D. Petri Tatareti ... Lucidissima commentaria, siue vt vocant Reportata, in quatuor libros sententiarum, et Quodlibeta Ioannis Duns Scoti ..., in tres priore libros nusquam antehac typis excussa, ab innumeris erroribus expurgata ... atque insigniorib

311쪽

Quarti . Duodecimae. 1 na.

riim,quae sunt ibi adduct .igitur a dentia remanent insectamento sitae subiecto. Vnde si quaeras, quae sunt illa aettia

dentia in sacramento sine subiecto rumanentia: Res potvi eo, v albedo,quantitas illa, rotunditas, sapor . grauiditas, di qui omnia manent ibi, ut prius erit in subitantia pani qui bus accidentibus corpus Christon Lucharistia reali et exi.

Secundo probatur ratione videlicet, accidentia ibi m neam sine subiecto, quia hoc videmus per experientia igitur, antecedens paret,quia uidemus illa accidentia, & no aia sciunt corpus Christi. non inlisunt corpori Gioim , quod patet quin corpus Christi non est quantum hac quantit toaccidentium, sed corpus Christi est multomaius, etiam nouest figuratum. hae inura rotunda, sed figura humani corpo-νix, nec ut corpus Cnristi coloratu hoc colore , inalbedim,sed colore corpori humano coueniet e. igit ista aceidetis no inlittet eorpori Christi.consequentia pate qa aliter de ii ominaretur illud tale.Secuudo patet antecedens: Illa accidentia qua videntur, tuan solum non inhstenteorpori Crit .immo nec aeri, ut aliqui dixerami , te sit masium in litera . igitur sunt sine subiecto. Antecedens patet, quia aer non in ea pax istorum accidentium, cum ista sint Ad tia eo oris mixta, ec per consequens repugnantia elemento, νt clarum est satis. Tertio patet idem antecedens primae emis uentiae,quia praedicta accidentia quae uidentur, non assiciunt substantia. Igitur sunt sine subiecto. Anteeedens probatum est per prae

eont in hoe, ut lasses,quod acci sens non habet esse propria

distincium abesse subsantiae immo vult probare, quod uero habeat proprium esse distinctiam abeae iubstantiae , sicut una uodque habet entitatem propriam extra suam eausam. itaebet habere exissentiam: Iedlicen quod accidentia habent

propriam entitatem extra luam cauiam . igitur habent pro priam existentiam. Lepet cousinuens Thoritas rixa edicit,

oui uentia est nota cum maiori, quae sutaonitur hie a doctore nostro,sed minor paret, quia accid tra tum uere e litia, licet per se non sim si stetitia, de essentialiter distincia a ni biecto, de habent propriam emitatem extra suam uitam. demtellectum . Igitur habe t proprium elle se alitereompositi. Se udo arguit ad idem: ranam informare materiam de necessitate arsua compostam esse, & si nouuet inibimet illam nouiter est illud con potitumlatet, quia Deus non potest iacite quod aliqua forma mior et inaturiam, de quod tale compositum non esset . Lt Loe siue in composito per se, sue in Ompolito peraec duo Cius ratio est . quia qua forma inlarmat, necessario producitur compo:itum, sed se est,qu4d mrma naturali puta aliquod accidens, mi de nouo aduenire ins mater , g turperissam trani mutationem

producetur aliquod compotitum quantum deuouo, quod

habet notriam elis, videlicet eoinnotitum ex subiecto, di ac

dente, de per consequens est ibi aliud esse,quam esse subiecti. Igitur Thomas mald dieit. Tettio arguit doctis noster contra Thomam, teuult pro cedentia, quando Sacimus,* terminus a quo huius couer bare quMTliomas male dicit in hoc, videlicet ubi dicit, Pi 4 ris . A se eam I subiecta. Deus dat sibi

sonis, ta panis in corpus Chrissi esuit esse.igitur para asestinatiua conclusionis verati

Hic dicitur die.Pro solutione huius quaestionis est primo

notandum V omnes doctores eatholici conuolunt in hoc,

uidelicet, v a entia in sacramento altaris ibi remanet si ne subiecto. .sine pane,cui prius inbrebant. sed pro declaratione ius pombiurati . i. quomodo sit possibile, Doctor noster primo ni eaddueit duas opiniones. et M. Metuis . rum Prima est opinio Thomaealia est opinio Henticioni Qi. Gai Mens Aed contra opinionem sancti Thomae ctorariso. Eic:Primo,quia data veritate principiorann sancti Thoeti mae,miri non posset sacere accidentiaeue sue subiecto. itur accidentia in sacramento altaris secundum Thonitu non remanent sine subiector consequentia est nota, quia si se, hoe esset per potentiam diuinam,sed hoe non, per ipso . tur antecedem patet, quia apud Thoniam, princip4u est, v accidentia non habetit proprium esse, inutio Dium habet esse substantiae, tu pro turpet Aristotelem dicententi7.-taph.* accidetia si sunt entia. nisi quia entia Sed se ei, in eum illa accidentia separantur a subiecto non habent eta substantiae. Igitur non habent aliquid esse .eonsequentia est

nota, quia si non habent proptham esse, sed solum substantie,

tune remoto esse substantiae, etiam remouetur esse ipiam accidentiunt Igitur remanent sine esse , sed hoe est implicatio, ereo Deus non potest illa separare a subi edo. Ideo beatus e. ἡ ω, Thomas videns istam rationem, seu a mentum, ponit suam opinionem quae eonsistit in tali propontione, ouando ac . dens separat ut per potentiam diuinam a suo siniecto, dat sibbi nouum eωprobat, quia uniuscuiusque eomposit est tantummoti unum esse per se, di illud esse compono per accident est cuiuslibet aecidentis illius compositi. Ex quo insertur secundum Thomam, in limi aceidentia non habeant proprium esse aliud abesso substantiae, tamen. quando in Lucharistia remanent sine subiecto, non indice dum. π remanent sine esse. Sed Deus dat noua eici, quia post separationem non possunt hi ere esse totius. Tibilanti ,eui prius inherebant cum talis substantia non sit ibi, ita in ima

ginentur illo ex .m Sortes non habet plura sed tamumim esse, quia uniuscu usque composti est tat si unu esse, de illud sitiit, est esse euiuslibet partis Sortis. i.esteileonsenium accidentium in sorte existentium: Ita * accidentia Scit iis non habent aliud esse, quam esse Soletis.Ex quo seciuitur.

Z Deus nor siet.separare accidens a subiecto, nisi dam sit nouum tae Ex quo sequitur sedilaum Thomicta quod si Deus separaret accidens a subiecto, duo rueret, Pr uno enim remanet esse accidentis. iasi id quod prius habebat. Meundo μ νε D. dat ei nouum. Ex quo sequitur secundum Thomsta quod

τ .a w3 possibilitas separationis est propter hoc, quod Deus dat

Sc M. qua- sbinouum esse. - raium Contra istam opinionem arguit doctor noster quatuor

uirtute tuum; accidenta separato a subiecto, Deus dat sibi

nouum esse. . -

Et arguit sic, si accidein separatum haberet nouitiri, erimi dicit Thomas. igitur illud accidens trans nutaretur Ecarentia illi le, ad ipsum esse. rii se uel illa transnut ii oesiet generatio, sed hoc non, quia accidens non Et subi ctura generationis, vel augmentatam de hoc non, cuia per i iam non acquiritur quantitas, igitur nihil est, vel est alter iis Sed quod non lit alteratio, patet, quia noa acquirit quantitatemat ii dicas quod sic, tune est aliqua quantitas nouuri timc quaeritur de illa quantitate quod vile habet , quia tua

quanti: esset subiectum quantitatis. i. esse alterius, quod in quia mirabile, Sed idotium. Igitur non est ponendum

arto arsitit ut sie, ad idem,uel illud esse adueniensi ac ei disti s Maio, ea substantia, vel acciden eo quia talo esse

non est diu unim vel in neut rum. Si est subsantia. igitur est in pendem,te per consequens non erit tot maliter esse a cunn aecidentis. Poet,quia tuitu in accide re potest essem

ma Ideo est in Munx, uel eis esse . quod est idem esius udaea τ est alicuius ergo quod natae ponit. illud erit

incla senile iis, siciit Mima, rus est, scilicet se ut accidetis eui aduenit est ibi malit et independens. periit existeria. igitur Thomat maleche tu duabus propolitioni s praedictis, di delicet quod omne esse aec dentis non effinstinctum ab e substantiae, evi inhaeret,&quod quando accidentia in sacraniento altaris separantur,aduco teri virtuto diuina nouum

in utraque proposcio est talia. Adducit secundo opinionem Henrici Gandensic probatistiis qualiter Deo est pol sibi quod a identia in sacratne to aliatis maneant suae subactio. quae opinio stat in tali pro-vositione. Quando Deus separat accidentia a subiecto, tune us dat illi accidentibus quandam virtutem supernatura lem qua mediante, illa accidentia possunt esse sine subiectα Da quod imaginatue Henriciis, quod eo et accidentia ex non possunt esse sine subucto, Deus dat eis quandam uiri tem ii mematuralem, qua existant sine illo. Contra istam opimone inuit doctor subtilis, quatuor rationibus, scut contraptimam .Quarunt prima talis est. Milla aecidentia habent virtutem supernaturalem,ergo mutantur de non habere illam virtutem sumatur ena, ad habendum eam. Tunc quaero de illa trantinutatione, quia vel illa est generatio vel augmentati vel alteratio: Sed nurulum istorum indicendum,ut deductum fuit in tetrio argumento contra opinionem sincii Thomhnenda talis virtus Susido se, ista uirtus supernaturalis pertinet ad gemis substantiae, uel qualitatis. Si primum, igitulisti itιν est independens, deter se existens, 5e pereon

quem non erit tam aliter esse alicuius accidentie, cum

him accidens possit per se existere , quod tu et . si mos est accide .erso quomodocunqua potui, inerit xv

liter

312쪽

bter virtus ndens, sicut accidentia, te per eonsequent non dabit sibi esset 'dependens, uel per se extitere. μει istin Tertio arguit sie.inando que aliqua virius supernatu insuper resis datur alicui, licet talis virtus supernaturaliter sibi do ν--αιιν' tur,tamen postquam inest sibi naturale est sibi per talem uirererat Ar tutem operari. Declarat doctor noster illam maximam exe--πMura plo. Nam meus dat coeco virtutem visum, licet illa vir με r. tus supernaturaliter detur sibi, tamen postquam ccecus habet illam, naturaliter videt, ergo licet esset miraculum in primo instanti consecrationis illorum accidentium illa mane resne subiecto,tamen postea naturaliter existerent sne s biecto, quod est inconueniens. Consequentia patet,' ialicet eaeo detur miraculose virtus visiva non tamen mira

culose videt.ita licet ista virtus miraculose detur illis aecidόtibus, non tamen per illam miraculose existunt, sed naturaliter ut patet per maximam superius datam. Conhrmatur, quia licet concedamus, quod ista aecide tia si per naturaliter habet istam virtutem, tamen postquam habent illam virtutem , naturale est accidentia exit te sine

subiecto. Et per hoe soluitur una quaestio extra textum, an illa quae

veniunt mediante miraculo,dicantur miraculosa et Iospo detur, P illa, quae se ueniunt dicuntur miraculosa, & tamen sunt multa quae sunt miraculo praesupposto, quae non de benedici miracula, ut patet per doctores, ponentes aliquos casus,unde si ponatu quin Deus faciat grauitatem sine suritae , solet quaeri.Vtrum illa grauitas habeat, virtutem descendendi. sario arguitur sic.Quia data veritate positionis Henrim, sequitur unum impossibile. igitur,cosequentia patet, quias Deus possit dare illis accidentibus virtutem sit pernatu talem per ouam possent esse sine subiecto, sequeretur, Pposset dare substantiae unam virtutem,qua mediante inli reret,

sed hoe est impossibile, igitur.Sed quod sequatur, patet, quia setit se habet esse in alto,ad accidens, siue in rere, sic se habet esse per se, sueno inherere ad substantia, igitur si Deus possit dare virtutem accidentibus e stendi per se,ita pollet

etiam dare substantiae virtutem inlittendi alicui. quia omnino non est dicendum, quia tunc velificarentur de eo eontradictoria Ece.

Ad quaestionem &αDoctor in hac parte respondet ad quis .. ad .. mon m ponendo sitam opinionem. Primo praemittendo 1

lem distinctionem, di declarat primo istum terminum acci dens, 'i est unus terminus concretiuus. Et habet duo sinisi e la,sue duplex fgnificat uniuscui habent omnes alij termi- ni concretiui,si uecon notataui, quod idem est significatum . materiale, de significatum sermale. Unde iste terminus aeci-ώ- signiscato materiali,signiscat quandam qualitatem,ia quae denominatur inhqrens,a tali tuli entia, sed de s sca)' toformati,significat unum respectum, qui respectus aiciturn iandatur in accidente, & terminatur ad illud

M inheret: Exemplum. ut albedo denominatur inhqruns, 2 νς Qua inli tet.Sed denominatur accidens, quia est inhetrentia.

Et illud tale auod denominatur est duplex, quoddam est abiis is solinum, ut i do,qumidam respectivum, ut paternitas. Uu is i. i. de albedo dicitur inhqrens ab ita rentia. Ita paternitasa et iij. dicitur ιι la rens inhirentia. siti in istis M Πdo praemittit aliam distinctionem:Dicit enim doctor alio,duobus modis dicitur,id est accidens, dicitur essem Ahis ἰ duplicite scilicet actualiter,aut aptu dinaliter, qui L. .ad.- bus nox Iis doctor ponit sitam otinionem,quae stat in tribus .l . Propositionibus siue conclusionibutii rima conclusio.Si capitur accidens pro se ali signifiea- ιδεμ μα ill/,tunc contradictio est intelli re si illud, ii ne si biecto, & hoe loquendo uni rmiter de acci-

dente actualiter,& aptitudinaliter.pat et,quia inberentia est

duplex.scilicet actualis, 3c aptitudinalis. Modo s illa inher tia est actualis, imp'ssibile est intelligere eam sine sibi ecto aliter,si aptitudinalis, aptitudiniliter Unde sicut idem est dicere inheren , Sc accidens, ita ut sicut inhqrens impo tat pro semesi inli rentia, ita acciden, importat de serma-D-li accidentiam. Et si quaeras in quo praedicamento est inlidi

δι--ἔ..H rentia: Respondeo ut dictum est, Inhqrentia est unus respoi, Mima. ctus extrinsecut adueniens, saltem loquendo de inti tentia, harmita qua accidens actu inhetret, ut in Esrentia qua albedo inlina ιιιι H in parieti est respectu extrinsecus adueniens. Cuius ratio est, quia posito Gndame uto , di termino non nece ratio PQ σνια aciis ad nitur talis respectus,quia sat quod sint albedo, di partes,&

hon si inberentia. ynde dicit docto vidcadum tu, an sit in

praedicamento passonis, unde si dieatur, quod sit In praedia

camento praedicto,tunc cosequenter debemus dicere, quod pallio non solum importat respectu ut pallionis ad agens, sed cum hoc importat respectum ad Grinam quae inii et tali passo emplum, ut ignis calefacit aquam, aqua patitur, si vellet dicere illud tunc oporteret dicere, quod passo non solum importat reipectum aquae ad ignem, sed etiam dicit reis spectum ad caliditatem,quam recipit: si dieatur quod est in indicamento actionis, ita oportebit, quod actio non istum importat respectum agentis ad passum, sed cum hoc formae , inberentis, ad subiectum cui itineret. Et ita secundum hoe, est ponenda duplex ini, rentia. scilicet activa, Ee passiua, activa est accidentis ad stabiectum, passiua vero e contra. Et ita I m

est quod est in praediramento aetionis. Potest tamen dici e tra textum, de melius,ui est in praedicamento habitus, quod habet mUnam conuenientiam cum eo, quia per accides habituariir subiectum.

Et sobiiciastic. Doctot noster nune remouet unam instantiam, quaqiris

Aite argumentaretur contra eum, volendo probare quod accidens pro formali non ponatur in aliquo determinato praedicamento, nihil quod ponitur in aliquo determinato praedaeamento,praedicatur de aliis praedicamentis, dili inguo aut essentialiter, di sic concedo, aut denominatiue, seu accidentaliter,& sie nego.Modo dicit quod non est in conuenies ruod illud quod est alicuius determinati praediramenti,pinicei de aliis proicamentis denominative.: sorte enim ea satum ponitur ei sentialiter in praedicamento relationis, Ectamen nihilominus dieitur de omnibus rebus aliis a Deo. Nota tamen, quod hoc exemplum non est uerum: quia relatio creatur ad Deum, non ponitur in praedicamenito re- Iationis,quoniam ad hoc quod aliqua relatio ponatur in pridicamenta relationis, oportet ut d distinguatur a suo fim-damento,quod negatur de sua dependentia, qui identis ea, tur cum creatura. Ideo dico, quod doctor benedicit, quod forte exempla qui ponimus dic. Ex quo sequitur quod iectaccidens ponatur, in determinato pridicantento,prxdic tur tamen denominative de omnibus nouem generιbus . ,

Sed si contra hoc die. Doctor replicat hic contra se, volent probare, quod a

cidens non reponatur in aliquo determinato genere. i. pr dicamento.accidens non eu alicuius praedicamenti igitur.

Antecedens probatur per Simplicium in praedicamentis di centem,quod elle, non est alicuius determinati generis, sed se est,quod per esse intelligit accidens igitur non ponitur in aliquo determinato genere siue praedicamentor Respondet docior ad hoc,ponMo distinctionem de esse in,dicens, quod csse in,potest capi dupliciter.Vno modo pro illo quod dense Eq. s. d vii natur tali habitudine, siue a tali ini remitia, Et illo modo concedit,quod ista accidentia i aluod eue in , ut capitur pro materiali, non pertinet ad aliquod determinatnm genus illorum nouem Secunio modo capitur pro illa habitudine siue talirientia inherentia, quae est respectus extrualecus adueniens .Et illo Dissem umedo nNo,quod non pertineat ad determinatum genus,& ρενιι ι Mad determinatam speciem. Ideo patet ad sermam, negando isti. π αἰ antecedens, cum probatur, distinguo de esse in , de dico, Germista quod primo modo intellieit Simplicius puta capiendo, esse βο- . melin, pro signiscato materiali. & non pro lignificato tarmali, aetioni ,-- ut capimus in proposito, Si autem dicas intelligit, esse in pto habit πι, formali,& non pro uiateriali: Respolidet do tor, quod tune hie harii negandus est,quia non est tantae auctoritatit, quod propter cretus dictum oporteat negare illud, quod ratio conuincit, sed Ma.

esse in pro se ali seu pro illa inlittentia, es. in aliquo de

terminato praedicamento conuincetur ratione, igitur. mi

nor patet de aliquibus, quia certum est, quod ilia sunt donominatiui,albedo est accidens, linea est accidens, quod si essent essentia es, tunc albedo essentialiter includeret aliquem respectum, quod tamen est falsum Sed sie est,quod iliala: inhaeresia , eit respecius. ergo est in aliquo determinatoliraedicamento,aliter albedo,&In ea&e.non essent tantia iter ad se, sed ineluderent aliquem respectum. quod tamen est salsem.& contra Aurustinum septimo dc trinitate qui dicit, nullus respectu, est ad se. s.cunda conclusio: Ponit doctor secundam conclusionem, videlicet. γρο illud quod denominatur a tali inh tentia. de est per se res peti is, est talis naturae, quod colit dictio est, . quod sis ne stibi . ita quod actu non inhereat substam

tiae idestiundamento. Ex quo sequitur , quod doctor no-

illa; iubae coadusigne, ostendit quod male vitat Can Mutcus

313쪽

Quarti . Duodecimae. Prima. 169

res primo physicoram . quando dieit, quod Deus potest

separate relationem a fundamento, ut paternitatem a Ioan. . Probat docior istam conclusionem , quia respectus, essientialiter habitudo inter duo extrema. Ideo seu ttollere terminum ad quem eii respectus , est tollere , siue destruere resperium. Ita tollere illud cuius est respectus, . si tollere respectum , ut tollere sundamentum . Ex quo

sequitur , quod doctor vult habere hie , quod seisi torulere filium , est tollere filiationem: ita tollere patrem esitollere paternitatem . Et sicut tollere filium , est tollere paternitatem . Ita tollere illam rem , quae est pater, est ollere filiationem . Ex quibus infert doctor , quod si quis quaereret unde habet respectus , quod non postit essenne fundamento , & termino . Respondet quod non habet illud eo quod est accidens, sed quia est lese accidens, Puta respectus, qui respectus est essentialiter habitudo i ter duo extrema , ita quod rei pectus , di quia respecius requirat istud cuius est , de etiam ad quem est .etiam in

diuinis.

Doctor noster arguit mi ira secundam coelusionem suam se. Ista secunda conclutio, contra dieit primae, igitur est mala. Antecedent patet , quia dictum eli in praecinenti conclusione , quod in Laerentia est unus respectus extrinsccus adueniens, δέ denominatiue praedicatur de nouem prἔdicamentis, ergo non praedicatur de aliquo respectu , ii ue non denominat illum , ut dieit ista conclusio, secunda cons 'uentia patet, quia respectus esset subiectum alterius respe-Gus, idest quia tunc sequeretur, quod unus respectus esset fundamentum alterius , ata quod una inhaetentia tundaret ut in alia , quod tamen est falsim, quia tune esset processus in infinitum. Respondet doctor ad hoc argumentum, quod non habet pro inconuenienti, quod unus respectus iundatur in alio immo bene potest fieri, ut tactum est in materia de charactere,q uia sicut albedo denominatur ab inhaeretia, se non est inconueniens quod respectu denominetur ab inhaerentia Cuius ratio est, quia simile est de inhaerentia respectu albedinis, de de illa respectu paternitatis :.quia utraque inhaerentia, est respectus extrinlineus aduemens . Igiturast similis denominario, qua albedo denominatur inhaerens, di qua paternitas denominatur inhaerens. Igitur ad sor mam , negatur antecedens, de cum probatur, negatur consequentia, de cum probatur, non habet illud pro inconuenienti.

Et si quaeratur extra textum.Utrem illud sit uerum,quod dicit do r, videlicet quod inhaetentia paternitatis siere pectus extrinsecus aduenient. Respondeo quod non est verum, quia talis inhaerentia est eadem realiter .eum pater nitate , igitur sicut paternitas non est respectus extrinsecus adueniens, ita etiam sua inhaerentia, Antecedens patet, quia quaelibet inhiarentia alicuius respectus . est eadem,

cum illo cuius est, quod probatur per ratione doctoris, quo niam regula est, quod quando Mamentum non potest

esse s ne relatione . tune relatio est eadem eum fundam e

to: Sed se est,qii 1 nullus respectus potest esse sine inhaerentia , immo implicat, quod sit respectus,& non inhaerentia:

ergo inhaerentia est eadem realiter eum illo cuius est ii

haerentia.

sed est hie unum bonum argumentum ad probandum, quod idem respectui sit intrinsecus, & extrinsecus adueniens , εc capio respectum extrinsecus aduenientem, puta inhaerentiam actionis. Tune arguo M. Illa inhaerentia, e isectus extrinsecus adueniens, eo quod est idem eum rei petauextrinsecus adueniente: igitur : sed quod si respoctus intriviacus adueniens, patet, quia illa resatio est huiusmodi , quia necessario tonitur , postix fundamento, te termino, sed scestue quod posito respectu extrinsecus

adueniente, necessario ponitur inhaerentia: igitur inhaeret

tia est respectus intrinsecu ,εe extrinsecus adueniens. Respodet ad hoc arcumentum, talis respectus secundum se neq; est extrinsecnx, neque intrinsecus adueniens, quia solus ille, respectus uocatur he, vel se, qui distinguitur realiter suo

sundamento.

Ex quo sequitur,quδd ista eonsequentia nihil ualet. Iste

respectus est idem realiter eum respectu extrinsecus adu ruenter igitur est respectus extrinsecus adueniens , quia iliaeet sint idem realiter, tamen differunt m aliter. Modo praedicta distinctio sussicit ad hoc, quod unus dicatur ex trinlecus adueni , te alius intrinsecus . Ideo ad formam

bus sequitur corollarie, quδd in Laerentia paternitatiς. non

est respectus extrinsecus adueniens, quia licet lini usem realiter cum paternitate, tamen disterunt sorinaliter quae differentia sui heit ad hoc, quod sit respectus extrinsecus aduenien , tamen inhaerentia sua non iit. Et si di eas quid ad doctorem qui dicit in litera,*.talis inhaerentia, est respectus extrinsecut adueniens. Respondet, ut doctor non vult hoc habere,sed vult habere,ui habet aliqualem similitudinem cum illa. Et ii hoc no placet, dee.Dieas veritate, quia nihil melius. Et si quaeras, die. In ior hic remouet unam instantiam, qui a s arguatur contra. Albedo inhaeret parieti, quaero per quid G dicatur,quod per i ut rentiam,quia aliter esset rei pactus,sne Hi haerentia, igitur habeo, τ est processus in infinitum, vel idem denominabitur inhaerens a seipso, quorum utrunque est falsum.

Doctor non respondet hie,sed remittit se alibi. sed respodeo, negando u sit processus in ius nitum, sed illa inhaerentia inhaeret seipsa, de non alia,quia regula est, quod quandocunqtie aliquid est sermaliter tale per aliud, illud aliud est formaliter tale seipso, ut paries est ibi maliter albus albedine, dealbedo seipsa. Similiter accidens' inhaeret inhaetentia sol maliter, te inhaerentia inhaeret seipsa. Sed quaeritur. Utrum illa inhaerentia qua alia inhaeret, distinguatur rara aliter ab ipsamet inhaerentia. Et videtur,

quod se , quia quandoc linque aliqui resperius habent aliud , & aliud sundamentum . ad minus distinguuntur sol maliter. Sed isti duo respectus videlicet ista inhaeret era, & illa sunt huiusmodi , igitur distinguitur formaliis

ter , consequentia in nota, de minor patet, quia inhaerentia qua albedo inhaeret parieti sundatur in albedine, determinatur ad per se esse , di in illa inhaerentia , quae inhaeret inhaerentiae albedinis, sundatur inhaerentia albedinis , de terminatur ad ipsam albedinem , ergo non ta tum modo sundamenta cliserunt lammo etiam termini disserunt formaliter: Respondetur , quod argumentum est insolubile, nisi concedatur processus in infinitum in tali bus distin i ionibus formaliter . Ex quibus resoluendo omnia, quae dixi.

Ilaimo daeo, P inlixrentia aecidentis absoluti, realiter di- singuitur ab ipso,quia postibile est, quod sit aecidens alta,

dc non inhaereat.

Secundo dico,quod inh entia alicuius respectui, est idem realiter cum respectu, quia impossibile est,quod sit respectus,

ει quod non sit inhaerentia. Tertio dico. Pisse respectus inhaerentiae de se neq; est rospectus intrinsecus, neq; extrinsecus adueniens. aeto dico, uitia arentia alicuius respectus, disserunt semialitera tali respe .

Quinto dieo, non est processit in ins nitum in talibus

respectabus iustinetis ib anter, ut probat argumentum, licet bene distinguantur formaliter. Tertia con lusio . Doctor noster ponit hic suam te tiam eonclusionem , quae talis est . Accidens absolutum,

potest eire sine subiecto , sue potest habere extilentiam , dato, quod non sit in subiecto actualiter , lieet necella rio sit aptum natum inhaerere . IVobat suam eonesu sonem doctor , quia accidens absolutum non habet dependentiam essentialem ad suum subiectum: igitur potest esse s ne subiecto , consequentia est nota, di antecedens probatur , quia nulliu absoluti , est dependentia ad aliud absolutum extrinsecum , nisi si ad causam eius essentialem primam , id est absolutum a nullo alio depe det estentialiter , quam a Deo , sed sic est , quod subi ctum accidentis est quid absolutum extrinsecum, respectu aecidentia absoluti, igitur accidens absolutum non depe det essentialiter a suo subiecto , igitur pntest esse sue iulo, quod autem sit quid extrinsecum illius, puta accidentis ab luti, patet per unam rationem, quae talis est. Nunquam constituit urens per accidens, eum tibi additur illud, quod est de essentia sua. Sed se est, quod ex subiecto,& accidente

absoluto,constituitur ens per accides rigitur ens per acidens

absolutum, non est deessentia subiecti .ilaobat doctor maiorem sui rationis, in qua uult habere duo.Ptimum, quM qado duo absoluta sie se habent, quod unum non est de ei limita alterius, tune unum non dependet ab alio, & Deus potest iacete unum sine alio: Secundum, quod doctor uult habere in proicta maiore est, quod omne absolutum, immo etiam omnis res depedet essetitialiter a deo Probat doctor; quia Deus continet eminenter omne causalita: eni causet so

314쪽

i o Libri Dictin. Quaestio

eunde respectu effectus extrinseci ; Ita uidelicet, cura quiequid Deus potest iacere cum causa secunda , poteti illud sa-

cete te i. 'o :ergo is unum abro lutum non dependeat ab alio Deus potem iacere unum absolutum,s ne alio. ergo conclusio vera.Si dicas subiectum est causa materialis ipsius accidentis. igitur Deus no potest facere illud sine subiecto. consequentia patet:quia Deus non poterit supplere causalitatem causκ materialis. Respondet doctor , negando maiorem:

uia secundum Philosophum quintii Methaphysices. Aecientia non habent materiam . ideo subiectum non est ma tersa accidentis : quia non componitur ex materia. Vnde allud dicitur habere materiam proprie loquendo, quod componitur ex materia tanquam ex parte. Dico tamen, quod

subiectum poterit uocari materia, in qua :& illam potest Deus supplete: sed hoc non est habere materiam . quoniam illud uocatur materiam quar in quo aliquid recipitur. Lelioc modo anima dicitur materia : quia in ipsa aliquid recipitur. Ex illa ergo ratione habemus, quod Deus potest faeere accidens absolutum,sine subiecto. Et si quaeras rationem dico, quod non ideo est,quia Deus dat sibi nouum elle. ut dicit Tinomas, sed quia Deus supplet uicem subiecti. ideo doctor noster ex dictis inseri corollarium solutiuum unius questioni :quare est, quod philos ophi antiqui negauerunt accidetis posse esse sine subiecto dicentes,qu6d ens, non poterit sacere albedinem sine subiecto. Respondet doctor nollet perites propositiones, quarum prima est . Non ideo dicebant philosophi antiqui accidens non posse esse sine subiecto, quia accidens esset de ei emia subiecit,quod patet,quia tune

nunquam ex illis componeretur unum ens per accidens,

ut de tacto componatur, ut per regulam praecedentem fuit probatum , sed consequens cit contra I hilosophum . igitur.

Seeunda propositio. Non ideo dixerunt antiqui phitas phi accidens non posse esse sine subiecto, eo P dixerunt, P

inhaerentia accidentis,es et de eius essemia. quod patet, quia tune albedo non esset mere absolutum , quia in sua effemin

includeret respectum sed consequens est taliam, cum sit, aenullus te spectus siue actualis, siue aptitudinalis est de essentia

alicuius absoluti.iPtur.

Tertia propositio. Antiqui philos phi dixerunt,quod tota ratio quare accidens non potest essesne subiecto est, ordo causarum in agendo,quin pliatos .phi dixerunt, quod inter causas seeundas, & causam primam est talis connexio , quod causa prima non poterat operati line secunda. Et quia causa secuncia non potest sacere accidens manere sine subiecto, Ideo a uirinabant,quod nec prima. Ex istis in doctor,

quod Aristoteles primo Physicorum dicit, quod intellectus

quaerens segregationem passionum, idest proprietatum aecidentalium,a subiecto, quaerit impossibile.Sed uerum dic ret philosophus, quod qui ditati accidentis repugnet separari a subiecto.Respondet doctor, quod philosophus diceret, quod in quid itate accidentis absoluti , ex natura sua non includitur,quin posset esse sine subie .unde diceret Aristoteles, ad accidens esse sne subiecto, non sequeretur contradictio: ita uidelicet, quod illo casu posito, puta quod esset aecidens sine subiecto, adhue non beret concedere contra dictoria.quod probat doctor per exemplum, quia Aristoteles quaerit quarto Physicorum, si esset color separatus a subiecto,an ibi esset uacuum Respondet determinate,quod fici de ideo apparet, quod admittit casum.Sed propterea non sequitur contradictio contra ipsum, quia licet se arguatur contra ipsum est ibi color, ergo est subiectum coloris, & ultra est subiectum coloris. ergo non est uaeuum : Respondet Aristoteles nefando consequentiam, admissa suppositione et uidelicet,quod accidens iit sine subiecto, ut est color, emo ibi est subiectum. consequentiam tamen non negaret, i quiditatiue color, sue aceidens includeret subiectum. Vnde pro declaratione istius textus, qui est valde obscurus, notandum uenit, quod est una species in arte obligat

ria, positio est impossibilis, in quo ponitur respodeti aliquod impossibile, quod debet admittere. Li squaeras, quod impossibile est illud. Respondet doctor, quod duplex est ii

possibile, quoddam est per quod negatur aliquid , quod est

deessentia,&quiditate rei, & tale impossibile non debet admitti a respondente. Cuius ratio est, quia illo admisso, nulla regula disputationis, idest logaealis . sive obligationis

seruaretur, quoniam statim concederet contradictoria, de

impossibilia, ut si quis admittat,quod possit esse homo sne corrore tunc statim concederet, quod est homo, non homo: pater, uia quia talis est homo admittis, sed quod nolist homo, probatur,quia ille non est homo, qui non habet illa quae sunt de estencia hominis, sed sic est,quod ille non habet corpus, quod ell de essentia hominis, eigo non est si mo. Et se patet, quod admista tali impollibili, quod ne. sat quiditatem rei, sequitur c tradicito. Aliud est impossibile,quod non negat aliquid,quod est de essentia, & quiditate rei, & tale nus respondens determinate admittit. Cuius ratio est,quia ex tali, nunquam sequitur eontradictio

ut si quis poneret Aristoteli:pono tibi, ut albedo non sit in subiecto, ipse diceret admitto. Et si argueretur. Albedo est in subiecto, ergo male admittis , ipse negaret antecedens , tanquam repugnans posito.

Contra. natura albedinis est esse in subie ita, te de sua quiditate: igitur. Respondet Aristoteles negando antecedens, immo diceret,quod si in qui ditate albedinis includeretur sabiectum, ipse non debet admittere casum . Igitur sequi tur , quod Aristoteles sustentasset opinionem in quarto Physicorum,uidelicet, quod licet color esset separatus, ibi es

set uacuum.

Et s argueretur contra. Ibi est color. ergo non est va

cuum. consequentia tenet , quia est in aliquo. Responderet, concesso antecedente, negando consequentiam,quia

s ille includit in sua quiditate Loiectum, tune esset suui ctum , di accidens limul, ta sic esset substantia, de non substantia. Ex quibus pater, cc.J Doctor sit Militer deducit, quod non sit de mente Philosophi, in subiectum sit de quid itate accidentis. Ex isto in- seto corollarium, quod ad quodlibet impossibile, non sequitur quodlibet, sed ibium ad illud, quod negat quid it

tem,ti naturam rei, quod includit contradictionem, quia Aristoteles illo casu posito, non concederet, quod si est ibi uacuum:ergo homo est sinus, tamen in tei veritate licet a s-

quod impossibile si admittendum in arte obligatoria, me hoc tamen non sequitur,quod a parte rei, ad impossibiles quatur quodlibet, quia sibi conuenit diffinitio bonae cons ruentiae, uidelicet, quia non potest ita esse sicut per anteceens significatur, quin ita sit, vel possit esse, scut signi licatur

per consequens, alis consequentia est boua. Ideo bene sequitur, est uacuum.ergo homo est asinus. Contra istam eonelusionem arguit doctor uolendo probare,quod accidens non potest esse sine subiecto, uidelicet a cidens absolutum. Atruitur primo se, Aut inhaerentia accidentis absoluti, puta albedinis, est de essentia albedinis, aut

non . Si di eas, quδd se habetur propositum, quod contradictio est,subiectum esse s ne praedicato, idest albedinem esse, &τ non inhaereat subiecto, eo quia is a inhaerentia, est de es sentia albedinis.Si dicas,quod praedicta inhaerentia non est de essentia albedinis, hoe uidetur in conueniens, ut probabo auctoritate, ta ratione igitur , di accident absolutum,

non potest esse s ne subiecto. Quod sit inconueniens ἰ. Primo patet auctoritate Philosoplii dic tis. 7. Metaphy-fices in principio , quod accidentia dicuntur entia . eo

quia taliter entis, ergo sol malis ratio entis in acciden

te, est inhaerere enti, idest de quid itate aecidentis, est inhaerere subiecto. Secundo probatur ratione,quia paulo post Aristoteles inquit,'nihil insorum ae dentium secundum se est aptum natum, nee poni bila separati a subiecto, erso uidetur, i in herentia st de essentia aec dentis. Tertionrobatur auctoritate Aristotelis quarto Metaphysees, ubi cicitur, quod ens dicitur de substantia, & accidente, scut sanum de sanitate in animali, di urina . Sed nihil dicitur formaliter sanum de utina, nisi per habitudin sani, ad sanum dictum de animali , erro a finiti ens dictum de accidente, non: dieit, nis halaitudinem , siue inhaerentiam ad substantiam, eiso inhaerentia est de essentia accidentis.

Quarto consimatur auctoritate Philosophi in tertio, te uario eapitibus , in quibus uidetur dicere, T quemadmo-um aliquid non scibile est scibile aequivoce, ee medicabile aequivoce opus, ta uas, ita di ista quantitas, te qualitas di

cuntur entia: isitur.

Meundo probatur illud esse inconueniens, Sc capio i haerentiam qua albedo inhaeret , tune sic. si ludi ea , quod ista inhaerentia non est deessentia albedinis, quaero ergo, an illainhaerentia in Luteat, uel non. Si sic, quia est respectus, quaero de illa an intuereari uel non. Non est dicendum quodnoa

315쪽

Quarti . Duodecimae: prima. I7 I

non ἰnhaereat,propter eausam dictam, ergo inhaeret lim. Et sic habeo proeelsum in infinitum, sint hoc est inconvenies, o inhaerentia est deessentia, vel quiditate accidentis, de per consequens non posset esse sine subiecto, quod est contia

tertiam conclusionem.

DIMιῶ. M Respondet doctor noster ad hoc argumentundi, nullo tris ι--ει - doeii dicendum, inhaerentiam esse deessentia albedinis, idest innat 3. P non est concedendum, quod inhaerentia accidentis. sit de armis. essentia, seu qui ditate accidentis absoluti, nec hoc eo ne dei et Aristoteses. Ex quo inseri doctor nosteriquod phantaitica est quxilio, quae mouetur ab aliquibus, quia est a filo sine intellectu, hoe probat doctor, quoniam dato, quod aliqua apparentia sit ad hoe, quod quaeratur, utrum illa inhaerentia iit idem realiter albedini, mon tamen essentialiter, quo mam nihil pertinet ad essentiam alicuius, nisi qu pertinet ad intrinsecam qui ditatem eius, sed se est , quod nullus respectus, licet sit.idem realiter eum suo Lindamento, pertinet ad intrinsecam qui ditatem eius et igitur nul-Iuxiliis est de Gentia sui sundamenti, di per consequens. neque inhaerentia est de quiditate eius. Et si arguas conera. Bene seciuitur inhaerentia , dealbedo sunt idem tealiter, igitur est de essentia eius: Respondetur , quod consequentia non ualet, quoniam habeo rationem,quod nunquam respectus est de essentia absoluti. Sed inhaerentia est respectus. ergo non inde essentia absoluti, hoe patet per exenipium , quoniam licet respectus creaturae ad Deum , si idem realiter eum ipsa creatura, non tamen est de ei sentia i plius creaturae . Secundo per passionem propriam

ad suum subiectum patet , quia non seqvitur propterea, Prasibile sit idem reis iter eum homine , quod sit de eius qM-ditate . Ideo ad formam aret umenti, quando quaeritur. virum inhaerentia albedinis sit de eius essentia , uel non: dico quod non . Et cum dicitur , quod est inconueniens idi eo, quod non. Et eum probatur auctoritate stilosophi. 7. metaphysices dicentis, quod accidentia non sunt entia, tusi quia talitet entis, id est eo quia inhaereat substantiae.' istitur : Respondeo negaudo eonsequemiam, didico, quod dia dissi euitat stat in ista particula , eo quod: Mo qua particula ponit talem propositionem, sicut eausa est quadruplex, ita isti termini, eo quod,inquantum , &e. debent dis q. Lia stingui secundum , quod importent aliam, Fc illam cau-- a aua tam . Ex quibus sequitur aliquorum salsitas dicentium , , - quM eo quod semper denotat eausam formalem, quod est insim 3. Usum, quia potest importare alias causas. Unde si quaeratur, utrum istast vera, ego sum homo inquantum sum a patre meo, distinguo quia aut lyinauantum, denotat cauiam etficientem, de sic est vera, aut denotat aliam causam, de se est salsa . Ideo licet concedatur ista auctoritat: dentia non sunt entia, nisi quia sunt entis etiam in hoe sensu est accipienda, si ly, eo quod. dicat causam ei hcie tem, ita quod sit sensus, accidentia nν sunt entia, neque ellent unquies , nisi quia causantur a subsuntia , Beuera. Nam accidentia non essent, nisi esset substantia, sed

s lv eo quod dieat aliam causam. ipsa est talis . Ex quidis infert Scotus, quod eum substantiast,liqua causa accidentis, licet non de essentia eiu , aecident est x , eo quod est Militerentis, id est quia se causatur a tali ente, quia est eau Dextrinseca eius, ut puta efficiens ad bonum sensu quati causa sine qua non , sed propter hoc non sequitur , quod substantia sit formale esse eius entis, seu in entitate eius. Ex quibus doctor noster inseri , quod male intelligentes, peruerterrunt istum textum, dicentes quod accidenra non entia, nisi quia totaliter entis, quae propositio dicit dol oor non fuit ab Aristotele dicta, neque sequitur ex dictis

eius, neque inuenitur ibi , tamen dato, quoia se inueniretur potest elotiri sic dicendo, quod is eo, quod, dicit --

cisam eauialitatem, ita quod est pr cita, & tota causa essendi accidentium, sit substantia. Si tamen ly, eo quod,den tat eaulamessicientem,&se est vera. Existis inseri doctor secundo, quod solet adducit aliter dicendo: accidentia non sum entia, nisi quia totaliter entis: Ec isto modo apparet contra nos, quia uideretur dicere . quod accidentia non sum entia, nisi quia de ratione subsantiae, quae est totaliterent, et se sequitur, quod accidentia non sunt entia . Malicet sie sumatur, nihil ad propositum, scut nec alijs du hus modis, quoniam distin quo dely tot iterens, quia uel dicit totalitatem uniuersasitatis, ita quod denotetur, quod uniuersalit et nihil sit ens, nisi sit sibi iubstantia.& tune hoen Lm, v vir totaliter, dicit totalitatem perlectionis, ita quod si sensu, quὁd substantia inter omnia entia, sit

perrectius en . & se est uerum. Sed nihil eontra nos, quia ex hoe non incitur, quod accidentia non sint entia. Et eam dicta ratio eonfirmatur secundo , auctoritate philos phi, ibidem dicentis, quod nihil ipsorum accidentium secundum se, en aptum natum neque pollibile separari, igitur inhaerentia est de essentia aecidentis: Respondet doctor, crpatet , quia quando Aristoteles dicit hoc uult habere, quod accidentia non possunt separari a substantia, tamen propter hoc non uult habere, quodlioest eo quod inhaerentia iudeessentia accidetis patet, quia eonnexio causarum agentium,

ut dici si est apud philosophia talis, ut causa prima non potest

aliquid facere, uel causare, absque adiutorio causae secundae, de quia causa secunda hoc non faceret, ideo negatur il

lud posse,&male negatur. . Ad argumentum, negatur consequentia, quia nori 1i Ruitur. Et cum confirmatur praedictum argumentum auctoritate quarti Metaphylices dicentis, quod ens dicitur de su nautia, di accidentibus, sicut sanum de sanitate in anim Ii ,& iuina, Sce. Et ad illam T. Metaphystain qua dicitur, quod quemadmodum aliquod non scibile, est stibile, aequi- uoce,&c I spondet doctor, quod si tu se argumentaris si

eundum superficiem verborum, tamen quia voluit harre, ex praedictis auctoritatibus, Usicut urina non dicitur sana, uua aequivoce, & non quod Labeat aliquam sanitatem, ita accidentia , nullam habeant entitatem sormalem, tunc patet,quod trusiatica est talis adductio de urina, Sc salsa, quia nullus sanae me utis debet dubitare, quod accidentia haberent proprium esse, te hoc propter duas causas, quarum Pri pia maest, quia hoe dicere esset tarmatio,*aliquid posset inere aliqua actionet eati, uel intentionali. Et tamen quod il---σlud non habeat propriam entitatem, & proprium eue quia habera pro accidentia habent proprias actiones reales. Nam uide -c .. mus, quod oliditas, producit caliditatem , di quod a cidentia habent actionem realem insensu, de intention

in intellecta,ergo det ita est dicere, quod non habeantelia proprium. . rSecunda causa est, quia videmus, quod accidentia iuniri prietates substantiarum, ergo uidetur trusta dicere, aenon habeant propriam me tatem , quoniam pari ratissa diceremus chimaeram agere, uel sentire. Ex quibus infert

Seotus . quod intellectus Philosophi in praedictis pallibus

non est, quod limite currat superquatuor pedes. Quoniam

secundum Damascenum,quod in omnibus est smile, idem

utique erit,& non exemplum. Ex quo inieri doctor,quod non est necessie omnino in omni t exemplis, Sc indelicienter assiguare illa exempla, quoniam nece ite est in exemplissimile . di dissimile coli siderare. Ex quibus inseri docior noster ad propositum, quod Aristotele, uoluit habere in praedictis exemplis quod sicut est ordo essentialis urinae ad animal eo quod est dici sanum, ita est ordo essentialis inter subiectum, di acci sens,in habendo entitatem, sed non vult habere . quod ille ordo sit de eitcntia subiecti albedinis, luet habet illum ordinem. ideo ly iiciat. non dicit ommmodam smilitudinem, quoniam ratio dissimilitudinis est, quia utina non dieitur sana, nisi quia signat sanitatem. Unde in

entitate urinae nandatur quidam respectus. puta signi hcatio sanitatis, tu ideo sanitas inueniturior maliter inanimali, eo in alio inuenitur, taquam in Qno. quod non est respectu substantiae, de accidentis, quia em non dicitur aequiu cede substantia, Naccidente, ut uisum est in primo, quia ira formaliter inuem tur in uno, sicut in alio, & cum praedicta minor ratione inserebatur, quia aut esset procellus iainfinitum, aut inhaerentia est de esentia accidentis . Respondet doctor negando consequentiam , quia nec sic Et eum quaeritur secundo.Vtrum illa secunda inhaerentia inhaereat, uel non:dico, ias &non alia, sed seipsa, quia ibi est status. ideo dicit doctor, in illa inhaerentia inhaereret. di non distinguitur realitet ab illa, seu ab ipsa:Cuius ratio est, quia quandocunque tandamentum non potest esse sine

relatione, tunc relatio non distinguitur a fundamento. Sed

se est, quid illa inhaerentia non potest esse quin inhaereat: ero illa inhaerentia, & inhaerentia qua inhaeret sunt idem realiter, di ibi est stat ut Ex dictis patet solutio ad argume

tum contra tertiam conclusionem doctoris, ec ad suas ube

M Praeterea eontra istam eonclutionem, tac.Jconsequenter arguit secundo doctor noster uolendo

316쪽

i r Libri Dis in. Quaestio

ereatura au

probare, quod saltem praedicta inlidit Ala absoluti, puta albedinis,st idem realitercum albedine. Et arguitur sic. Non minus illi inhaerentia est idem realiter cum aceidete, qui mrelatio cicaturae ad Deum, cum suo iundamento, sed dicium eu, ec Mobatum in secundo, quod tali relatio est idErealitercumsitos undamento, igitur eriam illa inhaerenti est idem i ii ter cum accidente cuius est, eonsequentia est nota , de maior probatur, quia substantiae ereatae non dis muntur peressentiam diuinam, seu petipsum Deum, addu-tium indistinitione, quod probatur, quia tunc nunquam posset aliquid diuiniri complete per illud, quod eli instenere, eum Deus sit extra geniis substantiae, sed se est, quod a iis dentia, ut habet Aristotelsas. Metaphysicae ex . diis niuntur per suum subiectum. igitur uidetur, quod non sit minoridentitas inter accidens, & suam inhaerentiam, quam interret.tio item ereatur ad Deum, di sium sundamentum. R

spondet doctor nepando, quod sit aliqua inhaerentia accidentis absoluti,quae sit idem realiter tibi, de eum probatur: ne a

ur malo quia non sequitur, relatio creaturae ad Deum est idem realiter eum suo sundamento , ergo relatio accidentis ad suam inhaerentiam est idem realiter cum aecidente, quo

mam conseruentia est nulla, de ratio est .quia superius ainit doctor, quod nulla relatio causati ad causam extrinsecam Mi eadem cum causato, nisi relatio causati ad eausam fm-Dςiter primam, puta ad Deum, sed sic est, quod aceidens

UR, 'mi rei tio ipsius ad subiectum,

rei ad aliquid aliud, est idem realiter sibi praeter illam quam

habet in relatione creaturae ad Deum. Et eum probat illam maiorem dicens, quod accidens dissinitur per subiectum. le ea tura non distinitur per Deum, ergo relatio accidentis, videtur magis esse idem cum accidente, quam relatio ere turae ad Deum, cum ipsa creatura . Respondetur dupliciis ter. 1 rimo. Si hoc argumentum concluderet, mapis

eo ne luderet, quod accidem non debet dissiniri per su santiam, arguendo se . Lapis uel lignum non distini tuerer Deum , ergo nec accidens per substantiam , consequentia patet , quia Deus est magis causa ptaedictorum, quam lubi um sit accidentis , quoniam eontradictio est

secundo respondeo ad argumentum per talem propositionem. Identitas , uel non identitas, non saeit quδd accident diffiniatur per subiectum, di creatura non per Deum. Et si dicas, quid ergo facit hoc: Respondet doctorinuod ratio quare accidens diffinitur per subiectum, Sc non creatura per De uin, quae maxime dependet a ereatura est illa. Naad hoc, qu 'd aliquid dissiniatur, oportet quod ipsa diis nitio causet in intellectu conceptum persectum, Ecquietati uti totalueri uidelicet, quod habito tali eonceptu. intellectiumaneat quietur, sed sie est, quod non potest habeti conee tus quietatiuus ipsius, nisi eo noscatur subiectum eui inhae rei tale accidens. Ideo neceste est,quod in diis nitio die a ςidentis,ponatur subiectum, quia aliter non haberetur eo nςeptus quietativus ipsius intellectus, sed non est huiusmodi de creatura respectu Dei. unde si ego eognoscam lapidem , ego quiesco ibi absque, quod cognoscam,an Deus sit conditor lapidis. Ideo non oportet, quod Deus ponatur in dii nitione lapidis. Et si arguas si accidens absolutum haberet uim niri per hi um, sed ueretur, quod forma materialis addia

1ubstantialis haberet diffiniri per materiam,&se per atum, sicut avidens, sed hoc ei salsum, quod sequatur, pro- ,quia ticut intellectus non quietatur cognoscendo aec dens , nisii cognoscat subiectum, sic etiam non quietatur, cognoscendo formam, nisi cognoscat materiam. Respori

uel mor, concedo illatum, di nego , quod sit filiam, quia

utrobique est necessitas, quoniam non solum torma substantialis quod patet per Philosophum dis Ementem animam si

eundo de ammada centem, qa anima est actus corporis,&e. In diis nitione nihil ponitur,quod sit de esse necessario ipsius nimae nisi ly actu , quod est quoddam superius ad ipsam.quoniam omnia alia, quae in praedicta diis nitione --nuntur, sum extranseo ipsius animae, n qua diisnitione-nitur corpus,quod est periectibile ipsiuranimae. Sed nonΣ- eas propterea, P additio in diffinitione formae substantialis,&m diuinitione ibrmae aςcidentalis, quia in prima additur aliquid, uod iacit unu per se eu ipsa forma rubsantiali, de in alia non, nisi per accidens. Existis insertur contra Gregorium Ariam nensem nominalium principa

tur In pred emento . quoniam dicit, quod aeeidem no4 debet da 1 siniti per subi ni,quod tamen ea lauissimum, uedicitis dr noster, licet aecidens non sit de tantia, seu quiditate subiecti, cilicet misit c noscitota quid iras M. eidentis non cognoscendo subie tum, de genus. &differe tiam. Hoc tamen stante uero . non potuit dissiniti nisi per subiectum, vel sine subiecto. Cuius rario est,quia aliter uot habretur conceptus quietatiuus. Ex quo liueto prod dato, quod albedo habeat genus de differentiam, tamen praedictus conceptus penerit, de disserentiae non erit diuinitus, cum de

ratione di innitionis sit persecte quietate. Ex quibus inieri ursolutio argumenti Gregorii dicentis,quod si accidens dissi ni rex per subiectu sequeretur quod in qualibet dissi niti ne euiuslibet rei,debent poni Deus, quia est fessum: igituroquod sequatur patet, quia propter dependentiam a cidentis ad subiectum nonitur subiectum iudicinitione ac ei dentis, sed maior est dependentia creaturae ad Deum,

Iam accidentis ad subicitum , igitur si ponatur subie

um propter hoc in diffinitione accidentis, a sortiori uideretur, quod debeat poni Deus in dissi uitione cuiuslibet creaturo: Respo*detur ad hoc argumentum negando se luelam, de cum probatur, negatur maior, quia doctor po uit superius suam rationem dicens, quod dependentia ac cidentis ad subiectum. non eit ratio quare subiectum po nit ut in diffinitione accidentis. Sed eis, quia aliter intea cliis non haberet conceptum quietatiuum ipsius accidentis, nisi habeat conceptum subiecti, quod non sie est de creaturas respeαι Dei,quoniam intellectus potest habere conceptum quietatiuum, alie uini creaturae, absque hoc quod habeat conceptum Dei. Ideo ponitur hie tu ectum indistinitione accidentis, ec non ponitur Deus indit finitio

ne creaturae.

Tertio arguit doctor noster obando, quod accidens ab solii tum nullo modo pollit elle tine subiecto . Et arguit si Dato,quod respectus inhaerentiae albedinis non sit deesse αtia albiainis, neque idem realiter cum illa, si at o militesse sine subiecto, hoc ideo ei et, quia inhaerentia qua tinxtet est quidam respectus potierior ips 'sed hoc est talsum. ergo xlbedo iton petest manere circumscripto isto respectu, ecper consequens accidens absolutum nullo modo potest ei- se sive subiecto. consequentia est nota, anteccdens pro batur , quia albedo non requirit subiecium nisi propter respectum quem habet ad ipium. Sed se est , quod si ille respectus inhaerentiae esset posterior illa albedine, sequeretiit, quod illo resedictu circumscripto albedo adhue Dias et remanere, sed hoe est salsum, quia talis non est posterior ipsa albedine . quod sequatur, eater, per illam maximam: quandocunque aliqua duo se havent scut prius ,

&posteruis, di unum non est de eisemia alterius , tunc

Deus potest ficere unum sine alio. Sedite est, quod si ille resipuctus esset posterior , Deus poli et hoc tacere,quod tamenta salsum, igitur, quod si salsum. patet, quia beno sequitur albedo potest esse sine illo respectu, ergo potest nodependere ab illo subiicio , sed hoc est talsum'. igitur . vel euidentius ibimetur sta ratio se . Si albedo esset prior illo respectu, sequeretur, quod posset periecie concipi sine illo respectu, Sc per eonsequens per se te disti niti, sicut prius,quia albedo non requirit subiectum nisi propter respectu in , sed hoe est falsu igitur,quod sitialsum, patet, quia est conmtra philosophum,ut patuit superius dicentem, quod debec poni subiectum in divinitione accidentis: ergo respectus inhaerentiae non est posterior ipsa albedine, & per consequens non potest esse accidens absolutum, sine subiector Respo detur ' hoc are umentum, negando, quod sit falsum, quod ille respectus inhaerentiae non fit quid posterius ipsa albedine, de per consequens, quod non potest esse accidens, dic.immo est verum, quod est quid posterius ipsa albedine, si t niversaliter uilibet respectussiandatus in aliquo, est posterior ipso fundamento in quo fundatur.Et cum probatur,dicendo,quod sequeretur, dcceocedituri de eum dicitur, quod est salsum, nego, de eum probatur dicendo, quod bene Guitur:&c. nego constatuentiam.Et cum probatur dicendo, in albedo non necessario requirit terminum respectus, idest subiectum nisi propter respectum, ereo si non dependet a respectu non dependet a termino,idest a iubie .nego consequenti suta bene stat,quod aliquid dependeat a termino respectuti id est a subiecto, ad quod terminatur respectus, &quia non dependeat a respectu. si respectus est posterior, ut in propo

to.quoniym albedo depe set a subiecto, ectameno Met

317쪽

Quarti . Duodecim aer prima. Iri

a respectu eum habet, puta ab inhaerentia, quoniam clarum est, quod substantia lapidis non dependet . respectu lapidis

ad Deum, sed magis e conuerso, maxime si essent di iii Oa realiter, di tamen lapis dependet essentialiter a Deo, qui Deus est terminus te minus , Ee similiter eu in proposito. Modo ad illud,quod assumit in antecedente, videlicet quod albedo non requirit teraninum respectus, nisi propter respotium: igi uir.Respondet doctor distinguendo illam rationem de ly propter, quoniam intelligitur, vel quod non requirit terminum, nisi propter respectum, scilicet, tanquam aliquid consequens naturam fundamenta, & termini, & ite concedo, aut propter respectum, tanquam aliquid prius ipsa albedine,& iic nego, unde concedo.quod illud fundamentumputa albedo,requirit illum respectum, non tamen tanquam aliquod prius irio fundamento, sed tanquam aliquid conseque e turam ipsius iundamenti, di per hoc patet ad idem ars mentum, quando taliter forma tur, coceditur igitur, quod albedo potest intellisi, quantum ad illud, P per se ponatur i. 'uantum ad genus, dicis ferentiam, dein ratione propria aliabedinis, Se per consequens absque illo respectu, Se eum inier- tu ergo muri dissi mri. Respondet doctosiquod eo essum est, quod bene possit ast ignari aliqua ratio, idest diis nitio pse invitans totam cluiditatem eius, tamen illa non esset diisnitio ei quietativa, adeo negatur eonsequentia, diratio est,quia talis non esset petiine quietati intellectus. ut dictum est. Et eum dicitur,contra. Si respectus ellet posterior. non necessario concomitaretur illam rationem, idest illam intellectionem:ergo nec terminus eius requiritur ad intellectionem alibi, seuodis finitionem. Respondet doctor negando consequentiam, de intellectione complod quietante in tellectu Et ratio huius est, quia ad hoc, m intellectus quietetur, non requiritur intelligere illum respectum, sed benes biectum. Ex ditas sequitur declaratio.trium praedictoriam ar

cumentorum.

Quarto se arguitur,uolendo probare, nuod licet inhaerentia non sit deessentia albedinis, neque in realiter, de sit posiarior ill tamen .lbedo non posset esse sine illa.Et arguit Tati, inhaerentia est passio albedinis: ergo albedo non potest esse sne sua passione. Antecedens probatur, quia illud dicitur esse propria passio alterius, quae sese habet,quila nihil immediatius illa inest alicui, sed se est,quod nihil immedi lius illa inest albedim, quam ipsa intuerentia: Igitur ipsa est propria passo eius,&per consequens non potest esse tine itula, patet, quia subie an esse sne sita propria passione, inelu dii eontradictionem Secundo patet, quia aliter nulla consuso esset simpliciter scibilis, quia in quacunque tali conclusone medieaturaropria passio de suo subiecto, oportet Pst necessari stati pollet esse propria passio sine subiecto, talis proposito Get contingens, de per Minsequens non est

Pro solutione isti argumenti quaeritur,vinim praedicta inhaerentiast passio albedinis,ut supponit argumentum espondet doctor, ui nonrest tamen accidens iuvit albedinasci δε quoddam acciden ,quod contingenter conuenit albedi ni,quod patet, quia inhaerentia est quidam respecua extrui secus adueniens, scilicet,est quidam respectus albedinis, ad subiectum. Pro euius solutione ponit doctorettalem regulam. Onim nis unio absoluti ad absolutum est respectus extrinseo et Lia. νοῦ. adueniens, sed illa inhaerentia est huiusmodi: igitur, exquo inseri doctoriquod talis respectui semper est a dens, peraecidens: est accidens, quod contingenter e uenit illi virum talis ratio poliis si ueta. Respondeo, quod ratio est quia respectus extraliaeus adueniens in ille, qui non necessario consequitur fundamentum , ic terminum, i nopotius sundamento,& termino postis. 'Hest non esse talis respectux , quia potest per aliquat causam impediri, sed huiusmodi est de unione alicui ut aiabluti, ad aliud a silutum'. Igitur. Respondeo, quod utinor est uera , quia positis qubuscunque abselinit, Deus potest illa non unire ad inuicem. Ex qui inseri doctor, quod patet quo modo albedo potest esse sae inhaerentia , sicut iundamentum sne res,ctu extrinsecus adueniente, vel quia terminus r spectus non est, ut patet in proposito, idest in sacrame in altaris , quia ibi non in lalutantia, quae esset termianus inhaerentiae ipsorum accidenthim, uel quia si esset, s paratus est. Ex quo inseri doctor, quod illud , uidelicte de respectu extrinseco, potest reduci ad istam maximam,

quod ιuada uram, puta albedo potest satae r

- su

nem uidelicet: mur poteit sacere quodcunque absolutiani, absque eo , quod non est de eluentia sita, di ratio est, quia tale non dependet ab alio in se, n: si ut a causa extrinseca,&non prima. Modo omnis talis dependentia est contingens, di per consequem non est nec euaria: igitur Deus p test facete unum sine reliquo, ideo ad formam argumenti, negatur antecedens. Et cum probatur , dicendo quod ilia lud,quod inest immediatius alicui,.est propria passio eius. Respondet doctor dupliciter. uno modo, negando mimi rem . uidelicet quod inhaerentia albedinis iniit ipsi albedini, immo dicit doctor conditionaliter , quisdii albedo haberet aliouam propriam passionem, illa immediatius con ueniret albedini, quam praedicia inhaerentia Cuius ratio est . quia tune passo illa conueniret Lia ex natura sua , de non per aliquam causam extrinsecam, ted se est, quod illa inhaerentia non eonueuit albedini ex natura sua, eo quia

potest esse sne illa, ideo non est propria pallio eius, quia conuenit sibi eontingenter , Zenon necetiario. Unde nurula forma quaecunque sit illa potest fleete inhaerentiam talis formae ad subietam eius, quia est respectus, & quia omne illud , quod facit formam in materia , facit compositum esse. modo albedo non iacit se inhaerere, sed agens. Vnde si si compostum per se, illud, quod saeis formam iussit mare materiam, iacit eompositum per se, quia illud, quod producit animam in corpore, facit hominem esse, de similiter incompostis per accidens, illud , quod facit cormam accidentalem inhaerere subiectis, finita idem esse iacomposito, &per consequelix compositum eis, per accidens, ut illud, quod producit ibedinem in patiete, facit compositum per acciden . Sed sic est, quod nulla sorma potest est Gue producere compositum, cuius ipsa est pars, ergo nuruli sorma potest se sacere in materia. Ex dictis sequitur primo, quod dato, quod corpus esset summe di situm, &reis linqueretur anima in sua natura; non posset se sacere in materia. patet, quia alias ipsa produceret, di iaceret hontinem, per consequens faceret aliquid perfectius se. Ex quo soquitur secundo , quod albedo non posthi tacere se intor mare subiectum , dato quia esset praesens . Le s arguas si illa albedo non nosset iacere illam inhaerentiam , ergo ne esubiectum. Ressendet doctor , et non est ad propositum: respondendo tamen dwu, quod iubaecium potest bene sacere illam uiliaerentiam , eo quia subiectum eontinet uirtualiter illam albedinem, te per consequens ipsam inha intentiam,sed non se in de albiaine. Ideo licet sit possibile, quod subiectum satiat illam inhaerentiam, tamen hoc non ita est possibile ipsi albedini. Post et alio modo diei ad istud vi rumi umentum, te hoc demente Aegida' , cone dendo, quod ipsa in et tia immectate inst ire albeditu, scut alia absoluta, sed ex hoe non sequitur quὀd sit pro

pria passio eius. Et si a suasecontra 'aceidens itariabile non inest alicui, nis mediante accidente inuariabit sed inhaerentia . est accident uariabila, ergo non inti tu dilbedini nisi mediante aliquo accidente invariabili., 8epcrocotusequens non immediate. Respondet doctior, quod adhue ista amini ucsicet, quo idens uariabile, sce. quae est iii amenti im aliquorum, puta Regidii & Thome non es proba- a te sic sine aliqua probatione illius, prans icti doctores a me trunt magnam hare tam , ideri controuersiam depotem xii ipsus animae. Sed unde probent, ipsi quaeram 'qua ae patet, quod Vs dicuntur decepta, assirmando, quod poetei uix ipsius antime sunt. aecidentia, hoc tia amento , Ae prae linia su amentis, quando sc argumentatur . Inteli ctio est accidens uarili bile, quod eontingenter conuenit ammae, et Eo conuenit mediante accidente inuari aluit, de non nisi mediante intellectu, ergo intellectux est accident inuariabile., quos improbat doctor paucis uerbivdicent, quod omissis eorum.exemplis oportet quaerere. aliquamirati senem coniurictionis intremorum . quoniam si aliquid eius

dem rationis , ut ius dicunt, possit esse accidens separ dibile in uno , de inim, arabile in altero, erat debile iun--damentum , quod mon negaturi de calore in igne, de li

Ad argumenta principalia volentia probare quM in s cramento altaris nullum i t accidetis sne subiecto, quorum primum est,cum arguebatur . Sicut se habet substantia adesse per se, sese bet accidens in alio, sed sic est, quod linantia non habet esse in al. o , quia quod uete, eii nuu la accidit, primo phys eorum . isetur nec accideas potust

wrealis. a. o.

318쪽

i 4 Libri Dis in. Qi uesti ο

e Minosa incia maese t se. Sepere a sequens aecidentia In faciamento , non Ddunt esse tine subiecto. Irio soluti est notandum, maliquid dicitur esse per se duobu modis.vno modo actualiter. Alio modo aptitudinaliter. Vnde illud dieitur esse per te a aliter v nulli inhaeret. sed illud dicitur esse aptitudinaliter, quod non est aptum natum inbaerere.Similiter esi e in alio capitur dupliciteri uno modo pro illo ouod inhaeret actu. alio modo pro illo quod aptum natum est inhaerere. Modo ad argumentiam, dicit doctor, Uquando dicit cui se habet substantia ad per se, sic se habet ecidens ad esse in alioru lv per se capiatur unita iter, ita in si sensus, sicut se habet Habitavita adesse per se aptitudines iter,ua se habet accidens ad esse in alio aptitudinaliter. Isa duo una. iter se habent, respectu substantiae, id aeri. denti , idest proportionabiliter eonventu ut primum substantiae ecundum uero accidenti, quia sicut subsantia est apta nata non esse in alio, se aecidetis est aptum natum ese in a L ed tunc negatur consequenti quia non sequitur nisi,*accidens non potest esse en per se, cui repugnat inhaerere,

Tuod concedimus, sicut substantia non potest inhaerere. Et si ica'vuis accidere, si accipiasty esse aptitudinaliter ina troque.ira et sic arguaturi scut se nabet substantia ad esse per se aptitudinaliter.ce se habet accidenhad esu in alio aptitudinaliter ergo accidens potest esse per se aptitudinaliter.

I spondet doctor, quod seue minor est talia, ita & e

sc dicit msse rapiasty esse per se, Si esse in alio actualiter, non sic diuidit urens in sua communitate, ita lista diuiso non est bona entium, aliud est per se,aliud vero in alio, quia esse per se actualiter,& esse in alio a aliter non suae 1 ropria litis entibus, videlicet substantiae, de Meldenti Etsi dicas. et hoe est uerum .Respondet doctor, hoe non est v

riun.euius ratio est,quialtera ista consequentiast bona,hoc non est natum esse m alio, ergo non est in alio. tamen ista insequentia nihil valet, hoe est natum G in alio. ergo non ea

per se,& ideo non in bona comparatio inter illa esto inem bra se actualiter earia in maiori quoniam no sequitur, hoe est natum inhaπere demonstranda accidens, ergo inest .im mo consequens .estialsum . quia arguitura superiori ad si inserius sine distributione superioris. Deinde doctor ei rea idem quaerit,utrum aptitudo ad inhaerendum sit idem reali ter eum ipso accidente,uel utrum sit aliquid inhaerens sibi . Proselutione istius ponitur talis regina doctoris in uiae. ius, nulla aptitudo distinguitur realiter ab ipse euius est. Ex quo insertur,et aptitudo albedinis,uel alterius accidentis, est idem realiter eum illo euius est aptitudo.Et si quaera utrum talis intitudo sit aliquid absolutum B espondetur,ut non est sol mali rei absolatum, licet identificatur realiter cum illo. Et si quaeras, ut tum talis mitudo sit respectiis. Responseo, in non est respectus actualis,licet bene aptitudinalis Et ad uidendum quae res sit aptitudo:doctor ponit uuum uerbum in

litera, uidelicet, quoa nihil aliud dicit, nisi quod Loe eo uitilli,idest quando dicitur,quod hoc est aptum natum ad illud. ideliboe eongruit illi, quaerenti quare despotio, quod hoe

est talis naturae.

Meundo quaeritur utrum accidem separatum a substantia habeat oppositum modum essendi ibi, quam habeat in su lecto:Et uidetur ut se, quia esse per se,& esse in alio, sunt opposta modi essendi, sed accidens separatum est per se,& non separatum est in alio.eruo habet oppositum modum es indi, quando est separatum auillo quem habet quando est in subiecto.Sed tamen uidetur per oppostum reluia habet idem in se ante separationem, te post. eis uidetur,l non habeat oppostum modum essendi tui, uim hi ea spondet doctor n her ad quaestionem,u1 aliquid habere alium , de alium mota

essendi potes intelligi dupliciter, uno moti up habeant .siam, de aliam emitat .alio modo in habeant alia, &alia posteriora ipsa sua intitateat si intelligatur ptuno. Respondet doctor,et eundem modum essendi habent aevientia ante separationem a*biecto. c post, quia habet eandem identitate Si uero ratio intelugatur iecundo modo.Respondetur,s non habet eundem ni una essendi: quoniam accidens quando est in subiecto, habet rei siectum realem ad illud cui nitueret,quem negaturitat ere quando est separatu. ideo habet alium modum essendi quo ad hoci Tertio quaerit .virum posito casu, PDeus separaret sibstantiam, quam nata sunt assicere accidetitia. i. nata sunt insumate, vel cui nata sunt inhaerere, ut illa accidentia panis, utium exso iratura poscat itam avit mare: sp Medoctorii gando istud, uideliceret, illa a dentia possint Aunire subiecto, id est sub tantiae cui prius inli rebant. Vndedito,* post separationem substantiae ab accidenti x. Deus iterum iaceret illam substati iam praesentem illis, adhuc illa accidentia non possi,nt virtute propria est ecliue illam iubilatiam informare, immo ita remanetent line subiecto, sicut prius. ius ratio est posita in quarto dubio, siue argumen

to superius uidelicet in nulla rurma posset unire se rubie sue ut aevidentalis, hue substantialis, quia it ite, talis is a produceret aliquid persectius se, quoniam eompolitum est perscctius suis partibus divisim sumptis, secundum nominales, i & utroque modo , secundum Thomistas, di Mo

tistas.

Hie doctor rei dicat eontra se,probando, V si rediret substantia panis per potentiam diuinam, de approximaretur illis aeci tintibus, tunc illa accidentia inis arent substantiam. Et arguitur sic. Miraculum est, τ illa accidentia non inserinent, seu non inhaereant subie .e osmilitet si subiectiun si praesem,cessabit miraculum, de remoto omni imp timento, poterunt uirtute propria illud informare Respondet doctor negando conliquentiam, de prosollatione, ponte talem maximam, quando aliquid positum in in esse miraculose semper manet in illo es, quousque ab alio agente tris snutetur, sed se est,ae illa accidentia runt miraculose posita extra subiectiam,ergo semper manebunt in illo eue, donec ab aliquo agente tiansmutentur. quo sequitur, P nisi illa

accidetia uirtute alicuius Mentis potiantur in subiecto, seni permanebunt extra iubiectum. Et si quaeras extra textum, utrum illa accidentia possunt taliter transmutari ab agente naturali, Pinlomatent subiactu Resiporulatur se nou. Et ratio est,quia scut agens naturale non potest ateruarc . neque per tempus, que per In

stans, extra subiectum,lta non potest ea ponere in sibieci secundo principaliter arguitur. probando. CP accidens nomaneat sine subieta in faciamento. Posterius essentialitero non potest elle sine priori essentialiter.Sed se est,u, accidens est posterius essent intempta substantia. ergo accidens non potest esse sine subiecto consequentia est nota. Ee ma:or patet,pet Arist.v.met. de prior Sed minor est philosophi.vii. metu ubi habetur substantia est prima ommum entium, gnitione de tempore.igitur impolubila in accidens esse si ne substantia emus ea accidens. Re nondet doctor ad hoc argumenturii praetruttendomadistinctionem, uidelicet T aliauid dieitur prius alio duc bus modis. Uno Nindo actualiter.alio modo aptitudines iter.Tuc ad arguiniatum,quando dieitur, u polumus non poteris essesine priori, uerum est capiendo unctis ter Mius, Et posteri u , pura, P posterius actualiter, non ivit in evelane it lora a ctualiter.& posterius aptitudinaliter, no potest e te sine priori . tudinaliter. Et dico, et, sic capietitia dentia panis iis Meramento, non sunt actualiter polle ora ipsa subirantia panis Urantrum aptitudines iter, qui sunt apta nata esu siectata ad subsantiam, tauum ad apti imbrialiter prius, dia fi rapiat ut ditiis imiter, uidelicet quod postmus apta u-

ei liter, non potet es e sine prior actualiter. Hoe e si tausum,propter duo. Plinio, quia potest este pόsterius aptatum. litet Mov non stipitiis in rerum natur quo iacio, trit posterius aptitudii liter sine prioria hi alit et .secudo, qui illa posterioritas est et mitrati taliquid ud, scut est in proposito.Vnde dic di licet pota 1 dupunduata suos biecto tanquam pine uva suo, ioci, taminDeu posea itulam prim itatem substantiae sueferri dena supplet in sacra muto altaris. Ideo ilat, quod stas Hetiis aptit inlinaliter sine subiecto actualiter, quouia xii Deus supplet uicem

Sed eontrahoe repli eat doctor, pila illa aecidentia potitii nullum respectiun laetioritatis habone admum, que pexu habebant qdando erant in subiecto, ergo opum gi su rtur a Deo ina prioritas pani , mari: se Meldentia pani, si intsine sibi γ,quam quando sint inivit o Npue consequuti possunt es iubiecto. Lxhaeius ido,or, quod hodargumentum potest applicari adprobandui quoa Deus n4 meata itare me se secuiuiis, ut ecce A esse , qui producitur a causa secunda, di pro eitur a Deo tunc se iis eilectus est posterior essem aliter ipso Deo, di illa ea is euia ergo dissicile videtur quomodo Deus poterit suppi

re illam posterioritates i. seu illam dependentisio, qua illo

319쪽

Quarti . Duodecimae. Prima. In

a pando Gnsequentiam,& etiam ad secundum. Et ratio est: iuia Deus habet unam prioritatem respectu omnium ess uum,quae est illimitata, de infinita, quae Deo suffieit ad te minandum dependentia , & posterioritatem euiuslibet HI fuit,licet non possit in se habere prioritatem causae. Contra hoe replicat doctor, Pando p edicta accidentia erant in subiecto, dependebant a Deo, dei eausa secunda.&nune post separationem non dependent totaliter nisi i Deo, ergo est nunc ponenda aliqua prioritas in Deo quae prius no. erata.in ipso est ponenda noua dependentia accidentium ad ipsumquae prius non erat.

notandum prosci'utione, uὁd quando illa accidentia erant in subiecto, verum est quod des debant i Deo , de acausa secunda, putat subiectoSed cum ista accidentia dei Ddebant a ea a secunda, habebit aliquos respectus extrinsecus aduenientes,qui nunc sunt separati,quia habebant inhorentiam in subiecto . 8c conseruationem . subiecto, quibus nunc priuata sunt. sed cum hoc habebant dependentiam ad ipsum Deum, ut argumetum supponit, ouae dependentis sui licit ad hoc ut talis essectus habeat esse a Deo , mediante illa Deus iacit qliod accidenti a maneant sine sibiecto. Ideo negatur eonsequentia, videlicet, quod sit ponenda alia prioritas in Deo. Due dependentia a prima. Hoe potest extra texta declarari, ut ecce homo qui producitur a patre, de a matre, de ab ipso Deo iste estinus dediendet ab istis causis in esse . sed

nihil minus diemquδd praedicta sola dependentia, qua prae dictus essectu de et a Deo lassicit, ad hoc, quod iste es.sectus habeat esse. Ex quo tenuitur, quod si circunseriberentur aliae duae dependentiae nihil minus adhue ille essectus haberet esse, di huiusmodi est in pro sito de aecidente, quod

priui de ebat a subiecto, te a beo, & hoe tribus depe

dentiis, conseruationis, inli renti de eiandi simpliciter. Leidio dato, quὁd nunc post separationem sui cireunseriptae iliae duae, tamen sussicit illa tertia ad hoc, 'Md praedicta accidentia habeant esse. Sed eontra hoe repseat doctor, quia bene sequitur, ista sola dependentia sussicit ad hoc quod

Meldens habeat esse, vel accidentia habeant esse, ergo alia duae non sint essentiales . eonsequentia tenet, quia se clusit aliis , tu n minus habent esse. Sed mesequens est salusii mugitur. t.: Pro deviratione istius, ponatur easus, quAd produeatur aliquis essectus a pluribus caulis,dcinno duo instantia natu tae, in quorum prim ille esse τὸ Deo producitur,dc in s cundo a causa secunda tune arguituriae, illud quod potis habere suum esse completum in primo instanti naturae, non habet esse in secundo instanti naturae. Sed praedictuc effectas in primo, in latur, habet esse a Deo. erso in seeundo non habebit esset eausa secunda, ec per eoni uens non dependet ab illa essentialiter: Respondet doctor de hoc: argumentum

videtur bene tingere ordinem causarum quem ponebat a

liqui philosofu. Qui edicebant. quod causa secunda,&causae prima,habenteonnexionem, sic quod ea a secunti non

poterat agere sine prima, nece eontra. Ee ideo dieetent. quod Deus non ageret prius natura, quam eum secunda, de e propter ordinem nec Marium. Sed non tenendo modum

stlosophorum , di melle est respondete ad argumentum, &- saluare quomodo eausa secunda dependeat 1 prima in age d eum illud non debet diei eausa alicuius, sine quo prius tui iter illud producitur ab aliquo alio, puta Deo secum dum suturi esse totale unde arguitur se, obando PMeausa fremida nullam ha beatiniuitatem. die essectus non habet esse a eausa secim da,qui prius natura habet suum totum eta ab alio, ante quam causa secunda ea uiat aliquid, sed illud, quod moduei tui in primo instanti naturae, habet suum totum esse abaliquo alio:puta a Deo: igitur. Et confirmatur extra textum,&eapio e lationem divinam, Et causationem ea usae se nil , tune se,per illam monem diuinam, seclusa omni alia actione .ille estinus habet esset igitur non habet e sita a causa m, mutis eunda immo Scotus aestim rationes in stando pro ista parte. quas non soluit hic, nee etiam ibi: iditur relinquitur, v hoe argumentum est dissicile ad solliendum. v Sed pro istutione a umenti ponuntur aliquae proposito ,- - auo nes,ut non uideatur insolubile. rum ptima est. Haereti

eum est dicere, Deum non e currere cum causa secunda ad

da reta producindum aliquem essectum, ut patet Ioan. i Sine ipso tinna iactum est nihilalem illud saluatoris .sine metuhil potinis a sacere.Et alibi.Omma per ipsum ficta sunt

ma,&causa secunda habeant necessariam eonnexionem in agendo. immo est tenendum fide, quod quicquid Deus p test facere eum eausa secunda, dependeat a prima : non tu

men e contra.

Tertia propositio. N uam antiqui negauerunt quin eas se habeant proprias a nes in imo de facio habent suas propriax ut patet auctoritate Augustini dicentis, qui, a Deus se condidit creaturas, ut eas proprias actiones, re motus agere sinat.

Quarta propositio. Firmiter tenenis est fide, qu/d ea aseeunda semper mediante causa prima agit. Ex quibus propositionibus sequitur solutio argumenti.Nam ouando dicitur in argume uto, esse his prius natura eli sui uGiis a ciuia 'im quam a cauta secunda, ergo causa neunda nihil eausat uel agit. Respondetur distin endo anteeedens, quonians Deum producere aliquid prius natura, quini causa seeunda, potest intelligi tribus modi v. Vno modo, prius natura idest i rincipalius,& periectius, ti se concessis anteeedente non sequitur eonsequentia, ergo causa secunda non agit. Se cundo modo, prius natura , id est attio Dei praeeedit actionem cause secundae per aliquod instant naturae . Et si sie intelligatur, benes Muitur consequentia, tamen sicut eon sequens est falsum, ita de anteceden , quonia Deus, Zc causa secunda ii muliopetantur . Tertio modo prius natura id est, quod quantum est de se, prius natura poste Deu produeere estinum absque, actione causae setandae. Et alistum sensum est intelligendum, quod Deus prius natura producat essectum,quam causa seciuida.i.quantum est de se, non repugnat sibi Mis facete. Sed tune no sequitur ergo eadi a secunda inhil agit.Lt per hoe patet solutio ad altu Iarci

mentum, quando extra textum arguitur, quando aliqua ea usa agi t,ibi, sum duo actiones,scilicet diuina , & actio cautasseeundae Sed actio causit prim sussiete ad hoe . quod res habeant esse per doctorem, ergo res non habent ese pet acti nem eaust secundae: Respondetur ad hoe argumentum peidua, propositiones ipsius domini de Alliaco, arum prima

, quandocunque Deus, te causa secunda operantur aliqud essectum, ut aque causa vetatur totum, quoniam non est imaginandum,nuod eausa prima producat unam partem, te causa secunda aliam partem. sed utraque causa totum e e-ctum attingit.

Secunda Hopositio, lieet utraque causa, scilicet prima, dismisda, tot timesse erum attingat, de producat, tamenno a quaelibet illarum totaliter agit illum , quia agere totaliteri, est agere nullo alio concurrente. ideo nulla illorum agi e

Gicia propositio. quando Deus agit eum ea usa seeundat plus agit quam ageret se Glo.i. plures termin 1 actionis sunt mimii aeteret se solo. patet, quia quando Deus init sese οι non habet nisi unicam actionem,qua producit ecctum: Sed quando agit cum causa secunda, sunt duae actione , habet Mimam,qua producit essectum, secundam qua facit causanis: Main agere, s eu quod producat. Ex quo te uitur, quod si quaeratur mare secunda causa operatur esse iam: Respondetur, quod ideo est, quia Deus facit eam operari estinum. Ex quo patet solutio ad sernia ae cedo, quδd licet diuina sussielat ad pro neendum essectum: tamen ex hoe nim sequitur, quod causa secunda nihil oneratur. ideo nega tur consequentia, sed bene sequitur quod non necessario G uiri ut, causam secundam agere.Ideo dico τ talis maneresne acti one nisi Deus siceret ipsam apere.

Tettio principalit et arguitur sie, pri, tando idem, stili recruM accidentia in sacramento non sunt sine subi . acciens non potest esse fine subiecto, ergo aecidetis in sacramelito non potest esse sine subiecto.eonsequentia est nota. sed a hecedens probatur , quia dissim tum non potest esse sine eo

quod ponitur in dissinitione eius, sed se est o subiectum ponitur in dissinitione accidentis. ergo accident non potest e&is sine subiecto Respondetur ad hoc argumentum negando antecedens, e eum probatur: Respondetur, qudd maior habet verum de illo quod ponitur in dissinitione non data peradditamentum, cuiusmiat est dissinitio aeeidenti adeo maior est salsa, de uera necessario est minor.Nam quod ponitur in diis nitione quidditativa alicuius est de intrinseca quid i tate euis.sed quod ponitur in diffinitione per additam enisi, est extra quid itatem eius, in cuius dissinitione ponitur , Scin quid extrinsecum, quemadmoda est subiectum, quia monitur in dissinitione accidentis tespectu ipsius. Notandum est intrateatum,quod ex nocsequitur, quu

320쪽

plex est dignitio, quaedam est pure quiditativa, &quae

ilam non pure quiditatiua, sed datur per additamentum. Vnde dissimilo pure quiduatina est quae datur per genus, te disserentiam pre ase,quae pertinet ad dissinitionem ipsius diis niti. ut ista, animal rationale, est distinitio pure quiditatiua Sed di sinitio data per additamentum est ιlla, in qu ponuntur pertinentia adquiditatem dissimci , puta tam genus quim disicientia,vel luperius, ut est modus extrinsecutidicum ponitur , aliquid quod est extra quiditatem distiniti addici,ni,seu additamentum,ut dicendo, homo est animal

rationale, natum intelligere, vel aptum natum nauisare,

ista est dissimcio quiditatiu/ per additamentum, quia in ea ponuntur ausae quae pertineut ad qui ditatem diis niti. Et cum hoc ponitur aliquid,quod est extrinsecum distinito, puva intelligere, te aptum natum nauigate. Modo dieit istas . tutio quamlo dicitur, quod diisnitum non potest esse sine i l .lo,qu ponitur in eius diuinitione, distinatio, aut si pon

tur tanquam pertinens ad qui ditatem diuiniti, de sic con-eedo, ut sponatur tanquam aliquid extrins um ips dissinito,& sc non oportet adeo illa maior est i illa, videlicet dis finitum non potest esse sine illo,quod ponitur in eius diiuniistionς,tanquam additum. Contra:doctor noster uult probare, quod ilia maior si uera:puta impossibile est iotm tur se. In dissi uitione relatini, ponitur correlativum tanquam additum, cum impossibile sit intelligere unu sine alio, Sed relatiuum non potest esse sine correlatino, erςo illa maior eii uera, indelicet,quod dissinitur non pol si elie sne illo,

quod ponitur in eius diis niti otio tanquam additum, di person sequens habetur, ae neque accidens sine i ubiecio. Ad tertium arsumei Ium.&c.ὶ

Hie doctor noster respondet adist replicam. Et dicit pru..hi .a is vς umin, Tm riuum non potest euesne eoiicia

I tiuo, sed non io est, o a rςlatiuu sit accidens: sed eta relatiuuia te uti e declarat doctor, ua paternitas in diuinis no

potest esse snestiatione, sed hoc non prouenit sibi ιnqua M ieeidens, quia de iacto non est accidens, sed inqu nivrelatio, quia non potest intelligi sine relatione sibi corie sp dentea deo dicit u relatiuum non potest ei se, ne correlat timeo quia relatiuum est relativum. sed ex hoc non sequis tur, et dii finitu non possit eta sine illo quod ponitur in eius di nitione tanquam additum, ideo ad formam, negatus

consequentia Vnde bene concedo,Valiquid est quod tani, , test esse sine addito,& extrinseco, scut paternitas non potis esse sim stiatione, sed hoc non est uniuersaliter uerum,

ius ratio est, quia absoluta , non necessario requirunt ita

iud additum, sicut respectus termini. ideo illa possunt esset 'e illis, quae 3dduntur in sitis diis nitionibus, sed non telationes, sine suis terim nis. Et per hoc tet solutio ad consi mationem, in qua dicitur,ae ad disinitionem creaturae per

tanet inse Deus, ut additum.& tamen contradictio esset, ea

tura esse s ne Deo: gitur: Res iidetur, τ ideo implicat crea utam esse sine Deo, quia refertur ad Deum. lodo dictum estu relatinum non potita esse sine siro correlativo. N no, quia ccidens vel substantia, sed quia relatiuum, eo quod unum non pol si intelligi sine alio. Igitur patet solutio, P secunduveritatem,substantia non sit eausa a uua simpliciter necessaria accidentis, sicut Deus respectu creaturae. Quarto arguitur sic. album&albedo idem seniscant,e so etiam smiliter quantitas, & quantum . com uentia est nota. Antecedςns patet per Aristotelem in praedicamenti

ubi ait,* album, solam Qualitatem inniscat, sed ultra imς quantitatem connotat,sed sic est, u impossibile est quilum uise, sine subie . cui quantitas conueniat, ergo inmisibile es,qu tum esse. sine sibi ecto in sacramento. consequentia na est, qQ ut dictum es,quantitas, di quantum,idem signiscant.Condit matur, quia quando aluitia sic se haiant, quod

sunt omnino eadem, unum non poten esse sine alio. Sed tu tita , dc quantum sunt huiusmoui, ergo quantitas non potest esse sine quanto, sed quantum est subiectum, igitur: Respon cet doctor ad hoc argumentum. Pro cuius solutione dicit, Palbum duobus modis capitur. uno modo pro illa qualitate,

situm, quam de ligniscato iormali signis eat, subactuali inli renita ad subiectum. Et isto modo album, te 2bedo, idem ii niscat

designificato formali: licet differant in modo signi hcandi, quia album flani ucat albedinem per modum per se stanti .

Secundo mocio capitur ut communiter accipimur a bum. *isio modo album, supponit pro illo arsiegato , ex subiectori accidente.&scaecipitur communiter ,&non pro subie erro:illae r et sal a Sortet est albui. patet quia denataretur.

93 'ortes ti et Gmpostus ex subiecto, di accidente , sed hoe non est dicendum, igitur non est vera et Respondeo ut illa eus alia sine dubio. si ιν album supponat pro re alba. sali supponat pro subiecio, e cimolando a bedinem tibi ineue tune ipsa est uera. Ex quo insero corollarium, P per hoc, optime potest defendi istam spositione esse ueris: Christus incipit ei te, αν tatas videlicet, sir Chri uus supponat 3 aggregato ex natura ha M uomana,& verto diuino,qa uetu ea dicere, u incipit esse. Ex mcd. Disa quo intero, τ hoe 1 upposito oia argumenta nominauu eo a Iuni/tra istam propositionem, reputantur nulla: de nullius valori τLt si arguas contra: ly Christus non si Nonit, niti pro vel

diuino connotando naturam humanam: Respondeo ne ea do hoe, immo probabiliter dico omum termitti conc teri ui accidentales.sgnificant,seu supponunt pio composito ea subiecto,&accidente, di omnis terminus concretauus si iis

fons duas iraturas in eodem composito, iupponit pro aggregato illarum naturarum. His notatis 1 Respondetur ad formam argumenta,quod si a bedo capiatur primo modo. negatur aut ecedens , de cum probatur 2 quia album solum qualitatem fgnificata Respondeo, quod licet primo modo capiendo, talum qualitatem uniscet, G tamen eodem modo:immo sub alio modo significandi,quam albedo. Ideo dicit doctor, P de rigore non sequitur,nec Oportet concedere, Ps albedo est, u albust,quia licet forma sit puta albedo quae eri apta nata inhsrore subiecto, tamen non oportet sub tali mo essendi. i. iubactuali inhaerentia ad subiectum. Modo album lignifieat alia inem sub praedicta uali ii illa remia ad subiectunt. Sed si secundo modo capiatur ly album, pate F non sequitur, altata est, emo aggregatum in ipsa, di subiecto. Ideo etiam nugatur antecedim, di per consequens patet. vi quantitas, re quantum, non eodem modo si uincant, neque ide, ocvrmationem, ni inor est falsa, mente realium.

Et sobi jcias &e. Hic doctor noster replicat contra se, pro bando. quod album non significat albedinem, per modum Malis inhaerentiae,quia tunc verbum est e si-ificaret premodum praesentis:Respondet Scotus, quods velles dieere, Quod sy album habet ilium modum signafieandi: licet conce datur, quod album est, tanten ex illo non sequitiin, quod sit subiectum quia nee in alite dente ponitur subiectiam, nee . per signiscatum . nec per modum signiticanda nec eo edi cur in sacramento subivium quantitatas,quod dieatur quatum, puta, i et album ibi denominet quantitatem atham alubedine, non tamen quantitas denominat quantum. AD a xcvNDurios Ic PRO C DIU UR.

que accidos ut sine subiecto. Pro parte negativa,&ve-

Muicclicet V non quodlibet accidens in ciuatiati assiis . accis i

nimo arguitur se. Si omne accident in Eucharistia esset ' Hs

sine sibi esto. sequerentur duo magna ine uenientia, sedihoc non est dicendum.1g: tui nequc illud, quod lo satur. . Misen tet,quia primo sequeretur, et euet motui sineta nobili. proba . tur, quia ibi likLucharistia istest fieri motus qirca illi amiser demia,& ita est,& tamen ille motus non Het in hi duri casit accidens, ergo erit motus e mobili, modestari surdum

Sed quod sequatur se eundum inconuenire is probatur, qu alii omnia accidentia Gentisino sibi e , sequeretur. ν ibi esset dabilis relatio.see res At, siue is udamento. Md c sequens ea manifeste saliam, e: go illud ex quo sequitur. Bequod i Huatur, pate triuia in illis accidentibus in saeramet to est qualitas alicuiusqium Dratas ad aliam quantitatem. secundo e stibi si litudo qualitatis, aditani qualitatem eiusdem specteti Tertio ista vi locatio passiua,quae est respo s dimensionu contenta ad aerem corinente sed ii tres retationes. non sunt ibi sine aliquo sindamento. Et cum toneas, m omnia accidentia sunt ibi sine sub ectis . erodabius est te sectus sine sit amento, quod tame ea sedlup libile, . et v Deus non posset illud suere Ilitur relinquitur, Uno omnia axeidentia itaq; ibi sue subiecto. i ucvnd' pro Iulia' shuris ubi eoum siue sundamni inmisarum rela. 'suam. quia nihil dicitiit 'unaliter esie,