D. Petri Tatareti ... Lucidissima commentaria, siue vt vocant Reportata, in quatuor libros sententiarum, et Quodlibeta Ioannis Duns Scoti ..., in tres priore libros nusquam antehac typis excussa, ab innumeris erroribus expurgata ... atque insigniorib

발행: 1583년

분량: 595페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

421쪽

dieit hie et propositum confitendi peccata si a uidetur sum-cere ad delendum imi Durior ponit musta in ista solutione. Primo uidendum eliquid iacit colasso de natura iii iai Vnde primo qu on utetur, meretur , quia seruat praeceptu Dei.secundo, in ista conseisione habet aliquam uerecundia communiter quae est uera poena pro peccato,* ii non Labeatue secundiam in conii tendo, in purgatorio portabit maiorupoenam.Quia uerecundia est una pars prena peccati. Dico tertio P contes disponit ad remissionem peccati,& ad in- Diionem gratiae, quia si uia ad sacramentum renitentiae, sine qua uia i ta ne qua contestione, sacerdos non daret poni tot in tabsolutionem.Vlita dico, ae sine contellione actuali, ut dicium O,s eu eo sessione in actu, puta in promtuo eo detestatione peccath potest renutii peccatum, di hoc uole bat liabere,et debet lic intelligi, dixi confitebor. i. habeo propositum confitendi peccata mea, ani detestatione peccato, xum. Dico v pro tunc,illa duo possunt satis tacete. Alii aliter glossant Mixi cotitit ebor .habeo propositum

stendi, di confiteor tempore, Nioso, di iniquitates tunc re,

nullae sunt, di habeo propost cum detestationes dicier

te,&tunc iniquitates remisiae sunt. Votum pro opere iudicatur, ut dicunt doctores i. voluntas pro facio reputatur.aepositum,' tur confitendi,reputatur pro consessione: igitur Qui habet propositum confitendi, satistucit. Breuiter contra. Qi cunt doc, res, voluntas pro ope e reputatur quoad meritum ei lentiale. quo ad hoc,quod est mereri gloriam serertiam, sed non uoad meritum acci cinia e . Exemplum ne unum,qui habet uoluntatem exponendiu tam pro coi

sessione fiden illud propos tum aequival ct quo ad meritum essentiale meratorio, di pro ficto reputatur, sed quoad

meritum accidentale, non. pio gaudio, quod peruenit e susceptione martyrii, istud meritum essentiale non gau

dium de uidendo Gum, sed de hoc, τ est patius pro Christo

est meritum accidentale , di est aureola martyrum, aureola uirginuro, estgaudium de hoc, Panima letatur de ' troatione uirginitatis. Dices secundo π uoluntas non reputatur pro facto in operibus priui giatis, sint in indulgentias lucra dis, libenterirem ad lucrandum, sednon positim, no lucror. Tertio uoluntas non reputatur pro facto quo ad acquiit Iionem, de lucratione, ego habeo propositum solum i ceu tu aureos isti: ergo est solii tussit ludistim dictum uoluntas reputatur pro iacto, u nialis operibus di bonis. Ad prima ration ς. restati v ς sol me liquas ratione qua facit nunc doctor, Primas ei os iu ur, Tautum sunt decem praecepta decalogi sussicientia ad cxluxta luxta ilia si uis ui

ia in redi se tua madat , sed istud de costilione peceaturum,n5 est aliquod isto , eis sequitur, et no est eta pium da vinum, ueri altem nor iunt tantum decem . Responde: dq-ntimo,*uera est,us tinnium decem praecept de εἰ ab undo non ea uerum,u sunt tantum decem praecem dis ina seu de iure diuino, immo ni a sunt alia praecept ramen reducula ir, ad ista docem .vu deponit talam tegieas

Omnes c timoniae tam ueteri , quam noui testauura quae caunum priceptum verinumice, quod reducitur ad istud μω

est colendus.

Dices ii istud prixceptum, ta Deus est colendus, inde ι ure naturat, sub quacunque ime semper sui e seritandum, eigo cerimoniar, quM reducuntur d illud, uel praecepi

cerimonialia redueta ad illud, erunt de iure naturae.. Re--.spondet doctor, ae consequentia nihil valet,&ponit reguli, quae eii logicalis, a concluso alicuius syllogis isti sequitu da semper debiliorem partem. ε tisia ris Lx quo sequitur, in si una praemissarum sit de lege naturat te mli,& minor de iure diuino, uel humano, coclusio non erit de iure naturali, sed diuino, ues humaho . Similiter quando alia

uaprae nullarum ci de iure diumst, & aliqua prωmissaria

e iure postiuo,conclutio erit de iure sitiuo:obediendum

est superio tib suis: iste est superirit; eigo isti est obediendum:

maior ei de iure diuino minor est de iure humano. igitur isti

est obediendstest μ tWre hemmo. Ad propositum; Deus est

colendus, de uult si e coli a peccatote, ergo peccator ad istud te turi Deus est colendus de iure natur i, di Deus uulti e . - colla peccatore confitendo peccata, iure post tuo diuino,-- . . cluso sequitur, semper debiliorem partem, non solum quo . . ad qualitatem, vel utitate, sed etiam quo ad obligationem. Quamuis istae eerimoniae sint de iuro diuino. sunt tamen mutabiles,quando ante legem gratis non confitebamur, s-cut Hanc in nouo testamento igitue eerimoniae datae amo

sunt uatiabiles. Verum est pro auo,N alio tempore, sed prae,cepta legis naturae sunt stabilia.&permanentia. Ad istud argumentum. Alienum eo restituendum isto prae mcepto habito. Vtrum teneor ad istud praeceptum. Oportet ui dere si habeo alienum, ponatis minotem. de iste habet de alieno ergo ille 'bet restituereasta est de iure diuino, alienu est restituedit,coclutio det sequi debilior ε parte, quae est minor. Ad istud igitu em qua ut a guttaidi. Multi sunt adest ri, N peccari, ro, dc non tς neniux ia esii essionem, ergo tu maledicis. Patet minor de mutis Mixtus potest habete pectata de quo non es coniessus nec tenetur confiteri, uel da mora quomodo te tur comiteri. Pin isto argumento est multor uersia internia dioid do e Dicunt aliqui iter, vi debet confiteri per interpretem, uel per ligna . uel per literi erim pretem non elidi cibile, quia non uidetur quomodo quis interpres e noscat uitia i lius muti lusi mutus signi callibi, ues ostendati r signa Ite interpres, ec sacerdos, pnt malignati contra imum mutum, S possunt agere contra eum a. publica, quod est totaliter contra iratura eoniessionis, qui anter omnia de ex esse secutissima, te adeo iste modus est periculosus,nte in i k diondum . nec Nndum. Omnis mutus ni iura te est iuidus, de surdus naturaliter est mutus.Nos los'imur sent audiuimus, de quia nullum audiuimuψluia submu, surdui deo non loquimur. Et si .poneretur paruulu is sylla ubi millum audi si et, non mireretur, & quando dici loquerca ut hebrate qa hebraicum idioma est primu quod boc non ualet, dices nonne potest confiteri per signa: Res odet doctor, quod si iste mutus posset habere ine

dunt sub praecepto diuino reducuntur ad unum praeceptum sua signa continuitia sibi, & consetari pollini eonfiteri duoruui, uel ad primum, uel ad tertium rima estis per tali ιγ . Istud uidetur satis at probare doctor. dis

di Isi ei Deux tuus Deus unus est,secundum est diud. Memel' io ut diem ob sanctifices et omnes e reo ceremoniae qui bus colibatur Deus olim ut sebun i ruia votum p ptorum illae non suox solum de iuret ecclesiastico quae ordinixur ab eccla secun tum v ri s diocesses, de hoc non est hie id propositum. Aliae sunt. xi noniae, quae cadunt sub iure dixtim ,& praecipiunt v a Dς D ce quid est aliquam ceremoniarςduci ad liquod praec plus v. R spolidetur, F. n Π est adiud, sequi ex illo pracepto, cum alia pro notitione astumpta. piamus abbata sanctis es. Detu est diligendus est priceptum.& illud est de iure naturali: Dieitur, i si s cerimo mae, quae cadunt rub praec pici diuino reducuntur ad illud. Lexatio huius ea luia sessu D 3 est colendus, est colendu fi- ista placet, cquia est colendus scut sibi placet, posuis π eerimonias' uulieoli, quae sunt inficia scriptura. Vn-He sunt duae cerimoniae pro nunc,quibus uult colit inus, uult colla cicerdota in celebr tiooemis dixit. n. boe facite in

meam commemorationem. alia cerimonia. Deus colendus laudabiliter a peccatore esilitendo peccata sua. Deus est ergo colendus.Quomodo i ut sibi placet. Et quomodo sbi placet secundum chrimoniax manant inscrip ura sacra, c quae sunt dς iure divino , , uult coli sacerdoti celebrante acrum, o a pec atore co-ehtente peccatumst m.

cqnt multi, quod istud non uidetur est . uerum. Patet sita Non aliter posset fieri eonfessio, qu4m bsolutio, sed abs.

lutio uuii potest seri,nisi per aliqua uerba. ergo nee eons so . Diues potest confiteri . per stripturam . seut epist Cantuariensi consessus est peccatum suum scripto sum Iino ni lici . Respondetur primo . Scriptura. ex nat

ra sua in publica , id est mnii stativa r i, ideo mo tum vericulosum est , qui xi ex nariira sua in publica , die lasso debet esse secreta . Ideo non debet fieri petiose n

Ultra est notandumquod si qui di eunt, quod non potest seri per scrip oram in absentia constentis, udbem in pr*sentia multi docitates dicunt, qhod potest fieri perstri pratis

in praesentia confitentis conseitatis,u: pote editensi fit, es arando pereata sua uerbo,& hoe non est mn stericriptura, sed uerbo. Sed cq fiteψωρον scripturam, est lac te, &ostendere inscriptis, istud nil dualet propone o. Pr motollitur uerecundia, quae debit elle uer pars confessi

natis satisfiationis Secuturo si istud potest hera, quare ausollatio non putest seri perscripturam , quod 'o'n valet. id iuris confiteatur Deo , quia Deus non tabliga uuinos ad impossibile . nec multiim dissicile, nec ad res per culosas . quid de illo episcopo qui emi res est per script ram .i Dici uir suoquone i uvi Misae uerum est qu9βD . t.Tataraom. si ita Aa i ' scri-

422쪽

Libri

scripsit ad summum ponti seon ad eonsules dum de uno dubio, di summus ponti sex scritiit quid sit agendum.

Cum ulterius arguitur. Aliqui x adultus qui nunquam consessus est, di non tenetur ad confessionem, ergo istud praeceptum non aequaliter obligat omnes.Respondet doctor, Puerum est,quia non habet peceatu ut beata uirgo, quae istud praeceptum non obseruabat. verum est, quia non erat obli- sata illi praecepto, quia non erat peceatrix, & istud praecedi tum eii peccatoribus institutum. Vnde qui sine peccato enset, di uellet confiteri, non posset,nisi mentiendo.

DECIMAE OCTAVAR

I Rex decimam octauam distinction qu

rit doctor noster de clauibus ecclesiae , de potestate clauium . Utrum potestas clauium tantummodo se extendat ad poe

nam temporalem.

Quaerit pro alia declaratione. ti si cuili - bet sacerdoti in susceptione ordinis sit data aequalis potestas,& sit data aequalis clauis. Vnde breuiter dico P declaratione istius est notandum, Pper claues nihil aliud intelligimus,ms potestatem facultatem auctoritatem in ecclesia. Ista auctoritaς, uel elauis in ec elesa, est duplex quadam est in cognoscendo de peccatis Decatoris. Alia est clauis,uel auctoritas sententiandi, de peccatis istius.

Dieit ultra doctor,* uidebimul ut tu isse duae claues, &auctoritates sint una clauis.Ves utili possint separari,sic et cerdos possit cognoscere de peccatis,& no absoluere. Primo videbimus que usum habent istae auctoritates. uel Hau es , iamrea quε habet ista usum, uti si poterit quecunq; absoluere. Quinto utrum istae auctoritat et, uel cliues possitiit, esse in ecclesia. Ideo quinque partes tractabun xx. vltra est notandu, P clauix eapitur hic tiansumptiue, pro quada similitudine ad clave materiale, setadu illa regula logicalem. Ocs transferentes,seeund si aliqua similitudine te sierunt. deqn utimur aliquot et mino, qui no est impositus ad

se significandum, sed solu sp aliqua, proprietates, toc loquimur similitudinarie ad proprisi eius sensum. Mo clauis est terminus impostus ad significandu unuin instrumentu materiale.Vii clauis est instrumentsi aperiendi. & claudendi ossis, hic est aperiens. est claudens,est instrumentum, de est hie aperitio. militer dico lin ecclesia, sunt Haves .i auctoritates G se hab.nt, ut instrumento, adaperiendu egnum e torsi, ad laudendum,& hie in aperien &claudens, sicut sacerdos, ghabet auctoritatem excoicandi, quia claudit ionem sacra mentorum,& unione fides ium,est hie apertio, quae stat in absolutione.Vltra dicit, inuenitur etiam causa pr pter quasi apertio, de causa propter quam fit clauso , die auia apertio nix ianuae sunt merita & eausa lausionis heccata. Dere sic, dicati edicit do r,uptates, siue si claues tristetur inueniri in aliquo: inueni situr in aliquo prii, palla, in aliquo excellErer,di in alistio particulariter. i sic dieit doctor, τ princi paliter istae auctoritates absoluἔdi, ues aperiendi, inventum ut in Deo, de istae duae auctoritates principaliter i ueniuntur in Deo propter duo. Primo quia solum iudicium debet esse in primo iudicante, de ivno ,&se dieitur essed tis Deuν. qui non solum est iustus, sed ipsamet iussita a. Vfi iudicium no est riectum, nisi sit iussum, ergo primum iudiciunti

debet seri a Christo. Vnde iudicare est ius uel iustum dictare: Vnde linium ess siqniscatum alicuiu legis, est euiu hepti, ex plum diluere beum, Deum esse diligendum , est aliquid iustum niti catum, isti his propositionis, Deus est dili duri est quid iustum.Tune dicit doctor, i cum ita iit, ae primum iudicium non potest essereri dictum, nisi sit iustum, no potest competere alleui, nisi ipti primo iusto, primum iustum est ipse Deus qui est primis , de solus iustiis, immo ipsa iustitia, erso primum iudicium non potest eompetere, nisi soli Deo. Dices,unest hoc, τ primu iudiciu ad hoc, σει persectum δἴt seri coni oreniter adprimu iustum.Rsidetur, ii iudiciu dii esse persetis, Sc iustum,dEt fieri conformiter ad aliquam regulam primam, Ecilla prima regula est intellectus , dcuo luntas irem Dei. ideo operationes nostrae ad hoe , et sat iust debent seri tonsormiter ad uoluntatem diluinam, ut est

prima re eula, te sic Deux t aquam primus iustus, prima regula habet istas claues principaliter.

Secundo istε elaues conueniunt Deo principaliter, ideo quia ad hoc, quod aliquis sententiet, uel det iudicium debet esse praeli dens solus Deus est qui omnibus praei det, deest primus praesidens, primiis obligans, & ptimus absoluens. Nam iudicalix,& absoluens non potest eis e nisi ei rea suos , iuxta illud ad Ro.xiiij.Tu ut es et iudicas alienum cum Ergo Deus

sit iudex uniuersalis, omnes potest iudicare,& per consequo istae elaues ipsi Deo conueniunt principaliter, S nulli alter Nam scut Deus non potest alicui communicare diuinitar ita nec primam potestatem iudieandi,& per consequens potetatem sue clauem limpliciter primam aperiendi ccclum. Secundo iste claues dicuntur alicui competere excelle

ter, de dico, qu bd se soli Christo conueniunt, de hoe propter

duo. Primo propter uniuersalitatem causarum iudicandaro.

Secundo propter in desectibilitatem, siue firtilitatem sentet ii dii finitiuae propter uniuersalitatem causarum iudicandatu in cognosendo, quia solus Christus homo, est qui eo nos it uniuersaliter omnia merita,&demerita nostra, qus sunt cause propter quas ritum est aperiendum , uel claudendum, siue nos confiteamur,sive non, propter indefectibilitatem sue inseparabilitatem consormitatis , quia Christus homo non potest agete,sive iudicare, nisi consormiter ad uolun talem ciuinam, ideo hoc quod est inseparabiliter, siue indefectibiliter agere ad uoluntatem diuinam, soli Christo competit. Dices ii hoc dictum intellis dum iit de Christo in quantu homo uenia quantum lacu : Dico, quod inquantum homo, di non in quantum Deus, quia ut sic conuenit tibi talis potestas primo modo,hoc est principaliter, A per hoc soluitur illa quae .sio, an Chiissus in quantum homo potuit peccare. Diceret doctor,quod non , quia abinstanti sui conceptioni . i. ab insanti in quo anima insormauit corpus, Cnristi anima fuit beata,eum beatitudine amnis no stat peccatum.seeundo nopotuit peccare propter istam benedicta unionem humanitatis uerbo diuino dise Christus in quantum ho non potetata ere nisi consormiter ad voluntatem diuinam, ergo &e. Tertio istae claues coueniunt sacerdoti particulariter, propter duo.Ptimo, quia sacerdos ecclesasticus non pol uniuersaliter cognoscete omnia merita de dementa nostra, sed solueognoscit illa, quae sibi confitentur.Secudo sacerdos Gelesiasticus pol deficere N errare in applicado istas ἱtes, ta tune dicitur claue errante absoluere. cerdos enim non potest absoluere de peccaris reseruatis . Secundo non cognoscit displicentia peccatoris , qus requiritue ad remissa onem petat orsi. Tertio non eoenolint propositum non peccandit lueo in ab

soluendo potest delicere .supposito erro , quod ista potestas

alleui potest competere tripliciter, se ieet prinei paliter, excellenter, & particulariter, quaelit doctor,titium partieulariter, uel ministerialiter conueniat ecclesae. Respondetur, τse eogruum est, quod ultimum per medium, redueatur ad primum, ultimum est peccator. primum est Deus, medium est sacerdos .saeerdos reducit p rE ad Deu: i5 saceolo dicit ut mediator inter Desi & peccatore. Dicit ultra doc. u, seut in effectib.naturalibus Deus coeurrit eis causi, sed is ad produ-eetidum suos esse ius,& Suit ipsis. i. eonuenit cum ipsis, itae neutrit cum causis ei sectuum moralitam, ει nobiseum, ad bene, uel male agendam, sevi Deus conitenti eum igne ad

producendum ignem, ita nobiscum' ad producendunt unum bonum actum, ideo conatuum est, ut istae auctolitate Aesaues inueniatur in ecclesia,in Deo prinei paliter, in Christo ocellenter in nobis particulariter, tanquam in mi ii stri .

De secundo art.Quaerit doctor prima quaest. supposto, Pest una auctoritas cognostendi in ca peccatorix in totoeo scientiae, ε una alia auctoritas cantentiandi in eS.Vtriini anctoritas e noscendi in ea se lauis. Respoudet doctor, in auctoritas cognoscendi in causa peccatoris .est una clauis, uotest auctoritas senteti di. Probat, usus istius auctoritatis, in cognos i in ca uel qui est cognoscere in ea su mori tequarit ut ad usum, huius auctoritii tamque Eauctorit, si ixi irix debite. leo dinate quisno pol sentetiare. nishεat . inde icti, ipit visus imus,ce noscere inita,' edit usum illiu catentia erigitvr pomaest una aucto ita , de s sida alia auctoritas, de sic sunt dus auctoritates, re duae claues, de usus eri ius requiritur ad usum alterriri. Luet non proximum, m l Dices clauis habet apetire 3. Haudere, sed aucto iis eo gnoscendi de peccato homini , e . audit, nee p.rie t et sono est elauitis Respoderdoctor, et licet ati uitiis eo ita

423쪽

Quarti .

XIX. Unica.

in Lurmissi de ea si eccati n5 aperiat immediate, tamen mediate aperit, quia est illud, ii ne quo secunda auctoritas. puta absolue adi, o si bene absolueret, de aperiret,quia dissicile est, s homo bene sentctiet, ii ui prie cognoscat. Ultra mi iue notandoni, quod sacerdos, iteat dictum est lieri, actualiter non aperit ccdum . . actualiter non dat gloriam aeternam, sed ostendit esse dispositionem eo ignam, ut detur sibi gloria aeterna.' uia autem potest distingui,&αὶ

Dicit doctor, i ista clauis quae est auctoritas cognoscendi in sero secreto, potest tripliciter alicui eonuenire pone 'li te ex .lcute &particulariter: principaliter eo uenit Deo: excellinter risto, ministerialiter, uel particulariter facem dota, sis est ibesi principaliter eognoscit precata liori deus, quis excesie ter. Ondeiectabiliter Christus, Qt particulariteri sacerdos.Illo supposito ae ista auctoritas eognoscendi pol tripliciter alicui conuenire .Quaerit utru patrii lariter, uel ministerialiter conueniat recte iis: Rei ndet mite, unde eeciesiae data est auctoritas cognoscendi de peccatis hominis imbro interiori.iaouiessionis. de to huius est, quia Aeliae data est auctoritas sententiandi,ut patet Io. o.Quorum remiseritas peceat , & ista debit ἡ non potest habem, ii ne pruna. ideo scut secunda data est ecclesiae, ita de prima, quia secunda. clsententiandi auctoritas non potest debit esuri sine pri .c. cognoscendi in causarideo de prima data est. Ex omni b.istis psit pom talis conclusi Auctoritas cognostendi, est clauis cognoscendi. Cin causa conscientiae cuius usuς requiritur ad usum secundae et ix, puta sententiandi. Ideo sicut secunda dat a est Melesiae, i ta de prinia. ut dictu est. vltra est aduertendum, et licet usus primae requiratur ad debitum usum secundae, posses in simpliciter unum separari ab alio, ut posset quis habere usum sententiandi te no cognoscendi, licet respectu uoluntatis obliquabilis, siue detectibi-

iis, ista debite non posset fieri, puta, et habeat auctoritatem

sententiandi,&nesciat de quo.

Ultra est hic notandum,m potestat ecclesae est potestas supernaturaliter data a Christo specialiter fuit Apostolis, &suis succeilbrib.legitimi ad aedificationem ecclesiae se duleges enunciatas pio consecutione salutis aeternae.

vltra est notandum, ut potestas etele diuiditur in potesatem ordinis,&in potestate iurisdictionis potestas iurisdictionis est doplex.sm soro interiori,& exteriori. in toro interiori, est potestas absoluedi de peccati .ista est iurisdictionis, unde sacramentum ponitentiae ex natura sua est sacrames uiurisdictionis, di iis potestas, uel auctoritas absoluendi uocatur potestas iurisdici ionis in soro interiori.Sed potestas iurisdictionis in soro exteriori est duplex. Ouaedam est data ecclesiae principi b.a regibus, sicut 'eccletianti auctoritatem siciendi sui pendere.Vsus torte datus est, sed omnem auctori tat ε habet elelia a Christo A in bonis temporalita duos tu gladios habet, sed sat est annotasse. Llia est auctoritas in toto exteriori data a Christo, scut est gladius extantunicationis. Alia est potestas ordinis, istaeia duplea Quaedam est supra corpus Christi ueni,& ista est potestas consecrandi, di conficiendi, di de ista coiter dicitur, in omnes sacerdotes euuale habent potestatem: uem ea aequalem potestat E ordinis supra

corpus caristi uet v. Alia est pias ordinis supra corpus Christi musteum .i supra populsi Dei qui est eorpus Christiuyiucu, est una auctoritat supra istud corpus Christi m υsticu . te

est ordinis sicut ordines contene. Ista non est aequalis omni bus.Nam quilibet sacerdos non potest sacerdotem ordinare.

viscipuli habebant potestat E supra corput Christi uerum, sed non habebant istam potestatem ordinandi, sed solia apostoli. Vltra est notadum,m inter istas potestates, solum sunt diis

uocantur claves, Lauctoritas cognoscendi inrausa,& au

Gritas non cognoscendi, sed sententiandi in taro exeo iori. Nee est ista clauis. Quaerit doctor imam qonem elauit cognoscendi de ca uel in ea uocatur clauis scientiae: Quaero utrum sit de facio scientia, uel quid est: Rndetur hie et, est opinio magistri. vista Hauis scientiae est ipsamet scientia habitualis, quae est in sacerdote, quae uocatur elauit scientiae. i.ipsam et scientiaasta opinio ea salsa patet se ista clauis, uel dat, qn datur auctoritat

sententiandi. uel non.Si datur ista clauisarauctorito sententiandi s nescientia. ergo etiam prima. s. clauis cognoscenodabitur line scientia,quia quando datur auctoritas sentet,a- cognoscendi,non datur scientia. Dices di eo , ut ille qui recipit auctoritatem sententiandi, non recipit auctoritatem

nosceditu non trabeat scientiam, sed quando incipit tradibere stientiam, incipit habere elauε scientiae. Istud non ualet

immodiis doctores alitiqui,cuiuoppositivo, scia uix scientiae non mi ipsam et sciεtia, sed sicut auctoritat sententiandidatur indocti . ita auctoritas cognoscedi de peccatis datur in doέiis, ergo datur indisterenter doctis, di indociis, de non uocatur clau.s scieriae eo F sit scientia. Dices quare ergo ista uocatur cinuis scientiae apud doctor ii noestici etiari iidetur hic, et non uocatur clauis scientiae eo pse scietia, sed eos est auctoritas cognoscendi in Q. Vnde dicit docti ,u, ii ut auctoritas sententiandi iiii e iustitia pol errare, ita auctoritas cognoscendi sine scietitia piit errare. Dieex: sacerdos in abioluendo non pol saeete sine iustitia,qn habet auctoritatem absis luendi. deo ut immo. Primo tacit contra tui imam, liri Ditem iam maiorem imponit,qiit imponenda ut puta si .pueniali imponat penitentia peceati mortalix. Secundo ita ibi uat de hoe, de quo non potest abibluere. quia contra ordinationem ecclesiae iacit, di absoluit, sed indebate, quia peccati. Irico ultra,v illa auctorita cognoscedi de peccatis, s natsne scientia quod fit, iactu est ita indebite satium est. Et dico. u indebite iit diti initer. Vnomo priuatiue, Pp ignoraatiaui purae negationis. Secundo propter ignorantiam prauae dii politionis:de primo quia est ignoratis: de secundo,quia est uni fati tuas haves eliores. ideo deficiet hic clauis scientiae. I x TERTro Anx cu Lo: Quaerit nune doctor al: paruam 'onem supposito, F est clatiis cognoscedi, α claui siententiadi. vitii tuae duae claues diatinguitur a ch: ctere,' d turi ordine.saeerdotii. fidet sanctiis Tho. ut character iacet dotii est istae duae elaues, de est idem realiter cum istis duata claui s.ccognoscendi, di sententiandi a sod et tialsum dieit doctio iter, patet sic. liacunq; aliqua si e se habent, v separaatur ab inuicem. illa non sunt eade, sed ite et , u priux t pe ho mo est ordinatus ad sacerdotium , si dentur idae duae claues emo illud est tessum. v characteriacens otii, di claues istaeidein lint Probatur minor primo in apostolis. apostoli in cinna domini facti sunt omnes sacerdotes, habuerunt potestat Esi per corpus Christi uerum, S characterem sacerdotii di ta. men auctoritatem ab luendi,& cognoscendi in causa, non

habuerunt usque post tesurrectionem , quando dictum est

eis. Quoi in remiteritis,t cc.igitur habuer ut characterem iace odorat, ubi non habuerunt claues.

Dicit ultra doctor, mi od non solum ita sitit in apostoli , sed etiam ita sit in nobis,quando ordinamur. Vnde episcopus quando ordinat aliqueri iacerdotem primo dicit : Accipite potestatem celebi audi missam tam pro uiuis, Q defian-

. de hoe faeit dando calice, de multis uel bis interpolicis ponenda manus dicit .quorum remiseritis peccata . etso prius episcopuxta i sacerdotes.& consere eharacterem iacerdota in quam det. se contera claues selitentiandi, de cognoscendi. l. x quo sequitur unum corollarium. apostoli non siterint completi sacerdotes incina domini,quia non habuerultunc istas duas claues. Vnde omo sacerdo ii, includit tre, po Atestates. s. potesatem supra eorρu risti uerum: includit duas talias potestate .c cognoscidi inca conscientiae, di semetiandi.&a soluendi, eapostoli non habuerunt, nisi prima incet , dc non duas alias, io non fueruttuc copleti sacerdotes.

Ibi est notandum. quod potestas eonsciendi corpus Chri

sti .nunquam dicitur clauit & potest dari ratio elauit est semper respectu alicatus alterius , sicut cognoscere peccatali ius, abibluere istum, sed potestas conlecrandi, non est sic respectu a terius hominis , ideo nunquam doctor uoca. uit eam clauem, sed potestatem . Irim etu6d distinguantur. patet sic: illi qui tenent, quod character dicitur esse quidam respectus, ut dictum est, notum est, quod istae tres potestates, tria respiciunt, prima potestas.resincit corpus Christi, secunda peccata, tertia absolutionem, & respe, s distinguuntii rpet terim noridico ergo, quod simpliciter distinguuntur. Dicit igitur doctor,t hic iunt tres potestates, & duae sunt es

ues,ct alia non.

Nunc de potestate eoscicili non plus immur. quia satis locutu est in materia eucharistiae. Volumus solu loqui de potesate cognoscedi, di sententiaci, ponit doctor tale propositione. Ins duae potestates, puta cognosc&li de sentetiandi, distinpuutur ab inuice, Se tant uerae dua & ptit ab inuice separati. Vnde aliquis prael dens idare alteri auctoritate cognos. di de causa, sibi reseruando auctoritatem sententiandi. Ecce quomodo igitur sunt dux quae hosti, ut separari ab inuicem. Et secunda spotestas absoluenai potest est ei ne alia potestate, sed istud non potest debite fieti respectu uoluntatis obli

424쪽

m tres cha

Libri Distin. Qvqstio

in desectibilis , quae non potest deficere, secus M.

aerit, utrum Deus Pouet sic sacere, nuta separate istas potet a te, ab inuicem: Respondet doctor, quod ite, de poteria Dei absoluta, potest cinii mittere una potestatem abloluendi, di non coguoicendi,& e crantra.

Dico u ira , quod de potentia Dei ordinata, Deus istud

nunquam iacit, immo timui,dat istas duas poteitate scpote satem cognoscemii, di sententiandi. Dices, non inuem tur passus, ubi detur ista potestas c 'oscendi,quamuis belle inueniatur ubi datur potestas absoluε ii, scilicet quorum remiserati , Sc.

Res positietur,quod uerum est,quod explieitὰ non inuenitur pallus in ta .ra scriptura de cognoscendo, tamen implicite inuenitur,per hoc,quod debite quis non potest sententiare,nili cognoscendo adeo dando auctoritatem sententiandi, datur auctoritas c noscendi, S hic sundatur parua regula.

Quando aliquis obsigatur ad unum, quod non potest fieri sine alio, si est obligatus ad unum,elio Gai us ad aliud. Praeceptum est uobis pulsare campatiam,sicut est obligatus ad euia

Iandam campanam: ita ad trabendum cordam, S ita licue

debite non potest dari absolutio, si non praecedat cognitio: deo.

Dicit ultra, quod est alius ebaracter , qui imprimitur uel capitur pro saceidotio, di alius pro ista claue, ita,quod sicut

quando episcopiis ordinat in sacerdotium, &dat calicem , imprimit characterem, ira etiam quado dicit, tuorum rem serici di dat characterem alium, quod est lignum auctoritatis abibluendi di sententiandi.Tenendo istum modu oportet dicere. P si sacerdos de eradatus attentet consecrare, consecrat,etiam ii attemee ab Oluere, abibluit:propter ea, quia uterque character est inde etatis: bene P hibetur uius, tamen ullus poteli deponere inam potestatem iurisdictionis. Dico ulara, quod licut i unt i iis duae claue .Labio luendi, de cosnoscendi, N eii poterias cistisciundi corpus Chritu , quod licvidistinguuntur illet tres porc uates, ta auctoritates ita tenenduquod sunt hic tres characteres scilicet character potestatis conficiendi aesoluendi, de cognoscen Dicit tamen docior quod si nox non uellemus ni ultiplicare tot characteres, possumus dicere,quod ellet hic tantum unus character, scilicet sacerdotii, qui character usi uera dispositio, quae disponit ad a- has duas riues, scilicet cognoscendi, de sententiandi. Dat declaratiouem, quando quis iligitur in aliqua curia, ad aliqua dignitatem excellentem, latur tibi haec auctoritas supra murutas paruas aucioritates, ut si cotinestabilis, ita quando quis eligitur in saceraOtem. Eligitur in actum excellentem in curia Dei, ta Christi, puta lupta corpus Christi verum, Leon secrandi. dando sibi ergo istam auctoritatem, datur sbi etiaauctoritas ad multa alia. ideo auctoritas cognoscendi, de absoluendi:ideo ten do istum modum dicemus, quod est hic tantum unus character , qui character est disposicio necessa ria ad duas es aues dico necessaria unde nunquam aliqui 3osset habere auctoritatem abibluendi, uel cognoscendi niti sit uere sacerdos .character igitur sacerdoti i, est dispositio necessaria ad illa, duas claues.lllud parum iacit,quoad nos. s.dicere,et hic non sunt plures characteres: quia liue ponantur hie 'lutes charactere siue non nihil ad nos , sed satis est, u

dicimus, quod sunt hie plures auctoritates. De quarto articulo. Determinatu est quomodo erant duae claues, una erat scientiae, altera sententiandi. Nune doctor noller in isto articulo, quaerit ictam quaestionem. Utrum habens istas duas claues, pollet uti istis duabus clavibus, circa quemcunque peccat Olcni, ita, quod si attentet absoluere absoluit:

Respondet doctor per aliquas propositiones: Prima pro .

potitio . Duplex est potentia activa , scilicet propinquati remota. Propinqua est curati ilatura corresponaei pastiua, de non est impedibilis sicut diceretur de potentia eonsecrandi corpus Chri iii. Vnde habita ista potentia consecrandi cotrespondent tibi alia passua piita panis,& omnis parias triti

ceu 3 sue ille panis sit ipsim v coniecrantis, sue non,& non potest impiam quin ii sacerdos attentet consecrare cose et

Nunc est dissicii ita de illa potentia soluendi, utrum ipsa sit

talis naturae sicut ii a potentia consecrandi, utputa data ista potestate absoluendi Dirum in natura correspondeat sibi immediate potentia pastiua,ideli homo peccator, di utrum posset impediri,

Sed ii hoe modo Ac.J Dicit doctor si uaestet de ista claue s. de ista auctoritate gno endi, di absoluendi , sicut de potestate consecraudi, ut puta, ut sbi corresponderet materia in natura , & ui non

posset impediri, tunc diceremus, p etiam esset potentia pio-pinqua, S: P polita potentia, potiatur materia. .peccator ponitens quicunque suerit, & ui non potest impediri quin sit aetentet absoluere, absoluat, tunc quilibet peccator es et materia istius. Sed lixe duo non tenentur, hoc est dicere non tenetur, Ppotentia absoluendi sit potentia propinqua, sic vipse potetiae in natura, correspondeat supple propria materia. Secudunon tenetur, puta i non sit impedibilis, immo est impedibi-las. Ex quo sequitur et , ae ista potentia absoluendi, non ei 1 potentia propinqua, sicut potentia consectandi, quia in na tuta non correspondet sbi materi a. secundo quia est impedibilis.Vnde supponamus,* istud sacramentu p ni tentis eii saeramentum tutisdictionis, ex propria natura, puta absolutio est iurisdictionis ex natura sua, ta non solum ex praecepto, sic consecrate sacerdotes, ta ordinare sacerdotes eii iurisdictionis ex praecepto: Secundo, postq ea natura sua est sacramentum inrisdictionis,capitur ista propositio, P sententia a non suo lata, nulla est, sequitur ergo, τ ubi aliquis attentat absoluere non suum, et nihil petulus facit, quare quia est sacrametum iurisdictionis ex natura sua, eo modo sicut iudex de Alemania si uellet me absoluere de aliqua culpa, nihil saceret. Dices ergo, tu dicis. v illa potentia potita, non correspondet sibi materia in natura . uerum est quomodo, igitur iste presby ter habebit materiam sibi correspondentems Respondetur, bie habebit materiam sibi correspondente passivam, re proximam, S Potentiam. Primo per potentiam illius qui conseri sibi beneficium. uel dono, uel electione uel resignatione. Datur etiam materia ex privilegio, di praerox t tua, sicut Papa potest dare materiam, sicut priuilegiatis, non per collatri nem beneficii.Tertio datur materia ex consuetudine approbata, uel tolerata, in conspectu illorum, qui pollunt. proni re, de sic quilibet presbyter est niateria alterius presbyteri quem uult sibi eligere, N: hoc est ex consumtudine laudabili, tolerata a summo pontifice, uel ab epist po. te hoeest,quod uult habere Gerson. Dicunt aliqui, o etiam studentes in aliqua uniuerstate,ex consuetudine, ues priuilegio dato studio, postia ne ire adque uoliiςrint,ti multi aliis modis potest dari materia. Dicolin casu necessitatis,tion suus fit Hlus,puta rei pectu cuiuscunque presby teri, necessitas non regitur ieetibus potiti uis, bene naturali.Nam legis naturalis est, quousulaeam aliquem in necessitate subueniam sibi, nec oportet. quod sacerdos habeat magnam scientiam tunc, quando est necellitas. N indulsentia planaria, quia tunc habet potestatem ab omnibus a solvendi. Et ita uidetur hic dicendum de secundo. cum quaeritur,

utrum ita potestas, puta absoluendi posset impediri. Respondetur hic primo. Nunquam impeditur circa simplicem sacerdotem, quia non habet subditum,nec materiam, nec ex priuilegio, nec ex datione beneficii Nam factameneum ex se, quod est sacramentum iuri tactionis ex natura sua iacit milii istam prohibitionem, quod non possum abi aluere. qiata non habeo subditum Istud ergo impedimentum est respecta curatorum, & istud impedimentum dupliciter potest uenire:puta per prohibitionem absolutam . uel per subtraction dilui pensonem subditi, faciendo subditum non esse subditum illius. Exemplum primi, ut episcopus prohibet curati , ne absoluant a tali , casibus. Exemplum secundi, episcopus prohibet populo ne subiiciat securatis, nee quaerat ab eis a 1 olutionem a talibus casibus.Tune probatur, quod si potentia ista absoluendi respectu curati impediatur per sit btractionem subditi, curatur attentans absoluere, nihil penitus finit, idest ista subtractio subditi facit, de subdito nocisubditum , & ideo si attentet, attentat circa non subditum, ideo nihil facit.Tunc ad propositum in istis calibus re- serratis,qui reseruantur superioribus, ut episcopo pur prohibiti nem.

Dicunt do res, quod hic non est solum probitatio a soluendi .sed est subtris o subditi respectu illorum callium, ita quod satient et absoluere curatus de istis eatibns mhil sacit,& tunc curatus audiens istos casus reseruatos, non potest absoluere de illis , immo debet remittere ad superi rem, te tune hic, sunt multae diis euitates scholae,a quo soli

cet absoluti habens easus reseruatos, an a curato, an ab episcopo . Exempli gratia domine curate uos audiuirus istum in confessione , quaero utrum absolutilis eum

tini

425쪽

Quarti . Xl X. Unica.

- absoluitnt ab aliquis eas bux, re non ab aliis, an uenia Dei ibi diuidatut s si moriatur.eundo ad superiorem,quid inde Bleuiter tenendo, ita opinionem, quae dicit leuratus non potest absoluere , sed debet remittere ad superiorem: tunc oportet dicere, quod curatus absoluit ministerialitee. i. mimperialitet ministrat sacramentum quantum est ex se: sed tisi absoluit ouo ad effectum, sed solum est effectus p itentiae quando avi bluitur ab episcopo, quia peccata non diuiduturquoad remissionem utriina iste recipiat gratiam ante abso--ionem aliorum peccator urnon Alii dicunt quod primus consertor absoluit a praecepto consessonis,quia non plus tenetur confiteri peccata sua quae confessus est rato suo, i diem de illis non reseruam intestigendo, a peccatis tamen non absoluit. Istud non uidetur mihi rationavile, quia dicit. Absoluo te a peccatis tuis, di nodie it sic.absoluo te ab obligatione confitendi iterum Oniara ista peccata. Dicit Henricus de Gand.l primus scilicet curatus absoluit non absolu te, sed sub conditione subintellecta. i. absoluo te a peccatis tuis, si a maioribus absolueris, di posita eonditione, ponitur tota absolutio. de sic quam primum absoluitur amaroribus peccatis,iacta est totalis absolutio.& esi notandum, T communiter tentetur ista opinio.

Est alia opinio quae dicit, in reseritatio Osuum non est per subtractionem subditi, sed solum propter prolii bitionem absolutam, contra quam si curatus attentet absoluit. peccat tamena ita odianio est magnorum uirorum, ilia est magis dab cis quam alia,tamen illa magis sapit ueritatem. Lil alia opimo dulcior quam multi tenent, quae in ratione mulium iundatur. Dices quare fit ista reseruatio casuum: litPropter terrorem, & abominationem peccati, ut homines subtrahantur ab illo uitio, tune se, terror peccati poteli esse eodem modo si remittatur ad superiorem pro P da habenda, sicut si remittatur pto absolutione, &rma taxanda .igitur ista tesseruatio casuum non est quoad absolutione, sed quo ad taxationem pinae, ita quod curatus ab omnibus abso lit,sed remittit priPer tetrorem, sed secutum ei absoluere ab omnibuQuia snix potest seruarti Eece igitur tres opimones tunc debet sie fieri prohibitio ab episcopo , tunc pro hibemui ne absoluatis ab isti casibus, nisi remitte do ad nos pro pinna taxanda ad terrore peccatoris, di hoc fit secundia et sapietis euratus diiudicabit. si is ergo secundum sententiam iistam,&c.JLx omnibus istis sequitur, quod lata eli disserentia inter potestatem esisecrandi,& potestatem absoluendi. Dices quare istud suu se facium.& unde venit hoc: R espondet doctor, si uis uiri est Τ potestas ista consecrandi circa quemcunque panem, non potest ei e noctua ,scilicet, ux sacerdos consecretpanem suum, uel panem alterius.Sed uidit istam esse nociva, puta si quilibet quemlibet absolueret indissererer noceret curatis,&subditis,& confuso esset in ecclesia, tamen istud satis uidetur es e tota ratio, quare istud faetum est, non est proter lio sed ex natura sacramenti istud est, quia ex natura sua est sacramentum iurisdictioniς: ideo requirit habere

suum. Et si arietias,omne QEs in aliquod passum, potest agere in omne tale passum eiusdem rationis, sed omnes homines sunt eiustem rationis, et so absoluens istum potest absoluere alium: Respondet doctor, et argumentum istud habet uerum de agente simplieiter naturali, sicut est ignis. unde si is nis agat in istud lignum, potest,& in quodlibet sed in potetia libera hoc non est uerum . m si posset agete in unum P

sim quod posset in quodlibet a liuit

Du utar iN T O ART VLo. Nunc utili determinare doca de una potestate e letiae,quae data est ecclesiae a Chriso, quet uocatur posse excommunicare. Et dicit primo quod duplex est sors, initieet forum publico, di sorum secretu. Exeseum secundi, ut in absolutione menitentiae, di de hoc non plus dicemus .Est aliud fors publico quod est sotu indicialiucoercitau, quod si in publico, di de potestate respectu istius lari, est hic deter inandum, ita ut dicit Bona uentura. Prima potestas quae est in foro poenitentiae. est respectu ordinis, ita quod quis in recipiendo complet ordinem, recipit potestatem absoluendi .lua potestas coeteiua excommunicandi ,r spicit praelationem,quia te spicit iudicium in foro exteriori. Ex quo primo uidetur sequi , ut de iure communi, nullus videtur habere potestatem excommunicandi, nisi habeat aliquam praelaturam.

I Quia di ecclesia.&e.JDices ecclesa non habet iudicare & eorrigere in sero exterior Lui si potesate data a principibur, puta quando P uareeps dederit dono. ergo non habet potestatem eeelesia in

soro exteriori.

Nota pro declaratione istius, quod ecclesia in foro exte. Duplex Driora habet quandam potestatem datam a principibus. qui do W-tauerunt ecclesiam. Habet aliam potet latem in foro exterio et se infam datam i Christo, ita quod antequam Gelesia sui siet dota. ν. exierita a principibus,habebat potestatem in soro exteriori, de uo ri. catur pote fas coerciua, de gladius et lesiae , ut pote posse excommunieare. Illud declaratur. Primo hoe habetur in lacra scriptura, ubi data est potesas ecclesiae ubi Chri itiis alloqui tur Petrum die do ei. Si peccauerit in te. i solummodo te sciente.in te. i.solum contra te faetendo iniuriam corrige euinter te & ipsum. Si autem non audierit te adhuc test . Si

non audierit dic ecclesiae. Vnde per hoc quis d dicit dic eces sae Chrissus dedit auctoritatem ecclesiae corrigendi peccato res. de eum hoe dedit potestatem puniendi incorrigibiles,&ista potestas in potestas excommunicandi. Notandum quod ubi fuit data illa potestas , ostendebatur qualiter correcti nes iratern fieri debent, re iudicio meo, maior mi di uicitia . . tas de ista correctione fraterna, quam de ista materia, quia se eundum modum Christi, uidetur fieri dii amatio stati is i ira, iuidelicet adducendo unum uel duos testes, de prodendo, se propalando deiectum fratris mei, de quod erat secretum facio publicum. Ex quo uidetur quod hic sit aliqua dissam tio iratris. Est hie notandum quod iama est unum bonum, Semelius bonum quod est citra uirtutem.ex quo sequitur Pquilibet actus bonς uitae, uel uirtutis est melior quam sit fama. tunc sic ista conceditur, quod minus bonum licit E est predendum propter maius bonum, sed corrigens istum uult perdere minus bonum puta famam, ad recuperandum maius bo num, puta bonum uirtutis ,&bonam uitam . ideo istud non videtur malcfacere Secundo quia hoe facit mediante priecepto diuino, tune uolumus hic habere quod data eii potestas excommunicandi, hic, dic ecclesiae, diu ecclesiam non audierit, sit tibi scut ethnicus Ex isto textu uidetur quod excommunicatio solum ab ecclesia poset seri,& solum propter c5'tumaciam,qui habetur in textu,si non audierit eces etiam, quia non uult obedire eedlesiae corrigendo se: sit tibi sicut ethnicus, ta se excommunicatio fit propter eontumacia e6tra e etiam. Unde excommunicare ut dicit Richariau Vest M'extra coimniinionem fidelium ponere. Vnde inter fideles, uicitur triplex communio quaedam in conuersatione puta ci- Tri l ubi uertit, rus alutioni , di est quaedam excommunicatio quae est e usio illius a tali collucidatione. Est alia communio in susceptione sacramentorum,& per consequens est quaedam

excommunicatio quae cit excluso a commuitione sacramen totum iste excommunicatus est separatus a communione sacram intorum. Est alia communio in bonis ecclesiae, in bonis spiritualibus ecclesiae, sicut in orationibus, di iuifragiis ecclesiae. ubi quilibet fideli, debet participare, tune di V ex commul icatio quae excludit hominemi eommunione fideia fi lium ullis tribus modis sei licet cibi, uerbi,&salutationi, & communione sacramentorum , Ee participatione iust agro - -

tum, uocatur maior excommunicatio. sed minor ex communieatio solum est ex lusio sacramentorum . Qualiter autem, M'. debeant seri istae exeommunicationes, breuiter est resolutio doctorum,dc maxime Richardi, quod nunquim debent seri nisi propter contum anciam, uel propter peccatu cui est annexa contumacia, de istud est bene notandum. nonne ec- .Hesia de canones habent,quicunque reuiserit eserieum .iν 'Σso facto est excommunieatus, non est hic contumacia . ergo aliquis excommunicabitur propter non conmmaciam. Dico quod eil peccatum, cui annexa est contumacia, id est e thimacia est annexa quando ecclesia istud prohibuit, ideo in isti, facta est interpretatiue uera contumacia, quia uera prohibitio. de per accidens uidetur quod doctor tractet istam excommunicatione,quia loquimur hie de absolutione, quid potest facere sacerdos euratus, circa istam excommunicatio nem in absoluendo. Supponimus unum, quod excommunicatio non est peccatum: sed est poena propter peccatum, puta magna est poena isti qui non potest communicare cum hominibus.Vnde ab ista puna curatus non habet ab luere, puta a maiori excommunicatioue, sed bene potest ab luere in soro consessionali a peccatis propter qui iacta eli excommu- meatio. Unde est rNula, quando Mue aliquis absoluatur ab excommunicatione ab ossiciali, indiget confestione ad absoluendum de peccato, per quod intrauit excommunicati

ne.Vnde primo iste q rmittit se excolori no ponεdo diligἔtia minaci icta excomunicatione, uidet peccare mortaliter.

eat in mis

426쪽

Ex hoc patet quod istae elaues non sunt eaedem . istae duaem testates iant distinctae, pura absoluere in foro interiori, Eemue excommunicare.Notum est quod separantur ab inuicem. Nam est aliquis habens potestatem excommunicandia qui non est presby ter, etiam iunt multi presbyteri, qui noueacommunicandi. Ideo ibitauit duas

ima dissicultas est, utrum in illa excomunicatione fiat

pr ibitio isti, puta excommunicato, quod non communi cet eum iidelibu . vel utrum etiam fiat prohibitio fidelibus, ut non communicent cum illo: Respondetur quod utrobia Que, est prohibitio, prohibetur, excommunicato, ne conuer ietur cum iidelibus, & fidelibus ne conuers entur cum illo. ed utrum fiat prohibitio excommunicato, quod non co uersetur cum iidelibus episcopatus sui, ues eum nullo fidelin: Nutrum hal prohibitio omnibus fidelibusne conuertentur eum isto excommunicato.Respondet doctor, quod utraque, ita Titii prohibitum est cum quocunque conuersari. & omismbira cum isto. Nota etiam quod duplexe it excommunica

tio, scilicet maior di minor. Maior eii excluso excommunicato a communione omni u fidelium , di proli ibitio ex alia parte omnibus fidelibus ne communi t cum eo: dc uocatur maior extenti ue, puta exclusio istius a communione omni u. M omnium cum eo. Illa maior excommu uicatio non potetidam, nisi ab eo cui omnes fideles sunt s. iti, sicut eii summus pontii ex.

Ex quo sequitur corollarium, aetatis exc5municatio, non poteuco'uenire episcopis, iiiii commilliue, auctoritate iummi pontificis Et dicunt omnes V ordinando episcopos summus pontifex,commutit episconis illam auctoritatem, quae de iure eis conuenire non potet inquantum episcopi sunt, quia tota Christianitas nun , est subdita uiti particulari viscopo. VI Migit doctor unum i dictum est, quaerendo utrum quili et tacerdos curatus iuridicus habeat aliquam aucti ritatem e communicandi, ut curatus qui est iuridicur supra suos. episcopus supra suos, utrum iiii postitit excommunicare Di euhie unus doctor, ei torte curati habuerunt istam potestat ei sed est eis ablata i: a potestis ab episcopis, per consuetucinem. Dicquid sit tamen, comi unicatio respicit praelationem, bc quia curat ut inquantum curatus, licet habeat iurisdicti 'nem non habet praelationem, ideo de iure nullo modo polle exconi municare conuenit curato, nisi sorte de fur to, do rapinis.&iorte in generali ista exconini unicatior spicit iurisdictioneni in publico, ubi ut ex possunt termina-

potest conuenire, sed episcopo de iure conuenit exco ni unica minor: quia solumi tillos de sua dioeceii. & si ultra possit, hoc est ex commissione vel concessione summi

pontificis, scilicet prohibete omnibus citristianis ne commum cent cum suo lubdito. Notandum ill doctor loquitur de excommunieatione ma ori, dc minori extensiue, alia autem maior de qua iuratiae Ioquuntur. dicitur maior propter maiores exclusiones, quia a communione fidelium , lacramentorum , de bonorum ecclesiae.

Ultra est notandum, P etiam est una excommunicatio maior de qua parum curamus, scilicet excommunicatio hominis a Deo : quae fit toties quoties homo peccat mortaliter. quia tue homo exeluditur a Deo de paradiso, dc solutio istius taciliteriit. puta per detestationem peccati.

vltra eli notandum P tat aliquem eisse excomunicatu a

iudice, uel homine, ubi ipse non est excommunicatus a Deo: immo em ingratia, ut iste fecit unum peccatum , di propter illud incurrit excommunicationem, statim pina tet, de fiarie confitetur non dicendo Test communicatu , erat excommunicatus a Deo, nune non est,quia Deus remisit, tame est adhuc ex communicatus ab ecclesia. Et dico quando aliquis est absolutus a Deo, Sc non ab Helia, ia in est particeps bonorum quae sunt in ecclesia, tamen non poteti recipere sa-

Quaerit ultra doctor noster, supposto quόd ista excommu

Respondetquὁd primi qui exeommunicauerunt, uiden tuti uitiis apostoli. S maxime traulus ti dicit doctor, . non inuenitur Ψ Paulus excommunicauerit nis propter tria erimina. Primo excommunicatus est maiora e communicati

ne, qui tenebat uxore patris sui, facta admouitione, de quo habetur priore ad Coran. . secundo excommunicauit Aleia dxandriam, N Hymeneum , sui erant auctores heraesumeotra I . euangelium. non se solum ducebant ad perditionem, sed de . etiam excommunicauit facta monitione. ut habutur. . ad Ilii m. i. Tertio excommunicauit eos qui Libuet tebant ueritat euangelit aliter exponentes de praedicantes. quam apolioli, ut habetur ad Gal. i. vltra est nota dum quod bene inueniemus in multis pas. 1 Iibus, quod ipse multos redarguebat praedicando, monendo alios ne se commisceant malis, ted potius eos evitent, ut habetur.i .ad Cor.s Sed non inuenitur tamen, quod tra alios tulerit excommunicationem. Unum est, quod quando exeo municatus erat aliquis, ponebatur in manibus sathanae . de

obici ut etat ad mone. Inlari unus doe. Mirandum est ergo, quomodo nune ex- detur communicatio potest fieri inste ta sancte pro debito, di bonis temporalibus. Dicetis hie,quod non eit propter debitum M. Da de bonis temporalibus, sed propter contumaciam, quia cita. m c tui . tur, de non uult comparere, quia si compareret, de non ha- σ -- ὸberet unde soluet et & ficeret fidei uisores ad tempus,eredotion cacommunicaretur. Ecclesia non sine ratione iacit ista tamen meli ut estet perdere bona' temporalia, quam separare a communione fidelium. AD par avri A RG v MEN T ν 1. Ista argumenta uni argumenta dili inctionis decimae nonae de non deeimae- - g - octauae, quia declinaoctaua non habet. Et primo arguitur si

Apocal. .dicitur de Chrait 3. Claudit de nemo aperit, aperi: v de nemo claudit :ereo uidetur u solus Christus habet istas elatiet, scd non quilibet sacerdos est Christus: ergo non quilibet Laeet dos habet potestatem absoluendi. Solutum eu argumentum. Eo dictum est r potestas ab uuendi tripliciter conuenit. Deo principaliter. Christo excellente homini particulariter. Iec G ea mundo arguitur licia peccato non absoluit nisi collimba, idest Christiti: ergo sacerdo .non habet potestatem absolue-dia luatur ut priui . nullus absoluit a peccato excellenter cosmoscenda omnes causas nisi Christus, tamen sacerdos ministerialiter & particulariter absoluit . vitta aliter solute imitor . & dicit P hic loquitur Aug. contra peccatores, qui anilem absoluunt ut curatus qui est in peccato mortali, de absoluat . Utrum absoluat uel non, dicium est Uexillens in

peccato mortali. absoluens alium non rite. . non licite agit: tamen. i. uere absoluit. Ex isto textu uidetur habere doctor solutionem tinius quaestionis,quaqux rebatur: Vt iam is ad ministrandum sacramenta oporteat esse in gratia. Dicen- Ο

dum est et sic ad liteministrandum, qui assumus in Deccatis, di ministram ui peeeamu . t ultra incitandum. τ hie aliqui quaerunt unam dissi eulti 'tatem, ponatis partium ca uni, puta T aliquis curatuς absoluat de peccatis de quibus non debet oluere, tenendo una opinionem . utrum iste absolutu sini oriatur salua letiit. Di- eetur pa Deo est absolutus sicut de peccati Do itis iisn ita. Acramentaliter idest uirtute sacramenti, sed a Deo qui tacit m. . α Οα sericorditer eum isto. qui iacit quod in se eis Sed dissicultat est de isto curato , qui postea cognoscit π ipse abso ut tuis. . si isti im a tali peccato. Utrum debeat qu erere illiam, dc dicere Mimi- altem. amice non Ioteram te absoluere. sat i sit

Respondet Gerson si oportunitas se osterret. bonum essedi

veuratius sibi ostenderet: debet tamen curatus pumit crede ignorantia,&defacto suo.

Item arguit se, est una elauis scientiae, ergo ille qui n5ha

istientiam non recinit istam cla item.Istud argum elatum est tolutum contra magistrum sententiari ni , qui dicit quod lauis icientiae est ipsa scientia. Dictum est ur uon, immodictum est 'i' ignarus recipit istam clauem scientiae, dato tinni-1ulticientiae habeat: puta quae rei luiratur ad absoluen Iuni, di dicitur clauis scientiae, quia est potestas cognoscendi : b ne uerum est,i non rite mἰnosciti nescientia. Item sententia a non suo iudice lata nulla est: scut dictum est. & est co cestim tanquam uerum, Se ideo ista claues requirunt sab re materiam, quia ubi non est materia, non potest esse ex cutio istariimelauium. Ideo simplex sacerdo 1 non potest a soluere nisi ex priuilegio, uel consuetudine, di ideo potestat eo noscendi. sententiandi, & coercendi per excommunicationem , requirunt habete materiam, si non habeant materiam , tunc non solum parum, uel nihil finiunt. sed malὀ

faciunt.

427쪽

Quarti . . Tl X. Vni a.

magistra

DECIM AENONAE.

Iκ c distinctionem istam quaerit doctor de uti clauibu puta: Vtrum sacerdos uirtute psnitentiae dimittat culpam, di commutet petitam aeternam in temporalem,uel dimittat etiam illam 'uam aeternam, uel utraim solus Deus.

Respondut doctor. inio magistri sent εriarum est,quae satin duabus propoli ionibus negat auis. Prima est Sacerdos uirtute lacrameati, non dimittit cuia pam,ied Deus. secunda.Virtute caeramenti, non dimittit pinam aeterita, vel commutat, sed solum unam partem pinae temporalis, inquam pinam temporalem,commutata eii pina aeterna. Dices, saeerdos non dimittit culpam dicetido, absoluo te. quia ergo iacit Dicit magister sententiatum, quod iacerdoteuangelicus.i.qui est de the euangelica . iacit licui faciebat sacerdos in teste Mosai ea, respectu leproserum. Vnde sacerdos non mundabat aliquem, sed oliedebat hominem eii emadum a lepra. Coiirmat istud de Laharo prius suscitato a Christo, vim soluto ab apostolis similitet dico tibi, sacerdos non absoluit, sed ostendit solum pectatorem esse absolutii. Aquo sa Deo. Susido dicit, quod sacerdos no eum mutat pena aeternam in temporalem: nequo dimittit illam Pinam aeternam. sed solus Deus. Contra primum, eril: Arsuit doctor contra, uolendo probare. quod sacerdos non solum ostendat homi uem esse absolutum , sed etia ui absoluat.

'Arguit ut sic sacramenta euangeliea secundum omnes doctores debent habere duas conditiones respectu effectus sacramenti, puta V sulit cause effectus Secundo ipsunt di s litones necessitantes eausam principalem, ad ponendum e sectum.Tinie est aduertendum qu ui essectu sacramenti M. nitetitiae sunt dimittere eulpam, lare gratiam, dimittere pinam aeternam. N iactamenta nouae legis sunt cause instrumgtale .i.dispositionesneeessitates Deum ex peccato dare esset iram te ideo sacramenta uocantur cauis gratiae . sic itidelicit quia ad assistentiam uel postionem sacramentoruin, sacramenta nostra ita se habent, quod ex pacto diuino Deo. non potest non ponere essectum. Et quia igitur ista saetamenta sunt dispositiones ideo dicuntur caus istorum effectuum, di ideo minisset ministram ista saeramenta, dicitur contur rete ad isto enctu . Non dico attingendo illos esse ius, puta gratiam,sed ponendo ista sacramenta, ad quorum positionem, Deus necessitatur ponere gratiam, sic nunqtiam secit in lem antiqua, nisi respe, ita peccati originalis, ita Tres diu illius, iane habetor uerum, quod saerametum erat signa ad cuius politionem, ex ordinatione diuina, ponebatur etiasectus,& ideo ita ista materia relinquendus est simplicitet magister. Additur autem haec, Sce. I. Dices,quomodo ergo magister sententiarum poterit sustinet quod taeeidos absoluit de ligat i Re Met magulor soluit non a culpa, sed absolui dimittendo unam partent de petua in quam psnam commutatur rinax terna. Ligat, quomodo imponendo aliquam p nam in quam commutata est rina aeterna. Est hie notandum quod istud uerum est, si, commutatur ma aeterna in temporalem, di ista pina aeterii adimittitur a Deo principaliter: a Christo excelsenter, a sae ote ministerialiter: ultra remanet illi nena temporaliς it quam commutatur ista psna terna. saceruos absoluendo uir te lauium uirtute thesauri Gelesiae dimittit unam pariδ illius pinae in quam commutatur illa rina aeterna, ut pura si fidia aetetnaeommutetur in duodecim dies venae temporaias . uirtute clauium potest dimittere duos uel tres. dehoe barie dicit, sed non solum dinvitit illam partem p nae temporani sed editui dimittit culpam, di petuam aeternam commutat, anquam uerus minister.

. Dieit ultra in notandum quatendo Questionem dep aquam imponit sacerdos suppone. semper quod rina aeter na est commutata in temporalem dc una pars temporalis di

eatori ratiscatur a Deo: Dubium est, an omne quod lex eo n- P -- tinet, Deus illud approbet. Est notandum pro iii a materia, pq positam a fanitentiam impolitam a sacerdote peccatori, ratificari a Deo c., ie kaia potest intelligi dupliciter. Uno modo quod praecise , & adα- Dficati aqua teratificetur, pro totali ma temporali quam teneba- m. ni. atur soluere iste, de s edi eo in non. Aut quod rati licet isti im Itia, dari nam dimittendo de illa psita residuum soluendum in put- pticiteri satorio, de sic bene ratificat. st notandum quod rina quam portamus hic, est magis uoluntaria , di magis memoria, dc magis placens Deo, di magis satis iactoria, quam pena purgatorii. Vnde breuiter Deus rati hcat pluam quam dat sacerdos, uel in dimittendo partem psuae temporalis, uel in tota dimittendo, uel eum hae ad merata illius cui talia pina est , impolita, iet:ut puta quando datur maior Irina quam debeatur sibi tunc Deus ratis, eat illam isententiam, accepta do partem illius penae pro satisfactione, teli duum uero acco . . ytando ad metita rinitentis. Exemplum si detur pinitentia sacerdote maior pena quam oporteat pro peecato tuo, tune uua pars illius penitentiae iacit ad lis uendum,alia ad meritu. ideo hic deficiunt multi dicentes, uos datis minorem rinam quam oporteat pro peccato, ergo Deus non ratificat. Di, citur quod ιmnais, uerum est quod alieti non ratificat ad quatae dimittendo totam madebitam in purgatorio, quia non est suificiem, sed tamen ratiscat. iocceptat ite, i abibluit ut a culpa.&s oluit partem depina, α residuu soluethiotiel in luturo.

Dicit ultra magister sententiarum quδd virtute clauinin potest dimittere tinam partem rinae in quam commutata est pena aeterita .ves uirtute thesauri ecclesiae potest dimittore una ui partem, ut ista pina aeterna commutata est indu decim dies, virtute clauium, de abso itionis, dimittit unam partem, ta deinde Dirtute thesauri ecclesis dimittit de illa pς , di imponendo imam dimittit totam, uel partem. ta hic quod thetaurus ecclesia sunt merita Christi e uirgiliis Mariae: martyr uni, tuae merita luerunt adepta de superabundatitia gratiae ad quam dominus ordinauit illos, ut uirgo gloriosa in instanti eonceptionis habuit tantam gratiam quatam domi nux o diui uitlibi dare, nonne postea iecit multa opera meritoria, illa merita sunt de thesauro ecclesiae. ci lieuirtute talis thesauri, dimittitur una pars penae absoluendo. ει se postea imponit aliquaut pcinam, N ita poena est ad di mittendum uel ibi uendum p. nam quae rellat solui. Consequenter diarunt doctoreς quod uirtute thesauri Meleliae dantur indulgetitiae, de illechetorius suit qui primo apylicuit istum ille aurum Melesiae uidendo, quod erant tot merita uoluit applicare nobis dando indulsemiax indulgentiae non respiciunt ii iii poenam, de ion respiciunt dimi si e peccati, sed poenam pereato, ut debeo portare in pulsa torio P uam, centumatinorum.indiligentiae respiciunt iii, ponam non dimn tulit eis pam hil. ii talia elausula specialia in bulla: ut puta, de damus potestatem absolvendi de omniabus cas bu .

Respondet doctor ad istam quaestionem, ponendo talem propositionem: Qti equid Delix iicit diro remissionem peccati principale, di Christus excellentemaeit sacerdos mage

licus tau luim ueroς minister, sed De η dis Mit culpam. 'rancipaliter Chru sexcellenter , et osae dos nimii teria iter dimittit,tanquam uetus minister istam culpain. Deus dimittit poenam principaliter, Christius e,ce leotb. Et saeodox ministerialiter N commutant poenam aeternam in temporalλ ,. & uirtute etauiori, dimittit una ui patiem illius poenae, &imponit unam poenam scitieet poenitentiam , quaeratificaturi Deo in dimittendo, in adaequa ido.' de in augmentando gratiam, si excedat,& in hoost disserentia nolitorum iactat totum a sacramenti ueteris legis saerameta notira sunt dis militones neeessitantes Deum ex pacto, ponere effectum

Et quia sunt tale, dispositiones, de sacerdos est minister, ideo

commutat tanquam minister.

Vsque hie eoneedo issa.Quaerit doctor, utrum quis existis in peccato mortali di ὀ posse reeipiet e sacramentum Nitentiae: REspondet doct Aliquis attritus attritione no su sciente ad delendum peccatum, potest digne recipere sacramentum pinnitetit x, ut puta iste est attritus de peccatis, de sacerdos interim diei dista uerba. Abs io te, iste i attritioue est adhuc in peccato, se tamen tune ii sacramentum poenituitae, stilices abibluo.&fecipitii et mitente. ergo quis reci-- - ,

iut sacra metuum in meato, a triti primo non euς uerba- . -- - ...

ptrona qua

428쪽

Libri

S. turrum erit gratia,&eommutatio Irenae aeternae in temporale, in illo instanti , in quo uerum eli dicere, uerba non iunt, denius suerunt,datur gratia.

Est tamen hie notandum quod posset hie esse dissiculta logicalis tu istis sacramenti quae in uerbis, quia sacra utentum, puta absiauo te a peccatis tuis, dicatu quando est, uti quido profero primum uerbum, secundum, uel tertiunt, uel quando oninia uerba sunt prolata. Non quando dico primu uerbum,quia primum uerbum non est nis pars suramenti, nee est quando prolatum et quia tunc sacramentum est.L quendum est de istis sacram emis, sicut de propositioni binuo ealibus.Nos accipimus oropositionem ac si esset permanes, di dicimus illam esse ueram in primo instanti non elle uerborum .ista debet concedi,quod quando sacramentum recipitur, sacramentum est,ut dicit Bonaventura, & non est nisi in primo non esse uerborum, utendo eo ac si ellet permanensita caliditas acquisita per tempus horet,quando est uerum dieere quod est Dico u in instanti non esse horae, sic de sacramento quod consstit in uerbis oportet dicere Lx quo sequitur,ui sacramentum bene fit, ide est in hera te speciu alicuiusui est in peccato, sed sacrisi adhuc non est neq; ei actum, mrespectu alicuriis qui est ingratia , itari simul recipitur ia- ainctum, di sacramentum est, utendo luccessivo, pro permanenti , quando aliquod successivum est eiusdem ratiouis eum partibus suis,qua osteti, caliditas est huiusmodi , &motus est huiusmodi, Se sic sacramentum potest fieri, respectu alicuius qui est in peccato.

Si dicas, Sed Existis sequitur quod quicquid facit Deus principaliter,ti Christus exce, lenter, fuit sacerdos ministeti Mirer, non lamen attingendo illos effectus, sed dando dii politionem necessitatem Deum ex pacto dare esse ictus. Auctoritates, Ecc.ergo auctoritates magistri,possunt ite solui quod capit illas auctoritates assirmative, di non negati uc: amrmative sic, qsod sicut sacerdos legalis ostendebat hominem non habere le-tram, ita & sacerdos euangelicus ostendit i ium nou habereepram, idest peccatum, pro ultimo instanti absolutionis, puta pio instanti non esse uerborum sacramentalium. sed si capiatur auctoritas negative, negandus esset simpliciter magi ster, negativa est ista, P sacerdos noster non pluc sacit, quam sacerdos legalis. Et ratio est quia licet sacerdos noster ostendat istum non habere peccatum, pro primo instanti m n elle absolutionis, eum hoc tamen aliquid facit, quia facit sacramentum, facit dispositionem, puta proserendo sacramentu. Ad qua dispositionem, Deus neces utatur dare nobis gratia, hoe no faeiebat sacerdos legalis, nunquam Deus instituit aliqua in ueteri testamento, ad quae Deus necessitaretur dare gratiam, nisi in circuncisione.

Est notandum,millud in dicitur erat in dubio leprae, ita quando dubium erat de homine an leprosus erat . fiebat visitatio per medicos . Et tamen sacerdos declarabat illum esse leprosum, de non leprosum. & se solum ouendebat, nee Lanabat, ec sacerdos noster nos sanat, a lepra

peccati.

Est autem simile, ree.'Dicit τ posset esse simile inter sacerdotem leuiticu. 8c no-yriim,si leuiticus in mundando leprosum, sua inudatio, uel aspersio aquae fuisset dispositio necessitatis ad effectum mundationis, sicut nunc nostra sacramenta sunt dii stiones ad Mectum subsequendum Contra illud, ae dictum est,&αὶ Doctor noster uula probare, sacerdos non babeat auctoritatem arbitrandi de peccatis nostras, nec imponendi nobis poenam satisfactior iam de peccatis nostris. Et formatur se

argumentum.Nulli committitur potestas arbitrandi in causa. i.in peccato cuius arbitrium nunquam est ratum, nisi a easti, uel nisi miraculo speciali quacunque diligentia tacta a saeerdote, sed sic est in sacerdos quacunque diligentia facta, nopotest arbitrari resectu mnae debitae pro culis, nisi a casu, uel speciali miraculo facio, igitur Deus non dedit sibi illodarbitrium. Declaratur minor Ioc eli dicere, i sacerdo quacunque diligenti facta, non potest scire quae 'na debet pro peccato.Item nullus constituitur arbiter inter duos quado debet arbitrati ad uoluntatem alterius illorum, sed sie estu, sacerdos est arbiter inter peccatorem de De ii, re debet arbitrati secundum uoluntatem Dei. Dico,t sicut, ce.JResponciet doctor ad ista at tumenta, quod in remissi' ne culpa, ea una mutatio culpae in Pinnam quud ci/pa dimittitur, te commutatur in poenam quan dat nobis iacerdos tuet in poenam quae remanet soluenda liae, uel m

v lira est no a dum quod commutationes rerum ad invice ut prius uisum est, noli fiunt decundum praecisionem. i. non fiunt secundum punctum, uel in puncto, ut puta P tanta ri na prςcise detur,quantam culpa exist tristo modo non ut c mutatio culpae in poenam.debet ergo fieri sicut medium ali rum uirtutum, di commutationem aliarum, sicut temper an tiae,abstinei iti M. Δ. c. 'uta secundum rationem. inod quid. medium, latitudinem magnam habet, dc in tota latitudine illius medii adhue stat uirtus citra, de ultra noti plus est virtus. Exemplum, pro temperantia gulae medium, tempertii idest tit ine dicat ut temperatus,eit unus panis. in toto illa pane stat uirtus, comedatis medium panis, temperatus estis: comedatis tertiam de adhuc commatis quartam partem . temperatus eius, nillil comedatis , estis agrestis, comeda tu plus quam sit panis, essis intemperatus. Similiter est hic Hyropolit uni, liua commutatio culpae in poenam, est uiri issa, do habct magnam latitudinem poenae, puta ut duodecim graduum, mediando inter illam latitudinem , omnia bello sunt iacia, ut puta impolitis nouem, bene eli , impostis sex, bene eli. impotitio ui tra duodecim, nitam est, de excellus, ni .hil impone udo de duodecim,deiectus est. maiieat in illa latitudine, arbitrium uestrum ratu est. Dices bene credo istud: de nos non postumus cognoscere istud medium uirtutis, di-.ce u iunt duodecim gradus,quomodo cognosco hoc, quod medium Dat iii duodecim gradibus punae, quomodo cogum,icitur medium poenae: Reipondet non auentura. Ex misericordia diuina caedit nobis Deus sacerdo em. aqquam arbi-itrum noli θ, inter peccatorem, de Deu rei pectu di mulionis peccati nostra, S ex illa eadem misericordia iecit sacerdotεese albitrum,isto medio isti υ panae ut iecundit in arbitrium suum iudicet de medio illius poenae, de ideo istud medium fidsecundum albi trium: idem secundum iudicium tacerdotis, i dominu dedit iudicium arbitrandi.i. iudicandi de p*na taxanda. Et ideo dicit doctor T istud medium cognoscitur, ex te cibus Dei, cum adiutorio ratio im naturalis. Vnde ilex Dei st lex ponitentiae, qui ostendit nobis. p nitentia inostra , sue dicendo: Cor contritum de liti miliatum, cum tui dicio naturali iudicat istum d pnum remiisione. dc parua Plinitentia, ta punitione, ex quo soluitur, rima x ne iacerdos debet multum aspicere contritionem, de s gna contritionis in homine, de secundum hoc mediante lege Dei, bc iudicio.

natu tali statim nouit ricdium rationi .

,ed nunquid poenδm, Quaeri: de stant tetitia recipienda a sacerdote utrum breuiter peccator teneatur recipere P nitentiam a sacerdote

insatisfactio item sui peccati: Responsum est ad hoc, de dicia. e taeeundum hune doctorem Piue non est obligatus recipere poenitetitiam, sacerdote licet multi dicunt oppositum, ea lauieti bent iste obligatus confiteri, detestari peccata sua, di recipere istud sacramentum, sed non uidetur ei te obligatus ad consei tuens, puta ad pini tenta 3 m. istam suscipiendam, S su ea ob igatu ad ante ς eus , scilicet ad c tendum, de detestandiam, sed non ad consequens, scilicet ad capiendi Poenitentiam impositam.Tamen Dei e dc uvli;era acciet, si lusciperet. istud sundatur in una ratione, debitor alicui ui petnae,potest pro minori maiorem sus cipere, sed ii iudi mitten-ido poenamquam dat suo sis, accipi maiorem , puta punitionem Dei qua est incentuplo maior, de nou eli in tantum satisfactoria: Visum est supra sipi commutatur minor petna in maiorem .i. pinna huius mulida in poenam purgatorii, quae non est tantum satisfactoria, dc ideo nolens accipere mnitentiam a sacerdote, obligat se ad maiorem, S minus f iti iactoriani, scilicet purgatorii quia illa non est uoluuiaria: ideo non est tam sati facturi .Quod illud potest ita seri,patet in modo audiendi consessiones. Bonu3 contei rostendit penam coli fiteriti ec aliquido dicit ei pro tali peccato, Gsetis bene portare talem riuam, de istud sit uir lupi ea consistate, S: dat sibi abGlutionem, Se sie dat sibi unum Pater

noster In pcenitentia, dixerat, ut non poterat ieiunare de absoluit hoc pacto , i dicet, pater noster , de scut abso uit dando pater: ita possit absoluere non dando sbi poenitentiam. id est ponam taxando. dico ultrau sine recipiat tri an sacerdote, tenetur facere, nis notabiliter excederet culpam, de ui esset extra illud nindium.

429쪽

in clauias Amsae, erret, ecpotestas cunis non erratis tr Pro de

me cara e claratione aduertendum, 'claam scientiae, eis potestas ramo non e misi endi in causa, sed mestis dici: ur hic, ipsa potestas Uauis, quae respicit subditiun,quae respicit peccata. quaei untrina . ,o potet ate sua. Vnde potestas, dicitu resin quae respicit pro-yri iam subditum, di sic respiciendo proprium subditum errat, ita discernendo circa istum subditum .potest errare, scilicet d. sternendo male de causa subditi. r. ' Quxilio isti uir nostra est , utrum clauit scientiae posse

errare ubi potestas non errat. Pro declaratione est notandum , quod es auis scientiae dicitur errare dupliciter, commodo practive alio modo priuariue . Positive errat Ea-Mitto uis scientiae , quando circa subditum inquirit aliquas coa-π - -- ditiones, uel circunflantias , quae nabit iaciunt ad ea a--γή -- Lin , sed ut pluit aut eius errores , clauis scientiae errat tunc positive, quia inquirit , quae non sunt inquirenda, potestis non errat,quia est circa subditum. Alio modo errat clauis scientiae privative, di hoc dupliciter puta omittendo inquiret e circvntantias quae sunt liquirendae uel omittendo inquirere de contritione, uel attritione, net uidere, uel cognos ere, quae contritio est in me attente illo, te displicentia, inultum iacit ad poenam debite imponendam, de sic istud ultimum est duplex, icilicet inquirere,& uidere. Inquirere circustistras, indete detestationem, uel contritionem peccat .

Quodo quaerianus de istis, debemus uidere an sint circunsiae infiti. circunstante , uel circunstantiae adiacentes . Cire ari iis tibiis , tiar di centes,sent peccata quae limul sunt cum aliis cca - .ir H.- tis, ut facere aliquid cu uana gloria, ly uanae loria, est circa io, σὰ st mi adiacen iidust simul cum alio actuustae circunstam it o. adiacente tu ut propria peccata. Est alia circunstantia, quae est circunsi ilia circunstam, Meliquando est pars obiecti, de commuit iter est finis actus, qui finis, est semper pars obiecti. unde disseruiit ista duo uolo dicere mulam propter uanam storiam & eum vana gloria. Vnde circunilantia eireuntiansii sit inla, facit totum actum malum. ii sit adiacens , non facit alium malum, ut non eanto propter uanam gloriam, sed accedit tempore quo canto, sed circunstans facit actum malum, ut cautaui propter uanam gloriam. Eii notandum ibi,s circunstantia etiam uenialis, licue est ipsa uana gloria, ag-stauat peccatum mortale mortaliter se quod propter eam erit intensor poena in inferno, uolo fornicari, ponaturali avid cum eo. uolo tornicari propter uanam g orram. Utrum

ibi inta i uelle lint duo peceatasu sed est unum uolo, quod habet duos malo, a tus,pro obiecto . Eli unum ergo peccatas auius propter idam circunstantiam, ita morerer, intextus puniret in interno,quim alius qui solum uoluit se in te D. N mm Propter uanam gloriani Et ideo multum debet cofelior aspicere, quando audit i si s consessiones. virum iste circunuantiae sunt adiacent ex , vel circunstantes, quae sunt para obiecti. Dico uolo et clauis scientiae erret. verum iste error imρediat absolutionem: Respondet doctor,* noli impedit absolutionem peccati,nisi forte esset circunsiantia circus an , ficiens nouum peccatum . sicut uolo habere copulam carnalem cum non mea,quae est mater mea,eu peccatum ii

cestus, brisu potest abibluere a fornieatione simplici, sed noab incestu, de ite non uidete istas circunstantias, est quai doque absoluere, quia talis non habet potestatem absoluendi. vitra est notandum, quod consessor in istis potest errare,

ubi confitens non errabit. Non errat constens, nisi esset fi cius, ut puta ostendendo se dolere de peccato, ubi tamen nodolet, non habet inreutionem recipiendi sacramentum, ecc quomodo erra ste confitens, sed non errabit facerdo quia credit suum p nitentem esse contritumaEtiam errabit con sessor ubi confitens non errabit positive, uel priuatiue, ut dictum est.

Sed quaeritur ibi nonne potesta, potest errare, te quaero de potestate absoluendi, potestas absoluendi licet duo, scilicet viriis, abibluere de Peccatis, di imponere. poenam ues dimittere de Hai DN PQR Vtrum iste hic errare Dico quod sic, absoluendo doc. . a . quoi inpoteu absoluere, uel absoluendo non subditia, uel imponendo poenam condignam, ut citra uel ultra latit in dinem medii irinae dando.Vnde est notandum, quod ex o M ii. nibus supradiciis, materia poteturis absoluendi, est subditui

Hatis ab prccator attritus,ec uiator, oportet ergo quod sit subditus .a aliter nihil faceret quod si peccator quia alias non posset μοι M. . ai steri di attri us,ta uiator. Vnde licet in sacerdotio recipia.

δε- . o turricharacter,q racter nunquam delebitur ab anima iacet

surpat, uel illius sacerdotis anima sit in purgatorio eum anima illius Platonis . verum possit uti clau es non quia non est

uiator.

Ex quo sequitur ultra,Ps sacerdos resurgeret post mor

te in uti resurrectionem non oporteret Piterum reordinaretur, quia charao r sacerdotii ibi reni et de matrimonio

aliud est, sicut dicetur postea. Ex quo passu soluitur una dissiculta , de ista excommunicatione De excommunicatione tabetur.si non audierite

clesam, si tibi ta luam ethniciis,est de iure diuino, ae debeamus uigere exconimumcatum.

Contra nonne doctores dicunt. τ est praecise de iure poss-tivo i agere excommunicatum, de tamen habemus in iure diuino, lit tibi tanquam ethnicus. Est hic notandam, filo p

iit tua humna,& diuina, idem quandoque prohibent, tamε lex humana sub poena prohibetiubi lex diuina non prolia, et,

di ideo lex humana prohibet iugere excommunicatum iubi ouae communicationis minoris, di sic sugere excomm nicatum est de iure diuino, sed stasere sub Paena excommunicationis minoris, est de iure potitiuo humano. Ao P Ri Muri AR OvMEN Turi ubi est tota dissicultas , quando sic arguitur si iacerdos habet potestatem, uel dimittendi rinam. vel imponendi rinam. sed nullum est dicendum. Patet, si liaberct auctoritatem dimittendi petnam, sequereturqu5d posset totam dimittere . saltem perre iterationem absolutionis. Pro solutione est notandum quod argumentum quaerit magnam dissicultatem, supponendo quod sicerdos in absolutio ite dimittit u iam Fartem p aeuirtute

clauium virum ti ille coli riteatur. secunda de alio peccato, uirtute clauium dimittatur liolisti tundem poeiae,sieue in prima uice. Et si sic, tandem tota petna dumtteretur uirmitectauium, totiens potam confiteri. Pro declaratione istius est

notandum, qu6d confiteri peceata sua est de iure diuino. ut uilum est,it uod inama, eonti sex, nec ecclesia, porea ea aliquo dispensare de conseisione. vltra estqvxstio, utrum teneamur bis conἀceri idem peccatum . Dico quod non , nec pollet etiam sit innuis pontii ex ad istud nos obligate. etiam dato quod recordemur de pexeati illis. Utrum sit utile bis coiis teri idem peccatum,dato quod non si necessie: Resrondetur hic, quod confiteri bit idem pere itum potest intelligi

dupliciter . Vno modo quo ad dimissio item Menae, uirtute clauium, de dicit doctor,quod non de etiam sanaus Bonaventura, unde in poma absolutione, claues quoad hoc quis dest dimittere Pquam totam uirtute dimittendi pinam ibi exercent. Et ideo iste elaues, non habent amplius potestatem circa istud, de se nihil proscit iterum applicare claues, de sic se-cada solutio uirtute clauium, nihil dimittit de vena. Et ideo in secunda abiblutione, de in secunda conieluone, uirtuta claui uin nihil dimittetur de pinna. Ex quo sequitur quod rei teratio de eodem peccato prius dimisso, nillil ualet ad dimittendum poenam uirtute claui Et haec est opinio doctoris Bonauen. dedom nostri. Richar. dus non est audax descendere ad unam partem, uel aliau .vade adhuc probat doctor noster istum modum. quod secunda

confinitio nihil faciat,& se probat: iudicium impositionis petnae di iudicium admissionis enae rarum 1 princitati iudic'& approbatum . primo iudice, sellicet Deo non debet uariari, seu in prima con uitione dimittitur peccatum, dimittitue pinna puta quartus uel quintus gradux, de omnia ista sunt rata a Deo, o sunt apud Deu immutabilia.& invariabilia, ergo apud nullii debet uariari. vn truta esset. si aliquis iudex tiaraia iudicatot eum ad suspendium mane, &post pradiu ad

uerbera.ideo secunda coni eis o nihil facit, uirtute clauium.

Dices nonnα Lltem stin hoc de natalia dimittit doctorem

totaliter.ista rei teratio consession inlicet uirtute clauium in

dimittendo poenam nihil prose, nonne potest prodeste persium modum: Respondet Banauentura,& dotat noster, Pse, quia potest ha te uerecundiam: ec detestaticinem noua, ec humilitatem, de uirtute istorum bene prodesse, sed uirtute clauium dimittendo pinam non prodest. Ex isto tamen

est notandum, quod multi doct. sicut ille de Diablis di eunt simpliciter, quod secunda consessio prodest, de uirtute clauia ita dimittitur de pinna in secunda consesson sicut i rima

conses, ione. istud non est multum probabile, immo esset ponere coni essionem nostram in derisonem, de sacere infinita peccara, quia sum securus quod toties possum confiteri, Udeletur petua tota, de siccenties uellem conditeri in die. Pro secundo argumentoquxm ultra doctor, de illo cui

430쪽

Libri

quid iuris , quid potest facete iste eui imposta ea ista poena.

Vtrum teneatur soluere illam : Respondet doctor. v s iste eui imposita est maior poena quam culpa requirat,cognoscat quod est maior ena quam debeat in noni , quia est doctu . potest omittere istam prenam & potin niatera docto con- retari, ta ostendere petnitentiam, dc opere aliam Pinitentia. 1 cit tamen doctor, v s ille uellet subire istam poenam qua- uis sit maior, quam Gebeat, tamen meretur multum adimplendo hanc rinam. Ad ultimum at mentum scilicet ad argumentum, in o postum quaerit dissicultatem, posito easu.ouod aliquis sit ab inlutus apocatis quoad Deum. Quia Lauet displicentiam gnam ae peccatri, quid prodest sibi cofiteri postquam me

ia est dimissum&perara dimissa, Respondet doctor, Psiaut aliquando si item in adulti , iste adultus antequam reci' piat baptismum,est ingratia,quia habet displicentiam dein de recipit saeramentum baptismi, de hoc est duplicis utilitatis. Primo est utile, quia i eruat praeceptum. Secundo, quia cratia eius augmentat, sic est iu p nitente, qui quamuis habeat peccata dimissa a Deo per contritionem, tamen recipiedo sacramentum , penitentiae , se at praeceptum de conseisone. c augetur tua gratia.Riccardus ec Hug6. quaerunt otium sit necesie quoties quis recordatur de peccatis suis. iii stari de illis sitio quod non plus tenetur confiteri, postquam consessiis est sed utrum saltem teneatur tristati. de ha - re displicentiam.Volunt isti tu doctores, dicere, ursi puta .ui tenetur detestari quoties peccatum uenit in memoriam. istud est dissicile,ideo uidetur magit,quod leuetur detestari peccatum, quoties recordatur, negative exponei

do.i. non debet gaudere de illo peccato, de hoc sussicit, de credo,et istud est uerum.

Iste a vicesmam distinctionem. Quaeritur, utrum pluitentia facta in extremis, ualeat ad salutem. i o declaratione notandum,quod aliquem esse in extremis, non est ipsum esse prope mortem : sed est ipsum linere caullas,secundum quat homines iudieant ipsum esie prope morte, siue illae eausae sint ratione infirmitatis, sue iatione alterius periculi.

Ex quo sequitur,quod stat aliquem esse prope mortε, qui

non dicitur esse in extremit, ut declaratum est. Secundo ille non est in extremis,qui detinetur morbo, quo pol est sanari secundum eommunem legem . sicut ille qui detinetur fibribus, quibus quis secundum legem communem potest sana H.Sed est ille qui est instinitate detentus, de cuius uita m di s desperat,vel est in mari, ubi inundationes tales sunt. lnullus sperat euadere. ljo declaratione istius dicti. ponit doctor duas conclusiones. Prima est, poenitentias acta suis cies, siue sit in extremis,sue non. sue interior, sue exterior, ua- D. Pan ἔlia fati n

secundi eoncluso, initentia quae uidetur hes, eri in e tremis uix est sussiciens ad salute, hoc est dicere, quod ui di dissicile est, hominem haberem extreinis suis cientem rinitentiam, si tamen haberet, aliud esset Hane conciutioncm, quatuor modis probat doctor . Primo sci homo exii emin exrremis. ut deo aratum est, detinetur dolote, di tim te, de istas ut quae maxime impediunt usum ratiotiis, usum uoluntatis, de usus rationis requiritur ad sui aciente γεω- tentiam, ς . d. c.

Et quhd isti impediant usum rationis probat doctor, dies

do passiones dele rationum, impediunt usum rationis. Emopamones trillabilium. adhuc magit usum rationis imi Miut. ut sunt dolor, de timor, ec iste pauper in eat remis, labet di lorem dc timorem, impedientia usum rationat. de se impedic-ria, quod dissicile est habete usum rationis, α p itentiam. Vnde timor, de dolor disserunt, unde dolor caritur insensibus praecise ex aliquo disconuenienti illis sensibus, median te actu illius sensus. Et dicit Augu. quis d qui detinetur ite, habet tantum cruciatum qui ligat membra, de habet dolorem occupantem sensum, quod uix aliquid eognos est. Et hoc est quoia communitet dicitur, quod exissens in extremis, nihil diiceinu, ergo ii iis sit, quomodo poenitentiam iis suci e tem poterat haberes Lli hie notandum, quisd sensus tactus, es per totum corpus, cuius organum est ad modum retis extensum per totum corpus. Ec iste sensui tactus resipit omne disconueniens nostra: naturae, de nostro cordori. Sed timor capitur ex apprehensione alicuius uoliti de prope suturum, ut uideo aliquem habere ensem iuxta me uibrantem, ad me interficiendum, ego apprehendo mortem milii imminentem .hoe impeditusum rationis, de lic uix,id est dissicile est, et quis habeat tune

p nitentiam.

Si dicas Sec. Dices, ego di eo tibi quod uerum est. quod habet verum dolorem, di magnum timorem, sed propter hoc non sequitur, quin faciluet possit habere ps nitentiam. Ad Irobationem. luia ille dolor, c iste timor, non tollunt tota iter usum rationis: ergo possum ficiliter habere pinitentia sufficientem. Patet se, quia quaecunque displicentia cum cxclamento u scit ad deletionem peccati, gratiani habenda,& ii iam parvam quis faciliter potest habere,erso, Ece. Res detur is ossibile est, lisse timor, de ille dolor non testune totali: et usum rationis amen dico Pille usus rationis manens cum dolore, de timore, uix suiscit ad hoc , T causetur displicentia illa parua, quae suis ret eum sacramento. Vnde ad detestandum peccata, illa parua detectatione, quae s seit,opoitetur stati titio peccatorum, imperium uolunt

iis imperatis,'peccata detestetitur, de sic dissicile est, s s quatur illa parua displicentia Secundo ad hoc, decSecundo probat ad hoe quod displictitiast suis cient, oportet quod sit debite circunilantionata, ex parie causae de tinis, ex parie finis quod si propter Deum,

ex parte principii quod sit uoluntaria: sed dissicile est hominem habete istam displicentiam sic circunstantionatam, puta quod sat propter Deum re quod sit uoluntaria, istud ottalet ad Metionem peccati . Et istud est quod semper dictum,aod poenitentia interior, est detestatio, displicentia. 5- tritio,si ilia fiat uel in extremit, uel in infirmitate. uel non: delet peccatum, Est alia exterior quae si eum consessione, de solutione, Se si sit suis ciens, delet peccatum . Istam conclusionem se probat doctor ibi, primum patet per Augustinum,Sc. Deus non est minus potens circa infirmum, quam circa sanum. sed stanus haberet istam rinitentiam, dimitterentur tibi peccata: igitur se erit si eti insimul, bc habeat il-cato suo, qualitercunque habeatur ista displicentia.istant habuit Iudas, de pinit a d mones , sed hoc non est fluctu sum. Sed pinnitentia fructuosa, est pluitentia eum seu tu, caeffectu, ut puta quae deset peccatuin, commutat Irinam aeternam in temporalem de constet cratiam. Et dicit doctor, et ista ν nitentia fiuctuosa dicitur ei se oDus Dai, ad istum sensum,quod uuctus irim tentiae, seu e lectus, datur ab ipso Deo principaliter, sicut dimissis peccati, datio gratiae, couunuza- ρrina Ricime in tamροι dit doctor, homo qui mast in peccatii uritie ad istud extremum,sps niteat, magis uerisimile eliquod riniteat ratione. moretis, diratione pinae. suturae de propinquo, de non propter amoi em Dei, immo uel simile est, quod ii non eis et psericulum mortis non minus p iteret quam ante lim nam .

Item quod non uideatur esse uoluntaria patet si illud quod

ex inuoluntatio causatur, non uidetur esse bouum: sed illa displicentia utiletur causari ex inuoluntario: scilicet ex ista ita, de morte propria,qua omnia sunt inuoluntaria, cto ina nitentia uidetur esse involutatia. Item dato, quod euet u luntarium, istud uoluntarium non multum placeret illi cui fit.Nam uoluntarium quod si ex in uoluntario, parum pla cet, ecce unum seruit orem quem expolim timens uerberares clamat misericordiam, hoc parum mihi plaeet. Ideo dicit Augu. quod non solum iudicem timere debemus sed diligere, hoc est dicere M aliqua propter timorem rinae iacimus, , Mon est uerus timor, quia inseruilis, sed propter dilectionε

Dei, est verus timor.quia filialis .dat unum exemplum de isto qui proiecit merces in mare proter timorem submersoriis. iii a uolitio causatur ex in uoluntario.sex illo nolle,quod nolo periclitari. nuoluntarium dicitur esse illud, quod nolit mus, uel quod uolumus non esse, uel te proiicere merces, est uoluntarium, sed eausatur ex uno inuoluntario de ideo non uidetur esse uolitu simple. Dicit Motus in dii Li 1 .tertii in il

la qui proiecit merces inarrare, simplici r uult, sed di ouc,

SEARCH

MENU NAVIGATION