장음표시 사용
281쪽
ἀighltian. Id nominis. Transubstantiatio est transitio totalis subtantiae in subitantiam . Unde pro declaratione hui distinitionis nota,quod dieit,totalis: Pro quo nota, quod totum in proposito capitur siue categoremtice, in quod in transubstantiatione, e triransitio totius in totum, id est qualibet pars transubstantiatur in quamlibet panem, di quaelibet corrumpitur: videlicet tam materia, ruam forma, & ibi succedit alia sorma, de alia materia, ut ignis trans ubi uti aretur in actuam, tam sorma, quam materia ignis eorrumperetur, & annihilaretur. N iliis su cederet aqua, item for , di materia aquae . sed prode- Haratione textus, notandum est, quod sy totum capitur dupliciter, ut notum est in logica, scilicet ea tegor ematice, di syneategorematice . riimo modo idem est, quia compositum ex partibus, scilicet e constans, ex omnibus suas partibus. Pecundo modo tantum v, et, sicut quaelibet
Ex quo sequitur eorollarium, quis d quando dicitur in
diuinitione, iuὀd totum tramitin totum,hoc potest dupli citer inteli Ci. Vno modo , quod totum categorematiane transeat tu totum categorematicὸ . Alio modo, quod rotum syncategorematice, transeat in totum syncater omatice . Gemplum primi, ut quando loco unius in cedit aliud, ut innis traulit in aquam, id est post ignem su cedit aqua. Lt hoc modo capit Aristoteles in primo degeneratione, quando dicit, ouod generatio est transmutatio totius in totum, nullo sentibili remanente, in qua dissi niti ne patet, quod ibi essitur totum , categorematice . ita
quod vult habere Aristoteles, quod generatio est, quando
unum latum, ex materia, di forma substantiali, mu-
tatur in aliud compositum, ex materia, forma. Ex quo . i sequitur, quod au corruptione unius compositi, succedit . aliud compostum: Et per oppositum,quod alteratione est ratur: non in mutatio totius in totu.Et si dicas Gtra. in altexatione mutatur ligna alta in lignum nigrum, ergo in mutatio totius in totum. Consequentia patet, quia lignum alvum, est totum, & per consequens etiam ii um nigrum. Respondeo nego consequentiam tam mo dico, quod in alteratione,est mutatio totius secundum quid, in totum secudum quiriti non simpliciter quoniam totum per accidens, ut lignum est totum secundum quid,& mmatur in aliud, secuncum quid. Ideo alterat io dicitur mutatio secundum quid. Exo quo sequitur, quod icet teneamus qu6d in quolibet compotito animato si ut duae sol mae subitantiales, ut in homine:vide et lieri sorma corporeitatis, & anima intellectiva, tamen illadiis uitio Aristotelis, non est eontra nos, ut aliqui grossi imasivantur,quia dato, ponantur istae duae formae tu composto, nihil imnus ea mutatio huius totius in totum, quia est
mutatio alicuius totius in totum eompositum, ex materia,
di forma specifica. Pro quo notandum est,qu duplex est forma,quaedam estina. se rica, & quaedam specifica Vnde illa ideo dicitur gene
rica,quia est composita ex ipsa materia prima , ec adhuc est inpotentia ad recipiendum aliam formiam. Ideo dicitur g netae quia in determinabilis , sicut genus ea determinabile per disterentias. Exemplum, ut Arana eam is est generi ca,quia compositum ex forma carnis, Se materia prima, est in potentia ad recipiendum formam ultimatam .dita forma specifica est illa per quam eompositum ex i psa, non est in potentia ad recipiendum aliam formam substantialem. Exemplum ut anima intellectiva est se a specifica, quia Deus non posiet sacere,quod compositum ex anima intellectio,&corpore post et informari alia forma substantiali. Ex qui sinseri, quod dato, quod ponantur istae duae sormae in animato, scilicet penem ea, de specifica, adhuc non esset contra positionem Aristotelis, depuiralitate formarum in uno composito, quia licet maneat una forma in generatis a corrupto, tamen ex uno toto cuposito si computum ex materia, & is in specifica. Sed eapiendo ly totum syneat orematice, ut tantum valet,sicut quaelibet pars,diceremus in transubstantiatione, est transitio totius in totum, ita V quando alia quid transul antiatur, totum, Sc quaelibet pars eius eorrumpitur, scilicet timateria, tam forma, & tibi Recedit aliud totum, scilicet alia materia , & alia torma. Exemplum, ut si ignis transubstantiaretur in aquam totus lenis, di quaelibet pars eius corru eretur,& aquai succederet. Ex quo sequitur, ut bene cicitur in distinitione, vir substantiatio est transitio totalis substantiae, die.Vnde meli ut dicitur totalis,
stantiam.Vnde capitur ibi substantia,prout distin Itur eontra accidens . Ex quo sequitur, P transitio accidentis in accidens,non debet dici transubstantiatio, sed debet vorari transaccidentatio.Sed pro maiori decia ratione,qualiter una substantia transit in aliam, notandum est, ut dicit Arist.in i. physeo aliquid dicitur fieri ex alto,dupliciter.Uno mo tanquam ex opposito.Alio modo, tanquam ex subiecto. Vnde liquid dieitur fieri tanquam ex opposito,quando terminus Ua quo corrumpitur, quod dicitura quo,ut oppositum. Exemplum ut quando ex igne fit aqua, tanquam ex opposito, quiat murus, a quo, id est igni .corrumpitur,&materia ignis intormatur forma aquae .sed aliquid dicitur fieri ex alio, tanquam ex subiecto,id est, tanquam ex materia Unde in generatione,genitum dicitur fieri ex materia, quoniam eadem materia numero manet, di sub generato,&cormapto, vela ubviroque termino generationis. Exemplum, quando ex igne fit aqua aqua dieitur fieri ex materia igni et, tanquam exsubiecto,quia eadem materia, quae prius inserinabatur forma ignis:nunc informatur sorma aquae. Ad propositum,di eo πnon est simile in transubstantiatione, εe in generatione, quia in generatione, manet idem subiectum ratione utriusque tetmini, id est eadem materia manet communis sub utroq; te mino, scilicet a quo, te ad quem, ipsius generationis . Mintransibilantiatione nihil manet commune sub utroq; termi no, quia materiam atatur in materiam . ita ui in transubstantiatione, in transitio substantiae ins abstantiam, sie* ret ni totaliter destiant esse.& totaliter incipiant esse . De se eundo articulo.
In isto attieulo quaerit doctor. utrum dissinitio data in o H -- primo articulo ipsius transabstantiationis, possit de aliquotienscari. Ad quod respondet doctor per duas couelu- , asiones. tra'
Prima tonetus Possibila est huie dissinitioni quid nomi 'nit aliquid subesse, id est possibile est, i pridicta dissinitio velificetur de aliquo. secunda conclusio. Hoc tamen solum est possibile per po tentiam diuinam. Prima concluso probatur. Quiequid potest elle totaliter nouum,potest succedere alicui, quod tot liter delinit esse.Ista maior probatur a simili. quia sicut aliqd quod potest esse nouum partialiter, suceiait alicui quod delinit esse partialiter . ita quicquid potest esse totaliter nouum, potest succedere alicui, quod desnit esse totaliter. Exemtium, ut esse ignis, qui desinit .ste partialiter. id est seeundum tot mane clarum est . quod potest sbi sti Gedere aliquid quod incipit este pamaliter, id est secundum Grina. ut puta aqua. Et ideo non implicat malleui, quod delinit esse totaliter id est tam seeundum formam, quam secundum materiam ciccedat aliquid. quod incipit esse totaliter, die. Sed sie est, u aliqua substantia potest incipere esse totaliter. 'ec aliqua potest desinere esse totaliter: ergo potest succedere illa quae incipit ei e totaliter illi, qua desinit esse totaliter. Leser eoniequens habetur . quod transibilantiatio est pom bilis aseeundae cluso Nobatur, uidelicet quia hoe tantum a Deo si,quoniam ab illa potentia est totalis transitio unius
extremi in aliud extremum, in ius potentia sunt ambo extrema, quoad totaliter esse,&quo ad totaliter non esse. Patet ista maior per simile quoniam aliquod contingenν naturale, potest sacere aliquod totum transire in aliud partialiter, ut tacit ignis, qui convertit in aquam partialiter. Ethoe ideo est, quia potest sicere . quo lorma Uni desinae esse, di quod sorma aquae incipiat esse:ergo si sit aliquod
agens tanta virtutis,quod possit saeere, maliquid desinat esse
totaliter puta tam iecundum formam, quam secundum materiam potem conueriere unum compositum totaliter in
aliud: Sed se est: vom nisi substantia tam eomposita, qui mnon eomposita, iubest uirtuti agentis diuini.quo ad totaliter esse 5c quo ad totaliter non esse: er o poterit virtut aratis diuini conuertere totaliter unam rubitantiam in aliam. de per consequens secunda eonclusio uera, scilicet. quod solum diuina uirtute sit hcie possibile Patet . quia quaelibetereatura requirit subiectum in quod agat:igitur non potest anni hilare, neque creare. Ex quo sequitur, quia ereatura non potest transubstantiare aliquid in aliud totum, quia tune posset unam substantiam tota iter eonuertere in aliam. idest tam secundum sormam , quam secundum materiam,
quod est salsum. D. Pet.Tatar.Tota I. I. x m
282쪽
D-- In isto arti lo restat videte, ad quod genus murationus,Muntia pertineat transubstantiatio, id est utriun transubstantiatio
Pro cuius solutione ponitur primo opinio vatronis magistri ipsus scoli. Pro euius declaratione. supponitur primo tali, distinctio, m duplex est mutatio, scilicet obiectiva, de subiecti . Hoc declaratur per limite, quia duplex est generatio,seu generari dicitur dupliciter, quia aliquid seneratur subiective, & ali-
qu d obiective,siue terminative. Istis notatis, ponitur taliseonclutio de mente Varronis: transubstantiatio, est mutatio obiectiva, di non subiectiva. . Pro declaratione istorum terminorum, est notandum, L quod mutatio subiectiva dicitur conuenire subiecto mutationis, puta materiae primae , quae mutatur subiective, quia nunc habet unam istinamquet ni prius no habebat,&pitus aliam habebat, quini nunc non habet, ideo dicitur mutari subiective. Sed illud mutatur obiective, quod de nouo acquiritur Per generationem, vel per mutatiouem. Et ideo dicit Varro,quod sorma subsanti alta in igne acquisit dicitur mutari obiective.Sed doctor non contentatur,de ista opinione: ideo a Iumentatur contra eam se. Distinctio praedicti doctoris nihil valet: ergo est mala. Antecedens patet, quia nihil misatur obiective igitur distinctio nulla: Antec iis patet,quia si aliquid mutaretur obiectiuὀ. maxime esset terminus generationis, sed terminus generationis non sic mutatur, igitur nihil mutatur obicctive. Antecedens patet per Aristotelem. 6. physico. quia mutari est aliter se habere
nunc, quam prius , sed terminus ad quem non mutatur sic, nee terminus a quor igitur non habet se aliter nunc. quam prius, cum terminus a quo corrumpatur, di non sit. S eundo patet de termino ad quem , quia non habet se aliter nunc, quam prius, cum prius non suetit : igitur nutulus terminus mutatur , & Per consequens non mutatur obiective. Dantur duae euasiones ad istam rationem: quarum prima est. Di eo domine Scote, quod quoniam Aristoteles dicit, quod mutatio requirit subiectum, eo quod subiectum est illud, quod mutatur, de per consequens non est alia mutatio, nisi subiecti ita , id est Aristoteles loquitur
de mutatione pollibili naturaliter . Nos autem ponemus unam aliam mutationem supernaturalem, quam ipse non
cognovit, quia Aristoteles loquitur ibi , ut Philosophus, idest, ut credebat, quod erat possibilis. Nos autem poni mus aliam mutationem possibilem, ut transubstant a-tio, qua quidem non requirit subi etiam, de per consequens talis mutatio est obiectiva. ω non subiectiva. Sed ad Loe respondet doctor, quod aliud est negare philosophum in nomine, de aliud negare in re sinificata. unde licet in re signi eata possit ne ara Philosephus, quia diceretur , quod mutata sunt possibilia, quae non coneesit Philosophus esse posisbilia, tamen peccatum est negare ipsum in nomine, id est, s Aristotele, dat diuinitionem quia nominis alicuius, ce tum est, quod ipse eo ederet, quod si Dossibile est, quod . istud dissim tum dicatur de aliquo. te diuinitio dicetur de illo, de noeare hoe est Decatum, id est est negate ueritatem. Ex quo tequitur ad propositum, quod Aristoteles negasset istam transubstantiationem esse, tamen si eam concessia set sicut nos, dixisset consequenter, quod esset mutatio, si sibi conueniti et dissinitio mutationis quam ipse dedit. Sed se est, quod praedicta diis nitio quid nominis ipsus muta,
tionis, non sibi conuenit, quia non conuenit alicui, nisui manet subiectum: igitur neparet eam esse mutationem. S eunda euaso. Si ly aliter, in praedicta diuinitione mutationis c piatur propriὰ, ut pilei se, ut conuenit entibus,tlla diuinitio est filia. Patet quia si ly aliter requirit entitatem positivam, quoniam ly aliud est diuiso entis : ergo mutatio non convenit subiecto habenti priuationem tantum , quam prius non habebat, quia priuatio non est ens.
Pro solutione nota, quAd hie tangitur quomodo capiturm --aiis ly aliter se habere . in distinitione mutationis. Pro quondi δε-- est sciendum, quod in dissinitione duo sunt. Primo est lyaliter. Secundo se habere, de ly aliter dico, qvila capitur ibi large, ut se extendit ad tormam, Et ad priuationem semmae,& non ut solum se extendit ad aliam entitatem, de lyciter se habere, dico quod respicit subiectum, quod nune
bibet foraram, de prius habebat priuationem sorina, ideo
ad hoe, m aliquid mutetur,requiritur, et subiectum sempe
maneat sub utroque termino. Secundo arguitur contra praedictam opinionem. Praedicti distinctio Varronii non concordat dictis sanctorum d ctoriam: igitur est mala. Antecedens, patet, quia secundum Grego. . morali u. Mutari, est de uno ad aliud ire, Quum id ei , est prius habete priuationem sermae , re postea Ea- Ο μὴ bere formam, vel e contra . Ex quo se vitur, quod per D. G PGregorium, solum attribuitur mutari subiecto, de non termino: puta tormae.
Tertio arguitur . Quia si rapiatur hic mutatio obiectiva, ut distinguitur contra subiectivam, puta pro mutatione terminorum , Fc non pro mutatione subiecti, id est sormae, ec non materiae, Earum est , quod male dicit, quod patet quia terminus transubstantiationis non mutatur, ne 'ue subiectine, neque obiective : igitur . Le s dicas euauendo,quod capitur hie mutatio obiectiva large, prout di-icit mutationem termini a quo , uel tetmini ad quem iacreatione, ut uerificetur mutatio obiectiva pro termino ad
quem, lem transubstantiatione , pro termino a 'uo, quia dicimus hie, quAd panis est eonuersus in corpus Christi:α- so est mutatio: Respondetur, qu euasio nihil valet,quia iam improbatum est, ubi probatum suit, quod neuter terminus nunc se habet aliter, quim prius, de per conseque neuter illorum mutatur. Unde elatum est, quod panis, suo terminus a quo transubstantiationis, non mutatur, quia non se habet aliter post eonsecrationem, quam prius, quia tunc non est. Modo ad sorinam argumenti, cum dicis, quod nos dicimus, quod panis mutatus est meorpus Christi, nego , de cum probas, quia panis est conuersus ancorpus Chri P., - - sti, ergo mutatus est in corpus Christi: concedo antecedens, u fui in inden consequentiam. uia per illud, quod dico panis con L. D. uersus est in corpus Chtisti , nihil aliud dico, nisi transitum m. sed termini a quo in terminum ad quem. Sed per l, , quod diia minas urinco,quod mutatus est in eorpus Oitisti, dico, quod aliquide5 .sem clasmune manet sub termino a quo, de sub termino ad quein, quod est falsum. Et si arguatur: mutatio obiectiva est ponenda r igitur
Varro optime dicit. Antecedenς patet, quia corruptum dicitur esse mutatum , de non subiective, quia non ma-
net : ergo obiectine, de per consequens in ponenda mutatio obiectiva. Pro solutione pono unam rationem Aristo. 8. Physico. Si indrea quandocunque aliquid eonuenit parti de per se, de per ae- -t μν-cidens conuenit toti ut albedo conuenit Parii, puta Dpolo, apori de per se, ideo dicitur conuenire toti, puta homini istius tota de per accidens, quia dicimus homo est albus, de quia mat ριν ac uis ria corrupti est per se mutata a sutina ad privationem, ideo
totum dicitur mutatum de per accidens, de non de per se. Modo ad argumentum, nefando antecedens, de concedo, quod corruptum est mutatum de per accidens, ergo obiective. Nego consequentiam, quia non est, ne in proposito, 'uia nulla pars transubstantiati per se mutatur . Contra,
illa duplex mutatio, scilicet subiectiva , de obiectiva, est ponenda : ergo Varro bene dicit. Antecedens patet, quia aliquid dieitur generari obiective , ut tarma , de aliquid subi ue, ut materia: igitur duplex est mutatio . Et ita est persuaso tacta in principio probationis opinionis ii sus Varronia r igitur. Respondetur dato , quod aliquid dicitur generari dupliciter, ut dieit ar Fumentum. Non tamen propter hoc sequitur, quod dus ex est mutatio, set licet obiectiva, de subiectiva. Neque suod duplex sit peneratio. Unde G aliquid dieit genetari subiective nihil aliud in est quam esse subiectum illius sorinae , quae acquiratur peremerationem. Et hoc modo materia dicitur generari su- biective. Sed generari obiecti ue, non est aliud quam esse in imam quae acquiritur per generationem . Et hoc modo larma substantialis generatur obiective, sed non sequitur,
qu bd mutetur, quia prius non erat, ergo non mutatur quando peneratur.
circa praedicta dubitatur primo, quia s ita sit quod alia
quid dicatur generari duobus modis, videlicet obiective,& subiective.videretur etiam,quod de ne dici mutari duobus modis, scilicet obiective, de subiective, eum mutari si, quoddam superius ad generari , quia bene sequitur, gener tur , ergo mutatur, ab inseriori ad situm superius. Secudum dubium est quare non conceditur, quod duplex est eneratio, scilicet obiectiva, Se subiectiua, &eoceditur,
quod aliquid dicitur generari dupliciter scilicet subi uti
283쪽
Quarti . Vndecim q. Prima. l37
te obiective, quia uidetur,quod si unum mineditur, reliqua non debet negari. Ad primum dubium respondet doctor, quod solutio stato hoe . uidelicet an mutatio sit superius ad generationem. Ad quod respondet, quod si comparetur ad iubiectum generationis, quodammodo est superi ad generationem, di mutatio est inpetius, quia mutatio respicit subiectum. sa uero comparetur ad terminum, id est viillud, quod a quiritur, tunc generatio dicitur quodammodo productio, diuisenonestini erius ad mutationem . Sed pro declat rione isti ux solutionis quaerat ut equid dicendum est ad dubium, an uidelicet mutatio sit quodammodo superius ad sa
Ad quod ponuntur duae propositiones.
Prima. Mutari non est iuperius ad generari, patet quia omne superi ut, uereptat dicatur de suo intem ori . Sed ista est sessa, quod generatur mutatu Ideo mutari non est quoadam sit perius ad generar Item ii mutari ellet superius la onerari, hac consequentia esse bona, haec forma iubstantiassgeneratur, ergo hae serma iubilantialis mutatur: patet, sta interiori ad suum superius line dii libutione, est na
consequentia. Meunda propositior mutatio est communi ut quoddam ad senerationem :patet mr Aristotelem dicentem, et sex sunt species mutationis, si ilicet generatio,&e. Et si arguatur, bene i equitur. Mutatio est genus ad generationem, ergo mutari ad generari , quod negatum est. Consequeritia patet per locum a coniugatis. Respondeo uegando consequentiam, quia eonnotatio iacit aliquando, quod absit actum sit genu, abstracti. &non concietum cancreti, ut in proposito. Unde mutatio eonnotat subiectum, de dat ipsum interligere, quod non taeit mutari, Elii iterum arguatur. Si lagenerationem mutatio est genus. ergo bene sequitur. Est generatio istius tarmae, ergo tarma mu-eatur:consequentia patet ab interiori ad silperius sine distributione superiori . Respon leo cum Paulo Veneto, quod ab inscriori ad superius ex parte uniu partialis extremi, novalet consequentia. Vnde non ualet istaeonsequentia. Taea Minus, ergo tu es aliquis asinus, de ultra ergo tu es asinus, Zc ira a inuitur in propiatio . Nota tamen quod ar-xume utum uidetur mirabiliter cogere. addicendum, quod mutatio est superius ad generationem. de ratio est, quia illa conceditur, huius flarmae est generatio , de tamen ista negatur, huius tormae et i mutatio, Ac ratio est,quia tarma noui utatur. Et ideo credo,*mutatio est terminus. nnotativus, licet sit abstractauum, de non eonnotat, P se habeat auter,' u m prius.
Vnde secundum nominalet diceretur, quod mutatio est ipsa materia, quae mutatur, de generatio,in ipsa forma quet
Ad secundum dubium respondeo, ponendo talem ratio nem doctoris' uod ab eodem abstracta, pol sunt haberi diuersae babitudines, Duunt descendere multa concietasi gni sicantia illas habitudines, vel potest descendere unum concretum, quod in voce fgnificabit illas diuersas habi
Hoc declaratur per unuin exemplum , unde sanitas est unum abstractum, quod potest habere diuersas habitudines. Nam potest babere habitudinem ad aliquid, ut ad causam causantem sanitatem, uel ut ad signuna.&citune dico. quod . . sanitate possint deriuari multa e creta , uel sanitas in voce importat omnes illas habitudines . Modo ad propostumesco. qui generatio est unum abstra m , quod na-bet plures habitudines. scilicet ad inrmam, quae generatur, di vi subiectum generationi , he secundum hoc potest dic te unum concretum, puta generare, quod uoce tantum, significabit obiectum, te terminum . Et ideo diceret ut, quod aliquid dupliciter generatur, scilicet obiective, de subiective. Ex quo sequitur, quod sit Oneretum sit miltiplex, novortet propterea, P abii actum multiplicetur.
Roo eccJ Ad propos tum deinde doctor re-
ndet in hac parte, deponit suam opinionem, responde eo ad illud.quod quaeritur,uidelicet utrum transubstantia tio sit mutatio, de ponit talem conclusionem, propriel quendo transubstantiatio,non est itatio. Ex quo inseri corollarium doctor noster, quod ideo circa MMaiis hoc non oportet taborare, inquit edo, scilicet si ad genus mu m. ilia talionis pertineata
et inui. . Iecum propositio . Mutatio tris dat intctizete , uise
delicit subiectum, idest materiam, quae mutatur . Secundo io m ad quam est mutatio, de habitudinem Grmae ad mater aut . Tettio debet intelligi iaceessio insit mitionis unius Grinae, post in imationem alterius. Et si quaeras, quod illorum praedictorum dicitur .rma-lius in mutatione: Respondet doctor ponendo unam com parationem, uidelicet quod sicut dictum est in maletria de Mytismo. In baptismo tria sunt, scilicet ablutio, uerba, te signum gratiae, tune dieit,quod licet verba, de ablutio dicuntur quoddam materiale respectu illius significationis, de si- tueatum,quoddam formale, tamen compatando illa in ter se, uetis uere dicuntur set mala, de ablutio materiale: ita in proposito est dicendum, uidelicet quod licet in mutatione sit subiectum, de terminus,scilicet forma, de ambo possunt diei quoddam materiale respectu illius habituditus, tameneomparando inter se subiectum, de terminum, terminus est ima uerius, de persectius dicitur terminus iar male, quam subiectum, dc auam ille respectu a sueeessionis non habet, et-go dcc Ex quoi equitur,quod si quaeratur. an transub. antiatio sit mutatio. Distingivi, aut preprie, do simplieiter i quendo, te sic dico,quod non. Et ratio est, quia an transub stantiatione . non est aliquod subiectum, quod maneat sub utroque termino icut in mutatione proprie dicta. Aut quod si mutatio improprie dicta, de secundum quid, idest, quo ad aliquid, de ite concedo,quod est mutatio,videlicet quo ad illum terminum quem importat mutatio, quia dicimus, Umutatio importat respectum unius ad aliud, dcouia intra-
substantiation est quidam respectus uniuη ad Du alium, quia aliquid,est post aliud,puta, corpus Christi post panem. Ideo dicatur mutatio. Si autem omnino, deci Diceret Mite aliquis nonne ponsum dicere, quod capiendo mutationem latgd, ita nubila elatio, est mutatio: Respondet ad hoc ponendo medium. quod potest poni triplex mutatio substa: itialis proportionabiliter, sicut triplex mutationaturalis. Unde dicit Aristo. s. physico.triplex en mutatio. Pruria a non subiecto in subie cium, idest a priuatione ad is imam . Meunda a subiecto in subiectum, idest ab uno politiuo, ad aliud, ideli ab una tarmnis in aliam. Tertia a tabiecto, in non suLectum id etia tot ma in priuationem.Et similitet triplex est mutatio supernaturalis. Prima est an subiecto in subiectum, deam uocat itereatio.Secunda a subiecto tu non subiectum, de illa uocatur anathi latiora ertia a sub mo in subiectum, de ista potest vo cari transubstantiatio, quae fit ab uno politiuo, in aliud, ut
pane in corpus Christi. quicquid ut de hoe, itani ubsta
Ad argumenta ad primum, de ad secundum patet solutio, quia praesupponit unum falsum, puta, trani ubstantiatio, est mutatio, quod est saliunt, bc improbatum per totam quq stionem adeo patet quid sit dicendum. Tertiose atqui tutia an substa uiatio nihil est. ec non potest esse aliquid: ergo non est possibilis:consequentia est nota,quia missibile potest esse. probatur antecedens. quia si
transubstantiatio esset aliquid, maxime esset mutatio, sed hoc non: situri linor patet,quia in omni muratione, termini sunt incompassibiles , sed termini transubstantiationis, non sunt meo inpossibiles,quia polliant esse simul:puta, pania
de corpus Christa: igitur tran iubilantiatio non eii mutatio. Rei pondetur ad hoc argumentiam, negindo antecedens, de eum probatur concedo,quod est mutatio secundum quid, de ideo negatur minor, de cum probatur, dicendo quod in omni mutatione, termini sunt incompo sibi es, dico quod est verum inmutatione proprie dicta, eo quia in tali, post seruptionem unius sermae, in materia succedit alia.Et ideo tales sormae sunt incompossibiles in eodem susceptiuo. idest in materi Ideo argumentum nihil valet, quia praesupponit, quod in transubstantiatione, terminus a quo, puta panis, determinus ad quem puta eorpus Christi sunt circa idem susceptruum, quoa est Utissimum, quia nillil est ibi commune.Vnde aliter dieit doctor, quando dicitur, termini mutationis sunt incompossibiles.Distinguo, aut in euendo : puta ε non
possunt esse simul in sua entitate, de se non oportet, T in omni mutatione sit verum, aut in praedicandor ira rii unus non
possit praedicari de alio, de se eoncedo quoniam tua est salsa, panis est cor Christi, sicut ista, a Seda est nigredo, tamen inessendo, ista sunt compassibilia, albedo. εc nigredo, sicut panis. dc corpus Otristi, licet non posunt esse subiective Gmul in aliquo. Trosab '
284쪽
CIκ c A istam distinctionem quaeritur secundo . Utrum
sit bossibile quodlibet conuerti in quodcunque. Pro soletioue huius quaestionis est primo notandum, missa. de rigore logices est talia,quodlibet conuertitur in quodlibet, quia praedicatum pro nullo supponit, quia nullum esten ,quod sit quodlibet: ideo debet rapi in isto isensu, utrum de unoquoque sit uerum dicere,quod possit per aliquam potentiam converti in aliud, ut lignum in lapidem, & e conuerso,& equus in asinum, di e conuerso.Secundo notandum est, P quando ir quodlibet scribitur, cum t est 1ignum distribu-
tuum, prospeciebus numeri, Sc in suo eonceptu , hoc complexum includit species numeri.Exeniolum ut si dicerem ista δ titione quotlibet partes cotimii runt in cotinuo, sensus est de qualibet specie numeri aliquae paretes sunt in cotinuo. Alio modo scribitur per det tune eii lignum distributivum respectu aliorum a numeris. Tertio eu notandum, Quod sy conuerti, vel conuerso est superius ad ly transubita tiatio, quia conuersio respicit tam substantiam in substantiam, quam accidens inaccadem, di non ita est in trans ub-
Ini ita vaestione sunt duo articuli. Primusqucerit, utrudelias potuit conuerti in creaturam,oc econuerio. Secundus utrum creatura, in creaturam, & econuerso.
Pro solutione primi articuli doctor ponit talem conclusionem. Nulla creatura potest conuertim deitatem, nec Gotra. Probat doctor iliam conclusionem,& accipit talem maximam Nihil potest conuerti in aliud, nec ut terminus a quU, nee ut terminus au quem misi illud iit, quo ad suum esse, α quo ad suum non elle. de primo haec maxima declaratur per exemplum,quoniam verbi ςratia ad hoc, quod panis conuertatur in corpu, Christi, oportet ut panis ut in obedientia. . in potentia obedientiali ipsius Dei, ατ possit pro libito suo totaliter anni hilare panem.Similiter oportet, corpus Christi sit in potentia ob lentiali Dei ita et possit ipsum anni-hilare.ltimo si deitas pollet conuerti in creaturam, & econuerso , ipsa deitas diceretur in potentia obedientiali ipsius conumentis, puta Dei, quo adiuum ine totaliter, sed hoe est salsinn.Igitur nulla creatura potest conuerti in deitatem nee e conuerso.Consequentia eii nota, sciat cousequens sit salium patet,quia deitas non est sub potentia ipsius Dei, quoad suum non est et totale, igitur no potest conuerti ipsa creatura in deitatem, nec econtra. Antecedens patet,cuia potentia Dei, non respicit pro obiecto, nisi pollibile , sed deitatem totaliter non esse id est annihilari. est impostibile , igitur deitas non est sub potentia Dei, quod ad suum non eue totale, neque quo ad extrinsecum L , quia omnia tali sunt tota litet necessaria ,& tamen requirebatur ad ho P milit con ueri Secundo etiam patet, quia pollet etiam se deuri ere, quod est salsum, igitur nulla creatura potest conuerti in dei
IVo solutione primi argumenti ponitur secunda conesu so.Quaelibet creatura potest conuerti in aliam P otentiam diuinam. Ista concluso probatur per eandem maxima, qua probata fuit prima conclusio, quia ad hoc, Raliquid posse conuerti in aliud per potentiam diuinam, suincit, m terimnusiquo, di terminus ad quem , sint sub potentia Dei quoad suum esse totale, & quoad suum non tae totaliter . sed sic est , et quaelibet ematura est in potentia obedientiali ipsus Dei, igitur quaelibet creatura potest conuerti in alia per potentiam diuinam. Deinde restat soluere argumenta contra ueritatem tacta, quibus primo arguebatur probando,odeitas pollit conuerti in creaturam, non repugnat personae diuinae terminare aliquam actionem realem, ergo i smili non repugnat tibi te minare aliquam conuersionem, & per consequens ereatura potest conuerti in Deum. Antecedens patet de incarnatione vel bi,ubi filius Dei terminat unionem, igitur. o solutione huius argumenti, de pro intellectione huius materiae notanda sunt aliqua per ordinem. Primum. Ma. Mod repugnat personae diuinae terminare aliquam acti nem realem , quia secundum doctorem semper temunus ad quem alicuius actionis, per illam actionem accepit es.se. Lx quo sequitur, quod cum persona diuina non posset liabete esse per aliquam actionem .Xonpouit ese cominus
alicuius acu u.Ac dum eii, qu*d tu debes norate,quod in inornatione verbi duo sunt eonsideranda, selliret inea
natio activa, Se incarnatio passiva.Vnde tres personae inca nabant active. Ex quo sequitur, quod ibi erat actio totius Trinitatis, per quam fiebat illa uiuo: puta verbi cum natu
Et si quaeratur eui inhaerebat illa unio, Ze ubi recipiebatur: Respondeo per duas propositiones, quarum pruna est. Necesse est dicere, τ illa unio, quae est unus respectus, non recipitur in uerbo diuino,quod patet, quia uerbum dmina non potest recipere aliquod Melaens, quoniam recipere dicit quandam impersectionem, sed illa unio est quidam respoctus accidentalis realis, ergo non potest recipere illam, Se hoc tenemus ex fide, quia aliter attribueretur Deo siqua imimperiectio. Secunda propositio atura humana est illa, quae recipieunionem, de eisnhaeret unio.Contra. tu dicis, s tres peri nae diuinae agunt active incarnatione, nee euilibet actioni
correspondet sua passio gitur est aliquid .qs patitur.Respis
deo,u est humana natura.Sed uolo*robare, quod illa unior cipiatur in uerbo etiam,sicut in natura humana.Et primo sciti natura humana est unio ad uerbum, ergo illi unioni correi pondet alia unio.quae est uerbi ad naturam humanam, eo inuentia patet,quia quandocunque sunt aliqua unita, in quolibet unito ea sua uni O. Igitur. Pro solutione dico, Pilli unioni,quae est in natura humana non correspondetunio aliqua,quae esset in uerbo diuino, sed uerbum sit solum terminus illius unionis,ideo negatur consequentia cum sua probatione.Contra, teriniciare est habere actionem,ergo semi et habebit uerbum diuinum, eo ς terminat, relationem ita a quae dicatur unio.Respondeo terminare non est habere aliquam actionem realem, seu terminare est ad .rma In Me Maliquam habere respectum rationis. Et non habeo pro inconuenienti Tin Deo sundatur relatio rationis.Secundo dico, nisi ea relasii sit sesu abde,u verbum diuinum terminat illam unione, ειε νeati ta ui per hoc non dicatur habere aliquam relationem ratio- nnatim amnis dicendum esset. Q impia seeundo arguitur Nerbum diuinum dicitur incarnatum, initur in se recipit illam unionem. Pro solutione ponuntur vitae proposita oneri Prima est falsa. Natura humana est inornata, patet, quia incarnatum. tantum fgniscat, scut esse unitum carni: igit ut natura humana non est incarnata. Meunda propositio . Filius Dei unitur naturae hum nae in ratione supposti , di se dicitur unitus. Contra: Si est incarnatus i ergo recipit unionem . Consequentia patet , quia esse incarnatum dicit passionem in eo,quod i
Pro solutione nota, Mod dicendo filius Dei est in eam tus, licet ly incarnatus significet partem passioni , quia est participium praeteiiti temporis passiuae vocis, tamen non ligniscat inhaerere illide quo dicitur. Sed significat uni veni inhaerere alteri ab illo de quo dicitur: puta naturae humanae . Ex quo sequitur , quod licet dicendo filius Dei est incarnatus, ibi est denominatio extrinseca , quia filius Dei denominatur incarnatus, non ab unione , quae est in ipso, sed ab unione, qua est in natura humana, sicut Deu cenomanatur creans , non ab aliquo, quod si in ipso, sed ab illo, quod est in creatura. Contra: ergo melius diceret ut
natura humana est in camata, quam uerbum . Nego consequentiam, de ratita est, propter connotationem ipsius termina, incarnatio, quae est uniri carni, inornatum non dicitur de ipsa natura humana . Ex quo sequitur solutio uuius argumenti, quod solet communiter fieri in schola, uolendo probare. quod pater est incarnatus , Se spiritus sanctus. Et scior matur , opera Trinitaris ad extra sunt indivisa, et so s filius est incarnatus, pater in incarna-- tui & spiritus sanctus est incamarar ,ergo consequentiat eo ti-int M. net, quia opera Trinitatis ad extra sunt indiuisa. Respon- incar de tui, quod aliquid dicitur incarnari dimiciter. Vno modo nia est iniue,ec sic concedo , quod tres personae in diuinis sunt νεν ara, incarnatae. Alio modo manaliue,& sic Meo, quia ille Inca nar tres personae non terminant illam unionem, sed solus filius, dur ire. nimis eue terminus, non est agere . Ex quo sequitur, quod terminale, non est agere, sed est este terminus actionis.R sat nunc respondere ad formam argumenti eo modo cui, doctor respondet, licet ex dictis eius patet soliuio . Iaeo primo ponitur talis propostici . Verbum diuinum esse terminiualicuius actionis, idest, per hoc, quod dico, quod
filius Dei si lucarnatus, uis dico ipsum habuisse esse per
285쪽
Quarti . Vndecimaeo Secunda. I39
aliquam actionem realem t Et eum dieitur. ista inornatio termittatur ad personam: igitur filius Dei habuit esse morulam: Respondeo, quod si tu intellietas per incarnationem, itulam unionem naturae humanae ad uerbum:dico ,milla vitio findatur,& recipitur in natura humana, tanquam in subiecto,&teminatur ad uerbum,&non propterea sequitur,l sicut in natura humana fiandatur una relatio realis ad uerbum: e conuerso iandatur alia tinuerbo ad naturam humanam. sed si aliqua relatio est, dico, vestrationis ecundo dico, τ per illam actionem qua tres nersonae incarnabant active, non Meipiebat esse silvis Dei, sed aecipiebat esse una unio natura humanassit ideo non est inconueniens secundum aliquos. mxelativa non sit simul natura, in relationibus extrinsecis ad timentibus.Ex quo sequitur,l illa uuio erat, & suit terminus illius actionis,& non filius Deiadeo per illam actionem,
filius Dei non aecipit esse,& se patet ad tormam negando cosequentiam Et si arguatur, etiam doctor remouet instantia, di primo astam, quia i orte diceret aliquis contra. Filius Dei est terminus illius actionis, ergo non unio: consequentia patet, di antecedens probatur quia filius Dei est inornatus: et
co est terminus vel subiectum illiui actionis, si est terminus, habeo propositum, scilicet,et habuit esse per illam actionem,s est subiectum sequitum p recipiat accidens,& pcr cons quens est aliqua imp iectio in Deo. conse a uentia patet.quia incarnari. dici 'passionem,quam de necesutate oportet ponere insubiecto, vel termino: Respondeo ad argumentum negando antecedens, & cum probatur: dico primo, P per boc dico filius Dei est unitus naturae humanae in unitate personae, non dico aliquam relationem realem esse subiective in verbo diuino, sed ii dicit aliquam, talis solum est rationis: Ex
uo scquitur, P secunda consequentia nihil valet, quandoicitur, filius euincarnatus ergo est terminus illius actionis,
uel subiectum,quia neque est terminus, neque subiectum,pa rei per primum victum, de secundum, persecundum: emouet doctor secundam instantiam,quia sorte diceret aliquis,cdtra: cuilibet actioni, correspondet sua propria passio, Sed se est, vires personae in diuinis iniuὰ, actione proprie dicta inca tiabant. igitur illi actioni correspondebat aliqua passo, de iliala passo, non est nisi incarnatum esse. ergo per hoc uidi eo filium incarnatum suis ridi eo aliquam passionem in verbo di- in quam portetponere in termino, uel in subiecto, ec se habeo illud quod primo habui,videlicet, et est terminus. i.Paccipit esse dier illam actionem, vel 9, est subie nacci,ntis:Respondetur ad hoe argumentum, te Leitur primo, in actioni trinuatis,corresponcet aliqua passio realis et di perii-lam aruonem pri ucebatur aliquid , pura unio: ita τ subi ctum illius actionis, est natura humana, & terminus est uniolat malis illius iratum ad uerbum cluae quidem unio, est ealiter in natura humana.Ex quo sequitur,u obiectui . subiectum seu passum recipiens illam unionem non est uerbum sed est ipsa natura humana odo ad sermam argumenti, ea dicitur euilibet actioni correspondet sua passio propria.ι. per quamlibet actionem realem,producitur ali suid concedo, de per consequens coneedo minorem, & eonmuentiani t deinde eum Qicis,τ illa passio non est nisi incarnatum esse,in
cedo munitum esse naturae humanae in unitate personae. Et
cum infers, ergo per hoc quod dico, filius Dei est incar-
iratus, dico aliquam passionem in uerbo diuino: nego consequentiam. Et si arguas contra.Incarnatum esse, ex suo modo dicem
di, signiceat passionem, scut incarnare actionem .m sic est,u situ, Dei est inearnatu rigitur filius Dei dicitur pati, de recipere pasilinem Respondet doctor, nWando consequentia, quia licet incarnari significet passionem, non tamen sequiis
tur illam passionem conuenite illi de quo dicitur, sed beneidi eui filius Dei unitur, puta naturae humanae. Volo dicere, quando dicitur filius mi est incarnatus, significat pallionem conuenire naturae hiunanx, sed non filio Dei. de ideo est ibi aspicienda connotario termini, de quomodo est ibiden initiatio ab extrinseco, ut di istum est,nliui Dei est ineam tus Avultus naturae humana in unitate personae denomin tione extrinseca ab unione quae est in natura humana sibi emi de non in uer . setando arguitur principaliter, uolendo probare u ere tura possit conuerti in deitatem, non repusuat personae diuinae terminare actionem quae non arguit in termino mutationε neq; -ssibilitatem, n-ue finitate,sed sie est,et transtubsatiatio, seu conuersio, non arsuit,T terminus ad quem mut
tu status, que t aliquaui possibilay6vel mutabis
litate istitur videtur, v personae diuinae non repugnat temminare illam conuersionem, Se per eosequens per illam actionem quam terminat, potest habere esse l. potest eouerti creatura in deitate Probat doctor maiorem, eonfirmando illi, quia non repugnat personae diuinae terminare ii vellectione, uel uolitionem, Et hoc ideo est, quia intellectio seu volitio,
sunt actiones, quae non requiruut intermino aliquam mutabilitatem.
Pro solutione huius argumenti ponit doctor talem propositionLContra immutabilitatem, de infinitatem perion diui se nae ust,et per 'na diuina possit is e terminus alicuius acti nis proprie dicte, di τ accipiat esse perallam actionem ideo
maior est falsi Secundo.dico P conuersio est acrio proprie dictarideo repugnae peribnae diuinae terminare illam actionem Et cum probatur de intellectionibus, te uolitionibus:dico, Pintellectio, de uolitio, non dicunt proprie actiones, sed potius operationes. Et racio est,quia per intellectionem, de uoliti
nem,obiectiam, volitum, Ec cognitum, non accipit esse, miri
obiectum praesupponitur inteirectioni, Sc uolitioni .ia ad hoc y aliquid intelligatur de sit ilolitum, oportet, Tillud priuς imis
sit. Ex quo sequitur,u' intellectio, deuoluto, non sunt acti nes. Sed dieit doctor uoster in litera, quod sunt rermini ultimi, de non sunt gratia aliorum terminorum. i. sunt quidam Maiia istis euectus per quos non producuntur alii essectus. aeritur.Vtrum peractionem degenere actionis, termi po Mnus semper accipiat esse, de utrum talis generatio, requirat R. . , . ausemper terminum mutari. Respondeo, quod peractionem sis,
de genere actionis semper aeeipit esse aliquid, id est aliquid T aera producatur. Vnde clarum est,quod per generationem activa, mi filius in diuinis accipit esse. Ideo dico, quod terminus semper mutatur peractionem, id est passum: scilicet recipit sommam. Et nota extra textum, quod de Batalis dieit, quod possabile est, et aliquid conuertatur in aliud , eo tamen termi
Et si arguas,ergo non repugnat, quod aliquid convertatur in personam diuinam:Respondet ille doctor, negando con
sequentiam, de ratio est, quia licet non mutetur alle terminus, requiritur tamen, quod mutetur vel possit mutari. Et quia persona diuina non potest mutari: ideo non potest esse
Tertio armitur sic, ut patet intextu, de quia concludit uerum ideo non soluitur, quia coneludit secundam conesus nem quaestionis, de primam articuli secundi. Reilat soluere argumenta quae uolunt probare, quod non quaelibet creatura pol sit conuerri in aliam, de sunt argume in trua oppositu quorum primum conelao. δε- ρ secundo arguitur, Non potest quilibet creatura conuerti in aliam.igitur intentum. Antecedens patet, quia non potest spiritus conuerti in corpus, nec e contra, sed isti res sunt cre tur ergo. Mitior patet per Augustinum super genesim de Boetium in ii de duabus naturi igitur.
Pro solutione nota quod istet solutiones, sunt positae opposto modo in libro.Ideo istud argumentum soluitur pro te rio: Pro euius solutione, nota quod huic argumento duplex datur Gluti Prima est antiquorum dicentium ad omnes ata .ctoritates sonantes idem quod iaciunt auctoritate, Augusti st ' ni, de Boetii, scilicet σnon poteste uerti spiritus incor r
pus,neque e contra, quod est verum naturaliter, te per potentiam creatam . Sed diu oe dicit quod haec solutio est praua, cuius ratio est , quia non tantum spiritus non potest eo
uerti in corpus per potentiam cieatam, immo neque unum
corpus in aliud,su est minus:ideo doctor dat unam subtilem solutionem. Pro euius solutum ponit talis ratio suo inent alis.tot quod sunt in aliquo rationes repugnantes, tot -- sunt rationes impossibilitatis, de una liarum remota,dicitur
esse aliqua possibilitas secundum quid . ex parte illius rationi, immissibilitatis remotae. Declaro istam maximam, ut potentia visua non potest recipere intellectione, propter duas causas, puta quia est extensa, & intellectio inextensa, non potest recipi in potentia uisi .secunda causa est, quia in tesse tu test intelligere uniuersaliter, seu sub eoceptu uniuersali, sed potentia visiva non potest habete cognitionem uniuersalem, neque alius sensus exterior,tunc istae duae senerationes repugnantiae, quare uisus non potest intelligere, de tot eu aliae duae sunt rationes ininossibilitatis, sed ut ecludaturum istarum rationum impqilibilitatis, puta dicendo, Pulsus potest cognoscere uniuerialiter, tune esarum est, quod diceremus, quod uisus habet possibilitatem ad intelligere,
amisi Mater, sed secundum quid, quia habet posii bilitatu
286쪽
quantum est ex parte illius causae, si aliunde non habuisset
Mnpedimentum, puta ab alia causa, tune pollet intelligere.
Ad propositum dicit d uor,t omne corpus habet quandam
non repugnantiam,vi conuertatur in corpus, puta, F habet materiam,& quantitatem, di similes rationes concurrentes,
ad conuertibilitatem, di ideo omue corpus habet illa, quibus mediantibus agens naturale potest conuertere unum mali uel Sed spiritus habet duos causas, quare non potest eo uerta virtute agentis naturalis. Prima,quia spiritus, non habet quantitatem, neque materram, quae requiruntur ad hoe vagens naturale agat. Secunda cauta est, quia spiritus non Dotest corrupi ab aliquo agetite naturali, siue creato. Ex quo iequitur,ae omnes auctoritates dicentes, τ spiritus non potest conuerti in corpus,volunt habere, Piunt plures rariones repugnantiae,qua: repugnant spiritui ad hoc, quod convertatur in corpus, quam quare repugnat corpori, u conuertatur in aliud, tamen utrunque eii possibile, virtute diuina. Ideo ad krmam, negatur antecedens. Et cum probatur,uegatur maior,& cum probatur,negatur antecedens, cuius aut cedentis patet solutio ex praedictis. Secundo ite arguitur. ι qu libet creatura posset conuerti
an aliam, sequeretur, quod quantitas panis poli et conuerti ineorpus Christi sed hoc est talium: igitur minor patet, uia tis corpus Christi esset, ubi quantitas panis erat, di per coieques corpus Christi esset in loco minori, quod eli impossibile.Antecedens patet, quia genitum esset, ubi corruptum prouit. vespondet doctor ad hoc argumentum,ponendo talem pro- titionem,di meli alias,quod non elideratione conuer nis, quod terminus ad quem sit in eodem loco, ubi coue sum erat Et si e patet solutio ad argumentum, negando minorem, & cum probatur negatur,quia non est de ratione couersionis,quod terminus conuertionis ad quem, si ubi terminus. quo praetuat in transubstantiatione.
Et ii arguasacontra, ratio eli in philosophia, quM ubi profuit corruptum.ita debet elle penitum, ergo male dicis. quia simile vidctur, quod ubi erat terminii, , quo conuersionis, ibi debet elle terminus ad quem: Respondet doctor, quod uera est ratio in philosophia,quod in generatione , di corrupti
me, manet eadem materia communis, quae non mouetur localiter,& per conlequens ibi recipit formam, ubi est. Et ex hoc proueni quod ita sit seni tum via pra fuit corruptum, sed nolic est in transubstantiatione, quia nihil manet ibi commune.Contra materia non est ratio, quare aliquid est localiterti occupative in loco et immo quantitas, est ratio huius, erso si semium sit loca iter.& oecupative in loco tibi prae-iuit corruptum, hoc ideo est , luia manet eadem quanti vas in genito , dc in corrupto , & non quia manet eadem materia , & per consequens niale dicis, quod hoc ideo est , quia
Pro solutione est notandum, quod argumentum qu mi, ode est, quod genitum occupat eundem locum, quem occupabat eunuptum. Pro cuius notitia, ponitur talis propositio philosophica. Materia prima secundum se, est diis nitiue in loco, de ex natura iba non est in loco occupatiuὶ Unde quaeli. bet substantia creata, ex limitatione requirit suam praesentiam ad locum. ut angelus requirit tantam praesentiam ad locum,quod non possit esse in maiori loco, licet utrum posite esse in minori,dubium iit, di quia materia prima est una substantia limitata, causata, di finita, ideo deterininat sibi ce eum locum, in quo est dissinitive, de non occupatiuῆ. Ex quo sequitur, eo quod materia prima manet eadem tam in gemto, quam n corrupto di in eadem male ia,a qua ex patitur una sorma substantialis, introducitur alia , cum qua sorma introducia eii quantitas,&qualitas εce. Et ideo ratione praedicte quantitatis,penitum occupat locum. Et si e patet solutio admi stionem. quando quaeritur. Vnde est, quo a genitiim oc. cupat eundem locum quem occupabat corruptum, hoc est, uia materia manet in eodem loco. Et quia quantitas intro ueitur ibi eum forma.Modo ad formam patet . negando, Pnenitum sit in loco occupatrue,quia manet eadem quantitatia genito.& corrupto, sed quia manet eadem materia in qua introducitur forma substantialis, cum qua introducitur siti- rari ratione cuius genitum est circunscriptiue in loco, ubi
Et si arguatur coit Mosi est possibile,st materia prima sit desnitiue,& non citetascriptiue in loco, quia spes . N ivit circa scriptiue in loco: ergo male diei ,quod est diffinitiuὰ in loco. Respondet doctorita.Non tamen die. quod verum est, quod
uoieriarru pccupat locum seu in in scriptita in loco;
sed hoe non est ex natura suasd quia nunquam est sine qa
litate, ratione cuius occupat locum. Dico tamen, quod quie-
quid iit, materia occupat locu , de manet diuinitive, & est iu eodem loco cum nito, ubi praeruit corruptu, & ea est Quia genitum est viii prius erat corruptum. Alia solutio clare patet in libro die Coneellis tamen &e. In ista parte, doctor daesolutionem Oiam, ad primum argumentum. i. ad tertium in ordine, de ponit talem propositioni. dato, quod eoneedamus secundum communem opinionem doctorum, quod terminus conuersionis eit in loco, ubi praus erat conuersum, tam propter hoc, non oportet quod ii quantitas panis conuerta. tur inquantitatem corporis Christi, quod propterea corpus Christi sit in tauto loco, sicut erat quantitas panis de ratio est, quia ut dicitur communiter, quod terminus couersionis est ubi prius erat conuersum,verum est, vel secundum parthves secundum totum locum. Et ideo si quantitas panis couerteretur in quantitatem eor potis Christi, de quod occuparet laicum,bene concedo,quod illa non est praecise in tanto loco,iicut erat quantitai panis, sed ei let in loco illo, licet adhuc magis contineret de loco Eno etiam tac. Hic doctor ponit conita alios doctores talem propositonta Dato quod ego concedam vestrum principium: puta, P te
minus conuertionis est ibi, ubi conuersum erat. Non tamen
intelligo , quod erat eo modo ellendi , quo erat conue sum. Et ideo non oportet, quod si conuersum occupet locum, quod etiam terminus ad quem occupet L cum. Ex quo sequitur,quod dato quod quantitas panas conuertatur inquantitatem corporis Christi, non tamen propter hoc sequitur, Pquantitas cis potis omni occupet locum, & haec is solutio
de mente do oris contra Henricum, de A idium. Et ii dicas, contra, secundum Richaiau.Si quantitas eu et primus terminus conuertionis, oporteret, quod conuersum occuparet locum, et Somale dici .Respodet docior, quod lieet ita fuisset, τ primus t ei minus ellet quacitas, adhuc non esset necesse, Pibi esset localiter. Ex quo insert Scotus contra aliam viam . puta Ricbardi, dieentis, ideo Ebristus in sacramento no eit in loco, qaqui-titatis corporis Christi, est secundus terminus conuersioni ua si esset primur, aliter esset, di male dicit, immo si ipsa qu1titatis est a primus terminus, adhuc no esset in loco l aliter Ex dictis patet, quomodo in solutione dicti secundi argumtati, uoluit habere tria quae patent in tribus solutionibus. Qualto scar itur. l robando, ut non quilibet creatura possit conuerti in aliam quia si queubet creatura possit co uerti in aliam, sequiretur, τ aruolutum, posset conuerti iarespectivum . ied consequens cilialsum, igitur. coni uen tia eii nota,& minor probatur quia tuc sequeretur, v rei pactus posset elles ne iundainento, de termino, & tune ei et coatradictio,quia eicit respectus. Ec non respectus: Secudo patet, quia tune imine absolutum detineret elle, de per conseque non esset fundamenetum, neque terminus, cum sint absolutarigitur neque respectu, Igitur lion quili t cieatura, potenconverti in quamlibet.
Pro solutione poni ut talis poposito. Quod potentia diuina absolutum potest conuerti in respectivum. Ne contra. Et cum infers,ergo respectus esset sine iundamento. de terinino nego consequentiam, εἰ ratio est, quia nunc terminus con utilionix habet esse pere uersionem. quomodo habeteila per naturam, de ratio huius, quia conuertio non dat termino conuersionis aliam naturam. Ex quo sequitur , quod si omne absolutum conuerteretur in respectum, ille rei pectus non enset sine sandamento, de te ino, de ratio est . quia res pinio de se, de ex natura iba non potest elle sine su ameto. de te mino. Ideo quscum ueconuersio sat, respectus semper hababit iundamentum, de terminum. Exemplum , ut ii lapis conuerteretur in scientiam , clarum es, scientia non habebit alium modum essendi, quam illum, qui tibi eouenit ex natura soa. Et ideo sacra praedicia conuerso . adhuc scieti esset in subiecto. Quaeritur. virum Koe quod dicitur in ista solutione sit uniuersaliter verum. videlicet , virum omne absolutum possit conuerti in respectum, die contra. Et aia itur pri , aerio, quia capiatur Sortes pater.vel Sortes potest conuerti an μά-ternitate n et non i dreas quod in ii , em iton omne au solutum potes conuerti in respectia si dicas, quod scaratur in illa conuersones. t te,detulit esse, de patemnis accipit esse, de ulti ergo paternitas Sortit esset e Sol te,quod eit ιι, conueniens Secundo,si quilibet creatura post et conuerti in aliam,volo, quod pate iras inauertaturui id araonem,qu.
287쪽
tua MD. ei-- δε tr is filiatio mittebit sine paternitate: igitur relativa tunc non eruat simul natur Uetitur Scotus non bene ciestasta duo at umenta sunt domini Holchol. Pro quorum solutione est notandum, quAdest una ratio comini de Bassolis,quisitet res det ad quaestionem quam
Scotus adelicet quando Quaeritur, utrum qualibet creatura possit conuerit in quamlibet. Distin uo, aut si illet creaturae se se habent,quod una dependet ab da in esse, vel quo ad esile, de se dico, quod vita non tu test conuerti in aliam, o Ioano, non potest conuerti in sumi paternitatem, quia paternitas Ioannis, dependet ciuo ad eile, ab ipso Ioanne. Si militer paternitas, non potest conueret in filiationem, nequeae contra, di ratio est, quia illa dependent a se inciuem. Et pernocto utuntur duo argumenta, dicendo quod Motus nώinfligit de istis,aut illae creaturae sic se habent, quod una nuru Io inodo dependet balia, disic concedo,quod quaelibet creatur Votest conuerti in quamlibet .i. in aliam . Ex quo sequis tur Iecundum,quod quando doctor dicit in litera quod omne absolutum potest conuerti in respectum,hoe solum habet verum de illis absolutis,quae non sunt fundamentum, neque terminus alicuius resperius. Similiter dicatur, quod anima non possit conuerti in hominem, quia homo dependet ab ama,tanquam a parte principali, patet, quia tunc anima
desineret ei se, di homo ineiperet esse , di sic esset homo,
VA a RIT v R tertio.Utrum panis eotiuertatur in eo
pus Clitisti de iacto, in Lucharisti Pro parte vera, & asstinatiua sunt multet auctoritates Ambrose, Eusebij, di aliorum sanctorum, uae habentur in textu agitur panis conue titur in corpus Cimitti post verba consecrationis. In ista quae Ilione erunt duo articula Primus erit quid de sactolit tenendum,utrum panis conuertatur in corpus Christi in sacrament Secundus erit, uomodo ista couerso poterit declarari. De primo est notandum, T sicut recitatur. . De ista materia sunt tres opiuiones. Prima est q dicit,u panis no trisubstati sistavere manet post verba coiecrationis, de simul est cum pane eorpus Christi.Seeunda dicit,mpanis post verba consecrationis non manet, neque transubstantia tur, sed desinit esse per annihilationem , vel persolutionem in materiam, vel Der corruptionem in aliud, oe tamen est ibi vere corpus Christi gloriosissimu, sub illis accidentibus. Te tia opinio dicit, quod panis vere conuertitur, & transabstantiatur in corpus Christi,& uinum in sanguine, post verba c5- sectationis Ex quo apparet, quod omnex isti opiniones volsit saluare, quod corpus Christi vere ibi existat, Stu isto omnes conueniunt, licet in modo de larandi istud disserunt. Unde a principio ecclesae hoe filii planum verum, de de substantia fidei, quod ibi est realiter corpus Curisti, di dicere oppositum, est contra fide de quo nunquim iuit dubitatio, neque de. cisio a principio ecclesiae, videlicet an eorpus Christi si ibi, vel non licet sint v nae eontremersae de pane,quid fiat. Ee
astarum trium opinionum,quaelibet adducit rationes pro se. Et prima ponit quatuor rationes. Priam est.simi in natur
libus non est ponenda Huralitas sine necessitate, ex primo physeorsi:ita no sunt,ura miracula,q to dictat ponenti de ei Abi lib.& in his q Rint fidei. i. no sunt ponenda, plura credibilia,suim ratio,& articuli fidei, x Mes, exigant sed se est, quod veritas Eucharistiae retest saluari absque hoe, Udicimus, quod panis transabstantiatur, ergo uana est dicere, quod panis non maneat: ns uentia est nota eum maiorer ec minor probatur, quia potest uari veritas, tam quoad sinum,quam quo ad innatum.Primum patet, quia signum ine saeramento habet rationem nutrimenti au illa accide vi ergo panis debet magis habere rationem signi, quia illa accidentia Secundum patet: puta quo ad signatum, quia ita bene possumus saluare, quod eorpus Christi si ibi eum pane, te accidetibus,scut modo saluamus quod eorpus Chriiti est ibi sine pane, quia non repugnat magis substantiam esse eum substantia, quam substantia eum accidentibus, ergo veritas Eucharistiae potest saluari,absque hoe quia dicimus, quod panis transubstantiatur, di per consequent supertium est dicere, quod panis non maneat.Confirmatur haec ratio,qaiata quae sunt fidei, ponenda sunt pauciora miracula qua-
t possibile est. Sed sie est quὁd ponendo panem depera
tae, plura miracula ponuntur, quam ponendo panε n6 desnare me, et illud nota dictasi, uia Anendo, quod panis da
sinit eue, ponuntur duo miracula. Primum est, quod corpus
Christi sit ibi sub illis accidentibus.Secundum, quod illa a eidentia maneant ibi sine subiecto Sed ponendo, quod panis
non delinicita esse, non ponitur nisi unum miraculum, puta ''quod cornus Christi sit ibi,igitur minor est vera, de percos quem haue quod panis non desinit ibi esse. Ad argumenta pro trima opinione. Nune doctor solute istas rationes,e quod sunt contra veritatem, de quia rati nes secundae opinionis fiant quasi rati es primae opinioni , ideo soluunt ut eadem solutione. Ideo ad argumentum res detur, concedendo illas duas maximas, quae fuit; adductae in maiora, scilicet quod sunt ponenda plura sine necessitatereoncedo.Et cum dicitur in minori, quod potest saluari veritas Eucharistiae , non ponendo transubstantiationem. Die duo, primo quod deus bene potuit, si voluisset se institueras aer entum Eucharistiae, quod panis ibi maneret eum praesentia corporis Christi, sicut nune est: Secundo dico, quod Deus instituit de tacto, Se voluit, te secit, quod panis, inco pus Christi transuta tiatur,ut patet per aucioritates sin rum, quae adductae sunt per oppositum. Et ideo minor est falsa. quia non potest saluari tota veritas Eucharistiae, eo modo quo Deus instituit, nis dicatur, quis d panis transubstanti turiEt cum probatur minor, dicendo, quod nihil requiritur ad veritatem huius sacramenti,nisi verum signum, Sc verum innatum: concedo,eo modo quo institutum est.Et ideo quando dicis,quod ita bene saluatur signum, te signatum, sicut pane non manente. Negatur.quia Deus instituit, quod accidentia talent unum huius saeramenti, re non subhantia panis rotio se da huius opinionis est ista, quae quasi in idem reddit eu alia. in creditis nobis secundu intellectu uniuersalu traditis, no det determinari iste intellectus qui est dissicilior ad intelli pendii, de ad quem sequerentur multa inconueni Diaci. increditis non de dari iste sensus, qui est masis dissicilis, di ad quem sequerentur plura incoli uenientia. Sed se est,m eorpus Christi esse in Eucharistia, est quoddam verum ereditiam, uniuersaliter traditum nobis, de ille intellectus puta , mnon sit ibi substantia panis,uidetur dissi ei lor ad sustinendum di ad ipsum vi ut ursequi plura in conuenientia, quina ad suum oppositum. Ipitur iste intellectus, non debet dari Maior declaratur, smiliter, di minor, probatur,quia fides data est nobis, ad salutem nostram. Et ideo ecclesia debet determi nare de creditis, eo modo quo alijs constrat ad salutem no
straSed sie est,quod dando Dictu, intellectu supra modu dissicilem, de ad ciuem videntur se mi ineonuenientia, datur o easio auertendi a fide omnes philosophos, de sere omnes sequentes rationem naturalem,vel saltem impediendi, ut non conuertantur ad fidem,igitur talis intellectus, non debet da .ri. Hoe confirmatur,quia purus Philosophus naturaliter loquens, magis haberet pro inconuenienti istum articulum de
existentia corporis Christi in Eucharistia, quam de ineam tione,vel de Liquo alio. Et hoe est io, quia ponit talis intelle bit.igitur talis tensus dissicilis, non det dari in mere creditis. Assecundum dico distinguendo maiorem, in qua consisti evis argumenti,videlicet: An ista sit vera, quod ille intellectus non debet dari in ereditit, qui est magii sit sellis: distinetuo. quia aut talis intellectus, siue sensus in creditis,est verus, dato w sit dissicilis, 3c se nego, o non debeat dari, immo debet dari. Modo dico, ux iste sensus. siue intellectus que dat ecclesia, videsieet,l panis desinit esse, est vetus .ideo lieet sit dissicilii, nihilominus debet dari. Et se patet solutio ad formam, neΩΙ- ado consequentiam. Tettia ratio huius opinionis est ista.Quia nihil est tene dum tanquam de si inantia fidei, nisi quod eontinetur explesse in sacra scriptura, ves declaratur expresse per eoelesia, 'el quod dedueitur euidenter per bonam consequentiam ex illis duabus Ex ista maxima eliciuntur tria Quae sunt desu stanti fidei. Primo. Omnia illa quae expresse continenturias cra serantur a.secundo. Illa quae sunt declarata ner ecclesia. Terei'Illa quae deducuntur euitanter ex sacra scriptura,vel ex declaratis per ecclesiam. da μοι
Ex quo sequitur corollarium, quM pro istis, vel pro quolibet istorum, pqtest quis laudabiliter se exponere morti, de onmlo 'lio illis Ex quo sequitur seeungo, quδd et edere centi ter illud quod nullo istorum trium modorum habet vera, est leuitas maxima, quia non est auctoritas lassiciens, nequo ratio ad hoc si nullum istorum inueniatur
288쪽
Contra . eralesa non potest facere aliouam propositionem cassioricam, veli reticam, ergo illa quae sunt dicta .ec declarata per ecclesiam, nou sunt de substantia fidei,
Pro solutione dico, ludd Getes a non potest saeere de veritate cathia,ca, τ ab iit catholica, se denae retica , ut non sit haeretica. sed solus Deus hoc potest sacere, tamen dicit, inde aliquibus propositionibus, de quibus est dubium an sunt ea- tholicet. v e. haereticae, eccletia potest declarare,& tunc oblisamur credere illi, quae eccletia declarauit. Ex quo sequitur corollarium I propostio quae nunc est eat Lo.ica, semper fuit catholica, testem de necessat ijs, licet non semper tuu declarata pro tali,sed sic est , ut non videtur ile expresse in sacra scriptura,et substantia panis non sit ibi in i aeramento ec sic de aliis ergo oppotitum non est tene dum, tanquam de substantia fidei, immo est magna leuitas et edere firmuer illud , quod nullo istorum tr uni modorum
probetur.consequentia est nota cum maiore: sed minor patet inducta ue, quia auctoritates omnet sacrae scripturi non tantuni dicunt,u ibi non lit panis,immo etiam dici t, di asserunt oppositum. vi patet to 6 ubi murium probatur vera iatas Eucharistiae, ubi Christut inquit.'o i um panis vivus. secundo per Paulum ad Corint . . dicentem. I'aius quem stan- imas, nonne comui unio corporis Christi est. Ex quibus duo Dus diuis . videtur tequi, tui est panas, ergo de C. Secundo patet,quia non videtur ubi ecclesia istana ueritatem solenniter determina et, nec apparet ultimo qua iter ex aliquo credito, Loc post et deduci , uel mani teste interri in bona consequenti igitur non est dicendumΔι dieas &c. ad hanc ratio nem respondet beatus Thomas, negando mλiotein, & dic itu liabetur expresse in sacra scriptura, et ibi non est panis hoc probaturper uerba Christi Hoc est corpus meum , quod probat, quia uel, et ibi panis, illa orat in citet tali a,quia panis non est corpus Christi .igitur. Doctor ex parte praedictae pinionis respondet, P hoc tum concludit quia dato. ibi ei et
panis adhuc iita orario esset veta. Hoc est corpus meum Etra io est, quia ly hoc demonstrat corpus Christi, ut dictum est superius.& non suo stantia panis, licui per tr hoc, demonstrat ut corpus Christi, di non accidentia, Ptuc oratio esto falla, si demonstrarentur accidentia, ita tunc sensus sui siet secundum tuam Op. ni 'nem: Hoc est corpus meum. i. hoeens contentum sub ligno est corpus meum. igitur videtur ista opimo hi vera puta si subflatilia panis ita maneat. Pro solutione eli notatuum. et in iouitione istius argumenti. stat uis totius materiae Udeo ad istud tertium argumetum re omleo, negando minorem, & dico'panis ibi non est poli coulec rationem. habetur ex determinatione ecci
sae, ut patet per illud quod habetur in symbolo edito sub Ii
nocentio tertio, in occilio Lateraneid c a. ut iter credimus,
tibi determinatur petr eccletiam quod Panis desinit esse in sacramento .in quo symbolo declarantur multae veritate sdri Wxplicite magis quam in symbolo apost larum,seu in sym-
talo Albanaiij. Ex quo sequitur, V tenendum est cum ecclesia quod panis ibi delinat ede. Ex tuis misit doctar tale corollarium, V quicquid continetur in illo capitulo. firmiter credimus, host promulgationem iactam ab ecclesia, est tenendum de substantia fidei. Et si quaeras quare est quod eccletia voluit elisere istum intellectum istius articuli ita dissicilem, cum ueritas huius sacramenti,& sacrae scripturae possit saluari cum intellectu Deiliora , dc veriori . secundi, ni apparentiam: Resi'ndet doctor per aliquas propositiones,quarum Prima est. Eo spiritu ex- sta Iuut ιcripturae , quo conditae. i. ecclesia non dat aliuiensum, neque intellecti ni sacrae scripturae, nisi illum quem dat spiritus sanctus, a quo sacrae stricaturae conditae sunt. secunda propositio Ecclesia non liabet diro libito ibo s
eere seu dare sensus sacrae scripturae, seu ipsa est edocta aspiritu sancto declarare sacram scripturam in illo sensu , in quo spiritus cinctus a quo conditae sunt intellexit. Ex quo sequitur solutio, quare ecclesia dedit illum sensum ita cissicilem. ει quin talis est sensus veritatis , & spiritu sancti,
Quarta ratio huius opinionix est ista, uolendo probare, Ppanis in saera nenio non desinat esse ibi, immo ibi maneat in sacramento, quia veritas est . quod cum ea nulla debet effesalsitas.sed se est v si post verba coistcrationis. substant ita nasus nou maneret ibi in sacramento, ibi ellisti a istas. ergo iubstantia panis ibinianet. conlequentia est nota cum maiore,
nucior probatur, quia ista accidentia naturaliter Qui tacant substant Iam pinu , quam asseeerimi. ergo cibἰ non substantia panu, tua signiscatio erit filis. Sed si diras, v in
illo sacramento nulla est falsitas, quia ista accident mon susnam substantiam panis, sed corpus Christi, igitur, Contra. Dicit ista opinio, ratio naturalis non mutatur propter se onem ad placitum, sed se est, P illa accidentia naturalitet significant illam substantiam panis. cm prius inlinebant, e go significatio illorum naturaim non mutatur, propter signiscationem ad placitum, se se ibi remane si ibi non ponavit prius salistas in ii ilicatione naturali ,εcii ponatur. claret quomodo manet cuplex signifieatio vera scilicet, N ad placitum, di naturaliter, quia illa accidentia tune signiti baue substantiam. panis naturaliter, de corpus Christi gloriosum abi eue vere, im contineo ad placitum ergo uidetur, ut ista opinio est in is congiua quae ponit substantiam panis ibi esse, quam quα non ponita . Ad hoc arguntentum respodetur per aliquas propyctioneς, Salui
'u Mum prima est. Licet accidentia naturaliter ligni uenti rati primae substantiam rei, eo quod ex notitia accidentium naturaliter deuenimus ad cognitionem substantiae, tamen non se
petr tignificant illam iabstantiam ei se in actu, sed bene adixit udina iter. i Secu Mia propos tio. Accidentia in sacramento non nificant subi alitiam pani qua essecetunt ibi esse actualiter icet sint in aptitudine. Ex quibus patet ad tormam. negando. minorem , ii intelligatur,quod significent actualiter ibi etialis,otii intellis tur, quod i miscent aptitudinaliter, tune neganda eii consequem a
vel si modo lec. Doctor nunc ponit solutionem ad Loe argumentum,ci Ando,oe si velis dicere, in illa acci lentia naturaliter spuineant subitantiam panis adhuc non iequitur .
hterhoe v fit i a sta in iisuificatione ad placitum, quia i ita significis eorpus Chtistii esse. 5c de tacto ibi es igitur. Si
dicas exara textuna ego saltem habeo, i erit falsita, in signi ' scatione naturali .llorum accidentium.ergo, dico ad hoc,' nihil aliud est dicere, quam ut illa accidentia dicunt iudiciuemuleum, quantum .est de se,id est ducunt ad credendum , l . substantia panis inibi. Et hoc nota est inconueniens, quia licet quantum est de se ad hoc inducant, tamen fides iacit in nobis Guistianis. V propter hoc non habeamus iudicium erroneum quia credimus nimiter, τ ita non est substantia pa- opinionis Ex quibus omnibus relinquitur, Pista opimo estissa, Oc n. . . rariis tanquam contraria veritati fidei catholieae. - Deinde est secunda opinio quae dicit, panis non manet, eis c. tamen non conuertitur , ted anni hilatur, vel resoluitur in ρο, e chria materiam pmnam. Adducit ruiones pro se, de dicit doctor ---ha impossunt adduci plures rationes ad probandum istam Opi- νι Lamonionem e seueram . quam fuerunt adductae ad probandum sense, σpt imam, qua ponendo transubstantiationem, uidetur T ρο- ιανe i. a. nantur plura miracula, quam ponendo anni hilationem, de Mese ideo transubstant ratio non est ponenda Secundo, quia talis viatis. transubitant ratio,videtur dissicilis ad intelligendum : te uidetur e se occasio auertendi multos a fide, quoi non sie ende anni hilatione , igitur. Tertio, quia ista transubstantiatio,
minus videtur posse probari, quam quod alio modo panis denat esse igitur.
Deinde adducit doctor Thomam arguentem eontra illas D. Th. rr.
duas rationes, qui primo arguit contra primam probando contra Πι
quod stinc a ueniens de hqretica. Et primo sic. si illa opinio esset vera,tolleretur reuerentia debita Christo, sed hoc est με- ιὰ ροβinconvellie,ergi, opimo est mala. Et quia sequatur, patet,. - .
quia in Eucharistia debetur Christo euit ut latrix, sed si ibi
maneret subsantia panis post .consecrationem, non deberet sibi talis cultus ex Liberi. ergo: minor patet:quia tunc ador
rei creatu tam panis, sed hoe debet euitare ergo Securido ebat sic. Ista opamo tollit signifieationem huius saeta menti, sed hoc est inconueniens. ergo: sat patet. Illud sacramentum siue illa aceidelia debent primo D ificare corpus Christi ut primi: in signiscatum, sia s ibi eliet subitantia eariis, ut ista opinio concedit, habet et rationem primi significati, de
non corpus Christi, igitur ista opinio tollit signascationems cranienti, ta per consequelix est inconveniem. Iertio probat se quia ista opinio tollit debitum usum sacramenti . se Ihoc est inconi enim .igitur ipsa est in conuenien . Maior patui, quia usiis huius iaciamenti est, quod sit e bus i piritualis. sed ii . bi maneret substantia panis, ut concedit ista opinio, e Gset tunc vere cibus ciatur quod in inconueniens. igitur illa opinio tolli: huius iactamenti usum.
Docuit uinei luccc no teneat piaedicias opiniones , i m
289쪽
auarii. Vndecim aer Tertia. I 43
lmino impiipnat eas tanquam facit sanctus Thomas, quia Iamen non cententatur de impugnatione sancti Tha. I, eo Thomae, di merito, resp6det ad istas tres oniectiones, ex parvi me, te opinionis, didicit, a quicQuid sit de praedictis opinioni-
Παι-- bus .videlicet dato, τ sunt salia , uel non vetae pro nunc, tamen illi rationes saucti Thomi nihil eoncludunt contra illas opiniones adeo respondet ad dirimum argumetum, in quo probat sanctus Thomas,2 trae cicta opinio sit inconuenies, negando, τ sematur, P tolleretur reuerenti debita Chri-so. Et cum probatum Respondet neeando, τ iste tunc adoraret creaturam: ou ia pari ratione giceretur, et nunc ador . . mus creaturam .auorando Christum in Eucharistia. quod in
men est falsum. patet,quia non poteli negari, quod in sacramento non sit aliqua creatura, puta ipsa aecidentia , sed non est adorandum sensibile continens, sed contentum .i. non intendimus adorare illa accidentia sub quibus est Christus, sedissum Christiam,oui ibi estinetur. Et ideo ita respondet pri-incta ornio, quis dato et ibi remanet et panis, non propterea esset adorandus, sed tantum Christus qui continetur sub Pane, sicut nune sub accidentibus illis continetur. Lt ideo
csset adorandum eontentum,& non continens, re perconi
nens non tolleretur reuerentia debita Christo. Et si arguas,tem habeo, τ tune simpli eo qui nesciunt discernete, ecdistinguere, inter signum, de signatum,essent Idololatrae adorando sacramentum. ergo tolleretur reuerentia debita Chriso: Respondet doctor, et hue nihil valet, quia nune potesta i contra ipsum, et tales essent Idololatrae, quia nunc nesciunt distinguere inter accidetia, di corpus Christ Qquod est salsum, quia tales usie non sunt idololatrae, nec tunc essent,si maneret panis . Ex istis ponitur propositio notanda. Inseri
δη plicibus nulla est idololatria, quia ipsi Mot mi Christa in s. ε-- - dee elix, de hoc susscit eis ad silutem. i. simplices habent
seria eri istam intentionem, ego adoro ut ecclesia intruit, quod ego Id -- adorem, de ista intentio suis est eis ad salutem. De maiori ι, .. bus autem ponitur talis propositio . Maiores, te doctores,
adorant contentum in sacramento, di non continens. Et hoc
siue fgndeontinens sit substantia panis, ut dicit prima opimo, siue si accidens eius, ut dicimus nos. Jo argumetu Thorimae nihil probat contra opinionem. - Qineritur hic extra textum, quomodo eorpus Christi d beta lorari in sacramento, vel ausolute, vel conditionaliter, quia dicendo primunt. Arguose. Non sumeertus an sacercos consecrauerit, ervo non de o adorare absolute. Et si di o, setandum, uidelicetu, debemus adorare sub conditi ne, hoc nihil est dicere, quia ita possemus adorare lapidem, uel lignum,quia diceremus ego adoro.te, si tu es Deos. Proso tutione ponuntur quatuor propositiones. Prima est.Quis non obligatur ex praecepto ecdesiae ad rare corpus Clitisti ut est in sacramento. patet, quia nullus
ter ecclesiam cogitur ad credendum falsum. sed sorsitan salusum est,m sub hostia sit eorpus Christi, quia ignoro an sacer
Secunda. Non obligamur per ecclesiam ad adorandum corpus Christi explicite sub conditione.i.nullut obligatur
ad habendum illam eonditioneseri, ego adoro corpus chrim, si est ibi.i si sacerdot secarit quod debet facere, probatur, quia simplices nesciunt, an debeant ponere illam conditionem, uel non,&tame non est dicendum, et explicite debeat
Tertia propositio . Unusquisque debet adorare cor ut Christi in Eucharistia sub ecditione tacita uel expressi, actuali, vel habituali. Ex quo sequitur eorollarium , quod sue sacerdos consecret, siue non, nunduam est ibi Idololatria. tra .hoc est salsum. igitur: antecedens patet, quia plus peccat sacerdos qui dicit missam in peccato publico, & non cons crat,quam sacerdos qui dicit missam in peccato secreto. Scnon consecrat, Be hoc non prouenit mu quia ille qui est in peceato publico est causa Idolololatrie assistenti u. Igii si ta- sis saceruos non consecrat, assistentes iunt Idololatrae, tepet consenuens est salsum Responde o eoncedendo,et iste qui diacit missam in peccato publico, plus peccat. non quia aissisten
tes sunt Idololat sed quia quantu est ex. parte sua, dedit occasionem ut alii essent Idololatrae uel milli. Ideo ad sormi arsumenti, negatur consequentia.
Quarta propositio. Adoratio sub conditione, quomo doeunque fiat sub conditione, non potest seri licite ab. . aliquo, nisi quando est dubium . Ex quibus patet solutio ad quaestionem , & ad argumentum contra partem assi miluam, quo nullus se potest adorve lapidem. i. sub eo ditione vel lignum, quia de istis , non est dubium an ibi sit Deus, vel non. Ex dictis patet solutio quaestionis com
virum s Daemon appareat alicui in forma Christi, de- mir Dabeat illum adorare . Ad hoe te spondet ponendo aliquas nisi. προ- pr post ioneu vini os Prima . Ille non potest adorare absolute aliquem uous- m chimque sit certificatus ό Deo. Contra. Si talis adoraret absolu- fit adora
te excusatur. igitur non male iaci et Respondetur cum do - i. mino Gerson, quod in adorationem non cadit ignorantia: immo debet unusquisque fidelis pro ratione habere, ruod si ille saeiat quod in se est in materia adorationi a olutὰ, Deus infitii biliter ostendet quid deberet facere. Vnde ad adorandum absolute, iton suisicit certitudo m ratis , uel eoniecturalis. sed requiritur certitudo s dei, id est requiritur, quod ego debeam habere fidem emam, quod
debeo adorare hoc. Secuda propositio.Quando talis ea sus acciderit, ut homo aliquo modo quaereret det la materia, dico quod tune deberet adorare sit, conditione explicita, in ista forma, si tu es
Deus, ego te adoro.de icta materia videH. 2.di.
Deinde doctor respondet ad secundam rationem sancti Thomae qua probabatur, quod prima opinio tolli e significationem sacramenti, negando maiorem. videlicet quod ista opinio tollat signiseationem sacramenti: immo ut dicit doctor , est per oppositum , quia si esset hie substantia
panis, ut dicit ista opinio, ilia duplex sgnificatio accidentium esset vera.icnaturalis, qua significant substantiam panis, & adfaritum , qua accidentia illa tamiuam signum sensibile, signiscant empus Christi ex institutione diuina, di non potest nune saluari nisi praecis E altera vera iit. s. ignis scatio ad placitum . Et sic patat ad probationem, quod corpus Christi est primum fgnifieatum smi fieationis ad placitum , tamen is dicas, dico tibi, quod significatio naturalis remouetur,&tollitur, per signiticationem ad placitum, semper notabiliter significant lubstantiam. Et ratio huius est, quia quod aecidentia naturaliter reptisentant substantiam non est aliud, quam quod illa accidentia ducant nos quantum est de is, ad cognitionem substantiae, siue sint in subiecto sue non semperducunt nos in cognitionem sub- stantiae. Et ideo semper habent senisicatio ι.em naturalem, licet salsam,quando non sunt in subiecto, ut ista opinio dicit iam corpus Christi non est primum signatum . sed hoe est salsum. igitur: Respondeo distinguendo , quod tunc
corpus Christi non esset primum fgnatum. aut signifie xione naturali, & sie conceditur, aut significatione ex institutione diuina, de se neso r immo tune esset ita primum senatum sicut nunc, quia hoc clarum est quod seue tune - : ent duo signa, ita euent duo signata,& per istam distin- ctionem patet ad minorem propositionis, secundae rationi sandii Thomae. Deinde doctor respondet ad tertiam rationem sancti
Thomae qua probabat contra illam opinionem & negat dominorem, puta quod haec opinio tollat debitum usum butus sacramenti, te eum probatur: negatur minor. puta. quia si poneretur substantia panis ibi, tune sacramentum esset cibus Orporalix, de ratio est, quia manifestum est quod . modo ill species mutarent ut , sicut tunc faceret panis.hoc . .etia per apostolum Paulum dicit, unus autem esurit, si autem ebrius est, loquio deyerceptione specie tum, quia multi in spienter communicabant su b magna quantitate panis .Laccidentia panis, ut aliquomodo satiaretur corpo taliter, sed sicut nunc, non propterea tollitur usus sacramenti, neque est cibus corporali , ita neque tune Et istet tres rationes quibus Thomas vult probare, quod ista opinio eo- . dati non ueniens, nihil conchidunt. Modo sancius Th -- mas armuit contra primam opinionem, quod sit impossibialis, quia si substantia panis maneat in sacramento, ut ista
opinio dicit , sequeretur quod corpus Chri tu non usset . incipere in saeramento, sed hoc est falsum, de impossibile. igitur, & opinio. quod sequatur, probat, quia nihil potestinespere esse ubi prius non suit, nisi per suam mutatione uel conuersionem alterius in ipsum, sed se est . quod eo D, Christi non incipit esse in sacramento per suam mutationem, cum non mutetur, quia manet incoso, neque permutationem alterius in ipsum, puta panis, quia per i iram opinionem, panis manet: igitur corpus Christi non potest incipere ciliem sacramento, per istum: Re ndet Goctor
quod ista ratio nihil valet, de alias solum est eo uua Thm
290쪽
mam dist. Io.q. l.Et illeo negatur, quod sequatur illud quod.
intertur,ta eum probatur negatur minor, di ratio est, quia dictum est,quisa eorpui Christi mutatur de coelo in Eucha - . Tiltiam, ad istum lenium, quia si praesens de non praesente iliis speciebus. Et ideo mutatur extendςndo mutationem ad aequilitionem alicuius praesentiae. Contra arguit Thomas contra praedi iam opinionem, probando, quoa iit Laeretica: si iubilantia panis ibi maneret , sequeretur quod verbum Christi ei et talium,i.d hoc dicere est haeresis, ergo haec Opinio est lixtetica.quod senuatur patet,quia Christus institues hoc sacramentum dixit. Iloc est corpus meum: Sed si ibi eiset panas, praedicta oratio esset talia, uia tunc magis debebat dicere, hic est eorpus meum,quam dicere hoc est corpus me in 1gitur : Respondet doctor ad hoe argumentum , quod nihil ualet.i. non eli ad propolitum, & ratio est , quia sicut nunc,
per tu hoc non demonstrantur accidentia, ita tunc non demonstraretur pani, , sed corpus Christi contentum sub illis speciebus vel tuc sub substatia panis, ita quod illa oratio. hoc est & est unaaifirmativa cuius subiectum , di praedicatum, pro eodem supponunt .spro corpore Christi. Ex quo sequitur,quod dato, quod ibi est ut substantia panis, adhuc ista oratio euet uera: hoc est enim corpus me uit ideo ratio sa in Thomae nihil valet. νν. Th. Deinde sancius Thomas arguit contra secundam opini
e-ira nemdec. quae dicit . quod pauis non manet ibi in sacrameniam v. m. to, sed resoluitu in praeiacentem materia. Contra, ii te sol iam. Mitur in materiam. aut hoc esset in materia insormem, idest sine forma, aut in materiam cum torma: sed non est dicen dum primum . quia Iunces et materia sne sorma, quod est
impoli bile.Si di eas secundum, contra hoc est in nueniens, quoniam vel corpus,uel compolitum, quod remanet in cor pore Christi,vel mutaretur localiter, sed utrunque est impost bile rapitur rantecedens patet,quia ii primim, in possibile est duo corpora esse limul in eodem loco. Si secundum. cquod mutatur localiter, tunc per illam potentiam ei let expulito aeris, di per consequens posset hercipi a circunstanti. buritia hoc ei aliam, igitur etiam illud ex quo sectuitur viri Sol. videlicet ista secunda opinio: Respondet docior, quod istud
argumentum non cogit istam opinionem. cuius ratio est, T a. Quia potest dici quod pam, ibi totaliter annihilaretur, Athe eum hoc membro sine disiunctione , saluabitur praedicta opinio. vel si velim defendere, tenendo quod sat resolutio
usque ad materiam primam ad argumentum poterimus re e sp ndere, quod resoluitur in materiam nudam, & no in m
teriam sub alia forma, di cum hoc immanente ubi prius erat uel mota inde localiter. Et cum intertur, quod primum est impossibile quia tunc esset materia sicut sorma, & se esset in actu,quia videtur inconueniens, Restodeo,quod aliquid AI -del dicitur esse in actu dupliciter. Vno modo aliquid dicitur es ρ - vere, di se est differentia entis.i .in actu et latiuo pG iur. seu in actu existendi,& isto modo, omne illud dicitur ese iurau,quod existat in terum natura. Alio modo aliquid dieitur eue in ac iu, ut lyactus dicit habitudinem sormae adiise Dimabile. i. ad materiam. sed ut alij dicunt, dicitur esse iaactu si, mali,quod est forma informans materiam, uel subiectum impens sermam,di per eonsequens aliquid dicitur eia a se in potentia dupliciter. Vno modo in potentia obiecti uti. illud quod non habet esse extra suam causam, licet poteli habere,ut Antichristus ait isto modo chim rc non est inpotentia obiectiva. Alio modo aliquid dicitur esse in potentia subiectaua, de est omne illud quod potest recipere tormam, ut materia, di subiectum. Et sic dicitur ad propos tum argumenti,dico,quod est squi uocatio de ly actu.quoniam materia bene esset tune in actu entitatiuo, ita non in actu format nu-M, L. Modo ista non contradicunt esse in actu entitatino. & uo ia, i esse in actu rinali, de per consequens quia ista materia tunc in potetia subiectiva,&no in potetia obiectiva. Ltio istam cosequetit nihil valenta est in actu primo ino, dino est in actu se domo, ergo est in iti n5 in actu,qm comaritur ignorantia elechi, quia non arguitur ad idcm. Et ad secundu me brum eum dicitur,quos resoluitur in materiam cum lor-ma , ues tunc tale contentum muta ietur localiter, uel non.
Respondetur quod Deus poteli iacere utrunque, vel si dieas volo, quod imitetur, placet mihi,& cum in eis, i sit ut ibi expulsio aer cico quod Deus potest sacere, quod sit ibi expulsio aeris quae non audiatur, neque percituat ut . nobis, ta se patet uomodo rationes D. a liniux no arguunt illas opiniones es e latras. licet sint salsa. ec signato prima quoui alias uda probabissitatem habet.No ex itelium,quod Philosophus,& Logicut, & Methaphiscus, valde differunt Io,
queudo de ei te in potentia, unde logicus dicit, quod omneti:lud est in potentia, quod *st, uel potuit eis ec ideo e ncedo. Izt, quod materia est in potentia ad iormam, qua habet. Sed phylicus dicit, omne illudςse inpotentia, quo non habet
aliquid, sed poteli habere illud.Sed Methaphysicus dicit, omne illud esse inpotenti quod nou est in retia natura, sed potest existere.
Quantum ergo ad istum articulum &c. Doctor noster in ista parte ponit suam re Glutionem, cotin ea quae dicta iuut, quae quidem resolutio comittit in quatuor propositionibu , iqu rum I'rima propositio est conua primam opinione, post conuertionem panis in eorpus Christi in cacramento, is non manet ibi Secunda propositio est coutra secundam opinionein, dies talis, post ui ccrationem, panis non anni bilatur.Tertia propositio qua est cotra eundem, di est talis post illam conuersionem, panis non a unihil tur, nec resis uidue in materiam primam. Quarta propositi O, poli uerba conie- crationis, panis couuertitur in verum corpus Christi, ex transuinatiatur. astam propositionem probat doctor dupliciter, primo auctoritatibus multorum sanctorum, & multorum
dociorum, ut patet post oppositum, di intextu per magistr Secundo dicit quod auctoritas ecesςlixeil principaliter piqista xpositione,& principaliter inauit mouet me,scilicet, ad tenendum hoc, ut patet extra de haereticii ad abolenda Rubi habetυr, quod ii aeli sentiendunt de sacramentis visa cta ecclesii a Romaua sentit., sed sic ea, quod sancta ecclesia Roniana tenet, quodp nis transubstantia:ut in uerum corpus Christi, di uinum infansuinem, ut mani selie liabet uti trade summa nitate, & iide cath ,lic Firmiter credimus.Igitur ita tenendum est, videlicet quod panis conuerti xur in uerum corpus Christi, di traiilubstantiatur. Idem tertio probatur per unam experientiam, quia eccletia tunc non errat,quando dicit, fiat commixtio consecratio corporis
ec sanguitiis domini tu stri Iesu Christi,& sed si ibi esset pa-m , dc uinum, videretur,quod non bene dicere, igitum item quarto probatur per aliam coli gruitatem,quia clarum est, non ieiunus ut docet ecclesia, no potest celebrare,sed se in quod percepta hollia, aliquo conficiente, ille adhuc potest calebrare ergo ibi non erat panis, eque vinum.Antecedens est notum, se i consequentia patet, quia si ibi ei et panis, te viva non es et ieiunus.Et hoc de primo articulo huius quaesti ovisio quo videndum erat, quid est tenendum m. hac materia. de opa nix conuertatur an verum corpus C isti, & dicimus quod se. De secundo articulo die.Iste secundus artieulus diuiditur
an alios duos articulusan primo quaeritur quomodo iste pa nis transubsantiatur, uel potest. transubstantiari , an uerum corpus Chidii. In secundo declaratur, quis est terminus sormalis huius conuellionis .Pro declaratione priam atticuli est
nox dum,quod dubium est inter doctores, quomodo tran- substantiatio unius substantiae potest serim Miam. Vnde dicunt aliqui, quod ad hoc sussicit, quod tam terminus a quoquam terminus ad quem, sint in potentia obedienti a Dei, ta sint subsantiae, di solum hoc requiritur,qiiod subi j ciai tur potentiae diuinae,quo ad suum totale esse, & quoad suum non esse totale Sed secundum aliquos ut Aesidiu de Roma, non sussicit, quod tam terminus, a quo, quina termanus ad quem, sint inpotentia obedientiali Dei, sed eum hoc requiritur mutabilitas inter terminum a quo , Ee terminum
Lx quo nutur, quὁd uuli habete Aegidius de Roma. τad hoc, ut una substantia possit conuerton aliam, requiritur v quaelibet earum habeat idem principiit, i.requiritur TE l anteandem materiam, quae possit informari torma ali rius Leundo dicunt icti, quod licet materia, unius posse in .sor mari sotnia alterius secundum agens naturale, de secun dum agens supernaturale, tamen secundum aeens naturaleno potest unica transubsuntiatione hoc fieri, sed per multas
transi inantiationes, quia prius alteratur illud quod corrapitur, dic inde corrumpitur,& postea informatur iurma eius.
sed ages supernaturale, pura I eus,no respicit istu ordinem in uas, statiando, sed immediate potest tr substantiate materia de una forma in aliam. Ex istis patet, ae A idius nezaret pol e unum angelum transmutati in altum, quia non hahent materiam. Notandum est tamen extra textum , y licetata sit, I Ps natura e per multas tras mutationes reuit materiam transalutate quacunque formam, ita videlicet,