitatis agitur frustra ponatur. Respodet negando antecedens & ratio est,quia anima intellectiva ha bet modum inextensum, & serma eorporeitatis habet modum extensum.
Nuce consequenter doctor noster uult a reuere contra Hεricum, Sc vult probare, ς Henricus contradicat sibi ipsi, in hoc quod dieit in vut modicto uidelicet , qu M sentit tua in brutis,& vegetatiua in plantis, continet virtualiter sermam
Et arguitur se.Bene sequitur. Anima intellectiva continet sensitivam ergo continet istinam corporeitatis. Ante cedent est concessum a te, sed consequentia probatur, per illam maximam , quicquid continet virtualiter aliquam r-mam eontinentem virtualiter aliam formam, continet etiaillam formam , idest quandocunque aliqua tarma continet virtualiter aliquam sermam,quae quidem eontinet uirtualiter aliam secundam se am, prima sorma, eontinet ultima.
Sed sic est quod per te domine Henrice, anima intellectiva virtualiter, Sperfectὰ continet animam sensitivam, di sen-stiua formam corporeitatis, ereto anima intellectiva conti
net imam eorporei ratis,quod negasti.&dicas, quod non sequitum eo quia sensitiva continetum n intellactiva modo inextenso, sed sit a corporeitatis non potest contineri ab anima intellectiva. eo quia habet modum extensum. Co tra hoc optime arguit. Aut tu domine Henrice vix dicere in
ista instantia, seu euasone,quod extens bilitas conuenit ni , ainae senstiuae veler necessario tibi nil enit. aut indisserenter se habet ad utrumqueSi dicat . quod exiensibilitas eonis ' uenit animae sensitiuae ,ergo habeo contra te quod non continetur in intellectilia,quae est in extensa. Si dicas, quod sibi conueniat inextensibilitas,ergo habeo eontra te, T non continet formam corporeitatis,quae est extensa. Si dieas,quod indissetenter se habet ad virumque,tunc ipsa debet consem tiari secundum,m persectior est sed persis ori modo eonset Dabitur inextet ita, quam extensa, ergo habeo contra te, Plorma corporeitatis nullo modo continebitur ab ipsa. Cuius oppositum assirina .hx quo in siti doctor, a d si anima vegetativa, & sensti
ira contineant sermam corpore itatis, non est nisi propter ordinem perfectioris formae ad se am. Et hoe sue in se, id est seorsum lint, siue inclust in anima intellectiva. Modo ordoret sectionis semper est idem. Ideo non est dicendum , quod
continet illam propter modum existendi talem. vel talem. Ex q uibus habetur de mente Scoti, quod anima intellectiva
non continet virtualiter formam corpore itaris. Cuius ratio
est,quia primo anima intellectiva, propter suam persectione, praesupponit formam corpore itatis. Modo, quod praesupponitur, non continetur ab illo culptae supponitur. Secundo, quia ut dictum est per Henricum, una eit extenta alia est in extensa. Item doctor probat,quod seclusa fide, adhuc manifestius appar , quod sit ponenda serma corporeitatis, in c5 positis animatis aliis ab homine quam in homine, quod tamen negat Henricus i ii sua prima conclusione. Et vult probate, quod in brutis manifestus differt sorma eorporeitatis ab anima senstiua quam in hominibus ab anima intellectitia.Et arguit sic: uia per actionem corruptiuam , nihil n oum producitur in illo. ergo forma cerporei tam,quae inser mat corpus bruti,post eius mortem, non est quid productu, sed derelictum. Et ultra. ergo animas sitiua bruti, di mrma corpore itati eius,distinguuntur ab inuicem. consequentia prima, cum ultima, patet de se,& antecedens probatur, uia non potest esse te lariter idem essectusὸ quibuscuque iuersis Mentibus,stis sic est, quod a quocunque corrumpatur unum corpus bruti, semper producitur eadauer ita, seu manet idem, eiusdem rationis, ut patet ad sensim, quia sue corrumpatur ab homine, siue a leone,sive a quocunque alio semper manet idem, ergo per actionem comaptiuam alicuius bruti, idest quae libi insertur,nihil novi producitur in in laxonsequentia patet, quia idem non potest esse terminus proprius huius actionis, de illius agentis, quod tamen o Gleret dicere, si aliquod nouum ibi produceretur, cum lem per producatur ibi eadauer: Confirmatur hoc per exemplum particulate, quod apparet 'uoniam s bos,vel equus per submersionti incisione gladii, uel aliquo alio modo, moriatur,uel corrumpatur, semper relinquitur idem eadauer, idest idem corpus mortuum et eiusdem rationis,sed se est, quod illa conativentia non sunt
299쪽
sunt nata Indueere eandem formam, sed adlluc renui reretur uniformis,& necessaria alteratio praeuia quae modo licet ponatur in proposito, nihil sequitur, cum semper sit idem ter. minus, istitur peractionem corruptiuam bruti. nihil producitur in illo, sed tantum idem relinquitur. Consequentia est iterum nota . Igitur ex dictis patet, qualiter quartum
dictum, seu adiectum Henrici est salsum cum sua proba
Contra secundum dictum arguit doctor, probando quὁdst falsum quo ad ilud quod dicit , quod sorma corporei tatis, non est nata constituere corpus nisi miraculose, siue perficere cor tu ,nisi eum anima intellectiua perficiat.Omne a-ten sciuod poteli sufficienter in actionem suam, diterntinusuae actionis, absque auxilio alterius, potest informare passum illa sorma, sine actione alterius. seducet Pomne agens naturale, potest eum inquentia, absque aliquo auxilio Ipeciali in suam acitonem;& terminum suae actionis, qui quidem terminus eii sorma corpo ieitatis, ergo agens naturale potest insormare passum illa formas ne abiectione alterius, di per eonsequens nulla est contiadictio re ectu agentis ereati, quin forma corporeitatis informet absque anima intellecti. ua, ideo nullum est ibi miraculum. nfirmatur,quia posterius natura Deus creat animam, quam ipse propagan introducat sormam mirationis. quia forma intellectaua ad quam est dispolitio, forma corporeata tis sequitur dispositionem, ergo saltem in illo priori, forma corporeitatis dat ei te corpori, absque anima uia ellei ua, &abique aliquo miraculo. Confirmatur secundo:quia Deus non necessario creat animam, sed mere cominῖenter creat. ec libere. Ideo stat, et agens naturale potest informare suum passum.i .introduceres ,rmam corporeitatis in illud , absque actione speciali Dei, quo facto .sorma corporeitatis dabit esse corpori abisque mi raculo, se absque anima intellectin consequeritia tame proba tur, quia cum Deus mere contingenter creat animam, potest illam non Creare.
Contra tertium di stum Henrici arguit doctor dupliciter. probando quod si falsum, quo adit sudin quo dicit, quod
materia prima immediate informatur ab anima intellectrua, di non a ibrma corpo te itatis. Iti imo sic, de capio talem maximam.Omne peis tibile, potest perfici propria periectione,
ab agente sui fieiente secluso quacunque agente, cum sua persectione 5c actione. Et maxime ab illo qui non dei' endet in agendo ab actu ne alicuius alterius, sed sic est, quisa per te .domine Henrice materia prima est proprium persectibile, deprimum ipsus animae intellecti uae, ergo materia prima poterit informari anima intellectiva ab irio Deo, qui non dependet in agendo ab aliquo creato, iden secluso quocunque a
sente creato, de secluso quocunque termino eius,puta lectus a quacunque forma mixtionis, idest corpo rei tatis, Et petr csi sequens sine omni iama mixtionis, sue corporeitatis,posset amnis intellectiva immediate ins tmare materiam primam, sed istud videtur inconueniens: igitur: consequentia uidetur nota, cum maiore,& minor est ipsius Henrici, sed salsitas consequentis probatur, quia tunc tale compositum ex materia prima.& anima intellectiva, non esset homo, ne que no homo: igitur nihil esset. Antecedem patet, quia non
habet et illud quod est de essentia hominis, ergo non edet homo. Antecedens patet, quia non haberet formam mixtionis,qus est de essentia hominis, cum homo sit quoddam mixtum, sed quod non esset non homo claret, quia bene sequitur, illud compolitum, habet animam iniselectivam, qui sint mali . ter homo est homoapitur illud non est non homo . Secundo
ad idem probando quod illud. quod dicit Henricus, quod
sorma corpore itatis, Ocamma intellectiva simul perficiunt materiam, di non pe Prius, de posterius, si falsum , immo
ruod ex illis, non possit fieri per se ali uid unum , patet ex uobus actibus in se, ec inter se, non fit per se unum . sed sic
est. quod per te Henrice sorma eorpore itatis, de anima in tellectiva, supt duo actus, te sic, quod neuter eorum eis potentialis respectu alterius. Igitur ex illis non fit per se unum. Maior patet per Aristo t. secundo metaphysici de est lueta sua ibrinalis, Se ratio est , quia ibi uterque actuum illorum manet actus simplicitet. rei pectu alterius. Modo ex talibus liquet,quod nihil potest seri : igitur non est date modum,quo ex illis fiat unum.Nec valet dicere, quod unusa -ctus praecedit alium, te se habet in potentia ad illum, puta forma corpor citatis praecedit ibi mam intellecti uam, re ie. habet inpotentia ad illam. Ideo Attium dictum ess salsuri.
Si diear quod immo ex illis duobus actibus sit unum per se,
eo quod innui recipiuntum n materia. Respondet doctor. quod nihil est ad propositum,quia unitas per te alicuius entis, est ex actu de lintentia,quali diceret, P ad hoc, quod aliquod ens unum per se, fiat unum ex aliquibus, oportet quod illa se habeant sicut actu de potentia Modo per te Henrice, nulla istarum formarum se habet ut potentia respectu alterius. sed ambae sunt duo actus simpliciter, igitur ex illis non potest fieri aliquid per se unum, quod est contra te, quia tu dieit,quod immediate ibrina mixti, de intesicctiua,absq; oedine, informant materiam primam, ec per consequens tuum dictum elisalsum. Deinde doctor noster impugnat rationem Henrici, Sc probat, quod Henricus male dicit, de sanctus Thomas bene dieit,quod in compositis alias ab homine non sunt plures serniae Lubstantiales,quae quidem ratio Henrici, talis est, quod omnia composita animalia alia ab homine, producuntur υ- mea mutatione, idest quodlibet compositum producitur
propria mutatione. Ideo non oportet ponere in illis nisi uitam mutationem, idest sormam ad quam terminetur illa mutatio , sed quia homo producitur duabus mutationibus . ideo oportet ponere in eo duas sormas termi
Modo doctor arguit contra primam partem, in qua Hen
rieus cone dat cum Thoma. & arguit contra rationem a Gsignatam,quale Thomas dicat bene: Et arguit sie, aut ad unitatem compositi, uel geniti, sui ficit, quod untduae mutatio-ues ordinatae ad duas forma. ordinatas. Aut requiritur tantum una mutatio:Si dicas quod requiritur tantum una mutatio, ergo a quibuscunque agentibus sunt plures mutatio nes, siue imi ordinatae, siue non, genitum per illas non eritiun .sed lic est,quod homo per te domine Henrice, proda .citur duabus mutationibus, ero non erit nitum,quod est absurdum dicere. Si dicas, quod ad unitatem geniti, tui seit. quod sint duae mutationes ordinatae. igitur, tunc licet ill plures mutationes sint ab uno agente, non minus productum erit unum,quam si illa mutationes sint adiuersis agentibus, imulo caeteris paribus,magis videtur, quod sit eicit unum aissens, quam plura emia ad hoc . igitur rationes Thomae, ita mihi concludunt de illo quod producitur unica mutatione, se ab uno agente, sicut de illo quod producitur a duobus agentibus, de duabus productionibus. Respondens Henrieus
euadendo illam rationem , bene concedit, quod suis elane duae mutationes ad quas est una potentia materiae, adlloe, quod genitum si unum , di quia ad tormam educiam de potentia materi R. de ad solii in non educiam de potentia ma- teteriae, est eadem potentia materiae, verbi gratia,quia ad 1branam corporei tam, de ad animam intellectivam, eadem est potentia materiaeAdeo concedit, quod istae duae mutationes, quae respiciunt diuersa agentia subordinata, puta eum
de hominem , sussiciunt ad producendum hominem , sed non sui sciunt illae dux mutationes, ad quas sunt diuersae potentiae materiae, ad hoc , scilicet, quod si unum . compositum. Et quia ad formas eductas de potentia mate aliae, idest diuers agentis naturalis, diuersae sunt potentiae
materiae. ideo negat illam secundam consequentiam, uidelicet quod si illi plures mutationes sint ab uno agente, non minus productum dicitur unum, immodicit, quod tales mutatioues non suis ciunt ad unitatem suppositi, seu geniti rquia magis eli una generatio ad duas: uarum una est potentia in materia, quam in alii siquarum sunt duae potentia, id est,quia magis est una generatio ad sormam corporeitatis, de ad Qtmam intellectivam, quam ad sormam corporeitatis de sensitivam eo F ad primas est eadem potentia, ad secundo est diuersa potentia in mater a. Contrahoe replicat doctor sic, uel ille potentiae materiae numerantur ad numerationem genitorum, uel lix Poten Sc. t. contνα. tiae dicuntur plures, id est a pluribus tormis, uel a pluribu3 a sentibus.Si meas primum, tune cum utrobique lint duae sormae siue ab eadem . siue a diuersis agentibus, quitur utrobiaque esse duas potentias it .materia, idest tam respectu sormarum eductarum de potentia materiae . quam respectu formarum quarum una educitur de potentia materiae , de a lia non . quod est contra te. Si dicas secundum e uidelicet. quou numerantur ad numerationem agentium, ego habeo contra te, quod sunt plus es potentiae in materia respectu sormae corporeitatis, de lanimae intellectivae , quae producuntur a diuersis agenti x, quam sint respectu tot -
300쪽
Quarti . Vndecim q. Prima. Iss
.ini.μ- Veliter &per consequens male diere quod sorinarum quarum una educitur de potentia materiet alia non est tantiam una potetia in materia et immo patet, quod est postum. Respondet Henricus euadedo ita replicam, q uando quiritur aut potentiae in materia numerantur secundum numerum ibimarum , aut munerantur secundum numerom ageni titi m. co numerantur sec dum numerum non ablolute
sed secundum numerum sermarum quo educuntur depotentia materiae in uirtute agentis naturalis. Et tales mictiae sunt illae quae terminant actiones agentis iraturali se &ideo non nunierant ut secundum numerum sit main m. scutaliae. Contra istam euationE respotae direplicat doctori uesiliter dieens . quod formas educi de potentia materiet , vel nou. educi, non est causa quare potentiae in materia numerentur secundum numerationem formarum et uno modo , dc non .alio. igitur male dicis. Antecedens patet, quonia accidit materiae quod itarina perficiem ipsam edueitur de potentia materia, id est uirtute agentis naturalis, vel non educatur,
patet, quoniam si esset postibile aliqua sormam esse in ma
teria: et tamen non educi de uirtute asentis naturalis, ne que de potentia eius, nihil minus ipsa ita pertice materiam , sicut si ipsa educeretur de potentia eius, uel uirtute agentis naturalis : ergo materia eodem modo, se habet ratione persectitatis ad formam eductim : de per consequens rei pectu huius , uel illius numerabitur, uel non numerabitur, re se relinquitur propolitum : uidelicet quodsiplures mutationes fuit ab uno agente, non mi
nus illud pro dirum erit unum, quam si ill mutationes essenta diuersis agentibus : ergo rationei sancti Thomae mihi ita concludunt de animato quod producitur unica productione, sicut de illo quod producitur pluribus mutationi bus .Lx didus habet V ce mente Thomae &Aegidii,&aliquorum nominalium, i,od in composito animato non sunt ponendae plures serina substantiales: sed in Mutis est tantum una anima senstiua, di in homnibus tantum modo una anima intellectiva. Ex dictis habetur secundo,quod demente Henrici, di Moti,& Academiae Scotistat si ponendae sunt muno uoque animato composito, duae sermae substano Jes: licet Henricus hoc non eoncedat ita uniuersaliter: sed tantum in homine. Ex dictis habetur quod Aegidius,&Thomas & nominales,non suis cienter saluant ueritatem eucharistie, neque unitatem corporis Christi in eucharistia: quia consequenter habent dicere, quod corpus Christi mortuum siue existens in elicitaristia, non est idem eum illo , quod si itdum uiuebat. Ex dictis halretur, quod terminus formalis con verilotus panis in corpus Christi, seeundum Thomam est anima intellectiva Christi, cundum non esse intellectivum: sed secundum, quod dat sibi esse eorporeum . Modo secui dum Aegidium, terminus conuersonis sormalis, corporis Q risti,eii materia prima eum modo quantitativo.Lt sic ea dictis habetur quomodo secundum Tnoma, Aegidium, Gregorium . Anima intellectiua immediate inruimat materia primam: sed iecnndum Scotum, & Henricum non informat nisi melate, di in hoe conuenit OeKam. Sed isti diuini mode hoc dicunt, quod patet,quia Motus tenet, cum Henrico , quod anima intellectiva propter suam persectionem immediate informat componium ex materia pridinia, M torma eorporeitatis . sed Aegidius 'dicit, quod immediape informat materiam primm sub modo qua ii, litatiuo . Ocram uero tenet . quod inser at compostum ex materia prima, de anima stativa. Ex omnibus dictis resare uidetur solutio de mente Scoti, quid in te minu conuersoriis panis in corpus Christi, id est quod est sor male, seu .rma in termino ad quem conuersionis in corpus
Quantum emo &e. Finaliter doctor noster ponit suam resilutionem responsuam ad Deundum dubium huius secundi articuli , qui constat in aliquibus propositionibus.
Prima proposito est talis. In unoquoque animato ponenda est forma , corporeitatis in hominibus,distincti ab anima intellectiva, & in brutit, ab anima sensitiva. Me pnda propsitio. Praedicta Gima corporeitatis , est di. si ostio in inibus,ad animam intelle uam: ita τ compositum ex ipsa,& maiseia prima , est susteptiuum adaequax Mn Animae antellectium.
Tettia RQ suo corollaris in Cliti sunt duae lar me
substantiale , altera eorporeitatis,& altera intellectiva, qtra Christus uere luit homo. Qii arta propositio responsiua addubium quando quiritur quid ali terminus conuertionis e & quid est tarmale M litie. Dico, quod est corpus Chri si prout ea altera pars compositi
idest corpus Clitisti. prout ea compotit uni ex materia prima,ta ab ima corporei laus, est formate istius. Ex quo setiuitur corollarium, quod corpus quando eapitur pro altera parte compotiti, non dicit praecisu materiam ροι- mam e sed compolitum ex materia , & forma corpore itatis L quo sequitur secundo, quod secundum Scotum tam aui- ma σma quam corpus. pro altera parte eo inpoliti, sunt lautum ς' Ρ , mreduculae in praedicamento Ee non per te. p
Quinta propositio .In eompositum ex materia mima & με, μ' latina corporeitatis, quod per se est pars Chri m. fit per saco uerito panis. Piobat doctor quia est eouuerso toti ut in m
totum, patiis in partem. id est quia totus patris conueni Luriu totum uvium corpus, ta pars patiis ui partem corpo ris, Ec materia panis in materiam corporis: dc Hrma inici mam corpu in sexta propositio. Forma corporeitatis, semper manet e dem in corpore, siue anima intest ectiva uniatur, siue non rquia est prior naturaliter in inibrmato, qua illa. Septima propolitio corollatia. Si Petrus consectasset in triduo, ibi tali et terminus conuertiouis : Data illud compol tum ex materia prima, di sorma corporeιtatis : licet non
fuisset ibi anima intellectitia: eo quod tune erat separata a corpore Christi. Doctor noster probat istam propositionem: quia in illo triduo torma corporeitatis , non se at separata a corpore Christi in sepulchro: ergo nee sui siet separata a corpore oristi, sue a materia prima in eucharistia, ex quo doctor iniecteo irallarium, quod ite ut idem numero siit resista: puta corpus Christi in exilientia naturali, ita etiam idem compositu numero. quod est terminus primus conuersonis eius, mani siet semper in eueharistia. Nee ualet dicere dce. 4 Doctor noster nuc remouet quandam distinctionem,qua torte dicet et Thomista, quod ii Petrus consecrastet in triduo, esset ibi compositum ex materia prima, N iarma iubstantiali de nouo producia, & uon ex Dima substantiali derelicta, quς suit in Christo inuente. Et tune quando quaeritura TLO uiua, quomodo istud compositum ex materia prima di i ima substantiali de nouo Mitroducta, est terminus eoouersionis, postquam illa forma aon erat in corpore Christi, dum uiuebat: Respondetur quod propter identitatem ad suppositum diuinum , quod supposi tum diu mutn uimur illi composito . quod manet post morsem, uniebatur etiam ante moretem Enristi. Respondet do ctor quod non oportet ad bo e fugere : quia si propter identitatem ad suppolitum diuinum diceretur idem terminu conuersionis manere ante mortem: N post mortem: Se non propter identitate ior di materia, si ueretur. in lapis Dis uici terminus conuertionis, quod tamen est absurdu dicere. .
quod sequitur, probat doti. quia si lapidi uniretur suppositum divinum, iam lapis diceretur idem naturae humanae. stilicet quo ad illud suppositum: & sie diceretur , quod i
pis esset terminus conuellionis. Et si Thom ista dicat. quod praedictum compositum ex materia pr: ma. di forma de nouo introducta, et iidem terminus cUnuersionis eoquAd ipsa materia manet an e mortem. & mili nihil valet, quia contrarium potest inesse eidem a lentitate materiae subiective. seu quando succedunt sibi inuicem. Et tune sequeretur. Unum contrarium esset aliud:quia materia est eadem cum termino.Nullus tamen sanae mentis diceret hoe,er non oportet sugere ad illa duo improbata. Linota, licte textus est multum obscurus.
Sed pro maiori declaratione hui ut nota extra textu pro resolutione doctoris, primo. , sicut in quocunq; animato, de mente doctoris sunt ponendae duae formae su statiales ta in nullo composito inanimato sunt ponendae plures ta substantialas,sed tantum una. Et si quaeras quomodo cognoscitur, quod sint ponendae duae formae sub fantiales hie, di non ibi. Respondeo isto
modo eognostitur, quoniam inter compositum anim tum, mortuum, Eeviunm, est maxima smilitudo , i ter compositum. an malum, corruptrum, & non corruptum, nulla est similitudo. id est inter compositum corruptum, de genavin nulla est sinulat udo . igitur arguitur , quod